Geregislreer aan die H.P.K. as 'n Nuusblad.
fll
die clcnwln·o:;i('
WCJr<luan
'11vulk
bdmiJC
dat
h,r
wore
of ovnnoi'e
oar .~y Pf')'I<JOI'(ling k(IJ:.
stem
.
'"
'
n
..
11
:
uHl
van
'11·
v
ull
"t
gc(
;is
dot
hy
t>WHl(lg NleUw
dag
IHrsy
twyfwicl
:;al
T\VEEDE
.JA
ARGANG
.
WOi•;NSDAG, 2
J
UN
IE
19
t
13.
N
o
.
28.
JEUGFRONT
OFFISIERE KIES TRONKSTRAf'
!\lege van die 22 Jeu;;rront-offisiere wie SCJ appcl teen die 1dtspraal\ en vonnis van clie magis~raat van Blocmfcntcin onlangs deur die Appclhof vcr· wvrp is, t1et besluit om tron~1straf to ondorgnan in plaas vnn die boete te bctaal. H ulle is inc!ertyd skulctig bovine! v.'eens driloefeninso in 'n It amp en tot tw.!le maande tronkstraf of £25 boctc veroordecl. Dicgene wic se boete betaal is, is Of gcclwing deur omstanclighedc Of hul c;uers, voogdc en vriendll het clit vir hullc betaal. van die negc wnt tron!\ toe gnan, is daar 'n hclc paar welgestc!clc jong bocre vir wic die JJoetc •n ltlcinigheid sou wce.s. HuBe verkies ogler om nie swakkCI' te w::es as 'n jons Sl\oOidogter wat clio Empirc·tronke gctrotseer het nie. 1. n die gcval van mnr. K. Roos van Clarence, l1oofi\Oilll11anclant van die Jcugfront,, wonl •n bcsomtcre offer gciJring. H y staan op die pur}t 0111 te trou, maar terwille van dio erc·straf wat hy verkies 0111 tc onclergaan, het ;1y sy huwelilt uitgestcl tot later. Vocr die tronlalcur is nog verlaas by hllllc dr.ur vricnde a<~ngcdrin;; om 11ullc toe te laat om vir liullc die bcote tc betnal, mnnr hullc 11ct ficr· en dap· per die aanbocl van die hand gcwys.
Uit!anders
Rand Gebiedshoof Aan
(:
,.
,J.
.Japit· ,·an der .\11-nlt', Gchietb -l.ouf 'au diu Y ry:.l;tat, i~ op 19 )lei in Hloetnl'ontein d<•ur th·it' Amcrik;tau-"<' ,<'C:o.oldale aaugcntud. Gcnl. cu 111('1', \"an tlcr .Jiorwo was OJI die slasil' 0111 'n paar dame:, te grooL 11at llll'l di,• Lruiu wt Kimberky &Oil veri rclc llit• sl :wic II'H<S vol sol dale. lllaar tlri!'hl'l OJ) luidrugtigo \\'ySo 'u gcsprek llll't die dames probe<·•· aanknooy. .,!-.hake hantlt:. ~hako ha11tl~." hct hullu lntbelf \'OOrgc:.tel. J)io tlamC"> hl'L egu:r gccn notisic ntn hullc- ge
-tH't'Jn nio.
.luis op daartl[e oomblik hct genl. Ya11 tier ;\fl'l'"·e hom by die thtmes 1-(e· """g ('·n h,\' is ook J1le~ ,.,hake hands'' bcgrool. 'l'oo ook hy nt11 hullo g:een noti~ic uccm nie, hct. ccn \'::til die <.lric hom met 'n bot tel bier our die ki 11 f!.t'· ~Jaan. Die hou was so gcwcldig dat hy bt'I\'USLeloos necrge~11k hcl. '11 ;:.;uitl-.\frik:l:llt~(' :soldaat wat dir aff,~rc
aan-,Jwu ht•l. hc:t ;!t'proh<'lt' I """"IJc:i tn:<•,
maar h~· i:. ook plalgc,.,Jaan.
Die hulp \';til die !.pUC)t'\\'(•f!,pOiil'ic i~ toe i11~r<·ocp. ma:n dit; hd lntllc ITI'· ouhlwldig daL dit clic II'Ct'k n11t die tuilil,~r~· poli:;ie il> 0111 op lc Lrcc. Die mililcrc polisie is gesoCt\ en toe een l!at.cr gevhic! is, het hy eli! nie veilig gcag 0111 aileen iets te docn nic. Later is die snak by die speurdiens aange· n:eld, 111aar nicmand h!!l by gcnl. van !lcr Merwe daardic fiCIS' opgednas nic. Later i:. tlic saak wei opgC'nCem n:ulat 1\ie ~oltlatc al hul bc!olt•nnniug bcreik l<cl.
Ollntiddt•llik n{l die \'oorntl i~ l!<'nl.
\'nn tkr i\lenrc na. die ;"1/a:-.ivnalc Jlu s-piia:d gc>hring. wa:ll' dir· ~ny oor sy l;in dcur 'n f!:CtH·e~hcer lo<'g<'ll't•rk i:,. II~· is latn na sy pla::to ;!t'll\'t'lll.
(;cnl. Van dcr )[cnn• is dcur die ,ofdal" uil~t·~kel 1·ir· hi·- Bot•r ('II 1!1 -.\':t:r.i.
Dr.
Malan
Onthou
lets wat Nooit
Kon
Gebeur Het
~
Die volgcnde vcrbascnde verldaring is in Pretoria deur dr. Malan in die loop van sy toespraak, soos gerapllorteer in Die Burger van 25 Mei, sedocn:
,Mnr. 1-lavcnga hct vir spr. oor 'n verkiesingsoorccni~OI11S gcnader. Spr. 11et nie cenvouc!ig gcweier om, te onllerhanclcl nie. Mnr. Havenga wou he clat sittcnde lode van die A frikancrpar·ty in clic Voii<SI'aad en Provinsialc Rade hul sotcls moes bel1ou EN OAT DIE AFRIKANER· PARTY OOK SOU DEEL IN NUWE OROE·SETELS."
In sy sltriftelike vcrklaring van 27 April waal'in dr. Malan 'n vol-ledigc oorsig gee van sy onderhandC!ings met mnr. Haveng:~ maak hy geen melding van hierdic laaste eis nle. HY KON OOK NIE, WANT OP DIE TYDSTIP TOE HY EN MNR. HAYENGA ONOERHANOEL HET, WAS DAAfl NOG GEEN SPRAKE OAT ADV. PIROW AFSTANO SOU .DOEN VAN SY SETELS NIE. EERS DIE VOLGENOE WEEK HET DIE NU·
WF.. ORDE·KOUKUS OAARDIE BESLUIT GHIEEM, en teen daardie tyd
was mnr. Havenga nie ccns meer in Kanpstad nie! Watter vortrouc l~an die volk in 'n Ieier
he
wat sulke ontsettentlc bewerings maak?YIUEN
DSKAPSE
NT
R
UM
!1\
PORT
ELIZA13E'l'
H
l'it PurL Elizabeth word I'Cl'lle!'lll dal die \'rone-kornm::t11d" aldaar nll't bL•hulp ntn die )Jauuc-komlttanJo op 1 ~Jci 'u l'l'icntbkaJbCIIll'ltm gcopcnhcL waar lede en ~ocd~t·~i:Hlt•:-, :,!;•4· ... ...-llig kau n:rkccr en inligting in11 in. Di<· hc -lau~oLclling d;rarin wa::. bl!~ondcr groot tohol'cr, cu soos ook op antler plckkc
I'Oor,icn hicnlie 5cnlrllnt in 'u grooL bchocft~.:. \-t:>rld<Jar II'OI'tl dat die \'I'Ou
c-aftleliug: l'au Pon Elizabeth baic- bc-lh·~ wi~ is (•n ~root \'t"rw:l~1 ing~ :,!aandc Jll:l:tli 0
S
TtJDIEBEUR
SE
V
A
D
I
E
HE
LP
L
VI
EI<A
AR
JJi" ll-fouds \'an die lli:
lvmekaan·er-C'ni~dng ill J\:aaplantl i.- 11011 in slaal· om lt•ning;, aan ~!'\'onk·nlt· :.tudcnto lOt' te ::.laan. d.w.,. :;turlt·ul•· 11al reed, dit• e~·r ... le jaar nw dit· unin~r ... itcit"· ku1·~u,., a~ll'l' die r11g hct. \-oorl,eu•· sal I'Crlt·l·n 11·ord aan l>lndcnlc wa~ 'n kur~u::. in mcdi&ynC' ol die iugcui~.:ur:;; w•'~O 11·il nccm. 1\ansot·l< \'Onus en be· ::.tmderltede is 1·erluygh:tar by die Vor -cuiging ~c kantoor, kanwr HI):~. Groolo 1\ t•rlq!;••bou, Kaap ... t:ul.
LAJ~l{TJ\EK
KlN
G
S !\'lET
OOG OP
V
EIUO
ESIN
G
Bt'ill1dwagtc WOI'CI VCI'SCOk om nic haastig tc wonr in vcrllanrl met die aanstaande vcr!dcsing nie. Die rc~tc rigting en Ieiding sal ci<Jw· die 0. B.·lcicling gcgce wo~d. Vir die docl word 'n r::Cks !act'· trcl\ldngs van offisierc van allo range in die ccrsvolgcnclc paar wcko clwarsdcur die land gc11ou·
wat
dcur die l<ommanclant·gene-raal toegcsprC·Cil snl wonl. D ic tycl en plel~ van <lie laer· ti'CI\kins is as volg:
I<AA?STAO: IS Junic, Hof·
mcyrsaal 2 nm.
OUOTSHOORN: 1!l Junic, Oril·
S:llll, 2 11111.
CR.Jl.DOCK: 21 Junic, Santam· gcbou, 2 nm.
BtOE~FONTEIN: 23 Junic, C lurcndonsaal, 1.30 nm.
I<ROONSTAD: 26 Junic, 11 \!111.
