Archeologisch vooronderzoek Evergem - Ralingen Belzeelse Kerkweg 16 en 17 april 2009

(1)

16 En

17 april

2009

David Vanhee

(2)

Kale-Leie Archeologische Dienst 2011, KLAD-Rapport 33 2

C

olofon

layout: D. Vanhee

druk- & bindwerk: Zquadra, Kortrijk

verantwoordelijke uitgever: Kale - Leie Archeologische Dienst Kasteelstraat 26

9880 Aalter www.deklad.be

(3)

I. Voorwoord

Dit document biedt een bondig overzicht van de vondsten gedaan tijdens het vooronderzoek met proefsleuven, uitgevoerd op de terreinen van een verkaveling aan de Belzeelse Kerkweg en Ralingen, door intergemeentelijk archeoloog D. Vanhee van de KLAD.

Aan de hand van dit rapport is een PVE opgemaakt met de bijzondere voorwaarden voor de uitrei-king van een opgravingsvergunning voor het vlakdekkend archeologisch onderzoek van de archeolo-gische site. Dit onderzoek zal worden uitgevoerd in opdracht van de bouwheer in het kader van de zorgplicht en in samenspraak met de KLAD.

(4)

(5)

II. Inhoud

I. Voorwoord 3

II. Inhoud 5

IV. Projectomschrijving 9

IV.1 Aanleiding van en opbouw naar het onderzoek 9

IV.2 Tijdskader 9

IV.3 Financieel kader 9

V. Archeologische en historische voorkennis 11

VI. Resultaten 13 Zone I 13 Zone II 13 Zone III 15 VII. Besluit 17 VIII. Bibliografie 19

(6)

(7)

III. Administratieve gegevens

l

oCatiegegevens

Gemeente: Evergem – Belzele

Plaats/straat: Belzeelse Kerkweg - Ralingen

Kadastrale gegevens: Evergem, 2e afdeling sectie E, nrs. 163, 158, 150, 157, 151a en B, 148, 140 en 147² X: 102139.85 Y: 199616.15

o

pgravingsdoCumentatie Vergunning: 2009/078 Geldig: 01/04/09 – 05/05/09 Naam aanvrager: David Vanhee

Naam vooronderzoek: Belzeelse Kerkweg – Ralingen Opgravingscode: Eve – BK – VO09

Datum: 16 en 17 april 2009 Te onderzoeken oppervlakte: ca. 1,75ha

Algemene methodiek: vooronderzoek met proefsleuven (ca. 12 m tussen), aangevuld met kijkvensters

B

ouwheer

Contactpersoon voor de bouwheren

Landmeetkundig bureau Daeninck – Audenaert & Co. Michel Daeninck

Witte Moer 33, 9940 Evergem – Sleidinge 0475 33 23 55

(8)

Figuur 1: Bodemkaart van het projectgebied. (© http://geo-vlaanderen.gisvlaanderen.be)

(9)

IV. Projectomschrijving

iv.1 a

anleiding van en opBouw naar het onderzoek

Het project omvat de aanleg van een verkaveling van 35 loten op een terrein van ca. 1,75 ha, tussen de Belzeelse Kerkweg en Ralingen in Evergem - Belzele. Deze terreinen zijn kadastraal gekend als Evergem, 2e afdeling sectie E, nrs. Evergem, 2e afdeling sectie E, nrs. 163, 158, 150, 157, 151a en B, 148, 140 en 147².

Het plangebied loopt net binnen de 8,75 m TAW en de bodemkaart van België karteert het gebied als Zbh; een droge zandbodem met verbrokkelde ijzer- en/of humus B-horizont.

Dit plangebied ligt op een hogere zandrug ten noorden van de vallei van de Kale; een bekend rijk archeologisch gebied waar met grote regelmaat archeologische sites worden ontdekt d.m.v. luchtfoto-grafie, veldprospectie of bij archeologisch (voor)onderzoek voorafgaand aan grote werkzaamheden. Voorbeelden daarvan zijn de recente archeologische opgravingen nabij Molenhoek, Steenovenstraat, Koolstraat en het vroegere onderzoek op Ralingen.

iv.2 t

ijdskader

Het vooronderzoek ging door op 16 en 17 april 2009.

iv.3 f

inanCieel kader

De kosten van het vooronderzoek op de verkaveling werden verdeeld tussen de KLAD, die de inter-gemeentelijk archeoloog David Vanhee ter beschikking stelde en de bouwheer die de kraan met kraanman en de landmeter ter beschikking stelde.

