Ma-499

(1)

2. Oud archief van het waterschap

De Graaf Hendrikpolder, 1537 - 1936

door W.A. van Ham

Z

(2)

Inleiding

de polders

In het begin van de 16e eeuw was het zuidelijk gedeelte van de heerlijkheid Steenbergen reeds geheel bedijkt. Ten noorden en westen van de stad restte echter een aanzienlijk onbedijkt gebied. Graaf Hendrik III van Nassau (1504 -1538) nam belangrijke initiatieven om deze landen in cultuur te brengen. Na het totstandkomen van een grensregeling met de heren van Vossemeer in 1513 werd een bescheiden begin gemaakt met de inpoldering van de (Oude) Heije (1515). Een groter project vormde de bedijking van de gorzen Zilverhoek en Kerkegors, gelegen respectievelijk ten westen en ten oosten van de Steenbergse Haven. Vóór de definitieve uitgiftebrief kon worden afgegeven, overleed graaf Hendrik. Zijn zoon René van Chalon, prins van Oranje verleende deze oorkonde op 13 december 1538. Uit piëteit voor de overleden graaf kreeg de polder diens naam. Deze inpoldering had de afsluiting van de Steenbergse Haven ten gevolge. Ten het einde van de 16e eeuw bleek de heropening van dit vaarwater om strategische en economische motieven noodzakelijk. Langs de heropende haven werden dijken gelegd en zodoende werd de polder in twee delen gesplitst, de Oost- en de West-Graaf Hendrikpolder.

De heropening van de haven, de aanleg van het fort Henricus (1627), in de noordoosthoek van de West-Graaf

Hendrikpolder, het graven van nieuwe wateringen ten behoeve van de zuidelijke werken ten noorden van de stad in de periode 1627 - 1640 (in 1703 nog uitgebreid) hebben de belastbare oppervlakte van de polder aanzienlijk verminderd. Het fort en de vestingwerken werden in de 19e eeuw niet meer tot het gebied van het waterschap gerekend.

De gorzen ten westen van de West-Graaf Hendrikpolder tot de grens van Nieuw-Vossemeerse polder drooggemaakt. (Nieuwe Heije-polder). Ten noorden van de Nieuwe Heije volgde in 1610 de Heense polder. De Oude Vlietpolder, gelegen tussen de Heense polder en het fort Henricus, kwam in 1648 tot stand. In 1788 volgde als laatste de Nieuwe Vlietpolder, gelegen ten noorden van de Oude Vlietpolder, tussen de Steenbergse en de Heense Havens. De resterende gorzen langs de Steenbergse Vliet vielen droog bij de afsluiting van deze rivier in 1822.

het bestuur

Het eerste polderbestuur bestond volgens de uitgiftebrief uit een dijkgraaf, 6 gezworenen en een landmeter. Later werd het dagelijks bestuur gevormd door een dijkgraaf, twee gezworen heemraden, een secretaris en een penningmeester. De twee laatste functies werden dikwijls door dezelfde persoon uitgeoefend en zijn later blijvend tot één functie verenigd. Na de heropening van de Steenbergse Haven bleef de bestuurlijke eenheid onder de naam “de Graaf Hendrikspolder” bestaan. Pas omstreeks 1808 komt de naam “Oost- en West Graaf Hendrikpolder(s)” op. In 1846 stelden de ingelanden pogingen in het werk om tot een bestuurlijke scheiding te komen; na overleg met Gedeputeerde Staten kwam men tot de conclusie, dat het vormen van twee dwergwaterschappen beter kon worden vermeden. Toch zien we in de bescheiden diverse malen de waterstaatkundige gespletenheid van het waterschap tot uitdrukking komen. Van 1919 tot 1936 is bijvoorbeeld voor iedere polder een afzonderlijke jaarrekening van inkomsten en uitgaven overgelegd. De oprichting van het waterschap “de Gewijzigde Cruijslandspolders” in 1935 bracht de definitieve scheiding. De Oost-Graaf

Hendrikpolder werd bij dit nieuwe waterschap gevoegd. De West-Graaf Hendrikpolder ging door het besluit van Gedeputeerde Staten van 17 januari 1935 een nieuw waterschap “de Graaf Hendrikpolder” vormen, verenigd met de omliggende kleine polders, te weten: de Oude Heijpolder, de Oude en Nieuwe Vlietpolders, het fort Henricus en de gorzen langs de Steenbergse Vliet. De geannexeerde polders werden tevoren door de ingelanden bestuurd. Het dagelijks bestuur werd gevormd door de schout van Steenbergen, die qualitate qua dijkgraaf van alle Steenbergse polders was.

het archief

Over de inventarisatie zijn weinig bijzondere opmerkingen te maken. Van de geannexeerde polders zijn weinig stukken bewaard gebleven; het ontbreken van een geregeld dagelijks bestuur is hiervan waarschijnlijk de reden.

Z

P

(3)

Overzicht van de inventaris

N.B. De cijfers verwijzen naar de nummers van de inventaris.

A. ARCHIEF VAN DE OOST- EN WEST-GRAAF HENDRIKPOLDER.

1. Uitgifte van de polder. GR1

2. Bestuurlijke zaken. a. Reglementen. GR2-GR4 b. Besluiten. GR5-GR12 c. Bekendmakingen. GR13 3. Briefwisseling. GR14-CR19 4. Functionarissen en personeel. GR20-GR23 5. Administratie. GR24 6. Financiën.

a. Rekeningen met bijlagen GR25-GR604

b. Andere stukken. GR605-GR610

7. Eigendommen. GR611-GR614

8. Kunstwerken.

a. Algemeen. GR615-GR619

b. Roosendaalsche en Steenbergsche Vliet GR620-GR636

c. Dijken. GR637-GR649

d. Weteringen. GR650-GR651

e. Sluizen. GR652-GR653

f. Wegen. GR654-GR657

B. STUKKEN VAN GEANNEXEERDE POLDERS. GR658-GR661

Z

(4)