OYl'i!OU
8
AUCUSTUS
!
nramlwagto mocnic net teen die scwcnclc van die sewenclc 111aaml vasltyll nie, maar moct die asstc van die agst.e maaml in gcdagtc 11ou. Daar meet nou reeds ge -\'JCrl~ word om ons strytlfonds op 8 Augustus te :;te;·J\.
=~-~~-.;&~
:::s::::a.o::::~
A
FRIKANERSAKE gaan van.fA krag tot krag. Die jongste volksprestasic is die van Excel-sior Meubels, wat vinnig die
mark verower met meubels
vervaardig deur Afrikaners, be-mark deur en vir die gebruik van Afrikaners.
l[)RA u dee! by in hierdie grootste strewe na sclfstandigheid in
.l.I.Y
die meubelwercld. Koop u meubels by Excelsior en deel in die winste deur self 'n aandeelhouer tc word. Excelsior Meubcls besit reeds twee Fabricke en vier takwinkels onder die na.am in Johannesburg, Pretoria, Germiston en Bloemfontein asook Goodwood Meubileerders (Edms.) Bpk. van Pretoria en L. D. Phillips (Edms.) Bpk. van Kaapstad wat onder hul name voortbcstaan.'n Kunsbrosjure sal gratis aan u gestuur word indicn u meer wil wect van ons prestasies, docl en dienste.
-·~~~-·;·:~~~ta;:~ ... _____ , ________ , __ ... _ .. _, ... -... - ...
_
I
i
EXCJElLSllOJR MIEURJELS
BIEPJERK?
Posbus 6670 J 0 H ANN E S B U R G Spoo1·bondk3sgcbou Stuur u brosjurc aan: M .... . . .. . . ... . . . ... .
I
TWEE
KORRESPONDENSIEKURSUS
li'
H
ANSCHH
OEK PHES
TEER
II FRillA.NE!!S LUlSTElt lliER! - HJcr Ill
die sans wat vir u d!e ~,;oue eler6 sal 1e:
Bc~ludeer ons Korrespondens!elmrsus In Boek-bou dcur medium van Afrikaans or Engels slcgs vier maande lank en word dan •n ge
-kwallflsccrdc Boekbouer met •n gocie sal!:.r!s. Ons kursus Is goedkoop en doeltref!end. Ons
waa<rborg uitmuntende resultatc. Ons spc-slallsccr ool< It\ Natuurgcnes!ng, Llggaamsbou, Skoonhcldskultuur, Magnctle~c Persoonill<held en EncrglcboulmrAusse. Laas~;enoemde l<ur -sussc word gratis ultgcreik nan ons Boel<-houstudcnte. Bcsondcrhede gratis WID: U nlo-llocl<boulcollc~;e, Posbus 3Z, Alextuulrln.
Die puik kommando va.n komd l. i\Iax Smuts nw Franschhoe-k heL op Satc r-dag, 15 Mei, 'n bietjic oefening gehou met die oog op 8 Augustus in die vorm van 'n verkoping. Ondauks die feit
dat hulle hul kragte eu vennoe eintlik ,.j r Ossewa,brandwag-dag bewaar, het hierdie voodopige onderneming die
vorra~sende bedrag van £107 opgo -lewer.
I
I
il.
.
I ndi
e
n nze,
doen dit
tog
dadelik!
lv10RE A1AG TE LAA T WEES
GENERAAL
HERTZOG
de
u
r
C. Rt
v
aru
deru H!ElEVER.
!
i
f
;
Verskyn
Lersdaags
r:::
1
I
1
Die boek
besla.-'ln
ong
e
vcer
9
00 b
l
ad:sye
met seld
s
amc
f
oto
s
op
kun
spa
pier
.
U
sien
hom as seun
,
as
student,
as
ngter,
as
po
l
itikus, as
I
cier
,
as Ee
r
ste L\'Iinister,
as mens-
e
n
dan
as
banneling
in
sy
eie !and
!
lfUER liS
'
N BOlEK \VAT ELK
JE
EN
~~OET
BJESIT
Prys
EN POSGELD
1/6
W~ns
die
o~dog:somstandighedekan ALLEE
N
ko
nt
ant·
be
s
te
llings in
aanmer
l
dng geneem word.
Ge
r
eed
tee
n
di~helfte
van
1943 MAAR
bestel
no
u
.
DAE
OlPLAAG
i
S BIEIPEJRK
*
A
JFR
H
KA
A
NSE PIERS BEf?
lE
R
K
P
o
ebus
845
.
J
ohamH~§lmrg...
tf
!
0I
I
0l
I
f
I
I
II
I I-~>IE O.~_.,~VOENSDAG,
2
J
UNJE 1943
.
O.B.
11et
sy
Goeie
Tr
ou
Bev1ys
Dr
.
Van Rensburg Voor
0
.
V
.
S
.
~Vro
u
e
:BLOEA1.FON'l'E1N, 16 l\Iei.-Voor 'n
\'ergauering bestaaude uit tweehonderd O.J3.-dames in wit gelde<ld en 'n groot aantal ande-r belangstcllendes, heL dr.
J. F. J. van 1wnsburg gisteraand in
die ou Stadsaal to Bloemfontein ver -klaar dat dit clio plig van die G.B. i~ om telkens as die ltegering eeu van dio Afrika,ners interneer, nogeens so hard te werk teen die huidige howind.
Die fuuksie is gehou by geleentheid van die spinkursus alhier.
Na aanloiding van die misluktc appcl 1·an die 22 .Teugfront-mauue, het h,r
goso dat cbar van baio kante pl:mn(' beraam \\'O.S dour men::;e wat dit gocd bedoel het om te verhoecl dat die jong
-mannC> na die tronk gaan, want, so
het bulle geredeueer, diL is 'n skandE> om in die tronk te sit ,Natuurii!>
wH ons nie Afri!1aners in die tt·onl',
sien ni·e, maar as ons dogte•·s dit ver -fdes bo v·erraacl-plsging dan durf ons
seu11s nis agteruitstc:all nie." Van die S.A. Polisie praat spreker al~ytl w;\ar -derend; hullc is Afrikaners \\'at 'n moe.ilikc plig met. eer. vervul. Onge
-lnkkig is daar in die politieke al'deling var1 die Spourdicus, somn:igr wn.t ltul
pligte tc buito gaalt on in die mcrste
go,·allE'I i:; dit die non wat die groot~lo
ONWEERLEGBARE
FEIT
, Niemand is uit die Party gesit omdat hy lid •;an die 0.8. is nie,"
het dr. Malan i11 Pretoria verlede
w!;>ek f,f'SB.
Op hla<lsy 25. art. :1 ,·an Jic Konstitwsic van die H.N.P. 111
Kaapla.ncl, lee~ ons: ,Enige be-umpte en amptenaar nn die
Par-ty (inG!LJitcmle Senatore, Vol~s
raaclslcde en Provinsialc Raads -lcda), bGhalwe 'n gowontJ. lid, le die belofte in By!aag E a·f voor 'n
hoer beampt.e of amptenaar van
me Pa;·ty; of voor 'n Kommis
sa-ris van !Ede of VI·edercgter wat
die Party plaasiil'. goed!l.eur." B~·lnag R ~oo::; gedruk op bk
74 v:nt dit~ 'Kons!.iLusie, lui o.a.
as volg: .
, Voor Go.ti Almagtig verklailr
·n!~ plegHgJi!, en opregtP.Ii!< c!at ek . . . nie lid is van enige <>.nder
politieke oa.rty of politie!~e orga
-ni~asic nie."
Or. Malan het dil!o Ossewabrand-wag in Oktobet· 1941 verklaar tot 'n politieke orgnnisasie, en daar-om ·ais hy vandag neg dat nie -n,and !1andidaat vir
sv
Party l<anwccs solank llY lid van ,o;e O.B. is
nie. El!<~e H.N.P.·!~andidaat is VERPI-IG uit hoofde V«n sv EED om die Osscwabrandwag te be -dan!\,
Vernccl~n·ing rnoPt ondergnan nwi lll<i~ ~oekiJWS rlf'Ul' die speurrlers. Sore!<er !':e r11art aan din vro!.Hl w::~t so behande! •
~;;ord. is o•'1 dit onmiddellik t.e t·aopor
-t·!let· 3an die t>r..trohf{A owerheid of reg· stree~:!; aars hon>. en hJI sa! tocsien da~ hullc rHt ,pntgelde. Daar was 'n f''''·al w~ :.u· '11 dame 'n soe11 rder wat ltaa r helerl i\l' h..,t, JPeegerl<:>t>l het da• s.v hom hv clio O.B. ~fd rapporteer en rlie >;J)e
ur-df'.r b<?•,· mooi~~:epraat dnt sy clit to!! nic moes cloen nie. w:~nt dan sou ~y naarn
'n s!!"P:!e smaak laat van <lie Kaap tot ;•<'tn rliP S11mbesi. Aa11 die kant vlln
die O.B. sta;ltl dill opc•nharr• menino; wat sterker i~ a~ die poli~icmag of clio
.Rf'geriug.
Voor!~ beL Rlll'e·kcr rlic ,;b,ndpuuL
V<IJJ die O:sscw:' hra,ndwarr b(lhandcl teu opsi,;rtc "an die binueland~P aa tHte-lf'eut.hNl«. Hy herinner die gehoor· aan die offer wat die
o
.
B. be reid was om tr. doep deur s,y aanbod van same\iJt.w-king met die ar.det· drie on;anisasi-2s
in die vevl<iesin;. 1-iier'die aanbod is
i{jemaao1 sonder dat hy enigiets daar -voor ~e11ra net beha!we die reg om t·ecn ciic Empir-e te veg. Daar het nil\s van gekom nie, want die Nasiona!e
Pers het d!t vcrswyg en baie van die mcnse hoor vandag eers vir die eerste I<C·!!r daarvan.
H ie1·ctic o1fervaardigl;ci:.l liet die
o.
