Proefstation Naaldwijk ' A 2 N 17 • »
EFSTATION VOOR DE GROENTEN- EN FRUITTEELT ONDER GLAS TE 'NAALDWIJK
46
BIBLIOTHEEK
PROEFSTATION voor da GROENTEN- en FRUITTEELT onder GLAS te NAALDWIJK
BEMESTINGSPROEF MET STIKSTOF EN MET KALI. RESULTATEN VAN DE ACHTSTE TEELT
CHRYSANT, 1977 \
I
li l l f \ '#v.Vi»
I % i « 1 « 4 \; *
4»
'< M idoor: W.A.C. Nederpel
Naaldwijk, augustus 1977 % * c»
-• î V- "' • ' * V l ' » . ï V
Intern verslag no.54/9. 1
»
• -, W
\ v
INHOUD
Inleiding Proefopzet
De stikstof- en kaligehalten in de grond tijdens de teelt Teeltgegevens
Beoordeling van de produktie Bespreking van de resultaten Houdbaarheidsonderzoek
Conclusie Literatuur
INLEIDING
In januari 1976 werd een meerjarig stikstof- en kaliproefveld onder glas op het Proefstation te Naaldwijk voorzien van een nieuwe be-regeningsinstallatie. De regenleidingen liggen op de grond. Met het gietwater kan meststof worden gedoseerd. Als proefgewas werd jaar-rondchrysant gekozen (drie teelten), omdat in voorafgaande jaren het bijmesten van dit gewas met de hand werd uitgevoerd. Het doel was na te gaan bij welk stikstof- en kaliniveau in de grond een optimale produktie wordt verkregen.
PROEFOPZET
Het proefveld was gelegen in een verwarmde kas met een kapbreedte van *+,80 m. De kas bevond zich op een kalkrijke zandgrond met 1,6,% CaCO, en 13 % afslibbare delen (<16 mu). Het proefveld omvatte **0 veldjes van elk 1** m , welke verkregen waren door betonplaten vertikaal in te graven tot een diepte van 70 cm. Op de platen werd bovengronds nog een 30 cm hoog plasticscherm aangebracht om tijdens het gieten overslag van water te voorkomen. Het proefveld was in tweeën verdeeld, 20 veldjes voor de stikstofproef en 20 veldjes voor de kaliproef. Zowel bij de stikstof- als kaliproef werden vier be mestingsniveaus aangehouden. De behandelingen lagen dus in vijfvoud. De beregening werd uitgevoerd met water gezuiverd via omgekeerde osmose.
DE STIKSTOF- EN KALIGEHALTEN IN DE GROND TIJDENS DE TEELT
Voor de aanvang van de teelt werd het proefveld bemonsterd. Het chloorgehalte in de grond was dermate laag, dat doorspoelen weinig
zin had. De vier stikstof- en de vier kaliniveaus werden voldoende hoog bevonden om zonder voorraadbemesting een nieuwe teelt aan te vangen. Vier weken na het planten werd begonnen met het bijmesten via de regenleiding. Bij elke watergift werd mest gedoseerd. Ter controle werden regelmatig grondmonsters gestoken en op stikstof respectievelijk kali onderzocht. De stikstofproef werd bijgemest met 0 - 1,2 - 1,*» en 1,5 E.C. ammoniumnitraat. De kaliproef met 0-1,1 - 1,2 en 1,3 E.C. zwavelzure kali. In tabel 1 wordt een overzicht gegeven van de bemesting en de gehalten in de grond.
Tabel 1. Overzicht van de stikstof- en kalibemesting en de N- en K- gehalten in de grond gedurende de teelt.
STIKSTOFPROEF
Datum kg ammoniumnitraat per are
29 oktober 21 december 5 november 30 december 16 november 5 januari 29 november 14 januari 7 december p e r k e e r 0 0,83 0,92 1,01 Totaal 0 7,5 8,3 9,1 21 september (aanleg) 5 november 25 november 13 januari
Stikstofgehalte in de grond in mval N. 21 september (aanleg) 5 november 25 november 13 januari 0,1 2,0 4,1 13,3 0,3 1,1 2,1 4,7 0,3 3,0 4,1 6,3 1,0 5,6 6,7 7,8 Gemiddeld 0 -p- ro \o •p- VM 00 •» 0 KALIPROEF
Da tum kg zwavelzure kali per are
29 oktober 21 december 5 november 30 december 16 november 5 januari 29 november 14 januari 7 december i p e r k e e r I 0 1,11 1,16 1,21 Totaal 0 10 10,4 10,9 21 september (aanleg) 5 november 25 november 13 januari
Kaligehalte in de grond in mval K. 21 september (aanleg) 5 november 25 november 13 januari 0,2 0,5 1,5 3,3 0,1 0,5 1,2 3,5 0,2 0,5 1,4 3,4 0,2 1,0 2,3 3,9 Gemiddeld 0,2 0,6 1,6 3,5
In de tabel worden de analysed j fers weergegeven in milli-equivalenten . per liter extract. De bepalingen zijn in waterfiltraat verricht volgens
de 1:2 volume-extractiemethode. Gedurende de teelt was het gemiddelde kaligehalte in de stikstofproef 0,7 mval K en het gemiddelde stikstof gehalte in de kaliproef 2,6 mval N.
In de tabel zien we dat in de stikstofproef reeds 5 weken na de aanleg een duidelijke daling van het gehalte in de grond is opgetreden. Om de streefniveaus zowel van de stikstof- als kaliproef niet te sterk te laten dalen werd met een hogere concentratie bijgemest dan aanvankelijk in de bedoeling lag. De laagste ammoniumnitraatconcentratie, die werd bijgemest was 1,2 E.C. en de laagste zwavelzure kali concentratie be droeg 1,1 E.C. Door de aanvankelijk te lage stikstofniveaus op te trekken door bij te mesten met minimaal 1,2 E.C. ammoniumnitraat werden in een later stadium van de teelt de gewenste streefniveaus royaal gepasseerd. Indien eerder met het bijmesten was begonnen had waarschijnlijk met lagere concentraties kunnen worden gewerkt.
