Wat zijn de verschillen in reacties op een uitgesproken standpunt van een man en vrouw op het punt van interactionele drogredenen?

(1)

WAT ZIJN DE VERSCHILLEN IN REACTIES OP EEN

UITGESPROKEN STANDPUNT VAN EEN MAN EN

VROUW OP HET PUNT VAN INTERACTIONELE

DROGREDENEN?

Herkansing Bachelor Scriptie

What are the differences between comments on male and female opinions regarding interactional fallacies?

Bachelor thesis

Aantal woorden: 4952

JULY 6, 2018

RADBOUD UNIVERSITY Freek van Voorthuijsen

(2)

1

Abstract

In de huidige maatschappij lijkt een trend te zijn ontstaan waarbij vrouwen online sneller de dupe zijn van haatberichten, bedreigingen en soortgelijke vervelende opmerkingen in vergelijking tot mannen. Een beperkt aantal onderzoeken ondersteunen deze stelling, echter is er nog dusdanig weinig onderzoek naar gedaan om grote claims met betrekking op dit onderwerp te kunnen doen. In deze corpusanalyse is getracht een beter beeld te krijgen over hoe de huidige maatschappij zich gedraagt op de sociale media, met betrekking op reacties op verschillende opiniestukken van mannen dan wel vrouwen. Aan de hand van Schellens (2013) wordt gekeken welke drogredenen er worden toegepast in deze reacties, en of er verschillen zijn het gebruik er van tussen reacties op mannen en vrouwen. Een aantal interessante resultaten komen aan bod die eerdere literatuur in twijfel trekt.

Inleiding

Het gaat goed met de Nederlandse burger. Anno 2018 blijkt uit een rapport van het CBS (2018) dat maar liefst 88 procent van de Nederlanders heeft aangegeven gelukkig te zijn, negen procent heeft een neutraal gevoel, en een magere drie procent heeft aangegeven ongelukkig te zijn. Daarmee belanden de Nederlanders op plaats vijf van de World Happiness Report gepresenteerd door de VN (World Happiness Report, 2018). Aan de hand van een enquête zijn onder andere elementen voorbijgekomen als levensverwachting, ongelijkheid, vrijgevigheid en persoonlijke vrijheid (Volkskrant, 2018). Geen reden voor ontevredenheid, zo lijkt. Desalniettemin schijnen juist de laatste jaren overheerst te worden door hevig geklaag en oververhitte discussies. Alleen al dit jaar zijn weer verschillende discussies geweest die de toon hebben gezet in actualiteitenprogramma’s en journalistieke bladen. Zo was er weer de hevige zwarte-pieten-discussie, een provocerende campagne van Suitsupply, de nieuwe donorwet en wel of geen sleepwet. De ene discussie nog heviger dan de ander, maar zo is ook het ene onderwerp ingewikkelder en zwaarder dan de ander. Echter lijkt het wel of in tijden van geluk men op zoek gaat naar problemen in de maatschappij en de discussies niet uit de weg gaat. Discussies aangaan is van alle tijden, mensen strijden voor hun gelijk, niet voor het juiste antwoord (Frankwatching, 2010). In de huidige maatschappij wordt het begrip vrijheid van meningsuiting sterk uitvergroot. Iedereen moet in staat zijn en gerespecteerd worden in het

(3)

2 delen van zijn of haar mening. Media zowel op het web als op de buis spelen hier maar al te graag op in. Op televisie komen steeds meer programma’s waarin gewone burgers hun zegje mogen doen. Denk aan programma’s als Pauw, Jinek, Hollandse zaken en zo zijn er nog wel een aantal op te noemen. Bedrijven, kranten, televisie en politici spelen in op het gebruiksgemak van sociale media. De discussies die voorheen alleen op de verjaardagen van opa en oma gevoerd werden, lijken zich nu te verplaatsen naar het massale platform, de sociale media. Mensen kunnen eenvoudig hun mening delen en ook net zo makkelijk reageren op meningen van anderen. Kranten plaatsen artikelen op Facebook en Twitter, politici plaatsen campagnefilmpjes en bedrijven plaatsen promotiemateriaal. Onder het mom van “wat het volk wil” en “klant is koning” krijgen meningen van gewone burgers ook meer aandacht. Jouw mening kan iedereen bereiken.

Theoretisch kader

De discussies die ontstaan op de sociale media kunnen soms hevig oplopen. Verschil met een georganiseerde discussie, bijvoorbeeld in een programma als Pauw, is dat er een discussieleider is die het debat kan sturen en kan ingrijpen wanneer het uit de hand loopt, terwijl op Online fora geen discussieleider aanwezig is om het debat direct te sturen. Er zijn verschillende manieren om discussies online te controleren, maar uiteindelijk is niet alles controleerbaar. Zo is het makkelijker om te zeggen wat je wil, met zelfs de mogelijkheid om anoniem te blijven. Dit kan zorgen voor onjuiste redeneringen of uitermate kwetsende reacties zonder dat daar direct op gewezen kan worden. Volgens Verhoeven en Schellens (2008) worden er argumenten gegeven bij een bepaalde opvatting als men deze wil overbrengen op anderen, met een andere overtuiging. Argumenten zijn daarom een essentieel onderdeel van een discussie.Interessant is om te kijken hoe discussies gevoerd worden, en wat er voor nodig is om deze discussies succesvol te laten verlopen. Van Eemeren & Snoeck Henkemans (2011) onderscheiden tien discussieregels waar mensen met een meningsverschil zich aan moeten houden, willen ze de discussie op een schappelijke manier oplossen;

1. Vrijheidsregel. De eerste regel heeft betrekking op de ruimte die deelnemers van de discussie aan elkaar moeten geven. Als men elkaar geen ruimte geeft in het delen van meningen en standpunten. Dan kan het zijn dat er überhaupt geen verschil van mening aan het licht komt, en dus ook niet kan worden opgelost.

2. Verdedigingsplichtregel. De tweede regel heeft betrekking op het verdedigen dan wel het aanvallen van een standpunt. Degene die een standpunt inbrengt moet deze ook

(4)

3 verdedigen wanneer daar naar gevraagd wordt, en zo moet iemand die bepaalde standpunten in twijfel trekt ook bereid zijn deze standpunten aan te vallen. Wanneer hier niet aan voldaan wordt kan een verschil van mening niet worden opgelost.

3. Standpuntsregel. De tegenpartij mag alleen het ingebrachte standpunt aanvallen, en niet zomaar een ander standpunt dat niet door de andere partij is ingebracht aanvallen. Anders praat men langs elkaar heen, en kan de discussie waar het aanvankelijk om ging alsnog niet worden opgelost.