(10)

Figuur 3: Ligging van de verkaveling (geel) op de topografische kaart ten opzichte van de reeds onderzochte sites (rood) Steenovenstraat (1), Molenhoek (2), Koolstraat (3) en Ralingen (4) en nog te onderzoeken gebieden (paars). (© www.agiv.be)

Figuur 4: Ligging van het plangebied ten opzichte van de onderzochte sites Steenovenstraat (1), Molenhoek (2), Koolstraat (3) en Ralingen (4). (© www.agiv.be)

1

2

3

4

1

2

3

4

(11)

V. Archeologische en historische voorkennis

Voor de aanvang van het vooronderzoek was er niets gekend van dit plangebied, maar de ligging op een hogere zandrug ten noorden van de vallei van de Kale maakte het toch een bijzonder interessant gebied. Een studie van verschillende vorsers van de Gentse Universiteit bracht reeds in 1999 de ar-cheologische en historische rijkdom van de oost-west lopende, tardiglaciale zandrug ten noorden van de Nieuwe Kale tussen Evergem en Belzele in beeld. De door hen gebruikte gegevens uit luchtfoto’s, veldprospecties en enkele kleinere (voor)onderzoeken hadden sporen uit zowat alle periodes van de menselijke geschiedenis aan het licht gebracht. De vorsers hadden er tevens geopperd dat dit gebied (landschappelijk) zou beschermd worden, zodat de archeologische erfgoed zou gespaard blijven. Ingekleurd als woonuitbreidingsgebied binnen het grootstedelijkgebied Gent kon deze zandrug on-danks alle inspanningen niet gespaard worden.

Tussen 2007 en 2010 mondde de aansnijding van dit gebied uit in grootschalig onderzoek bij quasi elke verkaveling die er werd aangelegd. Voorbeelden van recent archeologisch onderzoek in de buurt zijn de opgravingen nabij Molenhoek, Steenovenstraat, Koolstraat, Schoonstraat en het vroegere onderzoek op Ralingen.

Voor de steentijd blijft de kennis voor de regio voornamelijk beperkt tot prospectievondsten van vuur-stenen artefacten, voornamelijk uit het mesolithicum tussen 10.000 tot 4000 v. Chr. (lAloo P. etAl,

2009). Recent onderzoek op het nieuwe industrieterrein De Nest te Evergem, heeft wel verschillende prehistorische kampementen aan het licht gebracht. Uit de eerste gegevens komen verschillende kleine bewoningszones uit de middensteentijd (vroeg en/of midden mesolithicum) naar voor. Dit is ongeveer tussen 10.000 - 8.000 v.C. Er is ook bewijs van bewoning uit het finaalpaleolithicum (12.000 - 10.000 v.C.) aangetroffen (deVriendt i. & lAloo P., 2011).

Voor de metaaltijden vermelden we de sites Evergem-Ralingen, waar eind van de jaren ’80 van de vorige eeuw twee grafcirkels uit de bronstijd werden opgegraven (VAnmoerkerke J. & semey J., 1983)

en Molenhoek waar ook grafcirkels werden opgemerkt door luchtfotografie (Bourgeois J. etAl, 1999).

Wat verder van het plangebied werd, tijdens het onderzoek op het industrieterrein van Rieme - Noord, een deel van een circulaire structuur onderzocht (hoorne J. etAl, 2009).

Op een ander industrieterrein Kluizendok werden een aantal waterputten aangetroffen die in de ijzer-tijd geplaatst worden. Daarin werd heel wat aardewerk en 3 eergetouwen gevonden. Gebouwplat-tegronden bleven echter uit (lAloo P. etAl, 2009).

Voor de Romeinse periode zijn de aanwijzingen van bewoning zeer uitgesproken. In de jaren ’80 van de vorige eeuw werd te Evergem-Vierlinden een dubbel grachttracé met een lineaire palenzetting aan één zijde van de gracht aangetroffen. De onderzoekers vermoedden te maken te hebben met een mogelijke versterkte nederzetting uit de tweede helft van de 1e eeuw tot midden van de 3e eeuw n.C. (deseyn g. etAl, 1984).

Recent onderzoek bracht meerdere rurale nederzettingen uit de Romeinse tijd aan het licht in de rui-mere regio. Tussen 2005 en 2009 werd op het Kluizendok, een uitbreiding van de Gentse haven van zowat 130 ha, een Romeins nederzettingslandschap van ca. 15 ha onderzocht (lAloo P. etAl,

2009). We vermelden ook kort de site aan de Christoffelweg (BruggemAn J. & reyns n., 2011) die

momenteel nog in onderzoek is.

