.
c:.·
.
.
~.... ·
... ·'' ··. . .
. ·-··.
.. .
.
.
...
«- __ __'___ _ __ . . ~. . . ~ -r ~ " ' ~ - - . . . _ _ _ _ _ _ _ _---
-~- - - ·---· ---' 1.,___,.
@l
ntsoen erhaal esting t in II mt!Jk, an dit! 1eltenu,•c
en 1edsel-2,000 Arne-i van · rant-yl dit tsland;o
per-iel. In stapcl rl\sta-.indc1·. sow at ••male:ig
odo
Op nanne unan- byge-nr. C. itkyk, kom-lcring iluk!'l' ando-ag. ·t as flwm- ;ekre-~lende ~ewys kom-aarop dwag nie, :n uit r. -duis-gesil, :is en \\'CCI' !CffiSe ·nterc mtlik :blick lndo- aan-InC\'. lante. )''\YC· n dus nuwc felt. lings. tker-wags r hul r' die 1raad ddel-F8b6 F8bl sver- be- 1gus->ucrs tom"·
ol.ie-onsr
aan tel de geld \'Ull wing led<· ;) 25!tier-"
.
~regllltreer uau d.le li . .t'.h WI 'n !\innsblad.
[
5dt .Jr:;. Kaapsln<l. Woenscag, 10 Julie 1016. No. 33.
w
~tt1mrenn~ ~~rm~epc1r
1T®U: W
ett§«»®trttn:aecti:in~
Deur
llrra~ii~rr§
Dio lndiers in ::-iuiii-Afl'il•a en
Jndic is besig om <lie naturcllt• ('ll ldcurlinge in :Suiti-Afril<a op
to~.· rui en aan tc nwcdir; om tot \H'tf.oortredinr; •·n :tl\(i.t•\\'C vcr-'>et teen die blanl\l''> uo1· tc gaan.
»al hulic nie 1wt hulsclf \'er!o,., nit•. maar dh· \\ e•g- vir die: natu-a·cllc in die land uant.lcln." Hy hct gcse dat die· 1-';'I'Ond in Suid-• '\fa·i l•a nic ann die• hlunlws
l.Jt•-hoort nif', maar aan dicgcnt· \\at <lie grcmcl llC'wcrl<.
'n Xaturdll'-\ aldlCintlleitr hl'l
dan on!< n~rlt·de· \\ I'Ck in Durban ge,.,e dat di<' n~tturl'lle dit' ln-d i e::. e '' l'hun:.;-•·lwor,.,aamht-id
met groot lwhtng,.,ll'iling clop
hou. c·u clat tiJC' <lag nic· lllt'l'l' ,·er is niE: "annccs· :ll die nic-blanl;:cs 'n blot, o,al \'OJ'IIl tt•t·u
al <lie \ \ d t•· ''at op diP !dt•ur-s!agboom g-c·g-rortcl •.,.
.
Gelederrre
van
OQBO
Worrd
SteTtk,rert
se
ArdljulJ71kcKO
G.
J)aar i!o oral hernudt·
hclang~tellint! intlit'
hf"l<•id
v
an
dif'
0:-.l->f'Wa-ht·andwag t'n \-t"ral
ten
upi~te"an dif'
landl"hestuurl">td~eJ.Die
gt~da~cvan
beroell!:i\-'Crteenwoordi~in~in
ten
min~teeeu
Yandie
twe(' rade of
kanat'r~ vinddeurgaans
h~all«"
gelcden~llyval'·.
lwt dif'
Adjunk-K.G
.•
~··nl.
J. \
.
Smith, in 'n onderhoud vcddaat· uadat
h~vau
5)-"3.000
myl-lan~erei:;
in
Noord
-
Tran:-o\'aal iu Kaapstad
teru~gek<'<'l'het.
<'!
D1c-
bchocft• ,.:\11 ,·crteen -woordlging van hicrdtc aard in plaus \'an parLy\'t•rLl'l!nwoordi-ging- waL nic im;luit,•nd i::; nic maar uitsluitend ten opsigtc,.an mense met dksclfde
bc-la:l~e. word so :stl!rk gevoel dat dit nie allccn in partykring._ nic maar v.:-rul oul' in Yak'bond·
1-:rin;.:-•· in:slag gduy het.
As die Oss<:wnhrandwag hiC!'·
dic hernuwing t..:weeg kan
bring, en dit is ni'' onmoontlilt
11ie as daar samc\\'crl<ing teen
die beleid van Vl'tdecldhcid van die kant ntn ander politicke organisasics g•·vind kan word, dan het die O.C. verlossing vii'
Suid-Afl·ika. so\\'\'1 uit die
mod-derpod
,·an
parlypolitiek as opdie gcbied \'an sy ekonomicse bestaan ~-r•·brin~. aldus 6enl. Smith.
::\l:\\-1': GI10EIIffi.-\.G
Die rondreis. wat gcstn.:l\ het oor 'n :d;;tund van mecr as
, 3.000 my!, lwl onder andere die
opl'nharing gclcwcr dat die
mensc vandag oral, ongcag purtygcsindheid of andersins,
Jig so·'k by die
Ossewabra!1d-wag-. Die vooruitsig van 'n eie pet's wat waat·hcid en die bood-sl:ap van volllsccnheid vir die \'olk sal brin~. het seer sekcr die \'olksbc:weging nuwe kra .r::-en moed gcgec ,.Dit hct
duiol'-liJ;: g<·durcnd<- tlil' reis gl'blylt
dat dil' O.B. ontl'l'fiSCgliJ• aan diCI to<:"ncpm is in sy groeil•rag,
e·n dat hy :-~y in\'Joed nou mt
buit1· tot• laat t.;"l'ltl. Eyna om!
hd nH·nso van undei' organisa-sh·-. tlie hyC't'ltlwrn,.,te bygC\\ oem . Daar is oral 'n vraag na h·,·:--:-tof !>Or dit• ()o,..,e\\'abrandwag".
het g<'nl. Smith vcrklaar.
Jagmakel·s op die sogenarunde ,.oorlogsmisdadiget·s" vir die
hcrhaling van die ::-.Jeurenbergsc druma, hct die gcledere Yan die 0 B nouer aanecn laat sluit en
gmter vasberadenhcid geskep. <;etlllc hietTan is die
;·asbl!ra-denhdd waarmec die organisa-sic op aile plckke aan~epak word," het gcnl. Smith vcrklaar.
sl\I:ET 01• SPErRD:t~H~: Twee Kaapstadse speurdcrs is vcrlc<lc Vrydag- gewond loP h ulle 'n jong blanke wou
arn·s-tcer op aanldag van huisbraalc Tt·n spyt.; \'an die feit dat hy clke sp.:unll!r twee kccr raak-g-»skict IH·t. het hu!le daalin gcslaag n'll hom in hegt.:.nis t<· n.:em Speurder-sersant J.
:-.Jauch:· is in die maag gcsldC't, terwyl sp.·urdct·-sersant G. J. \'an c!cr :llerwe deur <lie
ho-,·!eis \an l'll\C been gc\\'ond 1s. Op ·n \'ergadenng
,.a..,
Tn-diers, ldeurhngc l!n natmdk
wat verlcde week onder dil!
be-skerming \'all dil! Indiese Bond m Kaapstad gchou i '· hct hullc hul steun aan die Indli?!·s wat
m XataJ. die wet oortrce, to~; gcse. Verslicie sprcl>t•r-. lwt vcrldaar dat die tyd Yi.r
al\tiC'-wc verse~ dcur aile s<:"ksic~ van
die nic-hlanlc<· ucvolldng nou
aangebreek hct. Hullo lwt
ge-wys op die gToot luag \\at
uit-gcocft·n lmn '' ortl \\ anm•<•t· tlit• ~.000,000 nil!·blankc» oor tlic
land tot aJ•t!cwe ,·en.et ewrgaan 4.'11 gclylctydig tnt lydl.'lil•e· vcr-l>et OIJgCroep \\':Jnl.
9~§Kll.JlLTI]ll~
®IF
MIIJE~~
Die rcorganisasie met die aanstelhng \':.In lwmmandoradl! hct hcrnudt· stocikrag \'ir die
Be\\'eging hcsorg. Dit het
on-midd('llil< vr·ug-gelewer. Die
ko-optering vnn mcnse buite die
Bewcg- ng- op hierdie radc ht>t <.lie b~lang:;tclling opgewek. Oie
kommando's in hierdie dccl van
die land rs b«'sig om nuwc !cdc
te we1·f Sommige het selfs 'n
komp•. tisi, in hicrclic •:crband aan tHe gang.
