Vergelijking van de momenteel benodigde hoeveelheid arbeid op landbouwbedrijven in vergelijking met voor de oorlog

(1)

T Ä N D B O U W - E C O N O M I S C H INSTITUUT

DEN HAAG (Scbev.) - VAN STOLKWEG 29 - TELEFOON 55.23.50 - GIRO 41.22.35 TELEFOON No! AFD. I BEDRIJFSECONOMISCH ONDERZOEK LANDBOUW 55 74.13

Intern© not» no 17 fl&f} Vi KsJ.# tt l y f '\

VERGELIJKING VAN DE MOMENTEEL BENODIGDE HOEVEELHEID ARBEID OP LANDB0UWBED1DVSN II ¥1101111X110 MBÎ VOOR DB 001LOQ

"£' Akkerbouwgewassen in de Noordelijke Bouwstreek in Groningen« Het is in het algemeen moeilijk oijfers t© Terzamelen over de hoeveelheid arbeidt welke vóór de oorlog aan de verschillende

gewas-sen is

besteed*-In rapport no 117 zijn voor oen aantal gewassen het gemiddelde . aantal uren gegeven, die verzameld werden uit de, verslagen van d e landbouwstudiegroepen v.d. Groninger Mij van Landbouw over de

voor-oorlogse jaren.

Deze cijfers zijn vergeleken met de uren van de voorcaloulatit 1952. Hieruit blijkt, dat voor de meeste producten na de oorlog minder man- en paarde-uren nodig zijn, maar dat de trekkeruren aijn toege-nomen»

Voor enkele producten o.a. vlas, cons.aardappelen en suiker-bieten ontbraken de uren van het oogsten in de vooroorlôgie jaren» De in de tabellen opgenomen uren voor het oogsten van deet gewassen

zijn globaal berekend met behulp van de' na-oorlogee gegevens. Iierb|} is gesteld, dat het vlas volledig met de hand wordt getrokken!- de

aardappelen niet worden gelicht en met, de hand gerooid! de uren voor iuSa»-bieten zijn ongewijzigd overgenomen.

1

Bapport no 117 Gemiddelde over 1936/37 t/m 1939/40 Rapport no 163\ '.* Vooroaloulatie-1952

Indirecte uren per ha Grondbewerking Drooghouden Drainage Onderhoud Diversen mu i PU tu BU 33 17 13 20 9 Totaal 92 73 2 1 2

"5

2,5 •+• JSL tu-23 15 28 8 23 2 2 2 3 12 83 2,5 89 32 12

Mreote uren per ha Wintertarwe1 Zaaien Verplegen Oogsten Totaal 7 47 62 11 10 33 6 26 63 11 8 15 116 ₅₄ 95 34 6,3 «,3 Wintergersti Zaaien Verplegen Oogsten 9 36 90 Totaal 135 15 9 31 7 18 63 10 7 15 0,2 6^3 55 _{^ _ _ i _} 68- 32

_«,5

gaverj^ Zaaien Verplegen Oogsten Totaal Zaaien Verplegen Oogsten Totaal 10 •28 82 18 7 25 120 j 50 11 66 118 19

9

27 195 i 55

11 30 67 13 7 17 1,7 4,9 108 37 14 62 99 17 11 26

lé.

1,7 1T5

54 _KL

Vgldbonfi«

Zaaien*

Verplegen Oogsten Totaal 24 58 23 6

-LUL

133 ! 42 ï 3,1

15 I 19 ! 1,2

5T I 15 I

-«S l

21

j 3,6

— —

(2)

- 2 Bireote uren Zaaien Terplegen Oogsten Totaal Bapport no 117 Gemiddelde over 1936/3? t/m 1939/40

nu

JEL

tti 16 50 112 24 19 28

176

71

t&pport »o 163 Voorealoulatie 1952

mu

i_JL

12 25 55 16 13 4

il

tu

o»5

M. AA.

JJfJt (ongerepelà) « Zaaien Verplegen Joggten 17 45 224 24 1 40 H 69 164 21 2 38 Totaal

₂₈₆

₆₅

₂₅₀

₆₁

1,6 0,6

2,2

f

£&&&ââ£i£Ë£gi£ll* otaa Verplegen ©©futen 70 ,76 395 45 26 45 ₃₈₀

II

| 35 ! 65 Totaal

₅₄₁

116

521

122-3,8 0,7

JÜL

MftlilJ,

Zaaien Verplegen Oogaten 16 222 24O 24 12 60 17 212 240 21 1 1 13 \ i 54 i totaal

_47Ô

96 J -

469

88

2,2 1,3

3,5

Bietepsaaij, Poten Verplegen Oogiten . ' 201 142 140 40 26 42 194 146 144 31 23 . 43 i Totaal

