Die O.B. Jaargang 3, no.15

Geregistreer nan die R.P.K. aa 'n Nuuablad.

O

N

DER

S

TE

UN

die vooraanstaande MANSUITRUSTERS

WEL

GEMOED

&

K

ie

.

h/v Preto·rius· en v: d. Waltstr.

PRETORIA

'

n

Bepe

r

k

t

e getal volledi

ge

stell

e

van

,

,

D

ie

0 B

",

.1[

2d

e

J

aargang,

i

s we

er

v

e

r

kr

y

gbur

;

In h

arde omsla

g

ge

b

i

nd

·

1

7

/

6

p

e

r

s

tel

posv

r

y

k

onta

n

t

me

t

b

es

tel

t:

ng

Beste

l b

y V

OO

RSL

4

G (Edm

s

) B

pk

.

·

Po

s

b

u

s 14

11, Kaap

sta

d

D

ERD-E JA

A

R

G

AN

G.

_v

_y

_O

_ENS

_D

_AG

_,

_{1 MAART 19}

₄₄

_.

_No

_.

_15.

D

r

Van

·

Rensbnrg

Dui

Weg Aa

n

. '!'a~a~nd wil ok,. met u vorlof, u besig hou oo'!' die ossewabrandwag en dre Sosral!stu:se Eeu, dre esu wat vera! nou, gedurende hierdie woreld-oorlog steeds dUidellker .an sterker op die voorgrond tree in midde van ineenstortende kapitalistiese empires. En ek voet dat Stellenbos'ch ook •n geskikto plek is om so 'n tema te behandel. Hier waar mcnig toskomstigo Ieier gevorm word en waar 'n gees van ondersoek hcorS..!.... voral hicr kan mens •n nuwo gesigs· punt behandel.

Aldus het die K,ommandant·Generaal van die Ossewabrandwag, dr. J,

.;! • J. van Rens~urg, Sa~erdagaand, 26 Februarie, sy toespraak ingelui, too hy by geleenthOid van dre Vryhcidsdagvi.ering op Stellenbosch voor •n groot en verteenwoor.di&ende gehoor in .die's,tadcaal opgetree het. '

voorts hOt hy verklaar:

Bro

o

d

ook N

o

dig

Vir

bykan

~

'n eeu moos ons volk veer en spartel om sy biota idontitoit a~ aparto Volk in die Volkery. Sy kerk,

sy taal, sy onafhanklikheid kortom sy siel, was op die .spel. E~ sielloos kan 'n volk ewomin as 'n mens leef. Daarom moes hy veg -on -daardio stryd het by gowen. D-ie volksiel, danksy ons voorgangers, ·is gored en onuitwisbaar in olke A.frikanorhart go -plant. l\faar 'n volk, net soos enigo ander orgau1smo, is nie not siel nio · hy is liggaam ook en die onverbidde~ like Wet van die )ewe hior Op aarde is dat siel en liggnam bymeknar gehou moot word. AI ICef m·sns nie van brood aileen nie, sonder brood gaan die lewe ook ten gronde. En die tyd het g.a -kom dat ons volk ook vi·r die. liggaam moot sorg - of ondergaan as volk.

Q

n

s

V

oo

r

t

bestaan

Verse

k

e

r

Ek wil vir u 'n kort uiteensetting van die Ossewabrandwag so lewensbe -skouing, sy geesteHke inhoud vanaand woergee ;, 'n lowensbeskouing wat by die dag du·idoliker en sterkor in sy ge-ledere k~nbaar word. U mag vra waar -om ons nio vro~r met hierdio ideol o-gJOso inhuud gekom het nio. Die vrnag is goregvordig, en d·io antwoord ook · naamlik omdat ons nou eers die sta~ dium intreo waarin ons, vry ~·an o n-verantwoordelike inmenging van buite-staande organisasies, en versekerd van ons voortbestaan, ons ann hierdio dinge kan wy. Bowedien was ons drie, vier jaar lank, feitlik sedert ons ontstaan,

·genoodsaak om elke krag in te span net in <lie stryd om die voortbestaan. Ons moos onsself lam veg net om to verhoed dat •ons bowoging nie ondc r-gaan nio. En op allo fronte, van aile kante bet dit vernietigende houo <YO

-recut op die Ossewabrandwag, alu~al se hand was teen hierdie jong Ismael, die Ossewabrandwag. Sy eie lung on sy eie geloof was sy enigste bolwerke. Vier Jaar lank moes ons veg 0111 die blote bestaan. Geagte mede-Afrika· mrs, die versekering gee ek-U- daar· die stryd is beslis ii'n hy is gewen; al Is hy nog nie beeindig nie. Laat my .dit benadruk: die ossewabl'andwag het gekom om to bly, as 'n lotsbest.ammen· de faktol' in die Afrikaner so Volks-rewe. Hy het gckom om to b)y, net soos Sinn Fein 'n lotsbestemmeudo dee! van die Iorse Volk uitmaak vir toe-komstige eeue. Eu die trou-eed wat andere so Hgvaardiglik YCrbroek het, daardie eed is die Ossewabrandw:~g voornenrens om to hou. In kampe en in tronko, tot ·in die doodsel van Pr e-toria-Sentrale Gevangenis, on tot in die Noodhulpfonds vir A.frikanervroue en -kindertj-ies het hy daardie eed g

e-hou. . ·

Maar claardio stryd het drie, vice

. jaar lank al ons kragte geeis en eers sedert die tweede helfte van verlede jaar, eers vanaf 1943 het dit V'ir ons duidelik g~word dat daarclie felle storm verbytrek. Dat ons 11waar moos ·ly is onbetwisbaa.r - dat ons sta.ndgei!ou hot is nog duideliker.

O.B. G

e

e

Wat

Hy Het

By die jongste Grootraadsitting -November 1943--is 'n kort, sam evat-tonde formuloring van die beleidstukko .van ons Stud·io~laers opgostel - Studie

-laers wat oor 'n jaar lank 'n stclse l-matige studio van bclcidskwessies ge -maak het. Daardie. korte formulering het sedortdien in die amptelike orgaan van die boweging verskyn. Vera! ocn ding is opvallend, naamlik dat die hole beleid organics saamhang met die wcse van clio Ossewabrandwag. :Hens ve r-wag nie marxismo van 'n kerklike lig-gaam nie; owemin verwag mens 9 iu·is-telik-nasionti.lisme ·van die ateistiese komintcrn. Dit is spreekwoordelik dat mens nie meer kan gee as wat jy het ni·s, of ·meer as wat jy is. En ook die ossewabrandwag kon net gee wat hy Is. Enigicts andors sou blote fantasia wees, nio lowensbeskouing nie, Kort liks formuleer d·ie Grootraad ons doe! en strewc as 'n Republikeinso Gesag· staat, partyloos in sy samestelling l.'n Christelik-Nasionaa! in sy weso. l\Iaar - on voral dit wil ok vanaand boldem· toon -die storkste drang van hiordio Christelik-Nasoionalo Gesagstnat is op die oosiale. bedrywighede gorig. Ek

het gepraat van 'n koorsbepalondo kern in enigo volk of_ in enige bewcging.

Die W

e

se v

an d

ie 0.8.

Nou sal u my vra: H"W at is dio kern Yan die O .

.B.

dan, wat die koers van sy lowensbeskouing kleur en bepaal ?" Laat my 'n paar voorbeelde noom. .As u my se dat daar ·in die mynbedryf goedgcsinde menso is, goedgesincl vir die O.B., en ek moot hul soek, dan weot ck vooraf dat hul nio in die Corner Ruis of onder die mynmagnate is uie. Nee, ck ·sal hul by voorbaat sock en goddank ook vind - onder die workers, die mense wat onder die aarde goud moot uitgraaf \;r vreemde base en alto dikwels myntoring moot uitgraaf vir hul oie . A.frikanorlongo. En as ek hul op die spoorwoo moot soek dan weet ek vooraf dat hul .uie onder die hoofamptenare is nie dog we! on-der die workers en a.rbeidors~ En in dio leer is dit nie genoraal So en So, of kolonel Dit en Dat .nio dog we! dio manslmp of ondor-offisior. En onder grondeienaars is dit nie dio base van dio groot kompnnieplaso nio maar clio boerencle boer wat op sy arbeid aau-gowese is en op die weer en die rente n1\n sy verbandhouer of nan die Land -b!tnk. Daar is gelukkigo uitsonderings, maar hul is baie dun gesani in ons geledere. Die oorgrote gros van ·diC Ossewabrandwag is mans en vrouens wat nie onbokommO'rd die toekoms kan inslenter nio. Maar. as .dit die geval is dan is dit ook organics gepostuleer dat dio ideologieso inhoud van die bewe-glng daardle samestelling weerspi·ecl • 'n Beweglng van strydende Afrikaners,,

workers en klelnboero, sal nie odie s·eOS

van 'n klick geldbaso of internaslonalc Jode asem nio.

