• No results found

Woord vooraf - W O O R D V O O R A F Bruggenboek

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Woord vooraf - W O O R D V O O R A F Bruggenboek"

Copied!
4
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)

UvA-DARE is a service provided by the library of the University of Amsterdam (https://dare.uva.nl)

UvA-DARE (Digital Academic Repository)

Woord vooraf Blom, J.C.H. Publication date 2009 Document Version Submitted manuscript Published in

Bruggen in Nederland. - 1940-1950: vernieling en herstel

Link to publication

Citation for published version (APA):

Blom, J. C. H. (2009). Woord vooraf. In E. van Blankenstein (Ed.), Bruggen in Nederland. -1940-1950: vernieling en herstel (pp. 7-8). Walburg Pers.

General rights

It is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), other than for strictly personal, individual use, unless the work is under an open content license (like Creative Commons).

Disclaimer/Complaints regulations

If you believe that digital publication of certain material infringes any of your rights or (privacy) interests, please let the Library know, stating your reasons. In case of a legitimate complaint, the Library will make the material inaccessible and/or remove it from the website. Please Ask the Library: https://uba.uva.nl/en/contact, or a letter to: Library of the University of Amsterdam, Secretariat, Singel 425, 1012 WP Amsterdam, The Netherlands. You will be contacted as soon as possible.

(2)

W O O R D V O O R A F

Bruggen. Denk ze even weg en het belang ervan springt onverbiddelijk in het oog. Ontredderd urenlang op zoek naar de dichtstbijzijnde doorwaadbare plek (of naar een veerman natuurlijk) om een eenvoudige boodschap aan de overkant van het water te doen! Juist in het Nederlandse laagland zijn vanaf het ontstaan van geregelde menselijk bewoning eindeloos veel bruggen en bruggetjes, soms niet meer dan loopplankjes, essentieel geweest voor het functioneren van de samenleving en voor de communicatie. En ook als het land wat hoger ligt en minder doortrokken van sloten en beekjes, zijn er altijd rivieren die zonder bruggen nagenoeg onneembare barrières vormen. Wij zijn aan de aanwezigheid van bruggen inmiddels zo gewend, dat we ze voornamelijk opmerken als ze even open zijn om dan direct aan het mopperen slaan over het oponthoud dat dit veroorzaakt. Maar dat miskent het enorme belang van het stelsel aan bruggen in Nederland, onmisbare schakels in de infrastructuur van verkeer en vervoer.

Zo essentieel als bruggen zijn in het economisch en maatschappelijk verkeer, zo belangrijk zijn zij in geval van oorlog. Ook dat behoeft niet veel betoog. Voor de aanvaller is het open blijven van de routes voor een snelle opmars of verplaatsing onmisbaar. Voor de verdediger kan juist de verbreking van de doortocht wezenlijk zijn. In het ene geval moet dus alles worden gedaan om de brug intact te houden; in het andere moet deze vernietigd worden. Maar het kan soms verkeren. Voor de tegenaanval kan een intacte brug juist weer belangrijk zijn en wie op de terugtocht is zal eerst over een brug willen trekken en die daarna onbegaanbaar maken voor de achtervolger.

Zo kent het krijgsbedrijf van oudsher vele activiteiten gericht op bruggen: preventief ondermijnen om als de vijand komt de brug op te blazen, heimelijke actie om dat opblazen te voorkomen, zo spoedig mogelijk provisorisch herstel na vernietiging of als dat niet kan een noodbrug. De burgerij kan dat alles over het algemeen alleen maar vanuit schuilplaatsen aanzien om na de strijd in de

(3)

puinhopen de nadelen van de vernietigde infrastructuur te ondervinden. Vaak duurt het jaren voor een brug degelijk is hersteld of de bouw van een nieuwe is gerealiseerd. De economische schade is vrijwel steeds aanzienlijk groter dan alleen die aan de brug als kunstwerk.