:-;OEh OORLOGS;\IISD.\I>I-(H'~W.-: Oie spesiale s~;nding \'Ull uit Suid-Afrika wat m Durtslnnd gaan ondersod< in-st'cl hN na die bc:drywighL·de
•:a~: t:ni~J-burgcrs in Duit><land, he:. ht;J ondersoek \'oltnoi l!n sal <'::rs<!aa<.,s hul o~,·ind:n;::-s mct•dcc:I. Die Russe hct
g-ewei-l g-ewei-l ' om hicrdie scncling in hul
be!'ll'tl ingsgebied toe tc laat.
\'t•tmoc•d word dat Eric Holm
wa t glllU! en de die om· log na Suid-Afrika uitge!>aai hct, hom in hill e!ic gt:bied be\·ind. Aa.n die cinde van die
vct·-gadering is diegene wat bcrcid 1s om aan die bcwcging vir
wctsoortrcding dee! tc neem,
versoek om op te staan.
Ongc-vcer 40 persone, meestc natu-rclle, hct opgestaan l'll hulle gewilligheid getoon. Ann hulle is ,·arms uitgedael sodat hulle :net die !ciers ,.an die lydclike YCr:>et in Du,-ban in ,·crbinding kan tree.
Ook Gandhi is vamut Indie
bcsig om die natm·ellc in Suid-Afrilta tech die blru1ltt's op te
stool<. Op 'n bidstond het hy
gcse: ,Ek sal nie 'n cnltcle
traan start as almal wat aan
dk• bcweging ,;r lydclil\e Yer-set declneem, uitgewis word nie. Oe•ut· hulle lewcns fl!'l'r te Hi,
K amerade K an
fR.
yk
Word as
!Hulle
Net
K rag
Uitvind
Die Russie:;c nuu~blad Pra\'da hct 'n beroep op l~ussil!sc wcten-sltap!ikes gedol!ll om aile n:s ul-tate en navorsing wat in die buiteland op die ;::-eb1ed van die atoomkrag gcdoen is, te
oor-tref. Pryse word llltgclo()f vir
geslaagde navorsing.
Die Stalin-prys van 100,000
roebel is tocgcken aan die
RulS-:-;icse wetensl•aplilu!s wat Yer-antwoordelil;: was Yir die navor-sing ten opsigte ,.an lugdu}a-mika. As gevolg hiervan, so hct ?\-foskou ,·erklaar, is dit
:noontlik dat vliegtuie die
sncl-heid van 621 my! per uur lmn bereilc Die Britse blad Daily
Mail berig egter dat him·die vliegtuig 'n ontwikkeling is van die Duitse vinnige vlicgtuig wat sy vcrskyning aan die einde van die oorlog gemaak het, en tans onder Ieiding van drie Duitsers vir die Rnsse verder ontwikltel word.
.lY/
'l.(·
t${;i
(;E~L. l\il{'HAJLO'WI'J'CII.
Amerik:.:an,c· lood"'c wat iu Joego-Sl~m W tl'<'ll die Dnibt·t·,.,
gehelp \'e•g- lwt, was l.Jait· ,·,·r-ontwaal·dig- tu<· hullc \'t'rnt·•·m
hl't van tlil' \erlwor van ~t·nl.
michailow if('ft, '' t'l'r<.t:uul-k-il•r,
op aanldag \an itoog,·crraatl ('11 skak<"lin~ nll't dic \yand. HuUc het aansot•l;: gcdu<•n om tl'n be-hoewe ,·an die g-etll·raal
gctuie-nis te gaan a fie, maar 't•rledc
week is be1·ig uat die aansoel;:
vir die twccdc man.l deu1· die hof verwcrp is omda.t die
ge-tuienis ,onnodig is".
Volgens tlio Amerilmanse blad
Time het die Jtommtmisticse
dil•tn.tor Tito, wat dio verhoor
gelas hct, tydens die verhoor
gc~e dat :\lic-hailuwiteh su
,vPr-~ryp'' tc•e•nonr <lie> vollc so g-t·uot is da t hy lllllt't sterf, ,<of hy
s!•uhlit.;" be•dnd \\Ord of uie". !n t!k Jig- 'an hicrdil' voorui t-\·eroordeling dt•ur die• ~taats
hoof in .,<h-mollraticsc"
Joego-Sla\\ic, I'> eli<• antwoord \'an die hof dat gc·t uienis ten bl'hocwc van :\11<-hailo\\ itch .. onnodig'' is,
begrypbaar.
Op dil' foto word die bcslHII -<ligdo (of WI'OOrdecldo) gcsien waar hy clio hof vcrlaat. Vo
l-gcns dit~ Britsc blad Review of
\Vorld Affairs is hy vooraf ge
-mart.cl ten einde slwldbcl wnte-nlssc van hom af tc dwiDg.
,'. \ '\\'.\Lf.E AFGEJi.Et:'R
Aan dif' andcr !'ant, het gcnl. Sm1th 'crldaar, hct aan\·alle ::;oos dil: van mnr. Eric Louw en
van d••· pa:tyorgaan in Kaap -sta<l op rlic Ossewabrnndwag S;! stryd I Ct'n Britsisme en Kom-munismc, die geleclet·l! versterk.
By dil' O.B.-It•d•· het elit mccr
!Jp,!i-,tlll'id bl'snrg l'O in lL~.P.
J,rin~l' ni<• aliN·n -.impatie ,·ir
eli I' o,t rye! ~('\\ t•J, nie·. maar st>er
-.e·l<e·a· afl•e•urin~ ,·ir hiertlie n•-nynigc• aanvallc wat .:n die
laa-.t1· l~tl dt•ur tmg(•nnemde
lwl'r t·n sv lwlh·ga. van \\'atf'r·
IH'r~ cop tlit• 0. B. g-l'lns is, in 'n
tyd \\llllnet•r aile
Afrilmans-na-.ionaalvot·lc'ndt• groepe een
g,·me·<·n-.l•aplil<t· Yynnd. indicn
nit· e·c•n gc·nwe·n-.l<aplilu, dol'! ht"t
n.!!'.
.. Aan,·aiJc so•>s die van che
ltant \'an die lwmmuniste en d1··
w~~~~···.
ry;~~,,
J~i!
.~
IS:\:\" DIE GEJ<:STEI.lKES!
Die ·. oon:iacr ,·an dk Russi esc bf'lH:••rraad in Hongarye het
dk Hon~aarse regcring- ,·ersoclt om :streng op te tree teen die
gt·••stelikes wat die \'Oik na be-wcrinl{ aanspoor om teen dte l ~ussicsc owcrh~id in opstand te lwm. Dit hct gcbeur nadat
twl'c Russic'sc offisierc gedoo<l 1s. Die nota cis ctat nlle
Kato-lwke jtug-orga::isa"acs in dil! h:~n gt'dou, r"!o»t wo•·d.
[Sapa-Unitl•d Press).
\ 1r '''alu,,·Hn::<" 1•1 <lie r .. ,,c 'n l.tK~! Yir "~h'rl.;. \Hltwll\..l<clde 0.1:1nne l~ cJic lM\C
'n ;;;t•uut: l h '\;\ OOh .. '.:'\ ~'I.'J..:IU-\. U~ l'\\lhh.l:I~IH. ,\1.\.X \\OUU. :\L 1:--. { ~OU
'4'\ '\\,\1\h.t.LI.,(. •• (U vmlt·nlun1 is ..:-ccn hl1uh'rnl"' uiL·). Skryr om gratis ocsomh•rtwc!c attn:
JOHA:O. 11~:1-'J::H.
1:1cccr tnsutuut vtr Gesonanet<l en L1gganms~.mtwtkkehng,
Po"IIU:J 3-1\H - KAAPST.\.1},
8tuur my usRcbiJci vt!rdere bcsonderhede on:nrcnt u kursusse grati:;,
NAA.11\l ••• , •••.•• • · •.•. · · · •· · · •• · · ·• · · • · •• · • •• · • • · •• · ••• · · ·•• · · • •• •• •· •••• ·• ·• • AOHES ... · · · ... · · · ... · .. ·' · .. '' ... " '
BLADSY TWEE DIE O.B., WOENSDAG, 10 JULIE 194.6.
---Lffio®
\W®~a~
®ITB
mJ~@
ffi5CIDDTID®uu®
~~
~~rilliTTI@~ ~® IGW~lliltm~
,
D
ie
vyand
van
die Afrikanervo]k
vra ni
e
onder
watter
vlag
of ba
-n
i
er u vcg o
f
wa
tt
er ke
n
tekens
u
dra
n
ie,
die
vyand va
n
die Chris
t
endom
i
n
Suid
-
A
f
ri
k
a
s
oek
u
onderga
n
g
,
u
sal moet. veg
of u
wil
of nie.
Hy
sal
n
ie aau
u
die
keu
se
gee
ni
e,
hy
doen
d
ie
keuse,"
het genL
J.
