'Die
V
IERDE JAARGANG.
WOENSDAG
.
27
JUNI
E
1
945.
N
o. 31.
Se
Dit Is:
JK\~lffi~e[i)~lf®$ieluJmp
W
~r&
De
~~
W
~fTh
U!Th
Re=
Reg
GEVANGESETTnNGSONDER
VERHOO~
IN
VR~DESTYD
Op
14·
Mci
he
t
d
i
e
politieke
speurders van
d
r.
Colin
Steyn sewe
jong
Afl'ikaucrs
i
n hegtenis ge
n
eem
in verba
nd
m
et die
inln·
aak
in
die k
untoor
van die in
terne
i'ingshcampte
.
S
ommige
van hnHe
i
::;
later weer
geloo,
maar
vie
r
it~
vir d
r
i
e
weke lank
aaugchou
~;onder
enigc
aan
ldag
tee;1 huUe
.
Toe
bet Jmll
e
begin
st
auli
om te ect in 'u })Oging om die owcrheid
te
dwiug om
hulle
voor 'n hof
aan te kla. Een
va
n
hull
e
is
daarop
vir
'n a
ud
er oortreding
aangekla
en is op £10 horg
-tog vrygclaat.
.
Nadat
tw
ee
vnu
hierdie
manne,
J.
d
u
Plessis e
n
j.
Lahuschagne
,
vccrtien
dae
lank
sondcr
koo
was
-
aau-v
anld
ik
het
die
troukowet·heid
se
lf
s
geweier
o
m
vir
bulle
d
ri
nkwatct
·
te gee
-
i
s
hulle
na
'n
k
onsentra
s
i
e
k<!mp
te
Baviaauspoort ontvoer.
Hierdie
manne i
s
du
s
meer
ns
n
::naand lank
sander aanklag
in
selle
•
opgesluit
gehou, bloot op
grond
van
:
ngterdog van
die
een
of
ander
poli
-ti
ekc
speuerder, 'n agt(:rdog
wat
op
sulke
s
krale gegewens
moet b
e
ru
s
dat
clit
onvoldoende
i
s
om
:;e
lfs '
n
aan-klag voor
'
n ho£
te r
eg
verdig
.
'
o
Ma-gi
st
raat
sou
·dit
blykbaar onmiducllik
verwerp het.
Volgens die
gewone
l
a
ndswet
mo
e
t
'
n
misdadiger
binne
4
8
uur
aangekla
of vryge
s
t
e
l
wo
rd
, e
n
t
o
t t
y
d
e
n wyl
hy
de
o
r
· n ho
f
s
kul
dig
bev
ind
is.
wo
rd
hy
as onsku
l
dig beskou.
Ons
moet
dus aanneem dnt
hierdie
twec
manne onskuldlg
i
s,
en
vir die
volk
:s
al
huHe
on
s
kuldig w
ecs e
n
bly
tot-dat
die regering
hulle
s
kuld in
'
n
bof bewys.
Die
agterdog
teen hierdie
man
n
e
-
indien daar selfs 'n agterdog
i
s
-s
taan
i
n geen
verba
nd met die oorlo
g
:nic.
Nogtans matig
die
regering hom
die
reg aan om
hierdie
manne
in 'n
konsentrasickamp te
smyt
sonder
verhoor o£ aan
k
lag.
Dit
gebcur
in
w
.redes
ty
d.
Dit i
s '
n
pre
sedent
wat gcskep
word w
at
die
vryh~id
van
elke
burger bedr
e
ig. Voortaan
mag dr.
Steyn
s
c
s
pcurd
crs c
nig
e
bmgel·
vang en in
'
n
k
o
n
se
ntra
s
iclmmp
s
it
n
a willek
e
ur. Dit gebeur
in
Rus
l
and sedert di
e
kommuni
s
ticse
bew
i
nd nldaar
.
Dit gebeur
in
Suid
·
Afrika
sedert
d
r.
Colin Stey
n
ere
-presiden
t
geword
het van
die
Bond
,
~
an
.
Sl)wjet
-
vricnd
e.
GOEDKEURING
Diegene wat oor
hierdie
vcrkrag-tin
g
van
die re
g swyg.
h
eg bulle
S
\v
yge
nde
goedk
euring aan die
in-veering
van 'n begin
sel
wat in
di
e
donker eeue
g
egeld
h
ot,
toe
niemand
se
vryh
e
id
gewaarb
org was
nie.
Oit
is
opvallend d
at
die
Engcls
e
koerante aan
v
anklik
geen
berig
t
e oor
hierdie r
e
gsverg
ryp
gcp
l
aas
het
ni
c,
en dit
na
'
n maand
aangehaal
b
et
as
gewone
nuus
-
een
bet
'n
b
e
rig
ge-w
e
ier met
die
eksku
us dat d
it
,
.nik
s
nuuts"
is
nie. Met u
itso
n
dcring
v
a
n
Di
e
Transvaler w
at ·
n
h
oofart
ik
e
l
ge-s
kryf
het
waari
n
by
gekla
b
et
d
at
wat vandag met hi
e
r
die manne
ge-beur. more
ander
te b
e
ur
t
kan val.
het
die
H.N.P.-pe
rs
'
n
nwa
nd
lank
hul!e oe gesluit gehou
v
ir hi
erdi'e
roi
s·
kenning van
die
reg.
