Obductie
H .2 9 8 5 2 2 .0 7 1 9Inleiding
Uw naaste is overleden. De behandelend arts heeft u gevraagd of er obductie verricht mag worden. Deze vraag roept vaak andere vragen op zoals: “Wat is obductie en wat gebeurt er dan precies?”.
De omstandigheden waarin verdriet of andere emoties overheersen, maken het soms moeilijk om zulke vragen te stellen. Toch zijn ze belangrijk om te kunnen bepalen of u toestemming wilt verlenen. Deze folder is bedoeld u te helpen bij uw besluit.
Wat is een obductie?
Obductie is een inwendig onderzoek op een overleden persoon. Het wordt ook wel sectie of autopsie genoemd. Het onderzoek wordt verricht door een patholoog. Dit is een arts die gespecialiseerd is in deze vorm van onderzoek. Het onderzoek wordt op een respectvolle wijze verricht. Een obductie is een omvangrijk onderzoek, waarbij vrijwel alle organen van de overledene onderzocht worden. Een obductie is te vergelijken met een operatie en zal zo worden uitgevoerd dat er achteraf bijna niets meer te zien is. In geval van een natuurlijke dood moet aan de nabestaanden toestemming gevraagd worden.
Waarom obductie?
Het is niet altijd duidelijk waaraan iemand is overleden. Obductie is bedoeld om de doodsoorzaak vast te stellen. Een andere reden kan zijn om vast te stellen of de overledene een erfelijke of besmettelijke ziekte had. In het geval van erfelijke ziekte kunnen ouders van een overleden kind de informatie laten meespelen bij het krijgen van meer kinderen. Bij een besmettelijke ziekte moet actie ondernomen worden om eventueel besmette personen op te sporen en te onderzoeken. Nabestaanden en artsen willen graag weten hoe het ziekteproces en de daaropvolgende dood precies zijn verlopen. De obductie is het hulpmiddel bij uitstek om goed te onderzoeken wat er in de laatste levensfase met een patiënt is gebeurd en om achteraf te controleren of de medische behandeling juist is geweest.
Dat zal niet meer van betekenis zijn voor de patiënt zelf, maar wel voor volgende patiënten. Die kunnen profiteren van de lessen die van een obductie geleerd worden. Obductie is ook van belang voor de wetenschap. Van veel ziekten is een groot deel van de kennis ontleend aan studies van obductiemateriaal.
Wat gebeurt er bij een obductie?
Het lichaam van de overledene wordt geopend en de organen in het lichaam worden geïnspecteerd. Daarna worden ze één voor één uit het lichaam verwijderd, gewogen en ingesneden om de binnenkant te kunnen inspecteren. Vervolgens wordt uit elk orgaan een klein stukje weefsel weggenomen om microscopisch te onderzoeken. Daarna worden de organen terugplaatst in het lichaam, behalve die organen waarvan het onderzoek nog niet is afgerond. Het lichaam wordt gesloten en
overgedragen aan de mortuariumbeheerder. Als de overledene voor een opbaring wordt aangekleed, is van de obductie niets meer te zien, behalve bij kale mensen als een schedellichting voor hersenonderzoek heeft plaatsgevonden. Als u dit bezwaarlijk vindt, kunt u dit bespreken met de arts. In ons ziekenhuis wordt voor hersenonderzoek apart toestemming gevraagd aan de nabestaanden.
Het bewaren van weefsels en organen
Er zijn omstandigheden waarin, naast de kleine stukjes weefsel voor het microscopisch onderzoek, één of meerdere organen, of delen ervan, langer worden bewaard. Als het gaat om een ingewikkelde afwijking van het orgaan, is uitgebreider onderzoek noodzakelijk. Soms moet het weefsel of orgaan bewerkt worden om tot onderzoek over te kunnen gaan. De bewerking kan enkele dagen tot weken in beslag nemen. Voor hersenonderzoek is een periode van zes tot twaalf weken nodig voor bewerking en beoordeling. Een andere reden om een orgaan(deel) te bewaren is voor onderwijsdoeleinden. Het is van grote dienst bij het onderwijs aan medische studenten, artsen en verpleegkundigen. Deze weefsels of organen kunnen dan niet met de overledene begraven of gecremeerd worden, maar worden later alsnog gecremeerd door het ziekenhuis, behalve als ze bewaard worden voor onderwijsdoeleinden. Het is belangrijk dat u zich dit realiseert. Als u hier bezwaar tegen heeft, kunt u dit kenbaar maken aan de arts.
Hoe is de procedure?
De procedure begint met de vraag van de arts of obductie mag worden verricht, het uitreiken van deze folder en het beantwoorden van uw vragen. U als nabestaande beslist of u toestemming geeft tot obductie. Als u toestemming geeft, wordt de overledene naar het mortuarium overgebracht en wordt binnen afzienbare tijd (bijna altijd de eerstvolgende werkdag) obductie verricht door de patholoog. De obductie zelf vindt plaats in het mortuarium van ZGT, locatie Almelo. De overledene wordt respectvol door Van der Weg Uitvaartservicevervoerd. Na de obductie wordt de
één tot drie uur. Daarna wordt de overledene door onze mortuariumbeheerder verzorgd en overgedragen aan uw eigen
uitvaartondernemer. Na de obductie maakt de patholoog een verslag dat hij naar de arts stuurt, meestal gaat een kopie naar de huisarts. Na ongeveer drie maanden kunt u een afspraak maken op de polikliniek van de
hoofdbehandelaar om de uitslag te bespreken. Voorwaarden stellen
Het kan gebeuren dat u wel toestemming wilt geven voor obductie, maar dat u liever niet wilt dat organen bewaard worden of dat hersenen uit de schedel gehaald worden voor nader onderzoek. Uw eventuele bezwaren kunt u kenbaar maken aan uw arts die aan u toestemming voor obductie heeft gevraagd
Uitzonderingen op deze procedure Er gelden andere regels:
als iemand in een wilsbeschikking heeft laten opnemen dat hij/zij geen obductie wenst;
als iemand een niet-natuurlijke dood is gestorven;
als het in het belang van de volksgezondheid noodzakelijk is om een obductie uit voeren.
Iemand die overlijdt na een ongeval, misdrijf of vermoeden daarvan, moet gezien worden door de gemeentelijke lijkschouwer. Deze beslist dan of gerechtelijke obductie verricht zal worden of dat het lichaam kan worden vrijgegeven. Voor een gerechtelijke obductie is toestemming van de familie niet vereist.
Obductie bij een kind
In principe is de procedure bij kinderen hetzelfde als bij volwassenen. Obductie van een pasgeborene wordt niet verricht in ons mortuarium. De pasgeborene wordt hiervoor door de mortuariumbeheerder vervoerd van en naar het pathologisch-anatomisch laboratorium ZGT Almelo, via Vredehof.
Vragen en informatie
Als u nog vragen heeft, kunt u deze bespreken met de arts in het ziekenhuis.
De VSOP (Vereniging Samenwerkende Ouder- en Patiëntenorganisaties) is de koepelorganisatie voor zeldzame en genetische aandoeningen in Nederland. Kijk op www.vsop.nl of bel (035) 603 4040 voor meer informatie.
