Vergelijking van de kosten van een aantal belangrijke teelten van groenten en fruit in 1939 en 1947

Niet voor publicatie Nadruk verloden.

L A N D B O U W - E C O N O M I S C H I N S T I T U U T

D E N H A A G ( S c h e v . ) - V A N S T O L K W E G 2 9 - T E L E F . 5 6 . 2 3 . 5 0 - G I R 0 4 1 . 2 2 . 3 5

Nota' noe 43«

VERGELIJKING' VAN DE KOSTEN VAN EEN AANTAL BELANGRIJKE TEELTEN VAN GROENTEN EN FRUIT IN 1939 SN 1947»

Ter verkrijging van een inzicht in de verhouding der productiekosten van' groenten, en fruit 1947 t.OcV, 1939? hebben wij van een 7-tal groententeelten en een 4-tal fruitteelten de kosten voor deze beide jaren berekend,

' :Bij 'dé'keuze dezer teelten is o,a-> reken..'.-v£ gehouden met de belangrijkste vormen waarin zij voorkomen (plat- en staandglas, vollegrond).

"•De resultaten dezer berekening waarvan U in de aan deze nota toegevoegde bijlagen'1 t/ra 11 een specificatie aantreft j. Tijn in onderstaande tabel opgenomen»

( * . On,der. g l a s G r o e n t e n H . 11 F r u i t ï n d e v o l l « ""•grond. G r o e n t e n n li F r u i t H H r» Bij-l a g e 1 2 3

"t '

₅ ) 6 7 8 9 10 11 T e e l t -wijze Pliitglas .(gedicht r i j e n ) faroibxls (onver-warmd) .id. (id*) Serre (id. v o i l s g r o n d idem idem idem ( s t r u i k ' idem ^oogatea idem P r o d u c t K r o p s l a Komkom-mers . Tomaten K r o p s l à ' /Druiven Vroege a a r d a p p . Zomer xods k o o l S t a m s l a b o n e n a p p o l e n en p e r e n M e i -k e r s e n Rode b e s s e n G e b i e d D e l f t , , s . o . , Dolf't . , e » o . W e s t -l a n d "Wèötland W e s t l a n d DaStroek Koedijk Z»—Ho e i l a n d e r Z e e l a n d Betuwe Z e e l a n d O p p e r - . v l a k t e •' ' ' 1Q00 ramen-1000. ramen , 1000 ramen 1000"ramen 2 . 8 Are i 1 h e c t a r e 1 h e c t a r e 10 a r e 1 h e c t a r e 1 h e c t a r e 1 h e c t a r e Erodu 1939 . . . 4 . 3 3 , - . 1794,"' 9 6 7 , - 452,:3 7 2 , 8 4 5 , 7 1 6 , -.150,-' 1 1 9 4 , -l ^ - ^ c « • • 1 3 4 1 , -3 t i e k o s t « n 1947 i n d e x -cijfer 0-939=

ioö.)

.

1 3 4 7 , 5 5 1 5 , 2 5 2 2 , 1 1 4 5 , 8 8 4 , -, " 2 1 6 0 , I 8 9 5 , 3 9 0 » -2 8 8 8 , - ' 3 4 3 1 , 3 9 9 1 ' ,

-s

3 KMWM 2 7 9 . 307 . 261 2 5 3 " 2S8 256 265 260 242 2p8 2£8 O n t l e e n r a p p o r t en b i j -l a g e n o , ' 6 2 A5 .65 Al 67 A12 ;6 ï A3 76 Al 67 A2 68 A8 68 A7 78 A2 73 Al 74 Al d aan i n l e i -dend r a p p » 4M iXfcr* ' HAAM—**' 5&* 59 59 59 59 '59 59 59 77 72 72

-2-De voor 1947 gegeven berekeningen zijn ontleend aan de in dat jaar door

het Landbouw-Economisch Instituut uitgebrachte en in bovenstaande tabel nader aangeduide kostprijsrapporten. In deze rapporten zijn de resultaten neergelegd van een onderzoek dat door het Landbouw-Economisch Instituut naar de kostprijzen van de belangrijkste groentengewassen en fruitsoorten in gemiddeld goed geleide bedrijven in diverse tuinbouwgebieden is ingesteld.

