..
'
"
,.
"
Geregistreer
san d
ie
H.P
.K.
a
s
'n
Nuusblad
.
Q
,
,
dil~P
ori
y·
polit
il'k
w
ord
VBI?DEEL
de
ur
JH11lle.ra
n 1·c
rskil
IIISSt'llA
frikan
e
rs
lCbcklem
-IOOII. €;)
EEHSTE
JAARGANG.
WOENSDAG,
2 SEP
T
EMBER 19
42.
,
Tussan O
.
B. en Smuts
Le
Die
Skaduwee
Van die Revolusie"
-
Dr.
V~n
Rensburg
Voorspelling
dat Demokrate
S
al
Verenig
'n Toenadering tussen dr. Malan en genl. Smuts voor die cindkrisis, is verlcde Dondcr
-dagaand deur die Kommandant·gcncraal, dr. J. F. J. van Rensburg, op Stellenbosch voorspcl.
H y het beklemtoon dat hullc albei sa am vir die demo!trasic en albei sa am teen die Ossewa· brand wag veg en mekaar dus vorentoe moet on tmoet.
Di~ n:-rp;;tdcring wa~ cen \':lll die !>kinerend
-MC demon'>tr:t~ie~ n1t1 gec~drif en \'Cnrouc wa~
nog <leur die Kommandant-gcncr:wl toegcspreek i,.,. i-lccr as twccduisend hcl na die bcsielcnde
redE.'~ v;\n die t.weo leiers golui~tcr. Voor die l>yrcukom!l hel c(like honderdc sLudcn!c in wit en blon me~ vanndels en lambocrc dcur die strnlc gcsLap en die saluul van die Ko
mman-danl·g~neraal ont\'ang.
Dr. Yan Hcnsburg hct. daarop gewys hoc die parLy~tebcl \tit die nard \'an die ~aak \'Olk ,-e r-deeldheid in die hand moet wcrk omdat die 11·ese en l>crn van die _parlement dio ak~ic en reaksie tusocn Tiegering en Oppo i~ic i~. d.w.s. H ege-ting!>p:tny en Opposi~iepany albei loL die tande gcorgani~eerd 0111 mekaar lc bc\·e~. Die idcaal is dan ook ~lo 'n ,.slerk opposi-.io" wai 'n mooi
lliUIIll is \'i r 'n ,swak rcgoring". I Iulie- die georg:1ni~oerde mag- mocl mcluun ~>knakmat hou Lcrwyl die \l'rtrc mag, nl. die gcldmag en
sy pcrs die dcurslng gee.
Die p:trlemcntarismc en eli~;. parly~tebel is die hi:,torie.c en logie:,c loppunl \'an die dc mokra-l>ie, het hy ,·oons ge~c. Daarom i>S die Os"ewa -l>randw:lg, w:H glo in die org;tnie'e na,ionalisme. die band~ ,·an bloed en laal l'll lwrkoms. ten <'IICill:llc sal ,·jr die dernokrasic w:1L on~ \~olk in verdecldheitl, onmag en arn1blanl•cdom ge-dompol hel.
:'lla~1r 110U is dio ironic j1Lis dal dit• partygan -gt•rs w:1L ons so hancl en tancl bt•\'Og blind bly \'ir ltul onderlingo gcmccnskaplildlcid. Dr .
:'-!alan en >Y traw:Hito probct:r dit• volk wy s-maak thtl on" met die Imperiale dcrnokralc ,ka-kcl. 1 Ioewe! on, die demokra-.ic '"am mel die impl'ri:tli,me \·crwcrp. tenryl hull" die demo -krasi<• >-lnk en die Impcriali,.,tc nwt rn-. la:ll om ons tc bc\'C~ in die na<~m van die ~~~·mokra,ic.
Tusscn clie lcwensbesltouing van die Osscwa· brandwag en die van genl. Smuts is elkc brug vcrbrilncl en vcrbrcek. Maar dr. Malan en sy trawilnte het gccn bruggens vsrbrancl of ver· bree-1~ nic. Hullc het nog nie cons die rivier oorgestcel( nie. H ulle glo nog in dieselfde stel· sel as ons vyande, in die partystelsel, die demo·
lcrasie.
\·oor~pelling:s i:, ahyd g!.'waa~d. :lla:n lo~ie::.c (rn ook p»igologic,c) gc\·ol·~lrrki(in•~, i-< \'l'roor-)ooid in dio lcwe. En in aansicu \'aU dio koers \\':J( on" dcmokratie,.c pan~·,Tic·u<lc ingcsk1ar1 hcl in ltierdic ,,sLryd om tlic on!<',.,, hicrdie doocl,lrycl van die dcmokra~ic. wil ek vannand
bier op Stollenbosch 'n voorspellir1g waag. Van hict'(lic sclfdc verboog af, 'n j:l;tr gc-ledc, heL dr. :-1:\lan u venel dal ck mo~ ~oul. Snmls s ka-kcl. Bn van hierdie' selfdo vcrhoog. 'n jaar
later, wil ck nic net dil \·erwerp maar ook \'OO r-spel daL net soos die vrugteloosheid van skake l-soekery tusscn die- anti·demokratiese Osscwa· brand wag .en gcnl. Smuts vir enige nugtere mens duidelik is, net so groci die waarskynlikheid dat dr. Malan en genl. Smuts voor die cindkrisis baie nader ilanme!tailr sal staan as wat hullo vandag voorgee te woes.
,
PLl!:lDOOI
\'lR OOHLOC''\\"an~ demolnate l10ort uou ccnmaal bymo-kaar. ,-era! :ts die 1111\\'C tyd begin aanbrcck -die Ondemokratic C Lyd. Of dit !lOU die demO· kratc om geul. Smuu; is, of die demokrale om dr. :IIalan, oor !.CS maande is hulle nader <l:lll· mekaar as \'nndag. l~n dat hullc self:; \'nndag nic onoorbrugbuar geskei is nie, blyk uil ccn van dr. :\falan se ~r:twanLe se tOC!>prnkC'. Ath·.
J. G. Strydom !teL by die Jeugkongres \'1\!l sy party 'n loflicd anngchcf op die dcmokrnsie, 'n loflied \\'aL :.elfs so 'n Tmpcrialistic~e koe-ranl soos tlic ,.. 'tar" sc gocdkcuring afgeclwin~ hot. Die , 'tar", wie !>C \·enyn lcen die ,\ frik;t-nerdom en Ticpuhliek i.crdcc bekcnd is,
so
O(l 3 Augu~Lus (hi. 7) daL die toespraak van aclv. Strydom kan bcskou word as 'n kragtige plci· dooi vir dio oorlog wat nou deur Suid·Afrika en di-e Verenigde Volkere gcvoer word vir die be· houd van die domoltrasic. Dio ,, Lar" dus, :-.it•n in a<h. Slrydom 'n kragtigo pleiLbc:;org(lt' \'ir die soryd \'an die , United Nations'', elm; v:1n die JmpcrialisliC»C 13riLlanjc, clio K:\pitalislit•&C .o\mcrika en die Kommunisticso l~usl:mrl. l~n tb n ~I'· nth·. :-;t.rydom dat ons slmkcl mel die "·'·and! 'L'er\\')'1 die ,.Friend'' lf,Cl-C hcl dal gcnl. =-'mul" diL nic hC'ler kon ge,tel hct nil'. En dit ,iJ \'CCI!En nog 'n bl~·l; ,-an pot.-nsicle bondgcnoot~lwp ~lraal uil tlic ge~egdc ,-an mini::.lcr llofttlc~·r
dat die Ht•g;OI'in!:( nio clio hoofde van die O ;,scwa-lnandw:lg wil urrcst.ecr nie 0u1d<tL tlil onnodig-lik 1nar!clnrc van ons sou maak, terwyl clie Osscwabrandwag tog d-eur dr. Malan ondennyn en doodgemaak word. l~k is bly oor Lwcc tlinge: er,len, our die opcnh:ntige erkcnning ''an die ~preker en l\\ecdcns oor die tclcur,tclling \\':\l beidc »,\' )lajcslcit se :llini!>ter Hofmryr en die Leier ran ~~- )l:tjc,.,leit <..e Oppo'>i~ic wag. Want
doodkry ;, min in die o~::.ewabrandw:tg. fn ~oonl-Hhode,ic (Lusaka) is 'n Jlooll<om·
mandant, \'an <lie 0 . .13. in 'n Jmperialc hof j!;l'·
st.ra f mel :\:l!lhal i ng dour die Prokureu r-genoraal YUII dr. l\lalnn se Paarlse toespra:tk lqcn uiC' , '.J .'s en hl'WN\rrlo rebollio-planne vau die 0. 13.