TEELTGEGEVENS
Öp 25 september 1976 werden de rassen Hoek's White, Golden Horim en Starlet Spider op het proefveld uitgeplant. Per m kwamen 56 planten.
H De hergroei van de rassen verliep vlot. De planten op het laagste stik
stofniveau bleven kleiner en hadden een lichtere bladkleur. Tijdens de generatieve groeiperiode van de plant is de bladkleur aanzienlijk donker der geworden. Half november werd met de korte dag behandeling aangevangen. De planten op het laagste kaliniveau waren donker van kleur en vertoonden een lichte mate van kaligebrek. Bij de onderste bladeren van de plant werd een bruine bladrand aangetroffen. Tussen de rassen werd geen duide lijk verschil in gevoeligheid voor kaligebrek waargenomen.
De eerste bloemen werden op 26 januari 1977 geoogst. BEOORDELING VAN DE PRODUKTIE
Vlak voor de oogst werden 10 planten per veldje verzameld. Om enig inzicht te verkrijgen in de ontwikkeling van de plant zijn zoveel moge lijk onderdelen van de plant afzonderlijk beoordeeld. Aan de hand van de volgende tekening wordt een overzicht gegeven van de uitgevoerde be oordelingen. De opbrengstgegevens van de drie rassen zijn in tabel 2 voor de stikstofproef en in tabel 3 voor de kaliproef weergegeven.
16 17 18
2
3 if
1 Totaal gewicht
2 Lengte kale hoofdstengel
3 Gewicht kale hoofdstengel
b Gemiddeld gewicht per 10 cm hoofdstengel
5 Totaal aantal bladeren
6 Aantal dode bladeren
7 Aantal groene bladeren
8 Gewicht van de groene bladeren
9 Gewicht per groen blad
10 Aantal bloemstengels
11 Lengte van alle bloemstengels
12 Lengte per bloemstengel
13 Gewicht van alle bloemstengels
1^ Gewicht per bloemstengel
15 Gemiddeld gewicht per 10 cm bloemstengel
16 Aantal bloemen en knoppen
17 Gewicht bloemen en knoppen
18 Gewicht per bloem of knop
1 » Totaal gewicht
De 10 planten werden in verse toestand gewogen, hieruit werd het gemiddelde gewicht per plant bepaald.
2 = Lengte kale hoofdstengel
Van de planten werd de kale hoofdstengel gemeten. Gemeten werd de lengte vanaf de grond tot het punt waar de eindknop was weggeknipt. 3 = Gewicht kale hoofdstengel
Het gewicht van de kale hoofdstengel werd verkregen door het gewicht van de hoofdstengels te delen door het aantal.
k = Gemiddeld gewicht per 10 cm hoofdstengel
Van de 10 planten werd aan de hand van het gewicht en de lengte van de kale stengel het gewicht per 10 cm hoofdstengel berekend. 5 = Totaal aantal bladeren
Van de 10 planten werd het aantal bladeren aan de hoofdstengels geteld, dit gaf het gemiddelde aantal per plant.
6 = Aantal dode bladeren
Van de planten werd het aantal dode bladeren aan de hoofdstengels geteld, hieruit werd het gemiddelde aantal bepaald.
7 = Aantal groene bladeren
Het gemiddelde aantal groene bladeren aan de hoofdstengel werd verkregen door het totale aantal groene bladeren te delen door het aantal hoofdstengels.
8 = Gewicht van de groene bladeren
Het gemiddelde gewicht van de groene bladeren per plant werd bepaald door het totale gewicht aan groene bladeren te delen door het aantal planten.
9 » Gewicht per groen blad
Uit het gewicht en het aantal groene bladeren werd het gemiddelde gewicht per groen blad verkregen.
10 = Aantal bloemstengels
Van de 10 planten werd het totale aantal bloemstengels geteld en het gemiddelde aantal per plant berekend.
11 = Lengte van alle bloemstengels
Van de 10 planten werd de totale lengte van alle bloemstengels gemeten. Gemeten werd de lengte vanaf de inplanting op de hoofdstengel tot de eindknop. De gemiddelde lengte van alle bloemstengels per plant werd bepaald door de totale lengte te delen door het aantal planten.
12 = Lengte per bloemstengel
Uit de totale lengte van alle bloemstengels en het aantal werd de gemiddelde lengte per bloemstengel verkregen.
13 = Gewicht van alle bloemstengels
Het totale gewicht van alle bloemstengels (zonder bloemen en knoppen) werd bepaald, hieruit werd het gemiddelde gewicht aan bloemstengels per plant verkregen.
14 = Gewicht per bloemstengel
Het gemiddelde gewicht per bloemstengel werd berekend uit het totale gewicht van de bloemstengels en het aantal.
15 = Gemiddeld gewicht per 10 cm bloemstengel
Van de 10 planten werd aan de hand van het gewicht en de lengte van de bloemstengels het gemiddelde gewicht per 10 cm bloem stengel berekend.
16 a Aantal bloemen en knoppen
Van de 10 planten werd het aantal bloemen en knoppen geteld, dit gaf het gemiddelde aantal bloemen en knoppen per plant.
17 = Gewicht bloemen en knoppen
Het gemiddelde gewicht aan bloemen en knoppen per plant werd berekend door het totale gewicht aan bloemen en knoppen te delen door het aantal planten.
18 = Gewicht per bloem of knop
Uit het gewicht en het aantal van de bloemen en knoppen werd het gemiddelde gewicht per bloem of knop verkregen.