Vlakbij het plangebied liggen nog 4 sites waar bewijzen van Romeinse occupatie aan het licht kwa-men. Op de site aan de Steenovenstraat werd een deel van een wegtracé uit deze periode

(12)

sneden. Mogelijk kan ook een gebouw typologisch in deze periode geplaatst worden (de logi A. &

schynkel e., 2009).

Er vlak naast, op de site Molenhoek, werd een Romeins erf onderzocht, bestaande uit een kruisvor-mig hoofdgebouw, twee bijgebouwtjes en minstens een, mogelijk twee waterputten. Een tweede hoofdgebouw kon deels opgegraven worden en er bevonden zich nog vier Romeinse waterputten in het opgravingsvlak. Hier staan de gebouwen staan haaks georiënteerd op een Romeins wegtracé. Ook een viertal mogelijke brandrestengraven werden aangetroffen (schynkel e. & urmel l., 2009).

In dezelfde omgeving van de deze sites vermelden we ook nog de site Koolstraat. Daar kwam een Gallo-Romeinse nederzetting aan het licht, met een dichte bebouwing met negen hoofdgebouwen, een twintigtal bijgebouwen en verschillende waterputten, kuilen en grachten. De vondsten wijzen op een langdurige occupatie vanaf de 1ste eeuw tot de eerste helft van de 3de eeuw. (De Logi A. etAl,

2009).

Binnen dezelfde reeks archeologische vindplaatsen werden ook rurale volmiddeleeuwse sites aange-troffen. We vernoemen alweer de site van de Steenovenstraat met zes erven uit de tweede helft 12e eeuw tot eerste helft van de 13e eeuw (de logi A. & schynkel e., 2009), de site aan de Molenhoek

met een 11e- tot 12e-eeuwse nederzetting met drie huisplattegronden (schynkel e. & urmel l., 2009),

de site Koolstraat met nog twee 12e-eeuwse gebouwen met bijhorende waterputten en grachtafbake-ningen (de logi A. etAl, 2009) en de site Ralingen-Schoonstraat met een vijftal 12e-eeuwse

boerde-rijplattegronden (VAnde ViJVer m. etAl, 2009).

De opsomming van deze onderzoeken toont duidelijk aan dat de regio rond de site relatief dicht be-zaaid is met archeologische vindplaatsen, wat de archeologische opvolging van infrastructuurwerken in deze regio noodzakelijk maakt.

Figuur 5: Bodemkundige verkleuringen in Sleuf 1. Figuur 6: Deze recente en subrecente verstoringen komen over quasi het volledige terrein voor.

(13)

VI. Resultaten

Uit de verkregen resultaten van het vooronderzoek bleek dat het terrein wel degelijk archeologische sporen bevatte, maar tevens dat de bodem erg had geleden onder (recente) agrarische activiteit. Het volledige terrein kan opgedeeld worden in 3 zones.

z

one

i

De eerste zone bevat de percelen 163, 158, 157, 151a en b en 147² (Evergem, 2e afdeling sectie E), langs Ralingen heen. Het zijn tevens de hoogst gelegen percelen. Hier werden in eerste instantie 6 parallelle sleuven aangelegd (1 tot 6) volgens een quasi O-W- richting parallel met Ralingen. Vanaf sleuf 1 was de gekarteerde droge zandbodem met verbrokkelde ijzer- en/of humus B-horizont (Zbh) direct duidelijk. Dit bemoeilijkte de leesbaarheid van de bodem. Daarnaast werden er in deze en enkele andere sleuven recente of subrecente verstoringen aangetroffen.

Vanaf sleuf 2 werden duidelijke archeologische sporen aangetroffen. Het betreft een vermoedelijke kruising of afsplitsing van grachten (S1 en S2) met een eerder donkere vulling, waarvan er één haaks staat op het sleuvensysteem en één over enkele meters kon worden gevolg. Daarna werd de sleuf een tweetal meter opgeschoven naar het noorden. Daarbij werd een spoor (S3) aangetroffen met een eerder lichte, recentere vulling. Dit spoor lag tussen heel wat resten van maïssilo’s en het is niet uitgesloten dat dit spoor toch deel uitmaakt van een plattegrond.

