Het verbruik van hout - in het bijzonder populierehout - in de emballage-industrie

W . T i m m e r No. 1.10

C.J. Veldhuyzen

HET VERBRUIK VAN HOUT

- IN HET BIJZONDER POPULIEREHOUT

IN DE EMBALLAGE-INDUSTRIE

November 1972

ll'.L' - Vu* EEK fjÀj>rOui./,.r":":-;'" c H o o b

Landbouw-Economisch Instituut

A f d e l i n g A l g e m e e n Economisch Onderzoek

Inhoud

WOORD VOORAF

Blz.

HOOFDSTUK I HET HOUTVERBRUIK IN DE EMBALLAGE-INDUSTRIE IN 1971

§ 1. Doel en opzet van het onderzoek

§ 2. De ontwikkeling van het aantal bedrijven § 3. Het totale houtverbruik in de

emballage-industrie § 4. Specialisatie

HOOFDSTUK II HET VERBRUIK VAN POPULIEREHOUT IN

DE EMBALLAGE-INDUSTRIE

§ 1. Het aantal bedrijven dat populierehout verbruikt

§ 2. Het verbruik van populierehout en de ervan vervaardigde produkten

§ 3. De vorm waarin populierehout door de em-ballage-industrie werd ingekocht § 4. Voorwaarden waaraan populierehout voor

de emballage-industrie moet voldoen SAMENVATTING 7 7 7 8 10 12 12 12 14 17 20 BIJLAGEN 1. Het in 1971 door de Nederlandse

emballage-industrie verbruikte hout 22 2. De mate waarin de emballagebedrijven zich

specialiseerden 24 3. Bij het LEI geregistreerde bedrijven die houten

Woord vooraf

De sectie Bosbouw van het LEI is o.m. belast met het onderzoek naar de afzet van inlands hout in de verschillende verbruikssectoren 1.) In het onderhavige rapport wordt het verbruik in de emballage-industrie behan-deld. Op verzoek van de "Nederlandse Nationale Populieren Commissie" is in deze publikatie speciale aandacht besteed aan het verbruik van po-pulierehout.

Gaarne vermeld ik de welwillende medewerking die van de zijde van de emballage-industrie werd ondervonden bij het verzamelen van de be-nodigde gegevens.

Het onderzoek is uitgevoerd door W. Timmer en C. J. Veldhuyzen van de afdeling Algemeen Economisch Onderzoek (sectie Bosbouw).

Den Haag, november 1972

1) Gepubliceerd zijn inmiddels de resultaten van onderzoek naar het v e r -bruik van houten heipalen, zaaghput en verduurzaamd rondhout.

HOOFDSTUK I

Het houtverbruik in de emballage-industrie in 1971

§ 1. Doel en opzet van het onderzoek

Het onderzoek naar het verbruik van hout in de emballage-industrie 1) in 1971 is in feite een vervolg op het in 1965 uitgevoerde onderzoek naar het verbruik van zaaghout. Het verwerkte hout in de emballage sector vormt immers een onderdeel van de houtstroom die via de zagerijen zijn eindbestemming bereikt. Het is van belang te weten welke hoeveelheid hout - en meer speciaal het tegenwoordig steeds meer in de belangstel-ling komende populierehout - in deze sector wordt verwerkt en welke eisen daaraan worden gesteld.

Omdat de produktie van de snel groeiende populier op de zich voort-durend wijzigende vraag naar populierehout dient te worden afgestemd is er behoefte aan recente cijfers omtrent deze vraag, o.a. in de emballage-industrie.

In 1966 werd op verzoek van de "Nederlandse Nationale Populieren Commissie" een enquête ingesteld naar het verbruik van populierehout in de emballage-industrie. Ook ditmaal werden de benodigde gegevens verkregen uit een schriftelijke enquête onder de Nederlandse emballage-fabrikanten. Daarbij is uitgegaan van de adreslijst welke in 1966 werd gehanteerd. Deze lijst is bijgewerkt o.a. door op het enquêteformulier naar adressen van emballagebedrijven in de omgeving van de geënquê-teerde te informeren. Zodoende werd, naar aangenomen mag worden, een vrij volledige lijst van de desbetreffende ondernemingen verkregen.

§ 2. D e o n t w i k k e l i n g v a n h e t a a n t a l b e d r i j v e n Bij de uitvoering van de enquête bleek dat 82 van de in 1966 aanwezi-ge 157 emballaaanwezi-gebedrijven de produktie van emballaaanwezi-ge inmiddels hadden beëindigd, dat 10 bedrijven nog wel emballage fabriceerden maar hier-toe andere materialen, zoals plastic en karton verwerkten en dat 2 be-drijven gebruikt hout verwerkten en daarom niet in dit onderzoek werden betrokken.

Van de resterende 94 bedrijven (zie bijlage 3) werd van 78 bedrijven het enquêteformulier geheel of grotendeels ingevuld terugontvangen. Ten einde het verbruik van alle 94 bedrijven te bepalen werden de verkregen

Onder emballage wordt in dit rapport verstaan: houten fust (kisten, kratten, vaten e.d.) en pallets, beide voor een- en meermalig gebruik. Buiten beschouwing zijn gelaten: luxe kistjes, sigarenkistjes, bonbon-doosjes e.d..

gegevens naar evenredigheid verhoogd. Dit lijkt verantwoord omdat niet is geconstateerd dat de betrekkelijk geringe non-response van 16 bedrij-ven naar omzet of anderszins een afwijkend beeld vertoont.

De in het onderzoek betrokken bedrijven konden als volgt naar hun jaaromzet worden ingedeeld:

jaaromzet aantal bedrijven

< 1 000 m3 26 1000- 2 000m3 13 2 000- 3 000 m3 11 3 000- 4 000 m3 6 4 000- 5 000 m3 5 5 000- 6 000 m3 7 6 000- 7 000 m3 7 000- 8 000 m3 8 000- 9 000 m3 2 9 000-10 000 m3 6 10 000-20 000 m3 10 2: 20 000 m3 8 Totaal 94 § 3 . H e t t o t a l e h o u t v e r b r u i k i n d e e m b a l l a g e - i n d u s t r i e

Ten einde inzicht te verkrijgen in de omvang van het totale houtver-bruik in de emballage-industrie, werd in het enquêteformulier een vraag opgenomen naar het verbruik van beuk, populier, ander loofhout, grenen, vuren, douglas en ander naaldhout. Om het verbruik van gezaagd en g e

-sneden hout te kunnen vergelijken met dat van rondhout werden de hoe-veelheden gezaagd en gesneden hout omgerekend tot m3 rondhout, waar-bij een zaag-, r e s p . snijrendement van 60% werd aangehouden. E r bleek geen enkel bedrijf geschild hout te hebben aangekocht. De bedrijven die geschild hout verwerken kopen rondhout aan en schillen dit zelf.