2. sc posisie vcrsterk tecnoor dieoppo-sisiepartye, want ssHs cHc sterkst-l:
tecn:;tumlers begin nou die goeie trou van .die C.B. besef. As clio aan!:!ocl
aanvaar was, sou die 0.!3. hom f1o~;der:J
pcrsllnt agter die opposisiepartye
ge-'sl~am· het en sou hlf e!ke man, eB1e motet• en ai sy !,rag tot dle besl<ikldng 'l(lc:m die OPtJOSisie geplaas !Jet. Nr.-J vrecs r.y egter dat ci!e ·elcksie 'n groot
corwinning vir die Regering sal wccs
;en dat dit .die f.\f;riV.anerctom is wat Sill veJ'[OQ;,
Oo1( t.eeuoor uie H.ogering is clio
o.n.
,.<tndag sterker ;~s 'n juar gl'!cde. In
clie gaiet!erc var; die Re~erinz is claar mensg wat vandag openm( er~en .dat die 0.3. nog altyd die 110mnmniste be
-vcg net, Gen!. Smuts is r.ou op baie
glaclde grond teenoO!' <He O.B. Sy ei'3 mense wi! nie sian dat 'n organisasi(:
wat 'n voll\svyand bevcg gehinder moet word nie.
Dr. Van Reusburr~ hcG Yoort~ nan cl ie Regeri11p.;sondersten•1or<' die wam·
-skuwing gerig dat hulle ni0 i.e opt.
i-mistics moet wees oor die t,·dolikc svl< -~essc .Yan die Koord-Afrik.~anse yeJu
-tog nie. Vand:Jg staal} die Europese
JJasioualisme teen die intcrna~ionalismo
t'>ll 11~, uie i11ecr :JS dric jaar li'' oorlOJ,! is daar nog geen tckou dat <.liC' inl·•:r
-U:Jsionalisme gaau wen nie.
In Suid-Afrilm vocr die AFr!k;,~uer
die stryd teen di~' T!nperi:!lc hundo \\'l't hotn bind aan die lr>t '"'tU buitelande e11 h)• sal nie ophou rnet stry' tottlat
elk<> hn.nJ verbree.k is nie.
M<:>(; ,·erwysing na die spinkursu~ in die stad het ~prt;k<'r vend rlie roeping: van die \TOtt in die OJ3. bekletnioon en dn~non :~e1n·R rla! 'li<' l'l'fJl! hicr Jl<'t
~<oos cldNs f;Pkcr<' pli_gte· h11~ tce.uoor
rlic· ~:Hnrl<'wing. Sy moot so;·g vir cliP. gesinsle1Nc en die sosia!e c:c:n!!ellwn
t-hedc van ons vo!k. S:: i• die l;~:<ieling van die nH1 u e-1a in f!"eYa.l 1<' wa a r tFP nl:l.)l !lOP-; ( \\'.\'I':>J (If wil·~W:l !'l](f•[ 1\lOf't G iC
inspit·asic van rlie vrOtl hom a'u1spoc"· en oplwf.
. D11a1· is 'n rc"·olu~ic nan di<' gHng irr d1e wi?relrl c>n clit is nie- 'n rew~lnsie v::n gcwcltl nic- nwar ecn van gedagt.c.
Dro llH)ll~<bkc g;orl~.gh? is bcsia om om te swaai l!n dis <lie O.B. 11\C{IJ':' a~ enig -Jet~; anders wat. ~esorg he~ dat die gc
-dugtc van rli" 1\ f:·ik::uwr om><\\'<I:Ji n:~
grotct· vrylwid Jn daardie ~;in ill ons 'n rcwolul<iOJJCI'I' loewcging. Ons wil
en gaan 'n ander standaard claarstei
in ons vo!l<s!owc. , Die n r.11 ,,. pli~,:: j~
eerslcn~ OJn il' Jwlo in chanliP laak
<'ll t<Odoou<k ~at ~Y lr:~:r r rc...-(e p)cJ, ill die s~uneJe,\·iu~ iu;:ccJ:L o
Die kul·::;ttti;..!:<.lHgl'l"~ w:.ts ahnal in di(· aal\hovolo "'itrok :1a1111·(·:sig en Lclkon" gctluJ·euclC' ~'-.'· ioc::.praak i~; .Jr. ·van
Ron~burg lnid toegejuig.
Ym·skeie IJlllsick nom men; <'H ,· oor-tlr,Jg is cer.s afg:ehautlcl eu na die l'<' r-;!adcrin~ i!-5 \'l'r\·t:r~ings hed!<)H (1eur tlin, d:tml'S nn1 Bloemroutoiu.
'n l.iitst.:dling; van nut.tige adikels,
~etniJ<tk Y:Jil rommel en afvalll\ateriaal,
JS ten loon gesLel en hot rrroot
bl'lang-si.elling gcwck. ., 116 Ta.kke ·14,000 Led~.> M oo11;a~ttot><' , R~S0':'VG fond~ £113:CQ-\] ~t. o!c!matn~at 65, B!..\H\:WJFOf<ol"?!i:~~ · ~egrafn!~9, ~<Chl£e, KranB~, Gr~fgte~2
V
er:-ig
JV olhs
dien~<;!Leni11g.s
vi
r ge
sa
la
riee
rde
perso
ne
ve
rkrygbaar.
Tenne
1tit
e
rs
bt'llik
.
RAADPLE
EG SASBAr-;K
PAARL
: -
Posbus
266
.
WOR
CE
STER:
-
Pos
bus
57
.
J)lf.~
O.n
..
WOF:NSDAG
.
2
.TU
Nm 19·13
.
OsseVJJabrandwag
Stel !Belan
g
in
Arbeider
se Gesinsletve
Per
so
onl
ike
Aa
nJeg
s
a
l
i
n Gesagstaa
t
'
Aard
Va
n
Elkeen
se
W
erk
Bepaa
i
·
(D.L.
6
f._
f.3.)
In die vorige bespreidng het ons d<~arOi) gcwys dat die mens 3lleen
l«ngs clio weg van pligsgetvoue e;1 skeppende arbeid waaragtige A
o
E!.. ltan verwerf. Ons wi! nou daarop W'!S dat die arbeid ook die ·e.nigste weg is waar!angs clic GESIN vcrsorg en sy selfstandigheid bevo:·der kan word.Dit i;< df'ur J•lip;sgct.roltc :nbeicl
d>1i die \':lder of die·· hroodwirwf'r in diP
k<w!'llsbrhocfles v:-tn die gesin mo«:>L
vc.orsicn on dii·. is deu r noug<'sectc :1rheirl cht die jongmnn hom moot voor-benci om dic> vcronLwoordclikhoid van
·n gP~in op sy skouors t.e nccm. Dif' 1nan m1t in stnat is om i.e werk maar
1 c lni dnarToor is en \'C'r·wog tint hy ~n sy gesin deur die ,,:-.lmocsC' van li«:>f
-<Luli~hcid~verenigings en die ;..tant aan ,Jic> l<'W<' gchou moot word, ~o 'n man
moc·t op :<y plir; gcwys \\Onl. IT,,. hot
ni·' !111<'<'11 'n pli~ !C'enoor qy gcsin nie. tl\<t::tr c.uk if'c-noor ~y Yoll,, nm<lat "Y ,·olk hom en c;y ~c:;in nodi~ hC'i.
Oic l<a~italistiesc ste!sel met sy aal
-mor:sc,
,d:e krummeisv:111
die tafclsvan die t'y!<es," wat ole ontevre.denes
mtict sus as die uitb~litlr~g te swo:ar
111-.;~, l;et reeds menigc vc!ksgcncot so
beinvloed ctat tmlle nie ;:-.eer bewtts is
van 11ll: verantw::or!lcli!daeid om hul • ges:nne dew· l1otl <:rbeicl te versorg nie.
Hul!c maal\ staat op die aa!mocse. Die
Ossewab~amlwag g!o nic in aalmocso
n~e. Hy g!o not in d!e oie~a1·beid. Dir
JH;in w:t[. :; rboidsgf'sl:ik is rnoc.'t ui<'
iet~ \·nrw:tg :u; h.v nit• d:1:tt'Vt10r wcrk nio. 'l'cC'nom· die hroodwinnt'rs wat nit'! in ~iaai iR om L!' \\'Crk nic, h.\'.
wncns con of 1tnder lig~:l:nn~gobrck,
ondcrdou1 ot' sickLe, lllOet di,• volk as
gcheel \'C'n1niwoordclikhcid vir clio v P.r-sorging \':lll hul gcsinn<' :1:1 11\'aar. ])it is ge~on.le .«o~ial ism<>.
:'.b:~r as 0111< nHl diu ,.,tanclpunl. ui L-ga:m tbl tliC' g(',il\ dour die pli gsge-trotw arbeitl van die IJr·oodwinner ver-sorg cn ,.,<'(fsiandig; f'!:Jll:l:tl• moot. word,
moct ons cok toegce <lat die brood· winner aanspraat~ hct op 'rl vergocding
vir sy arbeid wat hom in staat sal stel
om sy verpJigtingc na tc 110111. Daar -om ga:m die Ossewabramtwas van die standpunt uit tlat die versoeding van
die a~ueid van •n broodwinner nic net
bepaal moet word dour <lie
markwaar-de van sy arbeid 11ie, maar ook en
ver-a! deur die verpligtings wat hy tcenoor
sy gesin en die volk meet nakom. On-dee eli<:' kanitalismc hC'L <lit' arheicl 'H gc:\\'Ofl(' haridclsartilt~! ~C'\\ord ''at n,•t
!<OOS nuder· ::tl'tik<:ls op cliP lll:.trk \
'l'l'-hamlPl wonl. Die kapitaiis stel s!egs
belang in die m·beicl en nie in di2 arbeicler self nie. Die Ossewabrand
-wag, daarcntccn, sien in die <~rbeidet· die vc!!tsgencot en die onclcrhoucr van 'n gcsln en bchanclel hom as sotianig.
Ook map; ons nio 1.oe1:1:tl. chtt 'n
jongman dt'lll' finansiclc oorwogiugs weorhou word \':tn sy 11lig; om di,, \'Or -antwoc~>·dc:likheirl van 'n g~sin t.o
a:~n-. \':1:11' nif'. Tmmer~. hy moet jui:~
aan-l!;!:'lllOedig word om iu die· beste jare v:tn sy lcwo 'n gc>sond~ gesin op le hou. Die Q,sowabr::tndw:-~g slc·l in clio fersh: pick hclnng in <lil' gC'sin, f'n ef'r~ dnarn:l in dif' enkclinp;.
