Die O.B. Jaargang 4, no.18

vVOENSDAG

,

28

:

MAART

19,

15

~

\

'

[J;JRDE

JAARGANG.

No.

18.

·

---IPartyrPJ~Iitiek

M!alg Nie

E~n~

Op

V

~rr~a

@

~rrRlffi~~

Ii{©IPJ

Ull~g~s

t~

~~

lHI~ft

AFRJKANER-SEGE

Uloomfontcin is ·yiJ:· die .UriJmner

-,Jom Terow(•r na jnrc 1an stryd.

YN·Iecte v·eC'l, is at 1ier ,'..idl•uLvlse J,aulliilat() n•rldes tot lcdo ':J.t tHo st:-.:}srnad. Hulle is dr. JL de Yil· licrs, murt·. ,J. G. Bcna«lt•, J. IT. l'retof'ins en J. W. clu ricssi~. On· del' dio wrslnnc J;nudidatc Is ilie oader-bnl'!~cmce~ter, mur. ". Ji'. l'rOl>hcL H:>·u• is b~;s ::~t .liri!mnu·

:<e eu .., icr T::nr:else iedc iu die rnnt1.

Met

betrchkin[: tot di

e

l(.G.

~e.

a

ntwo

ord

awt

dr.

Ma

lan

insahe

lg

.

:;e wei

er

in

g

o

m

.•

•

aam

tc

werl

.

·,

!i.kry

f

Di(

'

Burger

va

n 22

Moart

in

~n

lwofortihel

o

.

a.

lts

volg:

,

Op diesel

/de

wy~e

shryf

.dr

.

}

.

F.

v

c

:11

l?ensbnrg olle

... wat up politi

e

k

e

geb

i

ed

r<'rl.-eerd is. <wn

die

partye

e

n

p(lrtypolit

ici.

toe.

floe

h

y

(•gt

e

r

mcet1

om

di

e

l

and

van

di

e

b

estaande

partye

te

b

e

l'l')'

en om

dao

n

w

di

e

vorm

i

ng

r

·

au

lllli«:c

party

e tc

r

oori.-o

m

.

vertcl

h

y

Fl

ie.

"

Die

blad ve

rw

ys .dan na d

ie ,mccs

dem

ol<ratiese"

Boere-r

ep

ublieke

en se

:

,,In

T

ran

svaal

\W~er

was

par

tyc

reed

s

in

di

e

ki

em

aanwesig

en ::;o

u

daardic republi

,e

l•. indien

die

Twecde

Vry

-heidsoorlog nie

nitgeb

r

eek

h

et

nie, ongctwyfeld sy

I>

OPtie

J-.

e

par

tyc

geJ

o·y

~tet.''

Dit is wa

t

Die Burger

se,

en

wat Die

Burg

e

r

sc

is nog lank

nic

geskiedenis

nie. Int

eendeel,

dit

is

pm'typoJ

.itie

lc -

so

vel·

v~r­

w

y

d

e

rd

van

die

werklikheir.:l fl.s·

die

praatj

i

es van

parlemcnta

ri

e

r

s

i

n

die parlement.

Laa

t

ons nou vir een

s

e

n

vir al

tyd op

d

i

e duidcliksle e

n m

ees

afdoe

nde

wyse hierdie

kl

etsp

r

aatjies

van

die

bnan

s

kuif

e

n di

e

suiwe

re posi

s

i

e

van

Tra

n

svaa

l

in die w

oorde

van

sy

e

i

c

we.tgewe

rs

w

eer

gee

.

GEE~

PARTYE

In Transv

aa

l

was

daar

geen polit

ie

k

e

partyc

nL

e,

soo::;

Die

Bu

r

ger

self

e

rl<en

,

en

saa

m met

~\On~

d

,

ie

Bnitse

Min~~ter. v~~n

I

\ol

ot

t

ia1e Sa

l;:

e

in sy

voorwoord

tot

dt

e

Lyttl,eton-kom>LI~uste 111

1904

erken

he

t

(1\yk

Die

O.B., 2

8 F'eb

.

1945,

b!.

2)

.

p1t

word

du

s

~tiom

erken: Transvaal he

t geen

p

al'ty

e

gehad

me

e

n

hy

het

gee

n

op

p.os

i

sie

of

opposishele

i

er

gchad

nie

.

Geen

pm·tr wa

s

i

n

die

V

olli:sraad

vertee

nw

oordig n

ie,

maa

r

net

die

VOLK

.

No

u

se

Die

Bur

ger

da:t part

ye ,i

n

die

I

dem aan

wesi

g wa

s e

n

sou

ont

wjkk

e

l

h

et.

"

Ook

vra h

y

h

oe

die O.B

.

partyc

sal

,

·oo

rl

wm

.

Die

Tran

s

vaalse

Volks

raad he

t

die

antw

oo

r

<L

~·c~ds

in

1

8~3

hierop

gegec,

sowel op Die Burger

se

v

c

ronder

stie

ll

:

n

g;

as

o

p

dl<~

voor

koming

van

par

tye

.

Met

di

e

Pt

•

es

ident

s

·

veddcsi

n

g ln 1

8

92

is

d

aaJ

"

v

ir

1e

lkc

1mn-dida

_{' "} "t

'n

_,, \TerJ<iezing·S·COlllite" _o

o·estio·

_"

wa

_·

't

_D

vir Jtom

_l

_CI

_I''

_'

_I

pl'Opa

_,

_·

_rA

_"'

ga1

_DIE

nda

mo

es

maak

en

die vehkiesin

g

veg. DIT \Y

AS

E

r ·,.

.

' ·"

PAUTYPOLITIEK

waarvan

Die

Burger

pra

at.

WET N

O.

1<1

/

1

893

'

M

aar wa

t

het

van

h

ier

d

ie

ki

e

m

geword?

,

-·

Deur

Wet

!\o. 14

,

van 1

8

93

(,Re

gele

nde

hlet

aJgcme

n

e

ha~s -recht

d

er

:Burgen

;

i

n

d

e Z

uid-

Afr.il\aan

.sc

Re

p

u

.b

l

iel

c~')

is

.

hie~·d.i~

J

d

e

m

c

v

an

'

n

v

r

eem

d

e partystel:;·,el u

itgedelg

.sooat dtt noo

tt

''

·

eet

kon

opstaan

o

·

m

di

e

volks1'.\enP.1eid

te verpc

s

me

.

A

rtihel

i

YECE

r·an

di

e Wet

lui

as

t"

o

l

g

:

Dl

GEEJS'

GEV

:\L

ZAL

H

ET

OPTREDEN

VA);

YEl~­

KIEZINGS-

C

O

iVli'l'E

'

S

BY EENI

GE

V

ERI<}E

r

Z

I~G

EN 0!'

EENIGE

BYEENKOMST

GEOOH

L

OOFD

Z\'

N

.

· ·

Dus

.

nie

a

ileen

i

s

l

mndida~c b_elet. om m.

e

t

,·~

rl~iesing

~

o-ebruik

te

maak

Yan

'n

orgam

saste

~

1~,

m

a

ar

d1~

1s.

::elfs

deur

wetgcwi

n

g

,

·e

ri>

ic.

d

dat

sulkc.

po

h

t

1

e

kc.

orgamsas1e~

_

of

v

.

axtYie

hul

v

1

~rs

l\

y

ni

ng op

ENI

GJ~

verg

ad

e

rmg:

m

ag

m'

a.tl,

.

En u

;at

was di

e

uitw

e

rh

i11g

v

a

n

hiet

·

die

verbod?

Die

geskiedsl.-rywcr

}

.

/?

.

van O

orrlt in sy

boel•

{JAUL

!{ >TfGK~

verklaa,. op

bl

a

dsy 7

94

(FWd

at h

.r gewys

h

c

t

op die biWYl:eid

lcaonnee

di

e

verlti

es

i11g

in 1898

gcvoer u:as toe

O..ie

'l.'er?de~

.'lin

gsltomitee:;

in

clie lewe

gcro

e

p

is):

,De verkies

ing

·s

tryd

we

rd

met

veel

m

eer·

halr

nte

l>

n be£1<wr

dheid get,oerd

,

elm~

lt

e

t

geval

1ws in

1892;

en

te

at lot

de;:e

kalmte

b_yii

n

":J

nas

ltet

niet-bestaand

e

van

Ve,.hie~ings-comite~s,

die

in

1893

door den

V

oU.snwd

waren

verboden

,

daar

men hu

n

revaar

in het

vorige

jaa

r

iu

ge

;:;ien

h

a

c

l.

"

Pdliticke

par

tyc

-

destyds

,ver

ki

ezings-comi

te's"

gcnoem

-

is du

s

deur we

tg

·

e

\dn

g

u

itgeban u

i

t

d

i

e

Trans,·aal

se

openbare

!ewe.

Hullc

is as

p,~

tc

n~rm~·!

D

i

t

bcan

t

woord

ook

d

ie v

ra

ag

va

n

D

i

e Burg'er hoe (Ue O

.

B.

part

yvon

n

i

n

g

w

il

vo

o

rkom.

On

s

v

aorvadcr

s van die Sui"

d-Afri!m'<m

-se

Rc

pul>liek

het d

ie

voorbee

ld

g,~stel,

.

en

n

i

c Duitsland,

It~lii:\

of

Rusland, oos

Die

Bu

rge

r in

sy

slotparagr<laf

vcrondetstel n:c.

hel reeds die l:teun en w.:tardcring Y<Ul die leser.sr:;emcenskr..p vcro" or ...