In de sleuven 3 en 4 werd onder meer dezelfde gracht als in sleuf 2, haaks op de sleuven aangetrof-fen, wat een erfafbakening laat uitschijnen. Verder werden er een duidelijk paalspoor (sleuf 3) en een deel van een vermoedelijke waterput (sleuf 4) ontdekt. Om dit te verduidelijken werden er kijkvensters aangelegd. Eén ervan verbond de twee sleuven ter hoogte van de haakse gracht. Naast deze gracht werden er nog enkele grachten en een reeks paalsporen aangetroffen. Door de aanwezigheid van de vele ploegsporen kon er geen duidelijk grondplan uit opgemaakt worden. Uit één van de paalsporen kwam wel een wandscherf tevoorschijn.

Uit dit kijkvenster bleek alweer dat de bodem zwaar heeft geleden door agrarische activiteit. Vele verstoringen zijn toe te wijzen aan de aanleg van silo’s, aan ploegen of aan het wegzakken van zware landbouwvoertuigen tot op de stabiele bodem.

Het andere kijkvenster werd aangelegd op sleuf 4 en legde de resten van een waterput of waterkuil (S2) bloot.

Ook in de sleuven 5 en 6 werden grachten aangetroffen ter hoogte van de percelen 158 en 163. De bodemgesteldheid maakte het echter moeilijk om andere sporen af te lijnen binnen de sleuven.

z

one

ii

De tweede zone bevat het perceel 150 (Evergem, 2e afdeling sectie E), langsheen de Belzeelse Kerk-weg. Hier werden sleuf 5 en 6 van de voorgaande zone doorgetrokken en werd 1 bijkomende sleuf 7 aangelegd. Daarbij was direct duidelijk dat dit terrein zwaar verstoord is door een reeks parallelle ‘grachten’, die ca. 20 cm. van elkaar zijn verwijderd. Een coupe op één van deze grachten toonde dat deze ca. 40 cm tot 50 cm diep waren. Op dit terrein kon geen enkel ander spoor aangeduid worden. Het is momenteel onduidelijk aan welke activiteit dit fenomeen moet toegeschreven worden.

(14)

Figuur 7: Waterput of waterkuil S2 in Sleuf 4.

Figuur 8: Kijkvenster tussen Sleuf 3 en 4 met paalsporen en een

(15)

z

one

iii

Ook de derde zone ligt langs de Belzeelse Kerkweg en bevat de percelen 148 en 140 (Evergem, 2e afdeling sectie E). Hier werden 4 sleuven parallel met de perceelsgrens volgens een quasi N-Z-richting aangelegd. Ook deze waren zwaar gehavend door landbouwactiviteit, vnl. door ploegsporen en maïssilo’s.

In de sleuven 10 en 11 werd een gracht en enkele paalsporen ontdekt. Uit de aangelegde kijkven-sters bleek dat deze sporen zwaar verstoord waren en ze nog weinig samenhang vertoonden.

(16)