Die Johnn1ICS van der \V<1lt-verklaring wa!
dem· die Leier \'rtll sy :llajesteit sc Oppo~i,.,it'
-;.
In
die
Osse?W·
brand
w
o
g
·
wonL
VE
RENIG
d
e
nr pzmt
e
van
oor·
ee
nk
o
ms
tu
sse
n
A
fr
ilwn
e
rs
te behlem
-0
Giltoo
n.
No. 43
.
ool'lwndig i:s nan sy :llnje~l~it ,.,c 'Jlinistcr \·anJu~tisic. waarin u O.B.-offi,ier ,-au aan-srigting: tot moonl hcskuldig word, i::. 'n ander voorbeeld. .En daar is tulle andere. Hulle hot onderlingc gcsJ,ille, mnar te-en c1ic 0"5e
wabrand-'";lg veg hullc ~:1:1111. J lot' kan dit ook <~ntlers :1s die demokralc hul tyd dourbring met onafge -hrolw nam·alle op die Ossow:<brnnclwag i.p. v. op die Empire. Dag in l'!l llag uit. maak hullo die
bitsigsto en hyna hi<.,fpricl>c aanvalle. op die O.B.
- samn met clio 'l'rulh l.cgion Ctl dio Jingo's en as hullc saam\·eg kan hullc- onmoonrlik van mc-kaar bly.
\'IH
DIE
.\I<'
RIK
.
\ X
ETI
DO)f
T n hicrdie \'Crb:HHI hot i(•mand m~- aandag hepa:tl by '11 hislcric>-c skrldariikel in Die Trans -valer \·an die 12de tlcM'r, wa:nin hulle van Judas-loon en Nalion:tl ~couls skel. Dit i~; 'n rnbiate ontboeseming t'll my niond \\'OU
he
dat. ck die arLikel moel wn1nk. l~k dank hom vir sy kousiderasie, m~ar ck rnc<'n th~ hy die saak sc ems oor:,k<Jt. Dil is maar 11ct die laa~to;.tuiptrckking.., \'an 'n mi~luktc jocrnalis. Ek gaan derhalwe licwcr oor nn mindcr onaan-gen:tmc sake.
T.nat my die o,~cwabrandwag ,()bonding weer hicr gee: On, lwn gcon antler aardse trou as die Afrikancn·olk nit•. Ons veg nic vir die Em· pire nie, nog vir die parlementcre ste-lsel, nos vit· die ctemokrasie. Ons veg vir die Afrikaner· dom. En ils die Eu:pire- ons crfvyanct- die
<lemokrasie gcbruik as wapen 0111 die Afrikaner·
(Ycrvol~ Ofl bb. 2)
TWE
E
T
u
s
scu
O
.
n
.
e
n
S
m
u
t
s
lc
die
S
ka
dnwee
. . . .
( Von·olg van bls. 1)
dom mee te verdeel, dan sicn ons liewcr dat die demokrasie saam met die Empire in stuld1e ge· slaan word deur die ioN'S en magte wat; staan vir die orgauiese ,·oil' cu ,·ir ,·olksbclang ,·oor
eiebelang.
}Iaar die parlyleicrs begin al dio lof nn die
Empire-pen; inoC's- on albei v:1n hulle beveg die Os:,e\\'abrandwag. Daarom
so
ek dat dr. )Ialan en sy trawantc voor die einclkrisis baienacler ann p:enl. f=;muts sal ~!:Jan ns vnnclag. Want tussen die Osscwabrandwag en genl. Smuts
J
e
die onoorbrugbare kloof wat lc tussen die nuwe tyde
n
die ou parlcmentcre tyd- tus· se.n ons lc die slwdu van die Revolusie van die 20stc Eeu. Maar tussen dr. Malan en gent. Smuts lil die klofie wat in aile parlementcre state is- naamlik die ldofie tussen Sy Majes· teit se Regering en Sy Majesteit se Opposisie. En !lit is maar 'n hanetrec!:'I[OE'l' KIRS
Nee, in 'n dirokte botsing heL mens nio 'n
,·eeh·oud van kcu~c;; nie. )lens is Of die hamer
of die aambccld. Alles wat daartussen lo word
11itmekaar geshtan. En in hierclie oorlog is die hamer en die aambceld die nuwe nasionale Eenheidsgedagtc aan die cen ltant en die ou demo!tratiese partystelsel aan die ander kant. Aan die eeu kant l>taan die tmwe F:uropa, aan
die andor kant staan die l~mpire, met die kapi
-talistiese Amorika en die kommunisticsc nus
-land. Ook in Suid-Afrika moot dit \titge,·eg
word. Aan die cen kant staan die nuwe Afri· kanerdom in die Osse.wabrandwag; aan die ancJ.er kant 'die de.'nokrasic, die parlcmcntere partystelsel, vcrdedig nic net !leur partypoli· tici nic, maar vera! de.ur clio staatsgeweld, te· same mot geklcurde ·en sw::~rtc soldate, Ameri· kaners en alles wat vreemd is.
]~n as dr. 1\lal:\n voor clio oindkrisis nie nacler
aan gcnl. Smuts wil slaan 11ie, dan is daar net
een kocrs vir hom oop, nn:unlik nader :1an die
Ossowabrandwng. Dalk sal hulle met hul Sep
-tcmlJer-kongres die noodloltigo pad sien wat
bulle nou bcwaudel en liowc1· i.crugswaai. Rulle
bet reeds ons organi~asie-stelscl probecr aan -necm, en die wilrokke en die orcwagte en wat
dies meer sy. Nou moet hullc in September nog net ons dragende gedagte beaam van •n Christelik-nasionale gesagstaat, nasionaal en sosiaal van aard, met opcnlike en ruiterlike er!tenning dat blood nie net dikker as water, maar ook swaarder as 'n stcmbriefic is; dat 'n Afrikaner wat verkeerd stem darem nacter aan ons staan as 'n Jood wat reg stem; en dat ons ook openlik en ruitCI'Iik die ve.rwesenlildng van ons Repul>liek allccnlik in die omlergang van die Empire sicn.
As die 1 LN.P.-1(\icrs in Sl•pfemhcnna:tnd ook
hicrdio insigte \':\11 tlic Osscwabr:lrtdll'rtg nan
-V:Jl\1', d:m sui lltlllc weer clio pad vind wab wcg -1ei van clio Empire :1 f.
:OiL is clio Pad ,.~\,[1 Suid-Afrika en hulle moo
-nio vorw:~g om net die li.N.P. daarop lo vind nie. Die pad is nio 'n soort van wandclende partykongres nie. Want die Pad vnn Suid -Afrika is nie 'n privaatpad van een of ancler
party nie en ook nie van die Ossewabrandwag nie. Daarop mnrsjcer die Brandw::~gte wei, maar as ander saam marsieer, of hulle nou binnc of buitc die 0.8. of H.N.P. of die A frl-!lanerparty, of die Nuwe Ordc·groep, of v;at ook al staan - as antler saam marsjcer dan is ons bly en dankbaar en ons gaan nicmand van die pad afskop or afsldncJer nie. So!ank hul net die rug gcdraai het op die Empire en die gesig na die Rcpublie11.