Di
e
groot ver•
gadering
in
die
Pr
eto
ria
-s
tad
saa
l
,
wat
op
die
negende
dag
van
die hanger
-st
aking gehou
i
s,
i
s
deur die
Na
s
i
o-nale
koerante
verswyg
.
Ecrs
toe
di
e
manne gdnterneer
is.
het hu
ll
e
k
ort
beriggi~s
g
e
plaas.
Die
opposisie
-
leiers
het
tot ncu
nog
geen
woord van
prates .teen
hierdie
onwettige
optrede
geuit
nic.
Hulle
is die men
s
e
w
at
teen
die
O.B
.
oorlog voer omdat hy dan glo
met
kon
se
ntrasiekampe
sou
wil
r
eg
eer.
I-Iulle swyg egter wanneec die
hui
-dige
,dcmokratlese"
hewind
do
e
u
wat hul
l
e voor vrees! Waarom'?
So
u
dit
wees
omdat
h
ulle vrecs
-propaganda vir die O
.B
.
d
aa
rmee sal
(
V
ervo!g
in
v
olg.
kol.)
Die Kommandaut-ge:ne
raal
het oudcr
st
uan<l
e
verkla
-l'iu
g
u.i.tgcreik nadat die
r
egering
die tw
ee
h
onger
s
takcmle
A
frik~met·
s
na
'l lkon
se
ntra
s
iekamp
laat
s
it
nu·
het omdHt
hy geen
aa
nk1
ag
teen
hul1e kan inhring
ui
e
:
Op
14
Mci is
Johannes du Plessis
en
J
o
h
annes
Labuschagne
tesame
met
sowat
vy£ ander
Afrikaners
in
hegtenis
ge
neem kragtcns
n
ood
r
egu
-l
as
i
e.
Onmidd
e
llik
het
D
i
e
O
.
B.
die
v
oorva
l
bekcnd gemaak.
Volgens
D
i
e
V
a
d
e
r
I
a
n d is
-
reeds
op
1
8 Mci
-
deur die
poli
s
ie meegedeel
dat die manne vir
ondervraging
aan-gc
h
o
u
i
s
en
dat
hulle
te
eniger tyd
aongekln
knn
word.
Hi
e
ruit blyk
da
t' die menere
in
KRIT!EKE
TOJESTAN
D
E~r.
vau
die
hong~stakende
gevangencs,
J.
du
Plessis,
was
in
'n
kritie
k
e
toestand toe hy na
Baviaanspoort verwyder is. Na
v
c
rneem
word,
i
s
sy
een
nier
v
crs
wnk. Sy cggenote
is nie
toe~gelnat om
hom
te sie
n
voor
sy
vcrw
y
dcring nie.
die regering wat glo vi
r
die
Christen-dom en die v
i
e
r
vryhe
de
geveq
het
,
en
wat
hceldag praat
van
Du
i
tse
ko
n
scntmsiekam
p
e
en
oorlogsmisda-digcrs
,reeds
voo
r
1
8
Mei
aa
n die
pcrs meegcdee
l
het
d
a
t
die
gearres-tccrdc
s
aangekla gaa
n
word.
H
oc
h
et
hulle woord
gehou
?
Soos
gcwoon
li
k,
d.
w
.s.
hulle het
hoe
ge-na
a
md
gcen woord
g
e
h
ou n
i
e
-wan
t
o
p
7
Jurtie
was die
manne
ge~nood
s
aak
om
'
n
l
ewensgeva
arlike
stap,
'
n honger
s
t<'!king,
te doen ten
c
ind
c
op
hi
e
rdie wyse 'n
beslissing
van
d
i
e outoriteite a
f tc
d
w
ing.
Nadat h
ullc
vecrtien dae
lank die
p
y
n
en
s
wakhcid
moes verduur
-oauvanldik was bulle
sclfs sande
r
wate
r
om te
drink vanweo
die
rege-ring
se
wciering
.
-
bet die
kruisrid-d
ers
in
die
regerings
l•
antore
tot
.'
n
be
sli
ss
ing gckom.
(
V
crvolg van
vorige kol.
)
verval
deurdat die
vol
k
so
u sien dat
vcrkragting van
die
m
e
nsl
ike vryheid
ook o
n
der ·n
parlcmenter
e
de
m
ok
ra-.
s
i
c kan
p
l
aasv
ind
en
du
s
nie
jui
s
no
o
d
w
e
ndi
g aan '
n
s
t
elsel
kl
e
d
ni
e?
O
f
i
s
dit omdat
hullc
s
u!kc
op-trede gocdkeur wanncer
dit
vennoe~cl
e
lik
0.
B.-onders~eunersis
wat
vcr-·•olg
word?
lndien
ja
,
moef an
s
dan
naru
1
e
e
m
dat
hull
e
dicselfde m.lddels
t
ee
n
die 0.8.
gaan aanwend as
hulle
oan
bewind
sou kom'?
KONSENTRASIEI<
Alvi
P
Wat was h.icrdi
e
langverwa~tebeslissing?
Om
nou die
lang beloofde
om
n
ou
openlik
t
e
beweer
d
at
hulle
aanklag teen
die manne
in
te bring,
decl
gehad het
in
di
e
oorrompeling
van die
berugte
internerinq
s
kantoor'?
Nee, dit was nie die
be
s
lis
s
ing
nie.
Was dit
d
a
n
·n bc
s
luit
om
die
manne
n{lhul
lydingsw
eg
van
veer-tien dae eindelik
hu
l
vryheid
e
n
die
terugk
eer
na
hul
di
erbares
te
gee?