INVENTARIS

A. Archief van de Oost- en de West-Graaf Hendrikpolder

1. UITGIFTE VAN DE POLDER

p.m. Akte van overeenkomst tussen Hendrik III, graaf van Nassau, en de ingelanden van de Oude en de Westlanden en de St. Ontcommerspolder over de bedijking van het gors Zilverhoek en het Kerkgors (Graaf Hendrikpolder) met bijbehorende stukken,

1537 1 charter en 12 stukken

N.B. Archief Nassause Domeinraad (N.D.R.) deel I inv. nr. 459. Gemeente-archief Steenbergen, reg. nr. 202.

p.m. Akte, waarbij de burgemeesters, schepenen en raad der stad Steenbergen vidimus geven van de overeenkomst d.d. 10 november 1537, tussen de bedijkers van de Graaf Hendrikpolder en de ingelanden van de Oudland-Westland- en St. Ontcommerspolders betreffende de bedijking

van de haven en het gebruik van de sluis en de sluisvliet, 1560, augustus 25 1 charter N.B. Gemeente-archief Steenbergen, Ie afdeling, inv. nr. 12. Reg. nr. 237.

p.m. Akte, waarbij René van Chalon, Prins van Oranje, aan enige met name genoemde personen het door zijn vader verleende recht bevestigt tot indijking en ingebruikname van het land,

later genoemd de Graaf Hendrikspolder, 1538, december 13 1 charter

N.B. Gemeente-archief Steenbergen, 1e afdeling, inv. nr. 13, reg. nr. 203.

GR1. Akte, waarbij burgemeester, schepenen en raad van Steenbergen vidimus geven van de brief van René van Chalon d.d. 13 december 1538 over de uitgifte van het land in de polder,

1542, augustus 18 1 charter

N.B. Zie de regestenlijst bij de inventaris van het gemeente-archief Steenbergen, reg. nr. 210.

p.m. Verklaring van de ingelanden van de Graaf Hendrikpolder, dat zij zich zullen houden aan de voorwaarden bij de uitgifte in 1538 gemerkt, met bewijs van ontvangst door Michiel Piggen,

klerk der stad Steenbergen, van de originele koopbrief, 1542 1 charter en 1 stuk N.B. Archief N.D.R. dl.I inv. nr. 455. Gemeente-archief Steenbergen reg. nrs. 203, 209 en

211.

2. BESTUURLIJKE ZAKEN

a. Reglementen

GR2. Stukken betreffende bijzondere reglementen voor het beheer van de polder,

1840, 1846, 1862, 1865, 1867, 1905, 1918 en 1930 1 omslag

GR3. Keizerlijk dekreet van 1811 (met besluit van de intrekking) en algemene reglementen

op het beheer van de polders in Noord-Brabant, 1811, 1846, 1849, 1851, 1866 en 1871 1 omslag

GR4. Huishoudelijke verordeningen op de vergaderingen, 1849 en 1851 2 stukken

b. Besluiten

GR5-GR11. Register van Besluiten van Dijkgraaf en gezworenen, 1680 - 1935 7 delen

GR5. 1680, mei 9 - 1786, september 15 GR6. 1787, januari 17 - 1838, februari 6 GR7. 1838, februari 22 - 1848, mei 25 GR8. 1848, juni 17 - 1853, november 2 GR9. 1853, november 11 - 1882, juni 19 GR10. 1882, juni 27 - 1924, september 17

Z

P

(5)

GR11. 1924 - 1935

N.B. Oorspronkelijk werden alleen enkele besluiten van het dagelijks bestuur of van de ingelandenvergadering en ingekomen beschikkingen van hogerhand opgenomen. Vanaf 14 mei 1746 zijn ook notulen van vergaderingen en afschriften van belangrijke uitgaande stukken ingeschreven. Het laatste deel berust bij de secretaris-penningmeester.

GR12. Lijsten van stemgerechtigde ingelanden, 1862 - 1905 1 omslag

c. Bekendmakingen.

GR13. Bekendmakingen en oproepingen, 1835 - 1875 1 omslag.

GR14. Ingekomen circulaires en correspondentie van de Directeur over de waterstaat van het

Koninkrijk Holland en van de Hoofd-ingenieur bij de Waterstaat, 1808 - 1873 1 omslag GR15. Ingekomen circulaires van de Landdrost van Brabant en de onder-prefekt van het

Arrondissement Breda, 1807 - 1810 1 omslag

GR16. Ingekomen circulaires van de gouverneur van Noord-Brabant, 1815 - 1827 1 omslag GR17. Ingekomen circulaires en brieven van Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant, 1818 - 1931 1 omslag GR18. Ingekomen brieven van het gemeentebestuur van Steenbergen, 1846 - 1930 1 omslag GR19. Ingekomen brieven van diverse personen en instellingen, 1807 - 1931 1 omslag

4. FUNCTIONARISSEN EN PERSONEEL

GR20. Stukken betreffende het benoemen en bezoldigen van dijkgraven en het bestuurscollege,

1820 - 1924 1 omslag

GR21. Stukken betreffende de benoeming van leden van het bestuur (gezworen heemraden),

1821 - 1873 1 omslag

GR22. Stukken betreffende de benoeming, ontslag, bezoldiging, pensionering, de borgstelling, het

beheer der financiën en van het archief, van de secretaris-penningmeester, 1824 - 1931 1 omslag GR23. Stukken betreffende de sluiswachter, 1924 en 1930 3 stukken

5. ADMINISTRATIE

GR24. Repertoria van de zegelplichtige akten, 1816 - 1860 1 omslag

6. FINANCIËN

a. Rekeningen en bijlagen

GR25-GR604. Rekeningen en bijlagen van het geldelijk beheer. 1580 - 1936

N.B. De rekeningen en bijlagen zijn in één serie ondergebracht; de bijlagen zijn tot en met 1904/1905 geplaatst nà de rekening van het dienstjaar, waarop zij betrekking hebben. Het dienstjaar begon tot 1847 in het algemeen op 1 april. De rekening is genoemd naar het jaar, waarin het rekeningjaar begint. De datum tussen haakjes is die der afhoring.

