ft
&5
K R 0 P S L A 1 9 7 6 e f t L-io ' fi4>
^1T
• ^ 3 Rassenproeu9n 1 beoordelingl/roege herfstteelt sla
Klassieke en opgerichte typen
R.I.V.R.0.
3.H. Stolk en R.H. M. Maaswinkel
Rijksinstituut Voor Rassenonderzoek
(gedetacheerd op het Proefstation te Naaldwijk)
Niet voor publicatie Intern verslag no. 12
Inhoud: .;. z.
Proefopzet
In de proef opgenomen rassen van het klassieke type (tabel 1)
Waarnemingen
Overzicht van de gemiddelde gebruikswaardecijfers gegeven te Naaldwijk en Breda (tabel 2)
Gewichten (tabel 3)
Samenvatting van de belangrijkste opmerkingen door de beoordelaars gemaakt (tabel 4)
G
1 beoordeling - sla opgerichte typen
Opgenomen rassen (tabel 5)
Overzicht van de gemiddelde gebruikswaardecijfers te Naaldwijk en Breda (tabel 6)
Gewichten (tabel 7)
Samenvatting van de belangrijkste opmerkingen
_ A
Proefopzet
De proeven met het klassieke en opgerichte type waren aangelegd op het proefstation te Naaldwijk en cp de proeftuin te Breda.
De'weersomstandigheden, tijdens de teelt, waren van dien aard, dat op het proefstation te Naaldwijk nogal wat rand voorkwam. Er waren echter ook rassen die duidelijk minder rand gevoelig waren.
Op de proeftuin te Breda kwam bij een aantal rassen nogal wat "wit" voor. In Naaldwijk lag de proef met de klassieke typen in viervoud en op de proeftuin te Breda in drievoud. De proef met opgerichte typen lag op beide proefplaatsen in drievoud. Het aantal planten per m2 was in Naaldwijk 18 en in Breda 19.
De zaai-, plant-, beoordelings- en oogstdata van zowel de klassieke als opgerichte typen waren de volgende:
Proefplaats Naaldwijk Breda i gezaaid 10-8-1976 18-8-1976
geplant beoordeeld j geoogst
31-8-1976 3-9-1976
I
7-10-1976 8-1Q-1976 21-10-1976 25-10-1976 >Tabel 1: In de proeven opgenomen rassen van het klassieke type. Rassen Plenos Ostinata Object A B C D E F G H 3 • K S1 S2 Naa I 9 10 44 32 31 21 20 33 22 -11 -Idwi II 41 43 42 53 66 65 64 63 52 -54 55 Veld jk III 74 70 77 69 75 67 72 71 76 " 68 i 73 nummers j Breda IV j I j' II i ! 1 j.
! ! I
82 ! 1 1 7 | 85 | 2 1 4 | 76 j 20 27 88 1 4 j 18 83 ! 5 f 22 86 S | 1-l| * 8 I 79 I 7 16 ! i 84 f 8 28 81 j 3 I 15 - I 13 j 19I ?
1 ? ) s 87 ! 9 ! 12| 80 M O l 26 j S ; i I i < !i
ï ; 30 | 29 ! 35 | 25 i 31 ( 23 24 | i 34 i 32 \ 36 ii
21 - !i
1 " _ -+ -+ -i 2 -+ "* + -+ + Jitp 3 -_ -~ _ + -atroon ! ! 4 ! 5 ; . :... i . '-— | + i f î' •• s + i i ! ;- j - i
+ \ ~ i -1 - ( - +ï
!
J J
r i
6 •m -+ j j - 4 -Toelichting : + = vatbaar = resistent Standaardrassen: Plenos Ostinata (Rijk Zwaan) (v.d. Berg)Waarnemingen
De rassen zijn op hun gebruikswaarde beoordeeld door vertegenwoordigers v/an het gebruikswaarde-onderzoek, de NAKG, de voorlichting, de zaad-handel en de tuinders. De resultaten van die beoordelingen worden weergegeven in de tabellen 2, 3 en 4 (bij de klassieke typen) en de tabellen 6, 7 en 8 (bij de opgerichte typen).
Het gebruikswaardecijfer (4 = slecht en g = uitstekend) werd vastgesteld aan de hand van een visuele beoordeling. Hierin werden zaken als stand van het gewas, kropvorm, aanslag- en randgevoeligheid, schietneiging, onder- en bovenkant van de krop betrokken.
De opgerichte typen werden bekeken op hun opgerichtheid, de geschiktheid voor deze teelt, groeisnelheid en verder dezelfde eigenschappen als bij de klassieke typen.