De gegevens voor dit onderzoek werden verkregen door mondelinge enquêtes bij meerdere tuinbouwbedrijven en deskundigen, terwijl tevens nog gebruik werd gemaakt van het sijfermateriaal dat door de Directie van de Tuinbouw bij het door haar in

voorgaande jaren ingesteld* onderzoek werd verzameld en dat aan ons Instituut ter beschikking werd gesteld. Al deze gegevens werden door ons op hun juistheid getoetst, terwijl de rapporten tenslotte e^an het oordeel van een "Commissie van Advies" werden onderworpen.

De cijfers der betreffende rapportbijlagen zijn zij het in beknopte vorm -ongewijzigd overgenomen, met uitzondering van de bedragen voor rente en afschrij-ving over de waarde van de plantopstand van appelen en peren en kersen, waarvoor de - door ons benaderde - stichtingskosten in plaats van de verkoopwaarde als basis zijn genomen.

Voorts is de vaarde van de grond in 1947 /jolijs verondersteld met die in 19&,

De kwantitatieve gegevens dezer rapporten hebben eveneens als basis gediend voor de in deze nota gegeven berekeningen voor 1939« Wat de arbeidskosten

be-treft betekent dit, dat met een eventuele daling van de prestaties per tijdseen-heid (arbeidsproductiviteit) geen rekening is gehouden, zodat de voor 1939 ge-stelde arbeidstijd in dat geval te hoog zou zijn. Hoewel wij ten aanzien van het arbeidstempo niet over exacte gegevens beschikken, v/il het ons niettemin voor-komen dat het arbeidstempo in het tuinbouwbedrijf in 1947 geen wijziging van be-tekenis t.o.v. I939 heeft ondergaan.

Van enkele kostengroepen, zoals onderhoud ,. algemene kosten en belastingen zijn de kosten rechtstreeks op hun geldswaarde geschat, in verband waarmede t.a.v. de coëfficiënten waarmede de verhouding dezer kostengroepen in beide jaren zijn aangegeven, eveneens enig voorbehoud moet worden gemaakt. .

De bij de onderscheiden productieprocessen gebrachte offers zijn tegen ver-vangingswaarde 1939» resp. op basis van het prijspeil 1947 gewaardeerd.

Aangezien de bijzonderheden van de in 1947 t.a.v. de verschillende productie-middelen gevolgde wijze van waardering en berekening uitvoerig in de, in boven-staande tabel vermelde, inleidende rapporten zijn toegelicht, volstaan wij met een korte vermelding hiervan:

Duurzame productiemiddelen waarvoor in 1947 nog geen vervangingsmogelijkheid bestond.

Voor deze productiemiddelen moest een schatting worden gemaakt van de waarde hiervan op het moment dat vervanging in normale omvang v/eer mogelijk is te achten.

Deze waarde is - uiteraard arbitrair - gesteld op gemiddeld 2% x het prijs-peil van 1938/39.

-3-De afzonderlijke kostenelementen. 1. Rente,

Over het in de duurzame productiemiddelen geïnvesteerd kapitaal ia voor 1947 3fo per jaar berekend, in overaenstemming met de algemene

rentevoet. Voor 1939 ia de rente van de grond gesteld op 3$>' voer de overige duurzame productiemiddelen op 4'f° per jaar.

2. Afschrijvingen.

Het vaststellen der afschrijvingspercentages is geschied op basis van de duur waarvoor naar het oordeel van deskundigen een nuttig gebruik kan worden vervracht en rekening houdend met een eventuele residu-waarde. 3* Materialen.

Voor de vaststelling van het kwantitatieve verbruik aan grond-en hulpstoffgrond-en is uitgegaan van egrond-en teelt onder normale omstandighedgrond-en.

A' Arbeid.

Do gecalculeerde lonen zijn getaxeerd op de week- on uurlonen, welke door het College van lüjksbemiddelaars zijn goedgekeurd, verhoogd met de verplichte sociale lasten. In die gevallen v/aar in ge^n

loon-regeling van overheidswege* is getroffen (bijv, pluklonen, keerionen e.d.) zijn de gemiddeld in 1947 betaalde lonen gecalculeerd.

Le kosten van arbeid hebben alleen betrekking op do handenarbeid, v/elke door betaalde arbeidskrachten of door de tuinder of zijn gezins-leden is verricht. Voor de eigenlijke onderneinorsarbeid (leiding en toe-zicht) werd geen bedrag opgenomen.