Twee maal ging het krijgsgeweld tijdens de Tweede Wereldoorlog over Nederland, in mei 1940 en veel heftiger van de herfst 1944 tot de lente 1945. Tweemaal waren de Nederlandse bruggen object van militaire acties van uiteenlopende aard. Fameuze voorbeelden zijn de geslaagde verijdeling van de geplande vernietiging van de spoorbrug bij Gennep op de vroeg ochtend van de 10e mei 1940, waardoor de Duitse troepen de eerste ochtend al per trein pijlsnel tot diep in Noord Brabant konden optrekken. En in september 1944 de mislukking van de geallieerde troepen de bij Arnhem gelande parachutisten te bereiken en zo in één snelle beweging de barrière van de grote rivieren te nemen: One Bridge Too Far is de wereldwijd bekend geworden verfilming van de centrale rol van bruggen in oorlog.

Tweemaal stond men in Nederland dus ook voor de operatie herstel en wederopbouw, niet alleen van de bruggen, maar deze vormden daarvan zeker niet het minst belangrijke onderdeel. Foto’s spreken hier boekdelen: treurig stemmende van ingestorte tot puin geworden ooit zo majestueus in het landschap oprijzende bruggen, opgewekte van trotse autoriteiten bij de officiële openstelling van de herstelde of nieuwe bruggen en enigszins nostalgische voor de ouderen van de tijdelijk bailybruggen, symbolen van de triomferende geallieerde techniek. Maar foto’s alleen volstaan niet. Bij dit alles horen verhalen, eindeloos veel verhalen, want elke brug heeft zijn eigen specifieke geschiedenis. Zulke verhalen waren verspreid hier en daar wel te vinden, in andere gevallen waren het vooral mondelinge verhalen. Maar het bleef lang een onderbelicht aspect van Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog.

(4)

Daarom is het zeer toe te juichen dat aansluitend bij de serie Bruggen in

Nederland 1800-1940 nu de verhalen van de bruggen in Nederland 1940-1950,

dus inclusief de jaren van herstel, in een zinvolle samenhang zijn geboekstaafd, waarmee zij ook tot hét verhaal van de bruggen in Nederland in deze fase van de geschiedenis zijn geworden. Wij mogen de Bruggenstichting en de auteur van het boek zeer dankbaar zijn. Het is een deskundig, degelijk en gedetailleerd boek geworden. Men kan er het grote verhaal in vinden, maar ook zijn ’eigen’ brug in opzoeken. Een gebruikersboek dus ook, zoals het hoort.

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

De volgende keuzes zijn er in het diagnostische en therapeutische tra- ject bij een patiënt die in het geheel geen klachten heeft, geen sputum kan ophoesten, maar bij wie

• Vertel waarom het belangrijk is om de temperatuur bij te houden: Veel dagen warm en weinig regen? Extra water nodig! Leg uit dat je met een thermometer kunt meten hoe warm of

Alle informatie door verkoper en Hoogervorst Makelaardij aan u verstrekt middels deze brochure, kunnen uitsluitend worden gezien als een uitnodiging tot nader overleg

11.1 Door de cliënt aan Van der Does Assurantie- & Inkomensadviseurs verstrekte persoonsgegevens en informatie wordt door Van der Does Assurantie- & Inkomensadviseurs

12.1 Door de cliënt aan Intermediair verstrekte persoonsgegevens en informatie wordt door Intermediair niet verstrekt aan derden voor andere doeleinden dan ten behoeve van

Door de cliënt aan Intermediair verstrekte persoonsgegevens en informatie wordt door Intermediair niet verstrekt aan derden voor andere doeleinden dan ten behoeve van de uitvoering

voor op gesteen- ten die gevormd zijn als sedimenten van water en wind: het substraat is fijn verdeeld, bevat veel vrije mineralen, is vaak niet geheel van humusresten ver-

Help Dora bij het compleet maken van het patroon. Een patroon verschijnt in beeld met één ontbrekende letter of cijfer. Elk paardje van de draaimolen draagt een letter of cijfer