Die O.B. Jaargang 11, no.1

BLADSY TWEE DIE O.B., WOENSDAG,

21

NOVEMBER

1951

~~~-B~~~~A;;~o~~ER

~~G

?1-=

i!!!!!i!!E~B!!!i!ai!!!!!!!i!!n~~~

I

tf

Deur

Sybrand

_

~ ~;,s,;.~·~

••

~,~'':O::•:.:.:~;m:r~~

J

=

~

wat van die volk? V66r 1948

Die toestand in Korea waar die V.V.O. nou al vir

Om Het Baie

anderbalf jaar besig is met 'n ,strafekspedisie" teen 'n

B

_,~_

groepie ,Koreaanse kommuniste" en vir die afgelope 0

'"'"1Jenote

halwe jaar reeds voortsleep met pogings tot onderhan- Ek bet weer 'n onderhouden- front teen die partystelsel, wat delings om 'n wapenstilstand, is verlede week deur die de brief ontvang van ons be- die leiers van die O.B. in op.

B

_r1 't _{se generaa}

1 R

_{o er on as ems 1g} b ts t' be _s k _r yf _. D' _{1e oor og kende vriend}

1

_{,Staatsamptenaar"} drag van die Grootraad moet

. oprig, talryker as die

tcenstan-daar begin reeds wat intensiteit bctref, die afmebngs aan van Pietersburg, wat voorbeen ders daarvan. Dit Is 'n baie tc ncem van die eerstc wereldoorlog, het hy gese. Die a! verskele kere saamgesels belangrike felt en ek vra my kommuniste beskik oor beter wapens as 'n jaar gelede bet. Hy s6: Iesers ont die betekenis daarvan

en

alles dui daarop dat bulle in die opsig nog steeds .,Andermaal wil ek graag 'n te bepeins.

sal vorder. paar redagtes wissel. Dlt is vanselfsprekend dat die

• traf ,Net om aan te toon hocveel

Op papier was die oorlog in Korea maar net n s - potensU!le bondgenote ons reeds antl-partypolitieke front orga-ekspedisie, maar in praktyk was dit reeds van ay

begin

bet vir die front teen die party- nlsatorlesc gestalte moet kry; af iets baie ernstiger en dit was juis oor die vraag of stelae! bee ek blerby 'n brief dat 'n procram van begtnsels en di _{e oor og} I _{na sy wese} beh _an d I m _{e oe} S Word Of na By _{aan van •n Jenceluprekende} 'n ... ndwet vir hom opgestel •·-formele beskrywing dat die botsing tussen president wat in die plaaalike koerant moet word; dat 8Y strydterreln

Oo I aangewys moet word; en dat

Truman en generaal MacArthur gegaan het. 'n r og verskyn bet en wat vir hom. potensi~le ondersteuners van wat uit die staanspoor meer as

2,000

ongevalle per week self spreek." die front gevra moet word om aan V.V.O.-kant gelewer bet, en volgeDS die jongste bere- Terwllle van my lesers ver- In te skryf as Iede daarvan. My kenings reeds meer as

4,000

per week - dit wil

H

200,000

duidellk ek net kortllk.l dat die lesers moet egter duldelik ver-per jaar - is werklik 'n volbloed-oorlog en die

vraag

brlefakrywer beswaar maak staan dat die front op twee-beboort die politici reeds te kwel of dit Ianger as iets omdat die partypolltlek in die lec11ee wyse saamgestel sal andere beskou en behandel kan word - ook ons Suid- plaaslike munlaipale verkiesinp word. Eerstens aal

organisa-t gesleep is. ,.Ons weet almal ales, aooa bv. die Ossewabrand-Afrikaanse politici wat van ons landseuDS daarbeen s uur. dat munl.sipale aake nie-polltlek

T _oe M _ac Arth _{ur n Jaar ge} • · led _{e sy} t _{roepe n} a di _e grense _{van aard is, maar toe bet 'n} wac, daarby aanslult; en twec.

·

1

k h · bee' digi d' dens sal persone, wat nie aan

van MantsJoerye aat opru et vtr m ng van 1e polltleke koors, wat herinner een van die samestellende orga.

het Jan Kieser en sy vrou die las van hoe Iewenskostc moes dra; nti 1948 moet bulle dit nog altyd dra; en na 1953 sal bulle dit ook nog moet dra.

Volgens dr. D. F. Malan het die ldeurvraagstuk in 1929 vir die Nasionale Party die verkie singsoorwinning besorg omdat die party dit ,,na vorc gestoot het." Ten spyte van die ver kieslngsoorwinning is die vraag stuk klaarblyklik nie opgelos

nle, want In 1948 - presies 19 jaar later - het die Naslonale Party weer 'n verkleslngsoor winning behaal deur dieselfde vraagstuk weer 'n keer ,na vore te stoot." Moontlik sal daar In die toekoms nog verkleslngs met behulp van hierdle vraag stuk gewen kan word. Maar die vraagstuk word nie opge los nlc; dit vererger steeds.

Politicke Partye

se

On mag

stryd was dit inderdaad die afsluiting van die Koreaanse aan 'n parlement6re verkieslng, nlsasles behoort nie, oolt by d!e oorlog. Met die toetrede van Sjinese troepe kort

daa.rna.

die dorp beetppak <tydens dh! front aansluit.

het 'n nuwe oorlog begin wat aileen beeindig kon word muniaipale verkleainp)," kla Net soos dit bekend is waar deur nuwe maatreiHs. MacArthur het besliste beskouings by.

Struikelblok Yir Blanke

om poltieke partye sommlge gehad omtrent watter maatreiHs getref moes word. Sjina My Ieser skryf voorts:

Samewerking

vraagstukke nle wll oplos nle, moes

as

oorlogvoerende bebandel en sy basisse onder

v~'::~termn~~n

R.

dl~· h!':';!~:~

Die wenslikheld om die party.

~e~!t :~:=k~':!e~':::~m o:~

bomme gesteek word. Diegene wat oogluikend toegelaat beurs is, volgena 'n berie In polltlek ult te skakel bet alreeds voeg is om vraagstukke op te bet dat nasionale Sjina oorrompel word deur die kommu· Die O.B. noa 'n bondgenoot. 'n drlngende noodsaaklikheid los. Die rede Is eenvoudlg nistiese leers van Mao Tsetoeng, was egter nie gewillig Gedurende die afgelope aantal reword. Politieke partye veg teen me om die oorlog ook formeel teen Sjina te voer nie Daar Jare was ek eereeld in kontak Wit Suid-Afrika kan nie be. kaar, nie teen vraagstukke nle. is gehoop op 'n skikking en daar word blykbaar nog daarop met veral ICDpluprekendes en kostlg dat die stryd tussen Daar is Jiewe goeie mensc wat geboop. bet onder die denkende sekaie Boer en Brit, tussen Afrikaans- verbaas is omdat die vorlge re

'n verraasende persentasie van

I

en Engel&sprekende, voortgcsit gering en die huldige regering

BAlE

SJ~EGTER

bondgenote teen die partystelsel word nie. Die twee clemente

1

nie die Iewensbelangrike vraag

Om te beweer dat die V.V.O. se magte intussen swakker ::.::d!'n

X:,~:lendoore d(i;n~feC:: ::!~.!~~:

~~vnin:~lke~e:n::!

lwstaurklknge vadnoelgtrroefnfde-ndenaawnatgeerpabck

geword bet, sal miskien nie juis wees nie.

Maar

genL - · - - J

Robertson beweer dat die kommuniste aterker geword bet. lend vir dle beroepapolltlci!) trou, nl 'n wit en 'n selfstan. en opgelos het nie. Maar Wat gaan die uitwerking hiervan wees indien die laaate persentuie persone van albel dige Suld-Afrlka. Solank die ₁ waarom sal 'n partyregerlng taalcroepe wat at Ia van party. JMU"t¥8telsel egter die Afrikaans-I die vaderland se bodem vir die hoop van Truman en Kie. - wapenstilstand - rue ver- amokmakery omdat bulle die en Eqeluprekendes In twee nageslag red? Die nageslag wesenlik word nie? Die Westerse volke het reeds soveel ernatipte landavraaptuk juls "7&Jldfgsinde politleke partye kan mos nle vir die party stem belangstelling in die Koreaanse oorlog verloor dat dit deur ultkles vir bulle baljaarveld - verdeel aal die ldeaal van ras- nle.

sommige al as 'n ,vergete oorlog" beskryf word.

Sal

hierdle boonop noc bulle salarlue

na

sesamewerklng nooit verwesen-1 Geen regerende party sal kos agteruitgang in moraal ooit weer gekeer kan word!

