Afnamerapport van de Stiefelmayer 3D-meetmachine bij Volvo Car Born

Afnamerapport van de Stiefelmayer 3D-meetmachine bij Volvo

Car Born

Citation for published version (APA):

Teeuwsen, J. W. M. C., & Gilde, de, A. G. (1986). Afnamerapport van de Stiefelmayer 3D-meetmachine bij Volvo Car Born. (TH Eindhoven. Afd. Werktuigbouwkunde, Vakgroep Produktietechnologie : WPB; Vol. WPA0261). Technische Hogeschool Eindhoven.

Document status and date: Gepubliceerd: 01/01/1986 Document Version:

Uitgevers PDF, ook bekend als Version of Record Please check the document version of this publication:

• A submitted manuscript is the version of the article upon submission and before peer-review. There can be important differences between the submitted version and the official published version of record. People interested in the research are advised to contact the author for the final version of the publication, or visit the DOI to the publisher's website.

• The final author version and the galley proof are versions of the publication after peer review.

• The final published version features the final layout of the paper including the volume, issue and page numbers.

Link to publication

General rights

Copyright and moral rights for the publications made accessible in the public portal are retained by the authors and/or other copyright owners and it is a condition of accessing publications that users recognise and abide by the legal requirements associated with these rights.

• Users may download and print one copy of any publication from the public portal for the purpose of private study or research. • You may not further distribute the material or use it for any profit-making activity or commercial gain

• You may freely distribute the URL identifying the publication in the public portal.

If the publication is distributed under the terms of Article 25fa of the Dutch Copyright Act, indicated by the “Taverne” license above, please follow below link for the End User Agreement:

www.tue.nl/taverne

Take down policy

If you believe that this document breaches copyright please contact us at:

openaccess@tue.nl

providing details and we will investigate your claim.

Afnamerapport van de Stiefelmayer 3D-meetmachine bij Volvo Car Born. WPA-rapport nr.:0261; Maart 1986.

Uitgevoerd door:

Laboratorium voor Lengtemeting, TH-Eindhoven.

ira J. Teeuwsen A. de Gilde

INHOUDSOPGAVE Inleiding~ ~ Lineariteitsmetingen. 1. 1. a X-as 1. 1. bY-as 1. 1. c Z-as 1.2 Rechtheidsmetingen. 1.3 i<antelhoekmetingen. 1.4 Haaksheidsmetingen. 1.5 F:otati emeti ngen.

1.6 DoorbL.ll gi ng van de V-arm en de Z-kolom.

1.6.a Doorbuigingsfout in de Z-kolom in Y-richting. 1.6.b Doorbuigingsfout in de V-arm in Z-richting. 1.6.c Doorbuigingsfout in de Z-kolom in Z-richting. 1.7 Vormfouten in de vlakplaat.

De meetonnauwkeurigheid van de meetmachine.

Appendix I tIm 10. Grafiek I tIm 9. bIz. I 4 4 5 c' ..J 6 6 7 7 10 10 10 1 1

INLEIDING

Bij de afdel~ng Kwaliteitstechniek van Volvo Car Born is een drie dimensionale meetmachine geinstaleerd am o.a. carbodies,

onderdelen en produktiemallen te inspecteren op maatvoering.

Wegens het ontbreken van geschikte outillage bij Volvo is wederom aan het Laboratorium voor Lengtemeting van de THE het verzoek gericht de kontrole yan de machinespecificaties c.q. het

opstellen van het afnamerapport voor haar rekening te nemen. In dit rapport worden aIleen de meetresultaten vermeldt. Voor de theoretische achtergrond van de geometrische foutenbronnen en van de gebruikte meetmethodes wordt verwezen naar WPB-rapport nr.OIBI

~ waarin het afnamerapport van een identieke meetmachine is beschreven. De hier vermelde metingen zijn op een analoge wijze verricht, echter 3 extra metingen betreffende de doorbuigingen van respectievelijk de V-arm en de Z-kolom zullen in het kart behandeld worden.

Alvorens tot de meetresultaten over te gaan, eerst enige gegevens van de meetmachine no.5296 fabricaat Stiefelmayer (fig. 1):

offsets

.

.

X = 125 mm 0 y _{= 172 mm} 0 Z = 153 mm 0 meetbereik: X-as, 0-3400 mm V-as, 0-1600 mm Z-as, 0-1800 mm

vlakplaat 4000x3000 mm ; specificatie: 3DIN876; opgelegd op 35 paten, 7 in X-richting, 5 in Y-richting, op onderlinge afstand van 500 mm.

De geometrische fouten die gemeten dienen te worden am de

meetonnauwkeurigheid van de meetmachine te bepalen staan vermeld in tabel 1. Op een enkele kantelfout na zijn aIle geometrische fouten door de verrichte metingen bepaald. Uit de resultaten van de verrichte metingen zal een schatting van de maximale meeton-nauwkeurigheid van de Stiefelmayer gegeven worden. Volgens de specificaties van de meetmachine wordt de meetonnauwkeurigheid per as gegeven door:

A

=

.05 + .04*L/I000 mm

i

i = ;.:, y of z

met L, de gemeten afstand over een as, in mm.

---r---~---r---1 FOUTBF:ON rotatie kantel tgv.~ xy

tp

xz

~

_yl-: i

~

X-F:ICHTING dX

=

(Z+Z

)*IP

o ':-:y dX =-(Y-Y

)*tp

o

>(z dX =-Y*~ yz Y-FUCHTING Z-RICHTING dZ

=-x

*~ o >:y dY

=

_X

_*tp

---o

V 7

i

"

-dY

₌

_l*~ : dZ

=

y*~ y}.~ , ,

_,

yx ---

_i

---I

dY

=

1

*~

t Z i<

TABEL

1=

De invloed van de geometrische foutbronnen op de meetonnauwkeurigheid van de meetmachine, met 1 de lengte van de taster in negatieve Z-richting (in m).