Tabel 1 vermeldt de aangekochte hoeveelheden loof en naaldhout, v e r -deeld naar inlands en geïmporteerd hout alsmede de soorten emballage die ervan werden gemaakt. T e r vereenvoudiging zijn hierbij de bedrijven naar hun jaaromzet in 3 klassen ingedeeld, t.w. 18 bedrijven met een om-zet van 10 000 m3 of meer per jaar, 15 bedrijven met een jaaromom-zet van 5 000-10 000 m3 en 61 bedrijven met een jaaromzet van minder dan 5 000 m3. De gemiddelde jaaromzet van deze groepen bedrijven bedroeg resp. 28 360 m3, 7 730 m3 en 1 550 m3 rondhout.

(Tabel 1 zie blz. 9 .)

Van de totale in de emballage-industrie verwerkte 721000 m3 hout blijkt door de groep grote bedrijven 71% (510 600 m3) te zijn verbruikt, door de middengroep 16% (116 000 m3) en door de kleine bedrijven geza-menlijk 13% (94400 m3).

Uit tabel 1 blijkt tevens dat in de emballage-industrie overwegend geïmporteerd naaldhout werd verwerkt. Met betrekking tot het verbruik

ca ca t o > e ca fc o o •c e s> 3 o J 3 CJ s Sn o > <a 'E co 3 3 o x: •o e 0 u co s 3 •o o SP 3 'S" «g 5 co > co « ca a o

1 °

J5 ca H o , o o o o •tf CM CO t -OS i H O O 1-1 <N j-t 0 0 o o 1-H O l o o i-H O o w 1-1 1-1 o o o o CO LO o o o o 0 0 0 0 0 0 o s <M CM o o o o < N i o o o o o CD l O CO LO o o o o io o cq oi o o o o i o O l o o o o t> o I O t -0 -0 I N r H 0 0 O o 0 o 0 1 LO <N 0 0 r H LO r H OS <N I > O O O o CO T^ CN OS O o i-H o o ' o o 1-1 o o o co 1-1 o o o o t > <N O r H « CO CO O O O O .Tt< CO O 0 0 •«* t > +* u -M 3 3 O O J3 o a O ei r H £ o o ^ . o cq £ ^ ° S: H t -C- o o o o CO CD <M S O H r H O J I 4-> o ^ 3 o o .0 + j o rt cp ort o o o o I O 0 0 t > I O o o o o CO 0 0 o o o o i ß -rH CO O o o o o os co o o o o £ > CD 0 0 o o o o r H TH CS r H 3 O O X ! o rt o ni o o o o i-H CO CO i-H <N LO O O O o c o t > 0 0 <N O r H i-H CO O o o o <N 0 0 0 0 i-i l O co o o r H O CO co co o o O l o o o o r H o o o i H CO lag . O 4 3 sS2 o ca o ca

I <

van loofhout blijkt dat er, met uitzondering van de groep middelgrote be-drijven, meer inlands dan geïmporteerd hout werd verwerkt.

De produktie van eenmalige emballage was.met 65% van het houtver-bruik, aanzienlijk groter dan de produktie van meermalige emballage. Meermalig fust werd relatief nog het meest gemaakt door de kleine be-drijven die 20% van hun gezamenlijke omzet hiertoe verbruikten. Meer-malige pallets werden relatief het meest door de grote bedrijven ge-maakt (3U% van hun gezamenlijke omzet).

De jaaromzet van 721000 m3 rondhout bestond voor 54% (392 700 m3) uit geïmporteerd vuren en voor 16% (116 500 m3) uit geïmporteerd g r e nen dat gezaagd werd ingekocht (zie bijlage 1). Het inlandse hout v e r t e -genwoordigde 22% van de totale jaaromzet en bestond voornamelijk uit vuren (fijnspar), populier en grenen (groveden) en wel voor r e s p . 9%

(64 400 m3), 7% (47 000 m3) en 5% (36100 m3). Het inlandse grenen werd voor het merendeel als rondhout ingekocht; vuren en populier zowel rond als gezaagd.

§ 4. S p e c i a l i s a t i e

Om te kunnen nagaan in hoeverre er sprake is van specialisatie in de emballage-industrie i s bijlage 2 opgesteld. Hierin wordt de mate van specialisatie weergegeven naar:

A. de verwerking van naald- of loofhout, B. de aankoop van geïmporteerd of inlands hout, C. de aankoop van gezaagd of rondhout,

D. de vervaardiging van fust of pallets.

Daarbij i s ervan uitgegaan dat bij een bedrijf sprake is van speciali-satie wanneer voor meer dan 90% van zijn jaaromzet aan een van ge-noemde kenmerken is voldaan.

Ad A) Ten aanzien van de specialisatie op de verwerking van naald- of loofhout blijkt dat 70 van de 94 bedrijven zich hadden gespeciali-seerd, t.w. 62 op naaldhout en 8 op loofhout. In deze gespecialiseer-de bedrijven werd echter slechts 49% van gespecialiseer-de totale hoeveelheid hout verwerkt. De oorzaak hiervan i s de relatief grote mate van specialisatie bij de kleine bedrijven: 87% van deze bedrijven,met slechts 10% van de totale jaaromzet, verwerkten uitsluitend naald-of lonaald-ofhout.

Ad B) Aangaande de aankoop van geïmporteerd of inlands hout blijkt zich bij de middelgrote bedrijven weinig specialisatie voor te doen. Van de 18 grote bedrijven waren er 7 d i e - met een gezamenlijk verbruik van 42% van het totale verbruik - zowel inlands als geïmporteerd hout aankochten.