"'an~ 011~ k~·k vorenfot' on on.;; sLryk voren
-toe n:t clio Christcliko Eenheidsla:1t ,·an die
Afrikancnlom, llic Ccsr~gsl:1at, nnsionnnl en sosiaal van nard.
:Oa:trvoor sL1·y die Ossewnbranclwag vnndag
en dn:H\'OOr bring hy offers en sal hy hulle
bring tot die einclo Loe.
:Oio toespraak vnn genl. J. A. Smith ver11kyn ,·olgende week.
,
AD
V.
S
T
R
Y
D0
/1
1 DO
EN
DDT
BE
TE
R
AS GEl
\
'
L
.
SMUTS
"
In Johannesburg hot adL J.G
.
Strydom,metle-leiet· ,·an die Party in 'frllllS\'aal, kort gclede 'n heftige plcidooi \·ir die clemo
-krasie gele\\·er. So goed hct hy hom ,·an
sy ta::~k gekwyt dat dio Empirc-bbd Tho Friend hom !of tocswaai co n1iterlik crkcn dat ,selfs generaal Smuts nis veel beter !ton gedoen het nie" I Dio Engelso blad
skryf: ,As ons teen die lccrstcllings wat
deur dr. Yan llensbmg en adv. Pirow ve r-konrlig word, lo vclclo mocs Lrok, glo ons nic ons sou diL slcrkcr Ctl piLLigor gcslcl hot as wat mnr. St1·ydom dit gedoen het
nic."
Die blad voor rgtcr adv. SLry<lom so ple i-dooi tot sy vollo konsckwensic on vcrklaar dat indien adv. StrycJom bcvrecs is vir 'n
diktatorsl1ap wat vrecmd is aan sy ·Cic ideale, hy dit net op een manier l1an voor· hom, en dit is om daartcen te gaan veg!
Ons kan ook nie sien hoe iemand plei· tJooie !ewer vir die demokrasie en terwille
van die demokrasie teen sy medc·Afl'ika· ners oorlogvoer, maar darem weier om die wapen vir daardic demol1rasie op to neem nie.
Die Y olksblad sou miskicu k:ln
s
e
hulleYerskil politick ,·nn die Tiegcriog, maar nie wa.t beleid bet ref nic l
SP
O
OR
B
O
NDKA
S BEPE
RK
s
a
V
CO
RK
O
M TE
L
E
U
RSTELLING
Sl
egs
'
n
g
e
r
in
ge aan
t
a
l
,B" -AANDE
L
E
5% k
u
mul
at
i
ewe vo
o
rkeu
r
aande
le
te
e
n
£
1
e
l
k
n
og
v
e
t'k
ryg-b
aa
r
.
Di
t
i
s
·
u
!
s
,
<.l.
.;te
k
a
n
s
.
S
t
un
r
na
.
v
r
aagvo
n
n o
nm1'
d
d
e
U.ik
.
N
avraagvorm.
Di
e
Se
kt'
eta
r
i
s,
Spo
or
bo
nclk
as
, Bepe
rk
,
B
us
828
9, J
o
h
a
nn
cs
bmg.
W
am
·d
e
Hc
e
r,
St
u
ur m
y a.u.b
.
p
er
k
e
r
endc
p
o
s
'
n
a
ansoek
Y
orm om
a
a
nd
c
l
c
.
Di
e
u
wc
,
V
olle
n
aam
Ad
r
e
s
W. V({))llG1f IBJl»llL,
l
~
~UG!E
N
OOT
.
I
Fabrikante vanKelde
r
en Be
spro
ei
i
n
gs
M
a
s
ji
e
n
crie,
Sl
ee
pL
w
ens,
Boerewaens, En
s.
, E
ns
.
Foon: Paarl 23.Posbus 10
7JHlu
genoo
t
KO
RRE
SPO
N
DENSIEKVRSU§
A
l>"JiUu1.l>'EnS I.UISTEB lll~:l'l - Htcr Is die gnn: wat vir u die r;oue elers en! 16: Bcstudocr on• Korrespondcnslekur•us In Boekhou dcur medium vnn Afrikaans oC En;;els olcr;o vier mnan<lo lank en wor<ldan 'n gckwullnsccrde Bocl:houcr met • n r;oclo salt.rlo,
Ons l<ursus is r;oedkoop en cJocttrcll'cnd, Ons wnarborg ultmuntcndc resultatc. Ons spc•lallsccr ook In N a.-tuurgenesin~;. Llggaarusbou, Skoonhci<IRkultuur, Mnsne
-tic•o Persoonllltheld en Encrglcboukursussc. Laasgo -noe:ndo Jmrausse word gratis ultgcrolk aan ons &~ek lloustudente. l3esooderhde gratis van: 1Jn1e-»ookho o-kolloge, Po~bu• 32, AJc:uuuJrh\.
D
I
E O
.B.
,
W
O
EN
SD
A
G, 2
SE
P
T
.
194~.PE
NK
O
P
P
E GLO
AAN D
I
E
DAAD
Veldkt. D. J. Bolma van {)en·~ ~;e Jou~front
berig clat claar nog clertig Penkoppo op Cores
is. Baie kinder,; wil graag lid wecs, m:~ar hul
ouers is daarteen gekanl. Hierdie Penkoppo
het op 29 Julie elkeen ses pennies ontnmp: om mee te woeker. Op 8 Augu»tus i:s 'n pcnnic
-legging gehou. Die woorde O.n. is uitgcspcl en hierdio dertig lede was veranLwoordclik vir 480
pennies, wat baio goed i~ vir die kort t.ydjio.
Vnn 'TJ.aktcplaa ts-Spoor, di~f rik Oudt shoorn,
skryf 1\farthio \feijer dal sy ook gl•i'nspirccr is
deur die offer\·~1ardighcid van l'onkoppo. Sy
hoi. toe met 'n trippens begin wockcr clcur ko n-fyt to kook en dio bottel vir 1/3 to vcrkOO[l. Veno1gcns het, sy suikcr gekoop en wa:ttlemoc n-stukko gekook 011 aun die jukskoispclors vor
-lcoop. :Oit; het, 10/- opgebring, wat sy u:msLu\Q l:en bchocwo van dio Noodltulpfonds.
Die Ossewabrandn"ag vool wa:trlik trots op sy penkoppe. Ook hullo glo a~1r1 die daad.
S«:lli.
oemalili!!!
e
U©
gDrank
I
V
IR KW A
LIT
Err
EN
TEVREDEN-
·
HEID D
I
E
G
O
EDKOO
P
S
T
E
WYNE: Fonkelwyn 5/ -Lewenswyn S/G Vermouth Z/5 Hanekraai-CocktaU 3/6 Likeurwyn '2/ -Jeripigo, Rooi 2/S Jeripigo, Wit 1/3Soet Muskadel 1/:i Port 1/2
Worcester Hock !./1
Pontak 1/1 Spesiale Sjerrie Hd. Sjerrie 1Cd. BRANDEWYNE: Schoemanello 5/S Ekstra Spesiaal 5/t: F.C. 5/ -JENEWER G/ -LIKEURS: · Ker.sie-Brandewyn :S/ -Anys-Brandewyn ~/ Gemmer -l?randewyn
5
/
-Leruoen Brandewyn 5/ -Pepcrment-Likeur
5
1-Van der Hwn
5
/-JENEWER LIKEURS: S/-S/6Z
/
6
3/ -1/U 1/1 1/11
/
-
11-lld. lld. lOd. 9d.S
/
-4
/
9
4/~ !./-~/34/
S
4/S Ml 4/3<
IS
Lemoen Jenewer6
/-
5
/
-Suurlemoen -Jenewer6/
-
5
/-8
/
G
6/ -6/ -5/6S
/
6
S
/-5/ -4/64/-2
6
/
c
25
/
-24/-24
/-24/ -24/ -24 /-24 7- 24/-Voeg by /jf- '1'1r lmG&Ic. C.ll bot'~'•• ea U/0 ~V&atjie wat vergoed eal '~Old b>· teru~sencltos-. ciiJs lewer dranJ..;: 1n ons lnhouers e.oJnnft o:a \"OOrrt\de YGJt.