Maar ek wil u vanaand' oortuig dat dit Juls om hieNHs redo Is dat die osse· wabrandwag vtr die essensiele belange

van die Afrikanet'volk kan stry. Eu dat ons oorwinning die oorwinning Vltn die Afrilmncrdom gaan wecs.

-

Naa

m

swisselitig

Het .dlt u ·al ooit bygeval, geagte mede·Afrikaners, dat ons volk van aile volkero binne n kortc vyttig jaar selfs

Die Leier van die Afrikaanse

Volksbe~veging.

sy nasionale naam gewissel het'? Wanr alma! eertyds gepraat. het van di" ,,Boercvolk". praat onssolf vandng van die ,Afrikanerdom", en ons s·ing ,Afrikauers, I,andgenote". Hoekom? Omdat ons volk binne con mense-l cef-tyd van nard ··verander bet, wat sy uitorliko nard betref. Vyftig jaar ga-lodo was ons 'n volk van boere, vry, selfstandig on met weinig om oor te kla. Vandag is die oorgroto meerderh-eid verstedelikte werkers.

{Vervolg op bls. 3, kol 1)

Die

Burger

Bly Nydig

Dit het al 'n instelling goword dat d·ie Ossewabrandwag ja"arliks, op 27

Februarie, aile republikeinso Afrika-ners oproep om saam to trek vir die viering van Vryheidsdag. Hicrdie·jaar hot dit weer gebour. Vanjaar ook hot dio Ossewabranclwag aile Afrikaners versoe)< om op Vryhcidsdng hul offers to kom stort in die Noodhulpfonds, wat dour die voiksbcwoging in die )ewe g e-roop is vir dio vcrsorg(ng....-van geintor -noorde Afril<anors en hul afhanklikes.

Die Stafhoof van die Org.-hoof kwar-Cicr, ad\•. J. de Vos, hot· 'n konnis -gewing, om die plekke en tye van hior -dio feesvicdngs bekend to maak en aile Afrikaners daarheen uit te nooi, vir publikasie. aan Die Burger gestuur. Die doe! was om die

V

ryheidsdugvio -rings, en die bestcmming van die fond -so wat daar -ingesamel s•u word, onder die aandag van soveel moontlik Afrika -ners te bring.

Die Burger het gewoier 0111 hicrdle advertensio op te n.eem, ,aangesien", so is aan adv. De Vos geskryf, ,daar •n besluit van ons Direksie be-.:;taan dat ons die kolomme van ons blad nie vir advertensics of berigto van dis O.B. kan beskikbaar stel nlo."

Die Burger sien egtor sy weg wa.wyd oop om sy kolomme ruimskoots af to staan ~rir oorlogsndvet'tensies. Die Vryheidskavalkade van die Regerlng, wat vi·r die Goewcrneur·Generaal se Nasionalc Fonds geld insamcl, word ga· r.edelik in Die Burger gea.dverteer, maar die blad weier om die Vryheids• dagvierings van die Ossewabrandwag, wat vir die Noo.dhulpfonds geld lnsa· mel, to advertoer.

l\Ioet 'n mens aanncem dat die H.N.

Party' toegeefliker is teenoor sy pa rle-mentere kollega, dio Vcronigdo Party, onder Ieiding van die Britso Vcldmaar -skalk, as teenoor die republikeinse volksbewoging, die Ossewabrandwag, onder Ieiding van die Komman

dant-Generaal? ·

0

itJ aandele is a

e-00

0 0

led

d

~

rt

e deur ledMaart e laas-van

die publiek onder-skryf in Excelsior Meubels Beperk.

'

· Die jongste f

inan-siele state weer-spieel groot win-ate oor die· afgelope boekjaar

en

'n diwidend van

8% word

weer verklaar op inbetaalde kapitaal.

U soek na 'n suksesvolle saak om u geld in te bele en hier is u kansl B-esoek one organisasiekantore waar u kan

-verneem van die groot omset en uitbreidingsmoontlikhede van '

ons sewe takwinkels en twee fabrieke of vra om inligtini op die vorm hieronder.*

Organisasiekantore: - Johannesburg: Spoorbondkasgebou, de Villiersstraat. Kaapstad: Kamer 614, Groote Kerkgebou. Bloemfontein: St. Andrewstraat 123. Port Elizabeth: Kamer

617, Colonial Mutualgebon. "

Exc

ELSIOR

ME

u

B

EL

S B

PK.

• Die Sekret.ria, Excelaior Meubela

Poabu• 6670, JOHANNESBURG.

Stuur assebllef besonderhede van u aandelo nan:

-k ....................................................... . Bpk.,

,

TWEE

Publieke

Verkopi

ng

VAN

Kosha

r

e

K

arooplaas,

Lewe

nde

Ha

we,

B

oerde

r

y

g

eree

d-slmp,

l.\'I

asjin

e

rie,

e

ns

.

, ens.

•

Ole ondergetekende: behoorllk g~las deur mnr. W. J. HAYWARD, van ALLEMANSKRAAL,

d!strik Stcyt!erv!!!e, (wnt om gesondhoidredes bcslu!t het om die boerdery op te cee) sal per

oponbare veiling to koop aanbled

Op

ALLEl.\'IANSKRAAL,

D

i

str

ik

Steytle

r

ville

Op WOENSDAG,

29

MAART

1

944,

om

9

.

30

.

vm.

.

1. Die kosbarc plans bekend a-s ALLEMAl'ISKJ}AAL, groot 9,560 morga, gele~ 10 my!

vanaf Stcyllerv!!Ic en 15 myl vanat Mountstewart-stasie. Die plans Is geheel omheln met

jnkka•!s-proef en verdee! In 18 !<ampe met volop water uit fontelne, boorgate en damme. Die Kamferspoort·R!vler en Groot-Rivler loop dour die elcndom vir ongeveer 10 my! met pragt!ge

doring en brak !angs die ocvers. Ole veld Is 'n mcngsel van ltaroo, gwarrie, granaat, prulm, vyebosslcs, spekboom, dorlngs, gannas, brak en ook sekere dele noors of roolgras.

I

LANDER¥: 7'5 morg (min ot meer) waarvan ,ongeveer 35 morg onder gewortelde lusern waot besproel word deur twee enjlns met 8 en 10 dulm pompo ult dlo l<amferspoort·rlvlcr en

groot vloedwatcr dam, en verdeel In 3 kampe met water aangel~ In sulpbakl<e In elke -!<amp vir vee.

WILD: 250 Koedocs mtn oC meer, 20 Sprln(;hol<lte en bale nndcr soorte kleinw!!d.

VEJtBETEI!INGS: ?>~odcrne en· geriefl!ke · woonhuJs met 5 Slaapkamers, Eetkamcr, S !t-lmmer, Kombu!s, Spens, Kantoor, Badkamcr (wa•ter aangel~ In l<ombuls en Badkamer), Spoel· gemal<huis en Verandah nan twcc kaoto. Elektricse L!g In Woonhuls. Buitcgcboue: Groot

Skeerhuls 72 x 32 vt. met 10 Skeer!lol<l<e met valdeurc, 3 Stoorl<o.mers, Garage, Stal vir 3 perde. Voormanshuis met 4 vcrtrekke en gemakhuls, Woonhuis met 3 Slaa•pl<amcrs, Ectltamer, l<ombuis, Spens eo Knntoor. Hulse vlr _p!aasarbcldcrs, Sltuur en nodlge Krale. Tweo stelle I<rale waar 8 l<ampe sc vee mce g~wcrk word.

2. ·vERKOPING VAN PLAAS: Die Plaas sal cers In drle dolo opgeve!l word, nl.: 5,009,

3, 915 en 636 mo'tge en dan as 'n gebco!.

-

-

..

3. LE\VENDE IIAWE: (6,78•1 Sko.pc en Bol<kc) 1,~00 ll!cr!no Oo!e 2 tand tot volbek. 700 jong Merino Skape, wisscl 2 tandc, 2,500 Merino IIamels 4 tande tot volbek, 250

Merino Lammers, 16 Merino Ramme. S;l'OET SI<APE: (Beroemde Geelbclt·stoetcry) 117 Ou Oo!e, 60 Oole 2 tot 4 tande, 33 Ool Lammers, 50 Rammc 2 tot ~ tande, 15 Ram Lammers, 3 Stoct R&-mmc. Meeste van die skape het 6 maande wol en· Is In ullstekende ltondislc.