4. Relevantieregel. Regel vier houdt in dat standpunten verdedigd moeten worden met argumenten die betrekking hebben op het standpunt. Men kan beweren een argument te gebruiken terwijl de persoon zelf bewust is van het feit dat het een ander middel betreft dan een argument, ook wel een non-argument genoemd. Ook kunnen er argumenten worden aangedragen die niets te maken hebben met het te behandelen standpunt. Als men deze regel overtreedt kan het lijken dat het meningsverschil is opgelost, maar is het slechts een schijnoplossing.

5. Verzwegen-argumentregel. Regel vijf houdt in dat men geen misbruik mag maken van impliciet taalgebruik van de ander. Als men te snel conclusies (vaak ook in overdreven mate) trekt over wat een ander niet direct of concreet gezegd heeft, overtreedt men deze regel.

6. Uitgangspuntregel. Regel zes heeft betrekking op gemeenschappelijke uitgangspunten. Men kan niet zomaar stellen dat een fenomeen algemeen aanvaard is. Daartegenover staat dat men ook men niet net kan doen of een algemeen aanvaard fenomeen niet waar is. Het overtreden van deze regel zorgt ervoor dat een fatsoenlijke discussie niet haalbaar is.

7. Geldigheidsregel. Regel zeven heeft te maken met ongeldige redeneervormen. Er worden twee voorbeelden genoemd van ongeldige redeneervormen; de bevestiging van de consequens en de ontkenning van het antecedent. Belangerijk bij deze regel is dat de redenering compleet moet zijn en eveneens ongeldig, dan is deze regel overtreden. 8. Argumentatieschemaregel. Regel acht stelt dat men voor het argumenteren een juist

argumentatieschema moet gebruiken, en het schema niet op een verkeerde manier moet toepassen, anders wordt ook deze regel overtreden.

9. Afsluitingsregel. Regel negen legt uit dat wanneer na het verdedigen van de standpunten nog geen overeenstemming is tussen beide partijen, blijft het onopgelost, ookal vinden beide partijen dat ze hun eigen standpunt voldoende hebben verdedigd. Mocht er wel

(5)

4 overeenstemming zijn dienen ze ook een gevolg te hebben, namelijk dat mogelijk een partij zijn standpunt los laat.

10. Taalgebruiksregel. De tiende en laatste regel heeft te maken met formuleringen van beide partijen. Men moet er voor zorgen dat er geen onduidelijkheid ontstaat door mogelijk lastige formuleringen, en men mag ook niet bewust de formulering onjuist opvatten.

Van Eemeren & Snoeck Henkemans (2013) concluderen dat bij elke regel die men overtreedt in een discussie er sprake is van drogredenering. De kans dat men een van deze regels overtreedt, en dus gebruik maakt van een drogreden, is erg groot. De belangrijkste van de bovengenoemde regels is volgens Van Eemeren & Snoeck Henkemans (2013) de achtste, met betrekking op argumentatieschema’s. Aan de hand van deze tien regels heeft Schellens (2013) de interactionele drogredenen opgesteld. Volgens Schellens (2013) hebben alleen interactionele drogredenen een toonverhogende werking op een discussie. Onder interactionele drogredenen rekent Schellens drie varianten van de Ad hominem drogreden en de Stroman drogreden. Allereerst is er de Ad hominem direct (abusive) drogreden, een directe persoonlijke aanval op bijvoorbeeld deskundigheid, uiterlijk of andere persoonlijke eigenschappen van de aangevallen persoon. Dan is er de Ad hominem indirect (circumstantial), deze komt vrijwel overeen met regel vijf eerder genoemd uit van Eemeren en Snoek Henkemans (2011). De laatste variant van de Ad hominem is het tu-quoque argument. Dit houdt in dat de degene die het argument opvoert ook meent dat de ander hiermee akkoord gaat op grond van eerder genoemde argumenten. Deze drogreden heeft raakvlakken met regel negen van de discussieregels van Van Eemeren en Snoek Henkemans (2011). Dan is er nog Schellen’s Stroman drogreden die inhoudt dat men de opvattingen van de ander ombuigt om deze vervolgens eenvoudiger te kunnen weerleggen, wat lijkt op regel drie van Van Eemeren en Snoek Henkemans (2011). Hoe worden deze drogredenen nu in de praktijk gebruikt? Schellens (2013) vergelijkt aan de hand van een case study met betrekking tot het wel of niet bijvoeren van de dieren die leven in de Oostvaardersplassen hoe interactionele drogredenen worden toegepast in krantendiscussies, spoeddebatten en internetdiscussies. Uit de analyse blijkt dat de persoonlijke aanval het meest gebruikt wordt in elk van de drie bovengenoemde discussievormen. Opvallend is dat het totaal aantal drogredenen per 1000 woorden duidelijk hoger is bij internetdiscussies ten opzichte van de andere twee vormen.

(6)

5 Uit onderzoek van Thijssen (2008) bleek dat anonimiteit een belangrijk vereiste is om deel te nemen aan internetdiscussies, de drempel om deel te nemen is lager wanneer men anoniem kan blijven. Men zou kunnen zeggen dat internetplatformen het makkelijker maken om discussies te starten, ook omdat men vaak anoniem kan blijven tijdens het reageren. Echter omdat er nog weinig onderzoek gedaan is naar het verschil tussen online discussies en offline discussies, worden er in dit verslag geen uitspraken gedaan over mogelijke verschillen. Online discussies geven ruimte aan gebruikers om alles te kunnen zeggen wat ze willen. Dit kan resulteren in hevige discussies en kwetsende uitingen over en weer.

Er zijn verschillende voorbeelden te noemen van discussies op sociale media waarin zowel mannen als vrouwen onheus bejegend worden. Zo zijn er recentelijk 20 mensen vervolgd vanwege racistische en discriminerende opmerkingen aan het adres van Silvana Simons. Er lijkt een duidelijk patroon te zijn dat met name vrouwen op onterechte en soms zelfs beledigende wijze worden aangevallen nadat ze hun standpunten hebben verwoord in bijvoorbeeld een column of een internetpost. Keats (2010) stelde dat vrouwen en minderheden vaker online slachtoffer zijn van haatberichten en discriminerende opmerkingen dan witte heteroseksuele mannen. Lehtonen (2013) analyseerde hoe negatief er gereageerd werd op een intellectueel bekende Finse vrouw, en concludeerde dat er verreweg meer negatieve dan positieve of neutrale reacties kwamen op een interview met de Finse dat verscheen in twee grote kranten van het land. Ze suggereert dat dit in lijn is met wat er wordt beweerd in het onderzoek van Keats (2010), desondanks is ze zich er ook van bewust dat het slechts een analyse is van één vrouwelijk bekend persoon. Er kunnen ook aspecten als afkomst of persoonlijke eigenschappen een rol hebben gespeeld op hoe men reageerde op deze vrouw. Ook kan het per land verschillen hoe er gereageerd wordt. Lehtonen (2013) maakt geen vergelijking tussen mannen en vrouwen, wat haar argument minder sterk maakt. Om de bewering van Keats (2010) te controleren is een onderzoek nodig waarbij reacties op mannen worden vergeleken met reacties op vrouwen. Omdat er verder weinig bekend is over de verschillen tussen reacties op mannen en vrouwen wordt dit verder onderzocht in een corpusanalyse, waarbij wordt gekeken naar het gebruik van de interactionele drogredenen van Schellens (2013) in reacties op standpunten van een man en vrouw. Om een beter beeld te krijgen hoe er in onlinediscussies wordt gereageerd op mannen en vrouwen, is de volgende onderzoeksvraag opgesteld:

Wat zijn de verschillen in reacties op een uitgesproken standpunt van een man en vrouw vergeleken op het punt van interactionele drogredenen?

(7)

6

Methode

Materiaal

Voor dit onderzoek is een werkgroep van elf verschillende studenten opgesteld, die allen een eigen case hebben geanalyseerd. De bevindingen van de verschillende studenten zijn samengevoegd en met elkaar vergeleken waardoor er een algehele conclusie kon worden getrokken. Elke student heeft een onderwerp gekozen en daarbij een bekende man en een vrouw gekozen die eenzelfde standpunt hebben op hetzelfde onderwerp. Het onderwerp dat voor dit onderzoek is gekozen betrof de discussie rond het afschaffen van cowboy- en indianenfeestjes in de TivoliVredenburg in Utrecht. Dit omdat in de huidige tijd regelmatig discussies zijn over wat wel en niet mag met betrekking tot discriminatie. De personen die daarbij werden gekozen zijn AD columnist Özcan Akyol en VVD kamerlid Dilan Yeşilgöz-Zegerius. Om een zo representatief mogelijke corpusanalyse uit te kunnen voeren is geprobeerd twee personen te kiezen die eenzelfde standpunt delen, en naast het verschil in geslacht vergelijkbare personen zijn. Beide personen hebben een Turkse achtergrond, en delen dezelfde mening met betrekking tot dit onderwerp. De personen hebben ieder op hun eigen manier hun standpunten verspreid via Facebook, mededelende dat ze tegen het besluit van TivoliVredenburg zijn om de desbetreffende kinderfeestjes af te schaffen. Akyol heeft een column geschreven in het AD waarin hij zijn mening duidelijk kenbaar maakt. Deze column is op de Facebookpagina van het AD geplaatst, waaronder een honderdtal reacties zijn gekomen. Yesilgöz-Zegerius heeft op haar buurt een filmpje geplaats op de Facebookpagina van de VVD waarin ze haar mening duidelijk uitspreekt. Ook hier zijn veel reacties onder geplaats. Met behulp van convenience sampling, dat wil zeggen in dit geval de eerste 30 reacties onder beide Facebookposts, werden de reacties geanalyseerd op het gebruik van de interactionele drogredenen van Schellens (2013). Alleen de reacties die daadwerkelijk gericht waren aan de opiniemaker of diens mening zijn in de uiteindelijke codering opgenomen. De reacties zijn geraadpleegd van Facebook in April 2018. Alle reacties uit het databestand zijn weergegeven in Appendix 1.

Procedure

Alle reacties zijn apart gecodeerd in een horizontale rij in één SPSS databestand. Ter verduidelijking van het codeer proces is aan de hand van één reactie stap voor stap voorgedaan hoe het coderen in zijn werking gaat, en waar op gelet moet worden. Uit het databestand is de volgende reactie genomen:

(8)

7 “Jij bent de meest schijnheilige persoon die er is. Jammer dat je zoveel aandacht krijgt homo.” Allereerst werd in het nummer van de reactie gecodeerd. In totaal zijn 60 reacties gecodeerd, en deze werden genummerd van één t/m zestig. De bovenstaande reactie was als achtste gecodeerd en daarom gecodeerd met als reactienummer het getal acht. Vervolgens is gecodeerd op welke persoon de reactie van toepassing was. Er waren twee keuze mogelijkheden, reactie op man, (Özcan Akyol), en reactie op vrouw (Dilan Yesilgöz-Zegerius). Reacties op Akyol zijn gecodeerd met 1, en reacties op Yesilgöz-Zegerius zijn gecodeerd met 2. Bovengenoemde reactie is geplaatst onder de column van Akyol, en daarom gecodeerd met 1. Daaropvolgend zijn de interactionele drogredenen gecodeerd. Elke drogreden werd aan de hand van een aparte kolom gecodeerd. Respectievelijk de Ad hominem Direct, de Ad hominem Indirect, de Ad hominem tu quoque en de Stroman. Wanneer een van deze genoemde drogredenen volgens de codeur aanwezig was werd deze gecodeerd met 1, wanneer afwezig met 0. In het voorbeeld heeft de codeur een Ad hominem Direct geconstateerd, en dus gecodeerd met 1. Omdat in deze reactie geen andere drogredenen gevonden werden, zijn de Ad hominem Indirect, de Ad hominem Tu Quoque en de Stroman drogreden gecodeerd met een 0. Voor uitleg over deze drogredenen zie theoretisch kader. Naast de interactionele drogredenen is er ook rekening gehouden met mogelijke overige drogredenen. Deze zijn apart gecodeerd in een column met overige drogredenen. Wanneer er een andere drogreden in de reactie werd gevonden is bij overige drogredenen een 1 gecodeerd. Bij afwezigheid van overige drogredenen, zoals bij de reactie die als voorbeeld gebruikt is, werd er een 0 gecodeerd. Verder is geanalyseerd of de reactie positief, negatief, of neutraal van aard was. Ook het totaal aantal drogredenen is gecodeerd in het databestand. Dit werd op dezelfde manier uitgevoerd als in Lehtonen (2013). Wanneer een reactie positief was werd deze gecodeerd als ‘1’, wanneer negatief als ‘3’ en ‘2’ als deze neutraal was. De reactie uit het voorbeeld is gecodeerd als ‘3’. Ten slotte kon per codering een opmerking geplaatst worden. Om de betrouwbaarheid te waarborgen is er gebruik gemaakt van een tweede codeur, die de helft van de reacties onafhankelijk heeft gecodeerd. Dit is uitgevoerd door een van de studenten uit de werkgroep die bekend is met het codeboek, om op die manier een redelijke onafhankelijke betrouwbaarheidsgraad te halen.