De rekeningen bestaan uit liassen of omslagen. In onderstaande serie zijn deze aanduidingen achterwege gelaten.

Z

P

(6)

Van Charles de Sallengre,

GR25. 1580 (9 april 1581)

GR26. Bijlagen bij de rekeningen van 1581 en 1582, 1593 - 1596.

N.B. Deze bijlagen vormden één (thans verbroken) lias. De stukken zijn in één omslag bijeen gehouden.

Van Franchois Jacobssen,

GR27. 1591 en 1592 (20 mei 1593)

GR28. 1593 (23 apr. 1594)

GR29. Bijlagen

GR30. 1594 (21 apr. 1595)

N.B. Bijlagen zie inv. nr. GR26

GR31. 1595 (27 apr. 1596)

N.B. Bijlagen zie inv. nrs. GR26en GR38

GR32. 1596 (21 apr. 1597)

N.B. Bijlagen zie inv. nrs.GR26en GR38

GR33. 1597 (2 apr. 1598)

GR34. 1598 (29 apr. 1599)

N.B. Bijlagen zie inv. nr.GR38

GR35. 1599 (15 apr. 1600)

GR36. 1600 (5 mei 1601)

GR37. 1601 (18 apr. 1602)

GR38. Bijlagen rekeningen 1595 - 1601

GR39. 1602 (11 apr. 1603)

GR40. Bijlagen

GR41. 1603 (2 mei 1604)

GR42. 1604 (23 apr. 1605)

GR43. 1605 (6 apr. 1606)

GR44. 1606 (27 april 1607)

Van Jan Jacopssen,

GR45. 1607 (18 april 1608)

GR46. 1608 (1 mei 1609)

GR47. Bijlagen bij de rekeningen 1603 - 1608

GR48. 1610 (13 april 1611)

GR49. Bijlagen

GR50. Bijlagen bij de rekening van 1611

GR51. 1612 (1613) GR52. Bijlagen GR53. 1614 (30 april 1615) GR54. 1615 (14 april 1616) GR55. Bijlagen GR56. 1616 (6 april 1617) GR57. Bijlagen

Van Cornelis Thomassen,

GR59. 1618 (11 april 1619) GR60. 1619 (1 april 1620) GR61. Bijlagen GR62. 1620 (22 april 1621) GR63. Bijlagen GR64. 1621 (16 april 1622) GR65. Bijlagen GR66. 1622 (27 april 1623) GR67. Bijlagen

Z

P

(7)

GR68. 1623 (18 april 1624)

GR69. 1625 (23 april 1626)

GR70. Bijlagen

GR72. 1628 (26 april 1629) GR73. Bijlagen GR74. 1629 (11 april 1630) GR75. Bijlagen GR76. 1630 (1 mei 1631) GR77. Bijlagen

Van Joan (Jan) Dimmer,

GR78. 1632 (22 april 1633)

GR79. Bijlagen

N.B. Aan deze lias bevindt zich teven een raming van onderhouds- en herstelkosten van kunstwerken over het jaar 1633 van het waterschap Kruisland, Oudland en de Cromwielen

GR80. 1634 (19 apr. 1635)

GR81. Bijlagen

GR82. 1638 (5 mei 1639)

GR83. 1639 (19 april 1640)

Van Johannes Steenput,

GR84. 1641 (1 mei 1642) GR85. Bijlagen GR86. 1642 (16 april 1643) GR87. Bijlagen GR88. 1643 (7 april 1644) GR89. Bijlagen GR90. 1645 (12 april 1646) GR91. 1646 (2 mei 1647) GR92. Bijlagen GR93. 1647 (23 april 1648) GR94. Bijlagen GR95. 1649 (28 april 1650) GR96. Bijlagen GR97. 1650 (20 april 1651) GR98. Bijlagen GR99. 1651 (1 april 1652) GR100. Bijlagen

N.B. Gepresenteerd door de weduwe van de overleden rendant.

GR101. 1652 (24 april 1653)

Van Jacob Noirot,

GR102. 1653 (15 april 1654) GR103. Bijlagen GR104. 1654 (8 april 1655) GR105. Bijlagen GR106. 1655 (27 april 1656) GR107. Bijlagen GR108. 1656 (12 april 1657) GR109. Bijlagen GR110. 1657 (2 mei 1658) GR111. Bijlagen GR112. 1658 (24 april 1659) GR113. Bijlagen GR114. 1659 (8 april 1660) GR115. 1660 (28 april 1661) GR116. Bijlagen

Van Mr. Josias Steenput,

GR117. 1661 (20 april 1662)

GR118. 1662 (5 april 1663)

GR119. Bijlagen

Z

(8)

GR120. 1663 (24 april 1664) GR121. Bijlagen GR122. 1664 (16 april 1665) GR123. 1665 (6 mei 1666) GR124. Bijlagen GR125. 1666 (20 april 1667) GR126. Bijlagen GR127. 1667 (12 april 1668) GR128. Bijlagen GR129. 1668 (10 mei 1669) GR130. 1669 (17 april 1670) GR131. Bijlagen GR132. 1670 (9 april 1671) GR133. Bijlagen

Van Goetschalcq Turcq,

GR134. 1671 (28 april 1672) GR135. Bijlagen GR136. 1672 (13 april 1673) GR137. 1673 (5 april 1674) GR138. Bijlagen GR139. 1674 (25 april 1675)

N.B. Een inlegvel vermeldt: “Geen documenten bij deeze Reekening gevonden bij de schikking 6 9ber 1773”. GR140. 1675 (16 april 1676) GR141. Bijlagen GR142. 1676 (29 april 1677) GR143. Bijlagen GR144. 1677 (21 april 1678) GR145. Bijlagen GR146. 1678 (13 april 1679)

N.B. Gepresenteerd door Johannes Steenput gemachtigde van de rendant.