Van het totaalaantal bedrijven had een kwart - met meer dan de helft van het houtverbruik - zich niet toegelegd op de verwerking van uitsluitend inlands of uitsluitend geïmporteerd hout. Ad C) Een grote mate van specialisatie deed zich voor met betrekking

tot de aankoop van gezaagd of rondhout: 80% van alle bedrijven kocht uitsluitend gezaagd hout en 8% uitsluitend rondhout. Van het

totale houtverbruik vond slechts 19% zijn weg naar de ni et-gespe-cialiseerde bedrijven.

Ad D) Ten aanzien van de vervaardigde produkten kon geen duidelijke specialisatie worden vastgesteld, met uitzondering van de groep middelgrote bedrijven. Van de 15 bedrijven in deze groep legden zich 13 toe op de vervaardiging van uitsluitend fust (10) of uitslui-tend pallets (3). Hun gezamenlijke omzet bedroeg echter slechts 13% van de totale omzet in de emballage-industrie.

HOOFDSTUK II

Het verbruik van populierehout in de emballage-industrie

§ 1. H e t a a n t a l b e d r i j v e n d a t p o p u l i e r e h o u t v e r b r u i k t Van de 94 (1966: 157) houtverwerkende emballagebedrijven waren er in 1971 40 (1966: 37) die populierehout gebruikten. Uit tabel 2 blijkt hoe de populierehoutverwerkende bedrijven waren verdeeld over de drie e e r -der genoemde grootteklassen van de gehele emballage-industrie en welk aandeel het populierehout had in het gehele houtverbruik door deze in-dustrie.

Tabel 2. Aandeel van het populierehout in het houtverbruik door de emballage-industrie J a a r o m z e t ^ 10 000 m 3 5 000-10 000 m 3 < 5 000 m 3 T o t a a l Alle h o u t s o o r t e n a a n t a l b e d r i j -v e n 18 15 61 94 v e r -b r u i k in m 3 (rondh.) 510 600 116 000 94400 7 2 1 0 0 0 a a n t a l b e d r i j -v e n 16 8 16 4 0 P o p u l i e r e h o u t v e r b r u i k in m 3 in % i n -( r o n d - t o t a a l l a n d s hout) v e r b r . 4 0 5 0 0 8 77 2 0 4 0 0 18 42 7 500 8 97 6 8 4 0 0 9 69 i m -p o r t 23 58 3 3 1

Opvallend hierbij is het relatief hoge verbruik van populierehout in de middengroep. Ook de verhouding tussen het verbruik van inlands en geïmporteerd populierehout wijkt in deze grootteklasse duidelijk van de beide andere af.

§2. Het verbruik van populierehout en de ervan ver-vaardigde produkten

T e r verkrijging van aansluiting op het onderzoek over 1966 werd ook nu weer een verdeling gemaakt in bedrijven met een jaaromzet van 500 m3 of meer en van minder dan 500 m3 populierehout (omgerekend tot m3 rondhout). Volledigheidshalve wordt erop gewezen dat de bedrij-ven met een jaaromzet van < 500 m3 populierehout geen kleine bedrijbedrij-ven behoeven te zijn.

C cu CO «O 05 § 'S O U co

s

(3 co • o e I CU "3 . O S eu CD TS g 11) ! H CD •r-4

a

o o. > '3 . O f - l CD > CU K CJ CU < CÖ CU c« j 5 H i n * CM t -• * c o c o CM t -O -O -O o o o «o o oo • * T-{ w O O O O O O C- iH t> m CM oo o o rH Ô <M o ~~~ i-H o —• <=> O in o CD i-H CO o o o o o o o o o o CD CO «0 Tf t-o O O o o o CM o m Ol rH in CM o o in CM ^ _ rioo m o *-• •> in in co C $ B m g os "SU c S § S '3 ' 3 -co -co te S S 6 C3 t> N • * CD O t H CO r H i-H I M CD CM i n iH c o o o o o o o o o in • * co oo o o o o o o O CO CD o o o o o o in * in CM O O O o o o t - CO • * o o r H , O o o o 0 5 rH O O co _ ^ — O» o *— o o o o t - CM oo o o o o o o Lf) H N CD r H CO CM in CM cn t CM C -bfl •I-H "3 «••3S • CU o o 05 00 _ ^ S «o ° ° TH O CO C D CM O o o IN ^ O o co o o , o o 1 00 00 w ^ ^ 20 0 o o CD CO ^ o o in <u u cu •I-H

a

co

a

_ ~ _

_ CM I H to ca 1 0 «O T(< Tj< I ÇM_

igi *»

e« C

3 °

s r< (2 ft > CD N S O 3 at bfl •g-g CU cu bO • r H "3 S S -M cu co o "3 ia i § o

& £ £

T 3 CU PP t> &

° c

CM in o co CO C D •5t< Tj< CM CM t > o O O O o o o o i - I TH r H 0 0 ffiHt-o O O o o o CO Tt< Tj< CD CM OS r H TH O O O O O O H t - H t > oo o o o o o o oo co o C5 r H CO CM O O O O o o o o O E - O 0 0 CM O S O o o o 0 0 e ,

s <=>

0 0 CD r i ç 0 o *—

3 «

" m c -co co co te ä S o ~ e cu • o cu c co CU bO

•s

CU b c co C D II >. ^ te 13

bedroeg, terwijl in 1966 dit verbruik 28400 m3 was bij een ongeveer ge-lijk aantal bedrijven in beide jaren. Het aantal bedrijven met een jaarom-zet s 500 m3 populierehout nam echter sinds 1966 toe van 16 tot 26. In 1971 bedroeg de gemiddelde jaaromzet in deze groep 2 557 m3 (1966: 1337 m3). Het aantal bedrijven met jaaromzetten van < 500 m3 populierehout nam daarentegen af van 21 tot 14. In deze groep bedrijven nam het gemiddelde jaarverbruik eveneens af: van 333 m3 in 1966 tot 136 m3 in 1971.

Het populierehout werd door de meeste bedrijven gebruikt voor de vervaardiging van emballage zowel voor een- als voor meermalig gebruik. Evenals in 1966 bleek in 1971 nog steeds hoewel niet in zo s t e r -ke mate - bij de bedrijven met de kleine omzetten van populierehout een voorkeur te bestaan voor het fabriceren van uitsluitend eenmalige embal-lage. Van de grotere verbruikers daarentegen fabriceerden de meesten zowel een- als meermalige emballage. Uitsluitend meermalige emballa-ge werd in beide groepen bedrijven en in beide jaren slechts door een minderheid geproduceerd.