Kale-Leie Archeologische Dienst 2011, KLAD-Rapport 33 16 +8.62 +8.70 +9.19 +8.13 +8.08 +8.68 +8.53 +8.99 +8.91 +8.79 +8.35 +8.62 +8.85 +8.73 +8.83 +8.38 +8.49 +8.65 +8.56 +9.03 +8.57 +8.60 +8.52 +9.13 +8.70 +8.70 +8.13 +8.56 +8.99 +8.64 +8.54 +8.87 +8.85 +8.77 +8.74 +8.73 +8.76 +8.65 +8.67 +8.61 +8.56 +8.29 +8.52 +8.67 +8.23 +8.55 +8.47 +8.37 +7.98 +8.15 +8.55 +8.42 +8.49 +8.47 +8.56 +8.66 +8.76 +8.86 +9.02 +8.60 +8.87 +9.25 +8.66 +7.72 +8.85 +7.84 +8.62 +8.72 +8.67 +8.86 +8.53 +8.38 +8.97 +8.58 +8.68 +8.89 +8.87 +8.73 +8.80 +8.92 +8.87 +8.74 +8.85 +8.48 +7.85 +8.73 +8.67 +8.72 +8.55 +8.49 +8.20 +8.29 +8.11 +8.75 +8.15 +8.41 +8.71 +8.45 +9.13 +9.06 +8.90 +8.76 +8.74 +8.60 +8.59 +8.55 +8.58 +8.82 +8.77 +8.54 +8.25 +8.01 +7.87 +7.78 +7.75 +7.29 +7.87 +8.38 +8.50 +8.52 +8.75 +8.79 +8.86 +8.85 +8.78+8.78 +8.61 +8.55 +8.41 +8.09 +7.12+7.10 +7.65 +7.85 +8.02 +8.28 +8.59 +8.65 +8.70 +8.61 +8.56 +8.30 +8.12 +7.93 +7.42 +8.26+8.23 +8.53 +8.65 +8.81 +8.87 +8.93 +8.59 +8.25 +7.46+7.82 +7.86 +8.02 +8.22 +8.37 +8.44 +8.54 +8.83 +8.41 +8.51 +7.80 +8.86 +8.88 +8.76 +7.80 +8.87 +7.92 +8.02 +7.75 +8.37 +8.42 +8.79 +7.88 +8.55 +7.79 +7.82 +8.89 +8.23 +8.57 +8.45 +8.16 +8.31 +8.64 +8.00 +7.90 +7.76 +7.80 +8.03 +8.27 +8.25 +8.84 +7.90 +8.48 +8.41 +8.40 +8.51 +8.80 +8.74 +8.06 +8.32 +8.57 +8.40 +8.20 +8.00 +7.95 +7.91 +7.97 +8.14 +8.20 +8.57 +8.14 +8.01 +7.77 +7.62 +7.45 +7.97 +8.19 +8.04 +7.85 +8.73 +8.33 +8.12 +8.51 +8.86 +8.39 +7.66 +7.70 +7.79 +7.94 +8.16 +8.43 +8.84 +8.88 +8.45 +8.90 +8.90 +8.82 +8.86 nr 138 nr 133 nr 135 nr 137 nr 141 nr 139 nr 150 nr 75 nr 73 nr 71 nr 67 nr 84 garage nr 155 nr 157 nr 154 nr 152 gar age nr 159 BELZEELSE KERK WEG ( b w nr 51 ) RALINGEN ( b w nr 7 ) LIJKSTR AA TJE kad nr 138 D kad nr 138 C kad nr 139 D kad nr 139 G kad nr 107 C kad nr 107 D kad nr 107 E kad nr 149B kad nr 149 D kad nr 149 C kad nr 105 Z kad nr 165 E kad nr 163 kad nr 151B kad nr 157 kad nr 150 kad nr 148 kad nr 140 kad nr 147/2 kad nr 147 C kad nr 145 A kad nr 141 A kad nr 130 E kad nr 158 kad nr 151A

N

0 50m

I

II

III

IV

V

VI

I

VIII

IX

X

XI

XII

+8.62 +8.70 +9.19 +8.13 +8.08 +8.68 +8.53 +8.99 +8.91 +8.79 +8.35 +8.62 +8.85 +8.73 +8.83 +8.38 +8.49 +8.65 +8.56 +9.03 +8.57 +8.60 +8.52 +9.13 +8.70 +8.70 +8.13 +8.56 +8.99 +8.64 +8.54 +8.87 +8.85 +8.77 +8.74 +8.73 +8.76 +8.65 +8.67 +8.61 +8.56 +8.29 +8.52 +8.67 +8.23 +8.55 +8.47 +8.37 +7.98 +8.15 +8.55 +8.42 +8.49 +8.47 +8.56 +8.66 +8.76 +8.86 +9.02 +8.60 +8.87 +9.25 +8.66 +7.72 +8.85 +7.84 +8.62 +8.72 +8.67 +8.86 +8.53 +8.38 +8.97 +8.58 +8.68 +8.89 +8.87 +8.73 +8.80 +8.92 +8.87 +8.74 +8.85 +8.48 +7.85 +8.73 +8.67 +8.72 +8.55 +8.49 +8.20 +8.29 +8.11 +8.75 +8.15 +8.41 +8.71 +8.45 +9.13 +9.06 +8.90 +8.76 +8.74 +8.60 +8.59 +8.55 +8.58 +8.82 +8.77 +8.54 +8.25 +8.01 +7.87 +7.78 +7.75 +7.29 +7.87 +8.38 +8.50 +8.52 +8.75 +8.79 +8.86 +8.85 +8.78 +8.78 +8.61 +8.55 +8.41 +8.09 +7.12 +7.10 +7.65 +7.85 +8.02 +8.28 +8.59 +8.65 +8.70 +8.61 +8.56 +8.30 +8.12 +7.93 +7.42 +8.26+8.23 +8.53 +8.65 +8.81 +8.87 +8.93 +8.59 +8.25 +7.46 +7.82 +7.86 +8.02 +8.22 +8.37 +8.44 +8.54 +8.83 +8.41 +8.51 +7.80 +8.86 +8.88 +8.76 +7.80 +8.87 +7.92 +8.02 +7.75 +8.37 +8.42 +8.79 +7.88 +8.55 +7.79 +7.82 +8.89 +8.23 +8.57 +8.45 +8.16 +8.31 +8.64 +8.00 +7.90 +7.76 +7.80 +8.03 +8.27 +8.25 +8.84 +7.90 +8.48 +8.41 +8.40 +8.51 +8.80 +8.74 +8.06 +8.32 +8.57 +8.40 +8.20 +8.00 +7.95 +7.91 +7.97 +8.14 +8.20 +8.57 +8.14 +8.01 +7.77 +7.62 +7.45 +7.97 +8.19 +8.04 +7.85 +8.73 +8.33 +8.12 +8.51 +8.86 +8.39 +7.66 +7.70 +7.79 +7.94 +8.16 +8.43 +8.84 +8.88 +8.45 +8.90 +8.90 +8.82 +8.86 nr 138 nr 133 nr 135 nr 137 nr 141 nr 139 nr 150 nr 75 nr 73 nr 71 nr 67 nr 84 gar age nr 155 nr 157 nr 154 nr 152 garage nr 159