A
.
Smith,
Adjunk
-
K
.G
.
,
by
geleent
h
eid
van
'n
groot vergadering
te Piete
r
s
-hurg
(
Tv
I.)
op 19
Junie gesc. Die vergader
i
ng
is
gehou onder
voorsit
-terskap van hfkomdt.
J
.
A.
van
Zyl.
Aan u is 'n ultimatum gerig
of 1.1 nou aan die Suid-A frikaan-se Party, die Nasionale Party,
die Afril<anerparty of die O.B.
bchoort, aan die Afrikaner in
wie se are Afrikanerbloed vloei, aan hom is ·n uitdaging deur die georganisecrde goddcloo
s-heid, die l<ommunisme gerig,
hct genl. Smith gcse.
Hierdie mense, het sprel<er
gese, eis die Afrikaner se land.
hulle skryf aan hom voor dat hy nie vryspraak mag he nie.
Hulle is bcsig met 'n veldtog
om die O.B. verban te kry.
Hulle wil dr. D. F. Malan en Hans van Rensburg en aile
Afril<aners aan die borne en
lamppale hang.
GEMEENSKAPLIJ{ Die tyd nader vinnig dat ons sal voel dat ons 'n gemccnslmp
-likc doc! het, dat ilit nie oor 'n verklcslngsvcldtog gaan nie, maar dat ons 'n plig teenoor ilie vo!k het. Daarom se die O.B.: My vriend, jy Afrilmner van die H.N.P., jy van die Afri
-kanerparty. as jy iets vir jou
-self en jou vo!k wil doen, kom bring jou organisasie. die O.B.
het nog 'n 800 Kommando's in Suid-Afr·il<a om saam met jou te veg (toejuiging).
Laat ons ons organisasies
saamgooi in een voillsdaad vir ilic bevryding van die Afril;:aner
van lwmmunistiese en Britsc
oorhccrsing in Suid-Airil<a.
Spr. het die wortel van die kwaad aan 'n vreemde gees
toe-gedig, wat in ons vaderland gc
-plant, uitgeleef en beoefen word
om die volk verdeeld en verbit-tcrd tc hou.
Van dat die Vicrldeur gestryk
is, is die stryd gevoer nog met
steeds dieselfde gevolge.
So-lank as wat jy jouself leen vir
'n stelsel sal jy nie daardie
stel-sel kan regmaal;: nie. Die in-strument l<an nie ook die baas wees n!e.
BRON VAK TWIS
Die huidige regeringstelsel, gebaseer op die sogenaamde
parlcmentere partystelscl, wat die mooi naam van demol<rasie gekry het, is die instrument
waarmee die Afrikanervolk on-der gehou word. Solank dit nie ,·ernietig word !<an daar geen verandering kom nie. Daarom
se die O.B. daardie ding moet
\'ervang word, daar moet weg
-gel<om word van die stelsel, die
stelsel moet vernietig word, waar jy in S.A. altyd twee veg-tende partye moet he. Onder
die huidige stelsel word die
volksbclange die voetbal van
die wedyvverende partye of
groepe in die vaderland. Indie en Egipte is tans besig om hul vryheid te verluy. Dit
is nie as gevolg van 'n {1ar lc-mcntere besluit, maar as gcvolg van ,·oll<saJ;:sic dat lrulle seo
-vier. Dit is nic die ydcle gc-ldPts binne die Parlement wat vir· enige voll< xan betekenis is Jlie. Daar is nie een enkele gc-val in die gcsldcdenis van die
wcrcld waar daar 'n gromligc ,·crandering in regeringsvo1·m
gelwm het as gevolg van 'n par-lementere bcsluit nic.
Langs die weg van partyver-ldesings sal 'n Afrikanerrepu
-bliek in Suid-Afrika nooit
vcr-kry word nic. Wat verlang word is nie 'n partystaat, maar
'n partylose staat ~oos die ou
Transvaalse Republiek gchad
het.
A
fr
(Q)@
mm
rm(O)
mrn
OC
~~ill! ce
rr
5
TIJllfr
75
§lk~rPJ~
V;yf teikcnsl<epe uit die totaal van 75 is tot sin!;: gcbring
dcui die atoombom wat verlede wccl< op die procfkonynvloot
by Biltini gelos is. Nege ander skepe is swaar beslmillg en 3
is lig bcslmdig.
Persmannc wat die ontpl of-fing van die born waargcneem het, het die gebeurtenis as 'n
,kolossale mislukking" be
stem-pel. Die borne op die eiland in die nabyheid is nie besl<adig nie en visse swem ongedeerd tussen
die skepe rond.
Daar is slegs tien varke, tien
bokke en 300 rotte uit die to
-taal van 350 bokke, 150 varke
en meer as 3,000 rotte deur die
ontploffing gedood. Die mening
is dat hierdie diere onmiddellik deur die born gedood is en dat daar nog meer sal doodgaan
aan die gevoige van die radio
-aktiewe stra!e.
Die twcede atoombom sal
binne dt·ie of vier weke
afge-gooi word. Hierdie lceer sal
die bom nie bo die skepe ontplof nie, maar hy sal so gestel word
dat dit onder die oppervlaktc
van die see ontplof. Na verwag
word sal dit 'n geweldige vloed-golf vcroorsaak wat oor die
eiland sal spool.
!EODDorc
!Bedlrywog
Onder ongunstige
omstandig-hede is op 27 Februarie 'n ge -slaagde funksie op die plaas van die Kommandant gehou.
By die geleentheid is £25 tcr
styvring van Nood.hulpfonds
in-gesamel.
Gedurende April is 'n ge-slaagde laertrek op die plaas van Oom Piet van Zyl, in die sl\aduwee van die Drakens-berge gehou. Die kommando
is daardeur met nuwe moed
be-siel.
Op 12 Julie vertrek twee mannc van die plaaslike Kom-mandowag na die laertrek te
Boesmansriviermond. Op 8
Augustus sal die
Kommandant-skap opnuut al sy kragte inspan om O.B.-dag 'n skitterende suk-ses te maak.
Meer Afrikaarus:
Versoek
v~rn
foA.ff(
o
Die kongres van die F.A.K.
wat vcrlcde week in
Bloemfon-tein vergader het, het besluit
dat daar stappe gcdoen sal word om Afrikaans sy regmatige
plel< in die handel, beroepslewe
en r·cgte te laat inneem. 'n Beroep is op Afrikaners op die
platteland gedocn om net Afri-lma.ns te praat as hulle in die stede kom. Die kongres het die
rcgering ook vcrsoek om toe
te sien dat a! hul werk amptclik in Afrikaans vertaal word.
Die kongrcs het die
moontlil<-heid besprcek dat die radio
aa.ngewend kan \Vord om die
Afrikaner mcer kultuurbcwus
tc maak. Dit is moontlik dat 'n radiobond onder die F.A.K. gcstig sal word.
Prof. J. C. van Rooy van
Potchefstroom is \\·ecr herkies tot voorsitter ,.an die F.A.K:
Hy dien in hierdie hoedanigheid sedert die dood van dr. N. J. van der Merwe.
HO:ER \VOLPRYSE: Vanaf
hierdie maand is die wo
l-pryse vir produsente met
5% persent verhoog bo die
van verlede seisoen, volgens
'n verklaring wat uitgcrcik is deur die Minister van Landbou.
Dit is moontlik as gevolg van die vermlndering van die hef
-flng van 13 tot 71/f~ persent op
Suid-Afrikaanse wol.
(Vcrvolg van kol. 5)
ring van sy gewcte hoogverraad
pleeg en daaraan slrulilig be
-vind word.
Besonder belangwekkend was
'n aanhaling uit 'n toespraal{ wat Parnell gelcwer het in
Cin-cinnatti toe hy Ameril<a
fleur-reis het om geldelil{e steun tc werf vir die Ierse stryd. P
ar-nell het naamlik verklaar dat die sekerste manier waa.rop die Ierc Britse belangc in Ier.land kon ondermyn, sou wees om
,Landlordism" te beveg.
HELP BOERE
Mnr. Scott-Hayward het die
woord gevoer oor ,Die land waarin ons !ewe". Hy het
ver-a! nadruk gele op die feit dat
talle !ere hulle aan die kant van die Boere geskakel het
ty-dens die Vryheidsoorlog van die
twee Republiel<e en het o.a. die
name genoem van genl. Butler
wat sy rang neergcle het as protes teen 'die oorlog, en Mi-chael Dav;tt wat sy ontslag as
lid van die House of Commons
aangevra het as protes teen 'n
oorlog wat hy bcstempel het as
die grootste misdaad van die
Negentiende Eeu.