Tabel 4 toont aan dat van het in 1971 verbruikte populierehout hoofd-zakelijk eenmalige emballage gemaakt werd, zowel door de bedrijven met omzetten van minder,als door die met omzetten van meer dan 500 m3 populierehout per jaar.

Tabel 4. Produkten van de bedrijven die populierehout verwerken (1971) Bedrijven Verwerkt tot Eenmalig fust Meermalig fust Eenmalige pallets Meermalige pallets Totaal met jaaromzettenvan < 500 m3 m3 500 100 900 400 1900 % 26 5 48 21 100 2: 500 m3 m3 22100 600 23 200 20 600 66 500 % 33 1 35 31 100

Alle bedrijven die populierehout verwerken m3 22 600 700 24100 21000 68 400 % 33 1 35 31 100 Omdat bij de enquête over 1966 geen specificatie werd gevraagd van het verwerkte hout naar de ervan vervaardigde soorten emballage, kon niet worden nagegaan of zich sindsdien verschuivingen in deze produktie hebben voorgedaan.

§ 3. De v o r m w a a r i n p o p u l i e r e h o u t d o o r d e e m b a l l a g e -i n d u s t r -i e w e r d -i n g e k o c h t

In tegenstelling tot 1966 werd er in 1971 door de emballage-industrie uitsluitend nog rond en gezaagd populierehout aangekocht; van de aan-koop van geschild of gesneden populierehout is niets meer gebleken.

Hoe het populierehout door de emballagebedrijven werd aangekocht laat - voor beide onderzoekbaren - tabel 5 zien.

Tabel 5. Vorm waarin populierehout werd aangekocht

Vorm waarin werd aan-gekocht Uitsluitend rond Uitsluitend gezaagd Zowel rond als gezaagd Zowel ge-zaagd als geschild Totaal

Bedrijven met jaaromzetten < 500 m3 1971 1966 aan- % aan- % tal tal 2 14 9 43 12 86 12 57 _ 14 100 21 100 van s= 500 m3 1971 1966 aan-tal 12 10 4 26 % 46 38 16 100 aan- % tal 5 31 6 38 3 19 2 12 16 100 Alle bedr; populier v 1971 aan-tal 14 22 4 40 % : 1 35 55 10 100 ijven die erwerken 1966 aan- % tal 14 38 18 49 3 8 2 5 37 100 Het blijkt dat in 1971 in de groep verbruikers met jaaromzetten van

< 500 m3 populierehout, 86% van het aantal bedrijven dit hout uitsluitend in gezaagde vorm aankocht; in 1966 was dit percentage 57. In deze groep liep het aantal bedrijven dat het populierehout uitsluitend in ronde vorm aankocht terug.

Anders lag het bij de bedrijven met jaaromzetten van ^ 500 m3 popu-lierehout. Hier was een groei waarneembaar van het aantal bedrijven dat dit hout uitsluitend in ronde vorm aankocht, alsmede van het aantal dat uitsluitend gezaagd populierehout aankocht.

In zijn totaliteit liep het percentage bedrijven dat uitsluitend rond po-pulierehout kocht in 1971 iets terug, vergeleken met dat in 1966, terwijl het percentage dat uitsluitend gezaagd populierehout kocht een lichte stijging onderging.

In tabel 6 i s het aantal bedrijven dat populiererondhout verwerkt, a l s -mede het verbruik van populiererondhout, verdeeld naar aankoop van ge-hele bomen en aankoop van alleen geschikte delen daarvan.

(Tabel 6 zie blz.16 .)

Bij de bedrijven die populiererondhout verwerken bestond geen duide-lijke voorkeur voor aankoop van uitsluitend gehele bomen of voor aan-koop van uitsluitend geschikte delen. Hoewel bij de kleine verbruikers een voorkeur voor dat laatste bleek te bestaan waren hun omzetten zo klein dat ze op het totale beeld geen invloed hadden.

De 11800 m3 die door vier bedrijven in beide vormen werd aange-kocht bestond voor 80% (9400 m3) uit hele bomen, zodat de aankoop van hele bomen 16 900 m3 bedroeg en die van geschikte delen 14 400 m3 {resp.

01 o

â

f

a is cS S o > •v u et a G

1

J 3 'S o u <u u <0 • I - I

ä

>

'3

u . Q u > <D B

.8

S.

a

S (U .&, U T 3

< s

ss

g

J C T ! S 01 ^ i CJ •»-* S 1—1 p es < > u CD

a

^ o o in ,_ ai .

I *

< 3

C ai > P . O c ai < Tji oo ao ( N CO CO O O O o o o in o co t - N H • * oo co <N CO CO O O O O O O co t - co t - H H O O Tt< CD O O O O CM CO p ,2 a! (3 T 3 m .. bo m :hikt e e 0) « 7 3 l—1 CQ - r - l D U O ) B O B "3 ai -t-> O EH cn a> •i-H O

s

u 0) > _0) ^ ai ai C O • C 'S O r< 4) U B.

a

a > 3 t i - O Si O) > V

a

öS

H

P. o ,« ^ 2 P

« 3

P 4 J 5 "3 •fc,o J j 3 h T 3 T 3 C IB O ja u a o) < a ^ CO S o5 .

<J=

r H O O O CD U3 CD m CD r H O O O O w co O TJ< CM o co t-< © o r H O o CO l-< CO 0 0 r H ER 'S _o u CO

a

o 'S' ° _{g, m}

a

-4-» CD N

s

o a ai

< 3

E£ p. o o J«! g a i C a i > 0) • r - > • * H £ •s o _ -g « » Je S ai cd •«•« > > co c- m r H CD r H O o t -m o o m o CM O O CD T H O O oo o co Tt1 o eg o i o CO TJ4 O o co . <D O

54% en 46%).

Een duidelijker voorkeur bestond er t.a.v. de leverancierskeuze: 66% van het populiererondhout werd in 1971 uitsluitend via de handel gekocht.

(Tabel 7.) Van de 4 800 m3 die zowel van de producent als via de handel werd betrokken werd de helft bij de producent gekocht, zodat van het to-tale populiererondhoutverbruik 73% (22 900 m3) via de handel en 27% (8 400 m3) van de producent werd betrokken.