Gaan

willekeur verbooc en bulleself Uk word nle, Want aangeslen bare bewlndstyd, geld en sy die Westerse volke nog lank bereid bly

om

swaar

belutings dan Yr7 Btel

van

belutlq! die twee elemente mekaar bly ministers se energie ,vermors" en hoe offers van menaelewens te betaal vir 'n ,straf· bevea

as

regering en opposlste op die vaderland se bodem nie ekspedisie" wat so teen die bestraffer gedraai bet dat die

Stig

Die

A.nti-partyjront

<en dan weer as opposlsie Die tyd, geld en energie sal lie stryd 'n eindelose proses van verowering, verllee en her·

Nou

en regeriq) sal bulle noolt tot wer spandeer word op onbenul owering van heuwels geword bet, 110011 die AmerikeeDM Hn volk ..amgroel nle, en sal lige aakies wat diwldende - In

..__n_

bulle vanaeltsprekend ook nooit die vorm van stemme - vir onderminister van verdediging dit beskryf! Of

u1

auuc ,,Maar

b~Mlle

boaclc.uate Ia

I

Hit trou kan ontwlkkel nle. die party sal afwerp; en om die maar uiteindelik moet doen wat MacArthur 'n jaar gelede ongemobUiaeer en wle pan die Hoe kan bulle? Die een par- teenparty te beveg.

al wou gedoen het? Maar

toe

MacArthur die volle kCibJie- lnlaiatW nee;n - , hlerdle

1

tT

voed sy mease met Afrlkaan. Hlerdle polltlseerdery stapel kwensies van die oorlog wou aanvaar,

was

die toelltand

ID'-.te

te

molll ...,... t1Dt n mq. • ..ument en die ander een die probleme op, wat die volk baie guDStiger as nou. Die vyand

was

nie 110 goed toecerua

tlse

..-Ad? Die Orootraad met Brltte INIIltlment. Daar- telater om die moderne toring nie en die rooi Sjinese bewind was nog nie so deeglik bet reeda die wea, aanpdul. deur word In der waarheid van aabel te vorm. En as die meester van Sjina nie. Dit

sal

verder moeilik gaan om Myna lnslens moet n aktlewe twee volke met twee lojalitelte verwarrlng intree? Dan nlks. die Westerse volke sielkundig weer

so

gereed te kry

as

antl.puot7tront a..Uc word. In atand gehou. Die partystel- Dan val" die regering maar wat bulle was toe Sjina op verradertike wyse twaalf Die Koaatltwde moet inklusief sel Ia dle atrulkelblok wat In net e;; 'n ander polltleke party

wees .-,dat a1mal wat dit eena die pad na rasaeharmonle en bult weer die landsbewlnd. maande gelede ingemeng het. Ia oor P'OOt laDUYraaptukke enkelvoudlge lojalltelt

1•.

Die- Dlegene wat teen futlele re

Die vraag wat Truman vandag moet kwel ia: Was lede ku word, Daarna Iran gene wat

m

blerdle doelstel- gering ls moet vanseltsprekend MacArthur reg? En sal ek tog na

twaalf

maande in 0118 besfn met 'n BiBtematlelle llnp Ia moet ult die aard van alles In bulle

vermo~

doen

om

ongunstiger omstandigbede moet doen wat by aanbeveel ,atalakoonmaak.' 0118

8 .sulwer dle saak teen die partystelsel die partystelsel ult te roel.

het? Vir 'n politikus van Truman

se

formaat sal dit weer ons Skoolrade, kletkom- weea, Ilk wll dlt voorts bale moeilik gaan om so 'n erkenning te doen. mando'a, dorparade

van

party. uitdrukllk stel dat aolank die

Tien Jaar

Oud

Met hierdie uitgawe vier ODS blad vandac sy tiende verjaardag, en ons voel trots om te kan

Ill

dat ondanb kolossale wereldveranderinge wat intussen plaugevind bet, ons nog soseer by ons oorspronklike doelatelUnga

staan,

dat ons die toekoms verder kan ingaan met 'n eanb•Ung uit die eerste hoofartikel wat

in

ODS blad tien jaar gelede verskyn bet. Daarin is ons standpunt as volg saamgevat: ,Daarom sal Die O.B. ook

poaitief

optree met voorligting op aile gebiede van ODS volkslewe

in

die

geea

van

om Christelik-nasionale leweDSbeekouing, en

bou

aan die nuwe met die goeie boustene van die verlede. Sy beleid

tal

volksverenigend wees op 'n sulwer

Afrlbanse

IJ'Oilclalac om

also ons volk te help lei tot sy roeplngsvervulllng tot eel van

God,

wat aileen bereik kan word wanneer ODS volk ten voile vry

sal

wees van alle vreemde bande,

IIOW'el

vaa

bnite as van bbme."

Metodea van optrede verander

na

geJaDc

van

omataD-dighede, maar ideale en beginsela kan nooit

verander

nie, en omdat Die O.B. mondstuk

is

van daardie deel

van

ODS

volk wat Suid-Afrika weer

,inheema"

wll

maak,

kan by vir die toekoms ook

maar

net herbeklemtoon

wat

by tien

jaar

gelede as beleid aangekondig bet: Ons wil help

om

Suid· Afrika

van

buite vry te maak, en van btnne

te

hervorm

sodat

by sy

rol kan

vu

l

In

die

wlreld

u 'n

selfataadlge persoonUkheld.

In hierdie gees gaan ons verder.

•

polltlek. Die 1aute vest1q Ia partptelael 1n Suld-Afrika dle parlement wat vervanc sal voortbestaan sal daar nooit 'n word deur 'n Vollmnad, ol te republlek ultgeroep kan word wei, 'n partyloee Btaat.. op dle baala van die bree ,Ons sal natuurlllc onmlcldel- ;olkawll" nie, of selfs op die \lk te kampe b• met die ver- ,bre{! basis van die volkswil"

dalmalcery

en gekonaentreerde nle. Daarvoor sal die opposisie ftll7ll

van

cUe Pille daPI&d- altyd sorg.

pen wat dan oolc die

vernaun·

'lte wapen Ia ftll die beroepe. 1101ltlcl en wat 0111 besUII nle moet olldenlcat

nle, maar

0118 1&1 bulle darem nle te erg lnra. Uk neem daaroor nle want dis utuurllk lndle onclerp.ng wat

'Jaarmee

pmoeld Ia!"

Dle

partnolltlelc Ia

sooa

on. Vuld. All jy boal nle ultroel ule Deelll by die bele tuln Ia.

Dlt Ia die PIOIIM wat

vudaa'

•n ona land aan die , . . . Ia. Ole ~ttleiE II .,.... 0111 in aile 1iaiUDe, op

an.

terrelne

van

oaa

YOlk . . ...., Ill te krulp ... ~

ve

...

rlc daar voort te Bit. liD die nak-sle bierteen bqba intree in ona land.

My leeer Ia beeltemal rea. Daar Ia

Nle meer meftM

In Suld-Afrlka wat aat Ia vir die partypolitMk . .

wat

daar -1a

wat

blerdte

w.-....

ODicruid

llefbet. Ba

dMI'CIIIl

w

die po.. te118ille ondenteuners ftll die

Jl

rtu~~~•tukke

Bly

Onopgelo

•

Die tweede rede waarom die partystelael afgeakaf moet word Ia omdat dlt nle Ianger ge. duld kan word dat dringende vraaptukke onopgelos bly nle. l:lc weet nle of daar nog vreem-delinge in Jerusalem ia wat glo dat politleke partye vraagatuk-ke oplos nie. Ek dink dat almal teen blerdie tyd weet dat poll-tleke partye met vraaptukke boer net 1001 karoo-boere met llkape. JDn vraaptukke besorg vir polltleke partye stemme en ..tela net ~ lkape vir karoo. boere Iammers en wol beeorg,

J.. voorbeeld raoem ek die lewenskostevraaptuk. In 1948 b~t hlerdie vraagatuk aan die Nasionale Party dulsende stem· me en dosyne aetels besorg. Die Yerenlcde Party verwag dat dleseltde vraaptuk vir hom In

Part'ypolitiek

Krrtip

Oral

In

In die jongste tye is die partypolitiek beslg om met merkbare sukses voort te rank tot In elke plaasllke en funk stonele llggaam. Dlt Ia nood lottlg. En as die partystelsel nle ultgeroei word nle gaan hy die Iaaste reate van gemeen skapalewe, selfs In die klein ste dorpies, heeltemal uitwls.

Die partypolltiek bet oral in gekruip. Ons weet by is in die senaat, die volk.lraad en die provinsiale rade. Trouens, dit Is eintlik sy broeineste.

Maar nou bet hy al sy vcr-skyning gemaak In die afde-lingsrade, munisipallteite, skooL rade, skletkommando's, fees-komitees en op aonunlge plekke drelg by reeds om in kerkrsde in

te

kruip. My lesers moet tog verstaan dat ek nle beweer dat a1 die lede van al die liggamc wat ek genoem bet deur party. politleke atemmery verklet~ word nie, Ek beweer slep dat daar bale afdelinprade, mun slpaliteite., ens., in ons land wle se lede deur partypolitlel verkleslngs daargestel word.

