Die O.B. Jaargang 5, no.11

IC'f,..,. ... ,,.,.,.l'?,.-f"',_•"lP4':~~~~ • I ' ,' ' J ,>.• - ' ... •, • • ·, •; • • • "I • ~ • ... •' '_\.' <,1 J'\.. ' I • • ,, , • .. ~.~~·~J..,.;o~

.... ,.,. ....

~~;,...,Jr--r;~...,-:~.,..~..,...,~

... ,.. .

.,.._'0::'.,:-•':'o. 1-r..-'1"'~.~·-... ~ .. ~w .... ': ... -.~·.r.. .. -~ ... ~-:o~ "".-:"":.lf:\:,-J')7' r~.! ~~ ... ""'~." ... ..-t,~~:,~.--· ~"··f::'~'~ r • ~.i ... "'7f.-c; ...

~-=_:__:

:

·

.

.

~~-

J..::....:

i-

s

... -.

i• • lfilil'~l>h•

______

.

~ .

_

.

__

.

-~--

,.,,...· ... :'.

,-

.::x,':/ ,:._-- • • _._·_._.'_[~ • ___ . ••

*"-

.J ... ;1 . . , . . -·-·

-

-=-

·

..

,

..

_;.._-~ -·--·~

:·

---~-

_:.._.

-~

. _

__! •

t ..

-~~..:

"

' .•'' ~

:~

:L

.,

l:..

~

{C IIing-N \'ir suwtl lltl{('ll. ' \Vt'e" kcnni ... (' \'('1' -·nhulp. \'Ord. Jan tlat 'n for -nic -; <'intlil• unngc -dJ· oor -cn die lit "el

ttl

pens g in !nli""' nn

e e

-r

n

rle

11. De >mmu- uitge-1 cl!rs-~ l'Cge-Cl eg-tcl hul tis as 1t1·y. Party .uniste l 0111 sic te ~cring !I. Die nislul< ~van dri<.'-.sticse ~ Vcr-~rhcid van I<om-ic lci-ncem,

·staan

Kato -n CCII I

l

I

l

j

..

Geregistrcc!' aaL die H.f'.K. :lS 'n J"uu· :hla<l

I'll\ ,.,~----....

av~~·

,

· . ,

I .,.

·

·

·.

·

l

-.

.._...,

)de Jr·g. I.::aapstacl, \\'ot!nsliag. H Fcl:Jr. Hll6 ?\ 0 . . 11.

T\\.EE

P.EHSON E

IN

GESPHEF(

.,nit !>al maar moeililc gaau, 1\'l\l ~l' jy '!" sl;yn !>en. Tom

('on11ully van diP \'.S.A. a an L. S. )laun·ut ( lianada} tl' !>l'.

Hull1· b lede van die onlang~> saa.mg('-.. tt'ldt· interna.,ion

ah-l•omitee wat dil• bc,.,lca\\ ing tcl'u dk atoomhom nwct be"·a:.tlc

Gedurendc )ll'i gaan A.mrrilta c>p de lwu tjil· milit(•r(' p

mf'f-neming:. met <.lie atnumbom op ~>lwpe uitnwr in die Stille O<.eaan.

Blykbaar N ie

So Kaal

,.Kedl'rl:uul, Konr\\l'i· t•n .Franl{ryl, lwt gt>en hulp \'an

('n:-ra nntlig nie. 1·n ltd

aanbiedin~c· om hulp 'an

die hand gt'\Q'»'', hit 'n l>crig

van Sapa uit Londen na

ann-1eiding \'all kdtiek wat in die

parlement op Unrra mtgeocfcn

is.

Die Jande deur· Duitsl<tral

bt•->.i!t in die \\'l'Stc is dus glad nie

lot so 'n mate geplundcr as wat

~allieerde propaganda \\'OU

voorgee nie, anders. sou hulle

sekerlik net so afhanklilt van noodhulp ge .. vees het as die gl·-biede wat deur Rusland ..

hc-ry" is, onder wlc Pole aan wit'

Pnrra o.a. die helfte vnn sy

~cbied sou moes uitbetaal as

dit nie was dat Rusland horn

tocgelaat het om 'n

oorecn-k •mstige stuk grond Ya.n

Duits-h.nd te roof nic.

~

~-M,

Bevin

Beskuldig

kommuniste

In

Ve

.

iligheidsraad

l>ie eienaardiglll'id da! 11:,. l'cos:tnnwi•U•··•· p;ut~·< (1\\:tr ....

-dcur d.il" \\('<eld .. tnt•\ allig" pn•..,io·.., t't'IHlt· ·..,luid. ado· bt•..,Jui!••

Dt'('lll our .,akt> \\uarin dit· Russic· ... o• rl'g-E"nn:: 111 .n·ldi!• ;..., b

N>n van die opmc·rl.iug, 11:11 I<:rn•·"t Ho·,·in. r;r:t-.,. 1 'r>h•te:· .-au

buildancl,c· !>al<e, hum verle1k \'ry1la" laat on!' ul het in :-y

\·enn•tr teen ilic- Solll.i«•t-a.nnlda;:- dat die a~lll\t ... !gheitl ,·an

Sriht• trncpe in Gril'l<t'land nit• ht•\r•r•ll·rlik 1 ir rlit· \ n·de h nit•.

II~ het met nadruk n:rld.., r clat till• Jll'''ila~:wd:: Y2ll die knnm:unbtie"c party in alle Iandt· 1 an dit- wi·n·hl 'n grnnt

bedrf'igio~ 1ir ilie \'l't'dt• uitma.ak.

Benn hct aangCI'ot·l· tlat

l!l'it-:oe trocpc noodsaaklil< i:> wee:~::;

ilie bedrciging wat die Cril.'kse kommuniste in daardic lanrl

vorm in hul strewe om 'n

min-uerbeidsrcgering aan hcwmd tc kry.

Visjinsld hct bctoog d:tt daar

'n ,wit skl'il<bt•wind" in

Gricke-land hcers \\'at aangch.·lp word

!cu1· ,vrecmdc dementc". llaar

>cstarul geen n•<lc ,-ir dk

aan-wesigheid \';tn J;riL<Je trocpc nic, daar die ).ll'houd van dw open-bare ordc 'n huishoudl'like :;aak

is wat deur die Crick,· sl'lf

\vaargeneenl n~c~t \\·ord.

BeYill het die raad gena urn

'n rcguit uit~praal< oor <.lie

aan-gelcentheid tc f{ct'. t!n gesc 'ciat

hy bly is dat clie B!itse n:~e­

rHtg- a...wgek1a is ,.dt:!:r daanlit~

bu1~enge\•.·· ~r.c or·g-ru~isasit.', dii.• I-=n~~lniunistiesc Party".

,.Oit skyn dat die part) groot

t•t•thlt·nunig-hE"iol ho·..,it 0111 13rit-t~l.njl• t;t·l~ kt.Ydi;.:' in aile land!'

\an dit• \\ i•rt•lcl a an tt· Yal. Ek

\\ ppt dat \\':lflnE':-"1' d; die Ru..,.

..,it·-..~· t'l'f.:'l':·ing onto". l't'de stc1n,

ons \\ lul;dbedi<·lldt•.., \1 at

knm-muui..,th·s is, pn•.,ic•., diesclfde bl·..,luitt• oor dit· "aal• na my l->tuur." lu·t BeYin J::'l'"'l'.

Vt•J·wyscnde na die Jmmmu

-niHtit•fw bedrcig-ing in Cricke

-land h..t Bevin g"t·s,; dat die

tcc1:tand claar nit' dui op ·n

nc•nd:·::al\lilih<'id om troepe t~rug' tl· tre!{ m<'cr tro,•pc stuur. nic·. ma:1r om dan1·h~:en te

Dil~ f;ricl<!-'l' ve:-tc~:,_;•:oordigc;

hct ':.,;: itiu.ar dat ~y :-•·g"c!·ing nco:t <lit' aan\';csi:;h,..it! \'an J:!rits<' tr0c·p~ as inrncn~ing be -skou ht-t nle. en c.lat tP t as on -ontbcPrllk \'ir die hinnelnndse

Vt?i!ig-he!d lw~kou wonL

&lmlpi~llfllk~ IF~LIDfi~Ik

(Q;}®Jr

W

®

e

ctf1~cgilfkrrii~i~

Dit>

pt

lllic·k

\'<)PI

cH;·p

n•rontrn~

oor

dif'

~I,)

n

h

a

r

c p

a

n

it'!~

wat

vE>I'lt•dc

·

\H't·k plot~c·fiug

hy

(lie n

·

gt>

r

iug uitgt>hreek ht>t o

o

r

d

i<" vo('dscho<'...,taud

\all

die

•

Unit•

"n paar da(' uadat in

dit•

parl<'me

nt

d

i

e

g

t"ontskad

...

~·

u

i

tHwr

"au

HH'd~el

d•·•1

;·

....

:

· ·

r·~

uo:;

go<'d gepr

a

a

t

i~.

Hi<'

i

ruh

·

ul..