Nuwe verrassonde en uitgesoekte J:oelcCr)' lremns vir ·wcrkor:;, !IUi&\TOl.le, Kinclers on bclangstellendes in die

we·rO!d·

politiel<, in die Kuns en Wctcn!iknp e.d.m. is deur deskundlgt-;

dr u ;.aamgestei. ... .

Asook ·n s!tema om die bcste boek wat elke maaud in Suid-Afr·il\o vcrsk)'ll, gereeld aan u to swur. ... .

Hierdic unieke en waarde,·vlle dicnste ,.·ord deur ons spesialc boel>:i!-organisasie, wat as sJ;al,cl wssen le~01·s en skrywer,. (lien, aan u gelower, nl.

Die

l

.

&

S.

~oek

-

en

~(unssentrurr1

h J.:Rl(l'\'1'1! .\.\.'1' 29, Poslws 4S~2, JOlL\XX!CSB'GRG.

Yan die b•<Jste van ons skrywerr; vcrleen tangs h!C'rdle weg hul mede-werking .:tan lesers.

A.V

.

B.O.B

l,ykbrsorger:;, (: rnf:;h,rnmal\ers,

Begrain is n:rs(•l;er:w r~ BLOt::.'IFON''.l'ElX - l'HE'J'Oln.\

1:10 'I' a 1<1\e

BECRA.FtVISVl~iiE!V!Gl.\'C

'n Klein MMndeUkse l'remlc dck dlo bele

l<"n.m1Uc.

Dlo Lykbesorger In u dorp ls ons asent. OrE SUID-A.FRIKAA..">:SE 1.-t:DERASIE VAN

lli':QBA.F~"ISVEBSEKERI:\'GS·\'E!tE='lG1SO,..

BEP.ERK • ••. • . . . ••

(<kregJotreer onder <l!c Versekerlnsswet) 112 Doekettsgebou, J."resldentstrnal 61,

b/v. Hnrrl•~nutrnnt.

.lO BI/.~NES U U UO.

MA

IRK

AGENTSKAJPl

.

.

.\

VROEE MORE-

MARK

KAAPSTAD

0 !H:'!l'ALTNG GF.Sl\lJ<:n OlD!II)1Hi!.· LDi, wmml.ll\S, JIAANHELil\S OF SOOS YI:HL.\~fi. 0 0

Mffi'\

1

_NAA

_R

_&

_VAN

_SC!-JOOR

1-:iennar: Gl]S'L\Y I:E'l'Ti\F.

JExe~l~imr

W

yHRe

~xn

1Pbrall

n«.l

l

ewyl11l<e

Ann EXCELSIOR Wync is toegcl<cn drtc Silwer bcltc:-s en ver::ilteic Ecrstc Pry~c op die Janrllk•e Westellke Pro·

vinsie ~e \Vyn21kou. I' R 1" S r. l' S :

\1'\"-"SOORT£: Speslo.al (Soet)

Wit Jeripiso . . . . . .

Rool J~rlpigo . . . . .

~falmsey . . . . . . . . . . Wit Soct Muskadel nool Soet :•1uska<lcl .. Soct Port . . . . . . . . Port .. . . .. .. . . . !'on tal< .. .. .. .. , . . • . . Worcester Hock SJ>rslnlc Sjcrr!c Gouc Sjerr!c .. llHA:-\l)J::\1"\' ~: A 1 .. . . ~soe •. .. .. UKEUR:;: l<crelc . . . . . . Vo.n dcr }ium ..

Creme de Menthe (Peppcrment)

,JI·:N.~:\\"EH .. ,JJ;;.-;t:\\"Ell·I,lJ\EUltS: Lemoen .. .. .. .. . . Suurlcmoen .. .. COCKTA.IL" MOSI\:0:\"Fl'T .. c -<~ -~>~ 0 f.n 0 c=l~a:! '-'~('.

ct.::::"

.E 2/6 1 , , 1/!1 1/~ 1/S 1/S 1/S 1/7 1/7 1/7 i/7 1/G S/· 7/6 6/6 6/6 7/6 7/6 7/6 7/6 !/· 1/6 "'

""

·-:;; >od

"

"'

::>

"

(j...: ., ;_,0 C..10 11/· S'll lVG S/6 S/· S/· Sf· 7/fJ 7/6 7/6 7/u 7/· ~ 6/6 (Sicgs in BlilikC) GEI.JE\\"E DAAROr TI•: l,F.'r. !mente lean

voorston word van cniJ;c no.ntal bottets, van

cnlt;O soon wyn, brnnctrwyn en llkeurs, mltM <Itt 'n ltissie vnn 12 boHf.lls i~. !\Ioskonfyt.

r~tcr, word net in 12 bottels en 1. gclllog ho c-vcelhed~ vcrskaf.

Sestcllln~~ word SICI:S t:lt~e\'oCr KOKT.\NT

~W.'l' Blo:STELLI:-\G of J-(01\T,\XT BY AI>·

Li::\VERII:"G plu~ K. B .. \.-l<o~te, vry op ;;poor

Vln-ktcplants·Stas:e. J<ONTANT PLUS SPOOR· VRAC :0.10ET BESTF.LI,tXGS VERG"ESEL

\VAT OP HALTES OF SUSIL\LTJ:.;S A'F'Gt-:·

LAAI MOET WORD, nnder,lns sal oeste!·

lings n:t die naastc Stitslr g-csluur word .•

Die volgcode deposito's mocl bestell!ngs vcr

-~:csci nl. 20/- per vnnlJic, 5/· per blilt en 5/· per ~tissie .rnct hotlC!!-1, G~noetUdC bCdf~<' sal \'cq;oect word soctt a !.:· tnhoucrs in ~;o•ic toest.."\cd terug ont vang word. spoon:rag: be·

t.-uld na Vlaktcplaat.s·staolc.

W,\:-\~F.l:R LEt~ 11'1101"t;lt:- 'rEHCC:(:t :-STU\IR \\"ORO. ~IOt;T "CTIIi:t:'l~"J:: XTE vt;HWl"DER wonn l'>lr..

nrtttt'l vt•n

t:XC£LSIOH W\"XMAI\t;U\'.

VLAliTEPlu\A'fS .. :--:'rA~ll~. J\.1:'.

Po~bus 1. Foon !lu~. Tetr;:r.: .EXCELS tOll.

DI

E

O

.B.

,

WOENSDAG,

2

8

l\iAAR

'r

194

5

I

ms~iil\2lnkh~i@

w@\rm

lHl~nd: ~~ ~~~i~~i

,Dit

is

dwaaslwid.

dat

S

t

e

ll

e

nbosc

h

s

e

wyn

boe

r

e.

veg·.

t

.

Pe

mcoo

nlig

moet

wo

rd d

e

w·

'

n ke

.

elspesi

a

litcit en di

e

lwulbon

in di(>

alg

emee

n d

e

w

·

'

n

prolwr

e

ur

Strauss

1'011

.fohmmes

l

m,.g."

lzet

Ad

ju

n

lo

-1.-omm.wul

ant·

gener

aal

.f.

A

.

Smith verledc

F

r

y<lag tc M

ailland.

gesc

roe hx

di

e O

.

B

.

S(!

!Jeleid

w11

b

c

roepst·f!rteemcoordigi

ng

i1t

plf'k

van die

llilidige

parly

pol

i

ti

e

l.·

e

stel

scl ver

dui

,

delik lwt.

Saam met genl. Smith het ook O!l·

g~trco gebieds:;encraal c. L. de Jager 'an die Yrystaal. ])ir verg~;derin~

i, ~.?hou onde,· lcidin~ ·:an l:omdt.

En;.:elbrccht. en musiek h 'cr~kaf

dC'm· die 0. B.-hlaasork~·~

-Genl. Smith hct we~rcens

oe!dem-loou dal clio verloop van die oorlog

nir die minsle uitw!'rldng op die 0:;

-~C\\"o\brandwag se str~'d g;~<tu

h

e

nJe. llil" (:ealli.ccrtlc:;; h<'!:i.u non ~-.1 sl.ril, l"ir •liP l'rugte ran hul oorlo:.:-H•t·rin:;

('II dif i~ daan~i(' \ rustr 11:1( tliC O~st··

'''1hrttnd,,tH~ s~ our\\innint: gaan bt.~ .. sur!!. w::;J{ s,- bclcitl is di~ eui!.:"st!'

altt•ma!ici ui·t tli!' ,.,a1wrde n ~: Oil tlit· oorll)f' !:aan 1ol:::. Almal begin al ''andag pra<Jt l':tll ·n nuwe party. maar w.:~;, hienlic mcru;·e met hul nuwc parly beoog, is die doelstellin)4);

van die Ossewabrancl\l"a~. Die versl\il

ALMAL

WEL

K

Oi\I

fn S.l ••eit•rim; •Hn •lit· O.B.

-I~ituodi~in~ tut satn(\'n{'rl\:in,u· nuni

tlr. ,!l~·.'a.n allt> .\.irikan,crs uit 11111

)tillltl' die ll.~. P. lt• 1\(1111 stry dr

tlit' u:oeio sank - h~· helowe 11:!!

tlaar nir ::an l]i(' \t•t•!c:tlc gedink sal l l fll"tl Jii('.