Cvervolg op bladsy 3 kolom 1 l

Oelykt;ydtc verpder die polltiek

doen

aowel polltlek, regeriq landte

stenune en

besorg. :Maar

? V66r 1948

sy vrou die ~oate moea bulle dit nog 1963 sal bulle dra. . Malan het In 1929 vir die verkle. omdat vore gestoot van die

ver-ts die vraag. nie opgelos - presles 19 die Nasionale verklesingsoor. deur dieselfde keer ,.na vore

sal daar In verkleslngs hlerdle vraag. word. Maar nle opge. steeds. e1an2"r1Ke vraag. waterbe-aangepak nle. :Maar partyregerlng bodcm vir die

Die nageslag die party stem

.

.

D

IE

O

.

B

., WOENSDAG, 21 N

O

VEIIBICR 195

1

BLADSY DRIE

GAAN PARTY

POLITIE.K

VE.RVANG,

Sf.

P

E.RON

RUSSIESE WAARHEID EN

R

USSIESE PROPAGANDA

Preel

d

eat

P

eron wat

In

die jongste verldeslng met

'n

Die geslepe

skaakspeler

in die Kremlin het in die

laalle

jare

o

n

a&

oorwe

lcll

gea

de

meerderbeld

van

stemme tot presldeat

van

•

..,

Argeatlnll laerldes

18,

b

et verklaar dat by

sy

land

In

'n

wone

suksesse

behaal. Maar ofskoon hy vandag

DQ8

e =

epeel, w

o

rd

llbtdlkallstleee staat

gaan

omskep

waarln daar geen

party-by in

elke spel

mat gesit. Sy teenatander

h

et hom •

1.

Die rooi

polltlek

..a....,,.

ale.

By bet'

gee8:

Tsaar word daardeur senuweeagtig en

weet

nie meer

reg

watter skuif

o

m

au

Ia op pad na die lindlka

-te doen nie

.

Terwyl die politici en militere leien van die Atlantiese Ver-

111ite~~e

ataat

-

die eeu-oue

bond in Ottawa op

12

September die herbewapening van Daitelan

d

e

n

die

droom van die mensdom. Elkeen • • • A • • •

E

.

di al

L--

k h

h

s·-1.!-

sal dan verteenwoordlg word In

A

frikaans i

n

Belg

i

es

-K

o

n

go

m1 1tere posl&le 1n

uropa 1n

e

gemeen .ue8pree

et,

et ...

o

p

die wetpwende vergaderings en

13

September

veertig tot sestig R

u

asiese veldmaankalke en generaale in

in die repr~q deur Iede van BY

die Kremlin laat bymekaar roep om teenmaa

t

ree1s tee

n

die besl

u

it

in

beroep. Arbeid II die enlgste

0

ttawa te tre •

r

D. R

1e

uss1ese agen a

•

d h

·

et

net twee paragrawe

be

vat

:

die lmperlalllme." teenvoeter vir die kapitaliiiiDe en

Na aaaleidlng ftD die berig

dat die Vlaamse blad ,De Week", wat lD Belclea-Kongo ultgegee word, ook AfrlkaaDae ariikela atclruk, akryf Die Vaderland:

( 1)

Aanvalsplan.

(2) Verdedigingsplan.

, _ ... Ia •

iua'

ua,

Alhei planne sal gelyk

t

ydig in werking gebrillfJ word om vir

gereed

te wees

.

I

., ... ...

alles

RulancJ 11e beplande aanval

teen IluUI Ia beeltemal pakrap.

.. Afrikaans bet nle meer nodlg om te pleit vir eie bestaansreg

nie. Die gebrulk · daarvan bet

In die laaste paar jaar 10

toe-geneem dat almal in Suid-Afrlka wat dlt nog nle ken nle, weldra soos 'n vreemdellng in Jerusalem

sal voel.

Gelyktydlg bet die polletburo vergader om nuwe stappe In

die politlek van Duitsland te doen aowel as in die w6reld-politlek. Die gebelme w6reld-rcgerlng is van plan om

Rua-land te beskerm en bet

daar-om Frankryk In die voorgrond geskuiwe. Dle doe! is om die

herbewapenlng van Duitsland

te verhinder omdat gevrees

word dat as Dultsland eers be-wapen Is dit vir die

:Morgen-thau.jongens nie meer 10

mak-IIk sal wees om Duitsland te onderdruk nle.

Frankl')'k sal net 8008 Rusland

teen die Dultse berbewapenlnc

protesteer en deur die Eaplae recerinl' daarin ondentean word. Amerika ill a1 deur d:e Barucb.groep half gewilllg om

Duitaland

te

laat val. Daar -deur sal Rwlland tyd wen om net so sterk te wont aoos

Ame-rika.

VREDESOFFENSIEF

Rusland bet eerste die vredes-aanbod In die w6reld gegooi, Engeland en Amerika volg nou

en 'n tydperk van skyn.vrede sal moontllk aanbreek.

Waarom wil Baruch Rusland red? Die redes kan as volg saamgevat word:

U) DWtsland moet alawe lily

vir almal.

(2) Amerika bet 6 maa1 meer

staal as Rusland, 10 maa1 meer werktuiJriii&&Jlene en 15 maa1

meer olle as Rusland.

(3) Daardeur is Amerlka ae oorwlnninl' ln '1l lang oorlog verseker.

(4) BaalaDclbD dear

'n

llllta-oorloc Europa wei plat loop,

maar Die die AtlaDtleM Ver.

bond baaanak Die.

'n Rukkle gelede bet llngelae

en Amerlkaanae koerante die

nuus versprei dat maarakalk

L

:

:

~

;

<s~

~

:]

Tsjoekof die ,rooi lliaenhower"

is. Dlt is Die beeltemal korrek nie. Die rool Ehnllewer is

maarskalk KonU!I. INDELING

Maarskalk Tajoekof is net die

opperbevelbebber van die eer-ste Russiese l~rgroep wat in

Rusland en Pole staan. Sy

stafhoof Is maarskalk Rokoaow-skl. Die boofkwartler van Tajoekof Is in Tablonna

wat

et.

like myle 'Y&Il Wanbau

1•.

Tsjoekof en BY staf bewoon die

palels van die Poolse prlnl

Potocki.

In die begin was Stalin van

plan om die opperbevel van die

eerste l~rgroep aan

Rokoaow-ski te gee maar Rokoeowakl II

te llef vir die Dultse meisles en dit kon vir 'n Ru11lue generaal

te gevaarllk word. :Maarskalk

Berla, die Ieier van die N.K. V.D.

(gebelme ataatlpolllie) bet dan

ook aan Stalin 'n rectater van Rokosowski voorgell. Uit die register bet Stalin bemerk dat

Rokoaowskl as 'n generaal,

weens aameswerlq teen die Kommun18tleee Party,

gearres-SYBRAND

(Vervolg

van

bladay

2)

Hleraan moet beslis 'n end doen word. Nle aileen belief gemaak word. Dlt is die dun die Iede van die Ouewabrand-end van die wig. AJJ dle party.· wag dle noodaaakllkbeid daar-poliUek so voortrank sal elke ' van nie, maar lede van ander

dorpsbestuur, skoolkomltee en

i

organisasles sowel as dulsende

kerkraad in die land later ult ! manne en vroue wat aan glad

een of ander partykantoor be- geen organisasle beboort nle,

heer word. Dan sal die partye

beset

dit ook.

se wisseldlktatuur volkome Daarom bet dle Grootraad van

wees. Op elke terreln van ons die O.B. aan BY lesers opgedra volk se !ewe, en in elke Jlg. om 'n front

te

skep - van

gaam, sal dle boetles van die enersdenkende organisasles en

partye mekaar afwiaael as baas persone - wat die afskaffiq

en klaas, regerlng en oppoelale. van die partystelsel llal bewerk. Die volk durf nle toelaat dat D~t beteken dat die O.B. drie

dit gebeur nle. Daarom voel. ek diqe moet doen: llerstens, saam met my Ieser: moet by natuurlik self die

at-Die anti - partypolltieke front skafflng van die partyatelsel be-moet gestalte key. plelt; en tweedens, moet by

Die front moet dadellk

aan

voortdurend BY bereldwiUlgbeld die werk spring om stal skoon beklemtoon om saam te werk, te maak, d.w.s. by moet dle met ander persone en organl. partypolitlek begin ultroel in sasies, in 'n front wat sal ;,wer

die plaasllke en funkslonele Ug. vir die noodsaaklike bervormlng

game. Daama moet by die van dle staatstelael; en der.

broeineste pak. Hy moet dle dena, moet sy leiers dle lnisla.

parlement en die provinslale tlef neem om sodanlp front ln rade bevry van die partye ae dle lewe te roep.

diktatuur. Dlt Ia die werk wat voorl6.

Grootraad se

Opdl'«g

Dit is 'n groot taak wat aan-gepak moet word; dlt Is 'n om-vattende sulwering wat bewerk-stellig moet word.