De interbeoordeelaarsbetrouwbaarheid is getoetst aan de hand van de Cohen’s Kappa. De interbeoordelaarsbetrouwbaarheid van de variabele totaal aantal drogreden was adequaat: k= .74, p< .001.

(9)

8 Direct drogreden was adequaat: k= .78, p< .001.

De interbeoordelaarsbetrouwbaarheid van de variabele aanwezigheid Ad Hominem Indirect drogreden was adequaat: k= .71, p< .001.

De interbeoordelaarsbetrouwbaarheid van de variabele aanwezigheid Ad Hominem Tu

Quoque was goed: k= .83, p< .001. De

interbeoordelaarsbetrouwbaarheid van de variabele aanwezigheid Stroman drogreden was goed: k= .87, p< .001.

De interbeoordelaarsbetrouwbaarheid van de variabele lading reacties was goed: k= .82,

p< .001.

Resultaten

In dit verslag is aan de hand van een corpusanalyse gezocht naar een antwoord op de volgende onderzoeksvraag: Wat zijn de verschillen in reacties op een uitgesproken standpunt van een

man en vrouw vergeleken op het punt van interactionele drogredenen? Aan de hand van een

dataverzameling van reacties onder Facebookposts gecodeerd in SPSS zijn verschillende toetsen uitgevoerd die hebben geleid tot de volgende resultaten.

Algemeen

In totaal zijn van twee Facebookposts van twee verschillende opiniemakers (een man en een vrouw) 60 reacties verzameld. 30 reacties op de man, Özcan Akyol, en 30 op de vrouw, Dilan Yesilgöz- Zegerius, met behulp van convenience sampling. In totaal zijn er vijftien drogredenen gevonden in alle reacties. In totaal is in vijftien (25%) van de 60 reacties een drogreden gevonden. Er is geen reactie gevonden die meer dan één drogreden bevatte.

Tabel 1. Details over de gevonden drogredenen in de corpus (percentages tussen haakjes).

Reacties op: Man Vrouw Totaal

Interactionele drogredenen Ad Hominem Direct Ad Hominem Indirect Ad Hominem Tu Quoque Stroman 3 (33.3%) 4 (44.4%) 2 (22.2%) 0 (0.0%) 3 (42.8%) 2 (28.6%) 2 (28.6%) 0 (0.0%) 6 (40%) 6 (40%) 4 (26.6%) 0 (0%)

(10)

9 Overige drogredenen Ad Verecundiam Totaal 0 (0.0%) 9 (100.0%) 0 (0.0%) 7 (100.0%) 1 (6.6%) 15 (100%) Interactionele drogredenen

Uit een Chi-square toets tussen het geslacht van de opiniemaker en de aanwezigheid van Ad Hominem Direct drogredenen bleek dat er geen significant verband te zijn (χ2_{(1) = .000,}

p=1.000). De Ad Hominem Direct drogreden komt even vaak voor bij mannen (10%) als bij

vrouwen (10%).

een Chi-square toets tussen het geslacht van de opiniemaker en aanwezigheid van Ad Hominem Indirect drogredenen liet geen significant verband zien(χ2_{(1) = .741, p=.389). De}

Ad Hominem Indirect drogreden komt relatief even vaak voor bij vrouwen (6.7%) als bij mannen (13.3%).

De Chi-square toets tussen het geslacht van de opiniemaker en aanwezigheid van Ad Hominem Tu Quoque drogredenen liet geen significant verband zien (χ2_{(1) = .000, p=1.000).}

De Ad Hominem Tu Quoque drogreden kwam bij even vaak voor bij vrouwen (6.7%) als bij mannen (6.7%).

Een verband tussen de Stroman drogreden en het geslacht van de opiniemaker kon niet getest worden met een Chi-square omdat er geen Stroman was waargenomen in de reacties op de verschillende opiniemakers. Zowel bij mannen (0%) als bij vrouwen (0%) is geen stroman drogreden waargenomen.

Overige drogredenen

Naast de interactionale drogredenen is er ook nog gekeken of er gebruik is gemaakt van andere drogredenen. In Tabel 1 is te zien dat naast de interactionele drogredenen slechts één andere drogreden is waargenomen, de Ad Verecundiam. Uit een Chi-square test bleek geen significant verband te bestaan tussen het geslacht van de opiniemaker en de Ad Verecundiam drogreden (χ2_{(1) = 1.017, p=.313). de Ad Verecundiam drogreden kwam vrijwel even vaak voor bij}

(11)

10 Uit een Chi-square toets tussen het geslacht van de opiniemaker en aantal drogredenen bleek er geen significant verband te zijn (χ2_{(1) = .800, p=.371). Reacties bevatten in totaliteit}

niet significant meer drogredenen bij vrouwen (20.0%) dan bij mannen (30%).

Een overzicht van de verdeling van zowel interactionele, overige en het totaal aantal drogredenen over de verschillende reacties zijn weergegeven in Tabel 1.

Lading reacties

Van de reacties waren er 35 (58.3%) positief, 3 (5.0%) neutraal en 22 (36.7%) negatief van aard. De Chi-square toets tussen het geslacht van de opiniemaker en lading van de reactie toonde geen significant verband (χ2_{(2) = .544, p=.762). Reacties op de mannelijke opiniemaker}

(56.7%) bleken vrijwel even positief als reacties op de vrouwelijke opiniemaker (60%). Eveneens bleken de reacties even neutraal bij de reacties op de man (3.3%) als bij de vrouw (6.7%). Zowel de reacties op de man (40%) als op de vrouw (33.3%) bleken even negatief. Zie voor een overzicht van deze resultaten Tabel 2.

Tabel 2. Lading van de reacties op de mannelijke en vrouwelijke opiniemaker (percentages

tussen haakjes).

Een Chi-square toets wees uit dat er een significant verband bestaat tussen het aantal drogredenen en de lading van de reactie op de opiniemaker ((χ2 (2) = 31.542, p=.001). negatief geladen reacties (100%) bevatten overduidelijk meer drogredenen dan positief geladen reacties (0.0%). Een overzicht van het aantal drogredenen verdeeld over de reacties gebaseerd op de lading is weergegeven in Tabel 3.

Tabel 3. Overzicht van het aantal drogredenen in verhouding tot de lading van de

reacties(percentages tussen haakjes).