5. Meuib't^n van Derden.

Het onderhoud van duurzame productiemiddelen is verondersteld door derden te zijn geschied.

•! 3-Gravenhage , 10 Februari 1940. Samengesteld door: A.ïlolkamp. LANDBOUW-ECONOMISCH INSTITUUT De A d j u n c t - D i r e c t e u r (F.M. van Niquwonhuyzen)

KROPSLA, GELICHT PLATGLAS ( o n t l e e n d a a n r a p p o r t n o . 6 2 , b i j l a g e A5) D e l f t e . o ,

Sente

, t 1 > » ;,'"''

f

Afschrijvingen f/

^

/h

l a t e r i a l e n —^

T l-'J. ( l i i i > _*f£ 1

'<• JäT-S

, ' t ' i r */*^**

Arbeid / / ; "

-Diensten van Darden

'; -•• "

y # Ä #

" B e l a s t i n g e n ^

( e x c l . o n d e r n e m i n g s

-b e l a s t i n g )

T o t a a l

Kosten

Grond ***"*"*" ] " /

, P l a t g l a s

Overige duurzame p r o d u c t i e

-middelen en b e d r i j f s k a p i t a a l

E/i«4> •• ' -' /U-i*--' **

P l a t g l a s

Overige duurzame p r o d u c t i e

-middelen

f

/''Zaad

' organische mest

kunstmest

Overige m a t e r i a l e n /

Onderhoud en ^*» ^ ' , <J

algemene k o s t e n j

n

[ ^*

r

Transport en f u s t h u u r ]

V e i l i n g k o s t e n /S*

/

' -. t "»

.v^-1 ï 1

19

35

5

59

115

7

122

2

25

8

1

36

=========

186

K3=3£ = = = = = =

35

22

20

77

s s a a s s s s s

3

=«*=«=*==

4fi3

1939

Kosten 1947

(lOOO ramen)

: = * = = = = = = = = : =====

19

78

13

110

338

22 ,

360

4

99

22

4

129

============

531

96

76

41

N

213

4

= = = = = = = = = = = = :

1347

I n d i c e s

•

186

295

>*.

31ê.

ZZZZZZZSZZZZZSZSZ

Mr

277

133

t = = S5 = = ' = = =

279

ByInge 2,

KOMKOMMERS (broeiryen) (ontleend aan rapport no. 65, "bijlage Al)

Delft e.o. Rente • Afschrijvingen Materialen ' Arbeid

Diensten van Derden

i i Belastingen (exol. ondornerninga belasting) Totaal " Grond Platglas

Overige duurzame productie-middelen en bedrijfskapitaal

Platglas

overige duurzame productie-middelen Zaad Organische mest Kunstmest Bestrijdingsmiddelen Stro Overige materialen Onderhoud en algemene kosten Transport en fust Veilingkosten

-Kosten 1939 KOÏ 3ten 1947 ( 1000 ramen) 43 44 • 42 129 238 47 205 23 274 18

3

58

8

3Ö4 786 101 31 72 2J4

o

, * » » . » = « » » - _ j 1794 f = = = !

p=

i

; 43 ! 135 114 292 Indices 226

i

739 132 871 40 1290 45 11 144 17 1547 2248 274 • 107 166 547 10 = = = = = = = = =

5515

= = = = = = = = = 306

j

403 1 286 (==_.=_=__=! 266" ' 167 1 307 3=========

TOMATEN, ONVERWARMD WARENHUIS.

( o n t l e e n d a a n r a p p o r t n o . 6"], b i j l a g e A 12)

V/e st land i

Kosten 1939 Kosten 1947 Indices

Rente

Afschrijvingen

Materialen (lüOO ramen) Grond Warenhuizen

Overige duurzame productie-middelen en bedrijfskapitaal 20

74

16

110

warenhuizen

Overige duurzame

productie-middelen

Planten

Organische mo3t

Kunstmest

Bestrijdingsmiddelen

Verpakking

Overige materialen

Arbeid

Diensten van Derden

Grond ontsmetten

Onderhoud en alg.kosten

Transport en fusthuur

Veilingkosten

Belastingen

;, (excl.

ondememings-\

l belasting)

Totaal

144

28

172

32

26

15

5

2 41 20 137 41 19*3

180

307

79

"

W

8u 114 45 8 3 131

_ - | _ g _

224

365

54

78

23

39

1045

170

182

76

76

315

286

194

5

967

504

I

E S 3 =

8

2522

260

160

261

Bijlage 4 . KROPSLA, ONVERWARMD WARENHUIS.