Nee. dit sou
vir die
poli
t
i
e
k
e
i
nkw
i-sisie te
ridderlik g
e
we
es
h
et.
Nee,
di
e
bcslissing
\vas: As
hullc
nie bereid is om die inkw
i
s
i
s
ie langer
te duld nie,
en as die
publiek
oaal·
buitekant begin
opgewonde
raak,
kom ons smyt
hull
e
dan
in
'
n
konsen-trasiekamp,
aang
es
ien
on
s
nle getuie
-nis
hct om
hulle aao le kla
nie.
W
aa
r
re
gve
rdi
gheid gebied
dat
mens
·n gevangenc
voor
'
n hof bring
as mens
bcwyse het en
hom laaf los
as jy
nie
bewyse het nie. daar
het die
politieke p
o
lisie,
hierdie
J
acks-in
-office, en
die
r
egering wat bulle
be-sker
m
, gesc:
as jy
bewyse
het, bring
hom
voor ·n
h
of
.
en as
jy nie bewyse
het
nie,
sm yt
h
om
in
· n
konsentrasie-kamp!
Met hierdie uitvlug het hulle
di
e
hof uitgeskakcl
en tog
hul wo
ede
geles
teeu
die
wecrlo
se
Du
Plessis
en
Labuschagne.
L1
d
ie onge
l
ykc
stryd
tussen
die
twee
g
eva
ng
e
n
cs en d
i
e rcgering was
t'-
v
ee
held
e
.
e
n
die
rcg
cring
was
be-paald 1
li
e e
e
n
van hulle
nie
.
Wie
het die
swaarste
gekry:
krygsgevang
enes
in Duitse kamoe
of
gei'ntcrneerdes in
U
nic-kampe?
'
n Kaapst
a
d
se vrou
wie
se man
onlangs
uit D
uitsland teruggekeer het
na
·
n p
aar
jaar van
gevangcskap,
en wie
se swaer
·n gc'interneerdc op
KoHi
cfo
nt
ein
w
as
,kan die
antwoord
gee.
Sy
verklaar
dat
s
y haar man
byna nie herken het
nie,
so
vet en ge
•
sond hct hy daar
uitgesien.
'
n
Paat
·
weke tevore het sy
haar
s
waer ge•
sicn kort nadat
h
y
uit
die
in
te
rnc
-ringskamp lo
s
gelant wa
s
.
Sy
kon
nie
g
l
o dat dit die
sc
iEd
e
man
was
wat sy
voor sy iuterncring geken h
et
nie
-so maec e
n
s
i
cklik was
h
y
.
l'WEE
On§
Eie P ers
!
deur aandele te neem
·
in
Pers=
lBdeggingskorporaslle
,
Be
perk
(Geregistreer kragtens-
die
Wet op Maatskappye,
nr.
46
van
1926, soos
gewysig).
V
G.1A.N
SO
SEGGRNSI
C
A.P
-EN
WAARDE
V
IR
U
GELD
ER
Y
.
D
irekte1.t1
'
6
:
Dr.
J
.
F. J
.
v
a
n
R
e
n
s
bur
g,
mnr.
,T.
A
.
Sm
i
th, cl
r.
F'.
JJ
.
du
1'
.
van
Z
yl,
ptof.
L.
,T.
du Pl
e
ssis, dr.
P
.
J
.
l\ie
ye
r,
mnr.
R..
L
.
Barry, dr.
P..
J
.
.
Botma, mnr.
C
.
L
.
de Jager
e
n
dr
.
W. A
.
J
oube
rt.
NOl\riNA
_
LE KAPITA.AL
.
. .
.
..
..
£125,000
v
e
rdeel
in
500
,
000
ge
w
one a
and
e
l
e
van
5/-
el
k
.
A....I\.NSOEKE
WORD
NOU
INGEWAG
V1R
400_,000
-
GEWO~E
AANDELE
VAN
5
/
-
ELK
TEEN
P
ARI.
V
ir
die ui
t
reiki
n
g waarvan
d
i
e
toestemming
v
an
Tesouri
e
verln-y i
s
.
Dic
m
inste
g
ctal
aand
c
l
e
waarom
aanso
ek
g
edocn
ka
.
n word is
20
.
D
i
e
Dir
e
kt
e
ure is nie ve
r
p
lig
om
die vollc
getal o
f
e
n
ig
e
en vn
n
d
ie
aandel
c
wam
·
om
aansoek gedoen word
.
toe te ken
ni
e
e
n
bchou
d
i
e
reg voor om
e
ni
ge aansoe
k
te
n
dele of
in
die gchcel
af
Le
\v
ys
sonder
opg
aaf
van
red
e
s.
B
E1'AL
T
NG
V
~
4.N
AA1'V
DEL
E
:
-Aand
e
le is betaa
l
baar
Of
ten
volle
by
aa
nso
e
k
Of
in di
e
vo
lge
nd
E'
paa
i
emente:
1
0%
(d
.w.s. 6d
.
)
per aancleel
by
aansock, 30
%
(d.w
.
s.
1
/
6
)
per aand
ee
l
d
rie-maancleliks
na
toekem~in
g,
to
t
dat
die
-
aand
cc
J
vo
lo
p be
ta
a.l is
.