Het gebruikswaardecijfer werd gemotiveerd door opmerkingen, welke in tabel 3 (klassieke typen) en tabel 7 (opgerichte typen) worden weerge-geven.
1 j ! i 1 1 ! |
i
i « ! <=> 1 w1
i | i I i i i I * ' \ [ i i | ! i 1 i ! i *: ° 3 ^ ! ^ l i j z 1 t ! f j s S ! ] i j i * i ! i i i j I i !i
j ; 10 /^ t * t - i 0) '*~ •H O •a <-• y •H rj ^ -Q CD CD . 10 / * W. . Lt CO -• H I O1
ra ; 3 . co J * • r - l U X) co LD -P U O •~7 . Û O • _ , h - t t - l E \ 4 J h - t t - 4 t~H t-H H H I - t W E \ J-> « £ h H (—1 w M > e \ • P -> t - t f - i « •—i • - * :=> t - 4 e v . -p h H => h H ' »-H » H I - H t-t H - t I - H O T -O t o o CN o V Û * a i n i — LD r-t o t n < -*y va «3 co o ro r -Ï — ID o i n co sr r-t o r-vo «c t o o o T -o CN "* < * to "=r o •c LO CN CM CO O O CO V * CO * t CTt < ST < VO • O " i n ca n *T a CM O m o va •o-Lf) en < «* Lf) O VO i n a> cn o o o «tf LO <T t o <J C-CO i n ro CJ o o o o o •<d-co t o va «s « » « f — r -CM O 10 tO O i n •o-o LO T— •O-CM i n r -t o a i ° i !I
i
O O a t o co CTi CM O <tf O. CN co 10 LT) Lf) T— Ol ^ 01 va t o o 10 co i n i n Vü t o va VO t n i 1 w Î O co o r~ o co o o v -CN VD O va CM VO « va a t o a» LD LD LH m o o i n UD •<? i n i n V Û m s j < u . r -o *~ 1 o r -s j • * • C •«ï-t o •sr i n " r -CM r^-CM CO r -LD ^ r co ^~ o i n CM i n c -'sT CM i n ca < u1
i1
a T— • «" O ^~ o r * T --* CO r o CM sï-CM "» r -CM ,. « CO T— co r -i in • < » D ! >" ! a ! Ln I CD • « J CO •* i n i n X t o t o o T -o >D a [ 0 CM i n o i n r~ i n o . "» o co T -a> ; T— cn m i n CM CO er» i n sj-vo cn m i n i n cn i n 1 n to | CN ]1
o CM O CO a CM O •* r-• y t o • c 0 . s f 1 1 1 1 i 1 ^ CM CM r r -Ol CM t o CM UD •a i n * co «ï i n -V Û t o t o * 1 i n t o i t o t o ! " t o j ° i n 1 ! 1 CM , ini
1 i °r
o i n1°
i n -b • D •D •H Ë O LD t o O o r-O O • « f *" <• • c •sf [ -n t o r-t o r^ t o r~ S j VO CM CO T " vo O va CM >X) CO i n i n va r -cn ! a • T -1 O o CN a i n i a» < r -i n o o t — 1 o o a o *-a o T— i n va i m va •C va t > va CM w i i m o V i n •« i c^ •<* •o-s f r -co , r -CO CM co T -o\ t o ia i < • IQ r -ID lO i o c Q T) CO • CO > ro f-t T l T> •H M m C3 XI (d TD TD •H C E M CO -P U CO A T D T D CO II •<* t l œ c a il m o > il IO 0 O l II > CD N II CO o • o II <o cni e u ..-in - u n JCII U l i •H II •HM CDU n u 1—tJ CCI ro 4 0) X T * 3 14 n o u E V . +>t C o L d cc CO Î M n t - H 3 O _ l *x «« 2 <H ta > W. • P JZ O 3 0) O l o. o (4 .