Met betrekking tot het gezaagde populierehout werd in het enquêtefor-mulier gevraagd in welk stadium van bewerking men het hout afgeleverd wilde hebben. Doordat deze vraag door de ondernemers verschillend ïnterpreteerd bleek te zijn, kan hierover geen duidelijk beeld worden ge-geven. Wel bleek dat de meeste bedrijven die in 1971 gezaagd populiere-hout hebben verbruikt, dit gekantrecht, op maat gezaagd of op veelvouden van de gewenste maten hebben aangekocht.

Het opstellen van een overzicht van de verwerkte hoeveelheden ge-zaagd populierehout, naar afmetingen gespecificeerd, was niet mogelijk omdat deze te veel varieerden: de lengtematen tussen 5 en 450 cm(!), de breedten tussen 3,3 en 15 cm en de dikten tussen 0,7 en 15 cm. De kleinste lengten en de grootkleinste dikten werden door de palletbedrijven v e r -werkt: hier vindt het populierehout uitsluitend toepassing in de klossen van de pallets.

§ 4 . V o o r w a a r d e n w a a r a a n p o p u l i e r e h o u t v o o r d e e m -b a l l a g e - i n d u s t r i e m o e t v o l d o e n

Voor het populiererondhout waren in het enquêteformulier de volgende ichtprijzen vermeld (1971):

a. stamstukken tot 50 cm diameter goede onderstam

noestige onderstam middenstuk

b. stamstukken van 50 cm diameter en op goede onderstam noestige onderstam middenstuk c. tophout (noestig) f 90 - 100/m3 f 60 - 70/m3 f 50 - 60/m3 f 120 - 130/m3 f 60 - 70/m3 f 60 - 70/m3 f 40 - 50/m3 Het bleek dat men over het algemeen wel bereid was het rondhout t e -gen deze prijzen aan te kopen; slechts twee geënquêteerden vonden de ge-noemde prijzen ca. 10% te hoog en een andere geënquêteerde vond alleen de gestelde prijs van het noestige tophout te hoog; hij was bereid dit hout aan te kopen voor f 35/m3.

Met betrekking tot het gezaagde hout werden de geënquêteerden in de gelegenheid gesteld zelf een aanvaardbaar geachte prijs te noemen. Dat deze prijzen belangrijk uiteenliepen, blijkt uit tabel 8.

Tabel 8. Door de geënquêteerden aanvaardbaar geachte prijzen van gezaagd populierehout

Bedrijven met jaaromzet populierehout Aanvaardbaar geachte prijs per m3 (gez.) 500 m3 (rondhout) Aantal bedrij-ven Verbruik in m3 (rondh.) > 500 m3 (rondhout) Aanvaardbaar geachte prijs per m3 (gez.) Aantal bedrij-ven Verbruik in m3 (rondh.) f 130,-f 160,-f 175,-f 180,-f 190,- f200,-1 1 1 2 2 1 25 75 50 250 600 175 f175,-f 180,-f 185,-f 195,-2 4 3 2 6 675 10 950 2 850 7 975

Bij de interpretatie van dit overzicht moet er wel rekening mee wor-den gehouwor-den dat ook de kwaliteitseisen die de bedrijven aan populiere-hout stellen sterk verschillen. Overigens was het aantal bedrijven dat een prijs wilde noemen niet groot.

Door middel van twee vragen in het enquêteformulier is getracht de redenen vast te stellen waarom veel emballagefabrikanten geen of weinig populierehout verwerken. Enerzijds is rechtstreeks naar deze redenen gevraagd, anderzijds is gevraagd welke eisej» men aan populierehout stelt of zou stellen.

Door de 54 bedrijven, die in 1971 geen populierehout verbruikten, wer-den daarvoor de volgende rewer-denen opgegeven:

Aantal bedrijven eigenschappen van populierehout voldoen niet

aan eisen

afnemers eisen andere houtsoorten

kwaliteit van populierehout voldoet niet aan eisen prijs van populierehout is te hoog

geen interesse voor populierehout geen ervaring met populierehout niet beantwoord door

14 9 8 5 1 1 23 De bedrijven die bezwaren hadden tegen populierehout op grond van de eigenschappen van deze houtsoort noemden met name:

- onvoldoende spijkervastheid, breukbestendigheid en reparatiemogelijk-heden

- kromtrekken - scheuren - te zacht

- niet goed van kleur

Aangaande de leveringen werden o.a. de volgende bezwaren genoemd: - droogtegraad onvoldoende

onvoldoende mogelijkheden om vele maten in grote hoeveelheden te v e r -krijgen; geïmporteerd naaldhout kan hieraan wel voldoen.

De vraag naar de eisen die de geënquêteerden aan populierehout stel-den had betrekking op het gebruik van rondhout en van gezaagd hout; in het laatste geval zijn de gestelde eisen nog weer verdeeld in kwaliteits-en af lever ingsei skwaliteits-en. Niet alle geënquêteerdkwaliteits-en beantwoorddkwaliteits-en deze vraag, anderen vermeldden geen speciale eisen te stellen. Deze antwoorden zijn gezamenlijk ondergebracht in de rubriek "Geen speciale eisen".

In het volgende overzicht zijn de gestelde eisen weergegeven in volg-orde van het totale verbruik in 1971 van degenen die de eisen stelden. A. Rondhout Betreft verbruik van

Minimale topdiameter 25 cm 9 050 m3 Fineerkwaliteit 7 550 m3 Niet te noestig 7 000 m3 Wormvrij 5 800 m3 Recht 4 800 m3 Ijzervrij 2400 m3 Kankervrij 2 150 m3 Algemene eisen, zoals "geschikt voor kisthout" 1650 m3 Geen speciale eisen 5 300 m3

B. Gezaagd hout

1. Eisen aan de kwaliteit van het hout

Weinig kwasten 13 500 m3 Blanke kleur 11250 m3 Geen broei- of ringscheuren 10 500 m3 Wormvrij 10 050m3 Geen ingegroeide bast 10 050 m3 Recht 4 050 m3 Geen rot 600 m3 Algemene eisen, zoals "gaaf", "gezond",

"goede kwaliteit", e.d. 950 m3 Geen speciale eisen 11 050 m3 2. Eisen aan de zaagkwaliteit en wijze van afleveren

Haaks gezaagd 10 050 m3 Hart-gekloofd 10 050 m3 Geen wankanten 9 800 m3 Gelijkmatig gezaagd 4 050 m3 Vers gezaagd 1750 m3 Indien v e r s gezaagd, stipt op tijd leveren 1450 m3

Samenvatting

Uit het onderzoek is komen vast te staan dat de Nederlandse emballa-ge-industrie in 1971 in 94 bedrijven 721 000 m3 (rond)hout heeft verwerkt. Het grootste deel hiervan bestond uit geïmporteerd, gezaagd vuren (54%). Het aandeel populierehout dat werd verwerkt bedroeg 68 400 m3 (9%). Hiervan werd een derdedeel geïmporteerd.