BOI<I<E: 1,500 gemcnr;dc Angoras, 10 Angora Ramme, 100 Gemcngde Bokke. Al d!o bokke Is spcltvet. 3 Friesland Koeic In melk, 1 Friesland Vers, 3 Reunpcrde, 3 MuJle.

4. BOERDERYGEREEDSKAP, )fASJii-.'ERIE, Ens.: All!s Chalmers T1·ekl<cr 30/38 p,k., Moline 3-voor ploeg vir trekker, Ra·nsomes Rotary Skrapcr, Olivier 36 Cultivator (11 tan de), 2 Lusern-snymasjiene, 2 Lusem-harke, 2 Dubbclvoor en een Enkelvoor Ploeg, Damplocr;,

K!llefer offset Disc., Klllefer Kombinas!c regs en links Ploeg met Broker, Vocrmasjlcn gedrywe

deur 2; P.K. Newway Enjln gcbou op trollie, Ecnry-m!clleplanter, Micllc-ntma·ker, Sl<oCCelplocg,

Morris Diteher, Martin Cultivator. 2 .. Centr!!ugal" Pompo, 300 vt. x 10 duim; Staal Pypo Oood vcrblndlng) ~ vt., 6 dulm P)l)C, 20 vt., 5 dulm Pypc, 'n panr lengtcs S dulm Asbestos

Pypc, ongevoe~· 5,000 vt., Gegnlv. Pype, ~· 1 en 1~ duim, Korlng Meul, 2 Bokwaens, 1 Kapkar, 12 vt. W!ndmculkop, Sltcermnsjien mot 1 sl<ero, Skeermasjien met 8 si<Qre, 6 Verskuifbarc

Wolko.ste, 3 Wolsortcerta•fels, Fairbanks Morse Pctroi/Paratfien-cnjln, 3.p.lt., Force Pomp (kan water tot 400 vt. boogte pomp). Donalds Wolpcrs, Platvorm-skaal, 4 Gra.antenks vir 50 snl<l<c graan elk, 50 sakke m!elies, 2 sakke lusern!aad, 2 sakke bone, Slepcrs, IIout en Ystcrpnlc,

Ha!<kles·, Gla•d en Oglesdraad, Gegaiv. Glad en GegroeCdc Sinkplute, hocvcclbcid T!mmerhout, Motor-batteryc, Windlna!er met Radio (Paramount). Elliot's Engineers Spirit ~evel met Drlcpot, Stanley's Spirit Level, Pyp-snytuig, Stocl<s en Dice, Skaafbank, Aambecld, Pypsnycrs, Boutjles en Moertj!es. Stalvurkc, Skopgrawe, Grawe, Hamers, ens., Span Perdetule, 1 Pn0:r I<artule, Snn!s, Vocrbn!<ke, Ysterboorroasjien (Steel Dr!ll), Lls;te Ford V8-aflewerlngswa,

Lusern-micdcns, ens., ens.

Vir nadcre. besonderhedc doen aansoek by die Afslac•··

Onthou: \ WOE~SDAG, '20 l\lAART 194<1, op ALLl;;)lill'\'SI\RAAL, dlstril< Stoytlcrvl!lc. Posbus 1:;,

Steytlcrvlll. ~ llENitY j, JULIAN,.

!

i

.,

.

17/2/44. Afslacr.

EL

LA E

L

OFF-

VAN D

E

R

W

AL

T

II

SE JONGSTE LIEFDESRO

MAN-WEERKLANK VAN

D

IE

KLOWE

PRYS 7/· POSVRY.

DIE

VROU W

AT

NIE

l\'IOG

LIEFH£ NIE

NA die borge hot sy hnar tocvlug gcneem om ann. dio (e,ye te probeer ontvlug. DAAR, in die wyo nntuur, het sy vrede in baar sic! gcvind totdat die wrede !ewe haar ook dau.r betrap bet,

SY mog hom nio lieJho nio, maar sy kon hom ook nic haat nie. ·want oor hanr lowe het immor die skaduwecs van 'n mistrnp gclo. AI, lraar

harts-togtc was maar soos 'n WEERKLANK UI'l' DIE

KLOWE. Selfs baar geluk was net ·so kortstondig soos 'n WEERKLANK. Beste! vandag

WEERKLANK VAN

KLOWE

,

deur

D

I

E

ELLA

ELOFF

-

VAN

DER W

A.LT

PRYS 7/- !'OSVRY. van

A

F

~IKA

A

NSE

PERS-BOEKHAN

D

EL

,

•

Posbus 845, SPOORBONDKASGEBOU, De Villi·ersstraat 15, JOHANNESBURG. Foon 33·6797. -=-"'

...

,

.

Adverteerders Handhaaf Uself

deu·

r

In

D

i

e

O.B. to Advert·eer.

I

DIE

O.

B.

,

WOENSDA

G,

1 M

A

ART

19

44

.

K.

G. Luister

r

yk

op

Stellenb

o

s

ch

On

t

vang.

Di~ Stcllenboschse vorgadering, by

geleentheid waarvan die Kommaudant-Geueraal sy belnngrike toespraa!< afgc-stcck hct was 'n treffonde en mdruk

-wckkend~ ge

.

b

eurteni~

.

<?P

_'n baie

l?e-slaagdc wyse hct_ dte VlerUlgsp!egtig-lwid met /betrekkmg tot Vryho1dsdag in die stadsaal nfgcspcol. _Hi~l'~ie ve!· -rigtings was 'n gr?ots~ 11]-letdmg vu· die toespraak van d1e le1er wat daar~p gevolg het. Die groot gehoor het d1c

seldsamo voorrcg gehad om tcgclyk 'n prentjie uit d·ie verledo to sien, en 'n

voorafslmduwing van die tockoms to

crvaar.

•

VLAGVERSIERING

Die stadsnal was mot O ssewabrand-wagvlae en . -baniere v_ersier. Uit d~o

hoe vcnsters ver bo d1e vloer van d1o saal, hot gro:>t Ossowabrandwag-vlne reo-hockig met die mure afgohnng. Elk va~ hierdie viae is beskcrm dour 'n vlagwag in wit geklee, rnet 'n blou nekdoo!c' om sy nek, wat bo in 'n vcn· ster gcplaas· was. Op die vl<lOJ' _van die saal is vlagwagte oral langs che m~ll'e

geplaa~ vir di~ docl_cindes van bamor· versicnng. D1e bamere bet ~an dwars· balkics gehang, wat reghoelog ~an ge· wone vlagstokkc gohcg was. D:e wag-to hot die stokke rcgop lnngs dte mnre gehou. Dus net soos die vltte het die baniere ook rccrb6okig met die mure gehang; en nie ""teennan die muro nie. Ann w~erskante van die verhoog hot .tweo wagte m~t viae posisio ingcuocm_.

Die vlagversiering het die groc.t kaal stadsaal in •n vroliko nasionale verga -dersaal omgeckep.

In die voorste rcgterhoek van die san! bet die orkos pick in gencetn-Riervandann het bulle dio vcrrigtings mot wekkende musiek opgoluister, en dio bcgelciding verskaf vir die gcsa·

. montlik sang van volksl·iedore. Dio viae en die musiek wa·s 'n woe

r-spieeling van die 'frisbeid en lc

wens-vrougdc van dio Ossewnbrandwag -clio verjongingsbewoging van die Afri-, kanerdom.

HUil)JIE EN l\1UIDJIE

Die stndsaal was stampvol. Almal,

stu~ente on publick, het Saterdagnand hul ore ~ann ooohou vir die woordo van die Kommandant-Genoraal van die Osse,vabrandwag. Net soos op die an-dor vcrgnan-dorings van die K.G. het die

0.13.-vrouo weer in hul wit rokke by bicrdie vorgadering opg~daag.

Die vorgadering-het onder bevel van die plaaslike genoraal, dr. S. J. Preto· rius gestaan, en sy adjudant, hoof-kommandnnt

J,

Yates, het as die voor-s-it.tende--{)ffisier opgetree. Die orde is

gehandhaaf deur die Majoor van die Wag, A. S. Roux, mot sy wagkapteins on hul manskappe. Vir orkes- en vlag-wagte hot die generaal afdeliugs van

die plaaslikc studente-kommandos

go-bruik. Tot laasgenoemde eenheid bc-IJOort ook die orkes wat opgctree bet.