DOELE
I
ND
Jj)S
V
'
i!N
DTE'
MAATS!CilPPY
:
-Dic I\Ia
atsl
mppy is
opge
rig
onde
r
and
e
re om
sake
tc
doen
in
verb<md
meL d
i
e
intellekLu
c
l
e,
sedelike
en
estetiese
b
c
'im
·
l
oeding
011vormin
g
vall
d
i
e
menslikc
gees
e
n be
s
kou
ings, die ver
r
y
kin
g
Y
an
di
~
m
e
n
s
lik
e
k
mm
i
s en
die
v
e
rskaffing
v
a
n
inligt.ing,
n
un
s
en
and
er
w
etm
J
swaarcl
i
ghcd
e
1e
n
a
li
e
s wa
t
in
verband d
a
ann
e
e
sta
an;
om
kotpo-r
as
i
cs,
m
aatskap
p
ye
,
inri
gt
i
ng
s
,
veren
i
g
in
gs
o
f
sa
ke
v
ir
h
i
er
di
c
d
oc
!
op
te
rj
g
, ie laat op
ri
g,
voort tc
sit-, of
om
en
i
ge bcstaand
c
haud
els-of
n
y;wcrhei
d
so
ndern
e
m
in
g of
skema in
hi
erdie vcrband
tc
st
eun
,
oot
te
neem,
of.
uit
tc
v
ocr
,
en
op
te
tr
ee as
f
i
nans
i
e
r
s, oprigt
-e
rs
v
an
maa
t
-s
ka
ppye, v
e
ral
in v
e
rb
a
nd
met
die pe
rs-
,
c
lrukkers
-
en
uit
g
e
w
c
rswc
s'},
soos uitec
ngcs
i
t
in
die
A
kt
o
va
n Oprigt
in
g
.
Di
e
1
5
oprigt
e
1
·
s
h
et
1·
eecl
s
l
ml
ve-rt
·
ro'U
e
·
in
iJ;ie
sactk bc
wy
s
dcw
·
16
,
7
00
acmcl
e
le
te
1
1ree
m.
Dl'l'
IS
DIE
GELEEN'PIIEl
D
WA
:t
1FWP
U
LA
NJ(
L
1L
WA.
G.
H
i
e
rdi
e
oproep
word
,
g
erig
aan aile bla
n
ke Suid
-Afr
ilm
ners
wat
so
si:a
le
geregtigh
ei<1
vedang
en '
n
n.asionale
oenheidstelsel
na
-<
Stliewe om
Komnnmisme
e
n
die vollcskade
li
ke
en
.sel
f
ve.rniet
i
gende
partystclsc
'l
s te
b
estry
.
Voltooi on
d
erst
aandc
Koep
on
indicn u
'
n
prosp
e
ktus
en aansoek
-VOT111S
verlung
.
.
....
...
..
.
....
.
...
.
.
..
..
...
.
..
....
.
.
....
...
...
.
.
.
..
.
•.•Di~
Sehr
ctaris
,
P
e
1
·
s
-
Belcggi
n
gsko
·
rporasie
Bpk.,
G
roote K
e
rkgebo
u
701,
Posbus
1
411,
Kaapstad
.
•
Si
um
·
my
asscb
li
ef
'n
pro
sp
e
ktus
e
n aanso
e
k
vom1s
van
P
c
rs-B
e
l
egging
s
-
Ko
rp
_
oras
i
e
Bpk.
~aan1
.
.
.
.
..
.
.
.
..
.
...
.
.
.
.
.
...
.
,
Ad
res
.
.
...
.
.
..
.
...
,
...
..
..
.
..
.
..
.
'
D!E
O
.
B.
,
W
OB
N
SDAG.
27
}UNIE
19
4
5.
Dr
"
·
~
~lifiilll
Sll~yn ~ilt\
Ia
~
So
A,
S
e
O
~r~~~$rt!!ln$~~&n~errs
01IJID .. §OJLJDAAT WY§ IHniJ
LILJE
AAN~
MIEIEJR §
lKlU
JLDITG A§ BOMGOO
I
IERS
!In
'n
brief aan
Art
hur Barlow se u
J
eekblad, wat
kort
g
elede
aanged
ring
het
op
die teregstelling
l!
On
,oor
logs-r
nisdad
igers'
'
binne die
U
nie
wat
ver
a
n
twoordelik was
v
ir
sabotasi
e
t
:
yd
e
ns
die
oorlog
,
skryf 'n
o
ud
-
soldaat
,
P
.
D
.
Sh
er·id
an
, van
Johannesburg, dat
d
r
.
Colin
Ste
yh
,
m.i
.
;
t.
Harry Latvrence, tnin.
Strauss
en min
.
Sturrock d
ie
eint
-like
oorlogstnisdadigers is
w
at
opgehang
belwort te
·
word.
Hy verrklaa
r
dat hy en somm
i
ge
van
sy
kwnerade
A
r
thu
r
!Ba
r
low
se
artikel
int
eu
·
essant
gevi.ncl
het,
nwar
dat
hu.lle lw.l eie
m.eni
ng
oou·
d
ie
saak het.
H
y
skryf:
,,
Din
k
u nie
dat die
ma
nne wat
sulke
pragtige
beloftes aan die
sol~Jate gemaak
het toe
hulle hul
lewens~b
l
oed
n
od
ig
gehad het
,
maar
nou na
die
oorlog
hul
beloftes
ni
e
na
kom
nie,
in
dieselfde
kl
as (a
s
die
bom-gooiers
en draadknippers)
val
nie?