'l'!lt' S"llll•li~t· 1a11 tli(• onlant:s ui1

-;:t"·.l•t•Jltc· a1:1p!t•narr h) t!it• ll.:s-.f•.

\Ifill ::··.n; aausluit, i~ hul11' l!!lma

al-~liap ::cweie1· omol:1t hull(· val• O.B.· ontl•>r~tcu.liCl":-. is 't'<'I'~"Ifdcrt.nl is

'11 l><·rPl iu ur• •. \!ala it st• part_~ l;an.

loor nit~.;·c·l aanlit;" a an allo t:lld\(• in 1\a:lllh'.l;tl tllll padylt•tle "at .,in die 11 .;:,..rlr I .llri tnt 1.; .lunic J!) 1-i

,;11:; lid b '.,., •lit• 0. B. <•i 1 an >''I· clanit:t· :1:111\l'!""llan(<' '"rfald;i.no;. 01-' H \'l' iWJT 1'-\ \ :'1 Of: B.U.I!lfEE

n·:Hl~EX.'\EI.WH:. n:ttnmatit•s" It•

hnd ~ er,~a L

is n<>l rlat bulle dit in <ler ewigheid nooil Jangs die '' c~

,.,,

11

panyr;kap

sal 'crkry nic l'l'll •an dir pari_IL'

1 iPr ':·;·:::o.n<l ') llt•rli::-.te hcstaan l'tl clit• !an•! i~ in !.:rnlt•1• ril,'~<clc " ' 1o•·

h\ het.dn he'! - lt'l'\1 \1 olir os~l'l\:1· h;·auc!Ha:; p.trt)slwp n.il ui(~l<altci PH

$;1111C~nocrinl-= :-.orl• •l<•Hr iJ• tli<· p!t'l, tan l'artn·.enlC'Oillho•id in tli(• parl <'-t't<·Hl IJ!'l'OCJ)S V!'rtccmrnonl igiug i P

S{(l(,

(:.u :-. YOO!n'

Dit wa>; die doe! ,·an die uitnodi-;!in~r w:n on1an!ts tot Yer~killende l ei-en; .I!Crig was. Die 1!.~-P.-leiding: het

dil finaal ''erwcrp, maar nie die Yolk

lliC'. .Daarom gaau die o~scwabrand­

w;tg voorlmet die or;:auiscriug van ~>Y

<•ltonomief'e iron I. II icrtlic l"nwt; :::a au ':t lilt\\(' ,<HJd \t'l!i't'll'rl'•!lrllig-iu~ ill o<it• rurlemeul !trill!!, nl. daf <'ik~ l•('l'c>('Jl ,._r Pie n1en:-t' l>fnnr cna hu:•1 tt·.

'rr!{'Cil"l'"'ll"t!i!::". Bit is l)el:l\dil; l!at tliC 1\ \U!);rt'l"l' \;In !'ifpllrf'IHl•Ch olrur 'II !~P('!SJl(':>ialilo•i! '~l"l('!•U\~()(}fdk· utol'l nord 1:n tlit' land))on in <lit·

a lg-('!IH'en under lo·i(~in!::" ~·an 'n .io -hann<•;;;hures<' •nro1;u rt•u r :-;lmm. l)i('

O.B. ,,·il da! ellce )II'I"OPJl "-'" eic ,..aJ,t• hPh:·.rti:.: e;: hinHC tlie :::rmet•nsl>aJrS·

n1a1l.

,

,·a

t

iu di" pl1•l; •a!• dif' pari!'·

llll'llt :::1<111 kom. i:- a I t!i(• hernPjlt' 'c•rlc1·n noor!li::: 11111 ~rl''e~ l!S~a;tlih1•

h!'ll'id 11if te ""rl,, Dil is s:!ll1P11e

r-liin:: in jou bmtblH·~tnur rn ni<' !'lr) t!

I'll I'E.'rliceldheitl ~.nos t.li1• pnrtnJOiitiel; 11 it•.

Die O.B. wil 'u partytosc staat h&

soo:; in die 13o•ore-republioke wnar !VIt·tyc dcur middcl Yan wel~ewing

helet w:-~s. Dil hrt dir 'l'rau::.·:1al !:"<'Cil

1<il.tntnnr gema;~l; uit•. l!l:t'··· dit• ;,:t·~a:.:

in tlic IJ:Httle Ynu di<' 'nlt.: seli ;;eplaa' 1\"al S) tlresident !:'Cidc:, hd, in pla:as 'an ·n politicl;e 1:m·ty 11at ,trrd 'Ot•r

!t'l'll die res Yt.u <lit• rnll\,

'ren slottc het. g·rnt. Smilb 1)ekl em-loon daL alles w:u fans en in die toc-kom;, gaan gehcur, be,·orderlik gaan

W()('S dr die os~ewabrandw.ng. Ons

\'Order reed>; ;;cwelrl ig. llinnelwrf

t.:aan t'n" ·lwcrantc t.lwr.rsdeur die land hi· a'o"li 'n cla!.!lll:~tl in 1\aaJllantl. llaar is l"CI't!s 1cr· !:"('\IH'tler in hil'rdic

olpSi!;".

t;t>nl. l!e .Ja::-rr "<" toespr::wl. 1 t'r·

~I>) n i.:t ous y(ll;;cndc nitga we.

Vryheidsdag Viering

HOSE~l>.\.L

l)ie Vryheids~ uur het uok bier hcl -dcr gebrand -op 27 t•'ebruarie. Die op-1\oms was goed. 'n 1\looi bedrag i.; gcstort in die offcrl\i~xie, terwyl die

vcrk>nop van vcn··ersin;;-;; ool\ hcolwat

OJ)gclcwer hel. (ln;:;e:-,tuur).

!'ii'Hnf.BOK

Op 3 ;\Jaa rt hct hicrdie kommaudo

by die ou padkamp ,\lajuba-fc<'s

~c,·icr. Om 6-uu1· is aange\·ang mel ,·Jeisbraa.i ·ell 'n 1Ht--<t;Lr, 11·aan•oo,· die

vroue en die jeu;.r veranlwoordelik was-. Dio program is netjics uitgevoer .

Die konuuando h<'(, £20-1.0-0 en rlir i3ocrcjeu;; £5 ingcsamcl. (Jnge:;tuur).

\"J 001 ,S IJ Til F'J'

·u Onderdeel \"<ll\ <he Springb :J!\-kowmando het. Wl'"ns rlie groot af

-l->l<tnde. hul cic fees .:::e~·ier. Die t•r -kordbedrag van .!:·15-1 0-0 il; inge~amel.

(lll;!;CS'luur).

DIE

K.G.

IN

NA

r

AL

\\ >cnsdn~. ~s J>'cb. is die

Komman-dant-G\.neraal \:tn .\ma.iuba na Gro

cn-l'lci. waar h)' 'n runlisic. wat 'n mooi

heclra~ vir \'ryhcids<k:,:.; ingesnmcl

IJct, loegesprcel< hot.

Vrydag is die K.c:. na Utrecht. Hy is ·:mtmoet net. buile die dorp cleur 'n groot perd·~-kommando •en •n mo -lorstoet. wat gelei is dcur Jeugk

o:n-mandante Dannhauser met clie O.B.

,·Jag, wnt gelei hot tol ·n ont\ nn~s deu,: die \TOne br dio stadsaal.

Die .:land 0111 8-uur het dr. \·an H;;m,burg, onti'<''r I'OOrsilterskap van hfl;·.>mdl. J. C. Uavct, en begclci dour

'n ;~o wagto. 'n ;;o<:-d gevulde ~aal,

vau ~ccsdriftigo O.B. 's en ook an

der;.;-denl;!>ndes toeg·~s!)J crk.

~aterda::::. 3 f'eb .. in ~tortende rc(•n. is di<> K.G. net buitc ~-~·wc.:t:.tle dcur

'n stoeL ''an :!0 motors Yerwolkom.

\\·~·ens die rcen nw<•s '11 go root en goed ~corganiseerdc nerclc-lwmman<lo uil --~chat word. Die stoet het 1uel 'ti•eencte vaaml<•l~; tleur die don> gc -1\ronkel. en ge~inrli:~ by di'~ st:.Hl:;;aal

w;1ar die K.C. vorll"clkom is dour

die vrouc-afdoling

,

.

,lll

hfkomdl. A.

,\<Jeodorff by ''-"~c 1an ·n baie

aan-;;cnamo gesell ighcid.

Om 8-uur die aand, onde1· ''oor:;it

-l·'rsl>av Yan 1\>::lnHll. J. ntn der \\" ost-hU.I'%Cil, hcl clie te<i. gev·olg dour 25

man van clio O.B.-wag. die gehoor lo c-gcsl)l"e'<ik.

w~r[y[p)({l)

~n

frn

~

Ik JE~

~

cdhrteig

1I1IDliwcer§iiei~

llicnli<· ii1ar• Lie! c!J· • .1lalan ,r 11 . .:\ .-l'artr, 'ir dir Cl.'r:-h• l,cpr in di<' ~l'· :;liic<lenis Y;1n die• t'Hh ersitcit 1 an

StcllenlJosd•, tlic part) pol!ticl; ing-l·· krt(l.ei lrr die \'l'rl\iosint.:" '• an lede 'ir·

die .Siude.nte . rrrte-euwoo::t1i~end.•

Haad. Hierdio H: ·td is Yolg:ons ;;e-vcsti;de gebruik rn tradisi:a altyd hy wy~e van ,vryc" 'erkicsiog >.aam~c­ ~lcl. \"olgens on·~esk: ()\\"C ~tudentowel

hot kandidate 'ir hierdie :r-a.rcl nooit

''ir hulleseH, :Jfsondedik of

ges...'lment-lik, slemmc ~ewer!' lli('. Dis aan clkc sluclent se eic vryc keu>;e oorgcla:~t

om te stem l'i•· wic hy wil - sonilot· dat hr .. gcm·opa~cer'' word. Rierdic

jaat· het die H.~.P .. soudcr Olll vo:>1 :!I' I\Cnn:s te .;-cc Yan sy 'l•oornemo

nan dia :;tudcnteunic. die verklcsin;,.

ov

partypolitickc •;rond::>J.:tg gcvoer t'n

die ~<tad .. ;;ct>ak" met IL.:\.P.-lede.