DIE KAN'l'A'l'E

Nadat die voorlopige aankondigings

dour die komdt.-voorsitt.er gedocn ·t:s en die aanwe~1gcs 'n paar keer onder orkes-bcgeleldlllg saamgcsing het, hot die gencraal op die vorhoog verskyn net aglicr dl() voctligte₁ en v66r <he swaar tluweel-gordyne wat die verhoog van die saal skei. .Hy het 'n kort lll-Jeiding tot die Amajuba-kantaw _voor-gclecs. Toe hot dte llgte in die saal dof gcword; die swnar gordyne hot oopgegaan en die silhoeet · van Ama-juba-berg het op die vcrhoog duidchl' stgbaar geword t,ecn 'n verllgte~ agtel· -grond -die kleure waarvan gedurig

gewisscl hot. Onder 'n doodse stllw

is dio kantato van agter mt die saal voorgcdra deur die koor en die ander deeluomers duaraan. Dit was.. worklik aangrypend.

DIE GELOFTE

· Hiorna hot die generaal weer voor die mikrofoon verskyn om die Vry-heidsgelofte voor to lees. Die skare het opgestaan as token van hul nan· vaal'diging van dio . belofte. Net toe

die gcneraal begin lees het, is die

wa-pen van die O.B., in wit, deur midder

van lig-manipulasie op die silboeet

van Amajubaberg gegooi. Die wapen hot daar bly pryk tot dat die generaal

klaar gelees het en cHe groot skare, soos con man, die belofte afgele hoo.

Die ligte bet aangcgaan en die eerste deel van die program was afgehandel.

DIE AANKOl\iS VAN DIE K.G.

Onder 'n gcrommel van tamboore

bet die Kommandant-Generaal, gevolg

deur sy adjudant die saal binnegekom. Hy hct aileen die vcrhoog bestyg, waar hy deur komdt. Yates gesaluecr is, 'l'orwyl die K.G. on die 'voorsittonde offisier op saluut gobly hot, hot die orkes, as saluut nnmens die gehoor, die cerstc twee balko van d·ie ~tern

van Suid-Afrika gospeel. Daarna hot die K.G. en die komdt.-voorsitter, links op die verhoog op _aa~dag gaan staan.

DIE \TLAGHYSING

l\Iet die orkes. vooraan, hot eenhede van die wagafdcling op die maa~ van 'n wakker marsdoutjie, clio saal binne -marsjeer en voor, vlak teen die ver-hoog tot stilstand gekom, terwyl die orkes nog steeds. aanhoudend gespeel hot. Dric wagto het biervandandaan na die vcrhoog marsjecr. Op die ver.., hoog is dio 0.13.-vlag gohys terwyl die tamboere imposant gerol hot. Regs van hierdie vlag het 'n wag met die rooi en swart vlag van die wagafde-ling plok geneem en links daarvan het 'n ander wag gestaan met nog

'n

O.D.

-vlag. /

'l'oe die laasto gerol van die tamboere weggestcrf hot, hot die K.G. en die komdt,-voorsitter by die tafoltjie op die verhoog plek ingencem.

BOER.EJEUG SE OFFER

Di~ v

o

ldk~r~

ctt

e

van die plaasHke

a~dehng_ vun ,diO _Bo~rejcug het op hier-d·lo stadmm n t)ek, namens dio Boere-jeug nan die K.G. oorhand·ig vir die Noodbulpfonds. Die K.G. het' vorklaar dat dio tjck groot gonoeg is om vir 'n !llaand lank tusscn die gesin van 'n

ge-mterneerd~ ~cdestryder en gcbrek to staan. D1e Jeug kan .gcen bctor sank as die vcrsorging van geintemeerdes en hul afhanklikcs dien nie, hot hy besluit. Net voordat die K.G. ann d-ie woord gekom het, is hy dcu1· genl. Pret9rius vcrwelkom . . Die akademieso jaat· op

Stellcnbosch, het die gcneraal gese kan

deesdae nie mcor aanvano- sonde; dnt dit ingelui word dem· 'n besoek en 'n groot vergadcring van die Kom

man-d~nt-Gene;aal ':an die Ossewabrandwng mo._ V_nn)aar_ 1s gelln uitsondering op vongo )are me.

Ons verwelkom alma! baie hartelik vanaand hicr, bet hy voortgegaan -nuwclinge in die studontegemeensl:ap, sowel as andersdenkendes onder die publiok. Ons is 'n volksbcwcging en ons n~oi elkcon uit om die grondslag van d1e O.B. te aanvaar as die basis van sy eie eerlike str~'d.

Dio K.G. is dubbcl wclkom in ons . midde, want by is nie aileen die ver

-pcrsoonliking van die volk so n

asio-nale strewe nic, maar ook van sy sosia -le strewe, het ilie generaal besluit.

Aan die einde van d1e K.G. te toe-spraak bet die skare op die been ge-kom en spontaan hulde gebring ann die Ieier van die Afrika.anse \Tolksbe-weging.

NEGE

l.VIAA

TJIE

S

OP

HULPOS

.

Nege mantjies van die Boerejeug -Hondriehotto en Vivia l::lpoelstra La u-ra du Plessis, Rina, Linda, 1\lc/cia. en

Jeanne du Toit, .illario Coetzee en

Leonie do Jager- het op Oujanrsdag-aand, verlede jaar, 'n konsertjio langs die Vaalriv-ier gcbou. Die toneclstuk-ldo wat opgevocr is, is deur Thina du 'l'oit self vu· die geleentbeid geskryf, en die opbrengs sou gaan vir dw Nood-hulpfonds. l.Jie gehoor wat van oral uit die omstreke opgedaag het, het die program besonder genict. .

Die vcrnuftigo dogters kon die mooi

sommetjie van £1-6-l in die Boere:

jcug so Noodhulpfonds stort.

Die gene wat woeker met hul talente <J.oen goed, maar diegene wat wocker m belling van 'n edel saak, doen die beste.

DIE O.B., WOENSDAG, 1

M

AA

RT

1

9

44

.

Afrikanerdom

Aanv

aa

r

Vol

ks

-e

ie

Sosiali

s

rn

e

·

Ver

wer

p t<ommuni

s

m

e

en

K

ap

i

ta

lisme

(VetTolg van bls..., 1)

Ek goo n 'n paar amptoliko sensu

s-s~~fcrs. Tn 1891 was 65% ,·an di~

hlankes in Suid-Afrika op die platt<: -land woonngtig en 35% in die ~<tedc.

B~·knns twee-d<'rde boero en een-derdt.> stooelinge. 13owat veertig jaar later, 1936, hct die 65% gedaal tot 3L7%

en die stcclclikc ,·erhouding het gestyg

van

35%

lot 65.25%. D.w.s. die ver-JJOmling hot. in eeu mense-leeftyd feit-lik omge~waai. En die i ndustria]isc-ring -on dnarmec die verstedoliking) hcL s<'cl<:'r! <lion haie snell or tocgeneom. In JD36 hoL clio 0.\r..s .. wat by uitstck die pi:\Ll<:'landsc provit~sie is. hclfto van sy bhtnk<:'s hinnckant .muns·ipalc gcbied gctel. U sien dus die mees ingrypende vcr-skuiwing van die aksent na die

stede. G'n wonder dat die historie~e benaming .. Bocre,·olk" ,·an self en in

die volksinst inkt in die wyer benaming ,Afrikanervolk" omgeslaan het.

Die Bctckenis D

aar

v

a

n

U mag

so

dat hierdie foite alombo-kcncl is en dus nie hoef genoem to word nic. Maar kCnnisname is nie genoeg nle- u moet dit as a!duele Ial<tor

reken in cni:;e voll~spolitieke koers wnt u volk moet inslann. As u boor dnt. vtoedwaters !tom dan is kcnnisname die

mmst~; u moot u ook in rig daarna. Ons orken dus ccrstens dat die boe-l"e!l(lo Do<:'re,·olk van ecrtyds

grotcn-decls, sci fs oorwcgcnd. die vcrstedc-Jikte Afriknncl'\'olk van Yandag geword bet. Was dit maar al! )faar dis nic net 'n vcmudel'ing Yan woonplck nic, dis ook 'n \'OJ':tndering van statu~. ·want in waLLer bocdanigheid hct. die hoercscnn en bocredogtcr stacl Loe

go-trek? As werkgower of as wcrkncmer, dikwcls ongcskooldc wcrknemer? Is hullo die J')'k rcnteniers in clio groot wonings, die groot base en sakcmanuc? Ek praai van die oorgroto mcerderheid

'·an .Hrikancrgesinne in die stacl, nie van 'n paar betergesleldes nie. As u

.-"'.fil wcet of die Afrikaner as tipe onder dio grootbase tel in die stede, gaan sock net die Afrikaner-woonbnurtcs uit. Ncem Raapstad. U hoef nie to sock in Kenilworth, St. James, l\[uizenbcrg en andcr nronk-voorstcde n·ie. Nco, 'in 1\'Tailland. Die Ylakte, V asco-orals waar die groot nronkwonings ski L-tcr dotll' afwesir;hoid en :nboicl opvn.l

-lcnder is d:tn weeldo- daar vind 11 u menso. F.n soos mot Kaapstad. so ook m<:'t Joh,nncshnrg. Dnrban, Pre

-tori:~. Port EliMbcth en elders. Sclfs in rli<' kl<'in~f <'rl!'.

