23 AFZETTINGEN WTKG 30(1),2009
Parel uit Miste
Een
bijdrage
vanHenk MulderEenpaar wekenterug
kreeg
ikeenmailtje
vanhaar; “Ik bennog steeds
bezig
medoorjouw Miste-gruis
heentewer-ken. Daar kwam ikeen
pareltje
integen.Pareltje
magje
in ditgeval letterlijk
nemen.Hetdingetje
heeft ongeveereendoorsnedevan
2,6
mm.Zal ik hetbij
deschelpen
doen die tezijner tijd jouw
kant uitgaan?”
De
parelcorrespondentie
Ik maildeterug:“
Erg
leuk. Ik zieer naaruit. Ik heb ook aleenfossielparel-tje
uit Lucenabij
Bonares inSpanje,
waarvanikmij
pas realiseerde dat heteenpareltje
wasnadat ik daarovereenartikeltje
hadgelezen. (Dat
artikel heb ikteruggevonden
ineenKreukel. Omdat het nietdigitaal
beschikbaarwas, Jarengeleden
deed iktijdens
een cursus meemet eenopti-maliserings opdracht
voortweefabrieken die allebeisinaas-appels
alsgrondstof
hadden. Erwas meervraagnaarsinaas-appels
dan aanboder van.We hadden veel gegevensen welietener
ingewikkelde berekeningen
op los. Naafloop
bleek datwemetzijn
allen dombezig
warengeweest.Niemandvan onshad zich
gerealiseerd
dat die fabrieken helemaalniethoefdenteconcurreren. Ze konden
perfect,
totiedersvoor-deel,
samenwerken:deenefabriekgebruikte
de schilvandesinaasappel
om ermedicijnen
vantemaken,
de andere fa-briek had alleenbelangstelling
voorhet vruchtvlees.Wat hebben die
sinaasappels,
zal deoplettende
lezer zichafvragen,
metfossielentemaken? Alles.Sylvia
Verschue-ren enik verzamelen allebei fanatiek fossielen. Maarwe
verzamelen niet dezelfde fossielen;
Sylvia
doetaan fora-miniferenentandenvankraakbeenvissen zoals haaienenroggen;ik ben vooral in
schelpen geïnteresseerd.
Daaromnamik
onlangs
eenbananendoosmetbakkenMiste-gruis
voorhaar mee.
Sylvia pikt daar,
in de dubbele betekenisvanhet
woord,
de tandenenforamsuit;
deschelpen
houdtAFZETTINGEN WTKG 30(1),2009 24
Foto’s
Frank
Wesselingh.
heb ik hetvoor
Afzettingen overgetikt
-ziepagina
26-on-der hetmotto:vraag nietwatdeWTKGvoor
jou
kandoen,
maarwat
jij
voorde WTKG kuntbetekenen).
Misschienkunnenwehier weleen
Opmerkelijke
VondstvoorAfzet-tingen
vanmaken.”Bovendien stuurde ikeen
berichtje
naarArie Janssenop Malta:“
Arie,
ik hebgeenidee of
pareltjes (in
deletterlijke
bete-kenis vanhetwoord; figuurlijk
zit het ernatuurlijk
volmee)
inMiste-materiaalbijzonder zijn.
Injouw
Miste-bijbel
kan ik erzogauwniets overvinden. Kun
jij
hieriets over
zeggen?
RS. Stel dat dit
pareltje gepromoveerd
wordttot‘Opmer-kelijke
Vondst’ inAfzettingen,
mogen
wij
danjouw
ant-woordgebruiken?”
En per
omgaande
kwam het antwoord:“Ja,
eenpareltje
isaltijd leuk,
zovaak vindje
die niet. Ikheberzelfin de
loop
derjaren weldegelijk
enkelegevon-den,
alweetikzogauw nietmeeruit m’nblote hoofdvanwelke
vindplaatsen
enook niet of Mistedaarbij
was. Ikzoudat in de collectiemoeten nazien. Je vindt
pareltjes
intwee vormen,namelijk
het bekendeparelmoerachtige
type, metdekarakteristieke
glans,
maarook‘balletjes’
dieduidelijk
niet uitparelmoer opgebouwd zijn,
maaruit de‘normale’,
nietglanzende
vormvanaragoniet.