BELZEELSE KERKWEG ( bw nr 51 )

RALINGEN ( b w nr 7 ) LIJKSTR AA TJE kad nr 138 D kad nr 138 C kad nr 139 D kad nr 139 G kad nr 107 C kad nr 107 D kad nr 107 E kad nr 149B kad nr 149 D kad nr 149 C kad nr 105 Z kad nr 165 E kad nr 163 kad nr 151B kad nr 157 kad nr 150 kad nr 148 kad nr 140 kad nr 147/2 kad nr 147 C kad nr 145 A kad nr 141 A kad nr 130 E kad nr 158 kad nr 151A

N

0 50m

Figuur 12: Sleuvenplan.

(17)

VII. Besluit

Het vooronderzoek op de percelen (Evergem, 2e afdeling sectie E, nrs. 163, 158, 150, 157, 151a en B, 148, 140 en 147²) van de toekomstige verkaveling tussen de Belzeelse Kerkweg en Ralingen toont enerzijds de aanwezigheid van archeologische sporen aan, maar legde anderzijds ook heel wat verstoringen bloot van recente of subrecente oorsprong die een zware impact hadden op het bodemarchief. Er dient dan ook een afweging gemaakt worden hoe er met een dergelijk beschadigd bodemarchief wordt omgegaan. Het terrein kan op basis daarvan opgedeeld worden in 3 zones. Het lijkt echter wel opportuun om een deel van Zone I op te graven. Hoewel het patrimonium be-schadigd is en mogelijk ook te lijden kreeg van erosie zijn de aanwezigheid van meerdere grachten in de verschillende sleuven, de aanwezigheid van zeker al één waterput of waterkuil (sleuf 4) en de vondst van verschillende paalsporen in het kijkvenster tussen sleuf 3 en 4 toch indicaties van één of zelfs meer archeologische sites. Hier is een archeologisch onderzoek zeker aangewezen en de KLAD zal daarvoor een PVE opstellen.

Zone II is volledig verstoord en komt niet in aanmerking om verder te worden onderzocht.

Zone III bevat dan wel weer archeologische indicatoren, maar ook hier is de verstoringsgraad heel hoog. Ook hier lijkt het niet aangewezen om een vervolgonderzoek te laten uitvoeren.

(18)