Reacties op: Man Vrouw Totaal

Lading reacties Positief 17 (56.7%) 18 (60.0%) 35 (58.3%) Neutraal 1 (3.3%) 2 (6.7%) 3 (5.0%) Negatief Totaal 12 (40.0%) 30 (100%) 10 (33.3%) 22 (26.7%) 30 (100%) 60 (100%)

(12)

11 Aantal drogredenen: Man Vrouw Totaal

Lading reacties Positief 0 (0.0%) 0 (0.0%) 0 (0.0%) Neutraal 0 (0.0 %) 0 (0.0%) 0 (0.0%) Negatief 9 (100.0 %) 6 (100.0%) 15 (100.0%) Totaal 9 (100.0%) 6 (100.0%) 15 (100.0%) Conclusie en Discussie

De onderzoeksvraag van deze corpusanalyse was: Wat zijn de verschillen in reacties op een

uitgesproken standpunt van een man en vrouw vergeleken met betrekking tot interactionele drogredenen? Op het eerste gezicht lijkt deze vraag aan de hand van de uitkomsten van de

Chi-square toetsen vrij eenvoudig te beantwoorden; er zijn geen duidelijke verschillen gevonden in de reacties op een uitgesproken standpunt van een man en een vrouw, met betrekking tot interactionele drogredenen. Bewust wordt er een man en een vrouw gezegd, de enkelvoudsvorm. In dit specifieke onderzoek zijn namelijk slechts reacties verzameld van twee verschillende Facebookposts; een van de posts bevatte reacties op een column van Özcan Akyol, en de ander reacties op een ingesproken videobericht van VVD kamerlid Dilan Yesilgöz- Zegerius, beide gaven hun mening over hetzelfde onderwerp, namelijk het opheffen van cowboys- en indianenfeestjes in TivoliVredenburg. Wanneer er wordt gekeken naar de interactionele drogredenen bleek er voor geen van de Ad Hominem drogredenen een duidelijk verschil te zijn tussen de reacties op Özcan Akyol en de reacties op Dilan Yesilgöz-Zegerius. Bovendien is Stroman drogreden in het geheel niet waargenomen tijdens de corpusanalyse. Verder zijn er eveneens geen verschillen waargenomen in het gebruik van overige drogredenen die niet gerekend worden tot interactionele drogredenen. Daarnaast is ook gekeken naar de lading van de reacties, dat wil zeggen, is de reactie positief, neutraal of negatief. Opvallend resultaat is dat vrijwel alle drogredenen alleen voorkwamen in negatieve reacties. Echter is er geen significant verschil gevonden tussen de lading van de reacties op Akyol en de lading van de reacties op Yesilgöz-Zegerius. Bovendien waren meer dan de helft van alle reacties positief van aard. Omdat deze resultaten slechts wat zeggen over hoe er wordt gereageerd op twee verschillende personen, wordt er ook gekeken naar de resultaten van de andere studenten uit de werkgroep. Op die manier ontstaat er een beter beeld over mogelijke verschillen tussen reacties

(13)

12 op mannen en vrouwen, wat dichter in de buurt komt van een antwoord op de onderzoeksvraag. Zoals eerder genoemd zijn er in totaal elf soortgelijke corpusanalyses uitgevoerd, ieder een ander onderwerp en een ander tweetal (man en vrouw) waarop is gereageerd (zie Appendix 2). Wanneer er wordt gekeken naar de interactionele drogredenen, van belang voor de hoofdvraag, blijkt dat van de elf onderzoeken negen geen verschil vinden in het gebruik van interactionele drogredenen in reacties op mannen en vrouwen. de andere onderzoeken vinden wel een verschil, maar geven aan geen betrouwbare uitkomst te hebben vanwege een gebrek aan waarnemingen. Overige drogredenen die niet onder interactionele drogredenen worden gerekend, leveren voor tien van de elf onderzoeken ook geen verschillen op tussen mannen en vrouwen. De resultaten met betrekking tot de lading van de reacties zijn uiteenlopend. Een tweetal analyses geven aan meer positieve reacties te vinden bij mannen, en weer een ander toont aan meer positieve reacties te vinden bij vrouwen. de overige onderzoeken geven allemaal aan geen significant verschil te hebben gevonden tussen de lading van de reacties op mannen en vrouwen. Ten slotte hebben vier onderzoeken een opvallend verschil gevonden in het voorkomen van drogredenen in reacties afhankelijk van de lading van de reacties. Negatieve en neutrale reacties lijken veruit meer drogredenen te bevatten dan positieve reacties. De overige onderzoeken hebben dit niet onderzocht, zodoende zijn hier geen resultaten van bekend. Gebaseerd op de hier boven genoemde resultaten zou men concluderen dat het antwoord op de onderzoeksvraag luidt: er zijn geen significante verschillen gevonden in het gebruik van interactionele drogredenen met betrekking tot reacties op mannen en vrouwen. Echter dient dit verder onderzocht te worden om deze bewering meer kracht bij te kunnen zetten.

Hoe verhouden deze resultaten zich tot eerder onderzoek? In Schellens (2013) werd gevonden dat in de discussies de Ad Hominem Direct drogreden het meest voorkwam. De resultaten van dit onderzoek laten zien dat de Ad Hominem Direct samen met de Ad Hominem Indirect het meest voorkomt, dit is deels in overeenkomst met Schellens (2013). Wanneer er wordt gekeken naar de lading van de reacties bleek uit de corpus analyse dat in totaliteit de lading van de reacties positief van aard was, en er geen verschil bleek tussen de lading van reacties op mannen en de lading van reacties op vrouwen. Dit is geheel in strijd met de uitkomsten van Lehtonen (2013), die vond dat de meeste reacties negatief van aard waren. Deze uitkomsten staan ook haaks op de stelling van Keats (2010) dat vrouwen vaker negatief worden benaderd dan mannen op het internet. Verder kijkend naar de verschillen tussen de reacties op mannen en de reacties op vrouwen valt op dat ook in het gebruik van drogredenen geen significant verschil te vinden is.

(14)

13 Er kunnen verschillende oorzaken zijn waarom deze resultaten zo uiteenlopen met eerdere literatuur. Allereerst is het belangrijk nog eens te benadrukken dat er tot op heden nog weinig onderzoek gedaan is naar verschillen tussen reacties op mannen en vrouwen in publieke debatten. Welke van de onderzoeken nu dichter bij de waarheid is kan moeilijk vastgesteld worden. Een verklaring van de verschillen kan te maken hebben met demografische eigenschappen van de onderzoeken. Het onderzoek van Lehtonen (2013) heeft plaatsgevonden in de Finse gemeenschap, terwijl deze corpus is uitgevoerd in Nederland. Er kunnen cultuurverschillen zijn tussen Nederland en Finland die de uitkomsten beïnvloeden. Een mogelijkheid is dat men in Finland op andere wijze reageert op publieke opinies dan Nederlanders. Andere verklaring kan zijn dat de vrouwelijke persoon waarop de mensen uit Lehtonen (2013) reageren, persoonlijke eigenschappen heeft die bepaalde reacties oproepen. Omdat het een individueel geval betreft is het moeilijk om van het onderzoek van Lehtonen te stellen dat het wat te zeggen heeft over hoe men reageert op vrouwen in het algemeen.

