• No results found

Hoe instructief moet de Grondwet zijn?

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Hoe instructief moet de Grondwet zijn?"

Copied!
1
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)

s& d 11 | 2008

54

elzinga

/

witteveen

Waarom hebben wij een onzichtbare Grond-wet? Dat was de vraag die eind februari centraal stond op een feestelijke bijeenkomst ter viering van de laatste grote wijzing van de Grondwet, vijfentwintig jaar geleden. De Grondwet is een belangrijk juridisch document dat vastlegt hoe de verhoudingen tussen de politieke organen behoren te zijn, dat de monarchie in het leven roept en dat in juridische zin bestaansrecht geeft aan regering, parlement, rechtspraak, provincies en gemeenten. Burgers vinden er een catalogus van grondrechten in: zeer open gefor-muleerde bepalingen waaraan een uitgebreide jurisprudentie inhoud heeft gegeven. De tekst als geheel geeft uitdrukking aan de waarden die zich in onze staatkundige geschiedenis hebben uitgekristalliseerd.

Toch getuigt de vraag over de onzichtbaar-heid van de Grondwet eerder van scepsis dan van tevredenheid. De Grondwet is flets, zei minister Ter Horst op het symposium. Burgers kennen de tekst niet en als ze erin lezen zullen ze hem niet begrijpen vanwege de vele juri-dische begrippen. Dat moet veranderen. Een staatscommissie zal advies uitbrengen over een nieuwe tekst, een die ervoor moet zorgen dat de Grondwet weer ‘een educatieve, instructieve en bindende functie’ heeft, aldus de minister. Heeft dit zin? Staatsrechtgeleerde Kortmann waagde al eens een poging de tekst te hertalen. Dat leverde leesbaar proza op, maar ook een heel andere Grondwet. Zonder daartoe te zijn uitgenodigd had Kortmann allerlei wijzigingen in de staatkundige arrangementen aangebracht. Zo schafte hij met een pennenstreek de Eerste Kamer af en stelde hij een andere methode voor het beperken van grondrechten vast. Hij deed dat met opzet, om reacties uit te lokken. Maar ook andere projecten waarbij de wet in ‘gewoon Nederlands’ wordt vertaald leveren teksten op

Hoe instructief moet de Grondwet zijn?

die niet de oorspronkelijke juridische beteke-nis dragen. Hertalen betekent interpreteren en interpreteren leidt tot veranderen. Zodra men in ernst probeert de Grondwet leesbaar te maken voor iedereen, moet er dus eigenlijk een heel nieuwe Grondwet worden gemaakt.

Maar dat is niet de bedoeling van Ter Horst, zo blijkt uit de opdracht aan de staatscommis-sie. Die wordt geacht geen oude twistpunten te heropenen, zoals over de onderwijsvrijheid (een van de minst leesbare bepalingen trouwens), niet te morrelen aan het fraaie en eigenlijk te begrijpelijk geformuleerde artikel 1 (over gelijke behandeling en het verbod op discriminatie) en te zwijgen over Nederland als democratische rechtsstaat (dat komt in de Grondwet nu toeval-lig helemaal niet ter sprake), want daar hebben we toch maar verschillende ideeën over. Is het erg, zo’n onzichtbare Grondwet? Een ‘educatief, instructief en bindend’ document willen bezitten dat Nederlanders bij de les haalt en hun vertrouwen opdraagt in de politiek, lijkt mij typisch een projectie van politieke wensen. Een nieuwe tekst zal heus niet veel bijdragen aan de maatschappelijke saamhorig-heid of aan het vertrouwen in de boven ons gestelde machten. Eerder gaan we een periode van twisten tegemoet waarin we voorstellen zullen vernemen om het gelijkheidsbeginsel af te schaffen en de doodstraf in te voeren. Intus-sen is het jubileumfeestje dit jaar aan 99% der burgers voorbijgegaan. Gezegend zij het land dat kennelijk een zo vaste institutionele orde kent dat de Grondwet er geen gewoon mens in-teresseert. Orakeltaal die op zon- en feestdagen vanaf de kansels van het recht geciteerd wordt, is meer dan genoeg.

willem witteveen

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Copyright and moral rights for the publications made accessible in the public portal are retained by the authors and/or other copyright owners and it is a condition of

Hierdoor is deze mogelijkheid waarschijnlijk alleen toepasbaar in die situaties waarbij de wijze waarop de verantwoordelijkheden worden gerealiseerd overduidelijk is of van

De op de ledenvergadering in maart 1995 gepresenteerde nieuwe statuten zijn na enkele wijzigingen door de ledenvergadering goedgekeurd. Bij de notaris wordt er de laatste hand

Andere methoden maken koeling niet overbodig, maar dragen bij aan houdbaarheid bij koeling:. • Pasteuriseren (vaste of

Figuur 3: Zwartsteel, een zeer zeldzame varen in Vlaanderen waarvan op de kaaimuren van de Oude Dender in Dendermonde slechts twee individuen werden aangetroffen.. Figuur 4:

Er werd aangetoond dat de Argusvlin- der in het warmere microklimaat van de Kempen meer zou moeten investeren in een derde generatie, terwijl in de koe- lere Polders nakomelingen

Zoals Miek het treffend heeft beschreven: “De overheid heeft enerzijds de opdracht actief zorg te dragen voor het goed functioneren van het stelsel als geheel, anderzijds moet zij

Riet- en biezenoevers kunnen belangrijk zijn voor de vogelstand en zijn ook van belang voor diverse groepen insecten.. Verhoute stengels en overjarige planten vormen