'\at

po~;~t·vat

het

i-;

dat

dit

tot

die

r

egt"riu;.o; op

f"('JJ

of

mul~·r· wy~~' di'Ul'~Nll'in~

lu•t dat

'n

ram}) Sui

d-

A

fr

ika

voor di(• d<'m

·

staa

n

\\

et·n~

·

n

al~4'1llf'll('

tf>km

·

t

a

a

u

vocd~el.

]\[('j '11 flUUI' IIIII' l<l'lllliSf.:'!'\\'illg"

is tlil' i\lini ... ii'J' ,·an Elwnumil'"l:'

Ont\\ildidin~. mn1·. :-;, F. \\'a-tt:>r..,ou.

•

·

n

dil' ::o;t'l,rdari.., n1n

Landhou, tlr. C. II. :\t•\l'lin,::-.

per 'lil'g-t ulg- na Lwuh·n ~~·­

'-hlllr 11111 nwt 1lil' lntt•J'IIll.,innalc

\'Oi"IISI"It·a:ul !t• ~aan Olltlt•!'h:

\11-del.

Tf'r..,•·lfd•:rtycl b ht·ri,::- d:tl 'n

Brit nwt die naam l'an Sa un-dPt'"> JWr l'lie~tuit::" in l{aapstacl ;::angt·lwm het om ath'iPs te !{Olll 1!.•'1' nor die uittkPI van \'Oedsl'l

in tli1• llnie - siPg'> 'n !):ll\1' dae

nadt~t aang€'1wndig is dat 'n

1' cnlc onrwct'_!\' word om so'n dr.,lwntlige uit Europa te ltr;v.

Op tlio·..,,•Jfde dag h<·t die Yocd

-..,(')J..ont rolt•ur 'n n>rbnd uitge

-f}j.

1j ,,

;"It ;,·-~;;~· ~.-_..~~~ _{. ~:5} I'Uardig op dit· hhluiting in oor

-!>e-;c pakld1·" van sPIH•rc•

,

.,

H'd

-»<'lsuortc.

'n l'a:n dat• tt'\'tll't' hd pre~>.

Truman \'t•rltla.at· dat daar 'n

tdwrt van .).000,000 ton !wring

in dit• wcreld ht•»taan.

Gevrce" 11nrd dat die re,::-•

·-ring in s_y blind!' ,\'II C'r nm }';

n-gl'lund Sl' ranht>I'IIC tt> \·ermeN·

-dt•J', g'Cl·n rt•l<t·ning g<'hou het nwt <.lie lw.,pusisil' in die t"nit>

t•n die I\ l'rt>ltl nit•, t•n dat h~· np 'n late· uur plohl'ling tot cmt

-nu~tt•ring gel<nlll ht't.

A

an

Hulp

Duitsers

Amcnkaanse Luthcranc hel

die rcgcl'ing van die V.S.A.

ver-soelt dat \'Crlof locgcstnan word

dat hulle hulp vcrleen aan die

noodlydcndcs in Duitsland. Tot -sovcr was dit nog verbied.

,.Ons moct menslil< wecs en hulp aan dit? Duitscrs verskaf

sodat hulle tccn di,• lc<.'r kan

opkom. Ons wil dJC Duitscrs nie trcn·tel nic maar die jeug

leer om onli te bewondcr t•n nie

om ons tc haat nic. Jy ka."'l mcnse nic bemvloed as JY hulle

laat w·rhongcr nic," hcl dr.

::\f!chclklder van die

Lulhcraan-sc kcrlt hctoog.

JREGJERING VEJROORSAAK

V 0

JEDSEJL~CHAOS

'i\•t'\\ .)'I diP l"t•;~·cwirH'; hp~a,J₁~ i~

u:ct 'u l'('lll"P-1 ,Jell n•.;- om tlil'

Unit' : t• l'hlnd.-r 'au "·" \ lll'd"'"l LH dH a~•-'l -!!-:-it!::uj1 f,. ~1\t..nJ~

:l'> 'Jiyl' 'a:: tl:ml;h::arht·ill I'll

ol~l dit.· (•<:utonig-.- dit~•·t 'au dit'

D~.itlf' tt: \t·ra:.au;::-•·H:l'tU1, i..; ·ndt t-,:.njt' he·,i'~ on1 lu•sh.ui ljic·s, !U!\!.":Ut·!~tdt• PJI ~1 ron:• IJ.l dit• · l_ .. nie t•-'\f"i"-...l'!ld in ·n pt.•;utJ; on:

tlit• m:nl, to.' hellou.

Oln l>·"l<uitJIC'<, marnu Iurie ••n

stroop tc· 1

,.r

>'<i<lnli;; mo•.•tf

En-gcl:tnd sllll,,•l' ,·anuit ~tud-.\

fl'i-lm im·ocr. I )Jt' (;J1i,• ho:t Lie

Jninder as 7:.!,::!7$ ;,.on gcdu!·cnc!~·

1~· ~5 aan I":.r.:ltnnje Ye:·sl::t:" niC'

n.lt E~g-d~•nd l.on mct·ding- op

he Suid-,\fr;ka:\ll:;t• mark. llloc:;;

0ns suikcr g .. rantsocnecr word.

lntus»l"n mol'"' Suid-:\fl'il;a.ut ... t•

fahrihantt• hallt· ht•si.::-lu·dp ..,htit

onuht diP n•gt•ring- nil' in -.ta~\1 i.., otn hullt• tt· \ oor"i"n van diP nodi~~·· bP-,f:tndddi• nil' I'll sit arht•idl'l'" \\ t'l'l,luo-.. D:\Ul' i.., l-.O

-thH'IH!co gl'»UJ'I.;' 11:1 t 11i1• Brit '<t'

pl·odni{fl' 'n g-of'ip marl• in Sui

d-,\fl'ilm ... at ht•.

UT\'OER GESt:nsJI>J.Ef;H

Om DrittanJt' lt· 1 ocd. hd

du· rcgcring- g-ethll't'tHlc

S••P-tnnher .J,O:! I l<arl<:tssc onder g-,·suh:< liccrd.:: p1·y:-,. na

En-gt:·~an(! uit;:e·~·(H.!!", \Vaarvo(Jr

hy ~:>:?,000 aan .snh:sidic h,,_

taal hd. Dicsl'lfdt: hdcid is

gcvolg toe 500,000 pond kaa~ na l·:llg-elan<l n r.okcep is.

'l'cn\'yl t:ni~·-hurg,•rs droc

broo<l moes l'L'l, hPt :iO,OOO k!:;s!l·:> hotter nm 111t

Suid-,\ fril<n. in J<;ng1•land aangc. 1"1111

:\lit•lii"• in Suict-Afri:;a is taus

~o -.l,aa.·s dat '~root hoeveelhedl' in':' 1111'1' tnoet wnrd. en die n

a-t u r,.llf'llt'volldug word uc:n

hun-~~· r~w ud h~·<~reig. l)jt• L nie het

\ ''n•·d•· .JU:lr

u:o

a a l t0,0(H) "akkt·

:nil'lit·.., t•·cn '.!0.... '!<!. aan dit

nr:t,··

l'1"01t--Jao:·att~ \t:rl,oop.

tPr\\ yl h~· ~Nlllr('lllk dio•se1fdt•

ty,I;H"r!, .')00,000 tnn moe., in-\'t>t•r uit amlt'r deie \:tn Afril•a

tt·••n 'n vl'l'i lwcr pry-.. nl. ·~J .... Jh~r sale Uit Argt•ntinie ;....

I L.'l.llllO ton inge1 nt:r t•·cn 33s.

pPr ... ak

RHOOD

Di~ broodpo!-iisie \'ail die t:nie is bn;; .~o benard dat daar

spra-Church

o

U /Erl<en

Barh ..

ro~skap

.. Geldchk i.; die Brits,· \'Olk

sleg-ter daa•·aan toe as cnigc

andcr voll<," het \\'inston

C'hurchill op 'n perskonfcrcnsie

in Amcril•a verlede \n·c·k

\'t~rklaar. ..:;elf!> die land1• I\ at

oorrompel 11:\'>, i'>. uit 'n ~elde­

lilie oogpunt, nil· so swa.ar ue

-la ... "oo.., ons nit·. Die geld wat

oils ''ra, is 'n Jening om tyd te \\ 111 tyd om ons te klee. om

ems te 1·oed, om ons land tc

ht:rbou. Om; m0et 'n lening

he

omdat ons fmansies uitgcput

i:;," het hy \'Crldaar.

kc is \'an rantsocnering. In

Johannesburg gc•skied die

rant-socnering l't:l'ds nie-:unptl'lik

terwyl die locslancl in Kaapstad

sorg baar, omdat person!'

dik-wl'ls vind clat lmlle nie hrood

!'an bekom n11~.