In deze corpus is geprobeerd door meerdere casussen met elkaar te vergelijken een generalisering te kunnen maken over reacties op mannen en vrouwen. Toch is van belang op te merken dat het slechts elf mannen en elf vrouwen betreft, te weinig om een representatie van de maatschappij voor te stellen. Naast de kleinschaligheid van de corpus ontbrak het ook aan voorkennis met betrekking tot drogredenen bij de werkgroep. Zo heeft er geen training plaatsgevonden en hebben de codeurs niet op voorhand geoefend met het herkennen van drogredenen. Ook het codeboek is niet van te voren getest. Een ander opvallend gegeven is dat niet alle werkgroep leden even veel reacties wist te verzamelen, sommigen zelfs relatief weinig. Voor een hogere betrouwbaarheid zouden er meer reacties verzameld moeten worden, waardoor de kans op toevalligheden verlaagd wordt. Bovendien hebben de werkgroep leden niet allemaal van hetzelfde medium reacties verzameld. Dit kan er voor zorgen dat men verschillende resultaten krijgt omdat er op de verschillende mediums anders wordt gereageerd. Zo hebben tweets en reacties op Instagram over het algemeen minder woorden in een reactie dan berichten op Facebook. Hier is tot op heden echter weinig onderzoek naar gedaan, daarom zijn uitspraken hierover niets meer dan aannames.

Wil men meer kunnen zeggen over de verschillen in de reacties op mannen en vrouwen is er meer onderzoek nodig op grotere schaal. Een soortgelijk onderzoek zou op grotere schaal kunnen worden uitgevoerd met een grotere corpus aan reacties, met meer verschillende mannelijke en vrouwelijke opiniemakers. Een optie is dan om alle reacties te coderen in één

(15)

14 groot corpus bestand, in plaats van meerdere aparte corpus bestanden. Ook kan er worden gekeken naar de gebruikte mediums, of er verschillen zijn in de reacties afhankelijk van het gebruikte platform. Denk bijvoorbeeld aan Facebook, Twitter en Instagram. Tevens interessant is het om te kijken naar kenmerken van de personen die reageren op de opiniemakers. Mogelijk zijn er ook verschillen in hoe mannen en vrouwen reageren op opiniemakers. Tot slot is kunnen er zoals eerder genoemd ook verschillen zijn tussen landen en culturen die bepalen hoe er gereageerd wordt op publieke debatten. Onderzoek in verschillende landen zouden deze verschillen aan het licht kunnen brengen.

Bronnenlijst

CBS. (2018). Welzijn; Kerncijfers, persoonskenmerken. Opgehaald van:

http://statline.cbs.nl/Statweb/publication/?VW=T&DM=SLNL&PA=82634NED

Eemeren, F.H., Van & Snoeck Henkemans, A.F. (2011).Argumentatie. Inleiding in het

analyseren, beoordelen en houden van betogen. (4e druk). Groningen: Martinus Nijhoff. Helm, N. (2010). Het modereren van communities: online discussies. Opgehaald van:

https://www.frankwatching.com/archive/2010/11/12/het-modereren-van-communities- online-discussies/

Keats, D. (2010). Civil Rights in Our Information Age. In: Levmore, S. & Nussbaum, M.C. (eds.), The Offensive Internet: Speech, Privacy and Reputation, Cambridge: Harvard University Press.

Lehtonen, S. (2013). “Listen girl. Hitler is dead.” – Reception of a female public intellectual on Finnish online discussion forums. Tilburg Papers in Culture Studies.

Paper 46. Geraadpleegd van www.tilburguniversity.edu/babylon.

Schellens, P.J. (2013). De toon van het debat. Afscheidsrede 11 januari 2013. Radboud Universiteit Nijmegen. Geraadpleegd van http://repository.ubn.ru.nl

Thijssen, P. (2008). Het is stil waar het nooit waait. Online politieke fora als bakermat van de publieke opinie. Opgehaald van: https://philpapers.org/rec/THIOPF

World Happiness Report. (2018). The world Happiness Report. Opgehaald van:

http://worldhappiness.report/

Verhoeven, G & Schellens, P.J. (2008). Argumentatieanalyse. In: P.J. Schellens & M. Steehouder(red.), Tekstanalyse. Methoden en toepassingen (pp. 119-161). Assen: Van Gorcum (OA).

(16)

15 Volkskrant (2018). Nederlanders zijn het op vijf na gelukkigste volk ter wereld. Opgehaald

van :https://www.volkskrant.nl/binnenland/nederlanders-zijn-het-op-vijf-na- gelukkigste-volk-ter-wereld~a4476676/

Appendix 1

Reacties op özcan akyol

1. Zolang Turkse fraude met uitkeringen niet onderzocht mag worden is er een boel mis op het discriminatiefront...

2. Je hebt zooo gelijk Özcan. Wat n flauwekul. Maar op t laatste punt ben ik het niet met je eens: ik denk dat deze kleine groep juist polarisatie wil, zodat zij kunnen blijven oreren tegen vermeende discriminatie. Als het om werkelijke discriminatie gaat, zoals de voorbeelden die

(17)

16 jij zelf aandraagt zijn ze onzichtbaar in het debat. Ze willen alleen maar roeptoeteren...niet bijdragen aan de oplossing van de discriminatieproblematiek.

3. Er is niks aan de hand alleen word dit teveel opgeblazen door de media en stookt het vuurtje nog meer op om hun eigen winstbelag op te krikken.Word tijd dat het nieuws weer echt nieuws moet worden ,want dit is doelbewust verdeeldheid en haatzaaierij veroorzaken.Wil je dit verbeteren leg eerst de hele media aan banden die is compleet losgeslagen.We moeten stoppen met ons laten intimideren en bedreigen door een lagere minderheid.Gewoon aangifte doen en laat ze oppakken zonder veel bombarie eromheen.

4. Goed geschreven column! Ik snap er werkelijk geen snars van! Hoe kun je tot zo n conclusie komen als Tivoli zijnde? Is het angst voor een dreigende situatie ofzo en dus maar toegeven om escalatie te voorkomen? Als brabantse ( en ik denk velen carnavallende brabanders met mij) zie een verkleedpartijtje als enkel dat...een verkleedpartijtje... met carnaval kom je hier honderden mini cowboytjes en indiaantjes tegen...ja, tis waar, ze gooien met serpentine, ( wat eng)maar dat roept nu niet bepaald een beeld bij me op van een lasso werpende, genocide cowboy! Sommige mensen hier in het dorp roepen dat het een boven de rivieren dingetje is, maar zover wil ik niet gaan...ik vraag me oprecht af waar dit naartoe moet.. als ik me volgend jaar verkleed als duiveltje, wordt er misschien wel met angst naar me gekeken door godvrezende christenen...