GR147. Bijlagen

Van Johannes Steenput,

GR148. 1679 (2 mei 1680).

GR149. Bijlagen

Van Cornelis Steenput,

GR150. 1680 (17 april 1681) GR151. Bijlagen GR152. 1681 (9 april 1682) GR153. Bijlagen GR154. 1682 (29 april 1683) GR155. Bijlagen GR156. 1683 (13 april 1684) GR157. Bijlagen GR158. 1684 (3 mei 1685) GR159. Bijlagen GR160. 1685 (26 april 1686) GR161. Bijlagen GR162. 1686 (10 april 1687) GR163. Bijlagen GR164. 1687 (29 april 1688) GR165. Bijlagen GR166. 1688 (21 april 1689) GR167. Bijlagen GR168. 1689 (6 april 1690) GR169. Bijlagen GR170. 1690 (26 april 1691) GR171. Bijlagen GR172. 1691 (17 april 1692) GR173. Bijlagen

Z

P

(9)

GR174. 1692 (2 april 1693) GR175. Bijlagen GR176. 1693 (22 april 1694) GR177. Bijlagen GR178. 1694 (14 april 1695) GR179. Bijlagen GR180. 1695 (mei 1696) GR181. Bijlagen GR182. 1696 (18 april 1697) GR183. Bijlagen GR184. 1697 (10 april 1698) GR185. Bijlagen GR186. 1698 (30 april 1699) GR187. Bijlagen GR188. 1699 (22 april 1700) GR189. Bijlagen GR190. 1700 (7 april 1701) GR191. Bijlagen GR192. 1701 (27 april 1702) GR193. Bijlagen GR194. 1702 (3 mei 1703) GR195. Bijlagen GR196. 1703 (3 april 1704) GR197. Bijlagen GR198. 1704 (23 april 1705) GR199. Bijlagen GR200. 1705 (15 april 1706) GR201. Bijlagen GR202. 1706 (5 mei 1707)

GR203. Bijlagen

Van Quintinus Steenput,

GR204. 1707 (19 april 1708) GR205. Bijlagen GR206. 1708 (11 april 1709) GR207. Bijlagen GR208. 1709 (1 mei 1710) GR209. Bijlagen GR210. 1710 (16 april 1711) GR211. Bijlagen GR212. 1711 (7 april 1712) GR213. Bijlagen GR214. 1712 (27 april 1713) GR215. Bijlagen

Van dijkgraaf en gezworenen,

GR216. 1713 (12 april 1714)

GR217. Bijlagen

Van Gillis Hoffman, voor Mr. Cornelis de Brauw,

GR218. 1714 (2 mei 1715)

GR219. Bijlagen

GR220. 1715 (23 april 1716)

GR221. Bijlagen

Van Jacobus Korendijker,

GR222. 1716 (8 april 1717) GR223. Bijlagen GR224. 1717 (28 april 1718) GR225. Bijlagen GR226. 1718 (20 april 1719) GR227. Bijlagen GR228. 1719 (11 april 1720)

Z

P

(10)

GR229. Bijlagen

GR230. 1720 (24 april 1721)

N.B. Gepresenteerd door de erfgenamen van de overleden rendant.

GR231. Bijlagen

Van Willem Hoffman,

GR232. 1721 (16 april 1722) GR233. Bijlagen GR234. 1722 (8 april 1723) GR235. Bijlagen GR236. 1723 (27 april 1724) GR237. Bijlagen GR238. 1724 (12 april 1725) GR239. Bijlagen GR240. 1725 (2 mei 1726) GR241. Bijlagen GR242. 1726 (24 april 1727) GR243. Bijlagen GR244. 1727 (8 april 1728) GR245. Bijlagen GR246. 1728 (28 april 1729) GR247. Bijlagen GR248. 1729 (20 april 1730) GR249. Bijlagen GR250. 1730 (5 april 1731) GR251. Bijlagen GR252. 1731 (20 april 1732) GR253. Bijlagen GR254. 1732 (16 april 1733) GR255. Bijlagen GR256. 1733 (6 mei 1734) GR257. Bijlagen GR258. 1734 (21 april 1735) GR259. Bijlagen GR260. 1735 (12 april 1736) GR261. Bijlagen GR262. 1736 (2 mei 1737) GR263. Bijlagen GR264. 1737 (17 april 1738)

N.B. Gepresenteerd door G. Hoffman, broer van de overleden rendant.

GR265. 1737 (17 april 1738)

Van Andries Rimpelaer,

GR266. 1738 (9 april 1739) GR267. Bijlagen GR268. 1739 (28 april 1740) GR269. Bijlagen GR270. 1740 (13 april 1741) GR271. Bijlagen GR272. 1741 (5 april 1742) GR273. Bijlagen GR274. 1742 (25 april 1743) GR275. Bijlagen GR276. 1743 (16 april 1744) GR277. Bijlagen GR278. 1744 (29 april 1745) GR279. Bijlagen GR280. 1745 (21 april 1746) GR281. Bijlagen GR282. 1746 (13 april 1747) GR283. Bijlagen GR284. 1747 (25 april 1748) GR285. Bijlagen GR286. 1748 (17 april 1749)

Z

P

(11)

GR287. Bijlagen GR288. 1749 (9 april 1750) GR289. Bijlagen GR290. 1750 (22 april 1751) GR291. Bijlagen GR292. 1751 (13 april 1752) GR293. Bijlagen GR294. 1752 (7 mei 1753) GR295. Bijlagen GR296. 1753 (25 april 1754) GR297. Bijlagen GR298. 1754 (10 april 1755) GR299. Bijlagen GR300. 1755 (29 april 1756) GR301. Bijlagen GR302. 1756 (21 april 1757) GR303. Bijlagen GR304. 1757 (6 april 1758) GR305. Bijlagen GR306. 1758 (23 juli 1759) GR307. Bijlagen GR308. 1759 (17 april 1760)

N.B. Gepresenteerd door de erfgenamen van de overleden rendant.