( o n t l e e n d a a n r a p p o r t n o . 6 1 , "bijlage A3) W e s t l a n d . Reirtcj A f s c h r i j v i n g e n M a t e r i a l e n A r b e i d

Diensten van Derden

Kosten 1939 I Kosten 1947

Grond

Warenhuizen

Overige duurz'^9 productie-middelen en

bedrijfs-kapitaal

Warenhuizen

Overige duurzame productie-middelen Zaad Organische mest Kunstmest Bestrijdingsmiddelen Overige materialen Grond ontsmetten Onderhoud en alg.kosten Transport en fusthuur Veilingkosten ! Belastingen j (excl» onderneaings-j belasting) Totaal (1000 ramen) 12 50 71 96 19 12 91 22 Indices 125 115 205 259 1-76 225 76

6

2

37

125

14

52

17

18

101

29

4

131

357

57

121

57

34

269

354

236

266

452 1145 133 ro ! 253

DRUIVEN / BLACK ALICANTE (ONVERWARMDE SERRE) Westland. (ontleend aan rapport no. 76» bijlage Al)

Kosten 1939 Kosten 1947 Indices

Rente Afschrijvingen Materialen Arbeid Grond Serre Plantopstand

Overige duurzame productie-middelen en bedrijfskapitaal 10 45 8 (per serre) 10 81 17 14 69 Serre Plantopstand

Overige duurzame productie-middelen 47 17 8 Organische mest Kunstmest [Bestrijdingsmiddelen Overige materialen 72 7 5 4 4 20 123

Diensten van Derde

J

Onderhoud serre Onderhoud div. en alg«

jkosten JTransport en f u a t h u u r j y e i l i n g k o s t e n 60 6 5 15

"8T

122 177 103 47 22 172 28 13 16 15 239

72

351 360 285 108 14 14 27 B e l a s t i n g e n ( e x c l . ondernemingsj-j b e l a s t i n g ) 1 | T o t a a l ! 190

372

884

200 238 j

Bijlage 6 .

VROEGE AARDAPPELEN (VOLLEGROÎID) ( o n t l e e n d aan r a p p o r t n o . 6 7 , b i j l a g e A2) De S t r e e k . R e n t e A f s c h r i j v i n g e n Mrterialen Grond

Overige duurzame productie-middelen en bedrijfskapitaal Pootgoed Kunstmest Bestrijdingsmiddelen Overige materialen Arbeid

Diensten van Derden

Grondbewerking Onderhoud en alg.kosten Veilingkosten Belastingen Texel. ondernemingi3r -belasting) j Totaal

Kosten 1939 Kosten 1947 Indices ( per hectare ) 76 76 24 50 100 30 180 85 15 3 283 319 35 23 43 "Ï2o~ 100 383 266 28

7

w

985

105 53 87 i 101

i

12 i

I

845

245 20 23 60 126 333 242 309 243 167 256

ZOMER RODE KOOL (VüLLEOHOHD) Koedijk - S t . P c n o r - 3 ,

( o n t l e e n d aan: r a p p o r t n o . 6 8 , bijlage A8)

Rento i i | Afschrijvingen i i 1 Materialen Arbeid i i ! Kosten 1939

i

Grond

Overige duurzame productie-middelenden 'je lijfskapitaal

Zaad

Organische mest Kunstmest

! Diensten van Dorden

Belastingen Gronàbewerking Onderhoud en alg,kosten Veilingkosten (excl. ondernemings-belasting) Totaal 1 Kosten 1947 ( per hectare) 108 20 128 -=========_=: 45 13 32 107 152 =_=_____=_=-= 281 32 108 48 156 Indices 122 = __ = = = _ = = = = =_, = = =:_=:-- = - = 122 49 128 310 487 271 320 = = = _ - = - = = _ = -=:- = = _ - = - = = = 877 96 39 1 85 19 ! 38 i 90 j 219 = = = _ _ = = _ = = _=^ = -== _ _ _ . = = = = 20 716 34 1895 312 .243 I70 = = = = = = = = = = 265 : = = = = = = = = =

Bijlage 8 .