1\lnr. A. Connolly het
meege-deel hoe Ierand in die laaste jare gevorder hct. Hy het die
oprigting van die Iersc Weer-mag as 'n belangril<e prestasie beskryf. Die Ierse regcring het
ook groot elektrifikasie-sl<cmas aangepak en die YOedselproduk
-sie is vermeerder. Die rcgering
stel 'n handelsvloot van 50 ske
-pe, elk van 10,000 ton in voor
-uitsig. Ierland is baie gerief!il{
gelee as 'n vliegbasis en
vlieg-velde word \•ir hierdie doel in-gerig.
JES]mmie
P
((})
lit
iti celi{
<e
Gn§ O((DJr
'f
C(])celi{Om§
,.Politieke waarnemers in allo partyc wag op een gcbcuJ·-tcnis met mcer bclangstell!.ng as waarsltynlil' op enige andet·
gebeurlikheid. Dit is wat mnr. !\. C. Havcnga gaan doNo,''
slu·yf Die Vadcrland in 'n berig na ilie verdaging Yan die ptulc
-mcnt.
,Daa1· word gcvocl wat mnr. Havcnga ook al mag besluit.
dit 'n uitwcrl<ing van die ve r-reikendste toekomstige betel,e
-nis in die politieke ontv .. ikkeling in die land sal he. Om hierdie
rede word mnr. Havenga. na die Eerste Minister, beslwu as die belangrikste spit waarom die Suid-Afrikaanse politick vandag wentcl.''
Die blad vcrwys verder na
moontlii{O politicl;:e hcrskomme
-lings en die luaal\ wat daar in
die geledcrc van die Vcronigde
Party gckom het as gevolg van die toel,enning van politiolw rcgte aan ilie lndiers en die Be
-markingswet. Hy verklaar dat
di-e eenheid van die party slegs
behoue gebly het dour die gesag van die koukus.
Die Hercnigde Party het ge
-durende die afgelope sitting
iedere geleentheid gehad om in
aansien en krag toe te neem,
,.maa.r tot dusver sl<yn dit nie
asof crnstige pogings
ua.nge-wend word om die vernaamste noodsaaklili:heid, ilit wil
se
ver-soening met andcr nasionaal-gesindc clemente te
bewcrkstel-Iig· nie."
WAPENSKOU
Ook Wapenskou, 'n weeklikse
nuustydskrif, Iaat hom uit oor die moontlike politieke ont,vik
-kelings as mnr. Havenga tot
die politick toetree:
,Dit is bekend dat hy (mnr.
Havenga) geen simpatie vir die
uitsluitende beleid van die
H.N.P. teenoor ander
Afril<aner-groepe getoon het nie, ook dat hy tot dusver nic te vinde was
vir samewerl<ing met die H.N.P.
op hierdie basis nie, hoewel die H.N.P. sy samewerklng verwel-l<om het," aldus die blad.
,Dit is ook bekcnd dai- hy
deur talle van die ledc vnn die
V.P. daar as opvolger van gcnl.
Smuts terug verlang word. 1s
dit moontlil.: dat daar 'n g-roep
in die V.P. is wat gen'Nl sal
wees om hom aan te !lll.'> by
Havenga se Ieiding lndien hy
net gewillig sal wccs om dit te kom gl'l'? Dit is die vraag wat waarnemers begin stel wanneer
hulle alternatiewe opwccg. Daar
word gcmccn dat 'n algemene
skommeling in die politick
langs <li6 wcg sal !com. Die
bespicelings in sommigo 1.-ringe
wil dat, met. behulp van cle-mente in die Verenigdl' l>art.y-verenig slcgs in naam deur die pcrsoon van die EE'rstc
1\finis-ter-die eenhcidsrigting-van die Afrilcancrdom moontlil' sterl,;er
om 'n Jlavcnga as om 'n Malan
saam kan trek MAGSFAKTOR .,Hoe raak of mis die gissings
is kan nog nie gesi! word nio.
Dat mnr. Havcnga 'n mag
s-fal<tor ,.an belang mag word.
word algemcen erken. Bene -wens aanhang in die V.P. en
Afrikancrparty en selfs in die
H.N.P .. >S daar die feit dat hy
reeds in die verlede met die
Ossewabrandwag en Nuwe Ordc
in belang van Afrikanereenhcid
saamgewerk het in 'n poging
om 'n front tc sleep wat ook die
H.N.P. moes insluit. Hy is in
beheer van die modernstc Afr:i·
l<aanse dagblad, wat boonop die
grootste sirkulasie het. Voorts
sit hy op talle direl<sics waar
hy 'n wyc kring van kontal,tc
het.
,.Wat gaan hy doen? Tot
dusver weet niemand nie:··
ver-klaar die blad ten slotte.
1U
nntl~ ~~
-
CGJflff~a1~ Jrrr~ff
Wn~~(Brr~ ~nn
w
~rrlk~tr§)
Elf visscrs van Port Elizabeth het bmndwonde nan hullc
arms en gesigtc opgetloen dem·dat lmlle lmnne rnostcrtgn.« tus-sen die vis in hu.l nette gcvind hct. Vyf van die visscrs is blankes. Hulle het omtrent 30 my! van die land gaan vis -vang op ccn van die ryl<ste visvangpll'ltlte.
Meer as 2.800 ton gifgas wat
in S.A. vervaa.rdig is gedurende die oorlog, is onlangs in die
geheim naby Port Elizabeth in
die see gegooi. Die gas was 'n
soort mostertgas en was bedoel
vir chemiese oorlogsvoering. Die skip wat dit in die see ge-gooi het, het altesaam tien rei-se onderneem om al die gas na
die diepsee te vervoer.
34 van die werkcrs is dermate
deur die gas aangetas dat hu!lc
in die hospitaal opgenecm is.
Daar word gevri'CS oat die hele suidlms \'ir 'n paar jaar
Ian!< ge,·aarlik sal word vir
val<ansiegangcrs wanneer die
gifgas begin aanspoel.
~o&o il~IRlJE IHilXJJIL~ITcrD
9
W
W~
YfiHi
lEIIIDP~JliFS
JYIIDIE~
Sowat 300 Jere van die Rand en Pretoria hct op
\Voens-dagaand, 27 Junic, vergader in die Carlton Hotel, Johanne
s-burg, om die 100sto vcrjaardag van die groot Jerse sta.atsmnn Charles Stewart Parnell te her<lenlc. Die verrigtinge het plaa.."!-gcvind onder voorsittCl·sl<ap van mnr. 'rom O'Hagan.
Die hoofspreker van die aand
was adv. G. A. Mulligan. K.C ..
een van die weinige !ere in Suid-Af!'ika wat in sy
jonge-lingsjare die voorreg gehad het om na 'n toespra.ak van Parnell
te luister.
Adv. Mulligan het 'n boeien
-de re-de gelewer oor die !ewe en
werk van Parnell. Hy het talle
voorbeelde genoem van die hel-democd wat die lere getoon het in hul stryd teen die Britse oorheerser. Na aanleiding van
die bekende geval van Duffy,
McManus e.a. wat eers ter dood veroordeel was vir hoogverraad
en later versagte vonnisse op-gele is, het spreker daarop
gc-wys dat elkeen ,.an hierdie
manne in hul latcre lewe hoe poste in Amerika en elders
bc-klee het. Hy het verklaar dat dit 'n les bchoort te wces vir
diegene in hierdie of in enige
ander land, wat om blood rocp
\\'annecr iemand onder
aanspo-(Vervolg in kol. 3) Mnr. [.P\'UOt .\ll<ryf: l)ic ling in hctinnE mcnslH val gee heidsoo waarin van die speel < tcrs", j berg, ir 'n Br veering naam ~ plaas g hy gev uitgestt re. wat like m2 soek he wis. I dellik Taylor hulle b: \'CriDOOI 'n Sel bestaan - 'n v; aankom Roelf v1 ge seun tc graw moontlil te gere< is, in d hoorlike nog nix~ tjie, toe tr staar sondc·r· I vir self\• JOOD: Ondcrgrc pick met nate, pl• gcwere i by 'n Jo Haifa 01 vir optn ' .rR·UM Barry T: die ArnE willig is siele ste1 100,000 : voer kan WORD Jlingsbeq \'an Oos· Russiese onder di; ningrad was die · "an die~ oorlede il AFRUi Afrikanc1 gedurend in Johar van die
1
daar 'n tc der Iede met lyd: liefde di groepe s1 Al\fERI Die Am owcrheid kend ger rikaanse dervra is diefstaJ ' wat uit gcroof il stel llOg SP.I<;:SI:1 SKAF: [ dooclvonni ernstige ~ Mini$tcr " dig. DJt siale how die misda: nou afgcs_,atf¥mmi
Atzt
t
1;.t
¢*!
r'&
1:2
}g
r&M-
r (
z;;
q
1 ) 1 •52
•
-
.