* o • P »H ra > 0 -" ï A - P . JZ o * H 3 O l O . O u JX. o -p - p o z - P XJ o • - * t - H • H H H ^ E \ •+J t - 4 H « M = 3 t - t £ \ - P w > M I - I »—î i - < »-H (—1 H = 3 t ~ 4 E \ - P i - t => • H H t - H M I H » H O 0\ *— CO CO *-o CD O a « co r -Lri U3 r -ro UD T ~ a i c a r -o vn t — r-<• r-CN CN r -CN CM co CN CN T -CM CN * t <" CN < VO t o CN CN C^ *-VO I D *~ O l 0 1 LH f — •«r c CN CO O CN t o c o CN r -co V -co CN r t * -CN CO a i *-CD en r -CO T -CN t o t o CN CO CN CQ f * CO co t — r - r-*~ cn CN O CN \D \Q T— CN <-r ^ cn *-CN t o C N « r -O co CN o CN CD CD -CO r *-CN CN cn T— CN (_1 CO ^ ( N ^ CO r -T— CO o cn CN r -r ~ T -a i T -ED •c-x — C O *— CN \ D O CN CN O l r T -CN CN o CN ro rD CN t o CN CN O ^ CN O m CN CN KD r-r— r-L D U3 c o \D CO " l > en x -a i CO «-CN a i • r * <-•c— CN •* O l t o v -CN *tf T— CN O l T— CN s * a i *~ LO CN CN U i CO rT -U3 cn *" C*-CO o cn <-r . CN *-UD T— t o m *~ CN l O O o CN o i CN CN T -CN • e j cn *— i £ ) a i T -O ., ! O j CN 1 ' O \n CN . I J -C O r -T~ T -co *" VD C -CN CO m co ? ~ ! CM K a CM c n « a i r * t o CN SJ-^ CN CO UD V0 D CN LTJ CO *-U'J c o r -CD a i '" U3 m CN t i m ta r -CN CO r -CN o liO r-co cn T -o ü~) T — cn C N r -cn r-T— vD r v -i n T — o T ™ CN \ 0 a i r * CN a i T — « 3 O l t — s r u o ' CN T T
1
i a i r -<N T -O CN r^-co t o CN co o CN CD a i T -< c*-" S . cn r -CN V Û O CN CN cn -V CN O O CN VO LO CN O a CN o r -CN i - i r* o CN CN k a *~ c--\o ! LO LO Ü0 «JD r -I i . i i i ! :i
^ i ! i i -1 o ! N CJ co r -•* I - r-œ KD ! coi "
1
1 ; CO CO* «-i «- i-*> MD. T -uO O CN r -co «r-K— CN T -CN O O CN i a C 7 . CN C -O CN •'S" co CN • CD " O "a £ a i CN CN CN r-\ | I . I CN r-li
! t — LO CN U3 t o CN -c r-CN O t o CN CN U3 CN O l a CN P -^_ CN CO CO r -r^ r ~ CN r*-^_ CN H a co 1 *-CN O l I j CO co UD O l r * [ j c o co r * 1 1 c^-" o c o 'ï~ co o CN t o co v -| co co *— a o CN O \o T— C N f m o CN CN . CO T -{ 1 a CD i 1 o CN ! N t ! <N i N ! LO O f CM ji
i n ! « CN ï j <£> O l r -1 VÛ CO T ~ a i o CN a i ' co t -TD - H CD • a M e tu a« eu •H II -PU .eu un •H IITabel 4: Samenvatting van de belangrijkste opmerkingen door de beoor-delaars gemaakt. 3 K S1 S2 Object | Naaldwijk
A graterig, wat, aanslag, rand-.
aanslag, rand, wat tuiterig, begint te schieten,
aanslag, rand, schiet,
randgevoelig, schieten, wat aanslag, dubbele harten, rand, compact, wat donker van kleur,
rand, compact, wat donker, iets aanslag,
te open, te los, wat traag, wat zacht,
rand, wat los, forse omvang,
iets rand, iets aanslag,
wat los, wat zacht, wat zacht, iets rand.
Breda
zeer graterig, aanslag, wat los, zacht,
graterig, aanslag, wit, wat los,
graterig, wat aanslag, zacht, wat los, wat geschouderd, graterig, wit, wat aanslag, wat wild,
zeer graterig, wit, aanslag, wat rommelig, compact,
compact, wat aanslag, wat donker
wild, los, wat traag, wat aanslag,
graterig, wit, wat donker,
nogal aanslag, wat los, groot, wit, los, geen gewicht,
los, veel wit, graterig, aanslag, wit, wat zacht, wat aanslag.