₄₈₃

₁₀₈

₄₈₄

₉₇

2,3

Itl

3,3

Indien op grond m n de voor- en na-oorlogee «ren per gewas een berekening wordt genaakt v a n de totale arbeldebehoefte v a n een bedrUf van + 4 0 h a eulttturgrond, dan blijkt een afnaae v a n de totale arbeide-behoêfte. B i j een zelfde bouwplan daalt de arbeidsbehoefte d a n In

totaal v a n * 14*700 » tot + 13«750 mu* Dit is d a n een afnuite v a n d e arbeidsbehoefte v a n ongeveer 25 « u per h a ©ultuwrgrond of wel '&•

' O p grond v a n dit besahikb&re basismateriaal i s desse berekening literaard globaal en doet geen uitspraak over de absolute afnam© v a n de arbeidsbehoefte ~op de akkerbouwbedrijven»

' . foor .het vergelijken v a n de arbeidehehoefte op d e weidebedrijven waren alleen gegevens bekend over de jaren 1937/38 e n 1941/42 v a n een aantal bedrijven, welke door de Aooountant»dienet van het m n i e t e r i e v a n landbouw werden geadministreerd. Pesse gegevens aijn verkregen «it • belastingboekhoudingen, welke deer"middel v a n enquête» net een aantal gegeveni werden aangevuld, foor de na-oorlogse jaren ie gebruik genaakt vân-.de uitkomsten v a n de LJ5.I.-bedrijven. Indien de na-oorlogee jaren

(3)

u 3

-worden omgerekend op het loonpeil van de jaren 1937/38 en 1941/42 is onderstaande vergelijking te maken van de arbeidskosten per ha. In deze loonkosten zijn de sociale lasten niet opgenöoen.

Iriealand- Veengebied»

Iioonkoeten p.ha f vreemd personeel boer/gezinsteâar Totaal

Weekloon van veeverzorger Indexcijfers loonkosten

• friesland-Kleigebied

Loonkosten p.ha - vreemd pexsonsel b oer/geeinsledea fotaal Weekloon.'van veeverzorger Indexeijfere loonkosten Bedreven • M o . d i e n s t 1937/38 32,-59r 9 1 , - 17,-100 46> 42,8 42,8 , - 18»-100 L .1.1.-bedrijven op b a s i s 1937/38 1950/51 I 195l/52igemiddelde 43»- ! 6 1 , - 104,-52,90 311 4 8 , - 67»-3 67»-3 , - i 7 1 , 3 8 , -66,~ ) 104,-56,20" 330

115»-§2,90

294 4 5 ,

-6

5 l

1 1 0 , -56,20 312 46 r 1 1 8 , -ledrljven l o c . dienst trieeland-KIeigebied

loonkosten per ha-vxeeiid personeel b o e r ^ r i m l i d e n ï o t a a l

Weekloon van veeversorger Indexcijfers loonkosten

Zuidholland-zelfkagend gebied Loonkos'ian 'p.ha - vreead persoœel

boer/geainsleden totaal

Weekloon veeveraorger Indexoijfers loonkosten Zuidholland-o ons » melkgebied Loonkosten p.ha - vreeasd personeel

boer/geeins leden f o t a a l

Weekloon van veeverzorger Indexoijfers loonkosten 1941/42 5 8 , - 51»- 109,-21,50 100 53»- 109,- 162,- 19»-100 4 8 , - 85»- 133»-20,50 100

L.I»I.-be4rivt» op-lusi«

2

1950/51 1951/52 Q M I A A S M » '•"lui ii.niHMi.rir.iHll.'aniimH.üiiin; 8 0 ' - 137»-52,90 246 4 0 , - 136,-* : 1 3 1 , -56,20 261 55»- 79»- 134»43» 4 1 , - 129,-176,- ! 172,- 174»- 133»-50,50 266 43»9 0 , 5 2 , 3 5 , -276 34»- 107,-

38,-SST

133»- | 141»-5 1 , 9 0 ! 141»-5141»-5,1141»-5 i

m

tm

1

137,-De oijfera geven een geringe stijging t.o.v. de vooroorlogse jaren (vooral t.o.v. 1937/38) te zien. Dit verschil moet teer waar-schijnlijk grotendeels worden toegeschreven aan een verschil in ds wijze van schatten vóór en na de oorlog. Vermoedelijk'is de aohat,tisg voor de oorlog wat minder natrskeurig geweest omdat esn enquête a»sr het karakter van een hulpmiddel beeft.

Hoewel een conclusie niet goed mogelijk is, l^kt een geringe rel!« stijging van de arbeidsbeaoefte óp weidobedr^jven tooh wel aannenel^k © M a t de graslandexploitatie gedurende de laatste jaren steeds meer asiidaeht is gaan vragen^ Hiertegenover staat een zekere besparing aan arbeid door het invoeren van da melkaaohine. Deze laatste factor wordt vermoe-delijk overgecoapeneeerd door de intensivering van de voederprodootis*

16 Haart 1953.

Saaengesteld door J.Hoornweg.