~
i
a
r
.
-
~)
-f
•
Z(?t } )
·w•:
:
::g:=g.:,:;
1r
]],
§
ebem ·-ander doen," parle -dat hy van die m genl. >rd. Is 1 groep ~cd !Sal 1>as by 'ien hy 1 dit te .ag wat ranneer ~-Daar ~cmene r>olitiel' Die !cringe ut ele- 'arty-eur die 1\:linis-van die ;;torl,er ~ialan issings rd nie. mags-word, Bene -.P. en in die dat hy et die e Orde enheid poging >ok die 'f is in ~ Afri-top die Voorts waar ntakte Tot " ver -e.-J)ff
t:>1 •~~
!mile tus-:s is vis -rmate hulle m is. 1t die jaat· ll Vii' die)~
·
).) ~ eus- ncs-tnan ~s-)uffy, dood rraad e op-P ge-ierdie ~ hoe ·s be -r dat s vir enige rocp nspo-~.1
..
-~j
J.
DIE O.B., WOENSDA.G, 10 JULIE 194.6. BLADSY DRilll
,.
_
__
___
_
__
_
_
Ongel(f)([Di!l!ikce
W
rcee<dlheid V
ann
'
\jlf
.
f:
.
~
.
R
~ ~
.
..
•
Y.l
-~
q.
IE.
L
.
~
fD)
0~JriC.
0f
c ci.w~
'
lll>Irnt§ce 01LlLl1§ner
t
~,·
iA"'ffftt·
?.
~~
Mnr. G. J. van Niekerk, P.K. 1
Levubu, oor Louis Trichardt,'
skryf:
12-JARIGE
Toe die 12-jat·igc Cornelis
sien wat werldik met sy vader
en broer gebeur het, het hy
bitterlik gehuil. Dit was tot
ergernis van die bevelvocrende
offisier wat onmiddellik
hier-die weerlose kind voor dieselfde
vuurpeleton Jaat sleep en met
Leemetford-lweels deurboor het.
die Engclse was, vertel die
vol-geride:
Toe die kluite op die liggaam van klein Cornelis val, het hy
sy een handjic losgcwring en herhaalde pogings aangewend om die vallende grond van sy
gesiggie te weer. In hierdie
tocstanc is die slagoffers
ge-laat.
Die verhaal van Japie Grey
-ling in Die O.B. van 11 Junie
Jterinner my aan 'n ander on
-mensliker en lafhartiger
voor-va.l gedurende die Tweede
Vry-heidsoorlog. Hierdie drama
waarin 'n 12-jarige seuntjie een
van die slagoffers was, is afge
-speel op die plaas ,Sweetwa
-ters", in die distrik Soutpans -berg, in die begin van 1902.
'n Britse kolonne onder
aan-voering van 'n offisier met die
naam Taylor het op genoemde plaas gekampeer. Vandaar het hy gewapende naturellebendes
1titgestuur om die groepies
Boe-re, wat in die Laeveld se
dode-like malariastreke skuiling
gc-soek het, op te spoor en uit te
wis. Diegene wat nie
onmid-dellik vermoor is nie, is na.
Taylor se l<amp geneem, waar
hulle byna sonder uitsondering
vermoor is.
'n Sekere groepie burgers het
bestaan uit drie Van Stadens
- 'n vader en twec seuns. By
aankoms in die l<amp word
Roelf van Staden en sy 22-
jari-ge setm aangese om hulle graf
Le grawe. Daar dit byna
on-moontlik was om met <!ie
sleg-te gereedskap wat hulle gegee
is, in die harde grond 'n
be-hoorlike graf te maak, was dit
nog niks mecr as 'n vlak holle
-tjic, toe hulle bevel luy om reg
le st.aan voor 'n vuurpeleton,
sonder hullc geleentheid te gee ,·ir selfverdediging.
JOODSE Al\Il\:lUNiSIE. - 'n
Onclergrondse
voorraad-opslag-plel< met duisendc patrone,
gra-nate, plofdoppies, mortiere en
gewere is deur die Britse troepe
by 'n Joodse nedersetting naby
Haifa ontdek. Dit was bedoel
vir optrede teen die Britte.
TRUl\-L<\N EN JODE. ~ Pres.
.Harry Truman het verklaar dat
<lie Amerikaanse regering
ge-willig is om tegnicse en
finan-sii;He steun te verleen sodat
100,000 Jodc na Palestina ver
-,;oer kan word.
WORD VERDOOP. -
Ko-ningsbergen, voorheen hoofstacl van Oos-Pruise en tans onder
Russiese )Jestuur, sal voortaan
onder die Russiese naam Kali
-ningrad beh:end wees. Kalinin was die voormalige ,president"
van die Sowjet, wat lwrt gclede
oorlede is.
AFRUi..-\NERPAR'l'Y: Die Afrikanerparty in Transvaal sal gedurende Augustus 'n lwngres
in Johannesburg hou. Leiers
van die party het verldaar dat
<laar 'n toenemende begeerte on
-der lede van die party is om met lydsaamheid, geduld en
Jiefde die verskillende
voll<s-groepe saam te snoer.
Al\IEl{.li\Aru'ISE DIEWE:
Die Amerikaanse besettings
-owerheid in Duitsland het be
-kend gemaak dat twee Ame-ril<aanse offisiere onlangs on-dervra is in verband met die diefstal van Duitse skilderye wat u.it kastele in Duitsland
geroof is. Franse speurders
stel nog verdere ondersoek in.
SPESlALE HOWE
AFGE-SK>\F: Die afskaffing van die
doodvonnis ten opsigte van
ernstige gewelddadc is deur die
::v!inister van Justisie aangckon
-dig. Dit beteken dat die
spe-siale howe wat ingestel is om <lie misdaadgolf te bekamp ool;:
nou afgeskaf is.
Dit was egter nog nie die toppunt van onmenslil<hcid nie.
Toe hicrdic Afrikanertjie voor
die wrcde Engelse lood
incen-sal<, was hy nie dodelik getref
nie. Nietemin is d<tdelik begin
om die vlak y1·M met die dT·ie
vermoo?·des toe te gooi.
'n Ou nature! wat tans in die
N oord-Transva.alse Laeveld
woon en destyds in diens van
Die nature! vertel verdet· dat
die gekerm van Cornelis die
hele dag gehoor kon word tot
in die laat middag toe dit al
stiller geword het, sodat dit
teen die aand heeltemal stil
was.
Na die vex-trel< van die
En-gelse magte het naturelle wat
in die nabyhei<! gewoon het,
die blootgestelde lyke gaan be
-dek.
l~HlJW~ IL~\9\fiE
wnm
Wom5o
WIL&Rhd
@IF
,Net
soos
in baie
and
er dele van
ons
land
vlam daar
nuwe
lewe
vir
die
Ossewabrandwag op
in die
Swartland-Sandveld
•
generaalskap onder
bevel van·
genl.
Moorrees van Atarde",
ver-klaar hoofkomdt. W. R.
Laubscher,
Voorligtings-offisier
in Wes-Kaapland, wat
so
pas terugge
-keer het van
'n
twee-weekse
besoek
aan hier.die
afdeling.
·
,
Die
Ossewabran.dwag
se
standpunt van V
olks-eenheid, V olksamewerking en
V
olksregering
in
teenstelling
met
die partye
se
standpu.nt van
twis
en
onverdraagsaarnheid
teenoor m.ede-Afrikaners,
versadig
'n
baie (b-ingende begeerte
by
die
gemiddelde
Afrikaner", verseker
komdt.
Laub-scher.
DIE VOLKSFRONT
,,Dr. Hans van R.ensburg se
verldesingsleiding, nl. die
skep-ping van 'n Volh:sf1·ont van
samewerkemle Yoll•sgroepc in
teenstelling met die
partye-leiding wa.t lwppig bly ldeef aan
die voortbestaan van
party-fronte van n'istcnde volksge
-note vind in wyc ln-lnge
on-teenseglil;. sterl;. byval."
,Groot getalle welmenende
Afrikaners, wat vandag nog buitekant die O.B.-geledcre
staan aanvaar hcclhartig die
Ieiding van dr. Van Rensburg
en glo saam met hom dat die totstandlwming van 'n Volksfront van samewerl<ende
volksgi·oepe die enigste wa
-pen is waarmee die
Afrika-nerdom 'n parlementere ocr
-winning by 'n volgende
alge-mene verkiesing kan behaal",
getuig komdt. Laubscher.
,Die pattye, en by 11ame die
.H.N.P. of V.P., wat hier<lic
on-voorwaardeli.l;.e samewel"ldng
wat die O.B. aanbied halstarrig
bly weiet· lwm al meet· en mcer
onder vcrdenking by die vollt".
verklaar hoofkomdt. Laubscher;
,en mec1· en roeer Afrikaners
sien op na die O.B. as die
enigstc samesnoerendc fal<tor in
die skoot van die Afrilm.ner-volk."