I~En~ 30 .) :\ :\ R
'\';u gebcnr ,·ambg on<IM eli<:'
kapi-lnlistic·~e :;tcbcl? Xccm die f.:C:\·:tl \':l:r 'n jongman in cen ,·an die uitlamL;e hnnke of sC'Ifs in die staarsdit>ns. \\' an-neer ~y salari~ in tli" gcwonc loop \':lll
snk<' c.:ndag op so 'n pcil is ciar hy
kan~ si<'n om tc tron. dt\n i~ h,v nmpcr
30 j::ar oud. indien nit.' ouea· ni«:>. Sy beste jare is cJaarmcc heen en in i:laio
geval!e word so •n persoon onversk
il-lig ten opsigte van die huwelik. Waar
11y wel besluit om vrocer tc trou as
wat sy salaris toolaat, moot IW Of 11om gedurig kommct· oor hoe hy sy in·
~(omstc ttan aamllll Of sy vrou toe1aat om Gelf te ga«n venlicn om die b!'OOLI· winning aan tc v~11,, met die gevolg dat
die gcsinslcwe daaronder !y.
Omtlnt. dio Ossewnbrnnliwng st.r<'cf
n:t die h<"l'.~kepping \·:'Ill d ic· gesond«:> ""e;;ini>)C'WC \';111 ons \·olk cu onH.bL 'n
~gp:un 111ci kin<lcrs vir on~ volk meer
w!'l'cl i, ns 'n cgpaar sonder kinder:;,
daarom
s
e
ons dat waar· •n
jongman se verclienste weens die aard van sy wcrl• onvoidoencle is om•n
gesin te onderhou, en hy liggaamlik engoostc-lik gesldlt vir die l;uweli!t is, meet hy gesteun word dcur een of andtw stotsel van rentc!ose httweliksvo!lrskottc of
ldndertoelaes. By voorbeeld, 'n jou
g-man ,,·il graag tron en hy is
Jigganm-lik <'II gce:.telik gcskik \'i1· die huwclik, maar hy is finan>;icol nie in slaat om
menbels en nuder huishoudclikc hc·u o-dighecle n:lll rc skaf nie, dan gee clio s taa t 11om 'n rentelosc lmwelitlsvoor
-skot wat 11y dan aileen vir die koop
van huishcudelike benodighetle ~1an aanwend, Yolgens die be:hof'fte wnL d::tnr bestaan en nie ,·ir clie bc>nediging \':111 'n \':oeldc-mauia ui('. Hif'rclic ,·oOJ·skot is dan binnc 'n tydpcrk nm ~e 10 janr terughclnall.Jaa:·. maar by die gcboot'te
van elke ldnd vcrva! cer.·kwart van die VOOI'Skot. Wanneer die minimum
aantal kim!en get;ore is wat elk.e ge -sin bellocrt zc !;e, nl. vier, word die
·,;oor·s!tot •n huweliksges~~·On!: van die
staat aan tiie eg9aar.
l\fanr so 'n huwelik:woorskot ~at
niks baat as Jie cgpaar in 'n krot or
pnndok meet. gaan !ewe nic. Om gc-sonde g<'sinsvorming ann to mof'di~
moot ook dnnrna gcstt·f'ef word om olko ge~in sy eic lmis, mo~ '11 st.uk
groncl vir 'JJ iuin en 'n speelplok vir
tlie kind<'rs rlaarhy, Le JnnL bosit. Vir
hierdie doe! word 'n staatsbc!teordc
woningkorporasie bcoog, wat vcra
nt-woordeli!t sal wees vi;· di.e hersienins
en vasstelling van aile stcclclitw s
rond-cn woningspryse, vir clie opruiming van agtcrbuurtes en vir d!e stels clma-tige aanbou van wonings volgens dill
volksbe-hocfte. El!te gcsin sal dan in staat gcstel wo1>d om op !Ji!like voo r-waardcs 'n huis van die I<Orpo;asie tc
hoop.
Die komnmnis s<.: ,,c·i~mlum i;; dit·f-'-t:\1- weg met :1llo pri,·ate cicnrlom !''
Die o~sewabrandwag s~: .. \·ir C'll;-c·en sy f'ie lmi~ en sLukkic grond- dit
he\·ordct· 'n self;;tnndig<' en gC'.;ondc gC'sinslewr: .. ,
\'OEDING
Br:ncwcns huis,·o.,! in~ he! rl ie gt·~in
ook bchoPfte nan rlecgliko ''ceding on
kleding om gcsond nn. liggnarn en gcco;
tc kan ontwikkel. i.\lnar sclt's clio h:nrlste arbcicl van die broorh·innor is
nic> in st::tft.t. om die sclfHtandighoid van die gesin te bevordc1· ns toege·lnnt wort!
tbi. mi(ldelmnnne die gcsin uit.suig rlenr woekerprysc vir ltul voedsel en
kledin"' Le vra nie. Daarom so die OssewabranrJwag dat geen spellulasie )11et •n volk sc voedsel geduld mas
v1onl nie en dat toegesicn meet word
dat benoor!ike kicliing teen billi:(c
pryse vir elke-sn beskikbaar gcstcl moot word. \7oedsel en lde,Jing moeL Y Ol-<•ens dit' behocfte ''Oll clio volk gepro-duseC'r word en nie \'Olgcns tlie winsiC' wat d:1aruit gems::tk kan word nic, c·n d{·m· strencre pr·ysbehecr mooL gf'),Org worrl dat eoueen woekerwinste in dif'
handel dna,;'nce gem::tak sal word nif'.
Yerder moot die volk dcnr opbouendc
\'Olltsorg geleer worcl om die bcsrc gc-bruik ,·an die boskikbaro voed~cl en
ld«:>ding tc rr.:-tn.k.
ln die- sosinlc stmlduur wnrnTOOt'
rlie O.ssewabrnnchvng ,·cg. neem die hc-ho!'fles van die arbeidonde gemc>c:msk1ljl
meL hul gcsinne <.lie eE>rste plek in, en
nic die ruilwaarde van handolsartikcl~ ~oos dit clio goval in die huidigc
knpi-lalistiesc stelsel is ni<'. Dio
Osst'wn-branclw~w sal hom in dic C'Cr$te plaas rlw; tocspits op die. voorsieuing in rlio olcmont~rc behoeftf's \'(Hl die \'Olk. l. w. voeding, klcding en bchuising. Allee.n die gcsagstaat, mtsionaal en sosiaal van aard, kan en ~al dit docn.
l11 \•'riHlltd ""''· die arlwid t•an die
hrood,,inuc:r Yir die ontlcrhoml ,·an sy gc . .;in, gaHn Jie O$sewabmndw::tg ook
\':\!1 die stau<lpnnt uil daL die ,·erdi e1t-st(• \';Ill rlic man \·oldocndf' moe.t woes
ruu in die bf'hot'fL<'s ,·an die gcsin tc ,.,>or·,;icn. Dif' gctt·oude HOU se. hoog -Stf' tnak on roeping is In die huis, as
~or~samo moed<'r nlll die gesin. on nic buito in die fabriek of kautoor as
nanvullcr van die \'f'rdienste ,·an die mnn nil'. Die kapilalis stel net belang in die arbeid en nio iu dio weh·aa.rt en geluk \'an die pcrsoon wnt die arbeid
v<"!-rig nic. Die Ossow::tbrandwag stel
in clio ocr$te plaa-; IJelang in die geluk
C'n weh·aart van die arbeicler omdat hy
'u d mer van die volksbloed is en by
sy gosin die besle kan \'Crsorg en sy volk die bcsto kan clien us hy gesond en gclukkig in sy arboicl is.
IJic hevordct·ing \'l\11 die gesinself
-~Lnuclighid vcreis nat.unrlik dat e.lkc
bi'Ootlwinnct· vi1· die een of andor ver
-i:.Jddug vnn die arbeid voorl.Jerei moet wccs on in behoorlik besoldigde arbcid
iugo~knkcl moeL word. Maar omdat at'beid nie net 'n IJrooclwinning is nie
maar ook 'n dicnslewering in belang
van clio volksgem&enskap as gehc21,
mo:lt cJitC broodwinner in (jie arMid
it1gest1akcl woes waarvocr hy die
mces-tc aanleg besit en waar lly die beste
riiens kan Jewer. As 'n man in 'n fa-bril·k b~:lt•t· :;al deug as op 'n plaas,
d:m mo(;l h~· nie op die pbas bly ne~
ormbL hy op c\!n of nnder manicr sy brood rlaar kau \'l'rdien nit'. Elke mau ori die rf'gto pl<'k. mot'l ons strewe \\('CS. Dil is die tnak ,·an di(\
beroep,;-oplt•idin~.
l n die volgcntlc besprekiug sal ons vt•rdN op hierdie saak iugaan wan
-nccr ons die :1 rbc>id sal bcskou in die
lig van \'Oik~dieus en die ,·crcistes wat tlil aan at'beidllor~anisasic slcl.
( \V ec·n~ vet tra~ing op die pos h~t hit•nlio sLnk ow; te Jaat bcreik vir the vorigc Hitg:awc.- ltcd.)
Vo
eg
DiE
JOAAD
by
DIE
\VOORD
DRI
E
GESONDHElD IS
MEER
WERD AS RYKDOM
Beskcrm
u
Gesomlheid
en
Lewenskrag
Gebru
ik
liFEBUOY
...
SEEP
DIT IS
MEER AS
'
N
GO
EIE
SE
EP
-D
.fT
IS
'
N GOElE
GEWOONTE
n
LEVER
Produk
VOIGT
HUGENOOT.
Fabrikant
e
V(mKelder en. Bespro
eii
n
yfJ
Ttia
sjincrie,
Sleep-waen
s,
Boer
e
waens
,
Ens., E
no
.
Foon: P~arl 23.
ONDERSTEUN
ONS
AD
VERTEERDERS
~]a,
laai
ST
ABILJS
A
GENTSKA.PPE
EN BELEGGKNG
SMPY.
u bolp 1n verbnnd met:
-@I 1(00l' l!:N VEU.L\001' vnn l'lnso, Besl{;hedo, Vngto Elendontme In Sind en Dorp.
