Gezondheid en luchtverontreiniging.
Geen vuiltje aan de lucht ?
Benoit Nemery
Onderzoekseenheid voor Longtoxicologie Arbeids-, Milieu- & Verzekeringsgeneeskunde
en
Pneumologie
K.U.Leuven
Gezondheid en luchtverontreiniging
• Inleiding
• Anatomie en fysiologie
• Bronnen van luchtverontreiniging
• Gezondheidseffecten
Afbakening van het onderwerp
“Gezondheid & luchtverontreiniging”
• gevolgen, voor de
mens
, van de
inademing
van luchtpolluenten
• dus niet:
• gevolgen voor fauna & flora • beschadiging van gebouwen
• broeikaseffect (“global warming”) • aantasting van de ozonlaag
Anatomie
Bovenste luchtwegen larynx
Onderste luchtwegen
trachea
bronchi bronchioli bronchi
bronchioli bronchi
O
2Pleura
Respiratoire opname van gassen
wateroplosbaarheid
+++
NH3, SO2 , HCl, R-CHO, ...++
Cl2, CH3NCO, ...+
O3, NO2, COCl2, ...vetoplosbaar
solventen, anestheticaC6H6, CHCl3, F3C-CHBrCl, ...
Ù irritatie
snel
Pleura
Respiratoire opname van deeltjes
luchtsnelheid
+++
++
+
0
impactie
sedimentatie
diffusie
partikelgrootte
> 5 µm
1 - 5 µm
< 0.2 µm
<< 0.1µm
Respiratoire opname van deeltjes
% deposition
Milieu
Milieu
Environment
“persoonlijk milieu”
Persoonlijk milieu
• Roken
• tabak • marijuana • …• Verzorgingsproducten en cosmetica
• Medicatie
• ...
Roken
• Longen
• longkanker • chronisch obstructief longlijden• Hart en bloedvaten
• ischemisch hartlijden • hersenvaten • andere vaten• andere kankers
• larynx/farynx, blaas, pancreas, slokdarm, maag, nier, leukemie• andere ziekten
• ogen, beenderen, tanden, …
Tobacco smoking
Peto et al. Mortality from smoking worldwide.
Br. Med. Bull. 1996, 52, 12-21
• estimates for 44 developed countries in 1990
• male deaths 24% (40% in former socialist countries) female deaths 7% (17 % in USA)
• average loss of life expectancy in smokers = 8 y
• increasing prevalence in developing countries
• world estimates:
• 1990s: 3 million deaths/year • 2020-30: 10 million deaths/year
Tobacco smoking
“cigarette smoking is the largest preventable
cause of premature death”
“the tobacco industry is probably responsible
for more premature deaths and illness than
any other organized commercial enterprise,
exceeding the destructive impact of the arms
and illicit drugs industries”
Samenstelling van rook van marijuana-joint
≅
tabaksrook, maar:
• groter volume per puff
• diepere inademing
• langer adem inhouden
• geen filter en losser gepakt
• volledig opgerookt
*
1 joint = 4-5 sigaretten
(teer & CO)
* respiratoire risico’s van joints = sigaretten
Milieu
Environment
“persoonlijk milieu”
“personal environment”
“binnenhuismilieu”
“indoor environment”
thuis
domestic
recreatie
recreational
werk
occupational
binnenhuismilieu
indoor environment
Indoor pollutie - woningen
• Biologische agentia (
Ù allergie)
• huisstofmijten & insecten
• huisdieren (kat, hond, …), vogels, … • schimmels
• Chemische agentia
• sigarettenrook (“environmental tobacco smoke”)
• emissies van gasfornuizen, kachels, … (CO, NO2, …) • schoonmaak- en onderhoudsproducten, pesticides, … • bouwmaterialen (VOS, asbest, ...)
Passief roken
• bij zuigelingen en kinderen
• risico op SIDS (wiegendood) x 2
• meer respiratoire symptomen (incl. astma)
• meer respiratoire infecties & middenoorontsteking • aantasting van de longfunctie
• bij volwassenen
• ook irritatie van slijmvliezen
• invloed op ischemisch hartlijden • risico op longkanker x 1.25
Indoor pollutie - recreatie
• Hobby’s
• kunst & ambacht • duivenmelkers
• Sport
• zwembaden (chlooramines) • indoor motorsporten (CO)
• Horeca
Luchtverontreiniging op het werk
• Longaandoeningen ten gevolge van het beroep
komen nog altijd voor!
• door vroegere, maar ook bij huidige
werkomstandigheden
• in traditionele industriële sectoren, maar ook in moderne industrie, land- & tuinbouw, en
dienstensector
• door oude en nieuwe producten, o.a. door allergie
• ±10% van astma bij volwassenen = beroepsmatig
Contrary to this drawing, there is no simple test.
The suspicion and the determination of work-relatedness depend primarily on a careful occupational history
Luchtverontreiniging op het werk
• Aandoeningen ten gevolge van het beroep
komen nog altijd voor!
• Dit is onvoldoende geweten door
• ingenieurs (& wetenschappers) • artsen (huisartsen & specialisten) • beleidsmakers