:.nbouers bet, en p.JJeeniU< op VOOT\\ aard" dnt dt
c-!.tlhooe·n; htnne sestJg d!le nan on.:. tcrna: bcsor~:
'90"0rd. Treen~ bottt:! Al~rste lmn 0115 allc('nlilt
1n oos ete bot[eis, kfs~les d.r~ud< ,·crr1ak. wtun 1\llke
drank 'n mtn.tmum PITS vau n-t;)-0 belnop. ln4Jeo
goedkop.er k.l.sste& vcrlang H"Ord moe! u n de b·
~occrs nan ons :stuu.r.
word verkoop In 12-bottei-•<J••I~• or :~-celllagva.&tj(eQ
of grot~r. U liissic van 12 bottcls ko.n Wyn, Bro.n
-<lewyo, Jeoever, L!keur, Vermoutb en Ho.nckranl bevnt, Terme: K.M.B.,..-plus treln~cld na ~ylyoo K.B.A., plu.o trelrlkolilml.t,ele. V.O.B. OUDTSHOORN.
BESTEL VAN
DIE O
.
B.,
WOENSDAG, 2 SEP
T. 1942.
Ve
rdere
Blyke
v
an
Groot
Dele
van die
Geesdrif
Lan
d
Uit
A
ile
Oat die Osscwabtandwag nie net in die grot.er p!Ckke nie maar ook oral op die platte·
land stork stann en danrby blyke gegce het van die grootste gcesdrif en offcrvaardigheid
op 8 Augustus, word bcwys !leur die verslae wat ons nog weer van vcrskeic ptet1ke bcrcik
het. Weens gebrek nan ruimte kan ons ongelukkig nic volledigc publikasie gee aan inge·
sonde verslae nie.
J n 'n \'Origc oorsig het ons gemeld dat die
gcncru:~lslwp \'an Oudl!;hoorn die £500-merk
oorskry hoL. Oil blyk nou dat hierdie gene· raalskap die bcdrag van .£640 ingesamel en
gestort het. Upington se generaalskap het
£822 inbetaal waaroncJcr £150
wa
t
deur 'n kom·mando van Suiclwes·Afril\a bygecJra is. ~ .loo\1'01 Por{, l~li~.abc!h dour vordonkering
gcsLrem is en opgcsaal sit mot ltonderde work -loses ,·jr wio gcsorg moe!. word, }lCt, bulle mc-er ns £100 vi1· l~'ondl<cbp: ingesamol. Daar word ,·crlel vnn 'n werldose wat so bcgerig was om
sy dec! by lo dm daL hy £L g::tan Icon het om
op dio funksio le spamlecr en hy hot ook gccn
moeito p:ehad om clit gelt'CII tc kr)' nic! 1\:irkwoocl-konllnanclo se bydme was £100,
Calvinia £;)2, 'l':nkasl:ul £81, Beaufort-\Ves
£117, ~lalmcsbury .!:100, tcrwyl ·worcester so
kommando met l<Y ba~aar £1•30 opgelcwer hot en
meL sy slra:ukollckto lt'n behocwe Yan die
)ioodhulpfonds £.10-i-2. Die I<Ommandante ver· klaar in haar versing dat sy baic jare nou be-trokke was by Partybasaars, ma:lr dat sy nog nooit so 'n gecsdrif ondervind he! as cp hierdic
basaar nie.
YR.Y ''T'AAT
Ook in die VryslaaL hct <lit vel'l'asscnd gocd
gegaan en die aanduiding is d:1L diL in hiCJ·dio
Provinsie vorby i~ met parLypoliLiek. Reib1 hot 'n groot fees gohad wanrop £2/:iO ingcbring
is vergeleko meL
.ca
LO op 13 A ugusLus vorl cdcja:~r-d.w.s. net voor dio skouring. Op
l!'ou-ricsburg is £JGO ingcsamcl lcrwyl '11 week
to-Yore die P::~rty glo nic rens £.1 op 'n
basaat-byecn kon kry nic too 1·ior P:trlemcntsledo 'n scsligtal pariygcsindes locgcsprt>ck hol.
Op 13elblehcm was so 'n pratigc fees cht
])ie Volksblad nic kon h<'lp om 'u mooi
vor-slaggie daarvan to maak nic, 111'\:l.l' sender ver -melding dat dit 'n Osscwabrandw:1gfecs was I
\ olgcns hicrdio ,·cn;lag was d:~ar 'n optog van osscwaens met. dio gcskicdkundigc ,.e1·cwaentjic
van mnr. Dolf Scrfonlcin \'OOraan. Die opbrcngs \'i':lS £130.
Bctbal ('l'ransvaal) het ook 'n mooi fees go
-bad hoewcl die weer so onstuimig was dat daar
nio \'leis gebraai kon word nie. Hnlle is toc
-gesprcek deur genl. J. 0. Opperman en
hoof-komdt.
rr.
Snyman. Die opbrengs \1':\S £.15-H-1SLUliT
NOU AAN JB
Y
DIE V.M
.K.
REG
DIE A.'FJUlt_,_\1\EII SE EIE MOTOJtVJ;;IIf>NlOlNG. V.:ll.K. Klubbcdlcotos; Shttt dto Volscnde to: Orntl• slccpdlcus.
Ooedlwper mohn,·crsekcrlug, t;rntl.!l rc~:•nd\•lc•.
V.M.K. nnnbcYolo g:nages, hotclle, loste~t.ulse en l<illooo wnar r;n8vr.rt.eld r.J ~11111<0 Afrllmnerbedlcnlng u lnwncr.
Snelle uilewerlngsdicns. ·
l'urh·crslno, rad- en roetek.narte.
•n lJnleko motorkcntckcn.
Volle Besondcrhede vnn :
-DIE HOOFBESTUURDER, DJE 'l'AKHESTUUHDE!!, nus 2013, Kt\t\I>Stl\d. [IUS 1093, Jollonnesburzr.
DIE TAKBESTOlJUDEB, BUll 383, llloemionteln.
V~R
GROT
IE!
Vir
watc voldocning en
t
ev
rcdcnheicl
het
·
n
m.cns nodig
g
csondhcid en
wehaart, sukses
i
n
sy strcwc,
'n
aangc-na
me ty
<lverdry
f
en
ontspauning, en
'
n
gernste gcmoed
-
gerustheid dat claar
uie net
vir di
e hede gesorg
js
nie,
maar ook
Y:ir di
e
'rO
EKOMS
.
'n Gerustc toekoms word gewaarborg deur 'n SANLAM-Polia .
• • ~~ J
DR
I
E
Ch:ikwnland-Oos so kommando's, hoowol
uit-gestrek, het die dag; ook mel; groot wolslno
herdenk. IIullc is toegesprcek dcur gcnl. 'fhos.
Pienn:.n tcrwyl die godstliens gclei ib dour ds.
\\". 0. de Windt. Die bcdrag van £:200 is ingesamel, waarvan £47 die opbrengs is uit £'2
wat vir wockering onder die vroue uitgedeel ll. Op Ceres was onge,·ecr 500 menso tcenwoo
•-dig en so groot was die geesdrif dat; 'u hoendcr per Yeiling Yir sovcel as .C!-10-0 ,·crkoop is!
Die gotlsdiensocfening is golci dour genl. ds.
J. A. Pien:mr, en die vcrrigt.ings dour hoof -komdt. J. B. Zulch. Aamanklik is £2·13
oan-gekondig as die opbrengs van dio a!lnd, m:1ar
die kommando was uie daarrnee lovredo nio, on
vrywillige bydrncs hct tot dio i.\lanndag no~;
ingekom wat die iotalc bcdrag Lot op £:300 Lc
sLaan gcbring hot.