<iJ) OELUUl!:LJ,OGL'IGS: Op verb:>nde, ot ln Mnile!O In die hnndcl Cll fiY'verl.lcld, teen hoog•to kocrso.
@ LE.NINGS: Op rtnno- en Stn<l6- ot Dorp~·clentlomruc; l'rh•uto lcnJngo ens. teen
lr.ogsio rente. Ool< Vcrl>nuilleniog•.
® u.'ll0~1S'l'k:ll:Rl.AS'l'L'\'GS'rA'.fE word opgestet tlcur '11 dc•l<nmll~:o ov die otllf •
®
0
(D
A.LL:J<; RLii.SSE VEUSEKERING word ouuern~m.
AS lLi...'iUl>LSAUVISEUl<S lu\n ons o tnll;; lnnnke stlgtlnf:, oorunmc en nanl<OOP vnn bcslgbcdc, Yoorr.>ndprobtcmc ens.
i~l"SLAJ::USWEUl{: Ous ondcrnccm ,·crkoop vnn vngto elcntlommc, boJ•mnd en gerccdsknp en•. per pobUcl<o Yellin!;.
0 ONS IS AQ.O::NT£ ,·Jr tile llelpruelmar RoUe;;e. Doen u lnst:n•wlns:s Iller.
U Eie Afrikanerbesigheid ! ! -Ondersteun dit!! l'QSHUS: 1627. l100N: 3-0704.
,Grondvloer," Security-gebou, Exchange Place, KAAPSTAD.
V .~1.1\. l:l'IC,,
(' I'O()t C-J\ f' rlCJ~dHJtt,
J\ddctlf•yst•·nu t, 1(:\t\1'!-)'l'A!l,
Die .
t:Lf
rilmner
-
motor
e
icn
aar se
tuist
e
in die teens
wo
ordige
mctorwereld.
Sy
sterkte
en
Mekka
in di
e
na
-oo
rlo
gse
moto:cwereld
.
Sorg
d
a
t u daarin
b
l
y
as
u reeds
'n
TREKKER
i
s
-
o
f
s
luit
so
nder
ve
r
suim aa
n.
VI,A.'I, III?JC,
() rootc-J(crlq;cbou. t\ddcrlcyst rnnt,
ACI}i\~'S'.I:J\.1),
Takk.:Jntore clwat'.~drur die Unie van Suid-Afrik.1 c:n Vertec:nwoot·diging t'n Suidwes.-Afrika.
VIEn
DIE O.B., WOENSDAG, 2 JUN. 19<13.
f~ei
due
D®@ie
$e
HI21[nd
sa~
lHiy
V
21i
, W at, gann 11 voor ltJ Junic doen
om ccnhcid le verkry?" lui 'n Yr::t:~g
wat :~an clr. l\lnh n op Po!.gic.torsl'nS <>estel is nadat die annborl van die
o
~:<e
w:thr
:tn
tlwag
in verb:llld mot dieverkiesing onder besprcknig was. Dio
antwoord van tlt-. ]\[alan as Ieier van
'n part,y wac voorgec cbt hy in belan~
van die Afrik::mEnTolk optrec, is so
]ccg as wat tlit onversocnhanr is me(,
i!ic t:1nl v:in 'n verantwoordelikc vol ks-leic.r. D.it lni as volg in Die Bnrger van 26 .?~rei: , H y het gesc dat hy ni·e
ver<ler kan gaan as wat hy r(}eds ge
-gaan hot nie, tensy hy die versekering
kry wat hy reeds genoem het." oaardie versekering is dat aile groe-pe buile die H.N.P. hulseif moet ont-bind en by die H.N.P. aansluit. 8oclm
tlit gedoen is, is dr. ~\'[a)a.n borcid om
die- lcict·skap van die party voor 'n
ltongrc~ vir bcslissing tc lo. Dit is
oomerkiit( dat niemand behalwc dr.
Malan bcgaan is oor die leicrskap nie.
Die Ossewabra.ndwag hot gcen voor
-W:'Iardt'S in verb:tnd met lc·iersk:~p ge
-stcl nic, en mnr. H:~vcngn hct dr. i\J:'I
-bn die. vorsckering gcgee dat hy (dr. }[ainu) die p:1rlemeniere leier van die c•pposisio Jwn wees. l\Jiskien is hier
-<lio snak dNtr hom aangehaal meL die
oog op sy eie p:u-ty-ondcrstenners wat
in so:nrnige lo·iuge· al groot misnoce opellb:'la l' teen lml hoofleier se
Oll\·er-skilligheid ten opsigte van die aange-hode hulp.
Dr. Malan se aniwoord toon helder on klaar dat hy die volle pond deis van sy mcdc-rcpublikeine cis, kos wat dit wil. Hy begeer die kop op 'n
skol.tel nic van Smuts nie, maar Y:lll
drie republikeinse auii-oodogsg:roepe
'Cn hy wil daardie drie koppe !(ry a! moot hy sy volk die afgrond instuur
en met 'n gehawendc party .uit die
stryd terugl<eer.
Ry
cis vir samewer-king teen Smut.s is eonvO\trlig dat die
dric antler groepo selfrnoord moet
plecg. F.n as hnlle nie bereid is om
selfmoord to pleeg nie, dan gaan hy moord pleeg op hulle, broedermoord.
Dan gaan hy die verkiesing gebruik
as 'n middel om hulle uit die openbare
tewc van die Afrikaner uit te skakcl,
al kry Smuts di.s geteentheid daardcur
om nog vyf jaar te regeer.
As politikus besef dr. Malan dat
selfs 'n swewcnde dagclromer nie vir
!ecn comblik sal glo dat 'n magtige
orsanisasie soos die Osscwabrandwag
wat vir twee jaar homself teen die
ver-woedste aanva!fe gehandhaaf !let en
wat met nuwe ideale en 'n lewens
l(rag-tige beskouing te voorskyn gckom hct,
homself sal ontbincl net om di.e eer te he om te gaan stem vir daar.die poli
ti-kus wat hom probCer vemietig hot nie.
Dr. Malan weet dus baie goed dat
nog die O.B. nog enige ander flOiitie~(e groep homself sal ontbind. Om dit to hoop, is so gocd as om na. die sten·o
te loop en kyk- soos hy in Pretoria
gesc het dat hy nie docn Jlie toe hy oor die Engelse gepraat hot. Dam·om
maak dr. Malan hom ldanr om in
hier-clie- verkiesing nie Leen Smuts slag t,o
le\l'cr nie, maar teen sy oie brocder
-ol·ganisasics- 01·ganisasios wat soos
eon man hul hulp vir hom aangehicd
hot in die verkicsing. oaarom we.ier
dr. Malan om die handskoen op te tel
wat Smuts 11eerwerp. ,Dis wat Srnuis hotrcf 'n kakie-cleksic. Vir hom is
die vorkiesing oor die oorlog. Die
H.N.P. kyk verder." So het hy in Protoria verklaar. Hy wil dus nic oor
,die oorlog v.eg nic, want dan weet hy
staan die Ossewabrandwag en die
an-der groepe. skouer aan slwuer met hom. Oor ·die kwessie van oorlog ver·
skil gcen Afrikaner van hom nie. Hy kan dus nie oor di·e oorlog teen hulle
baklei nie. Nou soek hy 'n tenein
waar hy wei verskilpuntc teensy mede·
republikeine !<an ontdek,, en daardie
terr.ein is die ckonomieso, ar is ,dit
maar vir eendag as die oorfog ecrs ve
r-by is.
S,y koerante trek
dan
ook dadolikLe voldo teen mnr. Havenga se man
i-fes, en \l'el omdat h~· dan nie so 'n
gocie Cltonomiese program hct soos die
H.~.P. nic~ Dr. Malan self trek
cia-D
I
E
O.
B
.
, WOENSDAG, 2 JlJNIE HH3,
-·---
-
·
-
-
·-u\ldin
ol
Meer
Belarogrik
DIE CH.
T
OE
S
PR
U
HCHILL-
AAK
Ruslond
V
ra
JV
o
edsel
By rreleentheid van die Gealliecnle
voedsollwnferensie ,·ol"lede wc;ek het clio
H.ussiese afvaardigiu~ gepleit dat die
onmiddelliko verskaffing van voedsel
bcspreek moet word voorch t oor Loc·
komsplanne ~cdink \\"Ord. 11-nslapd het onmiddcllik voedsel nodig vir sy
kot·s on vir noodlenig.ing, i.;; ,·erklaar.
Bri.t
M
e
e
r
B
e
komm
e
rd
Oor
S
.A
. as
S
m
uts
In di'e Britse Laerhuis hot 'n
kom-mHnistiese~ lid (t!ln die minister v:1n tlominiale sake gev1·:1 waarom die kom
-munistiesc blad Inkululeko ve-rbied is
hinne die Dritse Protekiorate
BasocLo-land, Detsjooanalanrl ·en Rwa.~<ilanc],
tcrwyl hierdie blac! nercns in die Ume
aan bcpcrkings onder·!lcwig is nic.
Die onderministe1· vau dominiale sake het geantwoord dat die blad denr
die Hoe Kommissaris vC'rhied is weens
sekere a1·tikels daarin en o.a. gese:
,Hoewcl die sienswyse wat in die blad
gelug is, in sommige opsigte gewysig
is sedert Rusland tot die oorlog toege
-tree het, meen .die Hoc Kommissaris
dat sommige dele van die bele.id wat
delik te veldc teen 1lie nuturcJ!.ebelcid
van republikeinse grocpe wat vir a!ge·
hole scgre.gasie staan. "Daarin sicn hy
nou rede om te verskil, maar die cen
-stemmigheid oor die oorlog, dit sien
hv nic raa.k Jlio! In J?retori<\ laar, hy
h~m as volg nit oor die naturolle~
vraap.;stuk: ,'n M·cns hoor nou van algclie!e tcrritoriale segregasie. H ier·
,die plan rui!( na die studcerkamer.
watter ·:·eg hct ons om agt miljocn ·in ander sc gebied te plaas'? On~
eko.nomiese lewe is vir .die grootste
deel op nic-blanke arbeid gegrondves. Dit sou alles ontwrig op ekonomiesc ge.J>ied." ·
Net om te kan verskil, is dr. Malan
bereid om tydelik afstancJ te docn van
sy segrega13i·ebC1eid! H y sock na ver
-skilpunte in sy moordtog teen mede·
r·c.publikeine. Die gr•oot vraagstuk
V.an oorlog, waaroor ons almal eens
teen Smuts is, .dit vcrmy 11y!