Aangaande de verwerking van populierehout in deze industrie geeft onderstaand overzicht een samenvatting.

Verbruik 1971 Bedrijven met omzet populier Verbruik 1966 aantal bedrij-ven verbruik in m3 (rondh.) gemiddeld per bedrijf aantal bedrij-ven verbruik in m3 (rondh.) gemiddeld per bedrijf & 500 m3 < 500 m3 Totaal 26 14 66 500 1900 2 560 140 16 21 21450 6 990 1340 330 40 68400 ₁₇₁₀ 37 28 440 770

In 1971 werd gemiddeld per bedrijf ruim twee keer zoveel populiere-hout verwerkt als in 1966. Het aantal bedrijven met jaaromzetten van ^ 500 m3 populierehout nam toe evenals hun gemiddelde omzet per jaar; Bijde groep kleine verbruikers was het omgekeerde het geval. Óf de toe-neming in het gebruik van populierehout ten koste is gegaan van het ge-bruik van andere houtsoorten, of dat deze groei onderdeel is van een totale schaalvergroting van de emballageindustrie kon niet worden v a s t -gesteld, omdat er in 1966 nog niet geïnformeerd werd naar het verbruik van andere houtsoorten.

Van het totale houtverbruik in deze bedrijfstak in 1971 werd slechts 76 300 m3 (11%) gebruikt voor de vervaardiging van meermalig fust. Van het totale populierehoutverbruik was dat slechts 700 m3 (1%). Het groot-ste deel van het totale houtverbruik vond zijn toepassing in de vervaardi-ging van eenmalig fust: 277 400 m3 (38%). Dit gold echter niet voor popu-lierehout; het bleek dat er evenveel populierehout werd gebruikt voor de vervaardiging van eenmalig fust als van eenmalige pallets en van m e e r -malige pallets.

Als voornaamste bezwaren tegen het gebruik van populierehout wer-den de eigenschappen en de geleverde kwaliteit van dit hout genoemd. Een veel genoemd bezwaar was de onvoldoende spijkervastheid; spijker-vastheid van het hout is voor verschillende emballagevormen immers absoluut noodzakelijk. Opvallend was ook dat verscheidene fabrikanten klachten uitten over de door de zagerijen geleverde zaagkwaliteit. Dit leidde tot voorkeur voor geïmporteerd gezaagd hout - waarvan de prijs dan geen bezwaar blijkt te vormen - boven inlandse houtsoorten, waaron-der populierehout.

B I J L A G E N

s 3 w o < , ai w to ~ ~ ^ ^ 'ci S S o. fi rt5 S D. Q as 3 s s*-k "3 1 M T3 t-rt *= c 2 H .S 5 o o o o CO Tji ó o o o o o LO ( M T t * O - ^ CD ^ r H i-H O O O O O O CM QC t -C7S t > CO O o o o CO r - l t o CO O O O O CO LO .—1 O 1 o I N O o o CM O O ^ ' O O CO CO O O 0 0 0 0 CM o o CM 1 o o (M t -o -o o o CM CO OS o CO CS O O o o O O O o o o T } < I N t > «H t - CO O o o o CO CO t -o -o o o CO TJ< i - t c o 1 o o CM o o o o o o N i< t -CM CO <N

i l

S E

3 o o o o o o co tr-as c-c- co o o o o co as o o o o co co co t > ao c-CM o o o o cc co o o o o o co LO c o CO ^ «H CO CO o o o o C7S CM co *o 2 o '—' Tl n o e - I-, C O bc O o ^ 3 - a h 3 o e Ü > Q < CÖ cd -4-1 O H O O 1 o o CO l O CO r H O O 1 o o i-t L O •*p CM o o LO O o co co o o o o CO C l CM CM O o o o CO CM CM CO O O O o o o r H O t-H o o o o o o - * O CM O TF CM O o CM O .-H O o as o o o 0 0 o o o co o o o o o o o o o co co - ^ LO • * o o T H as O 1 o • < # o o X as o o co l O o o i H LO O O co o o o o 0 0 CS] o o co o o ö o o o CO LO T f o o o o t - co o o o o o o as <M CM 1-H CM o o o o o o co t - -^ O CO ss

is

o "O rZ C o S s. O 3 . * O - , © O, 3 -C ' S 3 w > e. pa < 3 C M I C O bO o O U 3 -O ^ 3 0 3 O > D < „ o o

op O o < , 0) co di . 3 ,ïï s s a S Sf 0) G <S 5 £ S ° C Ë o o o o o o H i > n o o o o o o co as co o o o o o o CD oi o o o o o o o l ß i ß t o t - CM ( M o o o o o o (M i ß CO o o o o a i CM o o o o CM 0 0 O O | o o o o o o o C- N O o o .H CO iH O o co CM co o o Öï o o Iß o o co i-H CO o o o o CD - * O O O o o o < N a i Tt< o o o o o o co o co t - rH o o o o co r> O »-H r-i CO 1 O O o o o o o co o C- r-l r-t CO 1 1 O o ai i o o ai i o o Iß o o Iß 1 o o TH o co o o t-o o tr-Ol t r -1 O o o o 0 0 CD O O I o o r H c o o S p 0) .> 'u T3 <U m