Deze laatstezijn
uiteraardalleenaandevorm teherkennen.De
glanzende pareltjes
komenniet,
zoalsje
ten onrech-tealtijd hoort,
uit ‘oesters’(die zijn namelijk
nietparel-moerachtig)
maaruittweekleppigen
die dat welzijn,
in demeestegevallen
zal datin het MioceenvanhetNoord-zeebekken dus wel Atrina
zijn.
OokvanrecenteAtrina’szijn parels bekend,
inderdaad.Overigens
komt inMis-te,
zij
het uitermate zeldzaam(ik
weetvanéén defecteklep
in de coll.vanBenRoest; de soort isalgemener
in de ZandenvanAntwerpen)
een‘echtepareloester’
voor,namelijk
Pinctadaphalaenacea.
Als
je
trouwensweleensmosselen eet, dan kenje
wel hetbekende tandenknarsenop
zandkorreltjes (zoals
menal-tijd zegt).
Datzijn
echtervrijwel altijd
miniemepareltjes.
In de Zeeuwse Slabbercollectie bevond zicheenbuisje
volmetdie
dingen, bijna
allemaalblauwachtig
zwartvankleuren
grotendeels
verzameldtijdens
dehongerwinter
1944/45. Zezijn
dusfeitelijk
helemaal nietzeldzaam,
maarworden heel
weinig gevonden/herkend.”
En het laatste bericht komtweervan
Sylvia:
“
Bij
deze deplaatjes.
Dezwart-witjes zijn
voordeAfzettin-gen. Dekleurenversies
zijn
voorje eigen
‘foto-archief’enzijn
al helemaal voorbewerktomop de webstekte zetten als debijzondere
vondst inAfzettingen
heeftgestaan.Nog
een
beetje
info: De doorsnede varieertvancirca2,6
tot2,9
mm.Ook op de foto’s isgoed
tezien dat hetdingetje
nietprecies
rond is. Zeker op foto-2(was
oude fotohiermaast, red.)
kunje
ditgoed
zien. Succesbij
hetschrijven.”
Inmiddelsbleek
Sylvia
eentijd geleden
ineigen Miste-gruis
ook aleenpareltje gevonden
tehebben;
helaas brak dat in tweeënenmoestgelijmd
worden. Ookonze penningmees-ter-hebje
die alverblijd
metde contributie 2009?- bleekeen
Miste-parel
inzijn
bezittehebben.Bovendien kwamvanArie Janssen de
suggestie:
“Hebje
ie-1 Deparel
uit Lucenabij
Bonares,Spanje.
Coll. Henk Mulder. 2 Gebrokenengelijmde parel
uit Miste. Coll.Sylvia
Verschueren.
3 Parel uit Miste. Coll. Martin Cadée.
AFZETTINGEN WTKG 30(1),2009 25
mand
bij je
in de buurt dieovereenecht sterkemicroscoop
beschikt? Zo meerdan 200x of zo? Danzouhet leukzijn
om evenmet zekerheidvast te stellen dat heteen
parel
is.Bij dergelijke vergroting moetje namelijk
op hetoppervlak
de dunneparelmoerlaagjes
kunnenzien,
die daneenpatroonvormenwat
lijkt
op dehoogtelijnen
van eenkaart.”Toeval ofniet,
terwijl
Arie dit berichtstuurde,werdbij zijn
opvolger bij Naturalis,
onzetoenbijna-doctor
FrankWes-selingh,
eengloednieuwe microscoop,
LeicaM165C,
geïn-stalleerd. Dus
gingen
allepareltjes
naarNaturalis,
waar zeopde foto mochten.
Op
onzesitezijn
depareltjes
in kleur tebewonderen. In dezeAfzettingen
staanzeinzwart/wit;
bij
éénvande foto’sstaateenmillimeterschaal.Defoto’s werden ooknaarMalta
gemaild.
Van dit eiland kwam nogeenboeiendesuggestie;
“Ik heb deparelfotootjes
bekeken,
maarzieerniet opwatikzouwillen zien.Denke-lijk moetje
veel verdervergroten.Als diedingetjes
nogbij
Frankzijn,
danmoetje
hemeens vragenzeteshowenaan Hanco Zwaan. Hanco is de ‘baas’vanSNIWOEP(Stichting
Nederlands Instituut
voorwetenschappelijk
Onderzoekvan EdelstenenenPaarlen). Hij
heeft deapparatuurdaarenkanhet zondermeerdefinitief
zeggen.”
Wieweet,komter dusnogeen‘wordt
vervolgd’
opbovenstaand verhaal.Ook
parels gevonden?
Laat het weten!Ten slotte: laat