Oor die vraagstuk van 'n rcpubliek was dn:1r t.ot onlangs ook ccnstemmig
-heid sover dit die Ossewabr:1nclwag;
heirC'f. Volgcns versing in Die Diu·~ gcr van 21 SeJ?L. l!Hl is di~ volgendc
vraag ann ch. :J.lalan or) Elltot gestel:
, U \l'il 'n repnhliek hi\ maar clink
u claaraan dat hier twee volke in die land is?"
Dr. i\Ialan so anLwoord daarop \\'!\S:
,.Hier is maar ecn voll<, die nasionaal··
gesindc Afrikancrdom. Die ander is nie 'n volk nio, hullc is elect van •n
voll( oor sec."
Hierin het ,~:lie Ossewahranrlw:1g dr.
Malan gesteun, maar net om nou tc
l1an vcrsldl, sc dr. Malan in Pretoria: ,As die republic!< gestig word net vir
'een sel\sie en nic vir die and·llr nio,
word die Engelssprakende op die ve
r-decliging gestel. Hy sal dan veg tot
die end . • . Die H.N.P. sal die En
-gelssprekendcs nie as vrecmclelinge be
-handel nic." (Die Bnrge1· 25 l\ici.)
Dr. Malan be goe-r die Ossc
wabnmd-wag se kop op 'n slcottol, e-n om daardio
kop te kry, is 11y bereid om di·e groat· stc vraagstul( waaroor daar ecnsgesiru.l-heid is, naamlik die oorlog, te vermy as stry.dpunt. Om die kop van die
Ossewabrandwag te bckom, is hy
bc-reili om sy cie repub!ikelnste bcleid tc
verdraai in 'n poging om skoor to soek.
Die gratis sieun van die O;;sewa
-hrandwar-; vir die verkiesing, het dr.
Malan '·an die h:~nd gewys. Vir lfie steun van die Engclse is hy bereid or\l
die oorlog voort te sit en sy r. cpl!bli-l<einse stt·ewe tc vcrwate1·.
As dit gaan oor die sameworking van die republikeinse groepe, kyk dr.
Malan na. clio sterre. Dan verwag hy
die onmoontlii(C. i\:rnar as dit gaan oor die~ stcmmc va.n die l<;ngelsc is hy so prakties dat hy afstand doen van
Suid·Afrika se reg op neutralitcit en
van sy eie party se hoofldeaal!
En <lit alles net om teen sy mccle
-rcpublikeine tot die dood toe te kan veg! Eers as hulle dood is, sal hy die
hand van vriendsiW!> ui tsteek!
gepropageer word,, waarskynlik v·
er-f(cerd vertofk kan word dour
platte-landse natur.elle en onrus gedurcnde die
ooYiog kan vcroorsaak."
Hy het vcrder ver·klaar dat die Hoe
Kommissaris ge.weicr het om 'n
af-vaardiging van 1lie kommuniste te ont -vat~g in ver·band met die saak.
K
omint
e
U'n Ontbind
In
die afgolope week is uit. l\Ioskou aangekondig dat die Kommunist.ic•,;C!Inlr.rn:~siona.Je, d.w.s. die werel
dbe-swm· van dio kommnnistiosc pnrtyc•,
onibind is on dat die kommunist.ic>;e
pa.rt.ye in elko land non ~;elfst.:tndi~
k::tn ontwikkel.
Die rctle hiorvoor word duidelik :1:\ngegee in die< Guardian, org:tan '':\ll
die Kommnnistiesc Party in Sui
cl-Afrika. Die blacl verld:wr dat. die
Hnsionaalgesinde groepo steeds 'n sterk propagnndn-wapon in die bestaan van die K.omintern gehad hot. Sy on
L-binding sal egt.er gecn uit.werking; op die Kommunist.icse partye he nie. Dour
hierdie st:lp sal die arbeidcrs van die
h2!e wcrc!d nou nculer aanmekaar
ge-trek word met die oog op die groot
wereldrevolusie. Oor tweo woke kom
die voorstcl tot samcwerking tm;scH
dio arbeide--rs en die komnmniste in
Enrte!and voor die arlleiderskonfeJ'e
n-sie~ Die ontbinding van die Kom
in-tern maak .die aanname van die voor·
stcl fei'tlik sek·er, waarcleur agt mil
-joen ar·oeidcrrs •n vorenigde rront in
Enge!and sal s!uit.
Koffi
ef
onteiJtSe
Reeling
s
Die Vrystaatsc Hoofkwartier doen
'n beroev op persono wat deur Bloem
-fontein pe-r moto1· na. lCofliofontein reis, om van hul vo01·nemo by die Hoofkwartier kennis te gee sodat per
-sone w:~t graag c1io interneringskamp
wil hesock, van snlkc gcleenthede ge--hruik kan maak ten einde. vcrvocr
-koste to bespaa1·. Aile voornemende bcsoekers word nogmaals clnnrop gc-wys om nie regst.rccks met clio KoJii e-fonteinsc O.D.-komma.ndant reeling,;
vir ven·oer en verblyf te t.rcf nie,
maar noc-gLyuig aan die Hoofkwartier te skryf.
·
Oorlog
e
n O
o
rstromin
g
s
Kort na die ;tankondiging; nit Ceall
i-eerde k:tmp d:tt Hrits-Amcrik:lanso
bomwerpers die Mohn- en Eder-dammc
in DuiLsland stnkkcnd geskiet he(, so-dat duisende Duitse- gesinnc da.kloos
geraak hot weens oorst.romings, is nit Amorika berig dat groot. oorscromings
in vyf Arnerikaanse staLe gcweldigo
skacle :1angerig heL. l\[eer as hondcrcl
-dnisC'·nd mon:;e is dal<loos gest.cl, ter
-wvl tlie skade nan fabriekcl en la
nd-b~ngronll miljoone ponde beloop.
.!ocle Moet
Padg
ee
Alle J ode is golas om die hoofs tad van Bulgaryc- binne tlrie dae te vcr
-laat, nn verlede week aangekondig is.
Diegenc wat nie gehoor gee nie, worrl
u.~- . - "'·.i'
Dil heL vera! gednrcnde die hniclige
nol'log; \':'Ill ,blood en sla:~l" gewoontc·
ge\\"orcl om ook met papierhommc t.c
veg. }'{egeringshoofdc ,·an
oorlognle--rende Jande steek af en toe lang toe
-sprnke nf wat deur middel van pers
en radio die grootsl.e mate van publ
i-sit.cio geni~.:t.. Nog clne later sonde-r
ondNb1:cking word dour komment:~;u·
in die pers en oor die radio ann derge· lik~' tocspml\c gohcTlmu. Onclanks al
die- rrc{ladder wat hierdie papierbomme
vero';;rsaa],, is gccn si€'nersblik c.lanr-voor nodig om reeds non al te kons\:t
-1 c:c:1· Lhl' dergc-1 ikt:> toesprakc 'n b:t ~£>
bcskeie plc·kkie· sal inneem OJtder dtc b,·onne-maieriaal waL die wctenskap
-likc geskiellskryw<?r v:1n die t.oekom<;
l'ir
'
1i
gt'skiedeuis\\'Nk oor die hnitligeool'lng. s:tl kan gobruik. Nic vir tlio
geskic·dskrywN· nie, maar 1·ir die sk
ry-\\'('r van 'n vcrhandcling oor propagan
-da sal de1·gelikc loosp1·:~ke- tocol<omsLige waarde bcsiL. ]mmers hierniL ,;:11
g<'-lecr kan wonl hoc hio.>rdie of d:wrdie
regeringshoof da:win goslnag het Olll ontlcr cie: gelcde.ro tlie blink kant ho ie
hon, die wankelmocdigcs te ve1·stcrk.
die oor-opLimiste tot nngLerheid ic mann, die ban;!.e t.nssen bondgenol.t· Loe to smecr, nic op die tone \':ln ge· ,·oeligc bondgenok\ of ne.nt1·alc l:md~
Le trap nie en om clio ,·yand so vee!
moonLlik hang te praat, sonder om
gc-heimo {e<. \"Crkhl.p. Dit alles vereis 'n
h1mdigheid wat dcnr gecn prop:\gan
da-dicns versmaai sal worrl nic.
CHURCHILL ROOPVOL, MAAR . .. o
Onder dcrgclikc toesprake bohoort. ook die jongste oen vall Churchill voo• uic Amcrilmanse Kongres. Hy is baie
hoop,·ol oor die verden~ verloop van
die oorlog, maar hy w.YS ook op die
~evartr])tmte. Aan , die swa:tr
he-proefde en lang gekastyde China" std
hy in die voontitsig ,docltreffcmde en
omniddellike hulp as een van die driu.
genclste ge.meenskaplilm take \':lll
a
;
r,
Geallieercles". ]\{aar die saak is eg!cr uie so cenvoudig nie, want eers moct. Dnitsl::lncl verslaan word. ,Die nedc.r,
Jaag \'1llt Duitsland sat met sekorhcid die rulnasie· v:tn .Japan bete.ken " Ook
oor die bcstryding \":ln vyandclike
duikboLc is hy hoopvol ,hoewel die
duikbootgcvaar nog die grootstc is waarnwc ons le kampe het". Dit is
vera I oor die t>ie lugoffe11sief dn f Chmc·hill baio hoopvol is. Die Gealli
-eenles son uie allcen ,oor ba.ie mN'r
v(icgt.uie·'' as die vyand bcskik nie,
maar dit is ook ,ons vasto belcitl om
c!ii- vi1· Du1tsland onmoonilik ie maaJ; om .iu Dui~slancl. iu Italic of in enig" van die vyanclelik-bC'soU.o Iande met·
euin>e oTootskaalse of gekonsenlrcc,rde vor';;1 ~an oorlog.:;nywerhl'.irl vom·t i<·
rrann." 'I'op; gC'e Olnnehill ook toe da'
die gebruik van lugstcrkLe- allecn tlio (V cn olg op hls. 5, kol. 2)
an.n die gen1ar hloo~gcsi,el om uit (lie
land verban t.e word.