Op die oornblilt wor l 1ltc

i<h-inhandcl in hmod gerantsor·-Jiecr tot ong-evct'r 80 persent

\an wnl hullt' in n nmah• tye

g,~kry hel. Dnnr is :.ou ':1

gro-tcl' aan1·raag nr brood omdat nic-blankes n!c d:e nodigc mi·~­

lit.:n:cd kan hckom nit•, en ,·an

brood gcbruik 111oct maalc

Optogte dcur nie-planke \'roUl'

in Kaapstad wat agit~e!' Yil'

,·oedsclsoorte soos \'leis. rys en

suikl·r, het al in die stt·ate

pl~asgCI'ind.

~(MilAUOT fOIACCO COI,OAATtO,.

l

!

j

BLADSY TWEE DIE O.B.. WOEKSDAG. 6 FEBRUARIE 1946.

W

®

1E

riD

rE

00

liD

(OJ

tOHffi

II®

1E

~ ~@

N

(Q)

(Ql

cdll

em1Ii

giillllg

~ ~

W

~

~

~ ~@

[]iJ

IE

~ liD~ lffi

&\riD

lllrn E

1lll

Ir((J)

}P)

Sl

'n

Hernude

poging

van die

Russie~e

onder-mit.li:;t<

••·

van

huitelandse

s

ake

voor

die

VeiHg

-heid:;raad

v

a

u

die Ver

·

enigde

Vo1ke

om

die

Persiesf' (:D:raniese) ge

-skil

uit

die hande

van

die raad

le

neem

en so

die

socklig

te

venny

op

d

i

e Hussiese

hedrywig-liede, het

gemaak

dat

Be-vin,

Brit:sc

minister van

hui

telandse 8ake,

hom

ske

rp

uitgefaat bet teen

die Russc

.

Hy

het die

Unie

Sorg Vir

Protektorate

BJy

Egter Brits

In die Britse Laerhuis het die

toekoms van die naturelle-pro-tektorato in Suid-Afrika ter

spralte gcltom toe die saalt aan

-geroer is deur con van die Ar-·

beidcr-lcde.

Die vraag is geopper of die Britsc regering daarvan bevrus is dat die Unie ten gunste is vir die oordra van die beheer

van die Protcktoratc aan die

Unie - 'n saalt wat genl.

Hert-zog altyd sterk bepleit het. Attlee hct vcrduidclik dat die

oordra van die beheer oor

Zoe-Ioeland, Betsjoeanaland en Swa

-ziland aan die Unie, reeds

vroeer in gedrang was, maar

dat gedurende die afgelope tyd

geen aansoel;: in hienlie

vcr-band onh·ang is nie.

Inmiddels is berig dat die

Unic-rcgcring 140,000 sal<ko

mielies na die protel;:torate

uit-govoer hot teen 20s. po1· Bak op

'.n tydstip too meer as 'n

mil-joen sak mlelies uit Argentinie

ingovoer mocs wonl teen 33~.

per so.l;:.

houding Yan Uusland

hf'-stempel

as

<led

Y<Hl

'u

senuwee

-

oor·log

wat

he-stempel

kan

wm

·d

as

dif'

hegin

Yan

agr·ess.ie.

Persie het te ltenne gegee dal

hy gevvillig is om regstrecksc

onderhandelings oor uilstaanc!e

punte met Rusland aan te l<noop

indien· daar ten volle verslag aan die Veiligheidsraad oor die samespreliings voorgele word. Die hoofafgevaardigde van

Per-sie het verldaar dat hy onder

gecn omstandighede sal toelaat dat die kwcssic uit die hande

van die Veiligheidsraad geneem

word nie.

Wisjinski, die Russicse

afge-,·aanligde het vcrklaar dat hulle

gewillig is om met Iran te

on-derhandcl. maar as dit onder die toesig van die Veiligheids

-raad gedocn word, sal dit nie

strool< met sy regering sc

pres-tige nic. Hy het die Raad

tlaarop attend gemaak dat die

houding van ~evin 'n teken is

van wanlt·oue en clat dit same

-werldng onmoontlilc maak.

Daat· is uiteindelik besluit dat die saak van regstreekse

onder-handcling tusscn Yersie en die

Sowjet in hulle eie hande

ge-laat word. maar dat die

Veilig-hcidsraad die reg voorbehou om die sank na te sien.

fict·ig is dat Wisjin~ki rooi

van woed{' was en met sy \'lliste

or die tafel gestaan het.

~~@IID!EIEIRS. I€W~JEILA~ITD

@IRliEWil

r.Hl@UJ TIW

ll{I&~IIDIEI1~@@~JL@@

Britsgesiude

handc-laat

·

s

huite

Brittan

.i

c

openbaar

'n groot hc

-sorgdheid oor Engeland

se

ekonomiese

verval

en

agiteer

tans

kragdadig-lik

vir die deurvoering

van die

Hyksvoorkenr-heleid

.

By hicrdie

agita-s

ie

het die

k

olon

iale

pro-dusente van

s

uik

er,

kof-fie

en tahak

lmlle

non

ook

aange

slu

it.

Die handelsool"iog teen

Amc-rika moet deurgevocr word om

Brittanje se Yers\val<te handels-posisie te versterk en om te

verhoed dat Engeland van die

wereldmark verclwyn.

,Niks kan die versaking

van die beleid, wat Brittanje en die Ryk in staat gestel

het om die oorlog te voer en

wat dien as 'n praktiese

ska-kel tussen die versldllende

Dominiums, rcgverdig nie",

het die sekretaris van die

Britse Pro<lusente Organisa-sie verld.aat·.

Ook in ons land word hierdie

agitasic blindelings deurgevoer

en met aile mag aangehits deur die Engelse pers. Voor Kers -fees het die Engelse koerante

die publiek aangepor om Btits-vervaardigde artikcls as

ge-slcenkc te koop en om nie met Ameril<aanse produlcte te\Tede te wees nie.

Die bclaglilchci<l ,·an him·die

,Buy B•·itislt"-\"eldtog is spre -l<en<l bewy~ deur <lie be.leid van dic ,JohannesbUJ·gse stadsraad

wat cenlet· tluunler Engel.se

fa-bril<ate aangclwop het, a~ gocd

-l<oper en mislcion baic beter

Amel'il<aansc produl<te.

BELEGGINGSJ.UAATSKAPPY BETROKKE BY DIE \'LEIS

-

EN

PRODUKTE

-

HANDEL

EN

DIE YEE-NYW.EHHEID

Direktcurc: Prof. L. J. du Plessis, :M.A., J\i.Eeon., LL.B., C. C. Kriel, A. Bielccl, A.

c.

Lombard,

Gerard Bekker, L.V., Gordon Tomlinson, Sy cdele ::-1. C. Ha,·cnga, S. P. Bekker,

P. J. du Plessis. Jnr., J. J. Ackermann, C. Miles WatTen, L.V.

Hoojbestrmnler: P. J. Kruger.

KAPITAAL

:

4,000 Gewone £25-aandele

150,000 Gewone £1-aandele

_£150,000

noo,ooo

£250,000

Die 4,000 gewone aandele van £25 elk is reeds ten volle dem· die produsente- en

verbruikers-publiek opgeneem.

150,000 GEWONE AAt'IDELE VAN £1 ELK WOHD

NOlrJ

AAN~;EIUED.

1~43

1944

1944

Diwidend 4%

1945

Diwidend 6%

(Omset van filiale vir die afgelope jaar oorlrcf £1,000,000)

DIE MAATSKAPPY SE AANDELE WORD NIE OP DIE BEURS GEKWOTEER NJE.

ASOKOR bied veilige beleggingsmoontlikhede aan. omdat die maatskappy hom slegs met die

handel in lewcns-noodsaaklikhede bemoei, en wei op 'n non-spekulatiewe basis.

Vcrkry die prospcktu,s en ander inligting b1J."

DIE SEKRETARIS,

Asukor BeiJ2rk, Posbus 402, Bloemfontein

.

.

_,

_...

£7~({)0(()

INGESAMEL

lfJEUR KAAPILAND

Die Kaaplandse senlrale

ko-mitce vh· noodlcniging in

Bel-gie, Frankryk en Duitsland het

reeds £7,17,1 ingesamcl vir

hier-die doel, na die seluelarcsse,

mev. B. Steyller, meegcdecl het.

Hiervan is £6,231 vir Duitsland

bestem volgens die opdrag van

die skenkers. Die volgendc

mooi bydrae is o.m. ontvang:

Paarl £J ,027, Upington .£835,

Franschhoek £152, die

Red-dingsdaadbond-tak. Ladismith,

£107. Dordrecht £.196,

Bonnie-vale £328. Adelaide £190,

Swel-lendam .£186 en Hopetown £132.

Ook is daar baie klere

inge-samel, maar die komitee wag

nog op geleenthcid om dit na

Europa te versenc!. 'n Permit

is vir die verscnding van 'n

Jdein hoeveelheid vcrkry. maar die grootste gedeelte wag nog op versending.

Die eerste oproep ·in hierdie

verband, is 1 ve1·Jede jaar in

Augustus ge<loen.

(Vervolg van !col. 5)

skou. Albei lwnstcnaars word begelei detu· Gudrun Brocdrich.