Oic lwlc· sl ild!'uft·::cmeell~kap he! in !;'('lll'ktle rcalfsi<• !;'t'l,om 1e011 lticnlit• sliaudelilre mi;,lH·uik mn <lie pari) ~t· or~ani~asie, ('II ft't'n tlit' insl!'CJl ' :\II

die partypolilirl; ill ~uhrcr slutlt'lllt··

t'H HlliYersilen· aam::elt•cntl!edc.

\"ier-en-scsti;;- !cdc is op ·n mOll· stervcr;:radcrin~ g(·nomincer a-. kan-didate. Die eer,.le vcrkicsing is wct'ns ccn -of ander on!\crymdheid ongcldi;:: vcrklaar. dog nic di(' uominasies nil·.

By die t.weedt• H·rld<•sin~ ltct 1·ier

-<'IH.eC'rtig !~<'~10llli.1JC<·r<lfs g"C\)l·icr lli!l

I~· stt·.·m as lmn<'itlntc, a~ pt"tlies !i•t•u dit• laakhar(· llllin•<lt• ' 1n 1Hc H.\'.!'.

Oncl<•r bienli(' 1 i('r·"H·II't'rtic: n~t gp.

pr~tfc,fcer hf'l. i$ l1·tlc '<lit l]il' n yl.v

raatl 1:111 die il.~.P.: <'II S!J kwnni b diP ~e,o.el i11 <lit• ;.;drdc!'€. dnt :-om·

111i;:e H.~-.1'.-lctlt' :-.elis tlic i)arl) h~·­

•lank llct!

Vanselfs]Jrckcnd het O.B.-1cdc

so-wei as lede vau !lic .\.N.S. llullc aan

llicrdi~ partypolilic•k<· Yerkicsitt~ or

i.-trek. Beet!'- laul,:ll plc·ii hier(lie ~tu­

llrntc tl!t.-.n oot· t'al tlit• f'. \'.H. or~:t· t:ir:-S<t~tmg<·:-.ft•lmnl'l "nrtl uif Yrrtr•·tt·

"nor·d i !:'ers \:111 tfit• he l:n: t;e!,'T{l('fll' iu diP sf nd('nte-nuit'.

,\s rede vir hiC'rcli(' iupalming l"i\:1

clio &tudonbc s<' vc·rlecuwoordigcnd"

mad geld die bc.;ccrle Yatt die Jf.XP. om die S.Y.Jt. to ~chruik_ tan cindc

clir Sludentr-lwmm.:llldo's •sn eLl' ,\.i'\.!5.-tak op Stcllenhoscb dood tc

\\"Ill"!::".

Die Sludente-kommar.do's op

Stcl-lenbosch i!; lewrndig :m bulle !('Cl"llie

,:;roei daagliks a an. (1 n.::·estuur).

lEliD

cdln~

D<Bl

mmwta~

Wn~ ~ar~!

.. DiP -Snit!· \iriJ, 1<111~1' .::'IJOOI"IIt'i' ~lann lllll•lag it•illif, ma:;h>loos ft't'll· t)l)r •He 1 raa~>.lul, uw SJlOOn't'rlltt'r

'(•n tlio posi~i<' l\:111 ren.~r!rlc word mel 'n 1ia111 wat so 1nl is dat dio wal IJ('t:'in ln•r~. tcr11) I :-.lr!;'s !lie har·sll·

(IJI '11 Tl!ltlli('r J<)("~I'SfO]I ]C:!ll 1\0I"d

,..nntl('J' dat dii P.•tif.:'~in,.. mooutlik is 0111 diP 11111 hni.:r !c ntaal;," !t~l diu

,\s-.istcnt·,UIH.'l'illl!·ndt 11t '-ltll S]Hun··

ne(: o;J 12 Jf<J:!rl np ·n Tcr::-atlerin!:"

I' :Ill tliC Uohcr(:-.o!IS(' Ji:llller 1 <lU J.UO[l· IHIUt]e! ~est'.

'1\,rwyl tlit c!il' posi;;ir i:'<. 11!~1 !lif,

u;·.n tl!c li!-{ g<>lwm !l:t(' !li<" S\poor11 l·i'

t•ni!:t• welre ~<·it•tlt' ;l(i ill!:'~'rot•nle "intlhNHie ill spt•si•tl<" frok!;c l:tlt

Dnrlmn na .lnhnnu!•,hurg lt'rTOU ht•l nm daar le ::-nan n•isies har<lloop. '1<·1

dir~l'lide ruimlt• lwr: 1,000 slmpt' nl 200 llt'l':sh· \t'rl w•r ;rriH'CS hd. Oak i~ :.;t•O]lenbaar 1!al die bJlOOl'\\CC 'n spp;;ir.le "]lnssasie L"S\\1lt al"gc~ondt• r llt'l

Yil' die priyalt• f.:'t'IH·uik ulll •u Jll) n· ntagn:Jai· en :-) 1 1'(11!, In da:u:dir sel i-111' 11eek moe~• lJt,u(h•rd(• nwn'e ln· !lit• Spc•orwe:<stasies umdraai omd;ot ·~~n.1r

;.:"t'<'n plel' ,i:· hull< lla' nic.

Om !::ehrnik I •· 1r w·.\ \O!ll die ln~eld 1 an dh· .\~si,..t<•nt-:-.upt•rintc:u1cut: On-th•rwrl !::"t'snld,el "nt·tl om i.lie barslt'

in tlic 11amwal ,op 'Jt maui('r It' :-.ltl!l/'

won! l111llt' Oh!)~Cl"!'k om ]!lallauna::: daanleur na lJill.n() I<' dn1k.

D1R

O.B

.

, WO~jJ\SDAG,

2

8

N

fAART

19

,

1

5

~

~

~

~0~

0

~V

IE

~IT

{IE~§ ONIOJlE1~ §

~lf

AILlilM §IE

GIE§AG

G

E

kPlAA§

NllJ

~Jif

lE

KOf11l

ll

N1fJE

~N

OC~i

~JEfHIIEiE~

OOIR AlLIE

VAKEOWDIE

Josef

Stal

in

het

in sy

str

e

we

tW

1vereldoorh

ee

rsin

g

'u

slrewe Wat

r

e>

Nls

die few<J van

mil

joe

11

e

nnss

e,

f.-omnumi:-te

iuJduis

>

opge(;is

het

-

so

pas

'n

ma

g

t

ige

oondt111ing

be/w

{

t/

toP t1

e

rt

een

u·oordigers

_l'(/11

z:al.:b

on.d

e

uit

all

r

d

t>

l

e va

n

di

e

dPmolaatiese

1cereld

d

i

e

be

h

eer

oor

lad or

g

anisasi

es

aon

Mo

:d

wu

oor/l(tndig

l

wt

.

Dit

h

et

geln>ur

op

d

ie

onlaugsgeho

m'

wf>N•fd]oongres

va

n

·

werkers

iu L01ul

eu

H'<tt

d

e

ur

homm1111i.<;.

tie:~(>

ajvaardigiogs

oorlwers w

a

s

.

OP HIERDIE KO

.

,

'

GRES

liE'/' .OlE ANBE

II

JERS

J

'

A

Y

DIE

Tf'ERELD

HUL TOF:STEMt

lli!

,

.

C

VE

RLEE

N

TOT DiE

S1'FCTING

~'AN

'N

NU

W

'

E

KOMMVN

ff

S

'ffE

SE

!

N

TEn

tVA

-8UJNALE

JJ'IA'I'

TERIJ"dU

J

E

VAN SKl'N

N

K

E

I

N

MOSKO

U

r

\TK

MAAR IS PARYS

-

DIE

NUIFE

KOMMUSlSTJR.Sf~

SE,'1'RUM ;

.

n

Tr"ES

-

Eld?O

P

A

-

SAL

SE'I'EL

filERDIE

PARYSE I(

O

Jll

l

NTEWV VE

R

S

I<Il-

VAN

SY

FOORGANGEJ?

DAARuN

OAT STA

LD

N

J

V

O

U

UEH

ESER

K

I?

Y

OOR

ALLE

l'AKB

ONOE

I

N

DIE

JVE

RE

LD

fl7

AAn

111

/

T

OORHEE

t

\'

;

vET BEfJEBR

U

JTGEOEFEN

II

ET OOR DIE

1(0MMU,

\JS1'IESE

PAR'l'l'E-

D

U8

'S

DUJSENDJ

·ocOJCI£

V

J'fBREUJJNC J.Ai

V

Sl'

MAG

.