Genl. ·Moorrees van Aarde en
hoofi<Omdt. Laubscher hct op
die volgende plekke
vergade-rings gehou: Malmesbury, Phi
-ladelphia, Riebecl< Wes, Riebeek
Kasteel, Aurora, Suurfontein,
Velddrift, Vredenburg,
Moor-reesburg en Hopefield.
Op al die vergaderings was ook andersdenkende Afril<aners aanwesig wat aandagtig geluis-ter het na die beleid en leiding
van die Ossewabrandwag.
Die bovolvoeremle gene1·aal
het oral die
rcorganisasie-• Sl<ema deurgevoer on geesdrii-tige offisierc cu lwmmando-ra<le
agt01·gclaat wat met nuwe
be-sieling die stryd voortsit.
Standbeeld Na
i<erkplein
Die stadsraad van Pretoria
het eenparig die beginsel dat
die standbeeld van pres. Kruger
wat ta'ns op die stasieplein,
staan, na die suidekant van
Kerkplcin vervoer word. Die
beginsel dat 'n permanente ver
-hoog vir die standbeeld
opge-rig word, is ook aanvaar. Die
voorstel is gedoen deur die
bur-gemeester.
Die Krugergenootskap wat
hom beywer vir die verskuiwing
van die standbeeld na Kerkplein
het nog altyd gei:Hs clat die
standbeeld in die middel van
Kerkplein geplaas moet word.
TEiiORT AAN BABAS: Die bevolking van Franl<ryk het so
afgeneem dat tensy Frankryk
3,500,000 immigrante invoet· hy
nie meer sal kan voortbestaan
as 'n groot moondheid nie, vol
-gens 'n verkl.aring van die
minister van gesondheid en
be-volking in die voormalige Gouin
-regering. Hy het 'n beroep om
meer babas gedoen.
Frankryl< se cis om meer
kin-ders is gegrond op sy ernstigc bevolldngstoestand en soos al-tyd hou hy 'n bevreesde oog op
sy bum·man Duitsland. Die be
-volking van Duitsland het
ge-durende die oorlog toegeneem
terwyl die van Frankryk met
meer as 'n miljoen verminder
het.
\
GEEN
:LAERTREK
Die Laertrelt wat op die plaas
Coopersd,al, naby Komatiepoort
vanaf 11 tot 20 Julie gehou
sou gewees het, is weens on
-vermydelikc omstandighede ge
-l<anselleer.
l{ORING: Kanada sal teen
die einde van September· begin
om 300 boesel !wring na die
Jande van die Britsc Ryl< en
die hongerlydende Europa uit
tc voer. Dit sal die grootste
uitvoer van die afgelope jare
wees. Die koringopbrengs van
Kanada word vanjaar as
be-sender groot beskryf.
Boere
Aandag
~
BELLVILLE SUID VISSERYE
Vars en Soutvis. Plattelandse
bestellings geniet voorkeu!· in Masbanker bokkems. Ons koop ook vars groente en
boere-pro-dukte. 5159-4
Dameslhoedle
o o oVIR WELKE GELEENTBEID
OOK AL, U KRY
VER-SKEIDENBEID BY
~
DIE l'I'IODEWINKELPAROW
MIE1UIBJEl§
PRYSE STYG VINNXG
KOOP NOUt
Ous hou alleenllk goele
kwaliteit Meubelv in
voorrB.f'd
Werda
Meubelbandelaars,
(EIENDOMS) :8EPEJR.K
Groote Kerkgebou - Kaapatoo
Die Vrou in die Geskiedenis!
D 0
f£
Abb
f??J
O(JtfB:lN
§
fE
~~
fR
0
OJ
Deur Eric Stockenstrom
.
6
I
6
posvry.
·
'n Oorsig" van die rol wat die vrou in die gesl<iedenis
van Suid.-Afril<a gespeel het. Marie Koopmans-de Wet,
Olive Schreiner, Johanna Brand, Marie Stegman,
Emily Hobhouse, ens., word behandel.
Romans
MARYNA,
1dssie,
VRA
OM
L
YS VAN NUUTSTE
ROMANS
JP>IRO
lECCJLESHACROEI{fllANDJElL
..
BLADSY VIER DlF. O.B, WOT<rt\'SDAG, 10 JULIE 1916.
---
--
----
----
---Dll·~ O.B., \1/0E:\SD.\G, 10 JULIE l!l16.
Pulitickc waarncmers s:en in dtt: :1abyc toekoms 'n hcrsk.1m
-meling in die Suid-Afnkaanse politick. Die Vaderland, die groo. stt:,Atnkaan,!;C uagblad, sowel a.<; die nuustydsl<rif \Vapcnslwl•. hct \'uurvcrl~dc ,,.e,•k besptcgelings gc:hac! oor toekomstigc onl
wikkelings. \\'aat· I>tc O.L. hom in die jongstc tyd stcrk beyw1 r
hct n:· samcwt;rkmg tusst·n d1e nasionaalgcsindc groepc. is 1:1L
nodig dat met hiel'dte beskouings rekening gehou word.
Dtc naam van nmr. Havenga word deur aibci blaaie slcr.
op di1· voorgrond gl'l>r-illg Dit: S< krctaris ,·an die Afrikanc·r
party hct lwrt gelcd~..; hom ook uilg't..la:lL oor dtc keusc waan·oo~
die party slaan: Hy het die moontlikhedc genocm van samewcr·
king met of die H . .:\J.P. uf die VercnigC.e Party. Ten OJI:Siytr rnn
ccrsyutot-Jit<lc hd lty die /.Jc8t!;aar ingc/.Jriny dat Jdcnl ,. party M
ldr )'S hul II' Stl'CIIr uctoon ltct ()1/L <lie l'CI'SkilltJ!dC !'Olk.syru• jJI
MHLnl tc MIU< r. lJtl .s tlau ook /)( kcnd <Tat mnr. Hcn•t lltfa ill t1ic
n.-rlulc lit rtu/ tnt.'> ,,m 11 lwnd!JU!OOtslwp md tl ~ fl .. \ .P. I< n
6muts tc r,n·m 1111/s tlic dr urc nic l';1· wider ?wsionalt- yroqn soos
du, OssCtl u/.Jnwf/a·u!' fiLS/lilt. is me. Daar kan dus :t'angcncL'IH
word dat lire Airil<ancrparty ec:nlcr in die rigtmg Yan d1<! H.X.P.
~al IH~ig, indicn ht~'<genocmdc dil .. \'ir hom net moo:1thk :;al mnal·:.
Ten opsi!'tc ,·an samcwcr king met die Vcrcnr,g-dc Party iwl die
sLitrctaris gcse dal hul oorlogsbclcic c:. gebr\!l( a<L. ~cvol'l \':r
'n st:1:1dpunt ,·an Suid·Afrika cct·ste in die pad staan.
Ons WJI geen \'Oor.:;p.:-J mg waag oor wat mnr. Ha\'cnga t'll •;y
pat·ly gaan doen nie. Da.ar is sprake ,·an ·n heeitetval nuwc 1 r·
skommcling wa:J.rdcur nmr. Havenga aan die hoof \'flll 'n nuwe
patty tc staan l<an kom wat sy lede uit sowel die \'crcn gdc M
die Herenigde Party sal trel·c Ons tcil net lieklemtoon tlat rlir
Afnkmlcrclom m the rul!fendc pa~r 11Wcmdc t·oor '11 kcu.w· 8/(Wit
·wat ran ikcndt· !II rOlflt.: mag It(.
Wal die H.N.l'. bctref, staan hy voor
grootmoedige optredc 'n saambinding van
die kcu:;e om dcm
nasiona.lc ltragt('
moontlik Lc rnaak wa~1rbinne daar ook pick vir mnr. Havl'nga
eu andt:r sal Wt'('S, of om Lc volhard in sy engc rigling \'all
isolastc, en hom daardeut· van gocie Afril<anerJn·agte blywend
le vervrccmd.
\Vannee!' 11uwe parlye eet·s gc\'orm is, ::;al dit bail: nwct!il,
wees om
cie
,·erdeeldht>id te oorbrug. Daat· sal ccrs kraglcgc-mcet word, en die mure \'an skeiding sal weer \ .m~!g opgebou
word.