Kaartjies is behalwe by O.B.-Hoofkwartiero by Uniewinkels, Dippenaar & Rcynccl<e en

Schweiekerdt verkrygbaar.

M

O.U$ie8d<on5<erlt.

r

ero !Behoewe

V

<OJro f.utrop(QJ

Die Vroue-K

oodlengiingsko-mitee vir StamYenvante Lande

wil graag onder die aandag van

Pretoriase Brandwagte bring oat

Erwin Broedrich (viool).

Babsita :'\foolrnan (sopraan),

en Gudnm Broedrich (\·oor

die vleuel)

op Dinsdag, 12 Februarie e.k.,

in die Voortrckkergedenksaal

optree ten bate \·an :::-ro

odJyden-de KinodJyden-ders in Europa.

En\in Broedrieh, die

alombe-kcndc, skitterende vioolspeler,

\Toeer konsertmeester van clie

Hamburgse Kammerspiele, sal

Beethoven se beroemde

viool-concerto aanbied en Babsita

Moolman, 'n ldnd van die

Kala-hai·i, wat haar sangstudies in ~936 in Berlyn begin en gedu

-rende die o01·!og in Swede

vol-tooi het, sing arias uit werke

van Mozart, VV'agner, Bizet en

Verdi. Sy word deur kenners

as 'n ware vonds vir die

Suid-Afrikaanse musiekwereld

bc-(Vervolg in kol. 4)

~JEWILo §Rh!UJlr~

.

~W@~~

IF>IE~§

~JE

Rhl(Q)NIID

@@~

FK(@§Wm&&~§)lrllJOC

'n Geheime konferensie waar

die Unie se vocdsclposisie te berde geb1ing is, het verlede week in Kaapstad plaasgevind.

Dit is bele dcur die Eerste

Minister op inisiaticf van die

Minister van Landbou. AI oie

redakteurs van koerante wat regeringsgcsind is, was teen-woordig om instrultsies te

ont-vang hoe hulle hulle moel

uit-laat oor die vocdsclposisie van die Unie.

Die regering is blylcbaar baie gevoelig vir kritiek op die war-hoc! wat hy ,·an die

voedsel-·,

Dring('lule

beroep

u·ord op /;ommfm(Jo's

g<'-<lo<'ll

OIU /(>11 110llSfC S(Ullll te

u·erh

mf•t

dit> ,.edaksie

l"an

Die O.R

.

tl'll<'inde

die

lwogste nut en

b<•t'rl'·

diging

uit ons lyfblad te

lwal

.

Elke vroue- en

manneltom-mando-ecnheid moet sorg \'ir

die aanstelling vun 'n

!corres-pondent wat gereeld die reda

k-sie op hoogtc snl hou: (i) van

die lwmmanclo-aktiwitcite; (ii) van die bedrywighede van

plaaslike en bcsoclccnde

offisie-re; en (iii) van plaaslilte nuus van algemene bclang.

Die verantwoordelike

offisie-re moct tocsien dat sodanige

korrespondent aangestel word

en dat sy naam en ndrcs aan

die rcdaktcur verstrck word. Daar is 'n al<tuelc en

pr:r-sens\\·aardige begcertc by losers

van Die O.B. om te verneem

van die al<th,iteite \"an hul

medc-l,omrnando's in alle dele

van die land sowcl a.s om tc

lees van die bedr)'Wighedc ,·an plaaslilce en besoel<ende offisi e-, re. IIierclie begC<"rte kan aileen

reiHings gemaak het, en die

hulp ,.an die pers word nou

ingerocp om die ontevredenheid te probeer sus.

Aan die redal<teurs is 'n

be-leid voorgeskryf \Vaarvolgens hulle moet handel as dit die

voedselposisie raak. Dit sluit

gewone berigte en hoofartikels

in.

Hierdie optrede is naluurlik

heeltcmal in stryd met wat

de-mokrate vcrstaan onder die idee

van 'n \Tye pcrs wat die

gevoe-lcns van die ,.volk'" behoort te

vertolk.

be,·redig word as

lwmmando-korrcspondente gerce!d die

ak-tiwit!'ite ,·an Iml eenhedc <.'n die

bcdrynigheue Yan offisiere by

di<' rcdal.:teur aanmeld.

Laat offisiere dadelik

aan-dag aan hicrclie saak skenk en

laat elke kommando die saak aam·oor deur· toe te sien dat sy lwrrcspondent die ophandesynde Amajubadag,·ierings behoorlik

rapporteer.

'n Ander saal< waaraan kom

-mando's en \"erantwoordelike offisiere nougesette aandag

moot sl,enl' is die '\'Crspreiding

van Die O.B. Offisierc en

brandwagte is in Staat OIU die

xeeds uitgebreide lesersl,;ring

van Die O.B. nog aansien.lik te

Yeq~roof en dit is 'n durc plig wat onder geen omstandighe<le

\"Pr\\"aarloo~ moet word nic.

Intekengeld op Die O.B. is

10/- per jaar en 5/- per

half-jaar. Dan word die blad

ge-reeld per pos aa:ngestuur word. Berigte moet gestuur word

aan Die Redaltteur. Die O.B.

en na\'rae en intekengelde

aan Die Bestuurder, Voorslag

(Edms.) Bpk.. albei \'an die

Groote Kerkgebou 703, (Posbus

1111), Kaapstad.

[

l

I

n :l b

s

d h b

s

g p 8 K V• si 0 'Ji le r ( h< d< f:J of

d<

si· jil en sy

va

en

vi· 0< Di \V v~ Di (!r Di· En Di• Sy Dh

sa:

Dil 1101 \'a! be\ aln Hu dri• in' salt sicr wy: Gel opg

g

7

-9

te

·Pa

n~:"si<O· Lande 1g \'<UI hring l). •raan). r~·oot• e e.k .. nksaal Hyden- lombe-speler. an die tc. sal viool-~absita Kala-lies in gedu-Jc vol-wcrl<e zet en enners • Suid-d be-)

;'

...

~

en die ·d nou lcnheid 'n be-tolgcns Ht die t sluit .rtilwls luurlik ' rat <k· lie idec g"C\'OC· >ort tc

·rra

nanun-lil' :11;-{'11 dit• er<' b.v : aan-enk en ! saa){ dat sy csynde 1oorhk 1 lwm-nlelilce mrHlag r<'iding-ti'C en 1111 die :.!;ring 11lil• te r<' pllg ighcde nic•. ).B. i1< . balf-ld ge-' word. word ~ O.B. ngclde •orslag Ln die Posbus

f

f

~

)

l

l

i

I

....

DIE O.B .. WOE:'-<SDAG, G I•'E13RUAIUE 1946. BLADSY DRIE

---

--

---

---

---V~V[H]~~

ID)A(G]W~lE

_~

~~r«Dgrrmrn

'WOr

~

-

1

.lfebe

\ r}heitlsuag (Amajuba-gl'loftpda:.;-> word op '!i Fcbruarit•

~oos voorhc<'n henlcnlc

Hiccondet· '-<·r~lcyn 'n l<•idraad vit· 'n program \\at die aand

uitgevoer moe( '' nrd. (Let \\ t'l.-Inplaa~ ~an die lmntatc voor

te dra of 'n gesl;iNllnuuligt• tHH'sig tl' lc·t·~. mag 'n lt>t'Jl:li-olikc en ~tigtelilw rede (tot•spraal') g-t1ium \\ ord.

Oaar word vanja:u· g-t'l'll vasgc•stc•l<lt• tyd <Langt•gec vir

die al'h:lndeling vun g<'gcwt• tf(')t• \'<Ul dh· Jlrogram ni(•, aangc-sien dit in die vcrll'dC gf''-iml i.., dat ..,om mig<' ('f'nhcde 'n

langcr en andcr ·n lwrtcr tyd nodig h(·t. Slcg,. llltH't gcsorg

\\Ord dat die nmr prc~i<'s om 9-uur anng(•stt?<'lc \WH'U, soos

hierondcr aangcdui.

Die program ,·.ir die vicrmg na die kommartdo-byc<'nkoms is as ,·oJg:

1. Die plegtighcidsverrigting begin die nand wannc<'r die offi-sier-in-be\·el die fluitjic blaas en die aa:r...-esiges aantrce by die hout-stapcl. wat later nan die brand gesteek word.

Die verrigtinge begin met

Sktiflesing (b.v. Psalm H5),

gcvolg deur die sing van 'n ge-paste gesang of Psalm (b.v. Ps.

8l ,·ers 6), en kort gebed.

(2) Die Boodskap van die

Kommandant-Generaal word

voorgelees. (Dit sal later

\'OOr-sien word.)

(3) Tocspraak deur offisicr

of aangewese spreker; of

Voorlesing van die l<antate,

'n gepaste stuk of voorgeskrcwe lesing.

(As daar nog tyd oor is word

gewyde liedere en of nasionale liedere gesing.)