M.n.w. nio net het die certydse Boerc -volk verstedetil~; oo~~ het hy verarm en hv het as wertmemer, nie as werl

<-gewer nie, sy ptek in die stad meet in

-neem. Die werl<gewer daarenteen is oorwegend nie-Afrikaner; en buitc aile

verhouding is hy 'n Joodse immigrant.

Die

O.

B

.

Aanv

an

r

d

i

e St

ry

<l

Dit. help nic om te

se

,Wat d:~ar­

yan? Blkccn wcct dit". JToc moor h·ierdic feitc hckcnd is hoe minclcr vc1~

skoning is daar om dit as faktor, as fundamentcJe fnktor huite rekening te

lnnt in volkspoliticke ste\lingnamc. Soos elc n('tnou gese het; dis nie

gc-nocg om fl'if(' io weot nie; mens moet Jnet hul hamlel. Anders k11n

h·

net. sowcl annslnit by daardie slim mensc wat in studeork;mers op gemakstoolc all<'s wr<'t en hroldac: fout vind m<>L die

o

.

n

.

Rlim l110l1Se w'at allcs betcr wcct ..

Rnl wc<'t aJJ(.>s-en verstaan niks en hul c:locn nog minder.

Die cen f~it blv dat die 1!!!1d!:':s '.'an die felfstandige boer van die jon~stc verlede die stedelike wer·kers en werk -sters van vandnA" is. En die kinders van die boer van vandae; is die sted~>'i!(ll wr.rkem en wc¥11ster·s van die nabye toekOIIIS. En daarom, nea~>te VOiksnc -r.oot, omda t die votk iets van die to!l

-koms is sowel as van dio verler!e is die stryd van clie Afr-ikanerwor!<er in tlio stad die stryd van die A frikanerdom

as geheol. Rn die Ossewabrandwag gaan dnardie slrycl sieun met sic! en mot liggaam. En wat sy strydwnardc is, het vier jaar se konsentra.'lieka}llpe en honke vir 'l'riend en vyand getoou.

En hy bascor sy sosiale volkspolitick op die .Afrikanerwerker; en sy

idcolo-gicsc inhoud is dour en dour goldcurcl mot clio van die Afrilmnerwerkcr.

D

i

e Wd

vaart van di

e Wcrke

r

Laat my 'n korlc voorbccld noem. \"eroncler:;tcl daL die gemiddc•lclc Afn· kancr-ad,·okaat se familio weens gc-brck, slcgtc behuising en ontocrcikcu-de mccliese hulp sou moet ly - dan sou dit Lragies wecs en die ,·olk sou m (o(.>komsLigc geslaglc clio knou vocl, soos die Duitso volk van vanda~ nog dour die onmenslikc honp;crhlokkado van dcstyds moet ly. ~ El• hCrhaaJ, as

die gemicldetde advo~tate-fami!ie mocs gcbrck Jy sou dit tragies wccs. Maar !.lit SOLI oneindig meer tragies wccs -dit sou vir die Afrikanerdom noodtot

-tig wees - as die gcmidlletde spoorwcg -werker en boer se fnmilie gcbrelt moes Jy. ~ic omdat die spoorwcgwcrker of

boer bctcr is dan die advokaaL nie, --cwemin 1\S wat die Ossewabrandwag clio ad,·okaat as beter bcskon dan die boer of die spoorwcgwcrlcor - , nio weens vcrskil van sLand nie, maa1·

om-da~ claar 'n paar hondord ndvolmLc i~ tcnvyl daar ticncluiscndo spoorwogwcr·

leers is. En uit; clio wcrkorsfamilies

kom die gros van die \'Oik "an clio lo:r koms. En ous wil hulle so st.crk en g;c!>oncl as moontlik sien, na siel en

11ggaam. Nie weens hul ktas nie ma:Jr weens die bleed in hul arc. want een en almal, advokaat of spoorwcgman, is but draers van dio Afril<anerbloeil.

Ons beoog hul wclvaart terwillc vall die volk.

Die Yol

k

vau di

e V

o

J

ks-hew

c

ging

Ons sicu clit nio in dio Jig 1•an 'n klasscstryd nie- soos die Kommn-nisto leer nie. Ons gaan nio soos die Kommunistc klas teen klas oprui of bOOs die party-politick seksie leon sek sic nie. Votkspolitielt !ten g•n klasver· skilfe nie; en die volksbewegins, die orsewabt andwag I~ en nie ryk A frit<a

-ners en arm Afrikaners nie. H y It en net gocic Afrikaners. Tiy ,·c~ nic om elkcen Yan sy bcsit to ontden

nio-soos clio Komrnunisto- mr.ar juis om to sorg dat clltccu 'n bcsit hot

w

ar,

go-n ywaar is teen kapitalisticse uit.bn'i -Ling.. Sy sosinle bcskouing ken vol ks-bclang voor klassebelang of eio-bcln.ng. En h:v vcg vir -die volk van more en o01·more. En as dit gJashotder is dat daardie volk SO% en meer uil werkers -gesinnc gaan kom dan is dit vir die Osscwab~al~dwag •n vansclfspre!<emle

ptig dat hy sy stryd en r.y opofferins SO% en meer op daardie finn!~ inwerp.

Sos

i

alis

:m

e

wa

t Nasiou

aa

l is

!Tier on danr tnnp; daa1· dio nngsva l-ligc beswa<tr gcmaak word clat eli<' O

ssc-wabrnnrlwag so idoologicse ·inhond ,so

-f<iali!>lies" is. IVa~ da:nvan? \Vii u

ho

'n ncwcging moot dem· 'n kapi!alisticso Empire se konsen~ra.<>iekampo sleep e11 dan moot by weghnrclloop vir 'n woord? En <lit nogal vir 'n wOOl'() wnt die grondgcdagte ,-an die 'l'winligst(l Ecu

uitmaak! As clio kritilw~ wat net aan otikette dink -bier 'n bcl<'icl met die otiket .. Imperialismo", daar 'n ctiket ,,Jmpcrialisme", daar 'n ctikct ,Na-s·ionalisme", elders ,Kommunismc"

dn>W ,Sosial·ismo", soos m<:'disynbotLcls in 'n nptekerswi.ukel - a s 1mllw oLikel.-hreino die Ossewabrnndwn~ uou 'n sosinlisliesc bewegin!J: wil norm dan mank dit by ons g'n ltoml hnaraf nic. 71Taar cen ding kan ck n:~mcns die

o~~ewabrandwag vir U SWCC1': dat hi:!r• die sosiatisme so dcurdrenk en dour· trek van Afril<ane•·-nasionalismc is dat die Empire se Jtonsentrasic!<aml)c vot is van hulle en van byna g·n andcr nie.

Din Osscwabrandwag en die R .. J.'s ,is

f:lnaties n:.~_sio11aal, maar hulle glo nie in 'n Nasionalisme ~·!at net roem op die vreledo nie- en dan wcghardloop vir die to·ekoms; wa.t mooi prnnb oor dio Voortrekkers- en dan hul nf stammll-linp.;c in krotte en ellenclo lan.t spartel;

wat roem on die hcldo van Spioonkoj> - C\ll dan die kleindop;tcrs '1'1\n danrd·ie rr<:'!'luen'll"eldo helde ~·ir 'n hongorloon laat swoeg vir Joodse fabriekbase.

N

a

si

ona

lisme

w

a

t So

s

i

a

a

l

is

Ons glo ·in 'n Nasionnlisme wat die

Kapitalismc saam moL clio lmep1·ialisme

be,·eg. Nacionntismc teenoor die lm

pe-rialisme, Scsialisme teenoor die l<api·

talisme. En eintlik kan mens die tw<>c nie skei nic, :\!ammon en die Empire. Dit is g'n toe,·al dat die grootste Im

-perialis wnt Suid-.\frika ooi~ gekcn het,

tegelyk ook die grootstc Kapitalis moes

woes-Cecil John l11todcs.