!n

ond(.)r.<~trumde

m·tila:d

·u;Oiid

di

e

o

nt

w

il.

·

/,·dir1

g

na11

Stolin

se

mel•sterset.

aong

e

stip

en

wo

r

d

die

p~>rtillf>lllC

r

rrwg

(IWI

diw

u

:e

r/;t>r

in Sui

d-Ajri

ka

ge

...r

el

om

t

e h-ies

luSSl'll

'n egle val.-boudbmregiug en die nwc•f> Komi11trrn

nm

.fosf>j

St

alin.

OJ) Sondag 2:~ :\lei 19.J.l het Rt·1lin

die Dcrde Int,:rnasionale of

Komin-tcrn ontbind. In dlo berig wat hiel·-clie bekendmalcing- verges·el het .. word

gewys. op ,die Cl'-''mentcre noocl~aak­

likheid wat daar beslaan om SLry(\

tusson :wbeidersgroepe uit te sknkel.·'

Die ,,stryd" wn:nvan bier gepr:un

w•:>rd is nawurlik die su·yd tussen

cH<" \'erskillende kommunistiese

par-tve in die onderskeie demokrat.icse

l~udo en daanliC' Jande se vn!(bo

nd-bewcgings. Die ontbincling van die

Komlnt•.:.'rn was dll!' 'n eJ·l,enning van

die l'nnt Yan nicmand minder as Sla·

lin nic, dat die kommunistiese partye

in die onderskcic Iande in hul doc! ,t;e(;\al het. Hullc h'<:'t nl. nie dnrtrin

gcslaag om die werkers in die ver

-skillcnde laude v~r die kommunism() te wen nie.

Om die raldJr)JHlbewl'!?iuz 1 an 1lic

~ cr~ldllc11t1e !mule !.:'l'beelenal otHier lfil' tlnilil Tall ui(' J.onununi~lll{' fO krr.

•not•~ 'n andl'r plnu ~·emn ... k 11 nnt

l)nar•om da1 11ro~lwn nolr ~·(•rl(~,,n'r· hrt

tlaf tile OJI11Jiudin~ \llll !lie all ·r~roof.

stP l>Plnni! i~o nmt1af tW .,'n ~cr·t•ni(!'th.'

arl)l•itlsi'rt;nt lllllllllflil• mnal•." .\l.a.w.

as die Komintern nie die workers

vnn die \nk.o'ld g:enoegsaam diensrig

k•on maak aan die lwmmunisme nic,

mocs hy ontblnd word, so<lnt '11 uuwe

illl t•J·nM.:iona le Hr'JH•id:o.orgn.nisnsit· i 11 sy pl{'lr :.;P~ti~ kon wm·(l 'rat dit wel

hall tlocn ..

1

omw

i~

n

gmixc

.

Na die onlbinding Yan die Komin -tcrn hl voorb·~·reldings begin [1·cf

nwc~al in die stillo - om 'n

vak-b:mtt-monsterinr, tl' l:lat plaas,inll in

London, wat di.:l Yorm sou anmH:r-m

vnn 'n Internasionale " \rbeiders-Kon-1-P'('S. 'l'<)l· gelegener!yd, in :\'ovl'm

-ber l!ll-1, het clic Hussies·e blad,

Oor-log ('ll die \Vorl;;er~kfns, 'n hC'rOeJ>

~C'l>uhliseer op clio \':lkbond'c! in die uelllokraties'a land!' om oor te ~aan

tol die siigting Yan 'n ~esaghebbende.

dooltreffende en intcrnasionalc ,\1'

-hcidsorganisasle. \loskou se doel mel cUe Lon<lensd 1\:0lH::rcs was nou

rlui-llelik - 'n llllW<', gcruodcrniscordC"

1iomiul{'rll lnoc•:s A't•stig wort1.

In Suid-Afrika het die

Kommunis-tiesc P:t1·Ly, sommer t>rontuit mel di.:o

bele mandjic pawLs vo >1' clie <lag ~<·­

kom. Op Saterda;.t·, :30 De!\cmlwr

J94,1, het eli'.)' Leier l':lll die Komm\1 -nistieso Party in S.1\., mnr . . ,Bill"

AndrC''''S op sy party sC' kongres soos

volg YOOrgestel:

,.llil'l'llie knnt.::rf'~ S)li'N:k Ui(' Ill£'·

niu~ 11it t~d tlit rtnu '' t·n,.;lik so\11'1

us ra:HI<:Il.tlll i:o: 0111 110r te ~n:m

tot olil• sfit.::iin;::- n•.11 'u llliW('. n·r· c·nic:do \\ !'rko·r.~ irdnnasin111.llr·. iu :-.f:t:t I 0111 tl!e; l,t•tln 11 hdll·tiC 'an tl il'

nr~:aui'-nsio:~ •an· tlk wcrk1·1HIP

l;Jn!''-f' tlwarstlelll' !Iii' ~~~rc·hl f,, lw·

onlitll.'l'l' c;n.

o

m

dit• oor,l;al;C'Iin

:;-fol so:<inli:o.mc tr l('i (\II ;'.1n

t

e

hl'lp."

llienlie· lllO:<ic l!'l't'ni!.: 1':l1l die ~laai'!<C'

ontlerd:tni!::heitl -.an tlil' S .. L 1\nlll·

1nuni>-tie,.c· l':ntY aau tlit' hezrrl'lt·'

·.-;lll Jlosl;on en· in hicrdie li~.: urod

ool;: Ifill prH:inz~ ran tlio ... \~ J{OJH· 1nnuislit·~1' l\1rt.y ;:esit·n 1r•rrd. 11111 •lit· S.A. AriH•illfw!<p:>.Tiy t'·ll tlie ~uitl·,\l­

·rilca:lll1'(' Ya 1;. l'll o\ dicidsrnarl a :til hullt• t:l'S:li! I<· ontlt'nl l'rp. Die

tnl-gerlie is dat hoewel die

Komm\tni;-tieso Party in Suid-.Afrika dit n;(' t·J~­ gel'ry het nie. het Slnlin rlit tog- in

Lonllrn bewet·kstelli:;".

1\0 H 11 tlNfS'l'fE~l) ;\ I·TA ,\ lWIO !NC In .lanuarie 1!145 liN die Londen!\v

Kongrcs dan ook plaasge1·ind. Stm.i. I

Ru:-laud :<c· alo:wnli~.:in:..; "Ira-: 1lit·

!;rniJt~tl' 111l <lie l>oll~.:"n•s. Sfnli11 ht•t

nl. :1.; rHl('('ll\\'o)(ll11i!('rr:; g-estuur 11111

too lr· sien dnf ~,. pl:'.nn() 11ir ~ldp·

)Jr('•JII' I)' niP. 11!111(• 11:1;.. 01HIPr lc•i·

din:!' IIIII (lie 1\:ontUllllli~ rnsili Ku:!.·

11('f~m. ',n .\mlt>r' :-ft•rl. :11\:l:lrdiC'ill~,

Yerft•t•n" llordi!!'C!IIII' JIPk~il;o C'n Suirl· Am('ril,a. i~ ~rlei tlcur dir• ,)frksilwall·

sc li.n11111111lliS. ]rroir•,:-or 'l'Olrrlanl,.

Bes('t! (' ('II oorl (H!.''i!;l't eisf enlo .1\ uro J~:t l1ct s.r lrwotn a!'c:rnlllroli~t.l(':c: g('stmu·.

Yr:·naH n1,;h• omler lr nil<• 'Ills ilie Ha ud. :<1' ah:wrili!;inr:- ontlr·r lrillin~ '~':Ill ci:l'

J\omu:tJni• Loni~ ~~tilla.nt. Die Y.S.,\.

was vencenwoordig dl'lll' die

Kommu-nisties b<!vriencle C.I.O. onder leicling

van Sydney Hillman. die man wat

clenr mid del van s~· l~ol itiekc Aks

i\:.'-Jwmitces bnic danrtoc by.~edra .hct om

noosevell die m·csiden;;iiile oorwi:1

-ning le b('so g. By· wylC' was die Koug-,·c~ ondtlr voorsttl<'r:>J(,111 van eli<)

,.Loudensc <'ockney·· n1lstcr Isaacs!

Hierrl i<• uta u ne l1cf tli<' l\ong-res .i1t··

l11•r·r- l'n hull(· wil oolc llll'·'•lik 1lCHl'(!l.'·

lOCI'.

Sir \\'all~r Citrine, die leier Yan

die J<:ngel~;; afvaardi;:inc;, was. te

ool'dcel nn persl'erslac ni<' ·n .alte g'c'lulddg-e lwngresp,ang-cr nie. By

het ~elkc male ]lrOh'CC'r 1·em

aan-clraai. nlit<H· die stoollll'Oll!.Yt·-me~r­

d•erhqid het sy oppo.sisi" olk3 kec,r in duie !ant store.

Oil' in 1 lm.•11l·rke .\ meril.:mll~<· f'E'd~·

rasir ~·art \ rlJcid '' ~.~ tdnd nic 1 ertf;oG-11·

II'OOnliu uic•- hu)le l1et diP llclo kon· g-r('. af!;rl{t'nr ns •n ,,Bnl.;;jcwistlese

' SfllH(!S),(·f'in:;."