-

_M:-r

I •

I

I

·

I

]

·

z

_r

_I

yLx

·

I

_·

I

-FIGUUR

1:

Schematische voorstelling van de Stiefelmayer.

~ Lineariteitsmetingen

Deze metingen ZlJn uitgevoerd met de laser-interferometer met een

meetnau~keurigheid van 3 ~m. Voor de opgelegde verplaatsingen

van de meetmachine in een as is een aselekte getallenreeks genomen

zodat deze zuiver willekeurig waren. Het verschil tussen de werkelijke (laser) en de gewenste (meetmachine> verplaatsing is de lineariteitsfout ter plaatse. Door middel van lineaire

regressie is voor elke lineariteitsmeting een best passende

rechte door de meetpunten berekend. Deze rechte geeft voor een

goede samenhang tussen de meetpunten, dwz. een hoge

correlatie-coeffici~nt (C), de systematische fout van de desbetreffende as weer.

De lineariteitsmeting voor de X-as is op 4 posities uitgevoerd; en weI bij geheel in- en uitgeschoven V-arm boven en onderaan de Z-kolom. Mogelijke kantelfouten van de X-geleiding om de

respectievelijk de V- en Z-as kunnen hier al een duidelijke

invloed uitoefenen. Uit de meetresultaten (app.l, graf.l) volgen de regressie rechte:

1=

y

=

0, Z

=

0, DX(X) =-O.OO6*X + 0.010 mm C =-0.65 ~: y _{== 1600, Z == 0, DX(X) =-(l.OO2*X}

_-

_{0.011 mm C ::::-0.17} ~: y _{== 0, Z = 1800, DX(X) ::::-O.051*X + 0.045 mm C =-0.'95} ~: V = 1600, Z = 1800, DX(X) :::::-O.045*X + 0.037 mm C =-0.91 "":1" < . . : '

met X in m. aangezien in minima.al is.

Meting 1 geeft de lineariteitsfout van de X-as die cositie de invloeden van de kantelfouten De gemeten maximale lineariteitsfout is: dX

=

rnu:n

Om een indicatie van mogelijke kantelfouten om de V-as te

verkrijgen wordt meting 1 met 3 vergeleken, waarbij meting 1 als referentie dient. Bij meting 3 blijkt, buiten een

nulpuntsver-schuiving van 35 ~m~ de meetmachine per meter 45 ~m meer aan geeft

dan bij meting 1; m.a.w. de systematische fout is bij meting 3

45 ~m per meter groter. Dit duidt op een kantelfout van de

X-geleiding om de V-as met een maximaal mogelijke hoekverdraaiing:

~

=

(3400.45)/1800 ~m/m = 18 bgsec

:-:y

Voor mogelijke kantelfouten om de Z-as wordt meting 1 met 2

vergeleken. Meting 2 geeft een nulcuntsverschuiving van 21 ~m en

een verschil in de systematische fout van 4 ~m/m~ hetgeen duidt

op een kantelfout van de X-geleiding om de Z-as met een maximaal

mogel i j ke hoekverdraai i ng

IPX2.

= 2 bgsec.

In paragraaf 1.3 blijkt dat de maximale waarden van

'ry

en 'xZin

werkelijkheid een andere waarde hebben, zodat hier naast

kantel-fouten ook andere geometrische kantel-fouten, zoals rechtheidsfouten~

in het geding zijn. 1.1.b V-as

De lineariteitsmeting voor de V-as is in positie X=O; Z=O verricht

en geeft bij lage correlatie als reg~essie rechte:

DV(V) = 0.005*V + 0.001 mm ; C = 0.30

met een gemeten maximale lineariteitsfout (app.2,graf.2):

dV

=

DY(V)

=

0.020 mm

ma:{

1. 1. c Z-as

De lineariteitsmeting voer de Z-as is in 3 posities verricht om een indruk van de doerbuigingseffecten van zowel de V-arm als de Z-kelom te verkrijgen (zie par.l.6). De berekende regressie

rechte (app.3~graf.3) zijn:

1:

X - 0, 'r" - 0, 07 _{(£) =-0.029*£ + 0.003 mm} C =-() .. '::;,()

£: X - O~ Y

=

800, DZeZ) =-0.006*Z + 0.000 mm C =-0. ·'+0

~: X

=

0, Y - 1600, DZ(Z) --O.Oll*Z - 0.008 mm C =-('. ,~.6

veerspannen gejusteerd is, werdt de maximale lineariteitsfeut bepaald:

dZ = DZ(Z) =-0.022 mm

Werdt meting 1 met 2 vergeleken dan blijkt er een verschil van 23 pm/m in de systematische feut te zijn; veer de vergelijking van meting 3 met 2 is dit 5 pm/m.