Maar dlt Is nodlg dat dlt

ge-Nou stel my leur voor dat

die front onmlddelllk gestlg word; sy doel en aklle omskryf

word; en Jede daarvoor gewerf

word.

Dlt is die opdrq van die Grootraad.

teer was en 'n jaar lank In 'n Slberlese konsentrulekamp p .

slt bet. Na die ontslac ult die kamp bet Rokosowald vir dle derde keer by die l~r aange.

slult. In die oorlog bet by •n·

naslonale held en veldmaarskalk

geword. Rokoaowskl II in Pole

gebore en bet BY mllitAre loop.

baan by die 1yfwq van die vermoorde RUIIiue "''Zaar Alexander begin.

NUWE STIJB

Sedert mauacle Ia Ruuleee af-gevaardlgda In Indll

waar

bulle in OD4erbandellng met Nehru

• JUt7

verluler. Twee

rece-rinplede bet ook

aan

die on.

derbandellnp deelpneem. Die felt Ia dat lndll pw:nlg

is om met die 8,JIMee en Baa..

.a-.

bmmUDiate IUID te veg.

ladll sal dan u die rool kuteel

Dellll ep d1e ...

Die Ruulae polletburo weet

dat bulle deur die

vrede.voor-waardes 'n nuwe stukrag vir die revoluslonAre elnddoel sal

berelk.

En

buUe weet ook wat-Dle tweede Ruulae l~rgroep ter betekenll die geestellke

omvat die l~rs van die satel. 1uq in die meu en in die lletstate en dle Ruuleee troepe vollalgroepe bet. 0p blerdle

wat In die satellletstate . P· kennls berus die bale suk8eue stasloneer Is. Die opperbevel- wat bulle in a1 dle jare na die bebber van die tweede l~rgroep oorlog bebaa1 bet.

Is maarskalk KonlM, die root

,Dlt is eintllk maar natuurllk

dat Afrikaans BY trek na dle

noorde begin bet. In Rhodes!~

Is daar bale Afrikaners, en

al-boewel ons vemeem van die ou soort remskoen-jlngo wat

veny-nlg te kere gaan as by, die een-tallge, blerdle taal in dle

open-baar moet aanboor, sal 'n

derge-llke bouding op die lange duur

nle dle mlnste ultwerking op die

ultbrelding van ons joq,

le-wenskragtlge taal b6 nte. Wat soma egter ult die oog verloor word, is dat Afrikaans 'n

na-tuurlike aansluitingsplek elders

in Afrika bet, en dit is In

Bel-gles-Kongo. Daar immers bet ons bale stamverwante, dle Vla-mlnge,

wat

nle dle mlnste

moel-llkbeld bet om ons taal te

ver-staan

en te waardeer nle."

Eisenhower. Sy boofkwartler PROPAGANDA

is In 'n ou palels naby

Karls-bad in Tsjeggo.Siowakye. Die palell wat ult die Ooetenrylue

Kelser-tydperk stam is In 'n

omtrek van 10 myl bermetles

van die bultewAreld afgealuit.

Maankalk KODllf is 'D DII1N

ster lD die RaMieee lelr.

117

bet 'n nuwe atrategle onhrlldriel wat

117

,Stoombamer-•trategle"

noem. Op die plaeime

verp-dering van die BIDsieae pae.

... lD die KremUa .. q ...

tegle . . cUe Yel'dedi ...

,laaste ...

Dle naam ,laaste kana" Ia

deur maarskalk Bucbarin, die mllitAre raad&ewer van Stalin,

gegee. Hy II die opvolger van die ooriede maanlralk

Scba-poeebulkow.

AANVALBPIAN

Stalin en Bucllutn lloa nib

van Yel'dedlglag nle. Halle is

vir die a&llftl. Die Maftl..

!ltrategie Ia deur _ . , . . . .

WaaWijeWIIId, die

Pantaerdee-kand:ge, ontwlkkel.

Die Pantserstrategle beoog

dat die eerste l~rgroep,

Tsjoe-kof, deur Noont-Duitllaad tot

aan die Hollandse en Belglese kus voortstoot; die tweede leer-groep, KonU!f, deur Suld-Duits-land tot die Franse kua en die

Plre~. en gelyktydl& deur Joe.

go-Slawl~ na ltali~ en deur Grlekeland tot aan dle Aeglese

See.

Die derde l~rgroep staan in

dle Kaukasus en bet die taaJr

om deur Turkye aan dle

Suez-kanaal en na PersU! deur te

stoot.

Vh' die aaaofal lD Earopa W

Rwiland 'n lelr .an HI diYI.

ales wat gereed at.an; daanaD

Ia 80 Pantllerdlvlslee. Die t . tale troepemq wat op 'n bevel in ltewegiDg pbring .... 'INI'd. la I miQoen aoldate.

Rualand bet nrder 11,000

vllqtule wat vir die aanval p .

reed staan en 10,000 vllectute

In reserwe. Vir die

dulkboot-oorlog bet Rusland 100

duik-bote wat in aklle kan pan en

200

r.erw•

en balf-klaar P·

boude bote.

TEENS'l'I:LLING Die Weatene

maate

ollcler cUe

ODDeriMlvel vaa ICiaullower Ia

Op die oomblik is Die aileen die vytde koiODDe beelg nle, maar Stalba bet ook BY vrlend, Baruch, dle Ieier van die p .

belme kapltallstleae wtreld-regerlng, pvra om In aksle te

pan. S. Is ~~eden IDUilde

dear die fuallle :Kooaevelt lD

AlllfJrib .. ...,Uge pnpa.

... vir 8talba op

toa

a-tt.

Hlerdle propaganda stel Stalin voor as dle goele Samaritaan van BY satellletltate, en 'n man wat geen oorlog begeer nle.

Die propaganda word Die

ai-leen in Amerlka nle, maar in elke land In die bele wAreld ge. maak. Die Ieser sal sekerllk

Die bol lewelllkoste bet 'n

vroue. verenlglng in Amerlka op

die gedagte gebring om 'n ln.

rigtlq tot stand te bring waar

klere wat te klein word vir kiD-ders omeeruil kan word.

Die stadaraad van ~erasalem bet so pas 'n reeks strate ber-noem op aanbeveline van 'n kommlule wat daarvoor aange. &tel was. Een van die strate

beet nou Jan Smutsstraat. nog ontbou dat F. Roosevelt (vervolg van vorlge kolom)

jar. In ons land was. Sy ver- Cburcblll pskep Ia, Toe was ~ in Suid-Afrlka bet Die die kat ult die sak!

IIOMlel'

ln

verballd eeetaan met Roosevelt jnr. bet nle aileen

die

eo

mlljoen-lenlq nle, maar oor rasaevraagstukke en oor

meer met dle politiek. Toe by vrybeld en kommunisme met sy

gevra

w

of by die raaaepro.. lngewyde vrlende ~eaels nie, bleem wou bespreek bet by ge. maar by bet ook riglyne aan

antwoord: ,;Ia ek aa1 dlt be.. dle volgelinge van B. Baruch

... Ide met jaDe Die." gebrlng.

!len minuut Iter verraal by hom- Sy aaabevellnp was: Die

self. B7 praat oor die

be&'lJulel

llOIIIIIIUJlisme Ia &'een pvaar

van beboad en ontwlldrellnl' 'Y&Il nle, maar elke nulonale rep.

cUe

vrybeld wat dear q pa en rtne Is.

<vervolg In volgende kolom) En die fakkels brand!

~

...

-"--

..

..

~r

....

_Mt

••••••

•

Ko•Bndo

BLADSY VIER

D

I

E

O

.

B

.

, WOE

NSDAG, 21 NOVEMBER 1951

1'.'\RIEF VlB GEKLASSIFISEERDE AD\'ERTENSIES:

Huisltoudellke Keontsgewlngs:

(Verlowlng, huwellk, geboorte, sterfgeval, In memoriam, gelukwenslng, ens.) 1d. per woord; minimum 2/6 per plaaing. Voorultbetaalbaar. Vir herbalings 25 persent aCslag.

Ilandelsad•·crtenslea:

Eerste plaslng 2d. per woord. Vir hcrhaUngs 25 perscnt afalag. lntekona-eld op ,.Die O.B." (verskyn weekllks): 12/6 per jaar of 6/3 per 6 maande. Voorultbetaalbaar. Stuur advertenslegeld, bestelllngs en lntekengeld n111 VOORSLAG (EDMS.) Bl'K., Posbua Hll, Kaapetad.

