Interne nota no. 56
DE BETEKENIS VAN NACHTVORSTWERING DOOR MIDDEL VAN BEREGENING OP EEN FRUITTEELTBEDRIJF
INHOUD
1. Inleiding 2. Het bedrijf
3. De toepassingsmogelijkheden en de voordelen van een beregeningsinstallatie
4. Wat kost het "beregenen?
5. Begroting van de invloed van het gebruik van een beregeningsinstallatie op de bedrijfsresultaten
6. Slotbeschouwing
DE BETEKENIS VAN NACHTVORSTWERING DOOR MIDDEL VAN BEREGENING VOOR EEN FRUITTEELTBEDRUF
INLEIDING
Nu in 1957 het merendeel der fruitteeltbedrijven in het midden en oosten van het land mede door het optreden van nachtvorsten tijdens de "bloeiperiode weer ernstige schade heeft geleden, is raen zich
intensiever met het "bestrijden" van nachtvorstschade in de fruitteelt gaan bezighouden.
Naarmate de kosten van de . moderne fruitteelt tengevolge van intensivering en verhoging van het prijspeil van de produktiemiddelen zijn gestegen, is het risico van oogstderving en kwaliteitsverlies als gevolg van het optreden van nachtvorsten in de bloeitijd groter geworden.
De vraag, welke economische betekenis nachtvorstwering door middel van beregening voor de fruitteelt heeft, is wel zeer urgent.
Teneinde de economische betekenis van nachtvorstschada te kunnen nagaan, moet men over verschillende gegevens kunnen beschikken^
a. de frequentie van het schadelijk optreden van nachtvorstenomstreeks de bloeiperiode van het fruit}
b. de schade die zowel kwantitatief als kwalitatief aan de oogst wordt toegebracht;
c. het prijspeil van het fruit;
d. de kosten van ,de nachtvorstwering,
.ad. a. De omvang en de veelvuldigheid van het schadelijk optreden van nachtvorsten in de fruitteelt zijn zeer verschillend. Zo is het een bekend feit, dat de bedrijven in het zuidwesten van het
land aanmerkelijk minder schade van nachtvorsten ondervinden dan de fruitbedrijven in het midden en oosten van het land. Nachtvorstwering is dus voor de bedrijven in de laatstgenoemd© gebieden van veel grotere betekenis dan in de kustgebieden. Binnen, de centra en ook plaatselijk kunnen zich nog grote
ver-schillen voordoen. Teneinde de economische betekenis van de nachtvorstwering voor de Nederlandse fruitteelt in het algemeen te kunnen benaderen, moeten ook de omvang van de nachtvorstschade in de fruitteelt en de frequentie van het optreden in de ons
omringende landen bekend zijn, in verband met het te verwachten prijspeil.
2
-ad b. De nachtvorstsch-ade in de fruitteelt uit zioh in een reduotie van de kg—opbrengst en/of vermindering van de kwaliteit van het fruit. Een ernstige oogstderving tengevolge van nachtvorst is indirect van grote invloed op de fruitproduktie in de
volgende jaren. Een nachtvorstjaar is veelal de oorzaak van het optreden van een nieuwe cyclus draag- en heurtjaren met de daaraan verbonden financiële nadelen voor de
fruittelers. Men kan zich inderdaad afvragen of de indirecte gevolgen van het optreden van nachtvorst niet ernstiger zijn._ dan de directe schade«
ad c. De fruitprijzen worden in sterke mate door het aanbod, dus door de omvang van de produktie bepaald. Zo zien we in de jaren met een aanzienlijke nachtvorstschade, dus met een geringe
fruitproduktie, veelal hoge fruitprijzen. Hierbij, zij opgemerkt, dat voor de prijsvorming van het fruit niet de Nederlandse
, '••';. omstandigheden maatgevend zijn, maar vraag en aanbod op de lest-. europese markt de prijs bepalenlest-. Het is duidelijk dat de bedrijven die in nachtvorstjaren een normale produktie voortbrengen, in sterke mate van de hoge prijzen profiteren, In het daaropvol-gende jaar, veelal een draagjaar met een grote oogst, zijn de pryzen in het algemeen laag. Dit heeft tot gevolg, dat de in het
voorgaande jaar door nachtvorstschade getroffen bedrijven dikwijls geen kans zien de geleden verliezen te compenseren.
De verschillen in de bedrijfsuitkomsten van de fruit-teelt in de verschillende centra worden de laatste jaren in sterke mate door het optreden' van nachtvorstschade beïnvloed.
Zou nachtvorstwering in Wjst-Europa algemeen worden, dan zou dit tot gevolg hebben, dat het zgn, beurtjaareffeot grotendeels zöu verdwijnen, waardoor ook het verloop van de fruitprijzen minder grote afwijkingen zou vertonen. Het toepassen van nachtvorstwering krijgt dan een geheel andere betekenis. ad d. De kosten van nachtvorstwering staan in nauw verband met de
ligging van het bedrijf, de keuze van de regeninstallatie, het gebruik van de installatie (bijv. tevens beregenen om droogtesohade te voorkomen) en de wijze waarop het water verkrijgbaar is.
3
-Bij de bepaling van de economische "betekenis van de nachtvorst-wering in het algemeen zal een berekening over een lange periode, "bijvoorbeeld 20 jaar, gemaakt moeten worden, waarbij de frequentie van het optreden van nachtvorsten, de wijzigingen in de produktie
en het prijspeil en de kosten van de "beregening betrokken dienen te worden«
Aangezien een algemene toepassing van nachtvorstwering door middel van beregening in West-Europa en ook in Nederland binnen afzienbare J;ijd niet is te verwachten, is de bepaling van de
economische betekenis hiervan in het algemeen voor de naaste toekomst niet noodzakelijk. We zullen ons in deze nota beperken tot het
bepalen van de eoonomische betekenis van de naohtvorstwering voor het individuele fruitbedrijf, waarbij dus is uitgegaan van de gedachte dat beregening, mede gezien de hoge investeringen, voorlopig slechts incidenteel zal worden toegepast, waardoor de invloed op de omvang van de Europese fruit produktie en het prijspeil onbetekenend zal zijn.