Rechtheidsmetingen

Deer middel van een richtkijker (meetennauwkeurigheid 0.002 mm) met richtmerk wordt de rechtheidsmeting uitgeveerd. Het richtmerk bevindt zich op de plaats van de taster en de richtkijker werdt optisch uitgelijnd ep de posities van het richtmerk aan de

uiteindes van de te meten as. De afwijkingen van de optische baan in 2 richtingen~ onderling leedrecht en leodrecht ep de optische baan, zijn de rechtheidsfeuten. De posities waarep de rechtheids-metingen aan de assen worden verricht zijn zodanig gekozen dat kantelfouten en fouten t.g.v. deerbuigingseffecten een minimale invloed hebben. Uit de meetresultaten (app.4,graf.4) velgen de ma:-; i mal e rechtheidsfouten:

X-as, V = 0, Z = 0, dY = DV(X) = 0.053 mm ma:.: dZ

=

DZ(X) =-0.077 mm max V-as, X = 0, Z

=

0, dX = DX(Y) = 0.010 mm ma~·! dZ = DZ(Y) =-0.017 mm ma}~ Z-as, X

=

0

,

y = 800, dX = DX ( l ) _{= 0.017 mm} ma:-: dY = DY(Z)

₌

0.067 mm ma>: 1.3 Kantelhoekmetingen

Kantelfeuten zijn lekale retaties waarvan de invloed toe neemt met de lengte van de geroteerde arm. Veer de Stiefelmayer hebben

veeral de kantelingen em de X-as de groetste invloed op de meet-nauwkeurigheid. De kantelhoekmeting is verricht met een autecol-limater ( 2 sigma grens 0.4 bgsec.) en een vlakke spiegel die in de buurt van de X-geleiding is aangebracht. Uit de meetresultaten

(app.5,graf.5) volgen de maximale hoekverdraaiingenen en de daar mee verbonden maximale kantelfouten:

, =-7.9 bgsec, dX =-0.075 mm

~·~Y!l max

~

= 2.9 bgsec, dX =-0.020 mm

>!z,max

dY = 0.002 mm

De kantelhoekmetingen van de Y- en Z-geleidingen worden bemoei-lijkt door de doorbuigingseffecten en zijn niet uitgevoerd.

1.4 Haaksheidsmetingen

Bij deze meting wordt de optische as van de richtkijker uitgelijnd op de referentie-as. Daarna wordt de optische as d.m.v. een

pentagon prisma, dat m.b.v. een meetkiok evenwijdig aan het vlak van meting is uitgericht, over 900

gedraaid. Hiermee is een

loodrecht op de referentie-as staande optische as gerealiseerd. De op deze wijze gemeten rechtheidsfout in richting van de

referentie-as is een combinatie van een rechtheidsfout met een haaksheidsfout. Na correctie voor de al eerder gemeten rechtheids-fout wordt de haaksheidsrechtheids-fout berekend uit de meetgegevens d.m.v. lineaire regressie (app.6,graf.6); er voIgt:

X-V, DX(Y) = 0.031*V 0.006 C = 0.96 X-Z, DXeZ) = 0.003*Z + 0.002 C

=

0.56 Z-Y, DZ(Y)

=

0.114*Y 0.010 C

=

0.99 de maximale haaksheidsfout wordt dan:

X-V, dX =-0.031*1.6 =-0.049 mm

X-Z, dX =-0.003*(1.8+1) =-(0.005 + 0.003*1) mm (l in m)

Z-Y, dZ =-0.114*1.6 =-0.182 mm

De grote haaksheidsfout voor Z-Y is naar aller waarschijnlijkheid te danken aan het doorbuigen van de V-arm.

Rotatiefouten ontstaan doordat geleidingen om de eigen as

draaiien. Om de X-geleiding is de rotatiefout bepaald m.b.v. het waterpasinstrument, die om de Y- en Z-geleiding m.b.v. de

richtkijker (zie WPB-rapport nr.OlBl). Voor de maximale lokale rotatiehoeken en de daarmee verbonden maximale rotatiefouten

(app.7,graf.7) voIgt:

~

= 0.063 mm/m = 13.0 bgsec, dY =-0.123 mm ~.; :,~ , ma}! dZ

₌

0.090 mm

~

= 0.200 mm/m

₌

41.2 bgsec, dX

=

0.2*1 mm ( l _{in m)} yy, ma:.:

,

=

0.175 mm/m

=

36.1 bgsec~ dX =-0.280 mm dY =-0.022 mm

met I

=

de lengte van het verlengstuk van de taster in Z-richting. De maximale rotatiefout t.g.v. ~22 is aanzienlijk en bepalend veer de meetnauwkeuri eid van de meetmachine.

§..!l de Z -kol om

De doorbuiging van de V-arm en de Z-kolom t.g.v. het gewicht van de V-arm geeft fouten in Y- en Z-richting, zoals aangegeven in figuur 2. De doorbuigingsfout in Y-richting van de Z-kolom (Bzy)

is gemeten met richtkijker, pentagonprisma en richtmerk (fig.3.a). Er wordt dan een rechtheidsmeting in Y-richting uitgevoerd terwijl de positie van V-arm veranderd (Y=0,800,1600); deze meting is 2x verricht eenmaal met Z=1700 en eenmaal met Z=1800.

In figuur 3.b is de meetprocedure voor Bn weergegeven. De

optische as van de richtkijker wordt in de Y-richting evenwijdig aan de meettafel uitgeIijnd, waarna een rechtheidsmeting in de Z-richting voIgt terwijl de V-arm van positie verandert.Er wordt niet uitgelijnd op de V-as omdat anders een normale rechtheids-meting over de V-as in Z-richting zou plaats vinden. De rechtheids-meting wordt op X=O;Z=O verricht zodat Bzz=O. De totale doorbuigingsfout in Z-richting Byz+ B2'Z wordt m.b.v. de laser-interferometer be-paald (par.l.1.c;fig.3.c). Deze metingen zijn verricht met als referentie de V-arm in positie Y=800, daar de meetmachine hierop gejusteerd is middels voorspannen van de V-arm.

De doorbui gi ngsfouten Bzy en B yz z i jn al verdi sconteerd in de

haaksheidsfout Z-V. Bij deze haaksheidsmeting wordt nameIijk eerst de richtkijker op de uiteindes van de Z-as uitgelijnd (V=O),

waardoor Bzy wordt meegenomen in de haaksheidsfout. Daarna wordt een rechtheidsmeting in Z-richting (Z=O) over de V-as verricht, waarbij dan ook B~ in de gemeten haaksheidsfout wordt meegenomen. Van de 3 doorbuigingsfouten hoeft dus aIleen Bz& in rekening

te worden gebracht.