Hulle is
kragtens hu
l
erewoord
ver~plig om daard
i
e beloftes
na te
kom,
en hul nalating om dit uit te voer sal
'
n baie duursamer uitwerking
op die
volk
he
as
die
goo
i
van
'n
paar
bomme of die
knip van 'n
paar dradc.
,Is
dit nie
'n
gruwelike
skande
dat
teruggekeerde
soldnte
hul
vroue
en
kinders in
agterbuurtcs, motorhuise
en
nfdakke
moet
aantref
nie,
terwy
l
Harry Lawrence
vyf jaar
la
nk
tyd
en
die
mag
daartoe gchad het om vir
hulle
hui
s
e
te
bou
nie?
Kyk in
die
koerante
na
die
wanhopige
adverten-s
ie
s van soldate en hu
l
gesinne
op
.
sock na
'n onderd
a
k
,
,
..
..
En
wat van
min. Strauss wie se
verwarde vieisskema
verwagtende
vrou
e
ver
plig
het
om ure
lank
in
toue
te
s
taan?
HO
NGERLOON
..
En wat
v
an m
in.
Sttirrock
wat
han
de-gesk
ud
het
met gewonde
en
sie
k sol
date
b
y
die
vy
fde
ongevalle-stas
ie
te
Gil-G
i
l
e
n g
e
s
e
het
:
,Julie
terugke
re
nde
soldate
hoe£
niks
te
vrees
n
ie;
vir julie
sa
l
gesorg word
b
y
jul
terugkoms
in
die Spoorwee
?'
E
k
was een
van
die
t
erugg
e
l<eerde
soldote
wat op die
Spoon-vee
gewerk
het
wie
se aansoek
om in die
ammu~ nisie~febriekete werk,
van
die hand
gewys is en
uou
twee
kiuders
met
£13
p
er
maand mo
et
onderhou.
Wat
van
'
n
an
der
so
ldaat
,
wie se
naam
en
ad
res
ek
kan
v
ers
t
rek,
w
at vyf
kin-d
e
rs moe
t
onderhou en o
m
en
by
£20
per
ma
and
ver
d
ie
n
?
Sy
aansoek
om
'
n
beter
werk
is
oor
die ho
o
f
ge-sien
.
En tog is hy
so'n bel-.-wame man
dat
spocrwegamptena
re
hul
motors
aa
n
hom gee om te herstel in
plaA~"van aan
'
n
garage omdat hy '
n
aan·
·
gebore
werl~tuigkundige
bekwaamheid
besit.
COLIN ST
E
YN
En
t
e
n
slotte.
wat
van
dr. Colin
St
eyn
.
wat s
y
oe s
l
uit
vir
'
n
mis~d
a
adv
l
oed?
M
oet
o
ns
terugkeer om
ons vroue
in
gev
aa:
aan te
tre
f?
Be~hoorlike
po!isiewerk
is noodsaaklik,
maa
r wie kan daari
n slaag
om
enige
intd!ektuele
ma
n
te
beweeg
om te
werk wanneer die
betaling
feitlik
kri~mince!
is?
Die poli
s
ie
ncem
hul
!ewe
·
in hul
h
an
d
elke keer dat
hulle
uit~gerocp
wo
rd.
Die onl.angse
dood van
'n
kon
sta
bcl en
verwondi
n
g
van
(w~manne
is
n voorbeeld
hiervan.
Hier~die man
was
.
'n
teruggekeerde soldaat.
'(vVas
di
t.
die brawe
nuwe
w~reldI
waarvoor hy geveg het?
,.Ons,
d
ie teruggekee
r
de kamerad
e
van hie
rdie
man,
sal
nie
hierdie
d
inge
gou
vergeet
nie
.
,Me
.
nse
wat sulke
mi
s
dade blywen
'"
d
gemaak het te
e
noor
diegene
wat
vir
bulle
geveg het, mense wat
misdade
teen
on
s
ki
nders en geliefdes wat aq
-te.rgebly
het
,
b
l
y
wend gemaak het, is
die
ware
oorl
o
gsmisdadigers van
Suid~Afrika!"
CHUJJR
CJHillU
1
lE
fRJKJEN
§W
AKHlEHID
VAN
lP'
AlifirY§i!EJL§lEJL
Dit
moet vir elke
m
ens
d
uidelik
wees dat 'n
volk wa
t
in
'
n
voort-d
u
rende toes
t
a
nd
van
bu
rgeroorl
og
verkeer
,
tot
nw
gteloos
heid
moet
ver~val. Die
p
a
rt
y
politiek
met sy
vyf~jaarlilcse kragmeting
by
die
stembus
tussen op
s
wepende
en
'kwaadstoken~de politieke partye,
veroorsaa
k
so'n
kroniese
s
taat van
bur!ler
o
orlog.
Daarom
dat
elke
land
wat die
party~stelsel aanvaar, uiteindelik
ten
gron~de
gaan.
·
Ook
Chu
r
chill besef hierdie gevaar
deegli~waar hy
kort gelede
teen d
ie
verkiesin
gs
in Enge!and
gewaarsku
h
e
t. H
y
b
e
t
gese:
,Tot ty
d
en
wy
l
die verkiesin_g
a
fjter
die
rug
i
s
,
sal
9ns
s
tell
i
g
vt.r
aile
doele
i
ndes verswak
teenoor die
buitew
or
eld
staan
.
,.
Ons
is nie so baie mense dat
o
n
s
dit
kan beko
s
tlg
om mek
aar
vir
onbepaalde t
y
d
n
e
er te
haal en
te
verk
l
einee
r
t
erwyl
ons
d
aa
rna
strewe
om die
h
art
va
n die
Britse R
yk
en
St
atebond te
we
e
s nie.
