(Voor-)excursie naar Saint Martin d’Oney, Zuid-Aquitaine, Frankrijk

(Voor-)excursie

naar

Saint Martin

d’Oney, Zuid-Aquitaine,

Frankrijk

Henk Mulder

*

Op zaterdag

7

juni

kwamen_weeindvande

middag

aanop de_onsbekende

_camping

Les Pins Soleil in Saint Paul les Dax. Aan de

receptie

werden_we

_begroet

als oude

_bekenden;

menwilde zelfs

principieel

onspaspoortniet zien.

Desgevraagd

verteldemendat Stefernog nietwas.

Sinds enkele

_dagen

waser, naastde

receptie,

eenrestaurant

waar wedankbaar

gebruik

vanmaakten;voorveel minder

geld

atenweveel beter dan in het Mercure-hotel.

’s Avonds laat belde Stef. Ze aarzelden ofzewel helemaal

naar

Aquitaine

zouden

rijden gezien

het

_{aangekondigde}

slechteweer

daar;

in de Loire werd beterweer verwacht

ende Loire is minderver en ook daar

zijn

mooie

fossie-lentevinden.

Moulin de Carro

Zondags

bracht ik eenbezoek aanMoulin de Carro. Het

waseenflink stuk

_rijden,

vooral het laatste stuk: een kilo-meters

_{lang bospad}

methobbelsenkuilen.

Ik

_parkeerde

deauto_opeen

plek

waarweleenstuk of tien

onduidelijke bordjes

stonden:

kennelijk

is alles daar stricte-ment

_{interdit; gelukkig}

_{heb ik geen idee}wat dat betekent. Met veel moeite baande ik

mij

eenwegdoor brandnetels

en

Acacia’s;

ik miste Stefenvooral

zijn

machete.

Omdat het geen erg

veilige plek

is

_{(instortingsgevaar}

en

je

zit daar zoin ‘the middle of nowhere’ dat de mobiele te-lefoon geen bereik

heeft)

leek het

_mij

niet

_verstandig

om

daar,

in

_{mijn eentje,}

alte

lang

te

blijven;

bovendienwashet

spoelen lastig

omdat hetwater in de rivier erg

hoog

stond

ensnel stroomde. Ikmoestoppassen dat hetwater

mijn

zevenniet meesleurde. Ik verzameldewat mooi

gruis

en

haalde uit zeef 4 onder andereeenpaar

cypraea’s

waarvan

één

_opvallend

was:het leek of detopnog zichtbaarwas

(zie

foto’s

_la,

b_en

_c).

Zondag

eind_vande

_middag

kwamen

_{Stef, Marja,}

Ireneen

Chris_aan

opde

camping

in

gezelschap

van

Indra,

hun

hoog-bejaarde golden

retriever. Stef hadeen

prachtig

cadeau

_bij

zich,

de

_{gisteren bezorgde spiksplinternieuwe Afzettingen.}

Niet_zodikditkeer- daarom zit iknudit

_verslag

te

tikken-maarwelweer

geweldig

watinhouden

lay-out

betreft.

Saint Martin

d’Oney

- Groeve Gama

Maandag gingen

we naardeenormegroeve Gamain Saint Martin

_{d’Oney (zie}

pag.

80,

foto

bovenaan).

Wewarenerg

benieuwd ofwe, netals de

vorige keren,

welkom zouden

zijn

enoferietstezoekenenvooraltevindenwas.Als

re-latiegeschenkje

hadden_{we weereen}

_{jeune belegen}

Hol-lands

_{kaasje bij}

ons.Wewarenvanharte

welkom;

allerlei

formaliteitenbleven

_achterwege;

_wemoestenalleen_onze

naam en

paraaf

opde

bezoekerslijst

zettenen Stef

kreeg

eenhelmte

leen;

ik had_{erzelféén meegenomen.} Het

blijft

een

bijzondere ervaring datje

in zo’ngroeveecht welkom

_bent,

zekervoor iemand als ik die al

jaren

in het Guinnessbook of Records staatals demeest

weggejaagde

man van

Europa: weggejaagd

onder andere uit

_Steendorp,

Ferme de

_1’Orme,

Isles les

_Meldeuses,

Auvers,

Barisseu-se enFercourt.