Doerbuigingsfout in Z-kolom in V-richting ...@.zyl. Uit de meetresultaten (app.8,graf.8) voIgt als maximale

deorbuigingsfout Bzy= 0.130 mm, verder Ievert lineaire regressie de velgende rechte op:

Z = 1700, DV(Y) = 0.139*V 0.077

c

= 1.00 Z = 1800, DV(Y) = 0.123*V 0.119 ;

C

= 0.98

In het WPB-rappert nr.0181 is een model opgezet om de 3 door-buigingsfouten mathematisch te beschrijven. Volgens dit model wordt de doorbuigingsfout Bzy theoretisch gegeven door:

Z = 1700, DY(V)

=

0.106*V 0.085 Z

=

1800, DVCY) = 0.119*V 0.094

B

_zz

Byz

FIGUUR ~: Schematische veerstelling van de deerbuigings-feuten B , B en B yz zy zz - - - - - - 1 - - - 4

r - - - - -

r - -_ _

...r..A....-...!--~---=---:

-1--_ _ _ - 1 _ - - - -

J

richtmerk

r

richt-I

pentqgon-

kijker

o

P!lsma -

-

-c

t=J

....

/-:--/":"""-7'-r-r-:r+-r--r--;--r~.,---y--r

7 7 7

7

?i'l / ')

F'IGUUR 3. a: Meetepstell i ng \leer de deerbui gi ngsfeut B zy

rm= richtmerk

r

k::

r'lchtkijker

FIGUUF: 3.b: Meetopstelling voor de doorbuigingsfout B

- - - - - . - - - . . . . j f-'---"""1 - - - - -I

- - -

I~\f I -- - - - - " - - - I

'--r--....,-...,.,c..

1

t

I corne rcu

be

~...,I

intertero-,... ... --r-

meter-/

FIGUUF: 3.c:: Meetopstelling voor de doorbuigingsfouten

B + B

yz zz

Er is een goede overeenkomst tussen gemeten en berekende waarde van de doorbuigingsfout BLy.

1.6.b Doerbuigingsfeut

_yzL

Appendix 9 (graf.9) geeft veer deze deorbuiging als maximale feut DZ(Y) = 0.072 mm; I,lolgens het model geldt theoretisch:

-15 4

Dzey)

=

-5.74*10 IY mm (Y in mm)

Worden de gemeten waarden van DZ(Y) logaritmisch uitgezet, dan blijkt dat:

1.7 DZ(Y)

cv

Y

Er is geen overeenkemst tussen model en meting, dit komt doordat er in het model geen rekening is gehouden met het voorspannen van de V-arm.

1.6.c Doorbuigingsfout van Z-kolom Z-richting <8zzl

De totale fout in Z-richting t.g.v. Bzz+8'7'Zis het verschil in de systematische fout (par.l.1.c) bij de Z-lineariteitsmeting, waar-bij de meting in positie Y=800 als referentie is genomen, ver-menigvuldigd met de lengte van de Z-as. De doorbuigingsfout Ba

is ook uit metingen bekend, zodat voor Bzz voIgt:

1 Y B +8 8 8

yz zz yz zz

1800 () _{-0.041 -0.038} - - - ) _{-0.003 mm}

1800 1600 -0.009 0.072 ---> -0.081 mm

Zoals verwacht is de fout 8 maximaal in positie Y=1600, 1=1800. Volgens het model is Bzz=O en -0.168 mm veor respectievelijk Y=O en 1600, wat niet overeenkomt met de meetresultaten.

1.7 Vormfouten in vlakplaat

Om een indruk van de vormfouten in de vlakplaat te verkrijgen is deze m.b.v. een waterpasinstrument en een richtmerk opgemeten veor een netwerk van meetpunten, die op en tussen de steunpunten lagena De Z-posities van het merk werden ten opzichte van het door het waterpasinstrument ( 2 sigma grens 0.03 mm) beschreven horizontale vlak geregistreerd. Door deze meetpunten is door kwadratische regressie een best passend vlak berekend (app.l0). Volgens 3DIN876 moet het meetvlak tussen 2 onderling parallele vlakken liggen, waarvoor geldt:

, waarbij a de lengte van de langste zijde van de vlakplaat in mm is; in dit geval geeft dit t

=

160 ~m. Uit de metingen voIgt dat aile meetpunten in het Z-interval (-40 ~m, 30 ~m) ten opzichte van het best passend vlak liggen~ zodat de vlakplaat aan de 3DIN876-norm voldoet.

£.

De meetonnaw>JkeuF'i ghei d van meetmachine

In tabel 2 zijn voor elke afzonderlijke fout de maximale absolute waarden weergegeven. Een maximale afschatting van de F'uimtelijke meetfout (onnauwkeurigheid) is de wortel van de som der kwadraten van elke afzonderlijke fout, deze is voor de Stiefelmayer:

R = 0.407 mm.

Dezelfde maximale afschatting kan ook per as gegeven worden, de haaksheidsfouten worden hier niet in meegenomen, er voigt dan:

A = 0.292 mm x A

=

0.153 mm y A

=

0.146 mm z

Volgens de specificatie van de meetmachine (vgl.l) wordt de maximale meetonnauwkeurigheid per as gegeven door:

A = 0.05 + 0.04'3400/1000

=

0.186 mm x A

=

0.05 + 0.04'1600/1000

=

0.114 mm y A = 0.05 + 0.04'1800/1000 = 0.122 mm z

De maximale afschatting per as blijkt tot een factor 1.5 groter te zijn dan volgens de specificatie van de meetmachine. De

daadwerkelijke meetonnauwkeurig zal echter kleiner zijn dan zoals die is gegeven bij de maximale afschatting, omdat de afzonder-lijke fouten meestal niet gelijktijdig maximaal optreden en elkaar soms gedeeltelijk opheffen.