GR309. Bijlagen

Van Stephanus de Weert,

GR310. 1760 (2 april 1761) GR311. Bijlagen GR312. 1761 (22 april 1762) GR313. Bijlagen GR314. 1762 (14 april 1763) GR315. Bijlagen GR316. 1763 (3 mei 1764)

N.B. Gepresenteerd door Elias de Weert als voogd over de erfgenamen van de overleden rendant.

GR317. Bijlagen

Van Mr. Emmericus de Weert,

GR318. 1764 (18 april 1765) GR319. Bijlagen GR320. 1765 (10 april 1766) GR321. Bijlagen GR322. 1766 (30 april 1767) GR323. Bijlagen GR324. 1767 (14 april 1768) GR325. Bijlagen GR326. 1768 (6 april 1769) GR327. Bijlagen GR328. 1769 (26 april 1770) GR329. Bijlagen GR330. 1770 (11 april 1771) GR331. Bijlagen GR332. 1771 (30 april 1772) GR333. Bijlagen GR334. 1722 (22 april 1773) GR335. Bijlagen GR336. 1773 (14 april 1774) GR337. Bijlagen GR338. 1774 (27 april 1775) GR339. Bijlagen GR340. 1775 (18 april 1776) GR341. Bijlagen GR342. 1776 (10 april 1777) GR343. Bijlagen

Z

P

(12)

GR344. 1777 (30 april 1778) GR345. Bijlagen GR346. 1778 (15 april 1979) GR347. Bijlagen GR348. 1779 (6 april 1780) GR349. Bijlagen GR350. 1780 (26 april 1781) GR351. Bijlagen GR352. 1781 (11 april 1782) GR353. Bijlagen GR354. 1782 (11 mei 1783) GR355. Bijlagen GR356. 1783 (22 april 1784) GR357. Bijlagen GR358. 1784 (1 april 1785) GR359. Bijlagen GR360. 1785 (27 april 1786) GR361. Bijlagen GR362. 1786 (19 april 1787) GR363. Bijlagen GR364. 1787 (3 april 1788) GR365. Bijlagen GR366. 1788 (23 april 1789) GR367. Bijlagen GR368. 1789 (15 april 1790) GR369. Bijlagen GR370. 1790 (5 mei 1791) GR371. Bijlagen GR372. 1791 (19 april 1792) GR373. Bijlagen GR374. 1792 (11 sept. 1793) GR375. Bijlagen GR376. 1793 (1 aug. 1794) GR377. Bijlagen GR378. 1794 (7 april 1796) GR379. Bijlagen GR380. 1795 (7 april 1796) GR381. Bijlagen GR382. 1796 (27 april 1797) GR383. Bijlagen GR384. 1797 (19 april 1798) GR385. Bijlagen GR386. 1798 (4 april 1799) GR387. Bijlagen GR388. 1799 (24 april 1800) GR389. Bijlagen GR390. 1800 (16 april 1801) GR391. Bijlagen GR392. 1801 (29 april 1802) GR393. Bijlagen

Van Emmericus Carel (Karel) de Weert,

GR394. 1802 (21 april 1803) GR395. Bijlagen GR396. 1803 (12 april 1804) GR397. Bijlagen GR398. 1804 (25 april 1805) GR399. Bijlagen GR400. 1805 (17 april 1806) GR401. Bijlagen GR402. 1806 (9 april 1807) GR403. Bijlagen GR404. 1807 (28 april 1808) GR405. Bijlagen

Z

P

(13)

GR406. 1808 (13 april 1809) GR407. Bijlagen GR408. 1809 (3 mei 1810) GR409. Bijlagen GR410. 1810 (25 april 1811) GR411. Bijlagen GR412. 1811 (9 april 1812) GR413. Bijlagen GR414. 1812 (29 april 1813) GR415. Bijlagen GR416. 1813 (21 juli 1814) GR417. Bijlagen GR418. 1814 (6 april 1815) GR419. Bijlagen GR420. 1815 (25 april 1816) GR421. Bijlagen GR422. 1816 (17 april 1817) GR423. Bijlagen GR424. 1817 (2 april 1818) GR425. Bijlagen GR426. 1818 (22 april 1819) GR427. Bijlagen GR428. 1819 (13 april 1820) GR429. Bijlagen GR430. 1820 (3 mei 1821) GR431. Bijlagen GR432. 1821 (18 april 1822) GR433. Bijlagen GR434. 1822 (10 april 1823) GR435. Bijlagen GR436. 1823 (29 april 1824) GR437. Bijlagen GR438. 1824 (14 april 1825) GR439. Bijlagen GR440. 1825 (6 april 1826) GR441. Bijlagen GR442. 1826 (26 april 1827) GR443. Bijlagen GR444. 1827 (17 april 1828) GR445. Bijlagen GR446. 1828 (30 april 1829) GR447. Bijlagen GR448. 1829 (22 april 1830) GR449. Bijlagen GR450. 1830 (14 april 1831) GR451. Bijlagen

Van Jan Paschasius van Stapele,

GR452. 1831 (3 mei 1832) GR453. Bijlagen GR454. 1832 (18 april 1833) GR455. Bijlagen GR456. 1833 (10 april 1834) GR457. Bijlagen GR458. 1834 (30 april 1835) GR459. Bijlagen GR460. 1835 (14 april 1836) GR461. Bijlagen GR462. 1836 (6 april 1837) GR463. Bijlagen GR464. 1837 (26 april 1838) GR465. Bijlagen GR466. 1838 (11 april 1839) GR467. Bijlagen

Z

P

(14)