«H © O u ft «H O •P (0 A! •H -P (0 © tS ö CO > a © •p SS -p rH 3 Od « « OJ rH 4> X> as EH 43 o (0 60 "H C -P KN *— r-•H C0 O o O Ai U U TJ CO O (0 e Q Q m m (0 10 03 CQ (0 (0 10 CQ m CQ 0) co • II • • V V • • • • • • • • • • • • s » 1J s P< a a P« P. a C ß G Ci ci Ci ß c ö Ö © r*i > © 60 •H •o (H T- v- -3- r- -3" T-C 3 fi co o O O O o o Ai V to (0 m 10 o CO O co O CO CO CO CQ co O co o o (0 C • • • * V • V • II • • • • • v • II V •H •£ •H H c ö c a p. ä p< a a< a ä ci ci a PI ci p* O ON r^\ o OO vo OO -d" -3- m r- KN OJ m o IA t>- o •* #» R* * c*- m •» «K #> ON #> » •» m VO r w -3" OO ON KN OJ OJ -d- OO r O -3- J- ir\ c- *— -3* -4" O J- ON T" r- KN OJ KN r— OJ r-H es S» KN o O ON O O ON r- OO OO o oO OO ON OJ OO co S •» «k •» KN » NN| *• «» ON CO fM » CO V-* (A c^- OJ K\ KN ITV C^- KN OJ j- CO if\ OO T- J" J- OO © •P LT\ ON *- OJ KN r- OJ H co ON OO (M r— J- r- T~ o r^- -d- ON CO o T- O K\ VO rA 43 #» •* * -3" *• •» 0* -d- •> «» #• OJ ON K\ w •» j-© OJ OJ r^- IA rA KN vO KN OJ j- J- IT\ OO r- K\ -4" oo hO 1 IA 0^ r* r- (A OJ KN V OJ î£ -4" ON OO IS r- T- C» j- OJ O OJ ON J- OO OJ O OJ OO ON #• *» •» #• OO *• •> * ON «k •» OO -d* •* 0> [N O ru T~ OJ KN r- vû J- OJ J- OJ ITS r- r- J- 00 ir\ ON r- r- K\ OJ KN r- OJ t« y—^ 60 a a v* v/ rH rH © /~s *—* fco © 60 60 a a 60 e N—» o f3 « © •P C co •P N 60 ta fl) co rH /—. (0 60 60 a 60 N •Ö rH © 60 a a o «H V 4> a hO a © *w* v-/ O •Ö 60 60 o Ci w O Ci H O CO a Ci o © rH ci © ft H V 43 rH O •P rH 43 © P4 o © 60 a •p r—1 CQ © PL, P< ci 60 C a C a "Ö n 4) a 60 a P< O A! Ö « o © 4> V CO a 60 © Ci O O Ci © •P a u Ö H (Q o Ci O © ci Ai •P (0 O © « a> 0) XI rH o © i—t •P O Ai O bO to •Ö t— T) j-i T3 o Û) rH -P 43 CO T- C a bO T) «H as <u as C 60 JO 10 a ci © a >—' «H O U rH T3 H hO 0) C a © © (h « © O O © JO CO £> O » © rH O © Ci o •P O 43 ft rH «> b •P rH O rH rH P< c © »—i © ci 43 43 rH JO 9) t3 60 (0 rH i—i as £> © a 43 © o> O 0) •P (0 Ci a CO fii -P a © •p bO •H © rH 43 -P V V C IH V CO a U Xi © O H •H Ö Ï rH co O d T) O CO V O Ci u as © O O H © x! •H © co M •H co O b > P< 1—I as © > Pi •H rH £> ft S H bO Ai
»
A •O 60 x> >• p<»
43 (0 0) •p <D •P -P •P -P © •P -P (0 rH « 43 60 rH 1—1 1—i S} J3 rH 0 « •C J3 60 rH 43 43 » B «S •P O C0 a as o O as -P -p o U CO O O M O OS bO •H • C0 •P -p •rl •P 60 60 •H •H • -P •rl •H © O -P Ö»
a •P et a»
* Ö Ci a * S a Ö »»
o O « 1) e O CO a 4) 0) co a> © © © © as © © W«
EH H) es o E-t C < CD O < CS o o < O OO CO bO •H ti -p OJ IN OJ r- tN •H CO o o O O O M u • U n (0 o o to o O O (0 10 10 a to 10 m «> (0 (0 CO O (0 « II 11 • II V II • • • * • • • • • • • £ J-4 56 L4 G H« PH a p< Ck a* c a a ä a a ä Ö Ci ti ti 0) > 0) bO •H TJ £ •H J- t- OJ VO J- r- r* -j-CO o o O o o O O o •M CÛ 4> ta (0 (0 <a o m 10 to m o O 10 o (0 o O o o £ • • • • II • • • • V II • u • II V V II •H r£ •ri H a Ö ci ti fu c Ö a £< Pk c PU ti Pi (U p< O «k KN IA OJ ON -3" IA OO J-•» ON CN lA ON -4" OO ON [N r- OO *• VO •* » V *— •> - •* » -d" OJ lA •» V* OO OO o- lA r- r- (A J" OO ON O lA OO J- r- OJ ir\ IA OO . -s- a» r- r- (A OJ OJ r- OJ rH CO > IA [N ON ON fA V r- c^- IN -d- O VO c- O J-S #» *• #• ON 0* •» VO «> «» »• lA KN •> * OO J- VO r- t— fA VO o- ON O lA fA -a- VO r- OJ IA -3" [>-0) -3" ON r~ T— IA OJ OJ r- OJ +> CD ON (A o OJ OO r- c^. lA T- OJ O ON ON VO *— lA O OJ ON •C •» #> -4" 0> •» •» » OO •» w » O -4" OO *> OJ Q) OJ ON OO OJ OJ fA VO VO *- T- IT\ J- J- tN r~ OJ ir\ J- OO bO J- ON r- r- fA OJ fA V- OJ OJ £5 -d-» CO [N tA »A rvj m *» •» tN OO J- OO r- r- J- J- OJ tN r~ r- tN »• •» r~ w — O OJ JN •• lA o Os O r*~ T- OJ OO OO O J" OO -f IA r- OJ -a- IA IN s OO r- rA OJ OJ r~ r- IA / * t V bO bO a a •—' rH «
.—«
b0 H 4) bO bO S a bO ti ^ ^ o C 4> 4> -P c W P t X N / •* to 4> to rH « N (0 bO bO a bO •Ö ti rH 4) b0 a a o W «H 4) /—1 4) a b0 a 4) V-' O TJ bO bO o C O ti rH O ta a C 4> H fi 4> P4 1—1 « rH 0) P rH XI 4) Pi O « b0 U) J3 P rH to 4> P< Ph ti ti a ti A •D n 4) a bO a Pi O M ti a> o 4> 4> 4) to a bO 4) C o O ti « -P h Ö Ci 1—1 to 4) Ö O 4> ti ,y «H -p m o 0) « 4) 4> £> (—1 O 4) 1—I P o X O /"N bO m TJ *- -Ö b Ti O 4) rH P XI (0 r ti /"N bO TJ «H as 4) ta Ö b0 XI (0 a ti 4> a «H o u IH T3 1—1 bO 4) C a 4) 4) U 4) 4) o o 4> X> ta X» O 4> 4) 4> I—l O 4) ti O •P o 43 p. rH 4) U •P H o rH rH P< ti 4) rH S c X3 Xi 1—1 fi 4) •n bO to 1—1 H to Xi V a X» S 0) O 4> •p ta Ci a ta XS P a 4) •H b0 •H <1) 1—t XJ -P «> 4) c U 4) C U X! 4) O b (4 ti»
rH co o a t3 O ta 4) O c VL ta 4) O O I—i 4) O •H 0) ce X •H (S O U > P- rH ta 4) > PM •rl I—1 XJ P. ta rH bO J*!»