(4) \'lamme (intussen in

ge-reedheid gebring) wat die vry-heidsvuur moet aansteek. word

deur lede ;:an die Boerejeug met

fakkels aangebring en ann die offisier-in-be,·el oorhandig on-der die sing ,·an Ps. H6 ,·s. 3. (5} 9-unr (pre..,ic!>): D1e offi· sier gee die teken deur 'n fluit-jie te blaas, stcek die \LIUI' nan

en die ander fal<k<'ldraers volg

sy \'OOrbeeld.

Die aanwesiges sing die Lied \'an Jong Suid-Afnka, \'Cl'SI' 1 en 4, wat hier afgl'dJ·uk word

vir die gerief van brandwagL~':

En hoor jy die magtige

drcu-ning?

Oor die veld kom dit wyd

ge-sweef.

Die lied van 'n vollt se

ontwa-king,

\\·at harte laat siddCI' en beef.

Van Kaapland tot bo in die

N'oorde,

Rys daw~rcnd luid die

akkoor-de:

Dit is die Lied ,.an Jong

Suid-Afrika.

( laaste red d1ie kcer herhaal) Die golwende veld is on!:>

wo-ning,

En ons dak is die hemclblou; Die \'ryheid alleen is ons

lw-ning,

Sy wagwoord is: ,.Handhnaf en

Bou".

Die stryd wat ons vaders begin het,

Sal woed tot ons sterf of gewin

he

f.

Dit is die Eed van Jong

Suid-Afrika.

{drie keer herhaal)

(6) Die Vryheidsvuur brand

nou deur die lengte en breedtc

,·an ons land. Die offisler-m-bevel blaas die fluitjie en rocp alma! tot aandag en op saluut. Bulle bly staan op saluut vir

drie minute in stille bepeinsing

in die nmr te tuur.

(7) Die f1uitjie blaas om die

saluut te beeindig en die

offi-sier-in-bevel lees op pleg-tige

wyse die Vryheidsverklaring en

Gelofte soos deur die Grootraad

opgestel, nl.:

By g-l'let'nth{'id "·au Vry-ht•id.,tlag moet \ anjaar \'OOI'hi(•ning gcmaal' word vir 'n lwnunando·\'<'rga -derin,;' voorafgaandt· die program. Op hi('rdi<' ge

-,!otc J,ommaudn-byt?('n

-I<Oill!> wat op die

namid-dag

or

dil· aand voor die

viering gt·hou kan word,

moet <lffbiere rapport

doen aanJ;aande besluite

van die Uniale Laertrcl<

tc 8locmfuntein.

Belung-rilte aanlwndigings aan-gaande di<' ;,amcstl•lling van die Ossewabrandwag-organisa::<it• on die aanwy-Hlng van offisiere sal oolc

dan gellot•n moet word.

Alle<'n inJ;eskrew<' lcllc van die lwmmanllo mag hi<'rdic nOI'\\'<'ging van

V<'~slac bywoon tcrwyl dit?

Vryh<'idsdag-" ic-ring daar-na ~ir allt.• guedgesind('s

oopgt•stel word. DIE G.t;LOFTE

.. Oomblikke van groot ge,·aar en groot onsclcerheid oor die toekoms hel mcc1·male in ons

\'Oil<sg't'sidedcnn; \'OOrgekom. So was d1l die a:ual voor Bloed

-rivicr sc slag en !:>O was dit in die oggcndsliemerinJ; voor Ama-juba. So is dit ool< ,·andag, in

<lie beg-in ,·an 1!J 16.

,Soos ons vadc1·e destyds in vertrouc op God, \'OI moed en offen·anrdigheid. die stryd aan-gebind hct, desnoods tot in die

dood toe, so wil oolc ons sondcr

vrecs of blaa.m ons plig doen.

Ons ken net een aardse trou en net ccn lit'fdc - Die Hepubliel'

,·an Suld-Afrika.

.,As ons die stryd gewonne

gee, is die Vryhcidsvlanl van

Amajuha gcblus. En as die

reg-bank van die gesi<iedcnis. wat

hoer staan as die regbanke van

die Empire, eendag v1·a waarom die Vryh<'idsvlam geblus is, sal dit uaanlie ,·raag aan ons ge-slag stel. Aan die Ossewa-brandwag sal daardic naag dcur die gesk:edenis gestel word, want die O~<sewabrand­ wag is die f:lkkeldracr \'R.'l die Rcpubliek.

,<Jns gaan so optree ds.t ons dnardie vraag \'oor die t·egbanli

van die gcskiedenis kan ant

-woord sondcr Yrees of blaam. ,1\Ian en \Tou en kind gaan ons die Rcpublick dien. in ons

huise, in ons samekomste. in

ons werk, in ons vryhede en in

ons g·evangcni!'!SC.

.. Om; het in die

Ossewabrand-wag die eed gesweer dat ons ons mcde-Afr·il<aner nie in die

steele sal laal nie en hom nie

aan die vyand sal uitlewer nie. En daardie eed gaan ons waar-agtighk hou. Een vir alma!, almal ,;r· ell<een. Ons erken nie net broedersliap, maar ook hoederslcap, en ons stry uit

lief-de, nie uit haat me.

.. Diesclfde God wat in 1838

<.'n lSbl die Yryhcidsideaal Iaat

sec1·ier het. sal ool< met genade

nee1·sien op ons van 1946, wat

die stryd van ons vaders \\;] ,·oortsit.

,Daarom doen ons nou,

ge-samentlil< en afsonderlik. die

plegtige geloftc dat ons die stryd vir die onnth:tnldike Hc-pubilCk nie sal staal< ntc en n1c in die st<'ek sal laal nie.

,\Vaal' ons \':l.dc•rc· <hl n~t•t

wapengcweld gcdicn lwt, sal ons

dit dien m<'t toewyding en des-noods met lyding, tw ons bt•stc vermoc.

,Ons sal sterk wt·es en \'Ol

moe<!, want die Hen· onse God

is met ons, oral waar ons l!":l:tn.

,.Die vlam brand noll dwars-dcur die land en ons i~ mrt ons

broers en susters clucrs m ecn groot band saamgesnot'l'. Ama-juba is d1c simbool van ons Vryheid. Amajuba-bcrg- staa.n op ons want·n. Amajuha-vlam bly Vryheids,•lam !"

(8) Die offtsicr-in-bcn•l blaas dzc fluitjic en die offisicr· lhoog-ste in rang) tree na vm·<', orde-lik gevolg dcur die aanwcsiges. cen agteJ·-uie-ander, en ell<een

wcrp sy stukkie hout op die

vuuz· as tel<en van die

aanvaar-ding van d1e ,·crklaring en

ge-lofte.

Sodra <lit l<laar is mursjeer alma! cen agtez· die nnder agter

die offisier nnn vcrby diC Jdssie wat onder die sorg ,·an twee ondcroffisicrc in gereedheid

ge-plaas is en plaas hul offers

(by-draes) daarin.

\·Vaar 'n viering binneshuis

plaas\·ind word nanbe,•eel dat. aangrsicn dit onmoontlik 1s om hout te laat wcrp op 'n

bran-dcnd,, vuur, dll. gerecl moet

word dat die aanwesiges hul

bydracs met die vcrbymar:<jeer

\'OOr ·n brandende faJ(i<el wat om 9-uur aangestecl< word,

stort in 'n kissie wat by die

fakkel geplaas woro.

Die aanwesiges tree weer aan

<.'n sing die laaste vers ,·an Die

Stem:

Op U almag vas \'ertrouend het

ons \'adere gebou.

Skcnk ook ons die krag, o Here,

om te handhaaf en te

bou-Dnt die erwe van ons vaad're

vir ons kinders erwe bly: Kncgte van die Allerhoogste,

teen die hele were1d vry.

Soos ons vadere vertrou het, leer ook ons vertrou, o

Heer:

.Met ons land en met ons nasie sal dit wei wees, God rc-geer.

Hicrdie dee! van die

verrig-ting-c sal nou ges!uit word met gebed.

Joodse Uittog

Nm

Palies1tin1a

VLUG UIT

OOS-EUROP A

Volgt·ns 'n l'nit.-d Pr<''is-h<'l'ig \'lug Ot)S·Europcsc Jode tan,..

uit \Vct'ncn t'n dh• Arnel'il;a.anM· besettingsgebied "·an Oosten-ryl< m('t die med('\\ 1•1 t' van tli<• bcsettin,;'sowerheid. Hienlie Jod<' hemp om dt•ur c·c·n of undN' om\\'f'A' na Palcstipa versl'e<'p

te wo nl.

Bostaande feit word

geopen-baar deur 'n versing van die Ameril<aanse Iecrowcl·hcid.

Die vlug geslcicd gcdurendc

die nag en hulle word gehclp

deur die Amerikaansc ampte-nare. Die owcrheid hl't sy goed-l<euring geheg aan die 'uittog

,·an die Jode.