GRYSHARE MEUBELS

GRYSHARE, skllfers, ou voorkoms, onnodlg. Oortutg u self deur GRYs-HAARWOl\'DER, dle jongste kunsma-tige wereldwonder, haar- en kopvel-voedlngsmlddel te gebrulk. Skadeloos, kleurstofvry, ISs. per bottel, geld met bestelllng.-Boeregeneesmlddels, Posbw; 4Z12, .Johannesburg. 01/9/49

l\U:UBELS.-Beter Meubels teen bll-llker pryae. Ba.bawaentjlea, atootkarre-tjiee, drlewiele, llnoleuma, tapyte, ens., ook altyd tn voorraad. Qeen katalogua. Meld waarln u belangatel. - VISSE

R-MEUBELS, Langstraat 119, Kaapotad. 3/12/11 RADIO

ANTlGRl'S KU.I'I"Sl\IATIGE HA..\R, kopvelvoedlng. Herstel gryshare en baard binne ecu maand tot natuurlike kleur, of geld terug. Gecn kleurstot.

5/6 per bottel, posvry. Kontant met bestelllng. DIE BOERE\'ROU, Posbu8 7GG9, Jobannesburl'. Fl4/6/50

LOUW EN LOUW, die Beroemde Radlo-lngenleura, Staaleweg, PIU'Ow, verkoop en herstel Radio's en Elektrlese Toestelle. Gereglstreerde Elektr!slteita-aannemers. Foon 9-8435.

1\IEDISYNE

GESONDHEID Is u regmattge ertenis. Oortulg uself deur ons behandelings te gebrulk en u kwaal te ontwortel. Skryt, tnl!gting gratis, Boereceneesmtddels, l'osbua 4272, Johannesburg. 81/9/49 Voor u alle hoop vAn ::eneslni la.at

vaar, en u aan die ergate onderwerp,

skryt dan vir outaas, aan DIE BOERE- Besoek ons Tak ln die Wandel-VROU, Posbus 7669, .Johannesburg.

<Nr. 1)1/9/t9 &'&nC, Groote Kerk-gebou, vir Radio's, Elektrieae Toeatelle en HORLOSIES EN BRILLE Meubela. Skryf aan ona Pos -H. J. STEl'N, De VllliersstraAt 11, bestelllncsafdeling, PbU Morkel, Vasco, K.P.-Vtr horlosles en brUle.

Verkoop en repareer. Persoonlfke aa·n- Posbus %721, Kaapstad.

dag. 19/9/TK

...

O.B. JAARGANGE

JAARGANG 1949-1950

N

o

n verkry

g

ba.ar

teen £1 5'8. elk.

PRAGTIG INGEBIND

JIOORRAAD BAlE BEPERK

BE

S

TEL DUS DADELIK BY:

VOORSLAG (EDMS.) BPK.

G

r

o

ote

K

er

k-

ge

boo

7

03

Kaapstad

•••••

•

••••••••••••••••••••••••••••••

•

Teken

1n

•

op

DIE.

0.8.!

Suid-Afrika is vanda,: 'n Konlnkryk onder 'n Brit•e konlnc: DIE O.B. vear vir 'n Republiek onder 'n Afrikaa.nse President. DIE O.B.

e

Verwerp die Partystelsel wat die volk verdeel en vee vir die Pamloae Eenbeidstaat.

e

Verwerp verteenwoordlging deur bandlancera van polltieke partye en vear vir regering deur vrye volklverteeowoordlrers en delkundice beroepaverteenwoordlgers.

e

Verwerp die Kapitallsme en ver vir 'n Afrikaner-volka-ekonomie.

e

Verwerp die politleke, maatskaplike en ekonomleae inteJTUie van die nie-blanke en VC&' vir territoriale apartheid. DIE O.B. wll 'n vrye, eensgesinde, en welvarende S.A. bou. DIE O.B. se ldeaal is ook u ldeaal. Help om dlt te verweaenllk.

I ntekenvorm

Neem a.~tseblief my naam

op

03 intekenaar

op

"D~

O

.B."

t

o

t

ek

u

in ke

n

n

is d

e

l om t

o

eaending te ata4k

.

Hierby

inge

a

lui

t

vind

u

dfe

bedrtJg

VGtl ... .

...

v4r dfe eer•te ...

.

....

.

. lftCIGtlde.

NAAM ......................................... .

<Naam

en Adrea ln Bloklettera) P08ADRE8 ........................ .

B

Gndteketliftg.

Ander Se Menings

ANTI-OORLOGSTEM V

AN

1939 KLINK OP UIT

ONVERVVAGTE OORD

Die

s

tem va

n

die ant

i

-oorlog

s

e o

p

p

os

i

sie va

n

twaalf

j

aar gelede is

vern

ee

m in

'

n hoo

far

tik

e

l van di

e

Cap

e Times van

1

2 November waarin

die blad h

e

denking

s

o

p

p

er

t

ee

n di

e

d

eelname van Su

i

d

-

A

f

rika aan 'n

oorlog huit

e

k

an

t

sy gre

n

se s

o

n

d

e

r h

ehoo

rl

ike raadplegiug in die

parle-m

e

nt. Hy verwy

s

a

s

voorb

e

eld n

a die onsy

d

igheidsbe

l

eid van

J

udie as

gev

ol

g

waar

v

an g

e

uo

e

m

de

l

a

nd

,

di

e vry

h

ei

d

voorbeho

u

om sy eie t

o

ekoms

te h

e

paal.

"

Di

e

Cap

e

Ti

mei3 s

k

ryf

woord

e

lik

s as vo

l

g:

,.Daar is aangekondig dat die Unie-regering 'n aandeel gehad bet in die voorbereiding van die beginselverklaring wat gesa-mentlik deur Brittanje, Frank-ryk, die Verenigde State en Turkye uitgereik is, en dat die verklaring die regering se volle goedkcuring en ondersteuning geniet.

,,Die Engelse lesing van bier-die verklaring is in sulke eien-aardige en ongrammatikale ter-me geklee dat aangeneem moet word dat dlt met die oorscnding verknoei is. Die Afrikaanse lc-sing is egter bale duidelik, net soos die feit dat die Unie van Suid-Afrika vir die eerste maal in die geskiedenis gebonde is om vir geval van oorlog ten volle deel te neem nan 'n bepaalde front ver buite sy grense.

UITERS ERNSTIG ,Dit is 'n uiters ernstige b e-slissing wat gevolge inhou wat elke Suid-Mrikaner noukeurig moet bestudeer. Dit is nie een van daardie gewone dingetjies wat partykongresse na kortston-dige bespreking besluit om maar aan die regering oor te laat nie Inteendeel, dit is 'n saak wat !ewe of dood mag beteken vir duisende jong Suid-Afrikaners, en waarin die hele toekoms van die land opgesluit 1~.

,.In die huidige w~reldomstan­ dighede Is dit vir meeste Iande noodsaaklik om te beslult wat-ter houding bulle gaan inneem vir geval van oorlog tussen die Westerse moondhede en Rus -land. Twee wee was vir Suid-Afrika oop: Een was om onsydig of nie-oorlogvoerend te bly, ter-wyl by die Westerse moondhede toelaat om gebruik te maak van sy hawens en om 'n verskeiden -beid nywerbede op te bou waar -uit bulle kon put as voorrade-bronne. Die ander was om 'n daadwerklike millt~re bondge-noot te word wat onderneem om manne, tenks en vliegtuie na 'n bepaalde front te stuur.

PARTYPOLITIEKE OPTREDE

.,Die regering het die verant-woordelikbeid op hom geneem om ten gunste van die tweede weg te besluit. Dit het hy nie gedoen deur middel van 'n oor-eenkoms met die opposisie nie, nog minder het bulle probeer om 'n nie-partypolitieke buitelandse beleid te ontwikkel, maar het verkies om die voile verant -woordelikheid self te aanvaar. ,Indie, kan ons op wys, bet geweier om enige sodanige v er-pligting te aanvaar. Sy st and-punt is dat indien hy hom van enige aktiewe deelname in 'n moontlike botsing weerbou, hy in die posis!e sal wees om sy eie toekoms te bepaal, terwyl in -dien by deelneem, sy toekoms deur die uitslag van die oorlog bepaal sal word. Suid-Mrika. daarenteen bet sy toekoms ver -bind aan sy geloof aan 'n oor -winning.

KAN ONS?

voer. Die praatjies van die le -wering van 'n pantserdivisie te-[

same met 'n hoeveelheid artiile-rie en vliegtuie beteken skyn-baar dat 100,000 manne gestuur moet word. Of dit kan gebeur is 'n saak waaroor mnr. Eras-mus se menings dadelik verneem moet word. Dit is 'n paar van die werklikhede van die regering se besluit waaroor Suid-Afrika-ners ernstig sal moet nadink. Of die besluit reg of verket>rd is,

dit is een van die hoogste be-lang, en dit sou dwaas wees om

dit nie as sodauig te erken nit'."

Speurde

r

s en

Politiek

Adv. Strauss, Ieier van die op-posisie, en sy pers skop groot stof op omdat speurders die Fak-kelkommando se verrigtinge dophou.

Wat van die tyd toe mnr. Strauss se party aan bewind was en die speurders op elke O.B.-vergadering geslt en aanteke-ninge maak bet?