to T) bO £> > ft S XI V -P 4> P -P -p P 4) p P c t> •Ö rH 0) xs U) rH 1—1 rH X) XI H « « X5 xs b0 rH X3 Xi ta -p o ta 10 ta o O ta p P O o ta U O ••ö O m hO •H • ta •P P •rl •rl b0 bO •H •iH • p •H •H M O +» S»
a •P ti Ö *»
C Ö Ö» »
a ti »»
o « o 4) 4) 4) o as ta 4) 4) ta 4) 4> 4) 4) 4) to 4> 4> O m E-« 1-3 O O EH «<«
O O <s< ^1 C5 O O «c O Oo CO hO •H (3 4-> r- CM r* K>, tN J- -s- VO r- CO •H X CO O O O O O o O O o O •H X u • •» • • » • • #» •» •» #» 0> • • » #» • U TS a o (0 (0 o O (0 (0 O O o o O 10 m o O (0 4> CO • V • • II V • • II II II II II • • . II II PU •
»
£ a a. c s PU PU C3 a PU PU a< PU ßi a c PU II PU ö 4> £ > 4) bO *rl •Ö c u -ä* r- fA r- c^- rvj OO T- vO VO fA T- j-73 •H CO O O o O o O o o O o o O O c 73 •H CO «k •» •» • •» #» •» 4^ • •» #» • • •» •k *k #» • X to 4) O O o to O o o O (0 o o m 10 o O o O co £ u V u • V II II II • y II • • II II v II • •H » •ri rH a< Ol a. a PU PU PU PU a PU a Ö Pu PU PU PU c O •» -d-•» fA t\j -d-«k IA o oo -d- OJ IT\ m J- T J- OJ IN OO #» J- «• #> *• +> T- «» «k OJ o IA IA CO -j" VO t\j r~ •4" IA OO VO ON V£> o VO VO T- r- vû -4" C^--4" O r- r~ rA rg nj -d~ vû H CO > K\ K\ vO fA ON O (N <M T— o\ ON O -ƒ rvj ON ON IA T-S •> •» •» [N »• *• •k IA «k » » VO r- IA «» »» vo -d~ -4* J- rvj r~ -4" vo IN Vû ON ir\ r- tN VO T- *— IA -3--4" O r~ t- tA 00 OJ J-o r- OJ -p H IA CD ON V IA «k 00 -d" rA tN c^- T— KN OJ OO T- C^- o fA KN 00 vo OO » ' #» rvj » •* »> KN •> #• o O LA ON0) taO cu <M v- r- T~ tA VO [N ir\ ON if\ ON VO VO T- r- IA -3" tN
-$• O r- r- IA OJ OJ 1 T~ OJ S -3" O vO VO OJ -4" vo OO oo tN OJ vO J- CTN J- C^- vo fA » •» •» •» -3" •» •» •« 00 •• •• •> c- O VO 0* VO O ON R^N oj ON O T~ T-T- l'A r- -S" VO OJ rvj OO j- r- VO IA v- -3" FA IN bO bO G a H 4> /~s bO rH 4) b0 bO a a bO (3 o *.<• C « 4) •P Ö (0 -P ^—\ <-N (0 « O rH Y—S (0 bO bO S bO •Ö U rH 4) bO a 4) s—* a o «M 4) 4> a bO a a 4) H o o "Ö O C bO o a 4) N ^ O rH ci Ö 4> PU rH « hO (U Xi rH 4> •P rH ,Q 4) PU O JO •P rH (0 4) PU ft G bO C s fi G to 4) a bO a PU O Ö 4> o 4> a> « y—* a bO 4) C o o Ö 4> •P U c ^ . C b0 m 4) Ö O 4) c •P M o 4) 0) 0) «) a rH O 4) (—1 •P o O (0 TJ r- T) Pi •o o *—' 0) rH •P JO m r- ö to •O «H (0 a> ra S-4 bO fi m a c 4) a V-/ «H O u H tJ «—I bO u ß a 4) 4) U 4> 4) O o 4) fi C0 Xi CO <1) 4) 4> rH O 4) C O (4 «P o J3 ft rH 4) rH •P rH O rH rH PU G 4) rH 0> 0 A rH 0) 73 (0 rH rH C0 fi 4) a Tf 4> O 4) 4> « a a C0 fi •P a 4) •H 60 •H « rH Xi -P 0) a» C h 4) £ IU J3 <D O b P- Ö * H CD O fi tJ o C0 a> O a C0 4) o O rH 4) W •H 0> CO X •H CD O M > PU rH CO 4) > PU •rl rH PU rH B0
»
CO T( bO Si t» PU 9 fi +> 0) 4> a> •P -p •P -P 4> -P -P 0) "O 1—1 » b0 H f—1 rH J3 rH 0 4) J3 bO rH iH U Pi O CO 4-» O CO m CD U o « -P -P ü O CO O O CO b0 •H • CO -p -P •H •H -P bO bO •H •H • -P •H •H CO O -p C S a •p o a» »