e

o o o Iß V £ Cl > o u o 0) ~ 3 u 3 M <D Û 3 T 3 O 0) C ft ff) < 3 O e 3 c C O t f t ) a) ^ 3 - o S- 3 O C O Q < Cö Q) O S H < o o o o o o O CO c o H o e q CM i H r H O O O o o o r H r H t > T f O l T ^ CM O O O o o o CO CO CM o o o o o o TH t > CM CO O O l CD CM »H O O O O O O CM i ß m o o o o CM CO CO 00 CM rH O o o o tr- CD CM rH TJ* r^ i-I O O O o Iß Iß CM CM c-o c-o o o co ai TH iß O T-H 1 1 O O rH O o CM 1-1 t 1 O o Iß 1 o o Iß 1-i co rH o o co TH Iß rH O o co Iß t-o o co 1~i Iß CM O o CD CM iß i-i O O co CO Iß TH o o co r~t O o Iß o o tr-CM rH CD O O O o o o GO CM r H O O O o o o TH CO Tf* O CO r H o o o o o o ( M M N c- ai co o o o o iß as CD CO rH OS rH CO 1 O O CM '-' O o o o Lß t> CD CM rH OS ^ co 1 1 o o ai i o o ai i o o lß 1 o o lß 1 o o 00 i - t rH lß o o CM rH O o CO o rH lß 1 TH O O O o o o •HH O t -CD CO CM CM O O O o o o CO CM O O r-t r H O O O O O O ( O TP CO CD O O O O IN iß CO T~f Lß O O O o o o as a i TH CM CM CO r H O • " o at c a> ft P H < o 2 .3.2 u a> bc a> a> u 3 - o u 3 o e O > Q < 3 O si • a •a S o a> -I < 23

3-o J 3 co •a e ca c o T 3 S-i O CJ

s a

s

_o b ß a O PQ r H t -a i f - H e OJ N S o CJ .> s* • a nz en B eß es •£ es CS c es > a o 0 a < O O O o o o H n co co oo co io ^ o r-i CO O m « Al ' ^ . T m > o o o o o o t - n o flHffi CM . - I t > 0 0 c o T 3 o tn 0 «3 Q - T 3 • o - o e c CJ o t - j +-> 2 _2 CQ CO ."^ — D D Cfl T 3 C ,53 "2 co ' S T 3 CJ 'S a £ o bD O o N o N S o CD S c o > 1 -T 3 O m co a o o o o 1 o o o • o e ctf > l O H O i CO cd c o . -S 2 c j cd 'S •? a-s g CJ " c o b ß . ~ O , T 3 - O £ e o -» <" Si, * j + j h c '3 '3 — r~> .—' CJ CO CO £ .'S • - o P P N o o o o o o CD CM CO GO -st* r-t CO CM CJ o > LO •o u e 2 43 £ .s a • c i s ) CO £ O O O O O • " T H C - OS H ( M O l Î H

a

s

*CJ M T 3 C CJ 3 'm CO T 3 C .2 c T 3 C O _ 3 'S •a CJ CJ S S a. S o b ß Cï s C D a N Ü < 3 O £ o o 0 1 2 _« es c a O < »-H c -OS i - H C 'r"' Ü M B o c eu .> • a CJ cq 3^ co s E * c3

1

c CS > a c o g < O O O o o o n H t û GO' C O T J < •* 1 I m a) N s O CO - s o s ° _ o c CJ o > • - " ' " Al u • G c => CS P > 3 O s: 2 "es CS E 7 3 CJ _2 C0 ^ 3 c o o • a CJ _ 3 CO its 3 O O O 01 73 *c 73 C eu _£ P P N CD CO O ° O -4J O 0 1

sS

f i V o £,S 1 4 • ° C ^ es m > 3 C Ä 2 "es CS c 7 3 Ü 3 co .-£ 3 0 o 5 5 _o o rt o , "—' T 3 ^J f -s ^ i—i CD S o P D N o o o o o o C O C O o t - c o CO CO CM 3 „_. o es'S es g O | es T 3 T 3 ' c c O O 3 = S Cfl C0 £ . « S c ^ P N O O O o o o CD [ > t -O CD C-O n H e -rn co - £ 3 ^ 2 "5 -C o s |

l §

ce — 7 3 T 3 C C CJ o '5 '5 co In 5 S O O co "5 T 3 CS es P CJ ej c5 "5 o H

co CU cti O , O CO <2 s t a > H5 c

5

•S o ! È O > CD •o O . O Q r - l t -C Î i H c -*-» CD S o > h T 3 CD PQ 2 ^ c o

s

ä* 'S 'S ca ca c ctf >

s

_3> •3 « ca i O > o o o o o o O 0 0 0 0 CM CO T * t - M i f l * H CM CO CO 'S co ^ , 2 & 3 'S J2 « a's • o u « c c « CD o 3

I s »

CO CO > E S o P £ N o o o o o o W CO f CD C - i-H t Û N N O CO NI g S o o o w o I-H MJ l-H ** cd a> at « > T3 +J C CO CD 3 . -4-) <ta-l i co > : s o O O O o o o CO CO m m m co co m ei) g g " O e ° o o > l O V h •a e » cd m > co I— CU o S rt « •2 o-'S TD TD -M C C co 0) CU 3 3 2 'S CO CO > ä S o P P N ^ O CO CM CO Tt< O O O O O O CC CM O CO t - O t - H C Î T H CM CO O o O O O CM co œ co P eu Q . "3 « o . ca •a -o *» c c « eu a» 3

II-3

CO CO £ . - S o P D N W 1-3 3 3 O • C -a c 0 h o • c ri N! y b o D . O Ü i - t 0 5 t - l C o N S o c o .fc, h •a CD m s« c o e L« M C ca ca c > o o S c ca < o o o o o o W H O 0 0 CM O O H O o o o o o o t - o n co co co Cr- co o o o o o o C M C O C O lo co m c N : S o "

s

c CD > U TD CD fÖ CO

s

o o o o I - H Al e « > •o bO ca rt -o M G CD O T 3 T J P 0 O CD -4-> -M 3 3 CO CO •4-> -4-> T 3 O u co 73 T 3 SP ca o bc "3 S o P P N CD N S o a i S C CU > h TD CU m c o

s

O O O O l O o o m c ri > SP ca T D NJ C CD O b u h •a -a e c Q CD 4 J -t-> _ 3 _ 3 'm 'm £2 S • o C 5 CO ca TD SP ri CD b û CD 0 D P N CD SI

s

O r i g C CD > U TD CD pq C O s o o o m v c ca > c o •a * S .2 ri T 3 rt N S T3

a s l

• O T 3 * p p N © o 2> • U * J b o '3 '3 rn —t i—i . o CO CO fe S S o D t> N - CD > S-T 3 CD . Q CD ^-< c o • a h g1 S a i TD rt H C i j bo u S T3 T3 S B B S CU CD y p p C£ '3 3 rs £ H u CG CO fe S .tJ o P P N O O O o o o T H t - O l O i-H 0 0 CO CM W m ^ H

BIJLAGE 3

Bij het LEI g e r e g i s t r e e r d e bedrijven die houten emballai Houthandel en kistenfabriek Fa. Alers Suilen

Akzo Kistenfabriek A.S.A.S. Fa. M. Bakker en Zn. Houtbedrijf Boskoop Beltman N.V. Blom's Kistenfabriek

Mij. tot Expl. van Bodengraven's Kistenfabriek N.V. N.V. Kistenfabriek v / h N. de Boer

Kistenfabriek W. de Boer Gzn. Kistenfabriek E. v.d. Bogert Fa. E.J. Bos en Zn.