,Ons
s
al
in
die oi:i van
eli~wereld
baie
vinuig
uit
2a
k
indieo ons, as
gevo!g
va11 hierdie verki
es
ing,
in
'
n epog van
partystruwcling
ver~val.
En
i
n
dien -die
party~hartstogte,~leerstcllinge
en
~strewesons
be~staan
ge
ruime
tyd oorheers,
sal
die
groot
m
ooudhede
op
hul weg
voortgaan
son
d
er dat
'n
enkcle
Britse
stem
gehoor
word,
behalwe
in swakk
e
buiteland
s
e
kompromisse
en
skorre tuisgeskil!e".
·
ALBEIT
BEDRYWIG
.
.
Op
7
J
u
ni
e
het di
e
V eldkornetskap
va
n
Alheit
gese
ll
ig
b
x
meka
ar geko
m
en
'
n
f
u
nk
s
ie gehou
i
n
di
e
v
or
m
v
a
n
'
n
br
aaiv
lci
saan
d
.
Daar was
'
n gr
9<;>t
verkoping en di
e
mooi
bed
rag
vah
byna
£30
is i
n
ge
samel.
Een
v
ersie
rde
...
koek
wat
opge
v
eil
is
,het
a
!l
een
sy
£.
11
ingebr.i
ng.
Dfi:1 0.B.,
_
W
OE
NS
DA
G,
_2
_
?_
)
U
_
~~~~-·
_
_
_
VI
1»~&~iq)[ee
V
errwerp
(f])m
l?arQy$ikcaJ.jpl
ire
A(d[lffiV©larr
·
1RED1E§
JE([}.)f§
MIIET
l~4lo1U!T§PJRAKE
,As
gevolg
van
die
s
telselm
a
t.igc ondc
rmy
n
ing va
n
die Hcrenigde
N
a
s
iona
le
Part
y
deu
r
die
O.B.
-
leid:i.ng
het
die Hoofr
aad van
die Party in Kaapbnd hesluit dat vanaf
15 Junie
gecn
partyHd
ook
li
d
v
an
die
O
.
B.
mag
wees
nie
.
Diegene
in Kaapla
n
d w
at
nog
O
.
B
..I
ede is, se lidtnaat
-s
nmp
het o
u
tomaties
op
Vry<1ag
15
dc§er verv
ai
"
.
Met hierclie aankondiging
het
dr.
D.
JF.
Malan
sy
skeu
r
heleid
waannee
by
,
sovcr dit
die O
.
B. hetref
,
v
i
e
r
jaa
r ge
lede beg
in
het, v
ohooi.
E
n
m
e
t
hierdie
aankondiging het
h
y
vir goed
a
f
stand ge
d
oen van sy
volksbeleid
van 1941
,
toe
h y sa am
m
et an
d
er organisas
i
es geveg het vi
r
.
w
at
h
y
self
genoem het,
die
,Yol
ks-i
de
e
"
wat b
i
nne die
demokrasie
ver-l
ore
gaan. H
y
skaar hom nou
on-dubb
elsinni
g
op
di
e
part
y-
id
ee wat
·
rue
vra
wat ek vir m
y
volk
k
a
n
doen
nie
,
ma
a
r net wat
ek vir
my
party
k
an
d
oe
n.
In hierdie aankondiging word as
b
elangrikste rede
ge
n
oe
m
die
,onder
-myning
deur
die
O.B
.-
l
eid
i
ng va
n
diG
H
.
N
.
P.
"
W
at
i
s
hierdie ondennyning?
Dr
.
Ma
lan het
self
di
e a
nt
woord
in
1941
op
Stellenbosch gegee tydens
sy
eer-sle
aanval op die
O
.B
. toe
hy
ges
e
het:
,
Di
e i
d
ee wo
rd
gewek
dat dit
f
ats
o
e
n
lik is om
op
polit
iek
e ge
-hed
te
wees,
maar daar is
'n
so
ort
stigma aan
verbonde
as
j
y
te
d
oe'l
bet
met die
partypolitiek"
.
(Die
Burger
28
Aug.
1
94
1
)
.
1
EEN
VERBROKKELING
Die enig
s
te ondermyning
vnn
die
H.N.P. het daarin
bestaan
dat
di
e
O
ssewa
br
andwag
die parc
y
politiek
as sodanig
verwerp
bet
.~en
nog
ve.rwerp -
-
omd
at
dit
'
n
volk
ver~brokkd
tot
ma'dteloosho;;tc.l, en
hom
beywer
het vir
volkse..:nl1c
id,
soos
drie maande
gelede
O
L
'
k
nog
weer
gebl
y
k
bet uit di
e
uituodigi.n~Jaan
dr.
Malan en aoder
l
eiers vir
die
~kepi)ing
van
'
n
volksfront.
Maa
r
o
m
dat
dr.
Ma
l
an se
p
ar
ty
dee] is
va
n
di~part
yp
ol
H
i
e
k
,
en
dus
sal
v
e
rdwy
n
d
e
ur
opna
me
.
in
'n
brc~revo
l
ksf
r
ont,
besk
o
u dr.
Ma
lan
die stry
d t
ee
n
die
pa
rtypol
iti
ek
ook
as
'
n
stryd
!
<
'e
n
sy
eie
party.