Ons ken alma! die sprcuk: ,'l'rade follon·s the }!~lag". Jnclordaacl is <lit nic juis nie. Ccldbolnnj:! het mrP.sl.aJ

die Union Jacl' vooruitgoloop. Hoe

-kom het Engcland die Kaap ve1oower, on sodocnclc on!'\ tot 'n noodlor.tige ,·yaud geworcl? Die antwoord wat ons

op skool gelo<'r hot was, omdat di<> Kaap op die ~cewog na Indie _gclee

was. )laar hockom mocs die pad nn In die dan be,·cili~ word? Omdat ctie

, East India COm!>any" in 1 ndie was ·Sn ten .aile l<oste, oo!~ ten koste van

Frc-dcr-ik Bewidenhout en S'J kamerade op

SJagtcr'Snek, moes die be:ang van die aan!Jeclhouers van die , East India

company" be·kerm word. Kct; soos 'n

80 jaa1· laLer die ,Chartered Company" die eerf\tc stroop\og op die '£ransvaalse Gouclvelde gem!l:lk hct deur dr. J:-smc -son. Di,eirlcncl<:' moos ver.,ckcr word

-al moes die Tioere-republickc blocdig

onclergaan. ·

Geagtc medc-srandwag_te, Imperia· Jisme

en

l<apitalisme is twee a~pel~tc van diesclfdc ding

en

!toe goue;· die

l'Jasionatisme en die Sosialisme ophou

om apart teen hicrdie tw~ckoppige

reus te vcg, hoc JJetcr.

Nas

ioua

1

c Sosi

alism

e

En in die Osst'wahrnndwag het dio

ti>CC lewonsopvntting~ mek:~ar vir gocd

die hand goreik en lml mik op die of

-s],affing van 'n Kanilalistieso ))omi· ninm en die dnar"telling \'an 'n Rcp n-hlikeinf<e Gc~agstant. nasion:~al en so -sinal in sv wes<'. En ons sien ook in, dat tncns" in dil} l<on•ende sosiallstiese bcdeling die 1 ntcrnasionale Sosiat isme

- die Kommunisme - slet::s de~lr 'n

votk~ele, 'n Naslonale Sosialisme kan

l<eer.

Want Kommnnismo- die !em· van

die klnssrstryd - k:m op hicrd;e swaJ·-te Kontinent slrgs die onrlcrgang van die blankc rn~ lu:lchn. Die industr

ia-lisering van clio wf-rrlcl hring die sos ia-lisering onvrrhidclclik mee. ),Jan.r on~ Qaan met. aile kra(! verhoed dat uitr landse, en lll<'rst:~l .Jor,cise clemente hierdic onverhiddc·likf' T~·dgces uitbnit. om 'n voll' l<' hr<'t'k en on te splits in klasse ~.-nt m<'k:l:Jr onrlcrling moot. ui t-roei- sod at <lir TiolsiPwisme hoogtv knn Yior. BoJsjcwiserintr betekCn in Afrika verkafferin: ; -dlt !<an nikS

anders bCte!1Cn nie.

Die blotr fcit <lnt. 'n t.ocstand rewo

-lnsioner r:m gcwowl hot is a! vansclf 'u bewys dat. di0 hcstaanclc orde go

-cloem is. Anders son die rowolnsic nie

gekom heL nic. Om ''ir 'n llU\\'C Pkono-mi<'so wereld to \'('~ en dnrem die ou bedE'Iing. w:tar di<• geld die baas wa<;

en die mens sv clif'n:Jar. tc hehou en dit on to l:>n ;.; fufif'l. J.leto ecrder die ou kapita•isticse ste•set breek en skeP 'n nuwe wcr·clcl, wa:tr die Nasionalisme bP.hou word

en wnar

die sosiaiistiese stroon1 inge~knket word. Optiam kan jv dit nie. En daantie wee: tree die Ocsewatwandwng aan. noudat hy die afweerstn•d om sv b('staan gewen het en weet dat hy nic ondergaan nie.

S

.A. se Be

!

ang

Mag

Bri

t.t

e

nie

i

n Wie

l

e

Ry

'n Kommis~ic wat onclcrsoek moe~

instcl na die Unic so handelsdoot van drie skepc. wat lot clus,·or no~ b:ti<"

winsgewond was, hot aan die Parle -mcnt gcrapportccr dat dit nie ranfl

-saam is om uiL to brei nie. Eon vau

die redes wat aangcvocr word is dat. die bes{anndo Dl'itRo reden•e toerP

i-kend ·is dr die land se ben~digdhede,

en daarom sal dit nie .,in die nasionalo belang woes om stop'RO te doen wat moontlik hierdio dicnst~ in die wiele sal ry nie".

D

R:r:ID

RIJIAR KA

GEI\lfTS

KAp

V

rr

<a><e:e

roll@

?

~.,

Marl!K

KA.AP

§TAD

8£TALJNG G:ES!OEO ONI>JIDD!H.•

LU<, WE!::KLlkS, MAANDELIK9

OF SOOS VERI..ANQ.

M

!!

NNAA

R

&

'VAN SC

FI

OOR

ltlenaar: GUSTaV !.l.ETlEP. 'i'~Jetoon i·OZlJl.

T

AB

BER

DS!

G

E

B

LOrHDE KA TOEN

Pragt

i

g

c

M

o

d.cll

e

en Klcure

hy

~

~~

~

~

PAROW

OlE MOOERNE OAMESMODI&T!£

M

E

UBELS

l'JH'SJ:: IST\'v VINN!O.

K

OOP NOU

!

ONS HOU ALLEENI,JK GOETE RWALITEJT MElTBELS IN" VOORRAAD.

W

~

rda M£ub

(l

iDC~!fid(Z~dAa1is

(E

iendo

m

s.) Be

p

c<-rk.

r.roote Kerkgebou, KAAPSYAD.

PosbnG 210. lo'oon %-11800.

@

NS is

U

nie, sow

dw

el

a

a

rsd

s

e

buite sy

u

r

die

g

-rens

e

,

be

k

e

n

d v

ir go

e

ie

d

rukwe

rk

teen kon

l

m

rr

e-.

ren

d

e p

ryse

.

BSTE

is

om

ons te r

a

a

d-pleeg

in verband met u

b

e

n

o

dighed

e.

P

r

ys

n

ote

-d

ngs wo

rd g

r

a

tis ve

r

-s

k

af

.

E

nig

e

s

oo

rt

d

ruk-we

r

k

va

n

vi

siteka

a

rt

e

t

o

t ge

l

e

e

rde

D

is

se

r

t

a

s

ies

wo

rd onde

r

neem

.

Tlo

u

K

oers

N

o

•

P

r

o Ecd

es

ia

.,

Drukk

e

ry,

Orukken:, Uitge\'.lers en 8oekblndert

Stellenbosc

h.

ALOEMENE H

A.

N

DELA

A.R

PROD

U

KTE J{QPER

S.

J

.

K

R

Y

NAUW

vir

K

ruideniers

w

are t

ee

n

die billikste

p

ryse

.

B

cslcl

l inrr

s wo

rd

o

pg

e

n

ee

m en

on-m

idde

llik b

:v

u huis a:tgel

e

w

e

r

.

U/v. OA..RCIA en !oo''UWESTRAAT

Foon 68 nus G~

BEAUFOR

T

-

WES

.

--·'----~-...

--

--

·

----

·--ONOERSIEUN U 8lAD OtUFl

U ADVERTEEROERS TE

:

V

IER

D.E O.D., WOENSDAG, 1 l\JR1'. 1944.

Di

e Ste

lle

n

b

os«:

hs

e

I oe

spr

aak

Snterdagaand, 26 Februarie 1944, het.

dr. J. F. J. van Rcnsburg, clio

Kom-mnnclant-Goneraal vun die Osscwa -brandwag, 'n groot en cpogmnkcnt.lc rcde op Stcllenbosch gclcwer. Op h icr-<l'io datum hot formeel 'n nu\\'0 en

ryltor hoofstuk aange\·aug in die gc -skicdcuis v:Jn die Ossowabra~dwag en

vnu die Afrikanorvolk. Hierdie jong

Icier hot op bosndigdo en beredcncordo

wyso die toekomskoers van die Afl'ika

-norvolk aangedui, onom"'onde

anuge-dui, in d-ie taal wat die volk ken en

vcrsta:m.