Grikwasiad heL ond:mks tccnorgnnisasio van parLykanL die bcdr:~g van £56-17-5 ingcsamcl
K.
G.
SE W
AAR
D
E
R
ING
VIH
STELLENBOSSE STUDENTE
Deur hierdic kanaal wil ek namcns dio Osso
-wabrandwag my warme dank en wnardering uilspreek weens die indrukwckkcnde opmars
. \'an die Stellcnbossc studonlo-kommando's,
da-mes sowel as mans.
Dio plan was 'n inspirasic en dio uit.,·ocring
was sonder 'n cnkclc foul; of lckortkoming.
Ek kan aile gcledcrc ,·crsekcr daL die
aan-blik. Yan die ,·oorwaartsmarsjerendo Ossc
wa-br:mdwag met die tamboot· en \'aandcls \'OOraan
Yir elke toeskoucr 'n besieling was \'an ,Toc-komsmusiek''!
U het 'n stukkie O.B.-geskicdcnis in die
Eike-siad g;emaak en ecn en alm::Jl hot u die dank
en erkentlikhcid Yan die Beweging ten vollo
verdi en! J. F. VAN Rl!:NSBURG. 29 Aug. 1942. Hoofkontcop! Rcscr wc-fonda [90,000
St.
J
ohnntrao.t 65,
BL
OEM
FO
NT
EIN
BEGRAFNISSE. KISTE. I<RANSE, GRAFSTENE
o ns Posbestelling·Afdeling
Beweeg daolil1s.
om
uself te oortuig-pestel van ons K.M.a. Fluweel Ry. broeke £4-15/ -Bestel vroegtydig Voorrade Be perk Stuur u mate So pas ontvang 'n pragtige reeks Somerpakke; kom koop vroegtydig. Voorrade baie bepcrk.
SILVA (
Edms.
)
lB1lk.
ORION·GESOU Yoo't'eki<Cr-Wc~; :!80 A CAPIYA!. !PARKPRET
ORIA
VI
ER
DTE O.B., "\VOB~SDAG, 2 Sl!JP'l'. 1942
Engheid Verbaas
oor
Eenhe~d.
Geskoold in die Brit.se parLypolitieke met
o-des met. sy wapon van verdeel en beers pro
-beer Die Burger getln rig maar Yerskille l.ussen
die onderskoie O.B.-leiers op lo spoot· waL dan mocL dien as 'n wig om in die O.B. so gclcdcre in to dryf. 'J.i:n beeler£ dcnr die prnlct.yke 1·an
s
.r
eie parLyleiding om alma! waL nie hom1erdpersent. op elke punt. sa<Hnslem 11ie uiL to skop
en te laat afskilfor, is dit Yir hierdie blad Lo wondcrlik <ht dam· eenhcid binnc die 0.13. kan
bestaan ondanks die fciL da!. claar oenskyJllik v:niasies Yan moning tussen chc verskillendc leiors bcstaan. Ons
se
oenskynlik, \1-:lllt dit is alleen iemand wat met 'n vergrootglas gethn·ig-denr besig is om verskille te soek wat in
s
.r
wensdenkery die ,·ersl;:illendc bcklcm Loni ngs
,·an die 0.13. se beloicl as verskillo sal vedolk. Die 11urgor hot diL ciutlik oor die feit daL die
Kommand:-mt~gencra:-tl gcse hoL dat ons Repu -bliek afhan1dik is v:ln 'n Dnilse oorwinning, lorwyl genl. , rniill e.n Die O.B. 1vcer bcklcm -toon hot dat die OJ3. gecn mctodc \'eJ'\I·erp
nie, ma:~r die YOlk so wil ,·oorbcrci daL enige
me lode a a ngegr.n) km word lot vrymaki ng.
Gccn enkc1o 0.13.-licl kon io!sovcr hi01·in enige
1·erskil van mcning onlclck nie om die ccnvo u-dige redo dat daar gcon \'Ol·sldl besi.aan nie. Die K.G. bcklemtoon cenvouc1ig die si:m<lpnnt
Yan die 0.13. wat herhaaldc maal deur ons
almal al geopper is, naamlik dnt ons nic mcer in die st.cmbns glo nic. Dib is ll'erklik wanr
'n algemcne gcloof Yan die Os cwabrandwag
dat daar gccn hoi! ic waglc is Yan cnigc vcr
-kiesittg om die Jlopubliek to besorg nic. Tr0\1-!l'ns, as ons l1ierdie gcloof nic gedecl het. nic, sott d:lar gcon redo beslaan l10t 1·ir die Ossowa
-hrand wag as volksbewegi ng nic.
Maar die teit dat ons G LO dat die stem bus nie die Republic!{ sal bring nie, betNlen nog
nic dat '\ns nou 'n eed geneem het om nooit wce.r te gaan stem, soos Die Burger wil \'OOr
-gco \l':lnnecr hy ,·erldoar dat ons ~11 ons geld 11ct op con pcrcl, nuamlik 'Jl Duitso oorwinning,
verwod nie. 'l'egolykerl.vcl beLwy Fel ons nie
dat dit 'n nitstekendc perd is nie. '11
Week of wot gelede nog hci generaal Smith in tccnwoordighcid van die K.O. in Kaapslnd 1·an die Yerhoog af bcklcm!oon dat ons nie meer aan kruisies maal< glo nie,
maar as daar tog kruisies gemaal< MO ET worrt
om die Republiek te ve.rkry, sal hy hicrvandaan
tot in Pretoria loop en kruisies trek, en op Malmesbury het dr. Van Rensburg dit ook self
gese, 1'olgcns Die Durge.r so Yerslag. Ons sluit dit nie as 'n booshcid 11it nic, maar beklemtoon slogs dat ons cla:nin goon geloof mecr het nie en liewcr ons wil loespits op die mcbotles waar
ons in glo- in lcenstclling met die parLylei
-ding wat by monclc van sy hoofsel;rcLaris
be-dank hot vir 'n rcpuhliek wal nie juis dour
middel van die stembus 1·erkry kan ~~'Orcl nie.
Ruimer
Die O.TI. hot dus 'u ruimc si.auclpnnt wat
ge1)n metodc uitsluit nie, net,soos hy ook 'n
rnime standpunt ten opsigte Yan volkseenhcid
heL. '\Vaar die ParLy daarna sLrcef om elke
Afrikaner niL le skop wat nie ,rols,·as" staan en blindolings amen se Ol) a lies \\'at dio , volks
-leier" te so het nie, daar erken die 0.8. dat
binne 'n volk van meer as 'n miljoen sie.le. daar ook wei onderlinge verskil van mening tussen
die volksgenote moet bestaan, maar daardie
vcrskil van mening is nog goon oorsaa!< vir die
uitwerping van 'n volksgcnoot as 'n skilfer nie.
Die ParLyleiding hot j11is aan <lie OJ3 .oorlog
Ycrldaar omd:1t dr. Van Bcnsburg bcldcmloon
hot daL allc Afrikaners, ook i'\asionaal-sosi a-lisi.e, binne clio O.B. welkom is, en hoewel die Party op daardio LydsLip nog meL die ~asio
naal-sosialistc in sy skoot gesit het, en clio nit -luting van clio K.G. Yerkeerc)elik as 'n ,,afrok
-kcling" v:1n die Nasionaal-sosialiste vcrtolk
(Ven·olg in volgende kolom.)
D
I
E
O.B.,
WO
E
NSD
AG, 2 SE
P
T
. 19
42
.
PaJrrtypoffitffek~
Wapen
Maak"
In die H.N.P.-pers en deur H.N.P.-polit.ici word herhaalclelik vergelykings gemaak tussen
:!TiLler wat , hom in die dernokratiese Duitsland
op die partypolitieke wapen en op ,kruigics
maak' vcrlaat; het om sy doe! to bcrcik" (Die
Burger 20 Aug. 19,12) en Afrikanerleiers soos
Hcrlzog, \Tan Hcnshnrg en Pirow wat; aile ve r-trone: in clio Brits-Joodse partypolitieke wapen
om Afrikanericlcale to vcrwesenlik, Yerloor he!. As vorgclykings gemaak word el<1!1 moe~ hullc Yollcdig en juis woes anders is die: ge1'olgt
rck-kings mislcidend, ,·erll"anencl en vals.