Het grootste aandeel in de meetonnauwkeurigheid van de meet-machine wordt geleverd door de rotatiefout

'lZ

en de

haaks-heidsfout ~n

.

Als laatste zij vermeld dat de kantelfouten om de Y-as en de Z-as niet in deze maximale afschatting van de meet-onnauwkeurigheid verdisconteerd zijn, omdat deze meettechnisch gezien niet te meten waren als gevolg van de doorbuigingseffecten van de Y-arm en de Z-kolom.

---,---,---FOUTBF:ON X-RICHTING Y-F: I CHT I NG Z-RICHTING

---~---lineariteit 0.019 0.020 0.022

~:::::::~:-~:-:--~~~~~---t:~:::---I:~:~~---Y 0.010 1 - - -

I

0.017 Z ""17 I • "67 .

~---~~~~---~~~~---~~~~~~---~

rotatie , - - - 0.123

i

0.090 kantel xx

tp

yy

~

_zz tgv·f xy

~

_xz haaksheid

If

y>:

If

_yz

If

_z>: Doorbuig. B 0.280 0.075 0.020 niet gemeten niet gemeten 0.049 0.005 + 0.003*1

I

zz

~---r---I "

. TOT AAL PER AS

I

O. 292

,

i

0.022

I

---

---1--- ---1--- ---1--- ---1--- ---1--- i O. 005 0.002 niet gemeten niet gemeten :

;

niet gemeten niet gemeten

I

ni et gemeten I

,

---~---0.182 --- 0.081 0.153 0.146

TABEL

2:

De absolute maximale invloed van de geometrische foutbronnen op de meetonnauwkeurigheid van de meet-machine in mm ( l in m).

APPENDIX

1:

X-lineariteitsmetingen. X (mm) 0.00 2.34 221.75 400.00 548.34 795.11

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~T~~~~~~~~~~-t-~~~~~~~~~~~

0.0000

I

0.0000

I

0.0109 -0.0225 0.0051 - 0 . 0 3 5 0 ' , 1045.09 1284.57 1423.30 1714.95 2012.58 2212.68 2481.45 2747.55 3005.46 3217.77 3393.25 0.0101 0.0186 0.0191 -0.0014 -0.0059 -0.0014 -0.0009 -0.0019 -0.0139 -0.0089 -0.0034 -0.0044 0.0000 0.0000 I i

j

j 0.0015 0.0043 ',I

-~: ~~)~~

~: ~~~~

-0.0225 -0.0157 I

I

-0.0360 0.0010 -0.0120 -0.0210 -0.0260 -0.0260 -0.0250 -0.0050 -0.0242 -0.0337 -0.0757 -0.0732 -0.0827 -0.0934 -0.1007 -0.1047 -0.1542 0.0050 0.0040 0.0265 -0.0185 -0.0280 -0.0080 -0.0820 -0.0785 -0.0850 -0.0930 -0.1040 -0.0880

---

---A: V

=

0

,

Z

=

0, DX(X) =-0.006*X + 0.010 mm C =-0.65 B: V

₌

1600, Z

=

0

,

DX(X) =-0.002*X 0.011 mm ; C =-0.17

c:

V

=

0, Z = 1800, DX(X) =-0.051*X + 0.045 mm C =-0.95 D: V = 1600, Z = 1800, DX(X) =-0.045*X + 0.037 mm C =-0.91 APPENDIX 2+3: y- en Z-lineariteitsmetingen. Y, Z (mm) DY (mm) ---~---A: DZ (mm) ,B: I DZ (mm)

---

....

,

c:

DZ (mm) . 0.00 0.0000 ---~---

---1

0.0000 0.0000 0.0000 2.34 -0.0040 0.0037 -0.0055 -0.0085 221.75 0.0065 0.0022 0.0070 -0.0100 548.34 0.0185 -0.0113 0.0010 -0.0205 795.11 0.0015 -0.0118 0.0065 -0.0110 1045.09 -0.0050 -0.0408 -0.0220 -0.0360 1284.57 -0.0075 -0.0433 -0.0150 -0.0215 1423.30 0.0200 -0.0423 -0.0110 -0.0250 1630.00 0.0140 1714.95 -0.0328 0.0000 -0.0170 1800.37 -0.0070

x

=

0, Z

= 0, DYCY) = 0.005*V + 0.001 mm C = 0.30 A: X = 0, Y

=

0, DZ(Z) =-0.029*Z + 0.003 mm

C

=-0.90 B: X

=

0, Y = 800, DZ(Z) =-0.006*Z + 0.000 mm C =-0.40

c:

X = 0, Y

=

1600, DZ<Z) =-0.011*Z - 0.008 mm , C =-0.66

APPENDIX 4+5: Rechtheids- en kantelhoek-metingen.

:~~::~J[::~:~~~::~~::~:~~~::~- ~~~~~~:::~

o

-0.048 0.038 0.00 500 -0.043 0.028 1000 -0.028 (). (143 -2.10 1500 -0.013 0.028 -1.80 2000 0.013 0.003 -7.90 2500 0.023 -0.027 -3.35 3000 0.043 -0.037 -5.10 339() _{0.053 -0.077 -1.55} --- ---

---Rechtheidsmeting in positie Y=O~ Z=O. Kantelhoekmeting in positie Y=800~ Z=900.