a C G»
S a G»
* 4-> 4> o 0) 0) 4> O CD as V a> a 4) <t> 4> 4) 4) co 4) 4> W PP H t-q o O E-t <JÎ C O o c 1-3 O O O < CD CS« o u ft •H H CO X O T) G (8 > G 0) •p Q -P rH 3 (0 V « rA H 4> .O < co EH Xl O (0 hO •rl Ö -P t- r- *— r- rA T- v- t- T- r- r r t- V r* CM •H CO O O O O O o O O o O O O o O O O M U T3 fn •» * «k #» •» *> «> » •> #» «» •» »> #» • •• •• • O O O O O O O O O O O Q O O to O O to CO V V V V II V V V V V V V y V • V II • £ * CU Ai A« AH AH AH AH AH A< AH AH AH AH ft G AH AH G 0) > «) bû •H Tf r- *- r- CM tA T~ r- T- v- J- * T- r- r- J- r- (A ß •H O O O O O O O o O o O o O O O O O 3 CO •» •• «K *- » *K •> tb «K #> » •» » • » •• •» Âi (0 G 4> O O O O O V V V II II V V V V o g O O O O O O O (0 O O O II V V V v • II V II •H «s •ri rH Ai Ai AH Pi AH AH AH AH AH AH AH AH AH AH G AH AH AH tA -d" *- CN *- IA VO ON ON OO rA ON vO O fM O- rA VO » •» 0> •» J" 0* •• » OO » #> *> 00 OO fM 0* •> .J-rA co -t r— ru r- IA IA O r- -d" rA IA IN rA -cj- rA OO -3* ON T~ K\ r\i fA r~ fM rA OO H co >• VO O J" C*. O -d- -d* O tA O tA O tN J- fM vo IA iA j-S #» » «K rA •• •» •• •K 00 •» *• r- ON rA 0- •> vo V » r- fM tA CM rA r IA vo rA fM J- vo lA CO C" rA -3~ rA [> « -p IA ON r- r~ (M fA T— fM H CO VO VO ON CM (M r- ON OJ VD tN IA IA C^- OO CO IN IA j- 00 X r- •> •> •» OO » » •k » O •> #• *- fM OO rvj #> w IA 4) O ON J- fM fM IA VO T- fM -3" IA IA OO v- rA rA IN bO 1 -4" ON r- r~ K\ CM fA r- CM M fM IN J" IA O K\ O fM rA v£> J- rA vo <M •J- J- J- r- t> * * #» * J- «K w «• » IA «• fM (NJ J- » fM O -d- rA ON T- O ON r- O ON rA fM rA -d- T— rA rA fM VO rA 00 V rA rvj CM T- fM VO to bO a w a rH 0) y~\ H /•— bO 0 60 hO B a bO (3 4) s_>-O w G <D -P
«
(0 -P * X •—s S bO •Ö C5 4) 10 rH CO hO bO B rH N 4) bO a a o V«» «M a> /> 4) a ho a a» W rH O O -Ö 60 hO O c o G a a ß V 4} rH G 4) ft H « hO « X! H 4> -P rH X> 4) ft o B JD •P rH 10 4) ft ft G 60 a B G d •ö V) 4> a bO a ft O 44 G 0) o 0) V 4) CO a bO 4) G O O G «> -P (H ß U d rH n 4) ti O 4> G X V« •P ffl O a> O <0 <u X> rH O 4) rH +> O M O /^N bO T3 «H (0 •O r- •ö u T3 0 4) rH •P x> 09 T- G ca 4) co u a hO S> to a G 4) a «H O (H iH -Ö rH bO V Ö a 4> 0> S-I 4> 4> O O O X» CO O 4) 4) 4) i—I O 4) G O •P O X! ft rH « m -P H O 1—! r-l ft G 4) rH c XS XJ rH £> « "Ö b0 » (—1 rH CO X> 4) a S3 V 0) O « -P CO Ö a co X» -P a 4> -P u •H 9) H X! -P O V Ö (h «> G Vi xs 4> o u •rl ci S H CO O G T) O co 4) O a U CO 4> O o rH *> X3 •H 0) CO X •rl CO O SH > ft H co 4) > ft •H rH x> ft & rH hO»
CO •ö 60 XI • ft»
S3 (0 V -p O) •p •P •P -P 4) -p 4-> (0 T5 H « X! bO H H H SX S3 rH V 4) X! X! bO rH XI sa •* P as •P O CS 60 co O O CO -p +> O O ce o O X O as 60 •H • CO -P -P •rl •H •P bO bO •H •H • -P •H •rl 4> O •P G * A -P (3 ö ?»