Kale-Leie Archeologische Dienst 2011, KLAD-Rapport 33 18 +8.62 +8.70 +9.19 +8.13 +8.08 +8.68 +8.53 +8.99 +8.91 +8.79 +8.35 +8.62 +8.85 +8.73 +8.83 +8.38 +8.49 +8.65 +8.56 +9.03 +8.57 +8.60 +8.52 +9.13 +8.70 +8.70 +8.13 +8.56 +8.99 +8.64 +8.54 +8.87 +8.85 +8.77 +8.74 +8.73 +8.76 +8.65 +8.67 +8.61 +8.56 +8.29 +8.52 +8.67 +8.23 +8.55 +8.47 +8.37 +7.98 +8.15 +8.55 +8.42 +8.49 +8.47 +8.56 +8.66 +8.76 +8.86 +9.02 +8.60 +8.87 +9.25 +8.66 +7.72 +8.85 +7.84 +8.62 +8.72 +8.67 +8.86 +8.53 +8.38 +8.97 +8.58 +8.68 +8.89 +8.87 +8.73 +8.80 +8.92 +8.87 +8.74 +8.85 +8.48 +7.85 +8.73 +8.67 +8.72 +8.55 +8.49 +8.20 +8.29 +8.11 +8.75 +8.15 +8.41 +8.71 +8.45 +9.13 +9.06 +8.90 +8.76 +8.74 +8.60 +8.59 +8.55 +8.58 +8.82 +8.77 +8.54 +8.25 +8.01 +7.87 +7.78 +7.75 +7.29 +7.87 +8.38 +8.50 +8.52 +8.75 +8.79 +8.86 +8.85 +8.78+8.78 +8.61 +8.55 +8.41 +8.09 +7.12+7.10 +7.65 +7.85 +8.02 +8.28 +8.59 +8.65 +8.70 +8.61 +8.56 +8.30 +8.12 +7.93 +7.42 +8.26+8.23 +8.53 +8.65 +8.81 +8.87 +8.93 +8.59 +8.25 +7.46+7.82 +7.86 +8.02 +8.22 +8.37 +8.44 +8.54 +8.83 +8.41 +8.51 +7.80 +8.86 +8.88 +8.76 +7.80 +8.87 +7.92 +8.02 +7.75 +8.37 +8.42 +8.79 +7.88 +8.55 +7.79 +7.82 +8.89 +8.23 +8.57 +8.45 +8.16 +8.31 +8.64 +8.00 +7.90 +7.76 +7.80 +8.03 +8.27 +8.25 +8.84 +7.90 +8.48 +8.41 +8.40 +8.51 +8.80 +8.74 +8.06 +8.32 +8.57 +8.40 +8.20 +8.00 +7.95 +7.91 +7.97 +8.14 +8.20 +8.57 +8.14 +8.01 +7.77 +7.62 +7.45 +7.97 +8.19 +8.04 +7.85 +8.73 +8.33 +8.12 +8.51 +8.86 +8.39 +7.66 +7.70 +7.79 +7.94 +8.16 +8.43 +8.84 +8.88 +8.45 +8.90 +8.90 +8.82 +8.86 nr 138 nr 133 nr 135 nr 137 nr 141 nr 139 nr 150 nr 75 nr 73 nr 71 nr 67 nr 84 garage nr 155 nr 157 nr 154 nr 152 gar age nr 159 BELZEELSE KERK WEG ( b w nr 51 ) RALINGEN ( b w nr 7 ) LIJKSTR AA TJE kad nr 138 D kad nr 138 C kad nr 139 D kad nr 139 G kad nr 107 C kad nr 107 D kad nr 107 E kad nr 149B kad nr 149 D kad nr 149 C kad nr 105 Z kad nr 165 E kad nr 163 kad nr 151B kad nr 157 kad nr 150 kad nr 148 kad nr 140 kad nr 147/2 kad nr 147 C kad nr 145 A kad nr 141 A kad nr 130 E kad nr 158 kad nr 151A

N

0 50m

I

II

III

IV

V

VI

I

VIII

IX

X

XI

XII

+8.62 +8.70 +9.19 +8.13 +8.08 +8.68 +8.53 +8.99 +8.91 +8.79 +8.35 +8.62 +8.85 +8.73 +8.83 +8.38 +8.49 +8.65 +8.56 +9.03 +8.57 +8.60 +8.52 +9.13 +8.70 +8.70 +8.13 +8.56 +8.99 +8.64 +8.54 +8.87 +8.85 +8.77 +8.74 +8.73 +8.76 +8.65 +8.67 +8.61 +8.56 +8.29 +8.52 +8.67 +8.23 +8.55 +8.47 +8.37 +7.98 +8.15 +8.55 +8.42 +8.49 +8.47 +8.56 +8.66 +8.76 +8.86 +9.02 +8.60 +8.87 +9.25 +8.66 +7.72 +8.85 +7.84 +8.62 +8.72 +8.67 +8.86 +8.53 +8.38 +8.97 +8.58 +8.68 +8.89 +8.87 +8.73 +8.80 +8.92 +8.87 +8.74 +8.85 +8.48 +7.85 +8.73 +8.67 +8.72 +8.55 +8.49 +8.20 +8.29 +8.11 +8.75 +8.15 +8.41 +8.71 +8.45 +9.13 +9.06 +8.90 +8.76 +8.74 +8.60 +8.59 +8.55 +8.58 +8.82 +8.77 +8.54 +8.25 +8.01 +7.87 +7.78 +7.75 +7.29 +7.87 +8.38 +8.50 +8.52 +8.75 +8.79 +8.86 +8.85 +8.78 +8.78 +8.61 +8.55 +8.41 +8.09 +7.12 +7.10 +7.65 +7.85 +8.02 +8.28 +8.59 +8.65 +8.70 +8.61 +8.56 +8.30 +8.12 +7.93 +7.42 +8.26+8.23 +8.53 +8.65 +8.81 +8.87 +8.93 +8.59 +8.25 +7.46 +7.82 +7.86 +8.02 +8.22 +8.37 +8.44 +8.54 +8.83 +8.41 +8.51 +7.80 +8.86 +8.88 +8.76 +7.80 +8.87 +7.92 +8.02 +7.75 +8.37 +8.42 +8.79 +7.88 +8.55 +7.79 +7.82 +8.89 +8.23 +8.57 +8.45 +8.16 +8.31 +8.64 +8.00 +7.90 +7.76 +7.80 +8.03 +8.27 +8.25 +8.84 +7.90 +8.48 +8.41 +8.40 +8.51 +8.80 +8.74 +8.06 +8.32 +8.57 +8.40 +8.20 +8.00 +7.95 +7.91 +7.97 +8.14 +8.20 +8.57 +8.14 +8.01 +7.77 +7.62 +7.45 +7.97 +8.19 +8.04 +7.85 +8.73 +8.33 +8.12 +8.51 +8.86 +8.39 +7.66 +7.70 +7.79 +7.94 +8.16 +8.43 +8.84 +8.88 +8.45 +8.90 +8.90 +8.82 +8.86 nr 138 nr 133 nr 135 nr 137 nr 141 nr 139 nr 150 nr 75 nr 73 nr 71 nr 67 nr 84 gar age nr 155 nr 157 nr 154 nr 152 garage nr 159