---

---Y, Z (mm) DXCY) (mm) DZ(Y) (mm) DX(Z) (mm)

---

---

---o

300 600 900 1200 1500 1570 1830 -0.005 -0.005 -0.005 -0.005 0.005 0.005 0.010 0.008 0.002 0.003 0.017 0.003 0.002 0.003 -0.008 -0.017 -0.008 -0.012 -0.003 0.013 -0.003 Rechtheidsmeting V-as in positie X=O, Z=O. Rechtheidsmeting Z-as in positie X=O, Y==800.

APPENDIX ~: Haaksheidsmetingen.

Y,Z (mm) DXCY) (mm) DZCY) (mm) DXCZ) (mm)

o

0.000 0.000 0.000 300 0.000 0.020 0.000 600 0.010 0.055 0.005 900 0.015 0.090 0.010 1200 0.030 0.115 0.005 1500 0.045 0.175 0.005 1800 0.005 ~ (bgsec) 0.00 2.90 0.20 1.00 1. 40 1.60 0.65 -0.05 ---DY(Z) (mm)

---0.067 0.037 0.037 -0.008 -0.028 -0.053 -0.053

Haaksheidsmetingen X-V, Z-Y in positie X=O, Z=O. Haaksheidsmeting

X-Z

in positie X=O, Y=o.

X-V, DX (Y) == 0.031*Y

-

0.006 mm C = 0.96

X-Z~ DX(Z) == 0.OO3*Z + 0.002 mm C = 0.56

APPENDIX

Z:

Rotatiemetingen. X, Y!l Z (mm)

o

300 500 600 900 1000 1200 1500 1800 2000 2500 3000 3190 ~ (mm/m) xx 0.000 0.006 0.025 0.038 0.031 0.056 0.063 0.056 ~ (mm/m) yy 0.000 0.000 0.050 0.100 0.183 0.200 ---~ , (mm/m) zz

---0.000 0.075 . 0.050 0.075 0.100 0.150 0.175

Rotatiemeting X-as in posities Y=0,1600 en

Z=O.

Rotatiemeting V-as in posities x=o en Z=0,300. Rotatiemeting Z-as in posities x=o en Y=700,900.

APPENDIX § Doorbuiging Z-kolom.

Y (mm) A: DY (Y) (mm) B: DY (Y) (mm)

o

-0.066 -0.123 BOO 0.000 0.000 1600 0.130 0.100 A: Z

=

1800, DY(V) = 0.123*V - 0.077 ; C = 0.98 B: Z = 1700, DV<V)

=

0.139*Y - 0.119 ;

C

= 1.00

APPENDIX

2=

Doorbuiging V-arm.

Y (mm) DZ (Y) (mm) log Y log DZ (V)

o

-0.038 300 600 900 1200 1500 1600 -0.033 -0.013 0.007 0.007 0.052 0.072 2.48 2.78 2.95 3.08 3.18 3.20 -2.3010 -1.6021 -1.3468 -1. 3468 -1.0458 -0.9586

X=O, Z=O, DZ(Y)

=

0.065*V - 0.049 mm ; C

=

0.95 log DZeV)

=

1.7*10g DZ(Y) - 6.50 C

=

0.98

APPENDIX 10: Vor-mfouten vlakplaat. WRN.

=

gemeten waar-de van Z.

RES.

=

verschil van WRN. met de Z-waarde van het best passend vlak.

l

',"lOI\{'"j

. RI'It'iIiHf~ 0': 1 "',

"""NN ... :~'- ... ~ ... 1

MEETT, UlKHDr VLAKHEIDSMETING VLAKPLAAT, A-3800~-~

AX

-. 7 AY .,. 5

AW

.., 35

EENHU ::: _1.00

EENH',I

.. _{1.00 EENHW -=5000,00}

ALFA

. 0 45 GRln'1 BETA .. - 1S GF:DN XLEN::: 20.00 G1 ~ 1

VOLVO-MEETMACHINE 5296;

STIEFELMAYER 20560185~JT,28Q385

PAF:{H"!ET ERS MNGEP. VLM:: REGRVL ::: _AltX

+

_A2*Y

+

E: , (METH.t::L.t<W.! "

A1 _.

7.262S0E-06 A2 ::: _-3 t 841:;00E-05 B ::: 5,,3632:E+(~(l

KWADR.

/iULTIPELE

KORRELAT!EKOEFF.

.- _0.8367

v y » 250 y = 875 Y = 1500 Y _. ":1"")1: Y

--J\ .:..1. .... ..,)

WRN. f~ES ,.

WRN.

F:ES.

WRN.

RES. WPN.

RES.

WF:N.

:!50 t:" 7.1.

~" ... \OJ' O.C·O 5.34 0.01 5.31 0.00 t:' ~+ '"IC' ... ,J -0.04 !:.,,25

875 5.36 -0.00 5.35 +J,,01 5.33 0.01 C' ,,~ -;J,,#.l -0.02 5. 1500 5,,35 _{-r. ""} !of""'", 5.36 0.02 5.34 0.02 5.29 -0.01 c:

...

2000 5.37 0.00 5.38 0.03 C" '1':1 ..It"""'" -0.01 t >",\r\ \J,"':~ -0.02 5. 2500 5.37 -0.01 5.37 0.02 5.31 -0.01 c:; 7(,) w+'lJV -0.00 5. 3125 5.36 -0.02 5.35 -0.00 5.36 0.03 5.32 0.0:; 5.28 3750 C" '1' _f\ /'\'1 _{5.35 -0.01 5.34 0.01 5.30 -0.01} C;' ",.., .J, ... o v t '!I'_ J .... 1 :-;--5(, RI', _{.. ...} -0.".:: f\. rl f\ 'III' * v '\.I' ;'\ r .. '1 v ? '-"'" 0.01 -0.01 -0.01 0.00

4000,3000

0.05

mm

500

mm~/'

/~

O 3

('1·""'1 'I ill ' - l'

'--•

4000.,0

/

VDLVO-MEETMACHINE 5296: STIEFELMAYER 20560185.JT.280385

ox

[mm] 0.0200 0.0150 <> ~ <> <> ~ -0.0050 -0.0100 -0.0150 -0.0200

D

~:

LJ~I

===~

Meting : Lineariteitsaeting As : X-as

Positie : Y=O; z=o

G RAF. 1A

x

[mm] _, <:> <> <> ~ <> _~ <> 0 0 0 III <>

..