In hnl vcrgclykings verswyg die here part.y
-politici clio volgcnde kardinalO' pun to:
·1. Die partypolitiek, sclfs in die dcmokrati-e5e
Ouitsland voor 1933, het in Adolf Hitler sy
grootste vyand. 2. Die part.ypolitieke maak" waanan Hitler verskil hemelsbrecd van wapen en ,kruisics gcbruik gemaak het, die partypoliticke wa -pen en ,kruisies maak" ,·an die BriLse stelsel
waan.-an poliLieke partye hier to lando, dus ook
die H.N.I'., sulke geLroue nabootsings is.
3. Hitler hcL Le doen gehacl met 'n hornogenc volk, cl.ll'.s. net met Duitsers wat hy tot sy standpunt mocs oortuig, lerwyl die H.N.P. te
docn hcl. met. 'n gernengd<> be1·olking (A frika-ners, Britte, Jodc, kleurlinge, Jndiers en na.tu
-rclle) wn;1n·an selfs die Afrikanerdom vcrdceld is <>n die mocrderheicl w:larskynlik nic tot die
H.N.P. hehoort nic.
•1. Hiller hot sy ,part.ypoliticke wapen on
krni~ies maak" gebrnik in 'n normale tyd van wcrelcl1'l'cdc. Die H.N.P. wil sy partypolitieke
wapen gebruik in 'n tyd van wereldoorlog en
wcreldrevolusie waar dit juis gaan oor die
voort-bestaan of vernietiging van die Britse party·
politieke stelsel, d.w.s. die wapen van die
O
MUUIUNG VAN MAGISTRATE
In die loop van sy toespraak te Stellcn·
bosch het die K.G. verwys na die omruiling
van magistrate wat die Regering laat
plaas-vind het in die hoogverraadsaak c.n gese:
,Sender refleltsic op die nuwe magistraat
wie se opregtheid ell nie in twyfel wil trek
nie, moet ek verklaar, dat ons met volslae
wantroue in die Regering daarin 'n baio sinistere implikasie sien sover dit die Rege· ring betrcf. Wat sal u daarvan dink as •n voetbalspan in die helfte van die wedstryd met skiedsregters wil verwissel net omdat die spel nie na sy sin verloop nie'?"
(Ven·olg van \'Oorgaande kolorn)
her., hct die Part.yleier tog dit as genoeg rede heskOtt om clio o.n. to. \'Ol'II'Orp as Nasionaal
-sosialisLies.
Ons standpunt is dat die hole Afrlkanervolk
met sy swakhede en met sy sterkhede, dus ook mot sy vcrskillende opvattings, een geheel
uit-maak en as .een geheel behandel moet word. Oit is slegs in 'n tirannie waar daar geen verskil
van mening toe.gelaat word nie, soos by v'oor·
beeld in Rusland of in die H.N.P.
In die Ossewabrandwag daarenteen word die
GROTER eenheid nagest~cef deur beldcmtoning van die OOREENKOMS tussen volksgenote en nie vcrdecldheid nagcstreef cleur die bcklem·
toning van die VERSKI LLE nie, soos in die partypolitiek, en meer in besonder in die
H
.
N.P.
Otu die Afrikanorvolk dus to probeer vt>rclccl
dour ,·erskille' l.nssen lt>iers op t-e diep en te '·oorskyn Le towe-r, is 'n metode wat aileen sukses kan
h
e
binno die H.i'\.P . -hoewel onsso 'n wcersin in him·die Britse metodo het dat
ons nog steeds gewcier het om claarvan gebruik to ma:tk teen die politici. 'feen 'u volksbe
we-ging soos die Ossewabrandwag waar (in begiu-sel) die groter volkseenheid raakgesien en die
kleinere versldll-e Lnssen volksgenote ondcrling
vcrdra word, sal hierdie wapen goon inslag vind
nic. Die Burger kan dus met groLer vrug hie
r-die wapen teen die Empirc-vyande probeer en hom liefs maar die ruimto spnnr om dit teen die O.B. in bcoefening to bring.
H.N.P.
5. HiLler hot van die begin af tot die- DuiLsc
,·olk gekom met 'n opbouende, inspirercnde en
revolusionore program en nie met die kar ika-luur \':111 ~asionnal-sosialismc wat Kem·omstraat en Volksleicrs aan (lie Afrikanerdom voorhang
nie. Die huidigc JT.N.P. aan die ander kant hot nie aileen nie 'n program wac daarin geslaag
het om die hele Afriknnerdom in hierdie krit.icke
t.yd Le inspireer en hog saam to sneer nic, maar ook in sy program van aksic is daar soveel wo.t
ult.imatums :tan volksgcnote en die bcklcmt
o-ning van onwesentlikc Afrikancrgcskille hcvat dat '11 gelnspirecrde en saamgcsnocrde Afrika -ncrdom langs him·die ll'eg nio tot; stand kan kom
nie. In seldsame selfoorskatting en dour onbe--gryplike politieke kortsigLigheid l1et. clio H.N.Pq.,
sy besi.e wapen, die o.n., die volksbeweging wat worklik kan inspirccr on saamsnoer, van hom
\'Cl'\' I'CClll d.
Met ~· partypolitiokc wapen on ,kruisies maak" hct die H.N.P. vandag nio die minste kans om aan die bcwind l.e kom en nog minder
om 'n ,Boerercpubliok" niL to roep nie. Onder die druk van ool'logsgcbcurc is samesmelting Lussen die H.N.P. en veldm. Smuts so party
of 'n dccl van dar11·die par!;y 11·cl Jlie uitgeslote
nie. Gcmcenskapliko vyandskap teen die O.B.
en die rcvolusionerc idees van die 20stc con sal
sonclcr ·t.wyfel die t.wt'o demokraLiesc partyo
nader aan mekaar bring. Dit. is selfs moontlik dat 'n soort van Suid-Afrika:mse rcpubliek uit hi01·die samesmelting geboro kan word. Dit sal egter aileen gebeur as die partypolitieke wapen en die ,kruisies maak", soos ons dit vandag ken, nie in die rcvolusi.e van die 20ste eeu te gronde
gaan nie.
60
M\1L
MET
DONKIEKAR
llN
IBELANG
VAN
VOLK
GERY
As van die Ossewabrnndwag gopraaL word ns
die aktiewe deel Yan die Afrikanordom, is dit
nie holle woorde nie. Ous hcL tclkens reeds
mel<ling gemaak van groot offcrvaardigheid aa.n die ·kant van O.B.-lcde, h.v. waar so ver as 20 myl na 'n vergadering gestap word, ens. Die jongsto \'OOrbeeld is van 'n o.n.-vrou in Cal vi-nia wat. sestig myl mel; 'n donkickarrotjie afgc
-ry hoi. om met die oog op S .Augustus te koll., k-tccr! Sy is woono.gtig in een van die dunbo -volkto stroke en wou haar dee! bydra.. Dit gaan
daar egter so moeilik met plaasarbeicl clat sy elke dag eers haar man moet help om die ploeg
-diere in to span sodat hy kan gaan plocg. Sy wou hom toe nic toelaat om die motor te neem
en
te gaan nie, want, sc sy, hy moet aangaanmet die work op die plaas. Sy neem toe die donkieltar en met haar klein seuntiie van 'n paar jaar oud het sy in die wapad geval en oor
~i-e verlate vla!{tes dag aan dag gery en nie
minder nie as 60 myl afgeliil Die hele omgewing
claarlangs is maar behocftig, dog sy bet by alma!
aangegaan en die bcdrag van £2-·1-6 byecng c-bring.