Hf\Y E h 0 Jll \"!'lm~:

Soo \'erwa~ lwn word, het hierdic

J<ongres l1rslut:

.,Om ·n niles inslni((•lrde i1ltc-nra·

sionalo ,aJ;hollllo~·>-\•:tni~a~it· \c l;!\1'!',

;:'('~nnul 111> !!:(']yJdtdll I'll TU!KOI!It'

~el) l.l)('l'l'!:di~.in~ \an rno., c-clool oi ll01itit>l.l' ncH·tnir.dni!. - Ons ei;:."

~~~ lni tliC' hP-sluil '<'1,11•1', .. die l,p.

~-1aan Yllll '11 ll!:t!di~e in(er.llil~ionalc

or:;anisa~ie, 111a1 allr IH•rkcrs s::l '\el·rni~· ••n meL diC' s(·•un Y:lll :;c

·-:;:·.~ <~,1 pl·n:lf - hicrdit•· oruani-:nsic

Yer!('< ·11 11 llilrl!i~ tc "orol tlem· 'It

komitc,• 1:11! 1.) lctle Hli't honfk11;11'· fic•1· in l'ar~;..''

Stalin lwt dus !:i'Y do·~l hereil;:. Die

Pa.ryse J(omment.'~m is ·n voldonge

feit. Dh~ lul<tilw~, Slalln, hel hierdic nuwe Kominlern ni'<)' weor, ~oos die

oue. in ~rosk:>u laat setel nie, ma:ll'

"el in die hoofstad ntn ~Y

bondge-noot de <laullc. llicrdio JHHI'e

Ko-mintern wil 11ie, soo!:i clio on·~·. slegs

rlie J\:ommtln isliese parlytjles in die

clemolo·ali('se Jande beh<'f'r>: nie, 111aar

hr 'lil 1P• 1 nh·N - II) 1lil die hC'lt•

':·.'rl!hll(lh~·'' 1 !!in~ in t•ll;p tll'mol;ra.

ti,•:.~ lan1l ~~otnin('(•r. i'il:olin i ' nic

tl'll'Nl(• om In. in Suid-\irilt:1. uPt tlie S.A. 1\llllllllunislil:w l'r.~t)

in

;;~

llir•n,; ((• hr ollie. ne('. h) wil llir i'inicl·

.\fl'ilwan,..;(l 'nk- en At'l,pillsr:l>!Hl tof

ham!lnnut'r

he

.

1~11 dh• H•rtf'('ll\\OIIrtli~('J'-.

llic !".A. Yal;. en \rl.eic!o.J'aatl

hi('l'fll(' iug-t•sfem to<' hnllr. Til·

P!ll',\'1>1' l{rnuintenl ~<'~ft•r:l he!. \:Ill

he! tliC

~ret diC' .>ti~fing 'an llir P~rY~'C

J.i:omintom hr·t ..:1ke we~J;C'r en elke

C.IUe Y:tkbonllb2WC~ing in ~nHl-.Afl'il\a

op die !(l'ui~pad belanrl. Daar moet

ge!(i'is wo1·cl tussen llanlllangerdicns nan die 1\ommuniste

ul'

die eerlil'e

hebartiging- van die bela n<.?;o van die ,.-erkers 'an ~uid-.\frika.

Hi'~\·die set. Yan Stalin kan alleeJl

-lik !.laag- omdat die werl{ct·s op

on-''et'klaarbarC' wyse die heh<'er •OOr hul·

lc val:bond'C !:tat val hel in clie klou·o· ''an voll;svyandige lcomnnmisties-

ge-sincle a.:::ilato1's. In Suid-,\frika llel

die os~ew:lbl'<lllllwng reeds lankal

hi'&teen ~cwan1·sku <en het hy Yir die

YO!lc 'n ;\rheidsfront beg,in organiseer

wat die WC'l'ker by sy Yollc sou aa

n-skakel en wat die vakbondl>eicling in

clio hande van bona fillc bcdryCswer-kers sou r>laas. Yanda~ tree die lewensnoodsaaklikheid Yan hierc1ie .·

.r-beiclsfront met !>koldtc'nde 11e!derhei:l

nn vore.

.Eu die )\Crlrer~ '1.1Jl Suii1·Afrikn ulOI'·t l\i1•s: I lui Tolk

or

Sfnlin:

D

ie

Arl>eithi•·t~uf

nr

die P•ar~.~e Eomiu· i<'li]l. Eu tliC' fill )ir olit• l.t•USl' i><

l;ort. 11i<• Hus"i~'" ·l\nl11-. is re•etl:< in

ons middP. '\it• lnn~r i.; 1'\fali!l 1 rr 1 {'rwrrli•rd op die nuif..,f· Or.s;'rmt!

11ie. ure, h.' is hnio u;•.IJ) llinnc !1ic

'l'rad('~ llnll in .TolinHnl'~hurg.

Om )I erl,e wat <leur 'n warm

skot-tel op 'n laf(>l ve:·oorsa:•lc is, te Ye~­ wyder, moet 'n pappie vnn sigaret'ls

en olyfol ic 1-!:.Jmaak word. ~il dit':taJl die merle, laat clit oornag aanbly en Yl'Yf dit die volgende clag met 'n

flennielap OI>.

T.A.K.K. SAL U SPOEDIC EN

DEEGLIK GEREED MAAK

\Vaarom word van 'n pcrsoon wat opgang

mnok. in die be~lghcldswcrcld ~;cs~ dal hy ~~~~~1ukkig" is o( "Jnvloed" hct? To~ !:i :mkses

in bcs!gheid gewoonl!k. die vergo!Xl!nr; vir o

p-l~Jclln~: wat vcrglandlg aangewend is.

Jae .. !"liks onderskct p~rsone ..,,•at deur Trans· afrika se J;espc•lnll•ccrd~ kursusse opgdei Ls

in Eesighcldsbestuurdcrskap, Boekhou, Reke -ninr.kunde en soortJ;clyke vakke, hulsel! In die

heslt;hcldswilreld. Studies gcdurendc spa.arty<l

hcwerkstcll!g dit alles, en nie alleen Js hlerdle

persone gcsklk vlr bcvordering nle, ma&r hull~

is ook tocget·us met die kenni$ wat hulle in·

:-otttaL stel om tc ka!'l slco .. vanneer 'n kans

~:cbled word, en dll :.1-3n te ~;"ryp. ~oet oi~ uit·

' d nlc! Po• ond<rstaande koepoo\ dadellk!

T.A.K.K. SU!<SESSE BEVESTJC

T.A.K.K. ONDERRIG

lller(lic onderskoldings is alma! deur mlddel von T.A.K.K. s< lcslngs 1>chaal:

t:cr .... tE:" £1ih'ru•· Hhodb·:ttudent In die wtr('ld (l!i3r>). Eer,tr J>lel< In die wcreltl Ch. Iru.t. or '~•'· (19 10). ~:~r,h· (liCk in die w(:rCJd lnst. or llllfll<l:,·eJ>Cr> (J'nt:.) 1934. Eer'l" £1uu.crne

llHt:a· Diplomn jn U::tntoC'Stlek in ~.A. (1936).

1;,.,.,,\! .IUtOdl':-il("·••· 1 ... at'r St:"\!l.t!-tdlcnswot. (U)30).

l·:e,.,t,. pick In ::;,,\, Ohm·t. lnst. ot Sees. (ln

-:-.11tuut .!)f" hOr/'<o('l">C> prys toogek~n). £nfg-ste

El"tr·rn& .,I.A. ((l:oo~;els) .t:erste 1;:1as (1936). J~nlgo;tc )f.A. ill llollnnd!'lo 0942). Enl~le Yol· h·di~ .. tf' Onder"!a•ldinJ(, :!\~a~lonnlo Junior St!-r·

lllil.tt:u (19~3) . • \1 tlk >ewe vakke met onde r-:o-IH·J,Un'=' :tf1{('1t". •:nit:"'lre drie -Finftlt\ Lr,.n.

cum laud•· (191:1).

(1\'n:nb)' in~el~·r '' tlc!pmeknar·Rorrespon

-lh."n ... iel;oll";t'-\ 't'.O. en l.inlverslretcs -1(orrc.,r,onllcnslek-ursnsse).

T.0.-11 ~;J,J'~ff:KAAJ10EUOU.

l\/\' T.ovcdny- •·n ne VUUcrsst rnn t.

JOIIM,~.ESBUlW.

Tel~fonn 33·7208

Dit- ne.,.turrndt\ »lreiH,eur, "t"r!:tn,afrli-HaCln .. c Ko

rrespondensle-holli"'~('s,

1'0:'\bU!.i 3512, .JOIIANN't~SBURG.

Stuur my asseblief, sontler enil;e

verpl!glin~; nan my kanl, die pros·

pcktus ""'" 10 Kolle;;e.

Ek stel belsn~: In ... .

Naam

DIE O.B., WOE:'-JSDAG, 28 ::\fAAR'l' 1945

Die

H

e

ff

e

l

a

nd

'n

Bioem

fonteon

B

l

oe

mfont

e

in

h

et

'n vo

o

rbee

l

cl

aan

d

i

e

hele

l

a

nd

geste

l

\

·a

n wat Afril<a

n

er

-

s

ame

we

r

k

ing ];;an d

oc

n

.

Vir

t

i

e

n

talle

jare was

Bloemfon

t

ein se stad

sraad uit en uit

Enge!s

-

Joods.

Aile pog

ings v

a

n

l

;:and

i

date

e

n grocp.e

kandidat

e

om

hi

e

rdi

e

vesting·

te vc

r

owe

r, h

et o

p

nik

s b

e

ha1we

agte

rui

tg

ang

ui

t

-geloop

:

die

eind

1·

e

s

ultaat

w

as

da

t

die stads

raad

honderd

persent.

E

ng.

els

wa

s

.

Van

verl

e

de

jaar

af egte

r

he

t d

i

e

Afrilma

n

sc

or

g

ani

sa-si

e

s

-

Oss

e

w

a

b