Het „bedrijf
Als uitgangspunt voor de berekeningen is een fruitteeltbedrijf gekozen in het midden van het land met een oppervlakte van 8 ha.
Van dit bedrijf is 6 ha in produktie. • Dit. onderdeel is samengesteld
uit 2 appelstruikvormpercelen van goede kwaliteit met een oppervlakte van resp, 2 ha (perceel A) en 4 ha (peroeel B ) . Gezien de aard en
de kwaliteit van de beplanting, de bedrijfsinriohting en het niveau van de bedrijfsvoering -behoort dit bedrijf tot de groep van de goed geleide bedrijven. Aan de hand van de bedrijfsboekhoudingen van het L.E.I. zijn de kosten en opbrengsten van 1948 t/m 1957 berekend.
Op dit bedrijf is geen beregeningsinstallatie aanwezig, zodat de invloed van de nachtvorstschade op de bedrijfsuitkomsten duidelijk tot uiting komt.
De hierna vermelde bedrijfsresultaten hebben betrekking op het in produktie zijnde gedeelte ter grootte van 6 ha van het' bedrijf
( .8 ha ) , De door middel van begrotingen te bepalen invloed van het gebruik van regeninstallatie op de bedrijfsresultaten is op deze percelen gebaseerd.
Een oude hoogstamboomgaard (2 ha) die in 1953 door een jong
perceel is vervangen, is in deze berekeningen..! dus buiten beschouwing gelaten.
© A
Ä
S3 m w ^ . q PA « w « PI w o las « W PI. • • P 4 fCi v-^*eb
Ö '=*'• 3 o *gfö
oä&
H'—» & * W M$§
Ai g -3 PMää
V O CM59
> > t-(HJ L A 6-1 O N & 4 *- oa l
• s ~ <<J 6 4 PS oo m «te-» ON T - j a •3 « > Ö' «£ *
CO Ws y
O h> W HÖ^
O o M § •4 Q m F H f*t O 5 jS M
S
M feto w-»v PI _ a 3 S > C/î O B + Ï 8 Jw a
o « H pq N PM f4 O <DS
cfl 'H->u
Q). Q) M •i-> •H H 0) M U . © . g © nd P»4 0 bO ß • H • P © r Û Ö « A .a (Q a > © bo © bû a> Pi ö 0) bû a • H .y h © s P4 O -cô A • P . o o r H © Q> O û) PH cfl A CM • P O O % «4 © © u © PM ,4 VO U © î> O Ö © • p 0} a 5 '- M +» S£3 / •'. cfl cfl • 1 +> rtf O r j r l • p 3 bD +» M © © a 25 :M - H P* . CD rtf; 1 + 3 , o © ta U -H o +> . t o -• bo ' . . 0 . 1 © t » P H f-t fl H D , 0 - H bO - Ö bD r+ M m bû :p? k O M Cl © O Cv, T 4 P , T " +>£ .tf
. § 8
& k a o O A -rt r-+> Cfl î - p t j O H r-t +» S bD • P CO © « d ^ U T\ o a 0 © TJ 1 +» O © CO M -H O PM -P ,J>4 +» CO i -bO . a • 1 © t s££.s^
-ö bD H .M co bo :p? U O h d © O f M - H ftr-• P bD8)
M a o fa. (4 a o • p cfl (0 . 1 - P t J O H H •p a bo -P co © © a Sa, M -H +» bû C0 Ai a0 ol< S a 8
O A «H »~ © • © •P bO +» o • o Q> bû © a •*) a © M © © O h © • p co © +> bo co S b û O - P o o O - H N O U œ h • y . +^ © T j . -H bo . > H O > ..» cö U » bût~- e »o boos +> ON .•»+» o , * » > + > \ -h -h en fn ca a ca h « a 10 - H C0 O CQ >H • o - o !> i - s +> 4* bO*3 +» +» f4 co ca ,a u m 0 bO cfl o à bD © O h « © O | A O ti H A O O O Ó o o o o o - * VO » " * ON V U r VO • • "*> "K-O Q "K-O Q Q O O O . . O ^ i " ^st" CNJ • • ' • • • 0 0 « ( * CM • l / N o o o o o o o o vu O O <r-* • • • p - r- CJ CM CM """ CM CO O •"*• VO r O CM CM CM O I A O l A CM O l A 0 0 f** o o o o vo •«d- vo vó » • •sd- . l A • • > > < . > - s . o O O O o o o q CM O v u •<* • » • » « t co vo m o o o O o o o o vo ^ vo O • • • m CM •«* T~ T -O -O » A C-O •<* CM CM CM <J\ CM i f r O \ 0 CM l A O O Q O Q O O O O O O 1 A • • • • T - 5T* • T " CM r - t— t • >». >-^ ON C ~ "<* U N CM vo c— m t— T— CO ON O T i «Ht* « * tr\ i r v e oogs t e t.g.v . Xi CD *Ö c« bû cô , 3 a ^ i O - H O co M co • p © co CQ b û - P © M ' H t j 0 • © co S> t> - P j d +> • - H O , 3 b O r H 01 O » 0 5 H Cfl - P B bû h co nj © ta >»m ^ | bO Cfl r o O •H ' p i A l > © 4» b0ON+» bD CO cô -r-xi •H a Cfl O a h M a es © (D « -ri a o o o l A - * t O t— vo vo • • r i - •»-• •»-• > v , > v . O Q O O O O < t co ' t • • • • ^ O CO o o o l A VO Q vo «~ O • • _* m vo O T - CM r - CO O CM CM CM L A CM O VO CM O "T" O Q O CX3 O O O s CM • • CM • « -• -• > ^ >-«, o o o9 ° S
O VO co è • • CO l A O r-o r-o r-o CM O O ON t — O • • . C— CM CM *~ CM o O CM f O CM VO ON O r<N vo O O O m »3- o CO l A CO « • t — CM • • >«* v ^ . f- r~ O O m vo 1 — T -<M r*\ <^t i r v i f N i r \ © © TJ t J cfl cô A •** <ï o co co +> H ca © u bO 0 cfl > A +» . A © u# a
a © © bo 1 © -H t J +> h m m ca A a cfl o U • r » ta © • P H fH © ^ 0 bO © © cfl © O O O o o vo ' d t CM P N • • • VO r - r O ' * , v>. Q O O§ 8 8
• • • v o CO CM o © o O O <* O CM O • • • r o L A OO CM CM VO 0 0 t -x t CM VO O O CM L A ON T -O -O -O O Q O 0 0 VO C— • • t CM r * \ CM V s O O O o o p CM VO CM • • » 0 0 ON VO O O O Q O O C CM l A * « • r - r<N r*~) T " T~ o O O L A rn C— CM • « * l A CM s t O O O O O vo CM O O V O • • » ON O VO T - • > ^ CM s i - t — l ~ « 1 * -i— L A VO t — IfN LfN L A o L A L A • 0 0 r~8
CM • O • ?t ' O L A . tr-* CO (p t . ON ON L A o CM C*~ • O8