ENGELSSPREKENDES SE

PROBLEEM

~lev. J. Theron, Koffiefontein, skryf:

In 'n vorige uitgawe van Die O.B. het ons gelees van die erkennlng van dr. D. F. Malan dat die partypolitlek die oorsaak is van rassehaat tussen die twee blanke groepe In ons land. Dit herinner my aan 'n gebeurtenis enlge jare gelede en ek wil dit graag bier vertel:

My man en ek bet 'n klein plattelandse dorpie besoek en met ons terugrels moes ons vind dat die trein stampvol was en daar ons nle te danig ver sou reis nie, was ons plekke nle be-spreek nie. Gevolglik kon ons dus geen sitplek op die trein kry nie en sou ons moes staa.n tot op ons bestemming.

Voor die trein egter vertrek, gaan 'n kompartement se deur oop en word ons deur 'n Engels-sprekende in gebroke Afrikaans vriendelik genooi om saam met hom in sy kompartement te reis daar bulle net 2 daarin is. Ek kom te Iande langs 'n opgeskote knaap van sowat 16 of 17 jaar wat stil by die venster sit en ultkyk. Die Engelsman het be-langeloos agteroor geleun en sy hoed op sy geslg geplaas en sy asemhaling het gou getoon dat hy ingesluimer het.

Die seun het 'n gesprek met my aangeknoop en ek het beset dat by nogal deeglik op boogte van sake is met wat in ons land aangaan. Vol geesdrif het hy gesels oor die vakke waarin hy op skool belangstel en natuurlik word sy naskoolse loopbaan toe bespreek. Sklelik bet hy opge-wonde geraalt en heftlg uitge-vaar teen die bale voorregte wat die Engelssprekende kind in ons land geniet. Hy vertel ons van gevalle van vriende van hom wat reeds die skool verlaat het en nie tweetalig was nle, wat in die staatsdiens moes plek maak vir Engelssprekendes wat self nie tweetalig was nie maar omdat bulle Engels ken voorkeur geniet bet. Die klein heethoof het nie geaarsel om sy gevoelens in taamlike sterk taal te lug nie.

r

5oos

0~~

--i.~

~~;;

]•

D

i

t

Sien

'

...

----u mevro----u, dat ek persoonlik daardie seun gelyk gee; wat by daar vertel is die waarbeid, dit weet ek." Ek kon nle help om hom te vra: ,:Maar, Meneer, waarom kan die Engelsman in ons land dan nie die taal aan-leer nie, wil bulle nie of is bulle te dom ?" Sy antwoord was: ,Nee, maar bulle het nog nooit nodig gehad om dit te doen nie. Die stelsel van hierdie land eis dit nie van bulle soos bulle die Engelse taal van die Afrikaner eis nie, ek bv. is in Kaapstad ge. bore, is daar opgevoed en het 'n sltoolloopbaan deurloop en van-dag beklee ek 'n verantwoorde-like posisie in Durban met 'n groot salarls, sonder dat ek nog ooit Afrikaans nodig gekry bet want waar ek instap en nie in my eie taal bedien kan word nie, hoef ek maar net te kla en alles is gou in orde tot my eie gerief. Maar kan u my glo dat ek per -soonlik voel dat ek geen belange het in die land van my afkoms nie? My vader was 'n soldaat wat gedurende die Boere-oorlog hierheen gekom het om te veg teen die Boere. Hy moes dit doen, by was in diens van Brit-tanje. Ek veg nie vandag teen die Boere nie; ek het ook be-lange bier en daarom is ek ver-plig tot samewerking. As my belange in Engeland is, is my teenwoordigheid daar nodig. Ek beskou dus die ,voorkeur" wat die Engelssprekende in Suid-Afrika geniet meer as 'n strui-kelblok want ek stel belang in die Ossewabrandwag omdat dit 'n volkseie organisasie is in be-lang van Suid-Afrika. Dikwels het elc al Die O.B. in hande ge-kry, dit probeer lees maar voor ek by die tweede reel van 'n sin kom bet ek die begin alweer vergeet, my Afrikaans is te be-perk om dit te verstaan. Ek sou graag sien dat daar meer propageer word vir hierdle orga-nisasie sodat selfs die Engels-prekende ook lngelig kan word." Intekt:ng~d:

12/G per j

aar of 8

/

S

per

halfjaar

.

Yoq IUA!Iebllef Kcu:onn!.l81e

bJ

plattelanciN tjek&

,.Aangesien die regering bier-die verbintenis op hom geneem het, mag die vraag ontstaan of fi»'"""'~-.--...rJ.-.~...,;P'""i'b.,..IJ>"-,"'-'~""bo,.J"'"'illlo,.JJ--u.-'J...:J~'"""'-..,..C\:/· ons in staat is om dit uit te

My man en ek het gevoel dat ons Hewer op taktvolle manier 'n ander wending aan die gesprek moet gee maar hler het die man oorkant ons skielik sy hoed van sy geslg geneem en regop gaan ait en my aangespreek. .,Weet

Hlerdie spreek boekdele waar-om selfs die eerste minister ook al begin voel dat partypolitiek tweedrag veroorsaak.

vv

v

br

ief o

v

er

t

ro

u

s

k

af aa

a

nd

e

r

1

ki

ng v

Die eer is reeds gawe van Ieser eer brief ges nie weer wat die vraag be dat die 0 stel die meerderh nodige h stitusione bring. S 7 Novem die O.B. (1) verb konneksi hervormi verlede Is gekonsen begin by kleinste saamstem der verw eindidea tweede p ste mat verkry k grote m nie meer partystel, ander o verbrekin neksie bi v66r die spreek di sal aangr Die tw die O.B. van dr. ring op Pretoria publiek dit verkr skryf u Ons bri rug indie om 'n oor die O.B.

Het

N

1\lnr. H. Riet, di Ek lees vrou met wat 11 van die bring het wing me is nie v waarom land en nek gesi vraag is Rusland bond na die modd bower ni grootbaa we hulle bet met vrouens sentrasie hoop ie .sal antw

~N

T

~

r

gdede

is

ltlu~r

waarin

ikn

aau

'n

I

t die

purle-n

ludie as

:

de

toekoms

~rs

en

pek

ler van die

op-~

rs skop groot rdcrs die Fak-vcr.rlgtlnge tyd toe mnr. ~n bcwind wns op clke O.B. -t en nan-tcke

-~

SE

...

~-

Le

.

sersl

•en

ck pcrsoonllk k gee; wat hy

t

n

waarheld, di& nle help om laar, Mcneer, Engclsman In die taal

aan-. nlc of Ia bulle

Jntwoord was: bet nog nooit It tc docn nlc. crdlc land els aoos bulle die die Afrikaner

~ Kaapstad

ge-lvocd en bet 'n rloop <'n van- vcrantwoorde-urban met 'n cr dat ek nog

dig gekry het tap en nle in kan word nie, to kla en alles my elc gcrlcf. Jo dat ek per-geen belange n my afkoma ~ '.n aoldant ~ Boere-oorlog et om tc ''eg Hy moos dlt

~

ns

van Brlt-vandag teen bet ook

be-rn Ia ck vcr-lng. As my nd Ia, is my aar nodig, Ek roorkcur" wnt [ de In Suld-r ns 'n strul-tel bclang in ag omdat dit asle Is In bo-ika. Dlkwda In bande

gc-~~ maar voor

eel van 'n sin begin alwcer

~

sIs te bc-staan. Ek ~ daar mccr crdlc orga-lc Engels-g kan word." I

[i

kdclc waar-mlnlstcr ook partypolltlck

k.

DIE O.B., WOENSDAG, 21 NOVEMBER

19~1

BLADSY VYF

WAAROM ONS BY HERVORMING VAN

I

die 0.8. geakryf bel Op 23 '

September 1H2 bet die 0.8.

ver-klaar:

STAATSTELSEL BEGIN

Van mnr. H •

.

P. Grobbelaar, Swartbooukloof, Willis

t

on,

b

et o

n

e '

n

brief ontvang waarin by as repoblikein sekere vrae

aan

D

ie

0.

8.

&

t

e

l

in die

vertroue dat ons dit vo

ll

edig

&al

beantwoord, ,&Odat ek inligting kan ve

r-~kaf aan lesers wat twyfel in verband me

t

u 8tandpunt."

Ons voldoen met genoee aan die venoek e

n

sal

die vrae een na die

ander na die heste van ons vennoe bea

n

twoord, onderhewig aan die

beper-king van ruimte. Die eers

t

e vraag

lui:

,

W

a

t

b~g

u

m

et 'n party lose

staat voor Suid-Af rika sy vrye ona

fh

a

nkli

ke

r

ep

uhli

ek be

t

, h

uit

ekan

t

kon

-stitusionele en demokratiese ste

m

reg, o

f

so

nd

er '

n

vo

l

kstemmi

n

g

t

e bon."