randwag, H.::,\l.

P

.

,

Reddin

gsdaadbond

e

n

an

de

r

e

'11

gesam

entl

i

l<e

komitce

gestig

waarin

almal

saamwerk

op

e

en

gc

meenskaplike Afr

ik

aner

grondslag. By

di

e

stel

van

kandidate

is daa

r

n

i

e

ge

v

r

a

na

partytrou

of

l

i

dmaatskap

nie

.

Daar

.is gekyk

11a A

fr

i

k

a

n

e

rs·

kap,

en

in

.

d

ie

jongst

e

ver

-ldesing 'h

e

t b

.

v

.

O.B

.

-

offi

s

i

e

re

georganiseer v

ir

'n

H

.

N.

P

.-man

wat

nie lid van d

i

e

O

.

B.

is

nie

, te

rwyl

H.N

.

P.-l

e

d

e

w

ee

r

georganis.eer het vir

kandidate

w

at

O

.

B

.-

g

e

sind i

s

. En

d

i

e

.

uitsl.ag?

In twee

agtcr

e

envolgen

d

e

verk~esings

o

p

hi

e

rd

i

c

gTon

d

s

l

ag

i

s d

ie

st

a

dsr

aad

y

erower

met

hond

e

rd

pers

e

n

t

sukse

s.

V

crl

cd

e

jaar is

v

i

e

r

Afrikall!C~·kandida:te

i

nge-stem

e

n

vanj

a

al' w

e

er

vier,

Si>dat

die

s

tadsraad.

tans

nit

agt

Af

r

ik

aners t

e

enoor

Yier

Engelse

bestaan.

Dit

is

hicr

d

ie

g

T

o

n

dslag-

wa

t

d

ie

Os

s

cwabrandwag vir

me

'itc\~

Y

o

lk

aan

h

2

v

ecl

o

o

k

ten

ops

i

g-te van

ver

ow

ering

va

n

die p

a

rJ

em

e

nt

.

La!c'llt

die

v-olk

r

sy

kandidate

st

a

el

ong

eag

li<1maats

l

m

p

van 'n

se

ks

i

one'l

e

party of

polit

i

eke

gToer>,

en

laat aile

groepe

'

hu

l

~"2wig

inwe

r

p

.

D

i

t

is

·

hie

r

dic

v

oo

r

s

t.el wa

t

d

i

e O.B.

n

ogm

aa

ls aan

dr.

:\Ialan g-edoen

he

t e

n wat hy ve

r

wcrp

h

et

omdaL hy

net

die

H.K

.

P

.

in die st

ryd wil werp -

en

dan

nog

'

n

H.N

.

P

.

wat

gesu

i

we

r m

oe

t

word

va

n

alle

O.B.-g

es

in

d

e

::;!

\Vatter hoop op s

uk

s

e

s

het

hy

'?

Bloemfon

t

ein het

m

et

ldinkendc

resultate

d

i

e

bewys

g-e

-lewer van wa.t

o

n

s

b

cp

l

c

it

.

Laat die volk eis dat sy

politi

e

k

oo

k

op

h

icr

die

g11onds~ag

gc

d

ry

f

w

ord.

DLe O.B.

se

l

f vt>r1ang

nie een

enke:.~

sete1

n

ie

-

n

a

t oo

rwinni.ng

v

ir

d

ie

volk

d

e

ur

samewerk

in

g-

.

KL

E

REWE

RKST!ERS

WORD

DlEUJR

I<LEURLII\JGE

VfRVA

b\JG

El' H'rneeln dnt wr('ns die tcl;o~·t tl:tn hl:lnl\{· werlr~lers 011 die

oomiJlil;, tlic l;iN·afabrieJ;sl)asc nou nis1.:or1iHt.'S iu hul i'abricke aanl)ring

('n klcurlingmeirle as werl;stcrs innt•Qm. Wanueer 'n hl.P..nl;e "erkslcr haar

wcrlcla'ing Yerku::t1, won1 hnal· nanimasjic.n ('CUYOtHlig- oot·gcplaas ~n die

ldc>nrling-scksie en uoc: 'll Jdeur'lillt; wm·tl in die.us gellec>m, l>eng on~

l;orrespondcnt 11it ,Jo!Jr.l!l•<·shnl'!;.

Die kuyp ~al k<mt na die oorlog, wauueer bhnke werksters wcrkeloos sal wees omdat, so verneem ck, die ldeUI'lin:;c nio afgc~l:mJ; l;an word uir,

tNlSY imlle 'n oorl!'<'tiing l!L't;ll . .:lll l1et.

llnllc

wont

immer~ drur t!ieseHII(·

Tnlmuie 1H•sliCl'm!

Hi,..rdie •mctodc van afskoning \'.l!l blanlt en gokle\H.cl is llatuurlll;: nio be-vrocligeud nie. soos die

Ccrmiston-voorYal bewys het. J-lierdic soort

bot-sings lean 'n mens ook in d!c toelwms wcor le \\ngte woes.

Dnt die hlnnke do~t-crs nic met

hierdi~ Y~rw'kkelin~ in hul werk

-krin c ten·cdc is nie. het duidolik goblyk in .Tunic vorlcdc jaar, toe die

J(Jm,owcrl;:crsnnic sc hcstuur 'n

mns-s.·n-crgaderiu~ van werkstcrs in dit.

Stadsaal van Johanne,bug gehou het om V'()rslag te doon Yan hul ondor-han<lclings met dlo ,kapilalistiese ba!'a" soos hulle gewoonlil' un c!ie

Jode \·crwys.

s_I.Anr

llmT

o

.

n.

Die voorsittcr het :::cna of ic:n:~nd iets tc se !: ··t. Daaro{l l>et 'n Lugels -sprekcnde wcrlcster grse ciat dnar we! iets is wat besprecl< bcboort to word, nl. clio Germlston-Yuvl'\'al. Sy hot ver

-k1anr dat :1lmal we ·t wa:t ·om die

mooilikheid ontstaan hct. Dit was co

wyte nan die bes!isthcid v:m blanlcc werl;:s(ers om nie tussen kleurlinge te wark nle. ,.~ou word 1ertcl tlat dir

o.n.

)jr die mocilildwi<J 1ei"t'."l( \1 oordc·

lik iS,'' het S) TOOrh~C';J;:mn. ,,As d it

egier· <lie bclcicl ran die Ossrwaht·an\1.

w.r

.

~ is rlat hlaul; en ~rel;kurd r~i£>

dCill'lllt:lmar mort wed; nie, clnn H'3

e!c sanm mot hnlle," hnt sy .ontl,•r ·da·

'rcr<?ncl(' toc]ui!!in:.: YN'rol;;.

,.You .:trc a bloody nazi, you :1rc a

bloody O .. B." is sy v:tn die VCI'hoo

g-nf t•:Jc~esnou, terwyl die gehOOI' dil'

be~tuur uitg-ejou het. }far.~ s~· l1ei

h:1ar man ;;csl:nm en hrrhanl clat a~

~.CgrC'f.:l.lSie cliO !Jeldd \'!Ill diO Q.ll. i:;,

sr a:w die voortnmt sr:un mc•t dir

Ossc":lh!·nndwas sal )'(·!:'.

Die vcrg:Hl•e1·in₀ i~ onmiddcllik in

wanol'<le uitern.

Die Ossewabrandwa:.: St.:l<tll :-aam mel hierdie do.c;ters in hul strycl teen

die bolsjewisme.

n

OrogceUo

o

*lok"

S~

Advert~erder

lJit' O..B. }a·r uog cll;e da;; lJriewe

Yar. :Hlwrtet'rtlers waurin bulle ~POD· taan niting gee nnu hnl Terl!.:~«iug­ oor tlic r<>sul!a!t' wat hnllp, deur mid· clel YlLU dio IJ1:ld hehaal. So skn·i

mm·. ,I, P. Olirier, hcstunrtll'r Tall

<lie Wcstm1uster·H?..'lt'IUlppersnlon in

1\napstud, as YO I~:

.. Grnag wil ek 11 in l;t;Jnui~ stcl

(lat rl\ <lio O.B.-blad uitst.el•ctul ''iucJ

Yir ml rcrtensic·doelrindes. Hie re·

aksic if' ong-l'looilil;.' ·

DI

E

O

.

B.

,

\VOENSDAG.

28 i\L

·

\AR'l' 1

9

4

5

Oori©gsdo

eJstelling

~ ~n di~

Wert!{-IU

{h

e

id

(Dem Prof . .J. A. Wiid)

Die oorlogYoerende .~rootmoonc!hede

het seder• :~ Scptemb<!r 1939 reed>

dikwels hulle docl~tellings ten op::,igte

van oorlog en vrede uitgohasnin.

Hierdia doolstellings hot ,!';'ednrcnde

die oorlog egter horhaaldelik belang -rike ,•erandering~ ondergaan. Aan

-vanklik was die om·logsdoelstclling,

\i·at Brittanjo en sy hondgcnot·e be

-r rei. die be;;krrming Yan ldeiu \'Ollcies

~oos Pole. \\'nt ,·an hlerdie oorlog~­

doelstelling ;reword llel. wcot ons

alm.ll. Dlc lot van Pole en baie auder

l•lein \'Oikies w:u nndag onder die

behecr Yan die Russiesc bondg•enoot

~taan, is bekend gcnoeg. In die nuwe

werelclorganisal'ie wa:traan \':'lnd~:{

gctimmC'r word, ~a! die ldcin volki-es