STAMSLABONEN (VOLLEGROND) Z . H . E i l a n d e n .

(ontleend aan r a p p o r t no. 68

1

bijlago A7)

Kosten 1939 Kosten 1947 Indico.3

Honte

Afsohri.jvingen

^ t e r i a l e n

Grond

Overige duurzame p r o d u c t i e

-middelen en b e d r i j f s k a p i t a a l

Arbeid

Diensten van Berden

Zaad

Organische mest

Kunstmest

Grondbewerking

Onderhoud en alg. kosten

Transport en fusthuur

Veilingkosten

Belastingen I

7 -,—'•—- . i

( excl.

onderrommgs-belasting ) ;

Totaal I

( p-;r 10 are)

12

2

14

16

Q

8

12

6

18

10

129

333

23

39

22

83

84

230

2

4

3

6

6

8

10

12

15

36

255

;87

2

150

240

200

260

Bonte -Afschrijvingen Materialen • Arbeid '

Diensten van Dord

Belasting ( x c l . onderneming belasting) Totaal Grond Plantop3tand

Overige duurzame productie-middelen en bedrijfskapitaal Plantopstand Overige duurzame productiemiddelen Organische me3t Kunstmest Bestrijdingsmiddelen Overige materialen en Onderhoud en algemene kosten Sorteren Fusthuur Veilingkosten 3 -Xosten 1939 Kosten 1947 ( per hectare) j 94 ! 94 67 ! 126 25 186 63 283 98 245 58 156 35 116 178 48 377 245 ============= 40 105

5

49 199 31 =============

1194

============= 185 430

125

299 389 34 897 810 = = = = = = = == = = = = ;

116

210 11 87 424 44 ============= 2888 ============= ! Index 1939=100 152 276

238

331

========== 213 i 142 ========== 242 ==========

Bijlage 1 0 . B e t a w e . • MEIKERSEN, ( .OOGETAM, V0I.L3GR0ND)

{ o n t l o e n d a a n r a p p o r t n or 7 3 , r ij l a g e Al )

E e n t e

A f s c h r i j v i n g e n

M a t e r i a l e n

Aibe i d

i . Diensten van Derden

Kosten 1939

( per hectare ) Grond

Plantopstand

Overige duurzame productie-middelen en bedrijfskapitaal

Plantopstand

Overige duurzame productie-middelen Kunstmest Bestrijdingsmiddelen Overige materialen Spreeuwen keren Plukken en sorteren Overige werkzaamheden

Onderhoud en algemene kosten Transport en fusthuur Veilirgkosten I Belastingen i ( erccl. ondernemings ! b e l a s t i n g ) ! T o t a a l 93 48

19

160

5» = = =:=: = = = = = = = =:

8o

31

111

105 70 24

199

85 350 78

514

45 35 70

150

r=t= = = n = = - = = = ==.

18

93 90

50

233

=============

200

98

298

298 153 58

509

464

1218

285

1967

131 120 140 391 ============== 33

-146 268 l E r a n r t c a : : K = : = - s x a r c : = =: = : : = = ; = : s = 3 I I 5 2 s s s s e s : : B=r =: = a =fc 3: 256 383 261 183 3431 298

EODE BESSEN (VOLLEGEOND ) ( ontleend aan rapport no. 74> bijlage Al)

Zeeland.

Kosten 1939 Kosten 1947 Indices

Rente

Afschrijvingen

Materialen Arbeid ( per hectare ) Grond Aanplant

Overige duurzame productie-middelen en bedrijfskapitaal

94

31

17

142

========== ====

94

56

49

199

; = = r r r = ï = = r E

140

Aanplant

Overige duurzame productie-middelen Organische mest Kunstmest

Bestrijdingsmiddelen

Oogsten en veilingklaarmaken Overige werkzaamheden

Diensten van Derden

jOnderhoud en alg. kosten JTranpport en fusthuur Veilingkosten 108 24 270

77

132

35 107 75

217

452 241

"393"

347

263

120 305 154

579

1740 796

267

25IS"

366

Belastingen (excl. ondernemings belasting ) Totaal

23

34

68

125

32

1341

60

105

120

....ï!

5

...

45

3991

228

142

298