Proeftoets
Opgave 1 Export Turks water
1 GB 143F
2 Israël en de omringende landen zijn niet erg bevriend of verkeren zelfs op voet van oorlog met elkaar. Water leveren aan Israël zou eerder tot meer spanningen dan tot vrede leiden.
3 De Eufraat en de Tigris zijn internationale rivieren. Wanneer je water aan deze systemen onttrekt, betekent dit automatisch oorlog met Syrië en Irak. Je verkoopt dan immers water aan landen verderop ten koste van deze twee landen. De Ceyhan en de Seyhan zijn volledig Turkse rivieren. 4 Voorbeelden van een juist antwoord:
- De Arabische landen zijn bang dat ze afhankelijk worden van Turkije.
- De Arabische landen vrezen de regionale machtspositie die Turkije zou verkrijgen. 5 complementariteit
De Turken willen wel water leveren aan naburige landen, maar willen daar op gunstige voorwaarden olie voor terug.
Opgave 2 Aquifer
6 A meer/oppervlaktewater
C bron/kwel/spreng D ondoorlatende laag
E aquifer (watervoerende laag) F ondoorlatende laag
7 E is een poreuze (gesteente)laag, D en F zijn ondoorlatende lagen. 8 - de doorlatendheid van de grondsoort
- het verbruik door mensen en planten - de snelheid van aanvulling door neerslag
Opgave 3 Egypte en water
9 duurzaam: met behulp van zonne-energie zeewater ontzilten
niet-duurzaam: aftappen van ondergrondse waterreservoirs (de Nubische aquifer)
10 Libië pompt water op uit de Nubische aquifer. Daardoor daalt het grondwaterpeil en stroomt water uit het Egyptische (en Sudanese) deel van de Nubische aquifer naar Libisch grondgebied. Egypte verwijt Libië diefstal van water dat Egypte zelf hard nodig heeft (in de toekomst).
Opgave 4 Waterbalans
11 In de waterbalans van Cairo moeten ook de aanvoer en de afvoer van de Nijl en het waterverbruik worden verwerkt.
De kaart zou moeten heten: ‘Nuttige neerslag’. 12 Van Beirut.
- Beide steden liggen wat betreft de temperatuur ongeveer op dezelfde breedte: Jeruzalem iets zuidelijker, maar weer wat koeler vanwege de hoogteligging.
- Beide steden liggen dicht bij zee, waardoor ze in de winter ongeveer evenveel neerslag ontvangen.
- Beide steden hebben een Cs-klimaat, met neerslag in de winter en droogte (en dus veel verdamping) in de zomer.
13 Ongeveer in 1970.
14 - In Israël worden veel (irrigatie)gewassen verbouwd die veel water vragen: bloemen, tuinplanten, groenten, meloenen, citrusvruchten.
- De aanvoer vanuit de Jordaan is afgenomen. - De bevolking is snel toegenomen.
15 - Het land is dichtbevolkt. Om voldoende voedsel te produceren voor zoveel mensen is een intensieve vorm van landbouw nodig.
- Irrigatielandbouw levert veel producten op voor de export.
Opgave 5 Stroomgebied
16 Het gebied dat afwatert op een bepaalde rivier en haar zijrivieren. 17 - De rivier stroomt door Israël, maar ontspringt in Libanon.
- Zijrivieren van de Jordaan stromen door Syrië en Jordanië/buurlanden - De Jordaan is de grensrivier tussen Syrië en Jordanië.
2
Opgave 6 Politiek en Midden-Oosten
18 - Palestijns zelfbestuur.
- Stopzetting van de bouw van Joodse nederzettingen. - Erkenning van de staat Israël achter de Groene Lijn.
19 - Fysisch-geografisch: volgens GB 140A (GB 52:130 A) is er veel neerslag in het berggebied van de Westelijke Jordaanoever. Israël pompt veel van dat water op en voegt het toe aan de grote nationale waterleiding.
- Sociaal-geografisch: volgens GB 140C (GB 52: 130 D) liggen in dit gebied veel Joodse nederzettingen en wegen. Israël wil dat gebied niet kwijt (zoals blijkt uit de bouw van allerlei, dure, afscheidingsmuren).
20 Er is een groot aantal uitbreidingen van Joodse steden, nederzettingen en wegen voorzien.
Opgave 7 Waterverdeling
21 Doordat Turkije en Syrië steeds meer stuwdammen aanleggen en meer water gebruiken voor eigen landbouw, blijft er minder water over voor Irak.
Opgave 8 Waterconflict
22 Voorbeelden van goede antwoorden:
- 1993, Conferentie van Oslo. De VS bemoeien zich met het conflict in hun poging om een vredesregeling te treffen.
- 1948, 1956, 1967 en 1973: oorlog tussen Israël en de Arabische landen. - 1991, Golfoorlog: Irak bestookt Israël met (Scud)raketten.
- 2004: Veiligheidsmuur moet weg van Internationaal Gerechtshof, Den Haag.
23 De Palestijnen leefden van Mediterrane landbouw en extensieve veeteelt. Daarvoor is betrekkelijk weinig water nodig.
24 - Ze hebben zelf meer huishoudwater en drinkwater nodig omdat de bevolking snel is gegroeid. - Ze passen meer irrigatie toe in de landbouw.
- Ze moeten veel meer betalen voor het water dan de Israëli’s.
Opgave 9 Eufraat en Tigris
25 De rivieren die vanuit het land naar de Eufraat stromen zijn wadi’s, die vrijwel geen water leveren aan deze rivier.
26
- In deze landen wordt ondergronds water gewonnen. - Er wordt water van elders aangevoerd.
- Er wordt zoet water uit zeewater gemaakt.
Opgave 10 Red-Dead Canal
27 Richting pijl A
28 - Het waterpeil van de uitdrogende Dode Zee kan op niveau worden gehouden/verhoogd. - Dankzij het grote hoogteverschil kan elektriciteit worden opgewekt.
- Met behulp van de elektriciteit kan zeewater worden ontzilt tot zoet water voor bijvoorbeeld irrigatie in de Jordaanvallei).
29 Het kanaal vanaf de Middellandse Zee loopt door Gaza. Dat is vanwege de politieke onrust daar niet aantrekkelijk voor Israël.
Van dit kanaal kan ook Jordanië profiteren, van het andere niet. (Jordanië ontvangt weinig neerslag en heeft zoet water nodig voor de irrigatielandbouw en de steden/Amman).