bodrocf mio s<>ggenskap he. Dit word openlik t•oegcgcc deur ,·ooraan~r.nande

~ta.~.tsmanne onder die O·eallieord!'s.

·n Ander oorlogsdoclstellingo was

om :tan 'n lyciC'nde mcusheid demo -kratirsc vn•llede te vnr:;ck•cr. Auklig

-hcde soo~ hon~er, grhrck en Yrees

moes I'Prdwyn en in plans daavan sou \'l'ede, vryheid en Yoorspoed rlie ·.r;.

-rcld gclukkig maak. Jn .Amcril<n ::.ou

'n oorvloetl wtn vocdselvoorrnde en

audcr ;.:-ciukbrcn~endc produkro Yan d!~ lwsl\a wing go read gcle heL om na

'n gercistorde wprcld na liY bevryding,

verskcep t·c worll. Vandag egtcr lees ons van gebrek en ellende in be\'l'v -de laude en Yan ·n .\mcl'ika wat

sv

\'OCdseluitvoer na Brit\anjc en die

bc-vryde Jande van FJupopn. inkort.

'n Ander oorlogsdoel<.tel!ing was

die bC\'Ciliging en die bestendiging 1·an die demolo asi·e soos Lon den on

Washington dit. verloll< hot. Self:, diE:

Bolsjewbliese nuslaud onder s~· <lik

-tator en meL sy eeu uitsluitende kom -munbriC'sc party heL hicrdie oot·log

-rloelstcll ing dapr>cr ondorskryf. Van

-dag 11 eel ons lht hiordie demokra

-~ie C'll wat rlit oo!< al ma!;' wees,

orals in die gcdrang is. Yermee

r-derde hcheer, 1 oesig on inmcng-ing Yan diC' owcrheid ten lw~lc vnn de

-moln:llicse rc~tc Yan die enkcling

word :,Clr'!'. in die demokmtiese

Ame-rika en Brittanje na die oorlog in die voorui'tsig geslol.

'u Ander oorlogsdoclstelling w:~t

\'Oral in Landen bol\lemtoon is en wat

J•eeds in die \'Cl'I'C verlcde 'n .Bl'ilse

uitvindsel was en vanda:::-dan ook 'n Britse s!·~ml>Cl dra. is die' lJewnring en

handh:, \\in:;- van die sogcna:uude

magscwewig in EnrOJ>:l en in die

wereld. Die Duitsland wat in J939

aanspraak op die P.:>ol~c Konidor en

Danzi~ gcmaak hc:l. sou hierdie mags

-ewewig in g-c\·nar gebJ·ing het. V.:tn

-daar die Brits-l!'rnnse ool'logsverkla

-ring vau 3 September 1939 en die

huidigo \\'er·eldoorlog.

\'anclag egter is hi::rclle magse\\'e

-wig met sy BritJo.e slempcl erger ve

r-steurd as nog ooit in die verlcdc.

\'olgen~ ,·cldm. Smuts in sy ont.plof

-hare redcYoering ''JO!' rlic Britse par

-lcment g-a.an daa1· Jmme1;; na die hui

-clige oorlog 'n magtigc <'11 ryk Ame

ri-ka. 'u Hussicse Kolos en 'n arm en swak 8rittanjc wees. Lyk dit na

magsewewig- in Europa en in die

wereld '!

'

n

n:

:'IIOVERXE ~Al'J,l'S Y.\~

'l'AHSKN WOHn '?\ r.H'LCS

By al hicrdic ver.:tndering~ wnt. die

oorlogs- en v•·udesdocbtclling;; van

!lie Ge:tllieerdes gedurende die oor

-logsja)'(l ondergnan hot, 11ct die

Sowjet-Unio 'n bcslissende rol

gc-o,peel. Dit is i\loskou wat keer op

ke-et· die mooi oorlogsdoehtallin~s en

n edesideale \·,an Washington en r.on -den ln die W:tJ· ,!!'estunr hct. Dit is :lloskou wat kcer op kcer sukses~e

op ::y IJondgenote behaal het en Lan -den en Washington wal tocgewing,;

nan hulle bondgcnoot lllO'<'S doc11. As

hicrdie toegewings nan die Russlesc

Kolos s;onunigo mouse in die An!!:'el

-Sak~ie~e wereld onrustig maa!,, d:m

word hulle d,eur hulle rcg-erings vcr

-l'Cker d:u die Rusland van vandag

nie meer die Rusland "an die Yerlede i" nic dat Stalin, net soos 'n Saulus

van 'l'.:1r~en van ouds, 'n plotseling~ en liragchdige IJekcring ondcrgaan llet

en 'n Paulus gcword het. Die Drie

Grotcs wnt die tockom~ti!\c were

ld-\'l'ede gaan bcwaar, sal nle hlerdic

wcreldvr•ade versteur nie, so wort! 'ous

vcrseker, aangesicn lmlle .:tlmal ta

-vrede en \·ersadigde moondhe<lc is.

As of die wereldgeski<edenis al ooit

'11 imperialisme gel ewer het waL ,.te

-VI'ede en v-ersadig'' is! Or is hierdic

Dric Grotes miskicn nie imperialisUes

:1ie?

~OGl:E.i\S ·N SI\JUI" AAN ])IE

li[UUH1

Yir naicwe mcnse \\'at in die \'er

-;,a<ligheid ,·nn imperialhtiase grool

-moonclhcde glo, hehoort die onlangse

Hussieso opsegging van die Yerclmg met: Turkyc Yan 1925 'n ware ont

-nugtering te wecs. Daar moot onthou

word dat hicrdie Ru;;sies-'l'url•se

\'l'iondskaps- en neuti'aliteitsvordra?,

~csluit is toe Rusland <;owe! a~ Tur

-k~·e bulle nR die cerste wcroldoorlog

uit die weste (Bl'i'llanjc en .b'rankryk)

betlreig r,;evoel het. 'n :\lens sou din!( daL hierdie bedrciging nit dia westo Y,:lndag nle UlCCr bostaan nie. J1us

-land sowel as 'l'url()'e bevind horn im

-mers in oorlog mot Duitsland on in

IJondgenootskap met Amerika an llrlt -tanje. Turkye !'\()}( is re swak om 'n bedrcigill6 vir Ru!>land ie wees. Oink

rlic Russ·e miskicn aan die Angel-Snk

-siese bond~en·:>te \'an die Turko en

nan die D:trdanelle. die poot·t wssen

Husland se Swa1·t See en die ::\Iidd•el

-landso See wat vir BJ·ittanje so le

-wensbelangrik is? "-'at vel'lang ~ro~­

kou mcer as die \·erdrag van 1925

aan hom geg;ee bel'! In waiter op -sig·te het die belrekkinge lussen

Rus-lnnd en Turk)'C gedurende die bui

-digc oorlog ,ictwat w wcuse oor_:;,•

-l?tat" vol~ens die nussiese bind Ts

-westia? 1, hierd ie R ussiesc stap een

van die bale skrirte nan di<e muur'?

'n Yolgende kecr meer bicroor.

GE

SKOHS

In 'n onlangse hofsaak in Pretoria

Is sos· s•euus skuldig bevlnd op aa

u-klag van diefsi.'ll van gewere ens. Daar is ook in die hof daarop gewys

dat twee van dle scuns aan die

O.B.-lloercjeug ba!Joort. Die gebiedslei·cr in PretorL:l het, ann Die O.B. getele

-:rrnfeer dat die betrokka twee jcng

-ledc, w:tt 'n min<lcrheid vonn in die

grocJ) wnt die misdade gepleeg bet,

onmiddclllk geskors is.

(GJRO)El~~SfrliO(()JP

vier

VRYHEID

SD

A

G

o

p

S

ateulag 31

M.

aa

rt 1

9

45.

Jll'!!'in '':IIIUi ~ 11.111.

AJ!.e lede moet t:cenwoordig wees. Nie·

lede en b'~'soekers is ,,·clkom. nr

nn

:

w.tTJmnnuG 1\'ljiKE:\'· lH!AA[. KO?If SEKER!! !

AANDAGP

':X )\..\)fJ' Y.\:Y ni E WAGAl-'DRLJ)"n word p,chou te

lUtANlH\'Af., J•.K. lUfEXOS'l'ElU\OP.

<list. Hl'nni(\tf·W<'~

v:1nar

11 tot; 19 April 1!1-l:J.

Die A.KG., genl. J. A. Smith sal die

kamp op 11 April be!lock.

O.B.-offi~i·ere (manne) 1110('! die l\:1mp

. bywoon.

1'PrgJat1erin~s word deur die A.K.C. op die \·olgendo pl-ekke f;lU tye

t.oegespreek:

neauiort-Wc.>s--12 April om 7.30 n.m.

Uietbr·oll- 13 A]lril om ·I run.

Willowmorc- 14 A prll.