GR468. 1839 (30 april 1840) GR469. Bijlagen GR470. 1840 (23 april 1841) GR471. Bijlagen GR472. 1841 (7 april 1842) GR473. Bijlagen GR474. 1842 (27 april 1843) GR475. Bijlagen GR476. 1843 (18 april 1844) GR477. Bijlagen GR478. 1844 (3 april 1845) GR479. Bijlagen GR480. 1845 (23 april 1846) GR481. Bijlagen GR482. 1846 (15 april 1847) GR483. Bijlagen GR484. 1847 GR485. Bijlagen GR486. 1848 GR487. Bijlagen GR488. 1849 GR489. Bijlagen GR490. 1850 GR491. Bijlagen

Van Adrianus Philippus van der Zaag,

GR492. 1851

GR493. Bijlagen

GR494. 1852

GR495. Bijlagen

Van Marijn de Schamps,

GR496. 1853 GR497. Bijlagen GR498. 1854 GR499. Bijlagen GR500. 1855 GR501. Bijlagen

Van Mr. Cornelis Storgius (Stirgius) Wijnmalen,

GR502. 1856 GR503. Bijlagen GR504. 1857 GR505. Bijlagen GR506. 1858 GR507. Bijlagen GR508. 1859 GR509. Bijlagen GR510. 1860 GR511. Bijlagen GR512. 1861 GR513. Bijlagen GR514. 1862 GR515. Bijlagen GR516. 1863 GR517. Bijlagen GR518. 1864 GR519. Bijlagen GR520. 1865 GR521. Bijlagen GR522. 1866 GR523. Bijlagen GR524. 1867 GR525. Bijlagen

Z

P

(15)

GR526. 1868

GR527. Bijlagen

GR528. 1869

GR529. Bijlagen

Van Johannes Petrus Luijkx,

GR530. 1870 GR531. Bijlagen GR532. 1871 GR533. Bijlagen GR534. 1872 GR535. Bijlagen GR536. 1873 GR537. Bijlagen

Van Johannes van de Kar,

GR538. 1874 GR539. Bijlagen GR540. 1875 GR541. Bijlagen GR542. 1876 GR543. Bijlagen GR544. 1877 GR545. Bijlagen GR546. 1878 GR547. Bijlagen GR548. 1879 GR549. Bijlagen GR550. 1880/81 GR551. Bijlagen GR552. 1882/83 GR553. Bijlagen GR554. 1884/85 GR555. Bijlagen GR556. 1886/87 GR557. Bijlagen GR558. 1888/89 GR559. Bijlagen GR560. 1890/91 GR561. Bijlagen GR562. 1892/93 GR563. Bijlagen GR564. 1894/95 GR565. Bijlagen GR566. 1896/97 GR567. Bijlagen GR568. 1898/00 GR569. Bijlagen GR570. 1901/03

N.B. Gepresenteerd door W. v.d. Kar als wnd. secr.-penningmeester.

GR571. Bijlagen

Van Willem van de Kar,

GR572. 1904/1905

N.B. Gedrukt

GR573. Bijlagen

GR574. 1905/1906

N.B. Vanaf dit nummer zijn de begroting, de rekening en de bijlagen verzameld in één omslag. Het dienstjaar vangt 1 juli aan en eindigt 30 juni d.a.v.

GR575. 1906/1907 GR576. 1907/1908 GR577. 1908/1909 GR578. 1909/1910 GR579. 1910/1911

Z

P

(16)

GR580. 1911/1912 GR581. 1912/1913 GR582. 1913/1914 GR583. 1914/1915 GR584. 1915/1916 GR585. 1916/1917 GR586. 1917/1918 GR587. 1918/1919 GR588. 1919/1920

N.B. Vanaf dit nummer afzonderlijke begrotingen, rekeningen en bijlagen voor de Oost-Graaf Hendrikpolder en de West-Graaf Hendrikpolder.

GR589. 1920/1921

N.B. Gepresenteerd door N.M. van der Spelt.

Van Nicolaas Marius van der Spelt,

GR590. 1921/1922

GR591. 1922/1923

GR592. 1923/1924

GR593. 1924/1925

N.B. Vanaf dit nummer afzonderlijke rekeningen over de kunstwegen in de afzonderlijke polders. GR594. 1925/1926 GR595. 1926/1927 GR596. 1927/1928 GR597. 1928/1929 GR598. 1929/1930 GR599. 1930/1931 GR600. 1931/1932 GR601. 1932/1933 GR602. 1933/1934 GR603. 1934/1935 GR604. 1935/1936

N.B. Over de Oost-Graaf Hendrik polder. De gelden van de W. Graaf Hendrikp. zijn vanaf 1-7-1935 verantwoord in de rekening v.h. nieuwe waterschap “De Gr. Hendrikpolder”.

b. Andere stukken

GR605. Beramingen c.q. begrotingen van inkomsten en uitgaven, 1777 - 1903 1 bundel N.B. De jaren 1795, 1847, 1859-61, 1873, 1874 en 1876-1880 ontbreken. Vanaf 1905 zijn

de begrotingen opgenomen als bijlagen van de rekeningen. Zie inv. nrs. GR574-GR604.

P.M. Registers van dijkschot of waterschapslasten en erfpachten, tevens gehouden als

ontvangstboek, 1813 - 1834 2 delen

N.B. Zie archief secretarie der polders, inv. nrs. 8 en 9.

GR606. Veldboek van de Oost-Graaf Hendrikpolder, 1834 1 deel (in plano) GR607. Veldboek van de West-Graaf Hendrikpolder, 1834 1 deel (in plano) GR608. Kaart, behorende bij het veldboek van de polder, schaal 1:10.000 1872 1 kaart (in plano) GR609. Kohieren der dijkgeschotten (waterschapslasten), subsidie en erfpachten, 1861 - 1904 1 bundel

N.B. Vanaf 1905 zijn deze kohieren opgenomen als bijlagen van de rekeningen. De subsidie betrof een jaarlijkse bijdrage van de ingelanden van de Oude Vlietpolder in de kosten van de afwatering van de West-Graaf Hendrikpolder (contract van 21 juni 1649).