Emballagefabriek G. v.d. Bosch

Ie Maaslandse Kistenfabriek Gebr. M.J. en J. Buuren Houtbedrijf Caspar Vliegen

N.V. Houthandel en Kistenindustrie P. Coorens Cuppens' Houtzagerij

F i r m a Damsma

Emballage-industrie en houthandel "Dongen" N.V. F i r m a M. van Egmond en Zn.

N.V. Emballage Industrie "Eminos" N.V. Emballagefabriek " E s p e r o " F a b e r ' s fabriek voor houtbewerking N.V. Houthandel J.M. van Gasselt N.V. Geldcrhout N.V.

N.V. Houtfabriek v / h Gebr. van Giessen Fa. J. Goedbloed en Zn. C V .

G o r t e r ' s Emballagefabriek Fa. Gebr. P. en J. Gouweleeuw Kistenfabriek C. Guidemond j r .

N.V. Kisten- en vatenfabriek A. de Haan en Zoon H a l b e r t s m a ' s fabrieken voor houtbewerking N.V. Houtindustrie en houthandel Hallensleben Heemaf N.V. afd. Emballage

N.V. Houtbewerkingsbedrijven Hellenthal-Vos N.V. Hillegomsche Houthandel Hofman Houtindustrie N.V. ge vervaardigen (januari 1972) Swalmen Arnhem Gouda Sassenheim Boskoop Enschede Noord-Scharwoude Honselersdijk Nijkerk Zaandam Waardenburg Barneveld Hillegom Maasland Heer Swalmen Asten Leeuwarden Dongen Rijnsburg Oss Rotterdam Assen Venlo Gorinchem Naaldwijk Middelburg Rijsenhout Berkel en Rodenrijs Katwijk a.d. Rijn Amsterdam G rouw Den Hoorn (Z.H.) Hengelo (Ov.) Hasselt (Ov.) Hillegom Amsterdam

Fa. G.Ph. Homburg

G. Hordijk Houtindustrie Berkel N.V. Kassenbouw en Kistenfabriek I. v.d. Homberg Fabriek voor interne transportmaterialen Hoza N.V. Kistenfabriek J.H. Jansen

N.V. Kistenfabriek v / h H. de Jong en Co.

Houthandel en houtwarenfabriek v A Jongekrijg N.V. N.V. Kistenfabriek G. Key

N.V. Kistenfabriek v A G. Key Kuiperij K. Knoester en Zoon Kistenfabriek G. Kramer en Zoon N.V. Houtindustrie E. Krepel N.V.

Emballagefabriek en houthandel "De Kroon" N.V.

A. Kuyvenhoven's Kisten-, Broeibakramen- en Vatenfabriek N.V. Lissesche Kistenfabriek

Kistenfabriek fa. B. Looman en Zn. Loos' Emballages

Kistenfabriek P.M. de Man Kistenfabriek Th.A.J. Matze

Meilinks Houthandel en Kistenfabriek N.V-Kistenfabriek C. Moot

N.E.P.A.

Kistenfabriek, houthandel en houtconstructiebedrijf "Nieuwe Zorg" v A G. v.d. Maat

Nieuwland's Kistenfabriek

Houthandel. houtzagerij en kistenfabriek N.V. van Nunen Oldenboom's Houthandel N.V.

E e r s t e Haagse Kistenfabriek L. den Os

Houthandel en Kistenfabriek v A H. Oudejans N.V. Houtzagerij "De Peeldijk" C.V.

Philips Gloeilampenfabriek N.V. Afd. Kistenmakerij N.V. Kistenfabriek "De Phoenix"

Kistenfabriek en Houthandel v.d. Plas N.V. Poeldijkse Kistenfabriek Kistenfabriek P e e t e r s

Kuiperij, vatenhandel en kistenfabriek fa. A. Pronk Mzn. Fa. Th. Reeuwijk en Zoon

Emballage-industrie en houthandel "Noord-Brabant" fa. C.J. van Rooij

Kistenfabriek D. van Roosendaal De Rouw's Houtindustrie Oostzaan Berkel en Rodenrijs Lomm Scheemda Almelo Rotterdam Heinenoord Hilversum Nijmegen Scheveningen Zuid- Scharwoude Klarenbeek Made Naaldwijk Lisse Voorburg Nijkerk Moerkapellè Sassenheim Borculo IJmuiden Rotterdam IJsselmuiden Maassluis Best Zelhem 's-Gravenhage Edam Beek en Donk Schijndel Halfweg (N.H.) IJmuiden Monster Gronsveld Scheveningen Sassenheim Oss Haarlem Ammerzoden 27

Kistenfabriek C. Schiereck Fa. H. Schuil

Kuiperij en kistenfabriek Schuurmans en Zonen N.V. Simons' Emballagefabriek en houthandel Smit's kistenfabriek

N.V. Houthandel en Emballage-industrie v / h Chr. Smolders en Zonen

Steyn's Emballage N.V.

Vaten- en kistenfabriek C. van Toor Czn. N.V. Houtwarenfabriek "De Unie"

Verhees' Houtbedrijf N.V. Emballagefabriek L. Verhoeven Kistenfabriek J . T . Vis

Houthandel, zagerij, schaverij, kistenfabriek W. de Vries Fa. Vroegop en Zonen. Kistenfabriek "De Hoop"

Fa. J. en C. Wallraven Kistenfabriek J. L. van Wooning B.G. van Wooning en Zoon

Fa. B.H. Groot Bramel en Zoon C.V.

Krimpen a.d. Lek Enschede St. Anthonis Oosterhout Cuijk Borkel en Schaft Voorschoten Maassluis Landsmeer Leende Bolnes Westzaan Helmond Broek op Langendijk Venlo Haarlem Haarlem -— Vorden