vo * l A C— O CM <^\ * VO CO 1 Ä T " CM rr\ .. ; O t - ^ CM • O N CM O CM ON , r-4 1 cfl • L A l A 0 0 • -• O ' • «5>/ . T T l A p -0 -0 • L A T" O L A ; » » VO CM ON '•»» ON L A CM t — O » *" , o • t ~ CM /*! VO • CO VO VO •» P -CM T * *w CM t — CM CA • CM CM ON f î t , « VO (3„ 5
-Teneinde de invloed van het ge"bruik van een regeninstallatie op de -bedrijf suitkomsten te kunnen vaststellen is ervan uitgegaan dat op het "betrokken bedrijf gedurende de laatste 10 jaren een regeninstallatie in gehruik is geweeste De gewijzigde kosten— en opbrengstenstructuur, ten gevolge van het toepassen van
be-regening voor verschillende doeleinden,zal in een aantal begrotingen nader worden uitgewerkt»
De' toepassingsmogelijkheden en de voordelen van een beregenings— installatie voor nachtvnrstwering op het betrokken bedrijf T. Het gaat hier in de eerste plaats om door middel van beregening
het -schadelijk optreden van nachtvorsten in het voorjaar te voor-komen. Hiertoe moet de installatie voor de bloeitijd op een bepaald peroeel boomgaard zijn opgesteld. Onderzoekingen hebben uitgewezen, dat een doelmatig gebruik van de installatie voor nachtvorstwering eist, dat er per ha per uur ongeveer 30 m3 water ter beschikking
moet zijn. Bij een goede verdeling van deze hoeveelheid water over het gehele peroeel (3 mm per uur) kan nachtvorst tot ongeveer - 5 O worden geweerd. Het effect van de beregening tegen nacht-vorst bij genoemde en eventueel nog lagere temperaturen is mede afhankelijk van de windkracht, -.:•;<
Bij een gunstig effect worden produktieverlies en kwaliteits-vermindering van het fruit voorkomen. De wijziging in het kg-opbrengstverloop, zowel direct als gevolg van het voorkomen van naohtvorstschade, als indirect tengevolge van het opheffen van het beurt- en .draagjaareffect, dat door een ernstige
nachtvorst-schade wordt ingeleid, is evenals de kwaliteitsverbeteringen op grond van beschikbare gegevens en. zeer voorzichtige schattingen in de begrotingen tot uiting gebracht,
2, In droge perioden tijdens en na de bloei ondervinden de bomen op vele gronden een groeistagnatie. Het is te verwachten dat deze groeiremming, die een ongunstige invloed op de produktie heeft, is te verminderen door beregening na de bloeitijd. De boom ontwikkelt zich dan beter, daar water en voedingsstoffen gemakkelijker be-schikbaar komen voor de wortels van de fruitbomen, hetgeen zowel de produktie als de kwaliteit van het fruit ten goede komt.
6
-De regeninstallatie is voor dit doel niet gebonden aan een vaste opstelling op een bepaald tijdstip, zoals bij de beregening tegen maohtvorst, maar kan,indien water aanwezig is, over het gehele bedrijf worden verplaatst. Het voordeel van het beregenen van de bloei is - mede aan de hand van schattingen van Ir. H.H.
Borgman - gesteld op een produktieverhoging van gemiddeld 2$ en een kwaliteitsverbetering, die tot uitdrukking is gebracht in een verbetering van de middenprijs van 2 cent per kg appelen.
3. Het voorkomen van droogteschade in de zomer
Voor fruitpercelen op droogtegevoelige gronden, moet deze gebruiksmogelijkheid niet onderschat worden. Vele gronden, waarpp fruitteelt wordt uitgeoefend, hebben een te geringe watercapaciteit. Speciaal in Sroge zomers geeft dit een belang-rijke aogstvermindering, terwijl de kwaliteit van het fruit door de geringe vruchtgrootte nadelig wordt beïnvloed. Gaat een droge zomer tevens gepaard met een grote oogst
(bijv. 1947)» dan heeft dit veelal een cyclus van beurt- en draagjaren tot gevolg. Op deze gronden kan door middel van bere-gening droogteschade vrijwel worden voorkomen. Dit is zowel direct, als indirect (het eventueel opheffen van het beurt-en draagjaareffeot) van grote invloed op de rbeurt-entabiliteit van het perceel. Belening in de zomer is echter slechts mogelijk, indien men ovœr water van goede kwaliteit kan beschikken (niet ijzerhoudend).
Voor het betrokken bedrijf, waar in droge zomers eveneens droojijteschade aan het gewas optreedt, zijn de te verwachten w i j
-zigingen in het kg-opbrengstverloop en de kwaliteitsverbeteringen ten gevolge van beregening in deze jaren, aan de hand van
be-schikbare gegevens en voorzichtige schattingen, in de begroting verwerkt. Daar de genoemde gebruiksmogelijkheden en combinaties hiervan alle op het als uitgangspunt gekozen bedrijf van toepassing
zijn, zullen, teneinde een inzicht in de economische betekenis
hiervan te gevenf drie begrotingen en twee aanvullende begrotingen
van de wijzigingen van kosten en opbrengsten worden Opgesteld. Het gaat bij deze berekeningen dus niet alleen meer om de vraag, of nachtvorstwering d.m.v. beregening rendabel is, maar om de rentabiliteit van de beregeningsinstallatie in het algemeen.
- 7--Wat kost het beregenen?