5. Ik vind het ook te gek voor woorden. Kinderen vinden het geweldig om verkleed te gaan als cowboy maar ook als Indiaan. Er zijn ook volwassenen genoeg die zich kleden in die stijl of zelfs leven als Indiaan. Deze groep klagers heeft moeite met onderscheid maken tussen de onschuldige verkleedpartijen van nu en de werkelijkheid van toen. Cowboys die koeien dreven en soms in gevecht kwamen met Indianen stammen. Van beide kanten werd gevochten en gemoord.

6. Oooh wacht!!! Wat is ECHT racisme he? Dat is niet iets wat mensen die het zelf ondervinden mogen bepalen. Nee.. daar hebben we jou voor nodig die het beter weet. NOT

7. "De bereidheid om naar de ander te luisteren neemt af en maakt plaats voor minachting." Niemand is hiervoor verantwoordelijk (ook niet die actievoerders) behalve jijzelf.

8. Jij bent de meest schijnheilige persoon die er is. Jammer dat je zoveel aandacht krijgt homo. 9. En weer gaat het discriminatie etc etc. Kan hij ook is iets schrijven over de Elfstedentocht of iets echt Hollands.

(18)

17 Gezeik!

11. Waarom reageren we hier steeds op , het is mensen tegen elkaar op naaien en het lukt ze steeds weer.

12. Precies dat. En een directie bij tivoli met slappe knieën. 13. Je hebt gelijk vriend!

14. Opzouten met de grauwe eeuw! Goed stuk by the wat

15. Achter de computer steen en been klagen,en alles willen boycotten het is toch hilarisch dit. 16. “verdrietig gezicht”

17. Teveel op FB,te weinig doen.!

18. Volkomen mee eens met de colummist 19. Jij zegt het zoals het is!

20. Helemaal mee eens! 21. Precies dat dus.

Zo’n psychopatisch groepje maakt zich druk over sprookjes en geschiedenis, terwijl daadwerkelijke discriminatie getolereerd wordt.

22. Precies wat ik roep!! Nederland is knettergek!! 23. De knuffelallochtoon scoort weer? Pffff.

24. Deze azijnzeikers geen podium meer geven in de media. Gewoon negeren. 25. Dat vond ik ruim 400 jaar geleden al...

26. Absoluut doorgeslagen....in heel veel dingen....Ik schaam me soms om Nederlandse te zijn 27. Nee hoor... niet een beetje!!

28. verander dat "beetje" maar in "heel erg". Ben het helemaal met u eens! 29. Ja dat zijn we maar volgens mij moet de media helemaal geen aandacht schenken aan deze idioten zodat ze niet meer in de publiciteit komen 30. Een beetje??? Praat toch gewoon man..

Reacties op Dilan Yesilgoz-Zegerius

1. Mooi en goed gezegd, even geen kritiek meer op hoe we vieren en hoe we dat doen, ieder op z’n eigen manier en we laten elkaar in z’n waarden.

Denk nu eens in het grote geheel om het voor iedereen wat beter te maken.

We leven in een prachtig land met tradities en ook diverse culturen met hun tradities , geen gezeur op elkaar meer.

(19)

18 Maar tolereren en samen begrip tonen en elkaars tradities niet veroordelen maar proberen te begrijpen .

Alle neuzen dezelfde kant op laten wijzen en dit land welvarend en sterk houden en samen de schouders eronder en de mouwen opstropen.

Klaar!

2. Ik ben het niet vaak eens met de VVD... Maar met dit statement ben ik het geheel eens!!! 3. Helemaal juist Dilan, niet meer tolereren dit soort acties van extreem linkse activisten. 4. Geheel met vvd en spreekster eens! Wind je op over zaken die er echt toe doen.

5. Helemaal mee eens, kinderen willen niets liever dan cowboytje of indiaantje spelen, word steeds gekker!

6. Helemaal mee eens. Tis te zot voor woorden. Hebben ze niets anders te doen. 7. Een HEEEEEL DIKKE duim omhoog, je wordt er toch KNETTER gek van.

8. Bizar, bedreigingen, ...? Er zijn veel mensen met een overwogen mening die dat niet altijd zo

expliciet uiten. Júist deze weldenkende mensen roepen niet zo hard. Je moet nog maar durven. Niks minderheid of kleine clubs. Tijden veranderen, denkbeelden groeien mee. De VVD grijpt tegenwoordig elke gelegenheid om 'doe normaal' te roepen. Daar word ìk nou tureluurs van. Wat een negatieve en onprofessionele houding.

Ps. Telegraaf? Verdiep je dan ook eerst echt in de materie, serieus inlezen voor je roept. Deze reactie komt wel heel sensationeel snel.

9. Er zijn toch echt belangrijkere dingen waar je je mee bezig moet houden. maarja de meeste simpele zielen van Nederland zijn al verkocht met dit praatje.

10. Haha wat een kansloos filmpje dit, goeie PVV retoriek. "Doe aangifte" (?) Doe het lekker zelf

of dwing het af via de tweede kamer, je hebt toch een meerderheid. Verder belachelijk dat je je als partij voor ondernemers bezig houdt met wat de keuze van een (privaat) bedrijf zelf is 11. Dilan Karagoz, sorry hoor maar tegenwoordig wordt bij alles de racismekaart snel getrokken.

Ik ben het volkomen met u eens. Slaat nergens op dat dit als racisme wordt gezien. 12. Mooi voorbeeld van een argumentum ad hominem. Ik ga deze in mijn lessen over drogredenen gebruiken. Thanks!

13. Tsja inderdaad je haalt me de woorden uit m'n mond, dieptriest dit Nederland 14. Op naar de toppers , thema cowboys en indianen 😜 je moet er niet eens op ingaan.

(20)

19 Zonde van je tijd en energie.

15. Ik vind deze video he-le-maal niks VVD. Wat een aanstellerij.

16. Tja,de verkiezingen zijn zeker in aantocht;Goed luisteren naar tante merkel.

17. Wat een stelletje paranoide figuren. Te triest dat men gehoor geeft aan een stelletje idioten zonder enig realiteitsbesef !

18. Helemaal mee eens!!!

P.S ben benieuwd hoelang we nog Jodenkoeken kunnen kopen... 19. nee hoor. Die naam alleen al

20. Je had ook zo voor zwarte piet moeten opkomen 21. Helemaal mee eens!

22. Je zegt het precies raak! 23. Goed gezegd Dilan!!

24. Helemaal mee met u eens! Idd doe ff normaal!

25. Ben het helemaal met je eens. DOE ER DAN OOK WAT AAN!!!! 26. Dilan krijgt ook de volgende verkiezingen mijn stem

27. Helemaal mee eens alleen zit U in de verkeerde partij 28. Zeker bijna verkiezingen , verder hoor je de VVD niet. 29. Doe er wat aan....!