Die Amcrikaansc hesettings-gebied ,·an Oostenryl< is tans

YWEHf(;E

KOl\IMAl\"U·\~T

Komdt. J P. J. dc Br·uin, P.K. Wilgerrivier, oor Vaalwa-tcr, wat l<Orl geledc die bevel

oot· lwmman<lo F2a2

oorge-neem het, het sommcr daclelil;: skouer aan die wicl ~··sit en ten spyte van 'n uitg'<'!-11 I'<' I< te gebied die agtcrstnlligc

intcl<cn-geld op Die O.B. in sy lwlllnmn-do ingcvorder. 'n Paar da<'

p:c-lede kon hy dus die bt.:drap: van £16 5s. aan Voorslag fEdms.)

Bpi<. stuur om daarmec die

r<'-kcni.ng van sy lwmmando tot op

datum ten volle tc betaal. Sy

konunando het 82 intckenarc op Die O.B.

As in aanmcrking gen<'<:m

word dat N'ooru-T1·ansvaal tot

onlangs deur 'n slraw\\'e en

on-gekende dt·oogte geteister 1s.

dan d1en hie1·die

pligsgetrou-heid \'an komma.ndo F2a2 a..-;

voorbecld vir I<Ommando's wnt

in beter omstandighede verkeer.

die \'ergaderplek ,·an die

\'lug-teling-J ode uit Pole.

Hiervan-daan ,·lug hulle oor die grens na ItaliC om deur te glip na die Heilige land as hu.lle die Britse owerheid daar om die bos kan lei en teen die be,·el van die owerheid die l~d binnc garut.

In Pole word daar tans dcur

Sionistiese groepe georganiseer \'ir ·n massa-uittog van Jode

uit die land na Palestina.

Toe gcnl. !\{organ. hoof van

Un•Ta in Duitsland onlungs

die-h<'ildc be\\ering gedoen het, is

hy teruggen>t·Ii na Amcrika.

\'(•rlrde wee!' is bcri~; dat hy

<'gtN· herstel is in sy po>.isle en

oudt·r·weg tcnsg is na Duibland.

Die Blitse regering sal

voort-aan 1,500 Jode per maand in

Palcstina toelaat, het die Britse

Hoc Kommissaris in Jerusalem

aan die Arabiese Komitec

be-l<end gemaak. Die Arabiere

hct sterk protes teen die ,·oor

-ncmc gemaalc.

Op 'n konfcrcnsie van .,V<·

r-('ni~d<: Jode van Duitsland'' \\at

in Munchen gehou is, het hull(' Brittanje daarvan besh.-uldig dat hy 'n .. ghetto" oprig <'11 die

Brit-,c vloot en Iugmag stuur

om jag te maak op Jodo in Palc::.tina. berig Sapa-lJnitt"tl

Prc~s. Gurion, "·an die

Pales-t~,l'>·Joodse Agentskap, bet ,·

cr-klaar dat Jode voortdurend <lio

land binne gesmokl;:el word en

dat daar drie nuwe

agentskap-po in \crbode gebicde gestig is.

Ons Gee Nog Steeds Leiding!

S

.

A. GUAFSTEEN-

EN

l\10NUME~TWERKE (EIENS.) BPK. Voortrelcl<crwog, 1\IAITLJL"iD.

ROELOU BARRY

(EDMS.) BPK. ( ) -GARAGES EN IlANDELAARS o -Vir Dlens te: Robertson - Montagu Ashton Bonnlevale J(ocbergwog, Brooklyn Ka.apstad - Laingsburg

Paarl

MonumC!ntale-Werke

(EIEN.) BPK. Posbus 220 - Bredastraat PAA.RL (K.P.)

•

SKRYWE DIREK 01\1 ONS

li."UUTSTE J{ATALOGUS C> Direktcure: L. A. B. Bohlman - M:. Bohlman Ge\'estig 1898

MARKAGENISKAP

VROEE MORE-MARK

KAAPSTA.D

0

Betallng goskied onmlddclllk, wocldll<s, maandclilcs of

soos vcrlang 0

Beste heersendc pryse 0

IHINNAA.H

EN

VAN SCHOOR

Elena.ar: GUSTAV RETIEF

SKILFERS

,....

MOENIE

U AANTREKLIKHEID

BEDERF NIE

Raak ontslae

van

daardie

lastige

skilfers

deur

midde.l

van

VOORSLAG·

SKILFERMIDDEL

'i/•

Posvry

van

VOORTREKKER·APTEEK

Kerldaan -

Kaapstad

( 1)

1:1:> MAITLANDSTRAAT, IlLO~NTEIN

Dm O.B .. \VOENSDA<:, G I<'J•H3RUARTE 1916.

DIE O.B .• \\'OEl\"SDAG. 6 FEBRUARIE 1!)16.

VHR

VRIEEi

v~

DIES

Oaar sal baic min mensc m Suid-.\fr.ka wees \':at sal waa,;

, . te ontltcn dat Cll' huidig~: part\'bo:\\ ;nd grotcr lojalildl \ir

die Bnts..: bt•,·oJking het as 'Vir die inwo'1ers \'an sy e1c l~md.

\\ anru•t•r die· •·:uliu in ":"' nuthuit<;ending- 'n opro<·p '::::: dit· Ec-r-.. tP

'lini·~t<•r aanlwndi~ wa:nin hy die voll' aanspo"r mn .• ~l't'!t"l'loo.,e c.lanlibaarhl'id" t<• op('nbaar by <lie stuur yan \'O(·d-;d ua En~c·tand, tcr\\yl 'n bcl'ig \\ILl in c.lit'-,L'lfdt• tLit»t>nding ,·olg. ml'ld dal n:•tu-rell•• van dit• {)nit• IJI'-,ig is om ,·an hongl·r om tC' lwm. soo" unlan~.,

~cbeur lt('t, lean g'l'l·n nrgmm·nt 'n stl•rl<er be'' ys aam·opr dnt c.lic

rcgcring \an :::iuill-Afrilta \'(•rantwoord<'likheid teenoor dh· inwo-ners van die land -.lnomelil• op die agtt•rg-rond !-lwiwe ten hl'hot'\\'1'

van 'n v•·(•(•md<' voll< nic.

Dit het dan ook aan <lie Jig gekom dat die huidige bewiml verlede Ja:u· in 'n tyd ·.-an groat skaar:;te ,-leis en suiwLlp!'Odul< Ll'

na En~;clo.nd \'CI':>keep hd t~en 'n erg ,-erminderde prys

Hon-gersnood m ons 1:\nd is dus eintlik deut· ons regering gt•suhs.dicu !

In ooreenstemming met hicrdie \'t·eemde lojaliteit het the Unic

aan die Britse Protektorate, waaroo:- die Unie weens sy .. harc!-vogtigheld teenoor die naturelle" g~en seggenskap mag- ont\·ang

nie. HO.OOO saldte mielies uitgevoer teen 20s. per sak, t~rwyl dll' Unie ::;c behocltcs aangentl moes w('rd met etlilie miljot·nc sak uit

die buiteland teen sel!s so\·eel as 33s. per sak. In bclang ,·an Engeland is dit ook nodig dat die t;nie-burgcr ·n jaar na

becimli-ging van ctie Europese oorlog nog nie verder as 300 my! pt'r

maand met sy motor mag ry nie. DE-'IOiillATJESE REGTE

Die voll< \·an Suid-Afrili:J. het du~ :-.kitterend daarin

t:;l'-~>lnag om ~>Y demol<ratie::;e regt<' so te gt'bnLik dat d.it \ir dil'

nritse voll< 'n rcgcrlug in :Suid-A.fril'a aan bcwind hc·t \\a!

die scpt(•t· swaai oor 'n ontcvrec.le dog wecrlosc hcvolldnt;.

Die huidige toestnnd is nie 'n besoldiging \'an ons voll< -"'

verkeerde keusc nie, maar dit is ctie ltnellinge van 'n vr·e<'llHlc politieke st<'lsel wat vcreis dat daar voortdurende wisseling van

bewind tusscn twec teenoorgestelde rigtings moet wces. En \HUtr

\'Olllslieftlc 1·n buitcland~>e lojalitl'it ,·an,clfsprekentl dil' groot..,te

~>tQ·dpunt In 'n land !'oos Suid-i\fril>n oplcwcr, !.al on" tlit mxu·

a!l 'n nood\\ l'ndighcid moll't aanvaa:- dat daar C'll;:c t it•n jaur of

s<'lf'> lwrtcr 'n part~· ann be\\ 111tl 'i3l li<Hn wat die ,·rug- 'an on ....

lund '>al uith'\\1.'1' uan \'recmtll' ... Die Smuts-epis">do: lial he. n l<ce:

op keer weer herhaal totdat ons ,·olk gcleer hct dat hy hy tHe i3ritse parlementerc stelsel sal meet begin opruim as hy ~uid­

Afrika sc bclangc dcur 'n SUtd-Afrikaanse bewhd \\il !ant be-hartig.