Uitgevoerd door :de Gilde, Teeuwsen Datu. :

as

llaart '85 lABORA TORIUM

voor

LENGTEMETING Machine :Stiefelaayer 20560185

__ ~ ________ - L __________ _ _ , . . -0.0200 OX [mm] -0.0400

D

~:

LJ:=I

====:

.... ~.-.... -~ ....

_.---_.--Meting : LineariteitsEting As : X-as Positie :Y=1600;Z=0 0 ~ <> 0 !(l lABORATORIUM voor LENGTEMETING

GRAF.1B

X [mm] <> 0 <> ~ <> <> <> <> <> <> III 0

..

Uitgevoerd door :de Gilde, Teeuwsen Datu. : 26 eaart 'B5 Machine :Stiefelaayer 20560185

0.05lI0

OX [mm)

-0.2000

ox

[mm]

-0,0500 -0.1000 -0.1500 -0,2000

Meting : Linear i tei tsaeting As : X-as Positie : Y:O; 1=1800 LABOOA TORIIJH voor lENGTEMfTING

GRAF.1C

x

[mm]

Uitgevoerd door :de Gilde, Teeuwsen

OatUl : 26 .aart '85 Machine :Stiefel.ayer 20560185

GRAF.10

x

[mm]

<> <> "! <:> '" '"

..

<>

..

OJ '"

...

I

D {]

Ir==~ Meting : lineariteits.eUng lABORA1ORIUH Uitgevoerd door: de Gilde, TeelJwsen . A s : X-as voor OatWl : 26 .aart '85

DY

[mm] '.0270 0.0220

'D~:

_LJ

: = 1

==:::;

Heting : Lineariteitsleting As : V-as

Positie : X-O: Z=O

"" ~ <> <> on "~1.O100 .... osso .... 0200 .... 0250 .... 0300 .... 0350 .... 0400 .... O«iO .... 0500

'D~:

_LJ:=I

_===:

Meting : Linear i te i tSleting

As : Z-as Positie :XmO;VcO "" ~ <> '" :;::

GRAF. 2

Y

[mm]

Uitgevoerd door :de SiIde, Teeuwsen

DatUI : 26 Dart '85 <> o '" ~ LABORATORIUM voor

LENGTEMETING Machine :Stiefellayer 20560185

- - - - _ . _

-GRAF. 3A

Z

[mm]

LABORATORIUH Uitgevoerd door: de Gilde. Teeuwsen

yoar Datua : 26 uart • B5

DZ

[mm]

·-f

GRAF. 38

Z

[mm] I

l\

I C>

..

"" ~

..

'" <> .,. .,; 0 ~ '" ~ _Ii: -0.01110 -8.0150 -0003801

Meting : lineariteitslleting LABmATOfIIlJIot Uitgevoerd door : de Gilde, Teeuwsen

O

A s : Z-as voor DatUi : 26 aaart '85

L_::::=--'=======J--.:.P.:DS::.:i~ti:e-.:.:: x:.. .. .::0;--.:.y:..:=8:00=--_ _ _ _ _ LL£N~ GTEMETING Machine : Stiefelaayer 20560185

GRAF. 3C

Z

[mm] 4U~~~---~---0.0151 -0.0200 -0.0250 -0.0380 -0.0350 -0.0408 Meting : lineariteitSlleting As :Z-as Positie :XcO;Y=1600

o

/

lABORA10RllJlot Uitgevoerd door: de Gilde. Teeultsen

v~~r DatUi : 26 aaart • 85

~

.. ..

g

r---~---~~-~---~~ ---0.0600 0.0550 0.0500 0.0450 '.0400 0.0350 0.0300 0.02lI0 11.0200 0.0150 0.0100 0.0050 0.0000 -0.00 -0.01 -0.0150 -11.0200 -0.0250 -0.0300 -0.0350 -0.0400 -0.0<150 -0.0500 -0.0550 -0.0600 -0.0650 -0.0100 -0.0750 -0.0800 OY (*) • OZ (+) [mm] g <> <> ~ ~ .,. !it "" <> <> <> 2

'DE[]

I

Meting : Rechthe idsleting As : X-as Positie :Y=O:Z-O

ox

(*) •

OZ

(tl [mm] 0.0200 0.0159 0.0100 -o.005O~----_*---*_----_* -0.0200

GRAF. 4A

x

[mm]

.

, I --< <> _:,;; <> <> ~ ~ <> '" <> <> <> <> <:> ~ C> IC :;: ~

LABORATORIUM Uitgevoerd door: de Gilde, Teeuwsen vour Datu. : 26 Dart '85

LENGTEMEllNG Machine : Stiefe1.ayer 20560165

- - -.~. - - - '

GRAF .. 4B

Y [mm] <> o

~

~ A s ; Y-as velor Datu. : 26 Eart • 85

LO==:J{]

11 Meting : Rechtheidslleting LAOORATORIUH Uitgevoerd door: de Gilde, Teeuwsen

ox

(*1 .