GR610. Besluiten van het bestuur tot het aangaan van geldleningen, 1915 - 1929 1 omslag

Z

(17)

7. EIGENDOMMEN

GR611. Overzicht van verhuurde eigendommen, gelegen in de Oost-Graaf Hendrikpolder, (ca. 1872) 1 stuk GR612. Grosse ener akte waarbij de dijkgraaf van de polder, overgaat tot aankoop van het Domein van de

wegen in de polder, 1892. 1 stuk.

GR613. Stukken betreffende de overname van het waterschap “Westland en St. Omcommers polders” in beheer en onderhoud van de Westlandse Sluizen nabij de Schans en de aankoop van de sluiswachterswoning, 1913. 1 stuk.

N.B. Zie tevens archief van het waterschap Westland inv. nr. WE693.

GR614. Huurovereenkomst, waarbij het polderbestuur aan C.v. Meer de sluiswachterswoning

nabij de Schans verhuurt; 1914. 1 stuk.

8. KUNSTWERKEN

a. Algemeen

P.M. Bestekken tot aanbesteding door de dijkgraaf en gezworenen van onderhoudswerken

en nieuwe werken, 1620 - 1638 1 omslag

N.B. Gemeente-archief Steenbergen, 1e Afdeling. Inv nr. 1654. Belangrijke werken zijn geweest:

1620: Stenen heul in de Groeneweg;

1626: Herstel van de sluis in de West-Havendijk;

1630: Herstel van de zeedijk ten westen van fort Henricus;

1631: Verleggen van de dijk vanaf het Sas van Steenbergen tot tegen de Oude Havendijk;

1631: Nieuwe weg vanaf de Kruislandse watering tot aan het noord-oost-bolwerk der stad naar de Groeneweg (Veerweg).

P.M. Memorie van de uit te voeren werken in de Oost-Graaf Hendrikpolder, 1761 1 stuk

N.B. Gemeente-archief Steenbergen, 1e Afdeling inv. nr. 1655.

GR615. Stukken betreffende de aanleg van een grintweg tussen Steenbergen en Dinteloord (Dinteloordseweg) en de daarmee verband houdende veranderingen aan de kunstwerken

in de polder, met een schetstekening, 1851 - 1859 1 omslag

GR616. Stukken betreffende de voorgenomen bouw van een beetwortelsuikerfabriek door Felix Withouck, suikerfabrikant te St. Pierre (België) en de daarmee verband houdende verlegging

van de Oost-Havendijk en andere waterstaatswerken, 1866 - 1867. 1 omslag

N.B. Deze bouw is niet doorgegaan.

GR617. Stukken betreffende de bouw en uitbreiding van een beetwortelsuikerfabriek door J.J. van Loon, later de Ram van Loon en Cie, en de daarmee verband houdende verlegging van de Oost-Havendijk en het veranderen van andere kunstwerken, met een schetskaartje,

1869 - 1905 1 omslag

GR618. Minuut van een rekest aan de Koning tegen het aanleggen van kunstwerken in de Oost-Graaf

Hendrikspolder door het bestuur van het Waterschap Kruisland c.a. (ca 1890?) 1 stuk GR619. Stukken betreffende de watervoorziening en afwatering van de Coöperatieve Vlasfabriek

“Dinteloord” te Steenbergen, 1921. 1 stuk.

b. Roosendaalsche en Steenbergsche Vliet.

GR620. Stukken betreffende de dichting van de Roosendaalse en Steenbergsche Vliet en de omslag

van de kosten van die dichting, de zgn. “sasgelden”, 1821 - 1861 1 omslag

GR621. Kohieren der sasgelden, 1824 - 1852. 1 bundel (in plano).

Z

(18)

GR622. Stukken betreffende benoeming, ontslag, bezoldiging van en borgstelling door ontvangers

van de sasgelden, 1827 - 1854 1 omslag

GR623-GR636. Rekeningen van ontvangst en uitgaven der sasgelden met bijlagen, aanbiedingsbrieven en

besluiten tot vaststelling der rekening door Gedeputeerde Staten, 1824 - 1852 14 omslagen

Van Emmericus Carel de Weert,

GR623. 1824 - 1827

Van Jan Paschasius van Stapele,

GR624. 1828 GR625. 1829 GR626. 1830 - 1832 GR627. 1833 - 1834 GR628. 1835 - 1837 GR629. 1838 - 1841 GR630. 1842 - 1846 GR631. 1847 GR632. 1848 GR633. 1849 GR634. 1850

Van Adrianus Philippus van der Zaag,

GR635. 1851

GR636. 1852

c. Dijken

GR637. Minuut van een verzoekschrift van het polderbestuur aan (de Raad van State) over de

West-Havendijk, 1629 1 stuk

GR638. Rekening van inkomsten en uitgaven over het jaar 1648, van Johannes Steenput, betreffende de 2 maal 15 stuivers geheven over de polders Westland en St. Ontcommer, en de Graaf Hendrikpolder, ter dekking van de kosten van het dichten van een doorbraak, in 1629 in de West-Havendijk en van het verhogen van het contrescherp (voorwal) van het Fort Henricus in

1641, (afgehoord 29 april 1650), 1650 1 katern

GR639. Bestek tot het herstel van schade aan de zeedijk, 1771 1 stuk GR640. Verbaal, opgemaakt door de dijkgraaf, betreffende het afgraven van een deel van de

Graaf-Hendrikpolderdijk, nabij de hofstede van Maria G.W. van der Spelt c.s., echtgenote van

Jan P. van Stapele, 1834 1 stuk

GR641. Verzoek van de heer van der Spelt, om een gedeelte van de batterij aan de Graaf

Hendrikspolderdijk te mogen afgraven, 1839 1 stuk

GR642. Stukken betreffende het plan van het gemeentebestuur om de gorzen langs de havendijken,

eigendom van de gemeente, te doen bebouwen, 1845 3 stukken

GR643. Proces-verbaal van de dijkgraaf over de toestand der dijken, 1845. 1 stuk.