We bekeken eenpaar

mogelijke vindplaatsen

in de

groe-ve.Echt

spectaculair

leek het nergens,maar wezoudenons erbesteen week kunnen vermaken. Voorweecht aande

slag gingen,

kwam Stef

opdeproppenmeteenideewaar wehet

bij

een

vorig

bezoekaandezegroeveoverhadden

gehad.

Alswe nou eens

probeerden

omzo’n

graafmachi-ne eenhalf

_uurtje

te

_huren,

uiteraard inclusief

_machinist;

wieweet wat_{we voor} 100 of200_eurokonden

_regelen.

We verwachtten niet echt dat hetzou

lukken,

maar

ja,

niet ge-schoten is zeker mis.

In

_mijn

beste

_Frans,

wantze

spreken

daar geen woord

En-gels, legde

ikonzevraagaande

_{bedrijfsleider}

_voor;

_hij

rea-geerde

erg

heftig

enhad hetoverde

veiligheid;

hetwasecht

1 _(a,b_enc)

(Grateloup, 1846).

Een subadult _(bijna

volwassen)exemplaar uitCorbleu,Moulin de Carro, Landes,Mioceen Aquitane,Falun de St. Avit.

Op vrijdag

6

_juni

2008 reisde ikmetde treinnaarBredaen

staptedaarom 17.00uurin deauto

_bij

Wil die inmiddels aleen

dag

hard werken achter de rug had.

Zonder alteveel filesmaarmet_{wel veel regen reden} we

vast eenflink stuk zuidwaarts. Om 20.00uur namenwe eenkameren een

maaltijd

ineenMercure-hotel

halverwe-ge de Al vanLillenaar

Parijs.

uitgesloten. Gelukkig

realiseerden

_wij

ons _op

tijd

dat

_hij

had

_begrepen

dat

_wij

zelf zo’n

_{graafinonster}

wilden

bestu-ren.Nadat

wij

hem

duidelijk

hadden

gemaakt

dat dat niet onze

bedoeling

was,verwees

hij

ons naarde directeur. Die

zat, zoalseendirecteur

betaamt,

continuaande

telefoon;

tijdens

het wachten bewonderden

_wij

eenvitrinekastmet vondsten uit de groeve.

Inmiddelswasiker

heilig

van

overtuigd

datons

plan

niet

zou

lukken,

maartotonze

verbazing

luisterde de directeur

aandachtig

naar ons

gestamel. Hij

antwoorddemet een

paaronverstaanbare

zinnen;

flarden als “midiet

quart”

en

“demi-heure”,

leken allebei op 12.15uurte

slaan,

wanthet

was11.45uur.En

inderdaad,

omkwartover 12 werdonze serenestilte bruut verstoord door het helse kabaalvan een enorme

graafmachine

dieaankwam denderen

(zie

foto’s

middenen

onderaan).

De onderkant zageruit als_een Sher-mantank:zwaremetalen

_{rupsbanden. Bovenop}

zat_een

gi-gantische grijper.

Aan de manier

waaropdemanmetdit vehikel

_omging,

_wastezien dat

_hij

dit al

_jaren

deed. Geen enkele hindernis_was te

_gek.

Als_een

_helling

testeil_was

omte

_beklimmen,

haakte

_hij

de

_grijperbek

achtereenrots

entrokzode hele machine vooruit. Als een mes door de boter

_ging

de

_grijper

door

_zand,

koraalen stenen. Ineen uur

tijd

werd het

_{landschap compleet}

verbouwd.

_Hij

wist

precies

waar

hij

moest

_zijn.

Aan heteindmaakte

_hij

ook nogeen nette_toegangswegen een

kuil,

formaat

slaapka-mer.Uiteen

meertje

nietver daarvandaan

schepte hij

een

paarkuubwater;zo hoefdenweniet alteverte

lopen

om

te

spoelen (zie

foto

_onderaan).

Het kostte moeiteomhem

watvoor

zijn

moeitete geven.

Overigens

stortteeendeelvande wandvandie

spoelkuil

eenpaar

dagen

later

_in;

netop hetmomentdat ik daar

en-thousiaststond_{te zeven,}

_kreeg

ik_een

_vloedgolf

_overme

heen. Stef

_sprak

toenheel

_sympathiek:

“Als

_je

zonat

bent,

mag

je

straks niet in de auto”.