Dic rede van die Icier van die 1\ fri -kaansc Volksbcwcging sprcok vir hom-• self.

Die feilc wat in die redo opgcslapel

word is bclwndc fcitc en

ouwccrlcg-b:-.nr. Aan hicrdio fe-ite bet hy nuwc

en msiggcwende bclckeuis gegec. Die

ordeniug van clio feitc hot geLnig van

die hoogslc mate ''an leierskundighcid.

Die bantering van die fcite bet d~ be-tckcnis daarvan met 'n nmve en ~ok­

kende hcldcrhcid openbnar.

Die les wa~ hierdio feite Iocr, hct dr. Van Rensbm·g mot iusig on saak

-likheid behandcl. 1\Iet. die nuglcrhcid van 'n man wat meL nlbci voeto in die

wcrklililleid stn:m, hct hy die

volks-belcid vir die •took oms aaugcdui. AI -leen dour middcl vnn clio s~iplelike niL

-voering van hie1·clie bcleicl kan die Afrikanordom so \'OOrlbestaan versckcr

word- nie aileen as 'n nye en

onaf-hnnklike volk in dio \'olkcry nio, maar ook as 'n sosiaal-bevoil'igdo volk, vry

van uitbuiting en kommcr oor die d;~g

\'Uil more.

DiL -is net maar clio werklike groot

gccstc, die natuurlike lcicrs van 'n

volk, wat uit. die magdom van

plat-vlo!!rse feite om hul hcen, clio csscnsiole wonrhcde kan uitsif om daarvolgcns

die volk se tockoms te rig. Di L is wat. dr. Van Rcusburg met bicrdie

toe-sprc:tak van hom gcdoen het,.

Bclangr·ik, ten opsigte van hierdic

toespraak, is die tydigheid daarvnn. So baie welmoncndo nwar swak Jcicrs, pak 'n stryd nan, net te vrocg

1>r

net ie laat, tot hul cic ondergang en die

onberekenbare sknde \'an clio volk. Gcsicn in die raarnwerk van die tyo

waarin ons lcef, on mcer bcpanld gelot

op die heersende tocstande in

Suid-Afrikn vandag, moet. erkcn word dat dr. Van Rensburg die ,·olk aangcgord

het tot die sosialistiese slryd op 'n

besouder tyd igo en moontl ikhcid-r;·ke

oomblik. Dit is van die uitcrstc be -lang \'ir die welsbe van die stryd.

Dr. Hans ,·:m Rcnsburg hot horn

-self Saterdagaand op Stcllcnboscb wcoreens openbaar as die euig»to na -tuurlike Icier van die Afrikancrdom van hierdie geslag.

D

IE

K

.G.

S

:E

:

-A

s

h

c

,

\ry

s vn

n

o

ns e

c

r

hi

e

cl

v

i

r

'

n

P

i

e

t R

e

li

e

f e

n

'n

P

a

u

l

Kr

n

g

e

r

g

aa

n

di

e

Ossc

wa

-b

r

a

nd

w

a

g

so

r

g

d

at

lwl

af

-s

t

a

mm

e

li

nge '

n

or

den

l

li

k

e

h

es

l

aan

k

a

n ma

a

k

m

la

d

en

i

gs

l

e v

a

dcrla

u

d

.

Rommelverwerking

{j) Torrlnc mudsnkkc los. was en trek oor. Dlt maa~t Jekker warm koml:>crse.

A

R

B

EI

D V

I

R

D

I

E

VO

LKSll

ESTAAN

Die arbcid van clio volk lo ten

gJ'Oncl-slag \'an die OJ3. sc ,·olks-cie

sosin-lismo. Om d·ic nrbcidsgodagte van die

bowcgiug to ken, is wanrborg \'ir 'n gcsonde begrip v:m sy sosialis~iese

strcwe.

Ann die hand ,·an die volgcnde stcl-lings, hcL prof. dr. G. G. Cronje, lid

van die G rootrnad van die Ossew:\-brandwag, en hoof \':tn die beweging se afdcliug Volkswclsyn, op (].ie lOde

ja:nlikse kongres van die A.N.S., clio

belekcuis van arbeitl vir die vol

ksbe-staan, aangcdui

r-0 Die volksgemeenskap word dcur die

arbcid in sland gchou.

Q Aile arbeicl wat die instandhouding

van clio volk dien, is uoodsaaklik. Hierdie opvatting \'CJ·wcrp clus

van-self aile anti-sosialo gedrag, aile

uitbuiting en aile parasiticsc

bc-staan.

0 .Aile arbeid wat vir die ·instandh ou-ding ,·an die volksgemecnslmp nood·

sanklik is, is good on cdc\; on gocn sodanige a.rboid is 'n skancle-nie .

0 Aile wcrk yan waLter aard ook al,

is arbeid.

0 Die n r·\Jcid ,·an die ,·olksgernccnskap maak ecn 1_{onl\':utcndc gehcel uit} mo~ snmchangcndc

arbc'i·dsYertak-kings (die onderskcio borocpo of bcdrywo) sodat dio \'•Olk wescntlik 'n arbcidsgemecnslmp is.

0 Omdat. hulle :lima! aau <liesclfdc

Yolksarbcid aandcel hct, is volksgc-noto•dus arbeidsgcnote en is volks-gcnoto in die arbcid van mek:l:l.J'

nfh::tnldik. ·

0 1\feL die oog op sy volwaardighcid

en sclfgcuoegsaamhcid in die

ar-bcid moot clke \'Oiksgemconskap sy

eio arbcid self \'Crrig.

0 'n Volk wat sy eio arbeid nio selF \'enig nie, ncem aF in

arbeidsan.m-heid en dissipl-ino en sal Ol) die lange duur dokadeut word.

0 Die sin van die arbcid is dat dit skcppcndc diens is-nio bloto brood-winning nic.

0 Die maatskaplikc p;ercgtigheid cis

dat clke mens aan die volksarbcid sy rcp;m:tt.igo aandcel moet

h

o

en

vir daarclie Laak decglik toegcrus

moct woes.

Min of Meer

B

e

l

a

ngrik

.

E

ur

op

e

s

e V

olk

e

-

P

a

rn

il

i

e

,I

n

London waar hulle reeds vannf

1D36 hiordie oOJ·log boraam, het. die

jagter nou die gejagto gcword. Wat ookal die afloop van hierdie oorlog gnan

wces, Engcland bet sy posisie op die

vastcland vcrloor. Dit is nie Ianger

'n gcval ,·an die handhawing van cl·ie ou magsewcwig nic, maar: wat sal uit hierdie oorlog ,·oorLspruit? Sal dit 'n Europcse ,·olke-familie wees, v

cr-teenwoordig dour sy stcrkste staat, of 'n bolsjcwistiesc kolos? Duitsland "eg in hicrdie oorlog n·ie net ,·ir homsclf

nic, maar vir clio bcle Eu ropa,"-Adolf llitler.

•

Di

e Rewo

l

u

s

i

e va

n di

e

Twin

·

t

i

gs

t

e

Ee

u

, In Duitslaud heL die Jodo alle· mag verloor. Die Jodc wai hi01·dio oor·log

begin het, sal onwcicncl bydra tot die

\'Crspreiding van die nasionaal-sosialis

-ticsc lecrstellings na nuder volkc. Die wcrcldstryd ,·an 1D39 sal geboekstaaf

word as 'n herhaling op .' n rcusagl!ige

ska:.~l \":ln die fasc, wnardour die

nasio-naal-sosinl istiesc bcwcging scdert l !)20

gllg:-~nn hct. Toe hct die nasionanl

-sosinlistiese leorstcllings onder die

Duitsc \'Olk ,-erbrci. l'\ou sal die

llll'i-dige stryd die oe van aile ,-olkc orntrcnt

die Joodse naagstuk oopmaak. Ander

Jande sal daartoc kom om Duitsl:wd se nnti-Joodsc maaLrcCis as 'n prescdent to bes),ou, wat die moeito wercl is om

na tc volg en ns 'n natuurlikc stap

om tc doen. ~Iiljocne soldate waL nou

ann die rronte ,·eg, snl oral die

propa-gandistc van die nasionaal-sosialist.iese leerstcllings word." -Adolf Hitler,

DIE O.B.

, W

OE

N

S

DAG,

1

M

A

ART

1

944.

C

HUUCH

IL

L

S

E

OO

RSI

G

V

AN

D

I

E

OO

H

LOG

Die BPitsc Premier hcL vcrlcde woek

\"ir die ecrsto maal seder!. September

19-13 wecrccns 'n oorsig \'an die oorlog

in die Lacrhuis gegcc. llicrdie toe

-spraak, soos die toesprako van alia

regcringshoofdc van oorlogvoereudo.