30. Volledig mee eens!

Appendix 2

Jelle Koolschijn - Instagram - Zwarte Piet

Interactioneel Significant verschil? Meer op mannen of vrouwen?

Ad Hominem Direct Nee NVT

(21)

20

Ad Hominem Tu Quoque Nee NVT

Stroman Nee NVT

Totaal Nee NVT

Overig Significant verschil? Meer op mannen of vrouwen?

Ad Baculum Nee NVT

Ad Misericordiam Ja Vrouwen

Anders Nee NVT

Totaal Ja Vrouwen

Reactie Significant verschil? Meer op mannen of vrouwen?

Positief Ja Mannen

Neutraal Nee NVT

Negatief Ja Vrouwen

Opvallendheden

Gavin Woesthoff - D66 leden over FvD - Elsevier Weekblad online

Interactioneel Significant verschil? Meer op mannen of

vrouwen?

(22)

21 Ad Hominem Tu

Quoque

Ja (alleen niet betrouwbaar; assumptie niet voldaan)

Mannen

Stroman Nee NVT

Totaal Ja Mannen

Ad Baculum Nee NTV

Ad Misericordiam Nee NTV

Anders Nee NTV

Totaal Nee NTV

Positief Nee NTV

Neutraal Nee NTV

Negatief Nee NTV

Opvallendheden

Eline Giesbers - Facebook - Oostvaardersplassen

vrouwen?

(23)

22

Ad Hominem Indirect Ja Vrouwen

Ad Hominem Tu Quoque

Nee Vrouwen

Stroman Nee Mannen

Totaal Ja (niet aan assumptie

voldaan)

Vrouwen

Ad Baculum nee Mannen

Ad Misericordiam NVT NVT

Anders NVT NVT

Totaal nee Mannen

Positief ja mannen

Neutraal ja mannen

Negatief ja vrouwen

Opvallendheden

Robine Roordink - Facebook - #metoo

(24)

23

Ad Hominem Direct Nee Nvt

Ad Hominem Indirect Nee Nvt

Ad Hominem Tu Quoque

Nvt (geen waarnemingen) Nvt

Stroman Ja (alleen niet betrouwbaar; assumptie niet voldaan)

Vrouwen

Totaal Ja Vrouwen

Ad Baculum Nee Nvt

Ad Misericordiam Nee Nvt

Anders Nee Nvt

Totaal Ja Vrouwen

Positief Nee Nvt

Neutraal Nee Nvt

Negatief Nee Nvt

Opvallendheden Totaal aan drogredenen (overig en interact.) en totaal aan interact. drogredenen gecodeerd, deze beiden significant met meer reacties voor de vrouw dan man.

Stephanie Thie - Instagram - Zwarte Piet

(25)

24

Ad Hominem Direct Nee nvt

Ad Hominem Indirect Nee (geen waarnemingen) nvt Ad Hominem Tu Quoque Nvt (geen waarnemingen) nvt

Stroman Nee nvt

Totaal Nee nvt

Ad Baculum nee NVT

Ad Misericordiam nee NVT

Anders nee NVT

Totaal nee NVT

Positief nee NVT

Neutraal nee NVT

Negatief nee NVT

Opvallendheden Negatieve en neutrale reacties bevatten significant vaker een interactionele drogreden dan positieve reacties.

Jenny Evendijk - Facebook - Genderneutraliteit

(26)

25

Ad Hominem Direct nee n.v.t.

Ad Hominem Indirect nee n.v.t.

Ad Hominem Tu Quoque nee n.v.t.

Stroman nee n.v.t.

Totaal nee n.v.t.

Ad Baculum nee n.v.t.

Ad Misericordiam nee n.v.t.

Anders nee n.v.t.

Totaal nee n.v.t.

Positief nee n.v.t.

Neutraal nee n.v.t.

Negatief nee n.v.t.

Opvallendheden nee

Freek - Facebook - cowboys- en indianenfeestjes TivoliVredenburg

(27)

26

Ad Hominem Direct Nee Nvt

Ad Hominem Indirect Nee Nvt

Ad Hominem Tu Quoque Nee Nvt

Stroman Geen waarnemingen Nvt

Totaal Nee Nvt

Ad Baculum Geen waarnemingen Nvt Ad Misericordiam Geen waarnemingen Nvt

Anders Nee Nvt

Totaal Nee Nvt

Positief Nee Nvt

Neutraal Nee Nvt

Negatief Nee Nvt

Opvallendheden

(28)

27

Ad Hominem Indirect Ja Meer op mannen

Ad Hominem Tu Quoque Nee NVT

Stroman Nee NVT

Totaal Nee NVT

Ad Baculum Nee NVT

Ad Misericordiam Nee NVT

Anders Nee NVT

Totaal Nee NVT

Positief Ja Meer bij vrouwen

Neutraal Ja Meer bij vrouwen

Negatief Ja Meer bij mannen

Opvallendheden Negatieve en neutrale reacties bevatten significant vaker een interactionele drogreden dan positieve reacties.

(29)

28

Ad Hominem Direct Nee

Ad Hominem Indirect Nee

Ad Hominem Tu Quoque Ja Vrouwen

Stroman Nee

Totaal Nee

Ad Baculum Nee

Ad Misericordiam Nee

Anders Nee

Totaal Ne

Positief Nee

Neutraal Nee

Negatief Nee

Opvallendheden Negatieve reacties bevatten significant vaker een directe ad hominem drogreden dan positieve of neutrale reacties.

Balou - Facebook (tekst met mening dat e-nummers goed zijn en

groenten niet zo gezond)

(30)

29

Ad Hominem Direct nee

Ad Hominem Indirect nee

Ad Hominem Tu Quoque nee

Stroman nee

Totaal nee

Ad Baculum nee

Ad Misericordiam nee

Anders nee

Totaal nee

Positief nee

Neutraal nee

Negatief nee

Opvallendheden

(31)

30

vrouwen?

Ad Hominem Direct nee n.v.t.

Ad Hominem Indirect nee n.v.t. Ad Hominem Tu Quoque nee n.v.t.

Stroman ja (alleen niet betrouwbaar want niet aan assumptie voldaan).

vrouwen

Totaal nee n.v.t.

Ad Baculum nee n.v.t.

Ad Misericordiam nee n.v.t.

Anders nee n.v.t.

Totaal n.v.t. n.v.t.

Positief nee n.v.t.

Neutraal nee n.v.t.

Negatief nee n.v.t.