Dtt wtl dus \'Oorkom of die ,·erantwoordeliki1cid op die
skou-ers van die H 1'\.P.-letding tans besonder swaar druk. Hull' lt1 t
rmul<£!} n<J!J clue k'(Jns om d,, cenhci<l le herstcl t·an 11111tst tea'
/;y ell( wtbreck 1:a11 die oorlog bymckaa1· tt:a-~. Die fcit llat nl
hicrdic mcnsc bc·rc.tl is om met die H.N.P. scuw1 I< 1ccrk. imi•• 11
laasgt nocmd' maar net die hand wil 1-·at Kat lot It om uitatstn k
word, 11laas ·n llistontsc t·cranttooonlclikhdd op eli( skutu rs t'ml
die H.N.P.-lc!Cr.s wat m die ccrsvolgcndc paar jaar tot 'n mml.J~(
sdft·cnt:]tt lam lei a.s dam· 11ic van die !Jnlclc gclccn/hcul !lcbruik
gcmCUlk word nic. \\'ant dtt behoort \'ir clkeen duidelil< te wecs
dat cnigc nuwc kombmasic op 'n grondslag van Suid-Afnkaansc
nasioualismc die \'Oorwaarde wat nmr. Havenga blyl;baar stel
- 'n gcdugtc mcdcdinger vir die H.X.P. sal wccs, veral waar
laasgcnoemde deut· sy vcrwcrping van O.B.-stemmc \'ir sy oor·
winning tocgcwys is op juis caardic afvallige Io·agtc in die
Smuls-lmmp wat hulle by 'n Havcnga-kombinasie sal sl<a.ar.
lPJLUJfu)~~~~ tE~ft
rnJMMr
,
9
1m®heerr(t{l~~
9
~~eg
()it• JU'~ ..,,. \1':\t :-.Jagtt•r.., vir
,·lei.., 'ra. i.., feitlil> dt'Hrgu:m..,
boi•r· a.., dil' ':J...,~, . ..,tt>ldt· pry ....
Daat·bt•Jic\\ t·th i-. tlit• ~··~··"en..,
en opga\\1'" \\3t tlil' ..,Jagtt·rs aan
dit• lmmmio;'iie n•r!-tr<'l' het
hollfsanklil• van nnbetrnnhare
aanl. Sle_g-~ van 'n geringc
per-scnt:J.sie \'an die g'ge\\ ens ken
gchruik gvmaak word. Dit is
die bcvincting van die lwmmissic wat onclrrsock ingestcl het na die vleisnywerhcid. Dil·
kom-mi~sie hct hevincl dat baic s
lag-tt>rs ,·an ld. tot 11~d. pc1· pond
mcer vra as die gelwntrolcerde
prys.
Die onlnmd.;o aan die kant
van die verbruil,er insakc
grand, gehalte ens. ,·an die vlcis
bied aan sommigc slagters
uit-stekendr gcleenthcid om die
pu-bliek uit l<' buil.
In ,·erband hicrmee merk Die
Mer·ino op dat wat noodsaaklik
is. is dat. die pt•rsonc wat
wcrl<-like bc!ang by die
,·!eisny·wcr-hcid ht't, nl. die ,·erbrui.kcr en
die produscnt nader aanmekaar
gebring moet word in hu! eie
~emc-.:nsKaplik~ dis~: il' .. '"' -on
-de!·ncming.
Die boere ,·an Oos-Londt'n het ,·e~Iede \\'t' k d " toon ~:m
gcgcc deur die stigting \'an 'n
kooperasie Yan produsentc wat
hom ten doel stel om
plaaspro-dukte :-egstrecks aan die
,.t'r-bntiker te bcm~uk en die
mid-delman sodocnde uit te skal<el.
INDIERS GESTRAF
Sed~rt die begin van die
wetsoortreding ,·an die Indiers
in Durban is daar meer 3,!; 2.100
Indicrs voo1· die hof gcdaag.
Hul "onnissc hct gewisscl van
£5 boete tot ses maande hardc
arbeid. Onder die personc wat
tot harde arbeid ge\'onni:; is, is
die twee Indicse leiers dr. G.
1'\ail<er en dr. Y. Dadoo. wat
tot drie en ses maande
onder-skeidelik ge,·onnis is. Altesaam is daar 158 IndHirs in die tronk.
Die optredc ,·an die regering
is deur die Indiesc kongres in
Bombaai as ,.blanke boewery"
bestcmpel.
lLaa.t Ber([J)epe
Dee!
V
orm valll
Staat
Dir O.B. se beleid i.., dat die georgani..,PPrdt• lull'rt·dnm.
h:ltHil'l, 11,\"\\('rlwid, vr~ ,. berocpe, mynwese, n·rl(Ct'r-.1\ 4.'..,E", t·n .... ,
in tlil• lwrantl"-laging nan di(· staat I't•gstJ·•·•·I•..,
'I'
!Pf'l!\\our-dig mnl'! wet•.., tlcur hul <'iC ,·akJwndigt·.., of dt·..,Jmntlil;t• . Laat die boet· us boer stem
-en \'ir 'n boer; die volksgcnoot
wnt sy kwe tHt die handel
nwalt ongcag of hy die win-!, lhodc c·1 die' \ mkelict· is
as ha 1dl'in:u st(~Jn vir 'n
handc-lttnr wat die bclange van di<.l
handel mocl \'Crtecnwoordig:
di<' onch·rwys 'I of proft>ssor a.s
opvoedlwndigc• vir 'n
opvoed-lotndigt• om die volk se onder
-wy; te lwhartig, ensovoorts met ('II<• b<'d•·yf 1.;11 bcroep.
Korlolll: \':lldmndig•· w.
•rtcf'n-\1 uordi~in~. g-t•kic... dt>m·
val\-mannl• ••n dt•..,Jwndi~t''>, elln·en
llJl sy l'il' gt·hit'd.
\':mda1!' het ons as .:'\Tinister
,·an Landbou 'n ad,·oi<aat . en op l'll<c stmatho ·k staan die mcnsc tou, nit> om \'ir die
me-ncer tc stem nic, maar om i.r. htcr.wl.-•· ·•am ets ,·an die
land-boup!·ouukte en kos in die han
-de t ... hy. Hulle hct dit nodig
om \'an tc Jccf, die boer
produ-scer dtt en leer van \.1·at hullc
I<Oop en 'n advokaat staan
tussen vcrbn1ikcr en produsent
(nic ns regsadviscur nie, maar :t..<; di(· oppcrhchcct· oor land
-bou!)
Vt•td<•r m~1g eli,• Ieser vra:
.,.Jn, mnar hoc moct die mcnse
in 'n ltiesaf<ll'lillg stem, want
hullc is nou ecnmaal nie almal boc•·e, of alma! spoonvegmanne
of W!lt ool< nl nic ?" Die
ant-woord is nntuurlilt dat ons wat
berocpsvertccnwoordiging
be-tref. nie in die .. kiesafdeling"
as l'lorlanig gcinteresscerd is nie
d.w.s. daardic scs- of
nege-hond<'rd vierkantmyl-afdeling
nit', maar wei in die mense wat
daadn woon. En hullc stem nie
\'Olf:<'ns kiC'sclistl'ilttc ni<', maar volgf'rts b<'roepe.
VOI.KSRAAD
nip aam·narcling van die
be-gin ... t•l van
herol'j)S\'<'rtC(•nwoor-dig-illl{ d11 :u·stlc•ur tlie ntll<
:-.l•a-Ju•I 'n twt•t•de volksraa.d nog nif' nit nir. Daar is na..,ionale
lwlang<', hy ,·ool'llt>t•ld dit• staat.
sc huitr·lantlse sowel as sy
al-r,-t·nwnc binnelandse brlcid en
wat dies nu•er sy, wat nie sosecr
nwt die rt•n of :mdcr bl'roep
-of ~owlf.., nwt a! tlil' bNoc-pc-saam - It• doNt hl'l nie. Daardie
nasionalc l<we~~ies kan die volk
t'lf ann eli I' :-:-el;:ose shatshoof
oor-laat, Of by wysc \·an
volkstem-mint;s 1aat reel. Of aan 'n <1partc
vnlk~r"'acl tocvl'rtrou.
Oic l•rities<' Ieser sal wei
tllt'Cn dnl hio•nli<' ,brd!'' of .. n:t:o:io:t:tl<'" \'Oiksra.ad die
broei-plck !nat vir 'n
wceropstanding-van di<' partystt>lsel. want hicr
g-eld cliP hcrocpe nic. Dit is
moontlik. hoe\\·1'1 die groei van pm·t)'<' vl'rllintll'r en nan banclc
g-<'1(· f{:m word (in die
Trans-vaalst• Rcpobll!•lc wa.., hullc b:V
w:r<;l' van \'oll•sraadsbesluit
vf'rhil'd). En <;f'lfs al SOli !tulle d\' ing om tr ontstaan is hul
tanclr grtrek dcurdat nne
prak-t icc:!' l<w<'ssirs. wa.t die beroPpc raal<, hnitelmnt hnl bcstck J!'P-plnns I.e:.
l lTSh·\hELt:'\'G \'A:'\ BHOJ<;mm'l'\\ lS Ons kan die saak nog vcrdcr
vot'r. Nie net kry die \'Ollt
on-der lucnliL' nuw<' ::;t~l;,;l'l 1
ak-mannc om oor vnltsake tl• lwslis
nic, ool< dit· g-t·ontloors:tal• van
die lmat en <llt4.'niJ.;IH'itl i!-; dan by
'onrbaat uitgc·"fmlu"l.