Op woensdag ging

Stefmet

zijn

hele

_aanhang

naarde groe-ve.

Terwijl

Stefenik hard

werkten,

luierde derest.Alleen Chriswas druk

bezig

methet vindenenvangenvan

kik-kers_en

_{kikkervisjes (zie}

foto

_bovenaan).

Donderdag

ging

Chris _weer

mee;de hele

dag

fabriceert

hij

terrariavoor de kikkers ende

_{kikkervisjes.}

Samenmet Stef_vangt

_hij

zelfs _een

_hagedis

_{en een}klein_maarheel mooi

_slangetje.

Dat

_slangetje

_ontsnapthelaas. Hoewel

he-laas?

_Onlangs

zond detelevisie eenrapportageuitover

de

_{slangencultus}

in _een

_dorpje

in Italië. Mensen

hangen

zichzelfen

heiligenbeelden

vol

_slangen.

_{Ze zeggen dat de}

heiligen

hen beschermen_tegen

_{slangenbeten.}

Maar al die grote

slangen zijn

niet

_giftig.

Er is in Italiëmaaréén

gif-tige slang;

eenkleine adder. We sluiten niet uit dat Chris’

slang

zo’n

_addertje

was endus misschien

giftig.

De

kik-kers en de

_{hagedis krijgen}

eind_van de

_middag

_eenlift

naarde

_camping.

Omdat ik

_vrijdag

_{eerder weg}moetomte _gaan

_inpakken,

rijden

Stefenik

_afzonderlijk

naarSt. Martin

_d’Oney.

Als ik

_aankom,

is Stefaleen

_{tijdje bezig}

enheeft al heteen en

ander

_gevonden.

Eerst hakenzeefikwat

_bij

het rode

ko-raal,

daarna

_help

ik Stefeenput

uitdiepen

die helemaal is

ingestort (pag.

81 middelste

_foto).

Er komt

_hoog

bezoek

_langs,

waaronder de directeurvande

groeve. Allemaalhebbenze

keurig

de

_{reglementaire}

helm op het

eerbiedwaardige

hoofd. Helaas

_draag

ik slechtseen

zonnehoedje

enStef is helemaal blootshoofds.

_Gelukkig

doet de directeur of

_hij

het niet in de_gatenheeft.

Bij

het

weggaan

rijd

ikover eengrotebetonnen

_plaat.

Dat komt

mij

opeen

vriendelijke berisping

vande

_{bedrijfsleider}

Strombusbonellii (Brongniart, 1823)?

2

Strombusbonellii (Brongniart, 1823) 3

4 (aenb)Mandolinapolyscara(?) Cypraea

5 (a,benc) spec.1 Ficus conditus(Brongniart, 1823) 6

Trochus_rugosus 7

Thais calcarata (Grateloup, 1834) 8

Thaispluriplicata(Cossmann&Peyrot,1924)

9

10 (aenb)doubletvanMartesiasp.?

Ocenebrasuberinacea (Basterot,1825)? 11

(Grateloup)

12 Acamptochetusmitreolus

13 _(aenb)Polinices _{sp.,overgroeid}metHydractiniasp. Opfoto13a is de aanzet vaneensleepspoorvan een

heremietkreeft te zien

te staan:“ik had toch

_gezegd,

_{niet op het beton?” Het}

_blijkt

eenmisverstand. Ik dacht dat

wij

met_{onzepersonenauto} nietoverde betonnen wegnaarde

weegbmg

met

schoon-spuitinstallatie

mochten

_rijden.

_{Dat mag dus welen}daar maak ik

graag

gebruik

van.Demeestemodder

blijft

nuin

de groeve achter. Toch

rijd

ik_later,omde relatiemet Wil

optimaal

te

_{houden, langs}

eenwasstationwaarikmeteen

hogedrukspuit

nog enkele kilo’s sediment

verwijder.

Voor ik definitiefmetdeauto_{uit de groeve}

_wegrijd,

doe ik nogeenklein

_{plasje, bij gebrek}

aan eenboom

_tegen

een

berg

stenen metzand. Enzodoe ik

_mijn

laatste vondstvan

deze vakantie-/excursie-/werkweek: een stuk steen met daarineen

gaaf

enfraai doubletvan eenforse boormossel

(zie

de foto’s_vanhet

‘gewassen’

stuksteen, 10a en

b).