Iande, vcrt.lien om noukcurig gelees t.o word. Jloc dit gelees moet word,

\'Or-tel Churchill self toe hy, op \Tao in d·ic Laerhuis, die sensuur op die

oor·-logsberigte van Dri~se korrespondcnte in lwlie vcrduidelik hcL. Volgeus

Churchill behoort woordc soos ,despc

-raat" nie !!Cbruik to word us !tulle on-juis is nie ,en nog minder as bulle

waar is". As die Dritsc Premier dus

'n res~p '"ir "oorlogskoncspondente nan die hand gee, dan geld hicrdie rescp ook ,-ir sy eio toesprake. Aile oorlogs-berigi.c is immers ondorworpc aan die

sensum· en dra dus 'u offisiole stempcl.

Ook Churchill moot in crnstige oor-wcging nccm hoe 'n gokou,pliseerdc trehoor- die Luisf.;ont, d-ie bondgcnotE'

die neutrale wcrelu en die vyand- op

sy toespr:1 kc sal reagcer.

Die Toesprnak Self

lTy hct, dill toespraak hcgin denr vas

te £i.e! ,d:-tt hy uooit die sienswysP gc·

had hot dat die eindc ,·an rlie o01·!og

in Europa voor die deur staau of dat

Hitler op die punt staan om ·in to swl'L nie en dat hy beslis gcen \\'aarborg

gegce of vCJ'Wagtings gcwek hot dat die

Europscso oorlog in 19'1'1 s:1l oindig

uie." Hie relic woordc gctuig daarvan

dat Churchill op die kort. gcbcull ,-an sy ,·olk staat maak. Dit is tog alge-meen bckcnd dat dam· ·in l93D en ook

later min Britto was wat a:HI so 'u lang o01·log gcglo hct en hicr·,·oo1· is die

Britso prop:\ganda en vera! Churchill

self \'CranLwoordelik.

~a die Thitso Premier sy onseker-hcid oor die duur ,·an die oorlog ge

-staaf het clcur i.e wys op ,.die krag

van die Dnitsc leor", die ,.hoe veggc-hallo van die Dnitso trocpe" en die ,bekwaamhcid va11 die Dnitso gcnorale slat'" hct hy met dill gcbruiklike en

wclvcrdicndc lof ,·ir die Rooi l<>(ir voor

rlie dag {!;Ckom. Ycn·olgcns het. Church-ill hom tot d-ie kritici in Rusland ou

Amerika gcwcnd u·at bcwcer dat

Drit-t:~nje nic sy vollc gewig in clio stryd

wcrp nie. In hicrdie verb<tnd het hy uit.gewei oor die aandeel van Britt<1njc in die oorlog. Dyna een-<lcrdo van die offisicre en mntrose wa:Jroor die :Uritsc vloot ann die" begin van die oorlog

b<>-skik hct, sou gcdood wecs. Byna 50,000 loodso en lode van vli

"gtuigbe-manuings sou sodcrt die begin van eli<'

oorlog gcdood of vermis wccs en mcer

as 10,000 Britse vlicgluie sou verlorn

ge;l:a:ln hct. Hierdie swnnr Tirilse ver -liese sou egtcr nie te,·ergccrs wces nic,

want cleur die Angel-Saksiese oorl

ogs-p:>gmg sou bclangrike Dni tse stryd·

magte vnn dio Russicsc front nfgewond woes. Sondcr om :~fbrcuk tc docn nan

eli~ Rnssic~e oorwinnings, aldus Churchill, mod uit. billikheid tcenoor die Wcstcliko bonclgcnote ,·erklaar

word clat hul optrcde die Sowjct.-uniE> gehelp hot.

Lugaanvallo op Duitsland

Die Drits-Amerikaanso lugnanvallf'

op Duitslaml en vent! die intensivering

da:~n·an in die jongstc tyd gcniet

bc-sondcr baie ruimte ·in Churchill se

toe-Rpr:-tak. Ily is erg hoopvol oor die

uit-wcrking \'!ln hiordie lugaanvallc op

1Juitsland. Nie aileen ~:<nu die Russ"

vee! hierdcur gcbaa~ word nie, maar

dit sou ook clio fondamcnt vo1·m waar

-op die pbnne vir 'n ·inval oor see ge -l'roud is. Churchill is origcns besotl-dor swygsaam oor die beloofdc Lweedc

front in \Vcs-l~ut'Opa. Dit. lyk sclfs of die twccde front nog 'n kccr·

vcr-skuif gann • word, want volgcus die Britse Premier meet die B1·its-Ameri-·

),aanse lugaauvallc op Duitslaud ,as ons \'Crnnamste offensicwc pogutg vtr

die huidige bcskou word." Dit kan wces c!at Chur<:hill hicrmce bcuocl om die vyand to mi::;!ei. As 'n wcrldike

inval moot plausvind dan mal{ die

,,huid·ige", wccus natunrlike fal<tore,

nie te ver in die toekoms strck nie

andcrs S:tl die irwal weer 'n panr

maande moet wag.

Italic

Oor die veldlog ·in Italie was Church -ill nio baie Sj)r':laksaam nic. Ily her w

elk gen1l r~1e dio iuname \•an Rome en die mars na die Drcnner in clio: voor

-uitsig gestel nie, maar tocgegce dat ,.haic rnensc tclcurgcsteld is met die

vr,rdcring waL t.la:lt· p:emaak is ~ederL

.lie vcrowcring van Napcls in Okt. o-be:·." By gee die slmld :1:1u tJ.ic Oil"

gunstige wcersomstandighcdc en di"

hardnekkigc wccrstand van die Dui

lo-:;crs. Hy verklaar dat Hiller se be

slu;t om tot. soveel as 18 'divi:;ies 11U

Suid-Italie lc stuur en daar· 'n groot twcotle rrout. lc skcp, nie vi1· <.l·ic Go-·

allieerdes onwcll<OJD is ni.-. ,ln hicr

-dio oorlog moot ons erens teen diP Duitsers vcg, lcnsy ons moct stilstaav

en die Russo aanl;kou". llierdic

\'Cr-klariug van die Dritse Premier is, om

die minstc tc

so,

'n bietjio cicnaard1g.

Pole en die Balkan

Vir die vlugteling-rcgcring$ van Pole, Suid-Sl:lwio en Grickcland wat.

onde1· Britsc bcskerming stuan, bc,•at; die Churchill-toespraak· weinig aangE7

naarns. Vern! in eersgenocmdc twee Iande waar ook die Russo belange he~;,

1s dit ouidelik tlat di.., B1·itse rcgePing vir 1\Toskou gckapitulecr hcL. As die Gcallieerdes ~ie oo1·Jog we:n, dan ~a!

Pole 'n stuk van SY land nan n.usland moot afstaan. Ko~npensasie ten koste

\':tn Duitslnnd is nl wat aan die Pole

bcl·oof word. In Suid-Sla\\·ii' is dit ni<> Ianger koning l'elnr, ce:nmaa1 gonoem

Petar die Grot.e, en l\lihnilovich wa~

die gunstclingc >S nie, rnalll' dio Rus

-s·icse beskerrnling Tito. Die Britse

afhanldikhcid van die Rooi leer bet in

die Churchill loespraak baie duidelik tot uiting gckom.

1BSA

S

A

A

R

Die Gemeentc ... an die Nuwc

Kerk hou 'n Basaar in die

H

l:

Ril

O

G

S

!\

A

L

Buiteliantstraat

K

AA..P

S

TAD

op

Sa

te

r

d

a

g

, 4

Maa

r

t

t

34

4

om 10 uur , .. rn.

Aile vriend<' word hartlik uilge· uooi om \':In die hecrlike boo:r

-ger.;gtc le korn koop.

lJfitldcr_qete sal bedieu wo1·d.

B

RI

TS

ROEP

U!

0

,

op

S

A.TE

RDA

G, 4

MA

.AR

T

1

9

4

4

w:mneer vaoaf 10.~0 v.m. tot 10 n.m.

A

MA~JUIBADAG

(VRYHEIDSD.AG)

FEI~!;TELIK GEVIER SAL WORD.

KO:\£ J,UJSTEB ~A OXS ... ..

KO

MMA

ND

AN

T

-

G

E

N

E

RAA

L

(Dr. J. F. J. van Rensburg)

en gcniet ... ..

Wors, P.mnekock, Koffie, Lokkeruye. Toutrok, Jukskei ens.