G S C» »
a G 9 » O V o » V « O CO os 4) 4) CO 4> 4> 4) 4) 4) cO 4) 4) M«
EH *-3 O o EH •< << CJ O <! O O ü O O4-1 4> O u ft •H H ce M 4> TJ Ci CO > d 4) •P CO -P «-I 3 (O « a fA « x> CO EH J3 ü (0 ho d -P r T- c~ r- OO *- V r- r- r- r- T- 1— T- r- r- J-•H m O o O O O o O O O O O o O o O O o .M f-i #» •» •» * «k •» •» •* m #> 0» •> • «• •« » T) O o O O o O O O o q O O O O 10 O O O a> CO V y V y II V V V V V y V \/ V • V V II S b ï Pi eu PU eu p, eu ft ft ft ft ft ft ft ft d ft ft ft > 4) bO •H n U r~ r r- t- t— T- r r- V r KN fA r* T- T— a 3 •H co O O O o «• »* •» •» • o o O O O O O O *> •» 9» «• •> «» #» • • O O O » 4«) (O t) O O O o (0 o O O O O O O O (0 (0 O O O ti y y V V • V V V V V V II II • • V V V •H & rH •H 04 Oi ft ft c ft ft ft ft ft ft ft ft d d ft ft ft tA -d- T- fA 00 00 OO O D- r- CO ON 00 OJ ON OO CO VO r- CTN * «• J" #» •» * e» O «• •» IA OJ NO •» •» OO IA O- CO r* r- J" CN ON r- IA CS J- Cv- r- OJ IA -d" tN -4" ON t— r K\ CNJ OJ T— OJ OJ H ce > vO IA IA c^- r— r- NO NO o IA IA ON 00 CO OJ -4- IA r- C~>-a »• f •» •» ON » «k •» •» OJ •» IA tA tN » «> J-*— OO CO r* r- fA lA !>• r~ T- IA NO J- [>- T~ OJ tA J- (N o J- ON r- r" fA F\L lA t- OJ OJ +> H CD VO lA CO o ON OO J- -i- NO r- VO OJ -d" fA fA VO O O M 9* » •» •» T- «» •» «• LA C •» * [>- IA ON •> m t— 4} O ON OO <M OJ CNJ lA T" r- IA ON IA OO r~ OJ IA -4" tN 60 1 -3" r- r~ fA rvi rA r- OJ OJ M (M •» IN VO IN ts fA IA OJ r- ON lA J- 00 T- fA ON OJ 00 •» T •» •» » •k IA «» VO ON NO •» «» VO O r- -3" CO O r~ ON OJ ON OO fA tA tA fA fA CO f fA OJ fA OJ IA RG v— *- OJ bO a s»" rH bO 4) S hO *w d 4> H y—N •P « bO CO bO tfi a a a a 4) O 4) O -p d co H y—s /• X '—k ^•s (0 « CO rH <— ^3 bO bO a bO •Ö rH <—s 4) bO a o s_* «H 4) 4) a bO a a S-» O T3 hO bO O Ö O d 1-4 o (9 a ß w 4) d 4> ft H 0) A 4> bO r~i 4) •P rH O 4> ft O £> •P rH CO 4> r- ft ft d bO ti a a D T» (0 4) a bO ft O ti 4) o 4) 4> V as a bO 4) d fn O d 4> -P C u a H to 4) ö O 4> 4> d -p (0 o 4> « <0 •o Î- V 4> X> H O 4> rH •P ft X O TS S-I TJ O 4) rH +» ,o CO d a bO T3 <H CO 4> as (4 a bO ja (0 a •P d 4> a ••—-» «w O u H T) H bO a> C a 4) 4) Xi 4> 4) O o 4) .ß C0 £> O 4> 4) 4> rH O O ti O -p O .a ft rH 4) M •P rH O rH rH •iH d 4) rH
8 ti 43 si r—i £> 0) •O b0 m rH i—i CO
»
4) a ,o8 4> O V •P ce Ö S CO ja 6> a 4> •H bO •H ® H XI •p 4> 4) d (H 4> CO D bO 4) O JH ti » 1—î CO O c TS O as 4) O Ö U as 4) O rH 4) O •rl «> ce M •H es O »H > ft rH co a> > ft T3 r—1 ft M (H « bO M •p 4)
»
as •Ö bO -p -P ja > ft •p •P CD rH 43 •P -P S 4> T) i—1 « .0 bO rH 1—1 rH J3 X! rH 4> 4) J3 T3 rH J3 si ce •p o CO as as O O CO •P +J O o •O CO O o TJ O es bO •H • as -p •p •H •rl -P hO bO •H •H •H a •P •rl •rl H O O 4) •p C»
a -p a a »»
C Ö Ü »»
•H a d S»
o « (D 4> o ce as 4) 4> as O 4) 4) 4> 4) co 4> 4) CD PP E-i O O EH < C O G3 C Hl O CD O «< Ü O<M « O u ft *H H (S X 4) T) Ö CO > a « -p CO •p I—I 3 CO <D « fA rH 0 X» co EH Xi O CO bO •H a •P V r- r~ c- fA T— *- r- T~ r- r *- r- r- CM •H co fn O O O O •* •* * 9* • O O O O O o O O O O O O O #> •» #> » 9» #> #» » 0» » (H T3 O O Q O to O O o o O o O O O O q O O 4) <0 V V V V « V II V V V V V V V V V V II
»
u 0) > » AS ft ft (X ft d p. ft ft ft ft ft ft ft ft ft ft ft ft»
u 0) > » AS 4) bO •rl TS d Pi T- r- -d- r- IA v~ «— CM r-•rl o o o O O O O o o O O 3 as •» • • • • #• • •> • •» •» • •» » A! 10 (V O CO W (0 (0 o CO o O to O O O p o to O O C V • • • • V • V V • II V II V • II V •H S H •H ft d d d d ft d ft ft d ft ft ft ft ft d ft ft tA fM O vo ON tA r- oo OO VO o <r~ VO -d- AI tA o OO oo #» #> •» «* *— * » oo *• •» #» t- O tA 0* tA fA ts fA -d-ON ON O v~ fA r- LA CM ir\ (M fM co 1A rA KN VO IA *— r- tA fA IN rH CO > vo VO VO ON T— O fA vo CM lf\ VO O IN VO IN ON VO CM VO S c #» •» ON •» #• «> -d- •« «• » O O tA •» •» fA V O ON O O CM VO ir\ -4* ON IA oo VO VO r- r— IPv tN <D •P -d- ON C" t— fA OJ CM (A rH CO VO C^- VO fA ifs VO T~ ir\ VO ON r- fA tA OO ON CM r" c^- -d-X! » «» »• #• -d- w r> •» lA *» #> R ON tA #* r-V o 00 oo O O OJ LA IN OO ITN fA VO R r- IA fA [>-bO 1 fA ON T~ T~ fA <\J CM tA Vi CVJ ON OO vo fA tA O LT\ CM tA -d- IA VO -d* ON ON tA •» #K *• » VO •* •» •» KN CM ts fA tA O tr\ CM OO (N C- OO T— fA ON CM C\J J-T- VO -d- OJ tA tA tA T— -d- CM vo *~N /—S bO bO a a s-* — rH y— H « '—s h0 4) te bO a a hO d 4) o w d 4> •P d co •P .