\\'ant as \'al<mamw om hul
cic vak moet sl ·m. dan ts die
llatuurliiH' en mrn::;likt• nci
ging om die bcste man
tL-J;:ics in hPlan~ '"''" die l<i<'~t·r
~<' eie ll<'t'ing.
As dit ncerkom op dtc brood
van jou 't'Oil <'n i<indcrs, dan
soc!{ jy nic m1 et· slimpraatjks
nic t'n haat en ..
\'rymcssclaar-storics" t:n al dte ander skiet-goed van d1e partypolitici nic ..
llCP, dan soc!;:
h·
'n lml'lr lw[>,'n rype ('n·aring, V<'r.-.land f'n
- bo alii'S C<'rhaarllt'irl;
maak niP saal< of dit ~ap of
Xat :.., nit•, of o.,y EnJ;d'i
S\\':11•-I<Pr i-; a:-. ...,,. Afril;:a. of
an-dersom ll~P. •
So kan die \'Crtccnwoordiging-van die hele wcrkcndc volk
clcurloop ,·an val< Lot vak,
am-bag tot ambag-. brrol'P tot
beroep.
BOTSINGS
Daardic kriticse lesC'r ,·an
so-ewe sal alweer met 'n beswaar
lwm en se: ,.Ja, dis niles wei.
Maar wat \'an die botscndc
be-lange tussen dtc gt·oepe ? By
voorbecld tusscn boer en
stcde-like ,·crbruik<'r. ens.'?"
Ons gee geredelik toe dat
daar botsings gaan wecs. i\Iaar
hullt> is vandag ondPr die
party-steL'<cl ook daar. Trouens. die
hele lcwe is 'n konflil< en wry-wing.
::'l!aar dit alles is nog gl'~n
rede om nie \'akkundigc
ver-teenwoordiging te !try nie. Om
weer 'n voorbeeld te nocm:
Byna aile hoE'ren•rtal;:J,ings is
,·ertct•nwoot·tlig- in dir S.A.L.C.,
en tog wef't ons almul dal daar
belangebotsings binne daardic
Uni<' moet \ool'I{Olll. Dll'
sui-Wt'lbo<'r, wat sy lweic moct
voer. wil gocdlwop ltoPivot•r· ltry
en die mirliPboct· wat !-~ II'W('
uit di<' mi!'licol's mop(. man!;: en sy lamlbanln·l'ntt' <lnaruil moc1 bptaal, \\;J hi'- dnf miclit•s niP
vit· 'n app<'l I'll 'n t>i mol'l ga:m
nie. XiPtemin is hullt• albci
bo<'rt• en n.llwi i'- in die•
Land-bou-unic gpm·g:wi..,l'!'l'. P.inn••
di<' KA..I .. (T. mnl'l !tuliP bot
-sing"- in t·tl, ;.:-.-~\ al op~~lu-.. \\'CH'd.
Hoe n::.dpr hullP ann mrl.aar
gt•tiJ'ganisl't'l' h. hoe h<'l<'r i..,
dil.' ,·ooruit..,i_r;;lt• vir 'n hilliJ;:p
op!ossing en vir llir kans dat ellteen dk andrr st'
moci.lil<-heid sal !;an bl'g-ryp.
In dil' partystt'l"t'l \\ onl
claar-dic- l•on{lif;te g-lnd nic upg<'lns
nie; hullc word n<'t teen m<'-l<aar afg••spt>el, ;" so \'l'r hull!• nit· up die lang~ baan gcslmi(
kan word nie.
TOESIG
Maar die Ossewabrandwag
~~
~
O.B.-Beleid
~
<>~~<><>~<><><X><><>.
wil ook op hierd.ie punt \'erder gaan l l l die saak nic net aan d!c n:rhooptl.! goeie gesindheid nm d:c betr.:;kkc g:-ut:pc oorla.'\t
nie.
Ons staan vir eie scggensl<ap
vir di,• bero<'p ... as ook 'ir hul
mccr da\:kl.t vertce:n.·oc.rm
-ging: dit aU£":-. ond!'r tlie kout·d
i-ut·n·ntlt• leHllllg- van die :-.1!<,\t.
Bol•an! alit• llerocpc sta.an die
slaat., wat die gc:-.amcntlike
\'olk as gehl'cl vertcenwoordig
•·n \I nt <lil' beroepc ondcrling
mol'! inslm.l•d ua <lie algl'mon&
,·oU>sbclang, want die hoer, m:n11n~ri.:Lr, !-JlOOrwcgman. l'ns.
is nil' net IJocr of mrn11crker
of spoon\·egnuut nic.
iiv
i'>te-l\ ('II-. voll.;..,~t·noot en o.rg-anic:.
n·rbnntlc ml't under ,·oB.::-.g-t.:note
\I at \\ rl aan ancler beroqw en
bl•tlr~·w(· bl'hoort. maar
niete-min sy \ atkr of broer of "U'>·
tct· nf necf of wat tlok al b.
Xet soos hy ·n \'akman
kics om sy vakbelange tc
be-hattig, so l:!e:> hv ook 'n volksg(·noot om s~
\'Oiksbe-11\nge tn die algcm~en tc ,·c~
teenwoordig en daaroor te waak.
Dit is die taak van daardie
gckose staatshoof en rcgering
wat dcur die hele
kicscrnlig-gaam geldes is, om die
beroeps-vcrtccnwoordigers in sy
beraad-slagings en staatsaksics te ken
en tc hoor voordat hy wetto
uitvaardig en stappe doen wat
die volk in die algemeen en die
bctrokl'c beroepc in die
beson-det· mag raak.
Ook vandag is daar onseker-hcdc, maar hulle word ,·andag
,.opgelos" deur 'n partykoukus
wat nie beroepe maar wei stem-me nodig het. En die lee kop en die vol kop word albei gctel
as ,een"!
Die beroep. cgter. die tel glad
nie.
Daarom se die
Ossewabrand-wag: Eie Seggcnskap ' i r dio
ReroCIHl en Bedr~we, met in.
ska.-lccling van Bel'llepsvert
ccnwoor-diging in die Staat.
Dassies Word
W CJ(BrdevoD
Dit is moonllik dal die
das-siepi:J.ag- i>aiP l10ert' in di(· land
tot \'llllrdecl l;an '>1<·rk. J>aar
hest aan 'n s••·rk moontlil>lll'id
dat tlaar hinrwl,orl 'n marl< \ ir
das ... i(·\ t'ilt' ;.'ll wet''-.
'n eoer in die distrik ,·an Gra~'f·f~cmC't hct <!aarin ge
-slan..," •·m h lar.zste.ling van 'n
001 scs ftrm;t, wat in pdse
h:md<'l, op te wek vir die
dassie-,v~llt·. Hy ht t o::l:ln~s sy Ct.:rste beslclling ,.~'1 130 d ~,:yn
dassie-\'Cll,• van die fin:1:1 onh·ang.
Hull is bereid on~ Gs. per pond te hl'!aal. Een v..J wceg
onge-vecr 'n ltwart pond.
Dw \'el van c~ie dassic moet
nie beskadi_g- v:o!'d nie en moet
licfs deur die kop gcskiet word.
Aileen die \'Clle \'an dassics wat
tusst'n 11t•i en Junie gcskiet.
of gc1·ang word, is Yan waarde.
Nccm die voorbecld van cen
van ens strydkwessit's van
van-dag, nnamlilt
moedcrtaalonder-wys. Vansclfspr<'l<end is die
medium van ondcrwys 'n
l<wcs-sie \'ir die ondenvysberoep, dit
wil sC vir die beroep aan wie
die docltreffcnde oplciding van
die jeug toe\'crtrou is en wat as valonanne bctcr behoort te weet
of mt'ns 'n kind vinnigcr en
deegliker in sy moedertaal kan
oplei of in 'n \rreemde medium.
Vn.ndag is dit die speelbal van
mcnsc wat nog taai nog kind
as deskundiges kan benader.
VRA
BY SPOOIRWEGBOE.KSTALLE.
VIR
WAPENSKOU
WEEKLIKSE :XUUSTYDSKRlF
lnt~kening 12/G per jaar by Wapenslwu. Bus 28. Stellcnbrech.