OY (+) {mm] 0.0700 0.0650 0.0600 0.0550 0.\1500 0.0450 0.0400 0.0350 0.0300 0.0250 0.G200 '"II. o ISO '"11.0200 '"11.0250 '"11.0300 '"11.0350 '"11.0400 '"11.0450 '"11.\1500 '"11.0550 '"11.0600

D

-i.OOOO -4.0000 -1.0000 g

i

"" '" "" i! Neting : Aechtheidsleting As : Z-as

Positie : X=O: V-oOO

r "]

MetinQ : ICantelhot!IC",Una

As : X-IS Positie : V-SOO; 2a900

co ~ co ~

GRAF. 4C

z

[mm] co "" .; .;

!

~

Uitgeyoerd door : de Gilde. Teeuwsen

Datua : 26 uart • 85

LABOAATOAIUM your

lENGTEMETIHG Machine : Stiefelllilyer 20560185

GRAF. 5

x

fmm] g g g g

i

.; a ~

I

l.A8(flATOAIUM Uitgeyoerd door : de Gilde. Teeuwsen

nor Datua :

as

Rart '85

ox

[*J .

OZ

(+) [mm]

0.'Il00

~.OI

I

D

U

II Meting : HaaksheidslII!ting

. A s : X-V: Z-V

L_-,=~-==,~I;~~~~~....:P..:DS::i.:ti:.:e

: xaO: Z-o _ _ _

I.ABOOA TOOII14 yoor LENGTEMETING

GRAF. 6A

Y [mm] Datu. : 26 uart '85 Machine : SUefel.ayer 20560185

Uitgevuerd door : de Gilde, Teeuwsen

J

- - l _ _ _ _ ---l____ .. __ _ r---,

ox

[mm] 0.0200

GRAF. 68

0.0100

Z

[mm] o.oooor---___ ~---.---o <> o o

C1n

=.-

... -

iITi;ung : Haaksheidslll!ting

I

I I As : X-Z

L .. _______

C.=J

Positie: X"'O; y=o

LASOOA TORIUH voor

LENGTEHETING

Uitgevoerd door :de Gilde, Teeuwsen

Datu. : 26 uart '85

GRAF. 7 A

1'--

.---.---I

10

[mm/m] 11K ,

---.---.-

...

---0.DII80 0.0400

/

1"-

~/

I

o.~o~ ____________ ~ ____________________ ~ ________ ~ ______

x

__

[m_m_]_ g g g g g ~ g g g l o g g o g 0 Ct

i

0 L .... ~ ~ 2 ~ ~ PI

!

I

I

- I

-D===~;r,

==::;-, ;=11

====;---]IMe=ti;-::-ng~-:

Ao:--:--ta:-:t-:--ie-... lt:-:l-=n-g---'-.:.::T-:--lABORA=:-::T=QR::I=UM::-r----::ui:-:-tgle-vo-er:.:d:-d-:01orl:-=d1e

-:Gl::'l~del,

~T:-eeluw---:se-n---'-: A s : X-as Your Datu. : 26 Eart . 85

PoslUe : Y-o resp. Y"'16OO; Z-O LENGTEMETING Machine : Stiefel •• yer 20560185

----_._---_

.

...

~yy

0.2000 0.1000 0.0000 co co .,; [mm/m] Meting : Aotatie-.Ung As :Y-as

Positie : X-O: Z=O resp. Z"300

LAIIOOA TOOIUH yoor LEHGIEMETIHG

GRAF. 78

Y

[mm]

--

g

Uitgevoerd door : de Gilde, Teeuwsen ]

Datu. : 26 laart '85

[mm/m]

GRAF.7C

0.1000 /

/

/

O.OCIOO~V-I----

____ , _______

'_--.----~,!___---Z-[m-m-]__<

g g g g o

i

!

~

Meting : Rotatie-.eting 1.ABllRA10RIUH Uitgevoerd door: de Gilde. Teeuwsen

AS :Z-as WOOl' Datul : 26 I"art '85

Positie : X .. O; Y-70D resp. Y-900 If.HG1EMETIHG Hachine : Stiefellayer 20560185

DY (*) • DY (+J [mm] O.2000

T

GRAF.

8

a.Ciao O.tooO

'.8500

Y

[mm] o .• ooo+--_ _ _ _ _ _ _ _ o--__ ,...c.:...--=~;;...::::::...---4 -G.O!IOO .... 1000 .... 1500 .... 2000

Meting ; DoorbUiging 2-1cDIOl lABIIlAl(J1lUH Uitgevoerd door : de GUde, leeu1CSe11

AS :n.Y.t.: IJZ-1BOO: t)Z-nOD voor Datu. : 29 .art '65

DZ

{mm] .

G

RAF.

9A

0.0700 '.0580 '.0380 0.0100 Y [mm]

...

_{'" '"} "'! .,.

..

-11.0100 _II .,. .,;

_!

.,; .,. Ii:

~

-11.0380 -0.Il500 ~--==~~~====~r=~--~~~~~~----~~~==-r~~==~~~~~~~~---1 III C

D

=:=1EC]

L.. 1 1

:==~ Meting : Doorbuiging Y-kolu lASlIIATlIRllll Uitgevoerd door: de Gilde, Teeuwsen

r- A S : V-as yoar DatUil : 29 Hart '85

PosiUe : XooQ; ZOOO LENGTEllfTlHG Machine : Stiefeluyer 20560185

-.--.---.----.---.---.. --- --1

GRAF. 98

LOG Y

-11.87110 -t.7IIOCI -2.11250 -3.l1000 -4.3750

I

-11.2580 .... 1250 -7.1000

-.

I

DEC]:

J I Meting AS : Daorbulg1ng : V-as: logarltllsCh Y-kolu U800A •• ar TIlUIJI Ultgevoerd door : de G11de, Teeuwsen OatUil : 29 aart '85