GR644. Stukken betreffende de bouw van een meestoof op een perceel aan de Oost-Havendijk,

sectie W nr. 28, eigendom van Norbertus Kampen, door Leonardus Verbeek c.s., 1850 1 omslag GR645. Stukken betreffende de aanleg van een nieuwe kade en een “mestkade” aan de

West-Havendijk door de gemeente Steenbergen, met een schetstekening, 1864 1 omslag GR646. Stukken betreffende de bouw van een woning aan de Oost-Havendijk door

Jacobus A. van Loenhout te Steenbergen, 1873 3 stukken

GR647. Besluit van Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant, betreffende het bouwen van een huis

op de Graaf Hendrikspolderdijk door Hendrikus Hopperbrouwers te Steenbergen, 1873 1 stuk

Z

(19)

GR648. Verzoekschrift van Jan G. Hekelaar te Steenbergen, om op de West-Havendijk een

petroleum-opslagplaats te bouwen, met een concept-antwoord, (1876) 1 stuk

GR649. Stukken betreffende het doorgraven van de West-Havendijk door I.J. Joppe te Steenbergen,

1918 2 stukken

d. Weteringen

P.M. Ordonnantie op het openen en sluiten van de spui van de Graaf Hendrikpolder,

1604 en 1605 2 stukken

N.B. Gemeente-archief te Steenbergen, 1e afdeling inv. nr. 1653.

P.M. Bestek van aanbesteding (door het Westland en de Graaf Hendrikpolder) van het maken van een

nieuwe brug over de wetering tegenover de Groeneweg, (ca 1644) 1 stuk

N.B. Gemeente-archief te Steenbergen, 1e afdeling inv. nr. 1650.

GR650. Bestekken tot aanbesteding van het ruimen, onderhouden en verdiepen van wateringen,

met enige concepten, 1765 - 1886 1 bundel

N.B. De bestekken van 1817 - 1861 zijn opgenomen in het repertorium der akten (inv. nr.GR24) onder de nrs. 1-19, 21-28 en 31-46.

GR651. Stukken betreffende het geschil tussen het bestuur van de Graaf Hendrikpolder en de ingelanden van de Triangelpolder over de uitwatering van de Oost-Graaf Hendrikspolder,

1794 3 stukken

P.M. Rapport (en begroting van de kosten) inzake een voorgenomen verbetering der

waterlossing van het Westland en de Graaf Hendrikpolder, 1803 2 stukken

N.B. Zie archief waterschap Westland inv. nr. WE601.

e. Sluizen

P.M. Bestekken tot aanbesteding van de bouw van een nieuwe stenen sluis in de West-Havendijk

(bij Fort Henricus) door Westland en de Graaf Hendrikpolder, 1708 1 omslag N.B. Archief waterschap Westland, inv. nr. WE674.

GR652. Copie van een bestek voor de bouw van een sluis in de West-Havendijk door het Westland en

de Graaf Hendrikpolder, 1772 1 katern

GR653. Minuut-verslag van een vergadering over de bouw van een nieuwe sluis in de West-Havendijk

door het Westland en de Graaf-Hendrikpolder, 1774 1 stuk

N.B. Zie tevens archief waterschap Westland inv. nrs. WE676-WE689.

GR653a. Kaart van de West- en Oost-Graaf Hendrikpolder, behorende bij de legger van Rivieren en

Waterleidingen, door W. de Werd, 1878 1 kaart (in plano)

P.M. Stukken betreffende de overname van het waterschap “Westland en St. Ontcommerspolders” in beheer en onderhoud van de Westlandse Sluizen nabij de Schans en de aankoop van de

sluiswachterswoning, 1913 1 stuk

N.B. zie inv. nr. GR613.

f. Wegen

P.M. Stukken betreffende het plan van dijkgraaf en gezworenen om een oude, vervallen weg te

herstellen, 1785 en 1786 1 omslag

N.B. Gemeente-archief Steenbergen, 1e afd. Inv. nr. 1656.

GR654. Memorie van oorlogsschade aan de brug nabij de Overval in 1793, 1797 1 stuk GR655. Stukken betreffende de aanleg van een Grintweg door de West-Graaf Hendrikpolder van

Steenbergen naar het Beneden Sas via Bijlandseweg en Schansdijk, 1855-1862 1 omslag

Z

(20)

GR656. Bestek voor het afbreken van een houten brug in de West-Groeneweg en het vervangen

van deze brug door een stenen, met een tekening, 1846 1 katern

N.B. Dit bestek is nr. 30 van het repertorium der akten (inv. nr. GR12).

GR657. Opgave van metselwerk, te verrichten aan de bruggen in de Beyerlandseweg, 1821 1 stuk

B. STUKKEN VAN GEANNEXEERDE POLDERS

P.M. Vidimus van de akte van uitgifte ter bedijking van het gors de Heije buiten Steenbergen d.a. 1516, 1515. 1 charter.

N.B. Archief van de Nassause Domeinraad Deel 1 inv. nr. 452. Gemeente-archief Steenbergen, reg. nrs. 178 en 183.

GR658. Stukken betreffende de kosten van het onderhoud van Kunstwerken ten laste van de polder de

Oude Heije, 1821 - 1830 1 omslag

GR659. Schrijven van Gedeputeerde Staten aan het polderbestuur van de Oude Heije over het bestuur

van de polder, 1825 1 stuk

GR660. Schrijven de Gedeputeerde Staten van het polderbestuur van de Oude Vlietpolder over het

bestuur van de polder, 1825 1 stuk

GR661. Schrijven van Gedeputeerde Staten aan het polderbestuur van de Nieuwe Vlietpolder, over het

bestuur van de polder, 1825 1 stuk