1 beoordeling vroege nerfstteelt-sla Opgerichte typen
Tabel 5; In de proeven opgenomen rassen van het opgerichte type, Rassen Object l/eldnummers Witpatroon T o r n a d o T o r n a d o T o e l i c h t A B C 0 E F S1 S1 inq : + = v a t b a a r = r e s i s t e n t Naa i 35 38 34 36 40 39 37 ld u i
ui
| 45 ! 48 | 47 49 50 46 51 1 jk III 61 62 60 53 57 59 56 | B r e s ! i *J
37 381 39
i 4 0 41 | 42I
43
! da51
i
50 | 48 I 45 | 44 46 j 4 7 I i 4 9 i • I t III 55 58 5 2 57 54 -53 56 ' 1 + -+ + -. + + + + + " 3 — -+ -+ + 4 + + + * " + + 5 --. JL -+ + -6 + _ + + -+ +le Ol IC o IJl
•s
TB 11
i \ 1 l \ L d j r * CÜ ^ I - ) l - H 3 Q <C <C Ä « 3A
^ ^ m u_ . — j • H ü C i " D U ra ra 3 CO J * • H 3 t 4 X ) O L 3 l O /^ \Ä. H CD C t --r-j • H CD "D M td ra 3 • H 3 h - Q o CJ J j o Cü "~J X I o t - i l - l < ,+J t - H I - * h - t w HH t ~ ) t - t t - H t - H t - f E + J n l - H f - H t H *-* M V-1 (—1 t - l e \ - p t - H h - I M I - « ( - 4 t-l t - t V-t H E \ +> t-i f - H M 1 - 1 t—1 H 4 M O O O O O to CD r o o c o ï O o o o a m t o t o c o *t t o t o CO «c o a • o *— t o CM t o r-CM I D t o o o a o r-CM CD CN P -<N UD CM CD O O O D T— t o en CM "tf t o ^ Ï O t o a T~ o o i n CM c*-CM L0 CM • c CM ( _ } O a a o co co « 3 CM CO t o «n t o o o o CJ r o <t L D • c CO < r-t o Q ! o o • a t -t o i o t O i n CO r -•tf O s * O *~ o •* o D -EO LT) ( N • 5 f i n l O t N 1 0 UJ . O ool
o œ f 5 1 *~ •sf S3" t o O t o o x — o -o [ - < -m a\ ; • « • O l •5T i n m ? ' L u u: V O r-CD t o O 3 ! | ! !i
t=> i CN | t= 1
"1
i en •v ca t f EO m t < :o \D o "i .
. o c o • ; ! ^ f • > | i n o i w en 1 m [ O l i n T -co a i < • EO i n * t o •<* ! s i°
1
1 i * o i I C t o 1i
lO i -EO ! Ol i • " \ ""
i
i | 1 O l • " ! a i ? l e n j r »1
1 î "" t o 1 1 i1
r - 1 * ! •* ! * a i ! « | ~ 1 <N j "tf ! i i S M 1 . ! i 1 tB 1 n n • H E a i u o TD A-II IO II (^ 11 i a ail en • H II l'a u i i Oll ou 1-11 E CD O lrabel 7: Overzicht van de gewichten in k/100 stuk;
Object
NAALDWIJK BREDA
II III I t/m III II III I t/m III
C D £ F
I
schot o H H 22,5 20,0 schot schot 23,8 19,4 23,2 19.7 ) 17,2 j 20,4i
17
'
2
| 21,0 17 9 18,3 l Î 16.2 j 16,0 | 18.3 | 16.6 j 17,3 j 19,5 20,8 16,6 20,4 20,0 18,3 19,1 16,6 19,9 19,0 17,3 Gemid-del 21,3 2.1,6 I 21.5 j 18,9 j 17,1 19,5 18,4 19,6 18,5 I 14,4 17,5 18,1 19,5 I 17,7 j 17,9 I 18,3Toelichting ; Bij het gemiddelde gewicht van de objecten A t/m F, is bij Naaldwijk alleen het gemiddelde bepaald over de objecten E en F.
I, II, III = afzonderlijke herhalingen I t/m III = gemiddelde van de herhalingen
Tabel 8: Samenvatting van de belangrijkste opmerkingen door de beoor-delaars-gemaakt.
Object
S1
Naaldwijk
geschoten, iets rand.
geschoten,
geschoten, rand,
geschoten, rand, plat van onder
wat rand, puntig, iets
J
aanslag,
rand, wat groot om blad ] wat rand, wat traag,
Breda
te lang model, (bindsla-achtig), geschoten, graterig, groot snij-vlak,
veel wit, begint te schieten, wat donker, open model,
gebobbeld blad, graterig, wit, zacht, wat heterogeen,
graterig, wit, los model, lange krop,
wit, te puntig, te compact,
wit, te compact,
te puntig, te compact, graterig,
Deze cijfers mogen niet gepubliceerd worden dan met toestemming van het Hoofd Gebruikswaarde-onderzoek.