In die - om genl. Smuts se eie woord te gelJruik ,, grens-lose" uitlcwcring van Suid-Afrika se we!Yaart nan Britsc belang<'

:;taan onl! voll< vandag voor die plig om die huidige bcwin<l met sy uilla.ndse lojalitt•it omvet· te werp. Dit is 'n behoefte \'an dit'

:;iel. Om dit te doen binne die raamwerk van die Britsc

parlc-menten• stclsel ma~ vir 'n aantal jarc \'erligting bring. maat· "" g-ewis ns wat gl."nl. Smuts in 1932 weer aan die opl;:om \\as :b

opposi~i<'party \'nn Sy !\fajc~teit, Ml ~ewis sal die OJllmms \\'t't'"

\·an :;y Empire-party oar 'n tiental jare V<'rder. Di! !-al slcg,

\'Crad<•mi nt; W<'<'"·

En hoewel 'n groat decl van die voll< in die huidigc omstan-d!ghcdc grctig mag- wees om ::;o 'n tydelike "erademing tc

ond<'r-gaan, behoort dit die taalt ,.a_,, die hu:dige geslag te wees om

·n hcrhaling van die Smuts-episode ,;r geed uit te skakel. Dtt

kan nie bereil< word deur 'n enge partystryd wat s!egs daann kan slaag om ~en!. Smuts en dr. )falan ,·it· 'n aantal jare met. plekkc te laat wissel in tEe parlement nie en met die hu!di:.:c

isolasiebeleid vnn laasgenoemde is !'iclfs dit nie een>< nooontlik 1 ' "

Oit t-an net op <'en "~·sl." bcwerlif..tcllig wonl, naamlil, deur 1li•· vervanging van die Brlbl' parlemtntcre stel~d, ml't sy ~~·otHl:.:laJ~

van voll<f>V<'rdecldhcid <'fl ond<.'rling-e stryd, d~ur 'n t•(•nhPid ... tanf

wat Hal berus up die l)('g-insel \'an !-Umewf'rldng- - die invo(•rint~

\'an 'n voll<'>VI'rf('(•nwtwnlig-ingst(')-;d, gebasf'et· op dit• natuurliiH· en nood'la..'lldil<l' grocp1• iu die Yolk in plans van l(un~m:ttlg-e

poliHdiil parfyl' wat hulh· tus-;cn die vall( en sy verti'I'II\\'Oorc.ligi

ng-opdl'ing, en wa:\l'<lCt\1' dit moontlik word \'ir 'n \')'fdl'lwlonnt• \an

'n '\'t'<'etnd(• land om nwt am[ltt·lil'e gesag beklee t .. word.

Hiertoc is nodig dat dr. :!\falan sy politieke stryd verhreed

sodnt aile ontcvredc groepe - ook sy eie bloed wat tans cleur horn \·erstoot word 'n \'Oll,sfront vom1 teen die Emp1re-dJeroaar.-.

So 'n \'Olksfront, wat dus 'n volltsaanslag op die Smutsparty sal wees. en nie 'n \'erl,rimpte party-kragmeting nie, sal die gTond-slag le vir die samewerking wat nod!g is om die Britse

parlc-mcntere stclsel te vervang deur 'n eg Afrikaanse staats\·orm

pnrtyloos en \'OlkS\'ersorgend soos die ou Republickc.

(Allc politick<• l>••rh:tc <·n O<ommentiUlr tn hie:d:~ uat~aw•> -~ <·Pr.c 'd <!eur ="· c;, s. \'3n dcr \\tall GrOOt<' K\'rlq~ebou 703, lianpstat!).

~

Im

ID>teun~

1i1m(t;Jkataur

§

JP)

u.ufi

AHmracetetr

11lJ~WJxrrnrnekaa!r

Buitelandse

Oorsig

:":a <he gt \\ cldtgstc \ t;t,.l.l~o:t..l­

,.,m,.;- oorlo,; v. at d1e \\ ercld ooit

g< J,ln !lCt, \:o:d dnar :·ee(:s ;;·

-!11nnc t~d aan v.C'\;ro:)i)OU ~a

1 t.'ltons:.l u;i! 1(' gcttr&ltiler. f)lt l ·

'.oor die hand dat hterdic we.:r

oph,;U'.\'e:·t: tuters moeilll' is L'l• h:tll', b;J,t· h c t>i:;e ,, 111 d:c bc u-h0de st.·!. I>il is l!!l!.Jers a~<.yd

H'l'i n•allltl;er um 'n \'ernicti -;;cPd<: brand te sllg-, as om daardil' IHand tc blu:;. DiL' ge -slt l!clo.nt·l !ewer \ oorbeeldc in oorvlot•d \':til hot• maldilt d1t is

mn onrlog:;dolhcld tc onUwtcn

t n hnl' ui ters 'lwa;u· di t gaan om dt..: ourlogsduiwel weer aan

handL' ll' le en tut die ass .. · \'an

oorlogs\'l'rnieligi ng- op nuwe f,>ndall!Nlt c stewig- voort le bou.

WTJ,Dl•~. BUITIO:XSPOI~IGE

I3ELOI•'Th:S

\\'co.•ropbou na die jc::gste \\'erddour·loh 1s \'era! mociHk met the oog op die massapro

-duksio.' van wilde, buitensporige belofto.•s wat tli•• oor!ogspropa -ganda op di(' mark go.'stc • het en die hoc \'erwag-tinge wat as

gcvolg daan·an ontsl~lttn hct.

\\'ic onthou Ill<' die

paradys-wcrc!d nie \\'at ill die \'OOruitsig

gestl'l IS sodra die gehate Xa-sionnal-sosialisme en F'nseisme uit;;rmci is 'I T>ic nuwc wcreld wat nit die assc \·an <lie oue gaan ''eJTys, so is aan ons be

-P1·of. clr . • } . . '\. \\'iid \·au

::HI•Ilcnhll~'>l'll ;., di1· ..,),rywer

\an diP huitelanllsl' oorsig

\\:\1 \'OOI'f:l:tll \\'1'('1' l{t't'Celd in Di<'

o.n ...

al n•t·...,J.yn.

l•10f. s:tl gcen ,), ril•bat·cntl•·

'r, . .., •. ken t:1e. r:.aat· aileen

g•·-lul<hn·n,;t•tHh• demukratie-.e \'n-ht•(il'; :!lh:rh;UJdc re;enng!'plaP~e

tcr bestry<lin8' van die mcnigtc so r3lc o.:ll\\ ds hct t·eed,; die

lig-:::-e.,icr.; nasronale na ,~.•:er ~·n

l<onltuno.:l!Slc sou pld' ~1aak ·. ir inlc•rn;u;,onu ll~ lit'fde en sarne -werlung, al is dit nou oak on<ler chc \'Oogtly,.;kap 'an twee of drie of vyt t;mtes; volbtlaaide skepc

:10u reed:; in Anll'rika ger·t•ctl

Jc met voonade out die hongc

-r<'ndc en bibberendc slagoffers

van clil' oot·log te vu~:d, te kleetl I'll te \'l'rlior~; \'ll' tcrugker..:ndc

g'l'd<'l!lobliisecrdt• soldate sou

~cen Sorge nie, maar aileen \'Oorspou! o.•n gclult in die gesig gestaar· het. Die .. magte 'an die

lig" sou diC' ,.magte v:1n die

duistl'l'nis'' vermd1g en .. vrcde

sou

or

aarcle heL rs".

El\: DIE WERKLIKHEID?

\\'at hct \'an nl hierdie be

-loftcs [:!•. word'.' Het die para -dys\\'t•r eld wat met so\' eel k!"ag

in die \'Ooruitstg- gcstd is.

werltlil<heid geword? Dit is nie

moetlrk om hio.•rdic ,-rae te be -antwatlt d nie Di" oon.;~:sc

be-rigtc in een \'at ons nuusblaaie op l'l'n l'nl<elc dag- kan die ant

-woot <l ,·erstrelt En as die oor-ScSl' hcrigte :t1c die \'ollcd:gc antwoonl gee rllo., leo:-s dan maar

dil' lllnnelantl~c nuusbcngte of vnl·l aan cie lyf hoc eli<' oorlogs -bt·lofll'S besig- is om in rook op tl' gaan.

So vcrrll't'm ens van die ge-wl'ldigc arb1•idslnisis in die V

er-enigde State \'an Amerika

-<Ire g-motste nm sy soort in die

gNJI<icdcnis van hierdie ,,God's own country" waarhy die

ba-sit'SI' staalbedryf deur die

stnkrng \'an 7:i0.000 werkers

l:tmg-eslaan is en waarop ,-er

-dPrc n~·wcrlteicb;ontwrigting

r,•ed!'i g~\·olg het of nag sal ,·ol:;:: a.c; 'n oplossing nie weldra

gc\'rnd word nie; n10rts

ve!'-nel'lll on!l \'an belangebotsings tnssen P.rille en Hussc oar die

bl·,·oegdhl•d•· en funl<-;ies \'an d'e

Algemene Verga.de!'ing en die

.. ~lg-cnH.~nc Ra~~.d \ n:! dt \· •'!"-eniguc Vol:;.e, t< ,.,., yl ><trutc.,'1es -bl'hlll;;r:J,~ lando: soos II at. ell Griekcl;~nd dt c·t~ orn 1,: n 1c1~c .. biedc t~· wo1 d w: :. 1:1~l r 1 a ·. o-nak s.tmcw~ tit n;: tnt 1 s n

a-deli~ han 'wrrt\ !ned; ons \'Cl'-ne<:l'l \'erdf'r van g-istrng-s in

Paks<.i:m f''t JndiP waar dl<'

B:·.ttc se rn.t~ pos1Sh m •li<' ::-

c-c!rang- is.