—s (0 4) m 1—1 /—V to bO bO 8 bO T3 fn «H 4) bO a a V <H 4) /-S 4) a hO a w 4) "W v.* O TS 60 bO o d a w O d H O CO S d 4) 1—1 d 4) ft H a> JÜ rH (1) -P rH \a 4) ft O 4) ho •p rH to 4) ft ft d bO d 3 d d TS to 4) a hO a ft O d « o 4) 4) 4) CO s bO 4) d o O d « •p d U d H CQ 4) d O 4> d «H •p m O 4> 4) 4) 4) •O rH O ® rH •P o X O /-N (0 to X) t— •Xi M "Ö O 4> rH -P X> to r- d a Xi «M ce 4) CO u d bO X» to a d 4) a <H O o PL rH •O rH bO 4> d a « 42 U 4) 4) o 4) X> CO ,û O 4) 4) 4> rH O 4) d O (-1 •P O XS ft rH 4) (H •P rH O rH f—1 ft d 4) H « Ö Xi X! rH XI 0) T3 bO CO rH 1—1 CO x> 4) a X> X5 a> o © -P (0 d s C0 X> 4> a 4) •H bO •H 4> 1—1 X5 •P 4) 4) d U 4) d b XS 4> O U ft d»
H co O d TJ o as 4) O d h co 4) o O I—1 4) CO •rl CD CS X •H co O u > ft H co 4> > ft •H rH x> ft H bO X S co •Ö bO ft X> > ft»
x> •P A> -p V •p •P •p -P 4) -p -P 0) "Ö H 4) Xt bO H F—i 1—1 Xi XI rH 4) CD xi xs bO rH xi Xî H PI CO -P U co CO co o O C0 •P +> o O CO o Ü U o CO to •H • co •P •p •rl •rl -P bO bO •H FH • •P •H •H O o •P d»
S -P d d»
* d d d» »
a d» »
-P a> O A> A> 4> o co co 4> 4) co 4) 4> 41 4) 4> a 4) 4)
BESPREKING VAN DE RESULTATEN
Uit tabel 2 blijkt, dat bij alle rassen een duidelijke invloed van de stikstofbemesting werd waargenomen. Tussen de diverse cultivars werden kleine verschillen in reactie aangetroffen. Bij het ras Hoek's White werd een betrekkelijk ruim stikstoftraject (2,9 -^»3 mval N) gevonden waarbinnen een goede ontwikkeling werd verkregen. De vegetatieve delen van de plant leken zich beter te ontwikkelen bij een laag stikstofniveau (2,9 mval N) en de generatieve delen bij een iets hoger stikstofniveau (*f,3 mval N). Bij de rassen
Golden Horim en Starlet Spider werd geen duidelijk verschil in stik stofbehoefte waargenomen tussen de ontwikkeling van de vegetatieve en generatieve delen van de plant. Een stikstofgehalte van 2,9 mval N in de grond was bij Golden Horim optimaal zowel voor de ontwikkeling van de vegetatieve als generatieve delen van de plant. Bij het ras Starlet Spider was een stikstofgehalte van *f,3 mval N in de grond
optimaal voor de ontwikkeling van de plant.
In de kaliproef werd een zeer duidelijke invloed van de kalibemesting aangetroffen. Ook hier werden tussen de diverse rassen kleine ver schillen in reactie waargenomen. De rassen Hoek's White en Starlet Spider ontwikkelden zich optimaal bij een kaligehalte in de grond van 1,6 mval K. Bij het ras Golden Horim bleek een kaligehalte van 0,6 mval K optimaal te zijn voor de ontwikkeling van de plant. Bij alle rassen werd een ongeveer gelijke kalibehoefte geconstateerd
HOUDBAARHEIDSONDERZOEK
Om de invloed van de bemesting op het vaasleven na te gaan werden de rassen Hoek's White en Starlet Spider in een houdbaarheidsproefje opgenomen. Het houdbaarheidsonderzoek werd bij Hoek's White onder kameromstandigheden (20°C) uitgevoerd en bij Starlet Spider in een kasruimte met wisselende temperaturen (dag + 20°C, nacht + 10°C). Van elke bemestingsbehandeling werden 10 takken met gelijke aantallen bloemknoppen verzameld. Vijf takken werden geplaatst in flessen met water en vijf takken in water waaraan per liter 30 gram van het houd baarheidsmiddel AAdural AK was toegevoegd. Het water en de AAdural AK oplossing werd regelmatig aangevuld. Na vijf weken werden de uitge bloeide bloemen geteld. Tabel 4 geeft een overzicht van het
bloeiverloop.
Tabel 4. Percentage uitgebloeide bloemen na 35 dagen op de vaas.