'n Deweging wat nit menso met hierdie
gees-drif bestaan, kan mos nie ,·crniotig word met
politieke aantygings dat hy 'n republiek met
geweld wil verkry nie.
GESKREE
U
TEEN
B
LOE
D
As 'n mens die politici hoor to kerc gaan teen bloecl en gcll'elcl son 'n mens swear da!. claar nog nooit 'n druppel bloed vir ons vryheid gcstort of 'n skoot daarvoor geskict is Jtie. Dan son
'n mens ook moot aannoem clat J'opie Fonrie se
bloecl nic die nasionale hoompie ben at lwt nie,
maar dit ,·crskroei hot.
Hierdie mensc is bcsig om van hnl eic geskie -denis 'n klug to maak.
25 BEDANK
U
IT
PARTY
i\:Inr. J. C. C. Stapelberg hot ons die name van 25 lede van die H.N.P.-tak Shecpu10or g
e--stuur wat die Party bcdauk het. Hy skryf: , Ons is sat vir die politick en staan hog by die
D
IE O
.
B.,
WOEN
S
DAG,
2 SEPT
.
1942
.
ferste
Studie
stuk
Vir
Dienslaers ·
Afrikanervolk
se
r
oekomsbeleid
(D.L.
1
/
4
·
2)
Onderstaande studiestuk is die eerstc wat deur die O.B. se voorligtinssdiens aan Oiens·
laers vir stlldie bcskikbaar gestel word, soos aangekondig in ons uitgawc van 15 Julie. oaar
sal minstens cenmaal per maand so 'n stul1 ver sltyn. .,DIE OSSEWABRANDWAG: VANWAAR
EN WAARHEEN"
Die g•onclslr~c '':111 die ,•olk~belcid ,-r~n die Ossewr~br:1ndwr~g \\'Ord \':-tsgele in die manifcs wfit ons l\:ommnnr1anl-g<'ncrnnl, dr. lTnns \":1.11
Rcnsburg, op 20 1\pril I!J-12 op ge~ag van clio
Groo!rnacl nilgcreik hcl-. llioru:1. in Julie, hot
@
ns KonunnndanL-genC'raalt
oe
op gcsag van dieGroot.raad 'n \'erdcrc niLbouing ,-an die volks -bcleid die Jig lar~t sicn. .Dit 1\'flS die brosjurc
,Die Osse\\'abrnnd\\'ng: \'an\\':lar en Waarheon". OmdnL die:> inhoud ,-an hierdic broJ;jure ns grondslng ;,n\ dien \'ir die bc,prekings in
o.n:
-dienslner~. ~al ons h.r hit"rdie ecrslc besprekiug,\\':l.L ''nn die lloofkantoor uit ingelei word, korL-liks op die \'ernnnm~te kenmerl>e ,·an sy inhoud let. In ,-erd(••·e he<.,pn.•kings sal die ,-e:-':.killende
punte u1eer in be,onderhedc heh:mdel word.
Di~ moot goed beg:ryp word dat die brosjure
nic 'n program \':111 begi1hels i~ soo, die wanr
-mce ons \'Oik :-.o dikwcls onder die pnny-poli
-tieke ~teJ,cJ kenni~ mnak nie, en wat gewy:,ig of \'erwater kan word na ~clang ,·an die anmnl Stemme w:1t mooutlik dnardcur ge,·ang kan
word. Die hro~jun• ,,Die o~,cwabr:lndw:~g:
Ynnwa:n en \\"aarhC'en'' i~ die gC'Ioofsbelydenis en ,-oorlopigc l::takslellin~ mn 'n ,·olk w~l, ver
-jong na sic! en ligg:~am, v:~sbcraclc \'OOrlnw.rsjecr na sy bestemming, !.\\'. 'n onafhankliko Hepu -blikcinse Volk,taat w:t[. nio alleen in allo opsigtc
vry sal w0es nic ma:H wanrin clko volksgonoot
wee-r m0L '11 llll\\'0 011 onvcrndsic waardering
vfin clio IC'\\'c bosiel ;;:1l ,,·ees en op 'n men
swnnr-cligo w0lst :rnd aanspraak sal knn mnnk Ons sfrcwc is dus nio sleg~ m1 'n bc,·r_,·ding n:. buitc
nic, mnrn· ook n:~ 'n innerlikl' bevr~·ding ,-an die
kankcr v:ln di(l libcmlismt' t•n knpit:~li.;;mc.
Die Q,..sewabrandwag i:; daan'an oorlnig dat
die hcil ,-an eli<• :\ frikanen·olk nic le ,-indc snl we<>s in 'n hlotC' n·randcring: ,·nn die naam ,-an
die huidige !-.lcl~t'l, sondcr drat dnnr ook 'n
sniwe-ring ,-:until die fondanwulc pl:.las,·ind nie . • legs
dcur rndiknle \'CI':.IJHlerings sal 'n algehelc , ·olks-herskepping tcwccgg<-'hring kan wonL ~La.\\· die Afriknnen·olk ntoct. hom ,-oorherei op 'n
nlgehele ,·crnuwin~ op :-.ln:nkundigc, ekonomiesc, maaisbplike en ook geestelike gcbicd. Aan
hicrdie ,-oorhereiding·HI'Crk wil die O sse\\'ahrnud-wng sy deel hydra.
Die Ossew:1brandwa~ is die vrng \'Uil die ge
-wcldige volksonLwakinJ:!; ,,·at die Afriknncrdom
in die Eeufeesjanr ondergn:~n hcL, toe die Afr i-kaner w<:or in a:-tnraking ~rckom hoL met die
idenle wat sy \'OOrouors gokoester hot, die
lcwonsbcskouing wal, hullC' ~chuldig on die lung wat hulle- !an!. sC'ovier hel. lJaarom hoL die
Ossewnbr:1ndwal! geword die dmer ,-un tlic volk
so lewen<,bcskOIIing en juis daarom die uiLdrnk
-king \':ln 1lie \'Olk sc ril!ling cn toekoms. Gcluk
-kig ,-ir die Afrikanordou1, kr.Y hierdie- onLwnking toe 'n ,-erderc dryfkr:lJ!; deur die besicling "'at;
dnar ierselfdert~·d \':\11 ,-olksontw:~king:s in nnder bndo uiigl!l-(fl:tn ht't.
~let die \'Oiksont wakin~ het die .\friknnerdom weer tot 'n besef gekom ,·an die kr:tg en
besie-ling \'!lll ~y cic Chri»tclik-nnsionale of Calvinis
-tie;,e lcwensbcskouing. wnt ons kan lerug,·oer
tOL ons noeg,te \'OOrge~lagto en wnnruit oos
\'Olksknraktcr to! n >tighcid gcgroei hcL Gevofg
-lik is beset dat as uitsangspunt en rigsnocr vir
die A frikaanse volksbcweging moet dien die eic
Christefik-nasionale lewcnsbeskouing, maar dan
in aansfuiting by die wereldhervorming wat aan die gang is. llicrui~ vloci ''OOrL d:tL die Ossewa -brfindwfig die \'Olgcndc- dcfinitiowe slandpunt
len opsigt.o vnn ons volks\'l'nngst ukke inneem:
1. 'l'eon.oor die \'Olksvordclcnue invloedo "nn die libor:~li~mc hnnclhnfif clio- Ossew:.lbrandwng
'n len·en:,krn~tige \'olk:-.ccnhcid. Die Christ
elik-nasionalc gedagte snoer as 'n bindende krag ons volkslcwe saam tot 'n lewencle org<~niese v
olks-semeenskap. .Die ,·olk is 'n luwondc. ccnhci<l
want cliL anker in tlit•solfdc \':tderlancbbodem,
spruit nit. ee:n bloc.] t•n hcwceg ten ct•n bc~tcm
rning. Die gesonde voodhcslaan \':111 dio ,-olk
is die lJepn)cnde fak(Or ('II :\S diC' t'iO- of grOCpS
-behtng in l>olsing kon• tll(l{ clic• \'Oikshelnnl-( dnn moe·~ diL claara:~n ondcrgcskik gcsk l word,
m.n.w. YOik;,bolnng gaan voor· <'i<•-hclnng. l)ie
kragte Ynn iii die volkslcde word saamgcgooi toL die hc,·ordering Vi111 die gomet'nsk:~plikc ])(•lang.