Bij het berekenen van de kosten van het beregenen voor het "betrokken -bedri j-f is uitgegaan van de wijze en de intensiteit van het gebruik dat van de installatie is gemaakt. Daar het •effect van het beregenen in een bepaald jaar veelal niet tot dat
.jaar beperkt blijft (nivelleren van beurt- en draagjaren) is het niet mogelijk de kosten, die aan het gebruik vân de installatie in een bepaald jaar verbonden zijn, te berekenen. Het zijn gemeenschappelijke kosten, die op theoretische gronden niet aan een bepaald jaar of perceel toe te rekenen zijn.
Teneinde een inzicht te geven in de kosten van beregening bij verschillend gebruik van de installatie, zijn de gemiddelde exploitatiekosten per jaar op het prijspeil van 1957 berekend.
De regeninstallatie. De eisen die de naehtvorsiwering aan de installatie stelt bepalen de samenstelling en de capaciteit hiervan, In de berekeningen is uitgegaan van een
beregenings-installatie met een zodanige capaciteit, dat 2 ha boomgaard (perceel A) tegelijk tijdens de bloeiperiode met een hoeveelheid van 3 mm water per uur kan worden beregend om nachtvor-tschade
1 )
te weren. Dit houdt in dat de capaciteit van de centrifu -3 -3
gaalpomp 2 x 30.m - 60 m water per uur móet bedragen.
Teneinde voldoende druk op de sproeiers te kunnen bereiken moet de opvoerhoogte 40 à 50 m waterkolom bedragen. Het betreft hier een verplaatsbare installatie met stalen
snelkoppelbuizen van 6 m lengte als hoofd- en zijleidingen met toebehoren, zoals hulpstukken, sproeistatieven, sproeiers enz. De sproeiers zijn op een afstand van 24 x 24 m geplaatst.
Er is aangenomen dat het bedrijf aan open water is gelegen. Daar het aantal gebruiksuren voor beregening tegen nachtvorst vrij gering is en nachtvorstwering hoofdzakelijk des nachts plaats heeft, kan voor de aandrijving van de pomp een trekker van ca. 20 pk, dienst doen. Dit is eveneens nog mogelijk,
1) Hierbij zij echter opgemerkt, dat indien uitsluitend na de bloei of in de zomer beregend moet worden, met een aanmerkelijk
eenvoudiger en goedkopere installatie kan worden volstaan.
8
-indien 2 ha boomgaard na de "bloei voor verbetering van de groei en in de zomer can droogteschade te voorkomen moet worden beregend» Indien echter, zoals in het onderhavige geval, peroeel B (4 ha) tevens na-de bloei en/of in de zomer moet worden beregend,-dan levert de aandrijving van de pomp door de trekker i.v.m»
het.grote aantal draaiuren ongetwijfeld moeilijkheden op t«a.v, een tijdige en juiste uitvoering van de cultuurzorgen in de
boomgaard, waarvoor de trekker nodig is. In dit geval zal de installatie dus met een stationaire motor van ongeveer 20 pk voor de pompaandrijving dienen te worden uitgebreid» Hierbij kan een keuze worden gemaakt uit een elektro-, een benzine- of een dieselmotor. Aangezien het installeren van een elektromotor met een dergelijk vermogen op vele plaatsen moeilijkheden geeft en aan het gebruik van een
benzinemotor zeer hoge brandstofkosten ziLjn verbonden, is hier van een dieselmotor uitgegaan. De aanschaffingsprijs ligt welis-waar hoger dan van beide eerstgenoemde motoren, maar de exploi-tatiekosten zijn lager, . ..' .
De kosten, "De gemiddelde exploitatiekosten per jaar hebben betrekking op de verschillende mogelijkheden die het gebruik van ée'n regeninstallatie op het gegeven bedrijf biedt
(zie tabel £.),-. De kostenberekeningen berusten gedeeltelijk op schattingen. Bij iedere kostenberekening is verwezen naar een in de bijlagen opgenomen begroting, waarvóór "de betrekken berekening als uitgangspunt voor het vaststellen van de kosten*-verschillen heeft gediend»
5» Begroting van de invloed op de, bedrijfsresultaten van het
— • i — • • • H — .mim,i i . | n • „ , • • HWi•.—„••••.I.m „ • — _M- . . - . ••-«".• • m i . » • < »• -• • . , — w n — » -. m„. » n . •— • ! - . m i
gebruik van een.beregeningsinstallatie op het gestelde bedrijf Het resultaai van de uitgevoerde berekeningen is samen-gevat in tabel 3 .Voor een toelichting op de wijze van berekening zij verwezen naar de bijlagen B I t/m B V. De in deze bijlagen
opgestelde begrotingen geven evenals in tabel 3 de verschillen met de oorspronkelijke bedrijfsresultaten (zie tabel 1) weer,