Bemestingsniveaus Starlet Spider Hoek's m lite
STIKSTOFPROEF Water AAdural Water AAdural
O,4» mval N 28,0 60,0 66,6 95,8 2,9 ,, 40,0 64,0 58,3 96,0 *S3 ,, 47,8 54,1 66,6 91,6 ,8»0 ,, 45,8 56,0 66,6 95,8 Gemiddeld 40,4 58,5 64,5 94,8 KALIPROEF 0,2 mval K 40,7 58,6 70,8 95,8 0,6 ,, 40,0 57,6 • 66,6 91,6 ^ ,6 , t 34,6 57,7 60,0 88,0 3,5 ,, 37,0 55,5 60,0 88,5 Gemiddeld 38,1 57,4 64,4 91,0
Opvallen in de tabel is dat bij gebruik van alleen water het
percentage uitgebloeide bloemen bij het ras Starlet Spider, afkomstig van het laagste stikstofniveau in de grond (Omval N), bijzonder laag was. Voor dit verschijnsel kon geen verklaring worden gevonden. Qezien het feit dat de cv Hoek's White normaal reageert en ook de cv Starlet Spider bij gebruik van AAdural AK, menen we aan toeval te moeten denken.
Bij de bloemtakken geplaatst op water plus AAdural AK werd een groter aantal uitgebloeide bloemen aangetroffen dan op water. Ten onrechte wordt hierdoor de indruk gewekt dat toediening van AAdural AK de houd baarheid bekort. Zowel de bloemen op water als op water met AAdural AK maakten na vijf weken een versleten indruk. Bij AAdural AK was in deze
vaasperiode een groter aantal knoppen tot volle bloei gekomen dan bij water. De bloemen op water gingen minder ver open dan op AAdural AK en bleken bovendien minder gevuld (de lintbloemen kwamen niet tot volledige ontwikkeling). Bij de beide rassen verbruikten de bloemen in de houd baarheidsoplossing meer vocht dan in water. Bij toediening van AAdural AK aan het vaaswater werd bij het ras Starlet Spider een rood verkleuring
van de bladeren waargenomen.
Hoewel de in de houdbaarheidsproef opgenomen bloemen afkomstig waren van sterk uiteenlopende bemestingsniveaus werd geen duidelijke invloed van de bemesting op het vaasleven van de chrysanten aangetroffen.
CONCLUSIE
" In deze proef werd gedurende de gehele teelt bij gemest via de regen leiding. In de stikstofproef werd een duidelijke invloed van de stik stofbemesting waargenomen. Een stikstofgehalte in de grond van 2,9 mval N was in de meeste gevallen optimaal voor de ontwikkeling van
zowel de vegetatieve als generatieve delen van de plant. Op grond van deze en voorafgaande proeven met chrysant kan een stikstofgehalte in
de grond van 1-J â mval N als optimaal worden aangemerkt. Het voor
deze proef optimale stikstofniveau van 2,9 mval N werd verkregen door bij elke watergift ammoniumnitraat mee te geven in een concentratie van 1,2 E.C. Deze concentratie bleek te hoog daar het gewenste streef niveau tijdens de teelt royaal werd gepasseerd. Indien eerder met het bijmesten via de regenleiding was begonnen had waarschijnlijk met een lagere concentratie kunnen worden volstaan.
In de praktijk zal in de meeste gevallen het optimale niveau van
1-J â mval N na het doorspoelen van de grond kunnen worden verkregen
door een liehte voorraadbemesting van + 3 kg kalkammonsalpeter per are. Indien bij elke watergift wordt bijgemest zal het genoemde streefniveau met een betrekkelijk lage mestconcentratie in het gietwater kunnen worden gehandhaafd (+ 0,7 E.C of 0,2 atm).
In de kaliproef was de reactie van het chrysantengewas bijzonder - duidelijk. Een kaligehalte in de grond van 1,6 mval K was veelal
optimaal zowel voor de ontwikkeling van de vegetatieve als generatieve delen van de plant. Op grond van deze en voorafgaande proeven met chrysant kan een kaligehalte in de grond van 1 â 2 mval K als optimaal worden be
schouwd. Het voor deze proef optimale kaligehalte van 1,6 mval K werd verkregen door bij elke watergift 1,2 E.C. zwavelzure kali te doseren. Ook in de kaliproef werd bij deze concentratie het gewenste streefniveau tijdens de teelt overschreden. Mogelijk had ook in de kaliproef met een lagere concentratie Çf 0,? E.C.) kunnen worden volstaan, indien eerder met het bijmesten was aangevangen. In de praktijk zal het optimale kaligehalte van 1 â 2 mval K veelal kunnen worden verkregen door een
voorraadbemesting van 3 à k kg zwavelzure kali per are. Om het gewenste streefcijfer te kunnen handhaven zal bij elke watergift een lage mest concentratie (+ 0,7 E.C. of 0,2 atm) moeten worden gedoseerd.
De houdbaarheid van de chrysant op de vaas werd noch door de stikstof-noch door de kalibemesting duidelijk beinvloed.
LITERATUUR
Nederpel, W.A.C. (1973 a) Bemestingsproef met stikstof en met kali. Resultaten van de eerste teelt chrysant (1972). Proefsta. Groenten-Fruitt.Glas, Naaldwijk. Intern Rapp. 15 PP*
Nederpel, W.A.C. (1973 b) Bemestingsproef met stikstof en met kali. Resultaten van de tweede teelt chrysanten (1972). Proefsta. Groenten-Fruitt.Glas, Naaldwijk. Intern Rapp. 622, 20 pp. Nederpel, W.A.C. (197*0 Bemestingsproef met stikstof en kali.
Resultaten van de derde teelt chrysanten (1973)• Proefsta. Groenten-Fruitt.Glas, Naaldwijk. Intern Rapp. 6?9, 1^ pp. Nederpel, W.A.C. (1975) Bemestingsproef met stikstof en met kali.
Resultaten van de vierde teelt chrysanten (197*0* Proefsta. Groenten-Fruitt.Glas, Naaldwijk. Intern Rapp. 707» 10 pp. Nederpel, W.A.C. (1975) Bemestingsproef met stikstof en met kali.
Resultaten van de vijfde teelt chrysanten (197*0* Proefsta. Groenten-Fruitt.Glas, Naaldwijk. Intern Rapp. 706, 15 pp* Nederpel, W.A.C. (1977) Bemestingsproef met stikstof en met kali.
Resultaten van de zesde en zevende teelt chrysant (1976). Proefsta.