BELZEELSE KERKWEG ( bw nr 51 )

RALINGEN ( b w nr 7 ) LIJKSTR AA TJE kad nr 138 D kad nr 138 C kad nr 139 D kad nr 139 G kad nr 107 C kad nr 107 D kad nr 107 E kad nr 149B kad nr 149 D kad nr 149 C kad nr 105 Z kad nr 165 E kad nr 163 kad nr 151B kad nr 157 kad nr 150 kad nr 148 kad nr 140 kad nr 147/2 kad nr 147 C kad nr 145 A kad nr 141 A kad nr 130 E kad nr 158 kad nr 151A

N

0 50m

(19)

VIII. Bibliografie

Bourgeois J., megAnck m., semey J. & VerlAeckt k., 1999. Cirkels in het land. Een inventaris van

cirkelvormige structuren in de provincies Oost- en West-Vlaanderen. III. In: Archeologische Inventaris Vlaanderen. Buitengewone reeks, nr. 7.

BruggemAn J. & reyns n., 2011. Evergem Christoffelweg. In: Jaarverslag 2010. Kale – Leie

Archeo-logische Dienst, pp. 68 - 74.

de logi A., deconynck J., VAnholme n. & reniere s., 2009. Archeologisch onderzoek Evergem -

Kool-straat. Koolstraat 1 oktober 2008 tot 10 juni 2009. (=KLAD-Rapport 15)

de logiA. & schynkel e., 2009. Archeologisch onderzoek Evergem Schoonstraat. 7 april tot 22

au-gustus 2008. (= KLAD-rapport 7)

deseyn g., desmet g., rommelAere J., Verlot m., 1984. Sporen van een Gallo-Romeinse nederzetting

te Evergem « Vierlinden ». In: VOBOV-INFO, 15, pp. 14 - 30.

deVriendt i. & lAloo P., 2011. Evergem De Nest. In: Jaarverslag 2010. Kale – Leie Archeologische

Dienst, pp. 74 - 79.

hoorne J., lAloo P., cromBé Ph. & de clercq W., 2009. Archeologisch vooronderzoek te Rieme

- Noord. (gem. Evergem, prov. Oost-Vlaanderen). Juli tot oktober 2009. (= UGent Archeologische Rapporten nr. 19)

lAloo P., de clercq W., PerdAen y. & cromBé Ph., 2009. Het Kluizendokproject. Basisrapportage van

het preventief archeologisch onderzoek op de wijk Zandeken (Kluizen, gem. Evergem, prov. Oost-Vlaanderen). December 2005 - december 2009. (= UGent Archeologische rapporten nr. 20)

VAnde ViJVer m., kePPens k., schynkel e. & dAlle s., 2009. Archeologisch onderzoek Evergem -

Ralin-gen/Schoonstraat. 23 februari tot 26 juni 2009. (=KLAD-Rapport 14)

VAnmoerkerke J.& semey J., 1983. Opgraving van een circulaire structuur uit de metaaltijden te

(20)