OJ to <-• W 0) M fit E i & 2* e-i fei H O O fei tei Pt 1-3 H
Ü
s
N4 H w pq ü ü co CU PM i-pi
co fei P3 fei w COs
H O • q P H .-q Ça Ü m m ^ pq < • " • > ' m (M pq T -pq bo d •rl - P O u bo CD , o M tö cö Ö bfl Ü • H « • O • H ? M 0 » 0 • H +9 Cfl H t H ta += w a • r i CD 'T)S
>3
g
P CO bû -P CD CO CÖ t O A A A O J V O V O rt cö J3 , 3 CM S O ( 0 fO cû A M A CM O J CM ,0 XJ CM O J ' co xi cvj a S CO o a t j O CD ca T - bÛ A u •H h M „ a co td co u co o ca -P «s bO r - t - rs bO CÖ ja o - o bO r i O ö CO CO fc r l • H M rtf ftT3 CD - p ca ^ ft M ca ta u ö _ co ' o cl co cfl a =s -p i> a •P fn bO «J _ m co c g ä O fc p , . H 0) O o a a a •«-> M çp a o +3 CD bû » J ,£} +» CD O r l S o cö U O 0 d) «S S CD T - O bû U o - p o a H CD CO CD • H m 8 +> o a 0) M CO •rl M © M M CD r j - p H co m CD • r i AJ ft O CMH
COä
CO r i +» H CD H) CD • r i f3 ft o CVJ r i CDä
CD r i - P r H CO CO CD • r i .M ft O CM & g O ft CD TJ Ö P t> bD Ö • H J> •i-j • H r i T> a CÔ I i V» »t O o o o O CM • • CM r— r -• « M S 1 1 • v #v o o o o O CM • •' O J t — v -• CU S i 1 * ». o o o o O *=!• • • ov LA • <H S 1 1 »\ •> o o8
S-• S-• CTN L A » V) e ) 1 * «\ o o o o o «* * • O N LTN • «H s H IB ta • p •H ft CO >i CD •H - p ta H H CÖ • p w Ö • H Cû t s r i 03 ta s: 3 pi CD •H T 3 r ( co co • p • w <D t> a r* co bo T3 H co »Ö H3 •Ha
co 1 9% o *o CTN • <H 1 o a o ta o > CM t— Cb <rl 1 •^ o ^ co « «H » Ö o ta o t> CM O - ' M V * K o ("O vO « t H 1 CO O !> C A • ' ö S . V i t— 1 ( K o • > ! * LT\ • «H J Ö o CO O !> O N ^«.«rî vo ] »* o ITS • fe 1 - o & o et O > ON V3.<H VO bO Ö • H !> • n M f! CD • p w o • Ha
o m <H I I 1 1 1 • s « s <K • * • * O O < t m co VO r o 1 -Vf LTi CM r^l x - T * CM e s s c s LTV • 3 3.° ^ ^ ~
vo O O O N / C O CM CM I l 1 1 1 • » f > » , »v »« ö O • - ^ r o CM vo CM t c o LT\ m r O < » " ~ K c s s a L A ir* •^ r i r i c-4 O P P • 3 P O «M ^ v o O O L P i / t ö CM C O I I I 1 1 •» •» •» •» •» 00 CM « " . C = S S S p p P 3 P 3 o o o O CM VO \— I I I I I • * »s «V •«, #» O O O <^ vo t*- vo "* 1 ir\ c— OJ i~ C S C C Ss 1 s
3 3 3o s a
t — CM "=* I I I 1 1 •s »v » . »v » . O O O 1 r r , t ~ r - LOI «~» LTS I A CM s s c c c r l H M 2 2 2 3 3 3 Lf\ O O m CM rn§ 1
rH 3 3 Q) "*"*%, ^ s ^ CO L A O t J ' d VO O N H . _^ ** CD (1 OJ T -t J H CD «H «H -n ca p • r l CO Cö I j #CÖ » t ö a -p -H o CD - H r l + ä T 3 bfl ft cö O - r l • p Ji4 - — ' p c-< p CO P CO r l xl co u ra co -JÖ - t i CD U CO -P 1H C! r l i j CO - r l A © co CD 3 ft t3 o ja > CO Ç0 CO M +> T 3 r l | «H Ö Ö ^ ï . Cd p -P * . o I A CD O OJ - P » t> M ö ra T3 CO O r l © . T3 - H +» tri CD - P CH Ö CD a CO TJ CQ CO , o co bû a q <so fn ri 1 •\ L A C— 0 0 <r~ » «H 1 »» Os O VO *# T ~ 9 «H 1 • V t— rn rn • . '<r* • « H . 1 •* ON r O «-• •«•*-• «H 1 • V O o « r * • <M • rH CO tö • P O En 1 •v Q O OS n T - ' • ' M I ». O O VO • v -» «H » »> O L A r ^ » T— • <H 1 • s O L A T -• T -» «H 1 #S O & • • * -» «H f3 Ö O U co bO «H "A VO tr— H *zoals deze voor de verschillende wijzen van gebruik Van de beregeningsinstallatie zijn "berekend,
' ' • • - ; . Tabel 1
SAMENVATTING' VAN'DE BEGROTING VAN DE GEMIDDELDE VERSCHILLEN PER-JAAR IN KOSTEN, OPBRENGSTEN EN NETTO-RESULTATEN T.O.V, DE'GEGEVENS' VAN TABEL,!' T.G„V. DE "VERSCHILLENDE WIJZEN VAN GEBRUIK VAN EEN BEKEGENINGSINSTAÏLATiE OVER EEN PERIODE
VAN •»•;• JAREN a CD bQ 60 Ö eö •H H N :p? • n , p •H 9s h U cö © S3 > Ö 5 I 1 I I ! I I I J I V » V Beregende o p p . i n ha ! 4> co ' fn -O J> b0 - P Ö A -H ü fH £8 1 > a :-g 2 2 :' •2 p 2 . 2 ' * •H . <D O H , û CO •o J3 a . 2 -' 2:-' 6 * 6 . a>
.' 1
.-.# a o CD ca B <D O - P M bC (4 O O O O h > - a «tf ., - 2 w * 6 : T o t a a l 6 ha • p co bû Ö . 0) bo fc .M P PMO o o H O (D T "P. -p. a <£j ' H 3 , 9 04,ëi
5 , 4 2 5 , 8 0 , 7 , 6 4 - P « • eö • P H 3 t o . CD W • 1 r ö ' O i H - P bD • P . 0> Ö S -rl 1580 2392 f 3,206 3459 5$32 P e r c e e l È - p w. b0 a 0) M U M £> P 4 0 0 0 i H O CD T -P i P< Ö •4 -H 3 , 9 0 4 , 6 1 5 , 4 2 4 , 6 1 5 , 4 2 * a • H ra ••p? u P. u . a co bp CD P H , M t r i © T3 <n O • H H O ä bo-«-4 , 3 bo-«-4 6 , 3 3 8 , 3 1 6 , 3 3 8 , 3 1 . — • p w M n CD M-° .
0 <•/ P. ' H. 13 O i H •p bo. S 3 m -H .. 2890 3832 4864 3832 4 8 6 4 2 h a a • r t Ö CD - P « ro t * O r H M bo 1310 1.440 Î 6 5 7 .1440 1657 - p « cô • p i H 3 M CÛ b * 1 t * O r-l -p bo - P co ö £25 ' H I58O 2392 3206 2392 3206 P e r c e e l B -• p co bû ' « . o> bo ' M .M , Q P i O 0 0 r-i O Q) T -P t , • P. Ö «aj -H -• - -• -• » . . -1,19 & • clül . ^ a •H 0 0 CQ T— : f ? >-i h S1 2 ' Ö P i CD T3 . XS t J • H r-l-a bq - . - . . r 2 , 8 0 4 , 3 0 - p co bo Ö ' . 0) M i ' «S -P i O * J nd 0 tf -p boS a
PQ . H : '";-•' - • • . * : • ; -I 5 2 7 326fc 4 h a a • r i Ö CD • P • CQ tt O ,-1 W bO -461 635 • p ca c3 +> H 3 m CD M -• 1 'Xi O H +> bO • P ce a O -H *•* » -1066 2625 De resultaten; ; Bij een nadere "beschouwing van dé uitkomsten zou men bij het
"" • ,' t • '
-gunstige resultaat v?,n 'het gebruik- van een beregeningsinstallatie op hét gestelde bedrijf een grotere toename van de gemiddelde
kg—opbrengst verwachten. De vrij geringe verhoging van de kg*-opbrengst in vergelijking met het grote financiële voordeel is te verklaren uit het feit, dat door het beregenen tegen
naohtvorst en droogter het zgn. beurt- en draagjaareffect groten-deels teniet is gegaan. De vrij grote toename van de kg- '
opbrengsten in de jaren dat nachtvorst- en droogteschade geheel of gedeeltelijkzijn voorkomen, is voor een belangrijk deel weer gecompenseerd door het verlies aan kg fruit in de zgn. draagjaren, die nu meer het karakter van een "normaal" jaar hebben gekregen«
76
11
-De verschillen in bruto—geldopbrengsten zijn in de eerste plaats een gevolg van de verhoging van de fruitproduktie in de jaren dat het prijspeil van het fruit hoog was,
In de tweede plaats heeft ook de kwaliteitsverbetering van het fruit, ten gevolge van de beregening, hiertoe bijgedragen.
De kostenverschillen zijn zoals reeds is weergegeven ontstaan door de bijkomende kosten die aan het gebruik van de beregenings-installatie zijn verbonden, maar worden tevens veroorzaakt door de wijzigingen in de kg-opbrengsten. Hiertoe dient nog te worden ver-meld, dat de kostenverschillen over de jaren 1948 t/m 1957 zijn berekend op basis van het prijspeil van het betrokken jaar« Slotbeschouwing
Er zij opgewezen, dat de opgestelde begrotingen grotendeels op schattingen berusten en de uitkomsten de betekenis van het gebruik van een beregeningsinstallatie op een bepaald ^3u.itbedri jf over de
jaren 1948 t/m 1957 weergeven,
Op het gestelde fruitteeltbedrijf van goede kwaliteit, dat is gelegen in een gebied waar nachtvorsten tijdens de bloei-periode gedurende de afgelopen 10 jaren vrij veelvuldig zijn opgetreden, zou het gebruik van een beregeningsinstallatie
teneinde naohtvorstschade op een perceel struikvormboomgaard van 2 ha te voorkomen - een verbetering vtan het bedrijfsresultaat van gemiddeld f. I.58O,- per jaar tengevolge hebben gehad. Een intensiever gebruik van de installatie voor het beregenen van de fruitpercelen na de bloei en eventueel in droge zomers,zou, in verband met de op dit bedrijf heersende omstandigheden, de bedrijfsuitkomsten zeer gunstig hebben beïnvloed.
Naast het weren van nachtvorst- en eventueel droogteschade is de indirecte invloed van het beregenen op een meer regelmatig verloop van de fruitproduktie (voorkomen van beurt- en draagjaren) van zeer grote betekenis voor het moderne fruitteeltbedrijf„
P.A. Spoor 76
> -Dijxage o x BEGROTING VAN DE VERSCHILLEN IN KOSTEN, OPBRENGSTEN EN
NETTO-RESULTAAT T.O.V. DE GEGEVENS IN TABEL 1 T.G.V. HET BEREGENEN VAN PERCEEL A TEGEN NACHTVORST OVER EEN PERIODE VAN 10 JAREN
EN GEMIDDELD PER JAAR
u ca ca h j 1948 1949 1950 1951 1952 1953 1914 1955 1956 1957 T o t a a l - 6 ha ba •P M co bOO 1 Ö 0 rri 03 O 0) h r ft,Q ft ft c «3j O -H -_ 25 - 2 0 14 -20 T o t a a l 39 1 Gemid-d e l Gemid-d | 3 , 9 0 p . j a a r -p ca ca • 1 -P XI O . H rri -p 3 ba -P w 03 03 S3 iaq h -H - 715 130 - 820 - 905 - 955 5 . 3 9 5 - 2 . 1 3 5 4 . 8 2 5 - 1 . 0 2 0 12.000 f . 800 1.58c 1 H 03 P e r c e e l A -p 0 CO © M S3 •« a 03 O U -P ft r ^ y<
=>s
ft Ö O -H -25 - 2 0 14 -20 39 3 , 9 0 u CO 0 3 '•Z? ft f-t ft • $3 TJ bo O H Ai t 3 bo -Ö O •H S3 O a -H T -1,50 3 , 3 , . 5 , -4 , 3 -4 a 1 -H ft O -P I M Ó M -p a 0 3 03 Td S R H m .o oc -930 . -8.52O - 2 . 8 0 0 7 . 0 0 0 -I5.25O 2 8 . 9 0 0 2.89O - 2 ha *, ö ' '-. • 03 r-\ -p ba m 0 S3 M -H 715 800 820 905 955 3 . 1 2 5 - -665 - 2 . 1 7 5 1.020 3 . 2 5 0 1 3 . 1 0 0 1,310 I « rri Ti 0 H ra M CD . ' M S3 •. ! -H 0 -p -p -p ca en ca S3 - P - 715 130 820 - 905 - 955 5 . 3 9 5 - 2„135 4 . 8 2 5 - 1.020 . 1 2 . 0 0 0 1 5 . 8 0 0 1.580 • p CO bO $3 03 U £> ft 0 M 03 ft ft < j j P e r c e e l B a 03 r*ä
O - P S3 •ri -.... -" ._ - . -bO S3 M •ri O O CO T -'•S> u u ft 03 S3 ft 03 Ti 0 -ri T) •ri H ^ bo -„ --p w bO S3 03 U ,£> ft O •o 3
-P bO d fH S3 m -ri -— -- 4 ] . Ti H bO S3 •ri S3 03 -p co 0 W -._ -M -_ t i a l . t~i Ti 3 rri co bo 03 fn S3 I -ri O -P -P -P c8 eu ca 'S, -P -M a * -_ -~ -BijlageB II BEGROTING VAN DE VERSCHILLEN IN KOSTEN, OPBRENGSTEN ENNETTO-RESULTAAT T.O.V, DE GEGEVENS IN TABEL I T.G.V. HET BEREGENEN VAN PERCEEL A TEGEN NACHTVORST EN NA DE BLOEI(BEVORDERING GROEI)
OVER EEN PERIODE VAN 10 JAREN EN GEMIDDELD PER JAAR
u . ca ca 1948 1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955' 1956 1957 T o t a a Gemid d e l d . p j , ] a a T o t a a l - 6 ha Appel -opbrengs t i n 100 0 k g 0 , 2 1,2 0 , 5 1 , "
r,7
2 5 , 6 - 1 9 , 2 1 4 , 7 0 , 9 2 0 , 5 1 4 6 , 1 1 4 , 6 1 r Netto -resultaa t i n gld . - 525 I.5OO - 315 250 - ' 200 6 . 1 4 5 - 1 . 3 0 0 5 . 7 7 5 - 15 •R.61C 23.925 2 . 3 9 2 P e r c e e l A Appel -opbrengs t i n 100 0 k g 0 , 2 1,2 0 , 5 1 , -0 , 7 2 5 , 6 - 1 9 , 2 1 4 , 7 0 , 9 2 0 , 5 4 6 , 1 4 , 6 1 Middenprij s i n gld . pe r 10 0 k g 2 , " 3 , 5 0 2 , 2 , 2 , 5 , 5 , 2 , 2 , 7 , -6,3,3 Bruto-op -brengs t i n gld . 265 2 . 4 3 5 615 1.300 890 9.39O - 1 . 8 2 5 8.O85 I . I 6 O . 15.010 38.325 .3.832 - 2 ha Koste n i n gld . 790 935 930 1.05 c 1.090 3 . 2 4 5 - 525 ' 2 . 3 1 0 1.175 3 . 4 0 0 1 4 . 4 0 0 1.440 Netto—resul -taa t i n gld . - 525 I.5OO - 315 250 200 6 . 1 4 5 - 1.300 ' 5-775 15 1 2 . 6 1 ? 2 3 . 9 2 5 2 . 3 9 2 P e r c e e l B Appelopbrengs t i n 100 0 k g -_ -Middenprij s i n gld . pe r 100k g -_ - . -Bru t 0—opbrengs t i n gld . -_ -- 4 » •n H bO a •Ha
03 •P W O -•-» -—. -h a Netto-resul — taa t i n gld . •*** -• M * --, WM* « -• M »Bi jlage » JII
BEGROTING VAN DE VERSCHILLEN I N KOSTEN, OPBRENGSTEN EN
NETTO-RESULTAAT T . O . V . DE GEGEVENS I N TABEL I T . G . V . HET BEREGENEN
VAN PERCEEL A TEGEN NACHTVORST, NA DE BLOEI(GROEIBEVORDERING EN TEGEN DROOGTESCHADE)OVER EEN PERIODE VAN 10 JAREN EN GEMIDDELD
PER JAAR •
a
ce >-s 1 9 4 8 r 1 9 4 9 ••• 1 9 5 0 1 9 5 1 " 1952"" 1953 1 9 5 4 " 1 9 5 5 1 9 5 6 1 9 5 7 T o t a a l G e m i d -d e l -d p . j a a r T o t a a l - 6 h a to -P M m t o o 1 a 0 H 0) 0 CD M *-ftrO ft ft fl <4 O -H 2 0 , 6 - 1 9 , 2 1 2 , 7 7 , 2 -0 , 7 2 5 , 6 - 1 9 , 2 1 8 , 8 0 , 9 2 0 , 5 5 4 , 2 5 , 4 2 -p CO cd • 1 -p TJ O rH rH •P 0 bû • P CO co co a S h -H 6 . 8 8 2 - • 6 4 0 2 . 0 9 4 - 1 . 0 3 4 - • 3 8 2 5 . 9 8 5 - 1 . 4 5 c 8 . 2 7 7 2 0 2 1 2 . 5 3 5 3 2 . 0 6 5 3 . 2 0 6 P f e r c e e l A - 2 h a to •p .M to . to «J 1 a 0 rH ® O CO U v -ft £*ft ft a
«1 O -H 2 0 , * - 1 9 , 2 1 2 , 7 - 7 , 2 0 , 7 2 5 , 6 - 1 9 , 2 1 8 , 8 0 , 9 2 0 , 5 5.4,2 5 , 4 2 ra to :p? M U 9* • 9 a TJ 0 CO rH T -xi ba <n u •H a a) a -H ft 2 , ~ 7 , 5 2 , 4 , 2 , 5 , 5 , 4 , 2 , 7 , -8 , 3 1 • P to to • ' a t} O CO rH +» M tO ? r0 « ft a m 0 -H 8 . 8 3 2 - 6 3 0 3 . 9 0 9 - 3 0 4 8 8 8 9 . 4 1 0 - 1 . 8 0 0 1 1 . 0 3 2 1 . 1 6 8 1 6 . 1 3 5 4 8 . 6 4 0 4 . 8 6 4 0 a ts CD rH -P to ta 0 a M -H I . 9 5 O 10 1 , 8 1 5 7 3 0 1 . 2 7 0 3 . 4 2 5 3 5 0 2 . 7 5 5 1 . 3 7 0 3 . 6 0 0 1 6 . 5 7 5 1 . 6 5 7 • p cd cd . J +» -Ö O rH rH •P 0 so • P CO CD to a S. fn -H 6 . 8 8 2 - 6 4 •'•) 2 . 0 9 4 - • 1 . 0 3 4 - 382-5 . 9 8 382-5 - 1 . 4 5 0 8 . 2 7 7 2 0 2 1 2 . 5 3 5 3 2 . 0 6 5 ' 3 . 2 0 6 P e r c e e l B •p co toa
CD to M .y , û ftO 0 0 H O . CD f -& _ft a
o j .H -«r» -to a M •H 0 m 0 : S " T -fH ft fH a CD CD ft -O . TJ T3 •H rH ÏÜ M -» • # -- , -•P M toa
CD fH & ft O • 1 X) O rH -p to g a •• m -H -- . -H P « -* - 4 h a rH to a •Ha
CD -P CO 0w
-—« -M -m* — J • rH -tf 3 rH co bû co fn a 1 -H r;* •p -P -p cd CD cd te, - p -fer>« -r « » 4 ~ — « • -Bijlage B IV BEGROTING VAN DE VERSCHILLEN IN KOSTEN, OPBRENGSTEN ENNETTO-RESULTAAT T.O.V. DE GEGEVENS IN TABEL 1 T.G.V. HET BEREGENEN VAN PERCEEL A TEGEN NACHTVORST EN DE PERCELEN A EN B NA DE BLOEI
(GROEIBEVORDERING) OVER EEN PERIODE VAN 10 JAREN EN GEMIDDELD PER JAAR u cd cd I 9 4 8 1 9 4 9 195Q 1951 1 9 5 2 195.3 1 9 5 4 195.5 1 9 5 6 1957 T o t a a ] T o t a a l - 6 h a Appel — opbrengs t < i n tonne n 0 , 6 3 , 3 1,5 2 , 7 2 , -2 6 , 0 - 1 7 , 2 1 5 , 7 2 , 7 2 0 , 7 • 5 8 , -G©mid| d e l ' d | Netto -resultaa t ^ i n gld . - 3 6 2 3 . 6 3 2 5 3 5 1 . 9 3 4 9 1 1 6 . 2 9 9 61Ü 6 . 7 6 5 1 . 7 4 6 1 2 . 5 1 8 3 4 . 5 8 8 •' P e r c e e l A - 2 h a Appel -opbrengs t i n tonne n 0 , 2 1 , 2 0 , 5 1 , -0 , 7 2 5 , 6 - 1 9 , 2 1 4 , 7 0 , 9 2 0 , 5 4 6 , 1 4 , 6 1 Middenprjj s i n gld . pe r 10 0 k g 2 , " 3 , 5 0 2 , 2 , 2 , 5 , -5 , - ' 2 , 2 , 7 , . " ' -Bruto — opbrengs t i n gld « 2 6 5 2 . 4 3 5 6 1 5 ' 1 . 3 0 0
89c
9 . 3 9 0 - I . B 2 5 8 . O 8 5 1 . 1 6 0 • 1 6 . 0 1 0 3 8 . 3 2 5 3 . 8 3 2 Koste n i n gld . 7 9 0 9 3 5 9 3 0 1 . 0 5 0 1 0 9 0 3 . 2 4 5 - 5 2 5 2 . 3 1 0 1 . 1 7 5 3.4OO 1 4 . 4 0 0 „ Netto -resultaa t i n gld . - 5 2 5 I . 5 O O - 3 1 5 2 5 0 2 0 0 6 , 1 4 5 - 1 . 3 0 0 5 . 7 7 5 15 ' 1 2 . 6 1 0 2 3 . 9 2 5 . P e r c e e l B — 4 ] -p co to a co fH a ,o co ft a 0 a r-i 0 CD -P ftft a
<q -rH 0 , 4 2 , 1 1 , -1>7 1 , 3 0 , 4 2,— 1 , -1 , 8 . ' 0 , 2 1 1 , 9 Middenprjj s i n gld.pe r 10 0 kg 2 , " 2 , 2 , 2 , -2 , - : 2 , -2 , " 2 , 2 , 2 , -2 , 8 C Bruto -opbrengs t i n gld . 4 8 8 2 . 5 6 2 1 . 2 6 0 2 * 1 7 6 1 . 5 9 9 5 5 2 ' 2 . 4 4 0 1 i 4 8 0 2 i 3 4 0 • 3 7 8 1 5 . 2 7 5 -Koste n i n gld . 3 2 5 43C 4 1 0 4 9 2 4 8 8 • 3 9 8 ' 5 3 0 4 9 0 5 7 9 4 7 0 4 . 6 1 2 4 6 1 aa Netto-resul -taa t i n gld ;\si
2 . 1 3 2 8 5 0 1 . 6 8 4 1 . 1 1 1 154 1 . 9 1 0 9 9 0 1 . 7 6 1 - 9 2 1 0 . 6 6 3 1 . 0 6 614
-Bijlage B V BEGROTING VAN DE VERSCHILLEN IN KOSTEN, OPBRENGSTEN EN
NETTO-RESULTAAT T.O.V. DE GEGEVENS IN TABEL 1 T.G.V. HET BEREGENEN VAN PERCEEL A TEGEN NACHTVORST EN DE PERCELEN A EN B NA DE
BLOEI (GROEIBEVORDERING) EN TEGEN DROOGTESCHADE -IN DE ZOMER OVER EEN PERIODE VAN 10 JAREN EN GEMIDDELD PER JAAR
tö 1948 1949 195C j 1951 M 952 ! 1953 1954 1955 1956 1957 T o -t a a l G e m i d -d e l -d p e r j a a r T o t a a l - 6 h -p a co o» bo a l a ö H CD c CD U -P P , a P i p * a =3 O -H 5 3 , 7 -52,8 3 4 , 1 •20,8 2 , 2 6 , -H 7 , 2 2 8 , -2 , 7 2 0 , 7 7 6 , 4 7 , 6 4 ce . «o ö S ^ 3 • 4» CO t 3 CD 0) d H is; h .H bo 1 8 . 4 9 7 490 . 6 . 9 4 9 - 1 , 1 7 3 539 6 . 0 3 7 360 1 3 . 0 3 4 1 . 4 4 1 1 2 . 3 4 3 5 8 . 3 1 7 5 . 8 3 2 , Appel -opBrengs t i n tonne n 2 0 , 6 - 1 9 , 2 1 2 , 7 - 7 , 2 0 , 7 2 5 , 6 - 1 9 , 2 1 8 , 8 0 , 9 2 0 , 5 5 4 , 2 5 , 4 2 P e r s e e l A -Middenprij s i n gld . pe r 10 0 k g 2 , -7 , 5 2 , 4 , -2 , " 5 , 5 , 4 , -2 , - ' 7 , -8 , 3 1 +> ta