Onthou sal wort1 dat daar onlangs verskeie poliLieke mo01·de in Bulgarye
plaasgevind het.., en dat 'n groot aan -tal kommuniste in heg;t.enis genecm is.
BO
E
REND
E
BOE
R
E
EN
VERJBRUIKERS
SLUIT
JUEKAAU
AA.N-STEDEL][KE
NADER
BY
stuur n prodnkte en vea ann u eie bcmarkingsorgani-sasie. Ons lower reeds maandelank uitstaande dienste
in hierdie nuwe gees . . . As n ons dienste eenmaal
getoef;s hot, sal ons u stoun blywend verworf.
VO
L
KSKOPEH MARK BPK
.
Miiremark Newtown Foon 34·1442 JOHANNESBURG Wolhuterst. 62
DIE O.B.,
\
VOENSDAG
.
2 JUNIE
19
-
13.
Verkiesffng
Wysffg
Drie
Ten Gunste
van
Beleidspunte
!Engelse
Nou dat clie verkiesing n<lder en dr. Malan we-ens sy wciering van
die aangebcde hand van anti·oorloggesindc Afrikaners toegewys is op die
stcmme van oor!oggesindc Engels!!, laat hy die een Afrikaanse standpunt na
die andct• vaar. Op groot IJeginsel puntc ldink sy stem steeds mecr .en
mce1· soos die van Smuts. Ons noem onderstaande ,drie voorbeelde:
l. Dr. l\IaJan ont!Hm in ~y vcrld:
1-ring ,·an li Moi dat. hy tau::; neucra li-lt•iL !en op;;igtc ,·an die o01·log vool· -sbau. Hy is leu gnnste \':111 \'Oor t.-scl.ting \'an die oorlog, maar uct op
'n gocdkopc1· mani,•r. H y ·e.rhen open·
lik en met naclruk da t hy presies staan
waar· Smuts op I} September gestaan het.
1->icl hied.t'Cnoor tlit' bclc,id van ur.
:\blan v6ur clio verkiesiug. Op hlad
-sy 22 van die Konst.iLusi<' van die
H.l\.P. in KnaplaJH1 ( I!Hl) won1 di0
parly so standpuut tcu op~iglo van
dit> onrlog as \'Oif! ht"l<lt"r en ldaar g
<'-stPI:
,Dat ons deeln:tme aan <.lie oor·
leg op generlei wyse geregverdig
kan wot'tl nie, en ncu nog minder
as ooit, en ,dat Suid·Afril1a se b2·
lang daarom cis dat Ol'ls ONMID·
DEL!.IK ONS DAARAAN SAL
ONTTREK.''
Dit was· dr. Malan se bcleiu '1'\VF,l~
J AAR n(~ die- nitbrcc·k van tlie oorlog, t•n dit is opgcnccm in ~"Y pnrtykonsli
-tnsio.
2. Iu dioselfclf' Koustitnsi<· stcl <lie
Pa1·ty as bcleid (bl. 20): ,Verdor
dring hy :1an op die llonsekwentc deur -voering \'il n die segrcgasie·lJeJeid . . . "
In ~y \'Crkiesingstoespraak in -rre
-toria verwerp clr. l\falau non die· kon
-sekwenie dcnrvoering van die ,;.:egrc
-gasiC'hcleid dcur te vcrkb:w:
,Wattcr 1·eg het ons om agt mil·
joen in :meier se gebied te plaas'?
Ons ekonomicse lewe is vir die gt·ootste deel Oil nie·blanke arbeicJ
gegror.dvcs. Dit sou alles ontwrig
op ekor.omiese gcbied."
:3. Gcnl. Smuts staan vir 'n SUID
-Afrikannse nasie~kap iu tcensLelling
met 'n Afrikaanse nasin~kap waL die
standpunt van die nasimtalo Afrikn
-uc-nlom is. Dit bcteken 'n TWEE· TAll G E nasie bcstaande uit l:ngeJsc en Afrikaners.
Op :!4 S('ptcm bt•r ] ~) ll nog hct <l 1·. )lalan hionlie ~ap-staudpunt o
nom-wonilt" venn:rp <lt"lll' op 'J•:IIiot te vrJ
·-kbnr:
, l-Ticr is maar ccn vol!t, die nasio·
naalgesincle Afrikanerdom. Die an
-deJ· (d.w.s. die Engelse) is nie 'n
volk nie, hnlle is dee! van 'n ,·olk oot· sec."
;\on in i>y vorkiesingst·oespmak op
Vrybnrg: (Die Bmger 29 :\fei) s~ dr. :\l:1lnn:
,Die H.N.P. staan SUIO·Afri·
kaanse nasieskap voor en SU!D·
Afrikaanse nasies~tap aileen • • • as
die Engelsman sy taal wil behou,
moet ons dit nie van hom wegneem
~lie.,
Volgcus hi01·dio uitspl'Huk mod die
Snid-Afrilm:mse n:1sic nog: gchore
AANDAG!
!!
DIE KOMOT.·GENERAAL
Or. J. F. J. VAN RENSBURG
en
Die Actjunk· Komdt.·genl. J. A. Smith
Rpreck 'n samt"tr<>kking too
VAl\ ALLE OFFfSJERI': VAN O:lWJ'.:WlNG, op
VHYDAG
,
1
9
JUNlE
IN DIE ORILSAALOUDT
SHOOUN
vanaf 2-uur in middag en iu n~t ndVerklariugs i.s. Rcorganisasie
en komencte VCl'1<iesing
Brandwagte Wellwm Middag M Aand
word, want dr. Malan crlwn sell' tint
die Engelse ook nog ccrs moet bykom:
,,,Die Engclse in die land behOort nin
Engelse te wecs nie .. maar SUiO·Afri·
kaners soos ens. HULL E H 0 E F H U L
TAAL NIE TE VERANDER NilE.
Spr. SAL GEEN STROOI IN OlE
PAD LE WAAR HULLE HUL TAAL
WIL BEHOU NIE."
Hoc vergelyk dit mol; e:enl. Stnui':-;
se sla.ndl)lwL soos g:cnlJ)pOd<:e•· in J>ic
Burger ''an 20 i\l0i:
,Soms wonder <.'k of ons ll'l'rklik 'n nrt:sic is en of Suid-.Afrik:t uio nog in
die gt:boortt"pync van d ic voortbrC'n
-~ing v:>n 'n nasi<.' verkcl'r nil'. l~k snr gr:l<t~!: •lie- \TOetlvrou wil
"'
<''
'
"
·
Ek salgraag 'n SU IO·Afrihaanse. nasie wil
sien groe! . . . "
. 'n Vc•rkiC'sing is ·lan:m 'n sn:wks<'
tling, en 'n poliLilws nog f:naak~~r!
DIE CHURCHILL·TOESPRAAK
(Ve.rvolg van his. '1)
inccnst.orl.ing van Duitsland en ItaWi
t.cwt"eg kan b1'ing." Oor die Noord·
:\.frikn:mse oorwinniug is by naiuurlik
wel::;p•·ckencl, tog verll'ys hy tel'loops
<.laarnn dal. Rnsland 218 Spil-dil•ics
besig hou tccnoor slcgs 15 divlsiC's wat
in 'l'nnisii.i \'t"l'llietig is. Dit soH 'n
,aandniding \\'COS \'an uic Russiese
poging en tlio dank waL die GC'alliccr -clcs aan hnllc vqrsknlclig is." Hy
voor-l':pel 'n dN·de Duilsc poging .,om din
ha,rt en clio gees" v:1n Ruslnnd Le> brcck, lll:lnr r<or rlic uiLslag is hy bai•• hoopvol on ~lio Amcrikanns-BriLs"
bondgenoio .,moct allf.'s denkb:-tar 0" niL\'OC"J·bnar in hul vcnnoii dot:'n om i••
19·13 mcer van <lie gewig van
n
nshnllaf i.e wend."
CHUlWHILL OOK :\JINDER OPGB
-WEK, MAAR . . .
Churc-hill het. sy ioc>spra:-tk nio jnis 0pgcwt"k hceintlig nit:>. lfy ,wil llit•
,·c·rnni,woordelik g;eh0u worrl vir enige
bowc·rin<" clat die oorlo<' gowen is of
rlnt. tlic"' binne.ko1t he<ii';;dig sal wecs
nit".'' Dit, 11a byna t·ier jnar van oar-log t"n na al die mc.nigvulcligil voor.sp ol-lings dni die sLryd binno hi<'rclio of daardio tyd, in hi01·dic of claanlio jna.r bt"eindig sal wecs!
Chm·ehill gaan cgtcr vcrdcr: , Ons
hct hn io cmst.ige govaro tc howe gc-kom en danr is Cf.'n ornstigo gcvaar
wnL ons tot diC' eindo too s;tl \'Crgesel.
'Oaanlie gevanr is clio onnodigo ui
Lrok-l<ing van die o01·!og. Niemand kan
veorspel wntler nmi'C vt"nvikkclings eu gevarc miskicn ,·oor die eiude va.n nog vyf jaar van oorlog knn ontsla:~n
nie>, en lit is in die uitrokking van die
om·log teen rcusagligo uit.gawos totdat die dcmokmsiee afgemat, vervecl of vordcr.lcl is dat die vemaamsle hoop
van Dnilslnnd on Japan tans moct
set,el."
Op twco Chnrchillse gedag!<'s vel'·
di<'H l1i01' golct to wonl. Die oersto i!" cbt. tyd, noe~r :1ILyd 'n bondgenoot v:m die C:c:1.1lic·erdt>s, non oorgcloop het na die vyand <m dat 'n inccnstor
-Ling v:-tn die Spil-magte nic t·oor din
dcni· sLaan nic. Die t.wecdc gedagto
is clat. daar onder die Gcnllicordes ook
vC'rcleeldheid knn lwm. Op walter
vor-clt"eldhcid sinspt>el die 13ritso Premier
l1iC1·? Is vcrdcelclheitl miskien eon
van die oorsake wnarom afgcsant.e van die Dolsjewistiose en Chint:'so bondg
e-note nooit ann die gcwigtigc hr~spro
kings tu~scn RooSC'\'<'lt, C'n Clnu:c·hill
clc('Jnecm nic?