En b
y
maa
k
die
verbrokke~ling
van die volk groter eo die onmag
erger deur
nou
J\fri
kan
ers
weg te
skop wat
in
die verlede
no
g
~teedsbereid was om
v
ir
sy
par
ty te
stem.
maar
nou van
sclfsp
rekend dit
nie
meer sal kan doen nie.
Omd
at h
ierdie
O.B.-lede.
wat
t
er-wille van
volksee
nh
e
id
nog
altyd
lid
gebl
y
het van
die
H.N.P.
-
e
n
sel
fs
ruimskoots tot die
party
se
st
ry
d
-fonds
by
gedra het
-
meer geloof
h
et
aan VOLKS-eenheid in
t
ee
nstelling
met PARTY
-eenheid, en daarom hu
l
gewig by
die
Osse
wabra
nd
wag
ing
e
-werp het, word
hulle
nou uitgeskop
.
Maar hierdie
houdi
ng
van hulle
is
in
oore
enstemming
met wat dr. Malan
v
ier
jaar gelede aan bulle geleer het.
As
hy
hu
ll
e nou
o
m
h
ierdie
rede
ver
-werp
,
is dit hy
wat van
koers
veran-de
r be
t
, e
n
nie
bu
lle
nie
.
DR.
l\t1ALAN
OO
R
DEMOKRAS
IE
In
19
41
het die
Federale Raad
van
die
H
.
N.P
.
'n brosjure
uitgegee
met
'
n paar
g
roat
toesprak
e
van
dr.
Ma
-Jan daarin
,e
n
dit
is op die buiteblad
g
e
noem: ,Party se
To
elco
m
sbeleid
so
os deur
dr.
lV1a1an
uitee
n
gesit"
.
Op b
l
adsy vi
e
r
k
o
r~1
d
i
e
vo
lgende
v
e
roordeling van
die
parle
m
e
n
tc
re
stelse
l
voor:
.,
Wa
t
ook al t
e
n
qusnt
e
va
n
d
ie
·
Britse
parlement
c
r
e
~s
te
lsel
in
an-der
de
l
e van d
ie
wer
e
ld
g
es
o
m
a
g
w
or
d
,
is
dit
uit
die
VOLKSOOG
.
PUNT
bes
kou
,
in
Suid~Afrikain
ieder
ge
va
l
'n mis
l
uk
king gewees".
En
"
op bladsy vyftien
h
e
t
dr.
Ma-lan
ges
e
dat
hy
geen be
s
w
a
ar bet
da
t
,d
i
e
d
e
mokr
a
s
ie
soos
ons
ho
m
ken
-
of
die
Bdtse padement
c
re
stelsel
-
" ,weggeveeg
word
nie
"
.
Hy
be
t
verder woo
r
d
e
iiks
v
erklaar:
.,Dit berus op
p
e
rsoonlike e
n
gr
oepe-be
l
ange
wat
teen me
k
aa
r
bots
,
'
n
Wedloop
ont
s
t
a
an onder
die
be
l
ange ten
koste
v
an d
i
ege
n
e
wat
minder
sterk
georg
a
niseer
is.
Daar g
aa
n
verl
ore wat van die
grootst
e
belang i
s
-
di
e
voiks~ide
e,
die
gees
va
n
selfo
poffering".
,EEU
E
-O
UE
TRADISIE"
Nou
skop dr .Ma
l
an se
hoofraad
Afri
kan
e
r
s
uit
om
d
a
t
l
lll
lle
n
o
g
vas
-hou
aa
n
bierd
i
e veroor
d
el!ng van
die
partypolitieke
d
emok
r
asie. en ve
r
-klaar
hy
woordeliks as
volg
in
D
ie
Bu
r
ger
van
1
8
J
u
nie
:
.. In di
e
verband
is
daar
vera!
drie
groat punte
van
verskil
tussen
di
e
O.B.-rigting
.
en
d
i
e
van
die Par
t
y wa
t
opnuut bek
l
emtoo
n mo
et wo
rd:
,
(
I
)
Die
P
arty
kleef va
s
aan
die
eeu~ouede
mokratiese
tradi
s
ie
van
die
Afrikanervo1k,
terwyl
die
O
.
B
.hi
e
rdie
t
r
adisie
ond
ubb
els
in
-nig verwerp
e
n dit
wil ver\(an
g
met
'
n vreemde
gesagste
l
sel
"
.
Kan die
,eeu-oue
demokratiese
tra~di
s
ie"
me
cr
ondubbcl
s
innig
ve;werp
word as
wat
dr.
Malan dit
in
die
reeds geno
em
de
aanhalings
van
1941
verwerp bet?
Wat
meer is,
dr.
Ma
l
a
n h
et, va
l
-gens
bl
a
d
sy
6
van
di
e brosj
u
re
. ook
'
n gesagstelsel
vir
die R
e
pu
b
liek
be,~pleit.
H
y
h
et
naamlik ges
e
: ..
Dit
i
s
•
so vee! te
mi
nd
e
r n
od
ig
(
o
m
ons oor
die Duitse stelse
l
u
i
t
te spreek
)
o
m
-dat met die
stigting va
n
die
Repu-bliek die
rep
u
blike
ins
e
regering
in
ieder geval gentime
ty
d
volmag
moe
t
bC om alle
s
te doen
wat nodi!'!
i
s
om
Jie
Republiek op vaste grondslae
t
e
v
el'
tig, en
om
sy
dringendste
vraag~stukke
op
te
los"
.