Die ce.rste dcel van die vraa~r

Ia reeds beantwoord in ona

uit-gawe van 7 November, wat ona Ieser eera berclk bet nadat ay

brief ge.kryf was. Ons wei dua

nle weer daaroor ult .nle, maar

wat die tweede helfte van die

vraag betref, kan ona meedecl dat die O.B. se beleld veronder-atel die moblllaerlng van '.n meerderheid van die volk om die nodlge hervormlnga lanrs

kon-atitusionele weg te weeg te bring. Soos In ona ultgawe van

7 November ulteengealt, beoo&'

die O.B. se strewe twee dlnre:

(1) verbnoJdnJ' van die Britllfl k01111eksie na bulte en (2) staata-bervonninc .na blnne. In die

verlede is net op ceragenocmde gekonsentreer, ·en Ia daar dua begin by die punt waaroor die

kleinste redcelte van die volk

saamstem. Nou wit ons - 110ft• der verwerplnc van die eente u

eindldeaal - BEGIN by die tweede punt waaroor die groot-ste mate van l'enageslndbeld ''erkry kan word omdat dle oor-IJ'Ote mN.nlcorheld ,·an die volk nie meer .kan11 1den '·lr die Brltat\ part)'stelsel nle. Indlen cen of ander onvoorslenc faktor die

verbreklng van die Brltse kon-neksle blnne ona berelk bring

v66r die ander atap voltool is, spreek dlt vanaelf dat ona dit sal aangryp.

GRO!\'DSLAG \'A.~ 194! Die twcede vraag lui: ,Wat is die O.B. se houdlng ten opaigte

van dr. Malan se

beleldl\·crkla-rlng op 16 September 1942 ln Pretoria In verband met 'n

re-publlck en die wcg waarlangs dlt verkry moct word.

Onder-skryf u dlt of nle?"

Ons brlefskrywer gaan ver te·

rug lndlen dlt sy bedoellng h1 om 'n ooreenkoms te vlnd tuaaen

die O.B. en dr. Malan ac

doel-Het Hand om

Nek Gesit

Mnr. H. P. Waaeennann, Lang Rlet, dist. Hnmantldorp, llkryf: Ek lees In die koerant van 'n

vrou met die naam Elinor Lipper wat 11 jaar in die helkampe

van die Rool paradya deurge· bring bet. Ek het haar

beskry-wlng met aandag gclees. Ek

is nie vir Rusland nle, maar

waarom bet Amerlka e.n En~re­

land en Frankryk hand om die

nek geslt met Rusland? My

vraag Ia net dlt: Waarom is

Rusland vandag die awartste bond nadat hy sy v.rlende ult die modder gehelp bet? Ia

Elsen-hower nie vandag Dultaland ae grootbaas nle? Waarom beskry-we bulle nle wat bulle aangerlg bet met die Dultsera na die oor·

log nie? Wou Engeland nle die Afrlkanervolk met wortel en tak

uitroel nle? Engeland ae ~raskle­

denla bet ek deur en dour geleea.

Dit Ia 'n vull geakledenla; ek glo nle Rualand het 'n vuller geakle-denla nlc. My \Ta&g Ia: Hoc

bet Engcland die Afrlkaanae vrouens en klndera In die

kon-sentraslekampe behandcl. Ek

hoop iemand wat bale slim Ia, :sal antwoord op my akrywe.

atelllnp met die gevolgllke im-pllkaale dat die O.B. maar net

die party van dr. Malan moet

ateun ten elnde ay ldeaal te

be-relk. Ons weet nle of dit ay

be-doellng .Ia ale, maar lndien dit 110

1a, moet ona bom dadelik daar· aan berlnner dat dr. Kalan Die meer op blerdie grondalq vu

1942 ataan nie. By daardle

ce-lcentheld bet dr. Malan n01r die

konaep-~rrondwet van die Een-heldlkornitee (die O.B. • 1/fl)

as grondalag voofi'Cbou.

Hy

bet

cui:

,.o..

~ae& ._ e1e . . .

ulqewerk deur oas ele ataaa..

kaadlre

ceote ••• Aanrepu aan

moderue ometa.Ddipede vlnd u

dit voorioplJ' neergel~ In die konaep-pondwet wat ou party

aun._,. bet as 'n baala vir ver-dere be&prekiDJ'." En die

vol-gcnde dag bet by met verwy-•lng na die om.aendbrlef van die

O.B. waarin blerdle konaep-p-ondwet as 0.8-beleld ~republl­ seer Ia, ge~: ,Met die koa.ep-grondwet het die O.B. diefatal cepleeJ"."

Maar seclertdlen lte& dr. MalaD

die konsep-pondwet verioln teD

JrllllAUI van die Brit.e putystel-aeL Op sy kongres verlecle jaal'

op Kimberley bet by ontken dat die party die konsep-gronclwet ooit u beleld aanvaar het.

!~roWE STANDPUNT

Ook ander dele van daardle

beleldaverklarin&' Ia later deur dr. Malan verl~n, o.a. dat die

&'QUdmynbedryf genaalonallaeer moet word en dat die Britse

konnekalc verbreek moet word.

Sedert 1949 bet dr. Malan die ldeaal van 'n republlek blnne die Brltse Statebond aanYa&r - d •

bandbawtnr f t l l die Britlle

kon-neble.

Laat ona nou eera vaaatel wat-ter beleld dr. Malan deatyds In Pretoria necrgel6 bet. Die ver-naamate punt daarln vervat was

dat republlekwordlng beteken

verbreklng van die Brltae kon-ncksle (dlt wil 116 uittrede ult

die Brltae Statebond) enenyd1,

en blnnelandse hervormlnp op

ataatkundi&'C en ekonomlese

ge-bled andenyds.

In ay ele woorde bet dr. Kalan

dlt u volg ultgedruk:

.,Om 'n republiek te word moet

.Suld-Afrika nitwendlc 'n

revo-IUiie ondefl'&an. Om 'n repu-bllek te h6 wat ona tepl)ileft)'d

'n cena~reainde en aelfatandl•e

volk sal maak, sal Suld·Afrlka ook lnwendi• moet kom tot die wedergeboorte van ay aiel."

BRITSE KONNEKSIE (1) In verband met die Brltse konnekaie bet dr. Malan ~rea~

dat daardle oorlC)&' ,,die laute

sal

wecs waarin ona en moontllk

')()k die ander domlnluma ons deur die Britae konnekale sal

laat sleep. Neatnu&elt be&eken afakeidinl' en alakeldlnc betelren

\'UIMUsprekeDcl vir 8uld-..urlb

die republlelt." Verder bet dr.

Malan ged: .,Ole Brltae kon-nekaie kan ons daardle vry'beld nie gee nle. Ona bet hom be· proef . . . <maar> by bet

hope-laos gefaal."

Dan bet dr. Malan ook nor

beklemtoon dat die oorlog ons die republlek kan beaorg:

.,Hier-dle oorlO&' mag - en mag God

gee dat dit ao sal weea - vir

die geaamentllke volke van

Europa 'n nuwe ordc bring . . o

en vir Suld·Afrlka mag dit dan beteken 'n nuwe dag omdat daardlo volke dan praktles kan ultlewe wat hulle tydena die Anglo-Boere-ooriO&' ,nle In ataat

wu om te docn nle." Maar, bet dr. Malan hleraan tOC&'QVoe&', ,.4ie

""'C

\'all polltleke

oortul-&i~W en die atembus is

ultelnde-llk Bf'ker, ....,. dit kan lank

"'eM. .AI ona hlerdle weg moet

bewandel omdat ons geen ander keuee bet nle. dan mag en sal ona die moed nle opgee nle."

HERVORMINGS

(2) Die rep

u

bllek beteken

ook blnne

l

andse

staatshervor-ming.

Dr. Malan bet ges~:

,Ons het 'n elc ataatsvorm

uitgewerk deur ona elc staat·

kundlge genic , . . . ona ataan vlerkant en auiwer op ons ele

Suld·Afrlkaanse atandpunt ge·

~rrond op Chrlatellk-nulonale

~rrondalag en op die ~I V1UI vollalftprinc - die model V1UI die rewe~M~ 8ulcl-Airlkaanse

re-publleke. Aanppas &all ODII

-denae omstandlgbede vlnd u dit vooriopll' neergf'l~ In dt.. koneep-grond,.·et "'at ona party aan-vaar bet u 'n basis ,·lr ''e.nlere betlpreklnc.

,.Ou verwerp daarom die

Britae Uberallatleae demolaa-ale 10011 ona ltom hler ken ••. Die republlek beteken 'a cllep-gaande, byna revoluslonfl'f!

veraaderlna' ••• "

EKONOMII'.8E OM8KEPPING

(3)

Die

.-epabllek betekea

ook ekonolniflee bervormlnp:

,Die republlek moet hom

grond op 'n nuwe ekonomiellf

l'fOndalac. Die lcapltallatteee

stel-sel se .... Is Ia Ieder geva~

verby • o • O..r llal pen

bulten-sporire rykdom verpder kBI1

word nle, maal' daar llal oolt

reen

man.