Aan dio sombcro slotgedngLcs 1·an
die Britso Premier hchoort egtcr nio to vee! 1vaardo gehcg te word nic. Dit
is waarskynlik clat Churchill, in 'n vlaag van wolsprt>kcnclhcicl, hom weer
-eons sknldig aan oordrywing gcmaak
hct soos vroeet·, volgens die bcwering van die Britse professor Harold Laski
in sy werk , Parliament.ary Gove
rn-ment in England" wat in 1938 verskyu
het. Die eindoorwinning is tog st"ke1·,
RO vcrseker ChurC'hill ons.
VYF
Dr. Malan
se Redes
Samewerking
vir
~!
effering
Ontleed
·
rot
As vcr.dediging vir clr. Malan sc weiering van die aangebode hulp van
die drie anti·oorlogsgrocpe in die verkiesing noem Die Volksblacl van '2'2
Mei drie redes.
Uy vcrklaar dat weens di~, anrd van
hul organisasics tlio Osscwabrandwng 011 tlie Nnwo Ordo nie in nanmcrking
kan kom vir 'n vcrkiesingsoorccnkoms
uie. J)it, w:1s ook nooit dio O.B. se
doel nie. Hy hot sy hulp \'it· 'n vcr
-kicsing~<front aaugebied sondcr dat hy
bcgeer het om tcenwoordig te wces in C'Digo ouderhandelinge. AI wat hy
verlang hct was clat die politieke par·
tye mekaar moet vin£1 voor die verkie·
sing. Hy won nie die een teen die
under stem1 nic.
~\Jnrl:tt die Nnwo Onlc )llll~clf
"''n
die vcrkiesingstonE>el vcrwycle•· hot,
het daa1· net die .Afrikanc1·p:~rLy oor
-aeblv mol. wic dr. i\falan moos oncl<'r-hanciol. Hoe maldik!
l\Jnr. H:wcug:t het dit \'ir tlr. Malan
nog makliker gemaak den r g<:cn addi
-sion·elo seLcls vir sy pn.rLy t.e v1·:< nie.
H y was tevrede om net die agt tc ve
r-tleclig wat sy party tans verteenwoor·
dig. Hy het dr. Malan ook aanvaar
as par!ementerc Ieier van die opposisie.
Dr. l\Ialan hot t"gl.cr gcwcie1· om hic,r -die mnklikc I'Oorwa;trdcs aa11 te ucem,
t"ll dnarmeo is 'n skittcrcndc gelcenL -heid om eenheid to bcwc.rksiellig ve
r-lorc.
Die Vollcsblod so clrie redes vir dio
weiering is :
1. Die Afrilmnorpart.y hot in geon
kicsafdeling 'n mecrderhoid nie, en
d:1nrom kon nic met hom soos inclertycl
met die Arbeidc-rsparty 'n oorecnkoms
nangcgnan word nie. Die menrderheid
sou clan moes stem vir 'n opgedrongA
kandidnat. 'l'er shtwing van sy be
-wcring vcnvys clio blad na. die tusse
n-v<lrkiesings van '\Vinhnrg, Smithfield
r·n Fauresrnith.
ONS AN'fWOORD HI EROP IS:
(a) Niem:-tncl het in 1924 prcsies kon
vasstcl hoo stork dio Arbeidcrsparty
in elke kiesafdcling was nic. Dit was
blote gissings net soos tans. (b) Die
tnssonverkicsings van 1941 is gehou
voor die skcuring tussen £!i.e O.E. en
die H.N.P. Vera! in Winburg was eli(,
die Ossowabrandwag so organi,;:\sie
wat die oorwinning aan die part.y be
-sorg hot. Vandag is £1i,e posisie 11ccl•
temal ve.rander£1. (c) As dit so ve
r-skriklik is om aan clio kiesers 'n knn
-clidaat op t.c dring wat teen die m
cer-derheid sc kcuso is, waarom was dr.
Malan verl.c<.Jo jaar· bereid om mnr.
o.
J. SchOltz sc nominasie in Namakwa·
land ongeldig tc verklaa1· IJloot omrecle
hy lid van ,die Osse.wabranclwag was?
Het <.lie meerderheid hom dan nie ge·
!~ies nie'?
2. Die twcede recle is die vynncli
g-gesindheid van die Afrilmnerparty
teenoor clio H.N.P. ,Die A.P. se rna
-teriaal ·vir toesprako en :<rtikel::; SOlt byna. lteoltemal verdwyn as hullc OJ)
'n dag sou besluit om clio H.N.P. nie
moor anu to val nie," vcrldaa r dio
blad!
ONS ANTWOORD 1·11 EROP IS:
(<t) As dr. :\falan 'n oorccnkoms met
die A.P. slnit, verdwyn sy vyan
dig-heid mos daar en da.u! Oit is mos dan juis die maldiltstc manier o-m die vyan
-digheid te staa11 '? Is die blad dan b
e-gaan oor die fcH dat die A.P. se ,ma· teriaal" sal vetxlwyn?
3. Di0 dcrde redo vir die weicring:
1s d:~.t die Arl>eiclersparty van destytls
'n bestnansreg gehau lwt denrdat. hy
da:nin geslnag hc-t om grooL sl<'\tll in
d·ie imluslrielo scnt.nt ic ,·crkn· met 'n program wat vcrskil hci. van· die van
dio Nasionalc Part.y. Die Afril<anet··
party daarenteen ·het ,geen enkele
fundamentole geskilpunt" met die
H. N. P. nie. Daarom weier dr. Malan
sy samcwerking! Die Volksla<l se
I'Orskoning is dnt <h. iHni:Jn aan \'Olk
s-<~Cnheid 'n ondic-ns sou bcwys het ,as
hy 'n reeling gaan tref wat op lwns·
matigc wyse 'n ~tunsmatige verdeling5·
lyn aan die Jcwe hou."
ONS ANTWOORD HIEROP !S
dat clr. :Malan clan blykhaar l'erkios
om op nattturlike wysc 'n knnsrnatigC'
vcnlc-lingslyn nan die lowe. ic hon! As
tlaar dan wei so min verskil tussen die
twee partyc bestaan, waarolll dan bang
om .die A. P. agt sctels te gee? Dan
is !lit mos ook nasionale setels! Dr.
Malan kan dit sekerlik met •n skoner
gewetc doen as wat hy intle.rtyd aan
min. Madeley 'n setcl gcgee het!
Natht die> hlad him·die !'J'<laie ,·c
r-skoning gc-mank het, naamlik da(, (l:t:tr
geen vcrskil iusscH die H."\.P. ~·n <lie
.A.P. is nic, s& hy daar i::; nog mccr
ding<• wai nic nit die oog \'Crloor moe~ word nie, en clit, is d:tt A.P.-mati!JC' sou g('se hc-t ,tlat die ooriog die enig· ste verskil .is tussen hom ·e.n genl. Smuts"!
Ons <.Jag dan dr. Malan het geweier omdat daar ,geen enkele fttndamen·
telc gcski!punt" is nie!
So lyk poliliekcry!
Laat hullc maar !iewer crken dat dr.
Malan die aangciJode hulp gcweier het omclat hy nie IVl E'i die ander republi·
lwinse groepe wou optrek in die stryd
nie, maar TEEN !tulle. Sy hoofoog·
merk is om hulle uit te delg,. en as htdle aan sy kant teen die Empit·e vcg,
mag hy nie op hulle skiet nie.
DR. MALAN
IN
ONGUNS
BY
EKE
VOLGEUNGE
Vernc.cm word tlat tlaar groot
ontevreuenheid by •n aansienlil~e
de·el van dr. Malan se aanhangers
teen sy huidigc Ieiding heers.
veral in die noorcie waar .cJie
mense begerig was om verenigcl
teen Smuts en cJi.e oor·log op te tree,. word sy leiersl<aphoecJanig· hede. stork in twyfel getrek. Ge-voel worcl .!lat as genl. Smuts
agt-tie:-1 setels kon afstaan vir dia
samewer!dng van twee klein par·
tytjies, cJr. Malan baie makliker bereicl kon gewees het om agt se·
tels aan mnr·. Havenga af te staan
waardeur die steun van aile
repu-blikeinse groepe dan verseker kon
gewees het.
So 'n st.erk gevcel bestaan tlaar
teen sy · leierskap dat dr. Malan
verlcde wee.!\ in Johannesburg ,dit
nodig geag het om meer as clic
helfte van sy toespraak voor •n
uiigesoekt·2 l1r'ing van ondersteu· ners te wy aan 'n pleidooi ter ver·
dediging van sy Jeiersl\ap.
H ierdie wantroue in dr. Malan se Ieiding begin oofl reeds hOor·
baar word in Kaaplancl. Van dr.
Malan se getroust.e volgelinge
sprec·k 110u al openlik hul twyfel uit of hy clie regte Ieier• vir hier·
die kritieke tyd is. Die grootstc
beswaar is tlat dr. Malan nie sy
aanclag van ondcrgeskil•te griewe
ltan afwend na llic grotet· sake waaroor a!m<!l dit eens is nie.
VOLKSI(AS
GEE: 3~% R-ente op Vaste
Depo-Hito's vir twao jaar.
3% Rente op Vaste
Depo-sito's vir 12 ruaande.
2~% Rente op Be
!eggingo-scrtifiknte - opvo r-derbaar met 3 maand.~o
kenxi.isgewing.
Z%
Rente op 8paarroki>-ningo.
V
o
!kskas
(Koop
.
)
13p
k.
(OPZ~rl.ll ltra@~n.e d.lc l.'C¢l!J;><>rntl"""o Wot)
Hoofkantoor :
Vol!tsltas-g:JMu, f;enirM!!l~rru.e, PRETOiU.il>.