We hebben

_dagenlang

hard

_gewerkt

en veel

gevonden,

steeds in of

_nabij

oude koraalriffen uit het

_Aquitanien.

Bijzonder

is daterzich vlak

bij

elkaar verschillende fau-na’s bevinden.

Vorige

keer hebbenwe

vrijwel

uitsluitend

gezocht

in en

tussen

platte

zwarte

gladde

stenen die ondereen

koraal-bank

_{liggen opgestapeld;}

tussendiestenenzitten

_prachtige

schelpen verstopt,

soms vanfors formaat. Na het

spoelen

en

verwijderen

van degroterestenen houd

_{je gruis}

over

datzwartziet_vande kleine

_steentjes

_endat

erg

rijk

isaan

soorten.Een

grappige

vondst is_een

_kleine,

met_een soort zeerasp

begroeide

Natica;aande kale

_plek

is

_goed

tezien dat

_hij

een

tijdlang

dooreenheremietkreeftals sleurhut is misbruikt

_(foto’s

13aen

b)

Van kreeften/krabben zittener

veel

_stukjes

in het

_gruis.

_{Ik verzamelde hier ook ongeveer} 125 Globularia’s.

_Vorige

keer wildeonserelidArie Janssen die Globularia’s_graag

uitkloppen,

maardeze keer houdt

hij

zich slechts aanbevolen_{voor een}

_bijzondere

Diacrolinia dieerheel misschien inzoukunnen zitten

(zie

de oproep

in

_Afzettingen

_vanoktober

2008, pagina 47).

Deze keer zochten

we, vooral

dankzij

de

graafmachine,

ook op andere

plekken.

Op

één

_plek

leek de koraalbank rood:

_{bij spoelen}

bleek het koraal zelf

_wit,

maarhet zandertussen hadeenrode

Tienmeterverderzat

gelig zand,

vol_ruwe

_grijze

stenen. Vooral Stef heeft daar veel

_{gehakt, gezocht}

en

gevonden.

Weereen

stukje

verder

_lag

eengrote

berg zand,

volmet al-lerlei kwetsbare

_{‘mosseltjes’,}

dus_weereenandere fauna.

’s Avonds _en’s nachts

regende

het

_meestal,

maar

overdag

washet vaak zo

zonnig

dat weallebei flink verbrand

zijn.

Inderdaad,

het

_blijft

afzien.

Op

weg naarde

camping

bezochtenwe de Bricomarché ende

Bricorama,

maar aaneen

goede

tamis

_{(is zeef)}

kon

men onsdaar niet

helpen.

Dat lukte wel

_bij

Point P. A

rai-sonvan

13,45

euro schaftenweons daar elk drie

kunst-stof_{zevenaan: een}6

_{(4 mm),}

_een8

_{(2,8 mm)}

en een 12

(1,85 mm).

Op zaterdag

gaan

wij

naarhuis. Omdat het

verkeer, afgezien

vanenkele files

bij Parijs, meezit, rijden

wezonder

proble-menin één keer de 1200 kilometernaarMonster.

Stef_gaatpas

_zondag

naarhuis.

Op zaterdag brengt hij

nog

een

bezoekje

aanhet

gatenkaasgebied

Gaas. Uiteraard_raapt

hij

daarweer eenpaar fraaie fossielen op.

Dankwoord

Tot slot wil ik Frank

_Wesselingh

bedankenvoorhet

foto-graferen

vanalle vondstenenStef

Mermuys

voorde op-namester

plaatse.

En dannogevendit

Waarom

_begint

de titelvandit

verslag

methet woord

(Voor-)-excursie?

_Wel,

Stef_enik hebben meerdere keren

gefilo-sofeerd_overde

_mogelijkheid

_om in WTKG-verband deze

groeveeenkeertebezoeken. Wieweet.

HenkMulder, Rijnweg

52,2681SPMonster; 0174-213079;

hjmulder@kabelfoon.

nl

(Grateloup, 1823)

16 (Basterot, 1825)

Barbatiasubhelbingi (d’Orbigny, 1852)

15 Bursa tuberosa Globularia _compressa 17 (aenb)