vrou of kind onder

die broodl)'ll weee nle."

Gepaard met die .,radlkale om.

skepplng van ona ekonomleaf !ewe", :moet gaan volkabeheet

oor hulpbronnc vu naslonal• bel&nl' - byvoorbeeld om ,,onr

coaclm7Dbeclr71

ea 'n reeks an-tler lleu&eUnda.triei ell yen'

0111 Iuedle&venkaftlq cleur dlf'

llllllke

te

aaafonaJ...,"' ell 1.. .,. ruk: nit die hande ,.... lndivtda·

~le lcapltallate en van die

l'flld

·

... wa& ,. , oonMe bue dlen."

PARTY VERDWYN ( 4)

I

n

di

e vierde piau bet

dr. Malan ook die verdwy·

nlng van die polltleke party

voor

~ ~ehad.

Die party mar

nle verafgood word nic, bet

by ge.e, en as volg betoog:

.,Dle party Ia maar die georga· nlaeerde Afrlkanerdom op staat·

kundice gebled \'lr die berelldnc

van . ,

doel. Die party moet

en

. t

ook dlen. En

u

die repu-llllek verkry Ia, dan Js sy 4oel berelk, en dan sal by wei nle aterf nle, ....,. dan pan by op

in die groter geheel van die nawe staat, die velll~rheld

waar-van dan toevertrou aal weea, In

die eente jare vanaelfa.prekend,

un 'n aulwer republlkelnae re-gerlng met volmas beklee, en

daarna, as normale toeatande

Pertinente Vrae

deur Leser gestel

weer sal been, aan die bUfi'CI'I van die land wat in aile opregt-held aan sy grondbe&'fnsela trou kan aweer en ook bereid Ia om daardie trou uit te !ewe."

ONDERSKRYF Boetaande Ia die belangrlkate punte in dr. Malan se toespraak

van nege jaar gelede, en as oni brlefakrywer nou vra of ona dit ondenkryf, kan ons

.a,

dat be-halwe daardle dele wat ult die aard van die aaak betrekklng

gehad bet op die deatydae

oor-logatoeatande ona dr. Malan ae atandpunt van deatyda DO&' In

die gheel kan ondenkryf. Ons ~ 66k dat republlekwordlng van twet!rlel aard is - verbreklnr

Van

die Brltse konneksle

(ult-trede ult die Brltae Statebond)

en blnnelandse hervormlnp ('n

ele ataatatelael In plek van diE' Bribe llberalistleae partyatelael

en grondlge ekonomieee

om.akep-plnp).

Ona beoog 66k die oplosalnr

van die polltleke party in dk grater ataatsgeheel deur ay

heerskappy van hom at te vat

en aan die volk te gee. BESWAAR

Maar mnr. Grobbelaar stel nor die verdcre vraag - na

aanlel-dlng van Sybrand se uitlatlnf dat die partystelsel ultgeroe' moet word - of dit moet ~re

skied voor Suid-Afrlka 'n repu·

bllek Ia of daama, en dan waar·

sku by dat as dlt beteken voo1

die republlek, dit ayna lnslens sa'

beteken dat die fondamente wa!

reeds gel~ is, weer heeltemal af·

Jebreek sal word, .,en ona sa'

weer in 'n broedertwls gedompe'

\\'eel aoos in die verlede." ,Hoc swak die partypolitleke 1t~1ae1

ook al Ia, tog staan Suld·Afrlkr vandag vryer as oolt ln die vcr· tede, en geen vaderlandallewendf sal verlang om op die pad teru(

te gaan nie."

Klaarblyklik bedoel ona brief·

~krywer met ,.fondamente'' dlr

partymasjien wat ona bet en Jat as dit vernletlg word voor :lie republiek in al ay aspekte

iaar Ia, dat ona dan nle meer 'n

:natrument bet om ons ldeaal

nee te berelk nle - aooa dr.

~an die party ae taak

ulteen-Jealt het.

KOM NIE VERDER

Hierop wll ons antwoord deur

te verwya na wat ona nege jaar

;telede jula na aanleidln&' van dr. Malan ae kongrea-toeapraak In

,Hoogtepunte In die vorm van kllnkende toeaprake en

alag-krete op kongresae, aoos In 1919, kan berelk word In 'n party ae propacerlng van ay

,republl-kelnse plank', doc die pnkt)'k

"'a& &ev~f• op die

ver\\·esen-llldnc daarvan, eelfa "'1Ulneer

daudle party &all bewbad kom.

En na 23 jaar van hoogtepuntc

en laagtepunte tref dlt die volk nle eena komlea u by by

ge-leentheld van 'n nuwe hoogte-punt die volgende vryhelda-belofte boor nle: ,Ons sal doen wat ons In 1919 (vrybeldsdepu -taale) ~redoen bet, maar hlerdle keer, na ek glo, met onelndlg meer kana op aukses lUI toe'."

Hoe reg die O.B. ncgc jaar gelede was, blyk ult wat

aedert-dlen gebeur bet: Die party wat gebrulk moea word vir die

berci-klng van die republlkelnac

lde-aal, bet in 1948 aan bewlnd ge-kom en die volgende jaar bet sy

'eler na Londen ~regaan. \\'at

'17

daar bert!lk het, het lay u

voir by

s:r

teruglceer In die

par-'ement beskryf:

VERSTI:RIUNO VAN EMPIRE

"Wat bier &'edoen !11, Ia nle tot

''erbreklnr \'an die Statebond

Ide, Wat redoen ... •• &'edoen

tot opboulnc Yan die Statebond,

tot belload \'all die 8tatebond in

sy eenhflld en Ia sy ....,., en die

i.nclruk " .. ' die w~ sou re-kry bet en oaretwyfeld gekry

!let, Is nou Yei'WJ«<s, naamllk

I

~~at cUe 8tatebond betll&' Is om

te verbrokkel. Die eenbeid van

Ue 8tatebond en daa.rmee ay krag en mAC In die W~rt!ld Ia behou rewonl en ek wU ~ by is

ven&erk rewonl . • • Op een

punt voel ons nou eens en ataan

')DB b)'mekaar, en dit Is dat ona

poaag by die Statebond onder

entre omstandlgbede wU bly, 'lm redf!A wat ek J'enoem bet."

<Hansard No. 15, 1949.)

Met ander woorde, die poli-Ucke party, wat dee! Ia van die Brltse partyatelsel, deug nle as Instrument om die

re-publlek tc bring nle - hy bring lnteendeel grater Em-pire-eenheld. Hy Ia

onderhe-wi&' aan die awakhede van die

partyatelael en daarom

onbe-kwaam vir so 'n taak aooa

verkryging van die rcpubllek.

Daarom beakou die O.B. dlt u

'n praktlese atap In die rigting van volkome oaalhankllkbeld om

een

te bel'ln by die b er-akepping van ORA huldlge ataat-stelsel wat op Brltlle IC'lfla &'f'skool

11. Wanneer die kunamatlgc par-tyltryd, wat deur die Brltac stel-ae! verela word, vervang Is deur

'n stelae! waar eerllko

mcnlngs-verskll oor die merlete van be-ginsela en Ideate moontllk Ia, sal

die afrondlng van ona atrcwe

ook vee! makllker en gouer ge·

skied.

NOG

GE.NOE.G TABAK,

WYN

EN

BIOSKOPE.

VIR BRITSE. VOLK

Die Britse volk

is

so

pas

dear

ay

~gering In

kennls

~Mtel

dat

daar poot besnoellnp In flY voeodseh·oorrade

l&llgebrlng sal word

in

'

n

poging om Brittanje se

betallngs-'>alanse te

laat

klo!).

D

ie bes!)aring op buitelandse (n,·oer,

boofM&klik

voeodsel

, sa

l

fMO,OOO,OOO per

~r

beloop

.

Dit

beteken minder v

l

eis, mlnder groente, mlnder vrugte, ens

.

maar dit beteken nie minder ro

l

prente, draok en tabak nie.

Oor b!erdie skewe verhoudlng,

dat die volk ae voedael lngekort word maar nie ay tabak en brandewyn nle, bet die voorma-llge onderminister van voedael, Maurice Webb, sy apyt

ultge-druk. Hy bet geM dat by nle

,Dit Ia ondenkbaar dat die

bulavrou nog verder getelster moet word terwyl tabak en

petrol vir plealerrltte heelte-mal onaangeraak bly," bet by

ces6.

glo dit die regte ding 11 om met Dlt .Ia opmerkllk dat die Britse die beanoeling van voedael te be- Arbelderaoppoaiale nou kroko-gin nle. By aou liewer '.n be- dlltrone bull oor die lnvoer van

11110fllinc &"eSien bet \'an die ta- tabak en drank ten kostc van

bak- en pet.I'Oiin\·oer en \'an die voedael. Toe bulle aan bewlnd

ln,·oer ,.... bultelancbe wyn,

wu,

bet preaiea dleaelfde ding