\\BDERKEn£CE AC:Tr-;J!DO<:

E:\ \\' \.XT!!Ol'E 1.:\ LOXDEX E;-.J l\TOSKOl r

t~ u :::~t * ... :.:ka..,_(L;. .. \\'1 •sc la: .. !.' e:1 ook \'1:-3:-l;.~:mj<'

\ ,1n on-..a1 Hc.hg grott.:r :-\tratc:;t'-.,c

hPIRng r» as dto.• l>anzig

'an

I!·~!;. l1ok staan <..;:t vas d .. ~t. 1,. ne: ~.3! ltt. t..:!l aH<.cr s;:a.'""! dinn-wkse lando.• .,en1:sttg Yeron:rus'

1::; oor· dtL Hussies<! besetting

'

.m

h1ertltt. e~land

en

dat dw

:"\':lk lJt_•n ... ·nla:k,~, Het soos ~n­

Ile r ld~m Jande, weinig knns op

sul<ses deur , rcgstrceks<. on·

de rh:mdeling" met 1\foskou J1et.

As cllc Bnt.tanjc "an 1939 maar rwt lkstyds aan die Pole oak

die raatl gegee hct dat hy (Drit

-tanje) Danzig us 'n

saak

vit

regstr~ek!>e onderhandeling tus

-scn tilt- Poobc en Duitse rege

-rings beslwu. <1:111 sou 'n

we

-rcldOO!'Iog miskicn vermy

gl'-wces hct en Londen teenoor

Ruslnnd \·andag- m 'n .-.terker

posiSll' gestaan l}et.

:!\h•t die cog op moontlike

.Alrwriltaanse terugtrekking uit Europa, Rt:ssicse oppermatig

-heid c:n \·oortdr.:1gL:g i" \\"es-Europa en Britse S\\'al>heid. le

dit ,-oor die hand dat Wes-

Euro-pese samewerldng ':1 dringcnde

noodsaaklikheid gewo::d het. Dil

JS colt 'n gedagte wat ,-eldm

Smuts reeds tydens die

oorlog-in sy bekende ontplofbarc redc uitgespreek het. Brits-Frans~.;

samcwerlting wat vir die vor

-ming van so'n \Ves-Europesc lwmbinasie 'n noodsaaklil<c voorwaarde is, het egter seder(. eli<' Franse ineenstorting vat

Hl 10 rnenige skok beleef. Brit...c;c

arrogansie en Franse oorgc·

\'Oelighcid het meer dan eens

n rtr·oebelend gewerk. 'n Voot~

lwcld \'an ecrsgenoemde is 'r

toespraak van Churchill \'all 10 Die intemasionale

\'t.•t·hou-dings \'an \ a!;da₀ slaan sondcr twyfel in die tcken '!lll Angel·

Saksiese ;-~gtcrdog l'n wantrOUI'

tcenoor Sowjl•t-Husl:::md en

om-g~keerd. Die muontlil,heid is Ill<:

uit~esluit dat die \' .S A .. in die gcdrang ,·an sy nyw~ rheidskn-sisse, hom mecr en mccr lllt

Europese aangelecnthedc kan

te::u.;;-trek en die leic.llllg ,·an d1c opposisic teen die rrusse aan die Britte sal oorlaat. Die

woordesiH·rmutselmgc in die .ongHe lyd tu~ • .-o.:n E:tn<'st

Be\' in, Bntse minister 'an bul-telandsc sake en \\'isjmslti.

I~ussiese onderminisler \'Ull

bui-telandsc sake. sl<yn in hit•rdie r·igting te wy:;. Dit is nie moet-Jil< om te voorspel wat gaan

g-c-heur indien die V.S.A., mocg en

sat van die oorlog in Europa.

wat ,·ir d1c gewonl' Ameriltaner tog maar· 'n huit<'l:\ndse aft'ci'C

was, en Rl sy aandag in hcslag geneem dcur dit• huishmuklikc arbeidskrisisse. hom uit die Europese wespencs lerugtrek

soos na die eerstl' \\'crcldoorlog. Sonde1· Amerilt:tunse stcun is Bnttanje \·eels te swalt om

kragdacl1g teen 'n ,·eeleisende Rusland op tc tree. Dit weet die Russe ook. :O.Tinister nl'\'ln

rna~ dus af en toe krngtige

woor<!c teen ::'\lo~ltou gehruik, ·maar hiert.!le wonrde wn1 d

g-e-woonhk deur uilelml •lilto.' I3ritse toegewing aan Russ1c!>e eise g· 'olg.

1 _{Desember 1912, wat onlangs}

\'OOf:BEELDE VAX BHITSI-:

S\\'AKHE1D Ei'\ BHITSE ARI10GA:'-JSH':

1 Interess •nte ,·ootTal wat

Bntsc .. mal<heid" aandui, het onlang-s in dir Britsc Laerhuis

plaasg'c\'ind. Op 'n vraa~ van 'n lid aan mtmster 01ot•l Baker Jet wei Bal,er ts ministl'l' sander port1•ft•ulje of hy van plan is om \'<'rtoc tol tlie

Rus-siese regenng te rig met die

cot; op die spoedigi.•

\'crwydl'-l'ing ,-an Russiesc mag-tc uit die

Deense eilaml Bornholm, het die

miri!>ter gcantworod dat hy clit

besl,ou as ·n saak

,·:r

r<'r:;c;trN·lt-..,,. ondcrhutHII'ling luo.,'>en dil' Dl·l'nse ('11 Rm;sit"<t' rf'g<'ring .... Xou staan dit ,·as dal die eiland Bornholm. nan die tngang tot

bcl<cnd gemaak is. Hicrdie Bri'

\'.at altyd as sterl< F'ra.'1sgesm(

~egeld het, het nl. in Yerbrutd

net die Franse en hul .,eienruu

-clig-e soort rr.e:Jtaliteit die v

ol-gt•nde gese .. Dit het die Al

-mag-tig-e God in Sy Oneindigc

\\'ysheid me behaag om die

Fra:t:;man na dit:: beeld van die

Er gebm.u'l tc skcp nie". Swak en tog arrogant! Voot

\\'aar 'n deurmeltaat·wereld war

\'OOrtdurcnd dreig om mce

deurnwkaar te word!

BAit: ~ilJIKER UJTGEVOEU Gedurende dil." seisoene 1914.

-'·15 en l!lJ5-'.J6 het die Unie

117,.t:l8 ton en 72.378 ton suik-cl onclerskcidelik ui tgevoer na die buiteland, het die l\fiJ1ister in die parlement verduidelik. Die

suiker-oesjaar strek Yan 1 Mei

tot 30 April.

Sedcr·t Januarie 1915 is

500.000 ton mielies ingeYocr uit

\'CI'SI\<'ie wcre!ddele. Die kostc per sak het gewissel van 25

-tot 33 -.

PHOGR

'\l\f

VAl\ K

.

G.

-

BESOEI( IN

GENEHAALSK

\P F5

U Febr.: \'crgadt••·inJ;' Ronihl'rg- (tyd word later bepaal).

12 Febr.: Y<'rgad<'ring <'n l{ommando-funl•sic, Ysterpa

n-Sentrnrn, 11-uur Y.m.

13 Febr.: VergadN'iiiJ;' en J{ommando-funlt-;ie, Cumberland,

11-Ulll' \',m,

14 Fl'hr.: \'ergad1•ring en Iiommanlln-funlt-;i('. Faure. 1\fakoppa,

11-uur \',m.

15 Frbr.: \'er,c:-ad1•ring <'n I<ommanllo-funlto.,i('. ~oord-Bmbant. D\\ aalbnorn, 11-uur \'.m.

16 Fl·br.: Y Ngadl'ring <'II l{omm::uulo-funl;sie, Iiocdo<'slwp.

11-uur v.m.

~

ALLE AA.."GRENSENI>E KOJ\Il\flL"'DO'S WORD liiTGENOOI.

l

t

u

d;

Ge11

'l'~-

.

..

.

kin!!;" hon~ .. ·• yJ('i~ r(• vlc·i·~""'u :'"ooe\.•" ; l<rul n I wop l~orrl'.~ \\art! .. I ill de g't'' het bod \: volg \\ t nde di<' ,.1< dit no reid t ma.nr Vl'rn.n! vr·a:tt:: h(•. !'k ,.In Oaut:-.1 trale jaar i l<tom: dll' l hnn~c ni<' ie om lt dllltti Iande sentn nic '!"

'flU,

lt.U~ Ink komn A!r·ilt daat party klaril die,., by di \'CrOt nistc oral I< a Suid· :> 0 0 daat-l'f'g't." die

r

li~tu gebit dit be!• It van op l1 vir L1

--Po

Sl~

PG

JU op op