Nou
ve
r
wyt
b
y die
O.B.
da
t
h
y
ondemokraties
i
s en
'
n
gesagstelse!
beoog
!
•
·
Maar
die
oplossing l
e
hie
li
.
1:
In
1
94
1
het
dr .Ma
l
an g
e
st
aa
n op
d
i
e
..
vol
ks
idee
"
en
daaru
m
wa-;
bv
to
e
LE
DE
'
U
I
T
ber
e
id
om
saam met
die-
0.13
.
en
an-c
:er
organisasies
te
ywu
vir
'n
re-publie
k
so
nder pa
rtyp0
liti
1:'
k.
Seden-'
dien
b
et
hy egt
e
r w
eer
d
i
e
party-id
ee aa
n
vaar, e
n
da
ar
om venve
r?
hy
I
r
.
1
ou
die samewerking
•
Jan
volksg
e
-n
o
te
in
ander
organi~asi.!so
md
a
t,
volgens
die beginsels van die
p
ar
ty-po
li
tiek
.
jy
e
l
ke
volksg~nootwat
n:
e
a
a
n
jou
party en
j
ou
p
a
r
ty a
ll
l"en,
be-hoor
t
nie,
moet beveg
::~s·n
vy
a
nds-o
nd
er
da
a
n. Want die
parlementere
stelsel
is
'
n
stelsel
van
kons
t
itusionele
burgeroorlog
.
E
n daarom
word 'n
Afrika
n
er
wat
ook lid
van
'
n ander
organisa
s
ie is,
as
'
n vyand
be
sk
ou
wat
uit
d
ie
midde
gewerp
moet
word,
want hy
is in
vyandsuniform!
Dr.
Malan het sy
l
e
de voor
'
n
.
keus
e
g
e
stel
,
m
aar
die
k~?useis
eint-lik
die
volk
s
'
n
,
naamlik:
Kies
u
v
ir
die
VOLKS~idee.,kie
s
u vir die PAR:r"Y-idee? Kies
u vir
vo
l
kseenheid,
of
kies u vir
v
olksverbrokkeling?
(
K
yk ook
ons
hoofa
rtik
el).
VAT
§Y GJELD
.
lE
N
SI(OIP' HOM UIT
Di
e
uit
s
kop
van O.B.-lede
u
it die
H.N.P
.
op
15
J
u
nie
be
t gepaard
ge-gaan
met
p
ar
t
y
p
oli
t
ieke m
eto
des
wat
uiters
onwaardi
g
is
.
Soos
uit die
aan-hef va
n
di
e
aankon
di
ging
gemerk sal
word
,
is di
e
beslui
t
eers '
n paar dae
o{t
die uitskopdatum
in
Die Burger
gepubliseer.
Dit
was
die
eer
s
te
k
eer
d
a
t
in
Die Burger
van so
'
n beslu
i
t
gewag gemaak word.
Die
gewone
publiek
was
dus onbewus van
hib-die
st
ap.
Hiervan
het sekere
party-agente
gebrui
k
gemaak
d
eur 'n
dag
o
f
twee
voor
di
e
vervaldatum nog geld
te
gaan
kollekteer
by party-lede
•
wat
bulle
geweet
h
e
t
die vo
lg
e
nd
e
d
ag
deur
hu
l
le van die
.ly
s geskrap
so
u
wor
d. In
ee
n g
eva
l
bet hulle
nog £
1
0
van
'
n
partylid gekry wat
die
dag
daarop
uitg
es
kop is. Of
hulle
sy stem
ook
so
m
a
klik
gaan kry
,
wo
rd
be-tw
y
f
el.
-
-
-=
-=·=======
O
N
S
J
ASSE
,
BAA
DJIE
-
EN
JUl\
f
PERo
P
AKK
E
IS
V
AN
B
E
RO
EM
DE SNYERS
U
SAL
DIE SNIT
EN
STYLE
W AARDEER
~
qJJE CJJAMESWINKEL
PAROW
'n Eg
t
e
S
u
.i
d
-A
j
rih(UtnS<JProduh
(j)Kr
y
dit
by
u
Hand
e
l
ri
ur
of
Apteker
DRill
IDIEIEMI
1T®
JE
J1N
-
JFC!DJP1I11LP:JffiiTIHFW
•
i
fJ
N WI€1Rlil\Rlli»
lEiffilERlllDIE
WfEIRil'Zl1@
714mw~
~O
ND
Of OVAAF..
AAND
AG!
I
I
r
anaf ls
t
e
Junie
handel
SPRI
NGBOK
-
M.EU
BElLS
as
UNI!(
A
lVIr
UBELS
( EIENS.)
BPK
.
Huis
en
Kantoor~Meubileerdero'
VI
R
MEUBELS VAN
KWALI
TEIT
EN
P
RAG
JV
icto
;i
aweg
171
JTI
oo
dsto
ck
•rakbcstgheld:
Jn.n Phllllps-gcboo - Liluy Oreystrnat,
P<l-AltL - FOQn 929
lRAIHO
-
RJEP ARASIES
en
ILUllDSPRJEKE
R-
D!JEN811.'E
Verwdcnng en veroou van draadlosc word oo<1erneem. Vcrbou va.u draadlose van A. C. na D.C. or onder•om. Om'bou van batlerystelle
na clckt.rie•e
ot
clektriese na battery..
J?.
D.
SMUTS
A.M.N. Inst. E.
Jiootslrnnt 281
r
.4-ARL.~mndelsnavrae:
