Social Return in aanbestedingen: van
last naar lust
Column Petra Oden | lector Hanzehogeschool
Steeds meer aanbesteders zoals gemeenten, onderwijsinstellingen en ziekenhuizen nemen Social Return voorwaarden op in hun aanbestedingen. Ondernemers krijgen de
aanbestedingen dan pas gegund als ze mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt in hun organisatie laten werken.
Meer over aanbesteden?
MKB-Nederland Noord constateert dat haar leden worstelen met de invulling van Social Return. Daarom is de Hanzehogeschool Groningen gevraagd om regionale mkb-ers te ondersteunen, zodat zij daar beter op in kunnen spelen waardoor hun concurrentiepositie verbetert. De Hanzehogeschool Groningen ontwikkelde op basis van haar onderzoek aanbevelingen voor zowel ondernemers als aanbesteders, zodat beide partijen beter ingespeeld zijn op Social Return. Immers, it takes two to tango!
Best practices
Het onderzoek startte op 15 maart 2012 met een minisymposium. Hier vertelde een ondernemer over zijn activiteiten voor GOA infra, een loopbaanbedrijf van 50 ondernemingen op het terrein van
infrastructuur in het Noorden, die samen leerlingen opleiden in de dagelijkse praktijk. Het onderzoek bestond uit vijf deelprojecten. Studenten en docenten hebben eerst best practices onderzocht. Ze bezochten bijvoorbeeld de Roteb in Rotterdam waar de gemeente met mkb-ers de dialoog aangaat om samen van Social Return een succes te maken. Uit de best practices zijn aanbevelingen opgesteld, die we in focusgroepen bespraken met ondernemers en aanbesteders.
In gesprek
Vooral de bijeenkomst waar deze twee partijen elkaar ontmoetten was een succes. Door met elkaar in gesprek te gaan ontstond er veel begrip voor elkaars belangen. Naar aanleiding hiervan hebben we de aanbevelingen aangescherpt en ingevoerd in vijf mkb-bedrijven. Deze bedrijven hebben we geïnterviewd. Daarna hebben we nog een enquête uitgezet onder inkopers en degenen die de doelgroepen aanleveren (doelgroepenleveranciers) en ondernemers. Helaas kwam alleen respons van de eerste groep op onze enquête en nauwelijks van ondernemers. Dat is jammer, omdat ons onderzoek nou juist bedoeld is voor ondernemers en wij heel benieuwd waren naar hun mening en ervaringen. Voor de eindconclusie geldt dat alle resultaten uit het onderzoek in dezelfde richting wijzen.
Samenwerken
We hebben niet alleen aanbevelingen voor ondernemers. Steeds is door mkb-ers benadrukt dat zij niet alleen staan in aanbestedingen, maar dat er aan de andere kant ook iets moet gebeuren. Niet alleen ondernemers, ook inkopers moeten zich inzetten voor Social return en ook degenen die de doelgroepen aanleveren. Uit ons
onderzoek blijkt dat de partijen uit de driehoek inkoop-mkb-doelgroepenleverancier nauw met elkaar moeten samenwerken. De verbinding tussen deze partijen vergroot de haalbaarheid en het succes van Social Return. Inkoop moet bij de formulering van de aanbesteding oog hebben voor de belangen van ondernemers, die hun bedrijfsvoering moeten hebben ingericht op Social Return. En de gemeente en/of de UWV moeten doelgroepen op tijd klaar hebben staan. De aanbevelingen zijn dan ook gericht op deze drie partijen.
De Hanzehogeschool Groningen ontwikkelde samen met ondernemers en aanbesteders het volgende schema met tips:
Ondernemers Aanbesteders
Wil je aanbesteders als klant, pas dan je bedrijfsstrategie aan op Social Return.
Maak zichtbaar dat je aan Social Return doet,
bijvoorbeeld op internet.
Zorg dat Social Return wordt gedragen en uitgedragen door de verschillende
organisatielagen.
Richt een loket in waar ondernemers met alle vragen over Social Return terecht kunnen.
Beïnvloed de besluitvorming over Social Return:
Leg contact met stakeholders.
Werk samen met andere ondernemers.
Zorg voor een transparant en consequent inkoopproces:
Raadpleeg de markt voor het uitschrijven van aanbestedingen.
Stimuleer keten- en branchesamenwerking Pas sancties toe als Social Return
voorwaarden niet zijn nagekomen.
Richt je bedrijf in op Social Return:
Welke doelgroep past in je organisatie?
Welke taken kunnen doelgroepen doen (job carving)? Neem de begeleiding mee
in Social Return:
Welke begeleiding kun je geven?
Welke begeleiding verwacht je van de opdrachtgever? Met welke bedrijven kun je
een arbeidspool starten? Welke afspraken maak je
over de financiën?
Zorg voor een transparante uitvoering van het doelgroepenbeleid waarin het ontzorgen van ondernemers centraal staat:
Ondersteun ondernemers bij job carving. Benut subsidiemogelijkheden.
Richt voorschakeltrajecten in. Benut stages en proefplaatsingen. Richt arbeidspools in.
Maak heldere afspraken over de begeleiding. Nazorg: houd bij welke doelgroep waar is
ingezet