Daarom wil die Ossewabranclwag as vol!ts·
beweging ons hele volk saamtrek onder
ee
n
gesag, wat berus op die. Goddclif{e rcsswet ashoogste gesag en gehandhaaf worcl deur 'n krag -tige volkslciding wat die volk met verantwoor
-delikheid en regverdighcid ordcn en dien. Op efke volkslid rus die plig om daanlie gesag te
gehoorsaam en daarmec saam te werk.
2. lliL hierclio Orjl;anie,.,e \'olksbe~rip spruit ook dr elke .A frikan('J' die ,·crpli~ling \'OOrt om
hom te l>cskou as sy mede-.\ lrikanor so wagt(;r.
As 'n mede-A f rilmner dcur· gt'\':\l'l' bc<lrcig word,
is dit ons plig om hom tc hulp lc sncl, nic net om :::.y onlwil nic- maar ook om ons ~·n, w:rnL OilS is ~kakcls in dic>.t'lldc organi1''<' vol k:>kcL-ting en OilS StCl'i< dil.' ('(•Jl die :IIHkH', (:aan OilS
medc-Afrikanct ondCJ' dnu sal ems lot. ook nic nndGrs woes uic, want as organiese volk vorm
ons ook 'n lotsgcmcc.nsltap.
Daarom sann clio Osscwabranclwag uil van die
stanclpunt clat toe110mstigc geslagte nie gesomt na siel en liggaam ltan wecs as groot grocpe
volksgenote vandag aan armoedc en ellende
oor-gelaat word tcrwyl andere in wcelde leef nie. Elke volksgenoot is gcregtig op 'n ulenswaa r-dige welstanct
e
n
<Ius bcskou die Osscwaorand-wag dit as sy plig om 'n meer ewerettige ve
rde-ling van die volksinkomc te bewcrkstellig en om
te sorg dat al die produktiewe kragte en na
-tuurlikc hulpbronne van die land tot voordcel van clie volk as schcel aangcwend word. Die
geldmag moet onskadelik gemaaf{ word sodat die geldwese in dicns van die volk sal staan en
nie die volk in diens van die gcldmag, soos tans die geval is nie.
II U fS(: 1·:~1 N
3. Terwyl die O.ssl.'ll':thrancl\\':lp; ~lo in (lie
org:t-nicsc ccnhcid van ons \'olk, C'rkrn en aarl\'atn
hy ook die A fri ka:m::;co lwisgcsin as 'n hegte
orgnnieso ccnhcicl, ~t·~rmtches op die heiligc
inslelling \'fill dil.' huwC'lik. Anng<Jsicn die Afr
i-ka~ nsc huisgesin ook d ir· ~rondslag '''"' ons
''olksbcstnan vorm, word dit as die plig van die
staat beskou om die huisgesin tc beslterm en die vorming van gesondc huisgcsinnc aan tc moe-dig. Vir diC' horskcpping van ous \'Olk is dit
clus nodig dat. clic l1nisgc:,iu allt•n•Ns herslwp s:.ll word ~odat dil sclfstautli!! kan 1\'('t'~. n mcnswa:nclige wclsland,..peil kan bt•r('ik en hand
-haaf, en clie organi<•sc \'OII;sg<·hC'C'I in ~loflike
en gec;,telikc op. ig kan IH'wa:ll'.
·L Die Afrikaam,(• bodcm is clic• grond wanrin
die A frikanen•olk wortcl en waarop hy ,..~- C:od-gestelde rocping moct- vel'\'ul. Danrom is dit die dure plig \'an elkc ,-olbgeuool om sy
vndcr-landsbodcm te bewaar <-'II mod dit ::.y :-.lrewc
1\·ees om dit in 'n bel«:r tot•stancl na to I ant as
wa:~rin hy dil gevind hct. Onder g<'en orn~lan dighede mag die volkshocl<'nl ,-i r pri ,-ale
"·ins-bejag uitgcbuit. wonlnie. l)it is dus 'n ore-sank \'ir olke-D1·nndll'rtg daL diu l't'I'II'OQsling ,-an on~
vaclerlnndsbodem dcur \'l' rspo~l i ng. oorbewoi-ding, uitpulling van die gr'O!Hlnngbaarheid en vcrnictiging Y!ln die plt,ntl'IC'wc nio Ianger gc~
dulcl sal word nio. Diegl'lle wnt. nio vir 'n
lewensbest.a:~n :1:1n <li<' ~roncl orlwi nic, moot
deur middel van landsdit'nf< hul dc(l] hyrh:t tot
VYf
i'
rlio bow~ring ,-an die volksbodcm.5. UiL die organicsc ,-olksbcgrip vloei verder
die verpligLing ,-ir elke nrbciclsrypc en nrbcid~
ge~k-ikte ,-olk lid \'OOr~ om diens ic verrig in
lwlnng ,-an die ,-olksgehcel. Sonder pligle kan
on.o; gccn regtc he nic. Dit is sy gesonde arbeids· krag, en nie die hoeveelheid goud en edclge·
steentes nie, wat die wcrklike rykdom van •n
vofk uitmaak. Elkc l!randwag moot dus besef
dnl dit slegs lnng,. die ll'eg \'1111 die arbeid, die offer en die \'Olharding is dar ons \'Olk sy rykc
erfenis kan tcgemoet g:•an. Aileen deur die :nbeid k:m die mens waaragtigo adel \'crll'erf, lmu die gesin selfslandig gemaak word en knn
die volk tot \I'Orklike ::<rOothcid gobring word.
Dm UU!'J'bjl4AND
6. \VaL ons vcrholl(ling ioL die buitelnll(l be
-lrcf, gnnn die Osscwabrandwag van die sl
and-punt uit dat. 'n volk so buitehHldS() beloid die loepassing 11:1 buitc moet. wees ,-nn die idcalo
wat hy na binne koester. Sy buitclnndse bo~rek
kings mag nie op opporLunisliesc dagbelnnge
gerig wecs nio. Daarom so die Osscwabrandwag
dat die Rcpubliek ,-nn die .-\ frikanerdom \'l'ic
ncl-,o;knplike hetrekkingc met allc \'Olko moet. hnnd
-ha:.lf. mnar dat \'Or:tl sa:ungewerk moct. word
met die ,-olke wnt '11 oorccnkomstige sirewe ann\'a:n en erkon, \1·nnL soort sock soon, buite-laud, sowcl sa binrwlnnds.
Om op te som: .Dit is die oorluiging \'!Ill die
Ossewabrandwng d:11. hicrdie ideale \':ln 'n lcwenskrngtige \'Oik~cenheid, hnndhawing l':ln di() Afriknncl· :,e rnssuiwerheid, \'er~ekering vau
'n mcnswnardige welstand \'ir C'lkc volksgenoo~,
\lltle"'ing van die gcsindheid ,·an ,ok i!; my
broer, my mede-Afrikaner so wngler", be\·orde
-ring Yan 'n gcsonde gesinslewc, bcwaring 1':111
ons vadcrhtndsbodem, aanmocdiging \'an gC>sondo arhc.idsvcrr.igting in diens van die ,-olk en til"
han(llwwing Yau '11 beslislo en slandhoudcnde
lwilelantlse belcid, :1llecn ''erwescnlik kan word
binnc 'n Chrislelik-nnsionale Hepublikoinse G
c-sag,<;taat, aan die hoof wnarvan sal stann 'n -vcr
-anLwoordclike owerhoidsgcsng wnL deur· die ,·e
r-tccnwoordigendc \'Olksbewcging in clio gesng
s-posisic gcplaas en steeds da:mleur bekl':~giig
\\'Onl.
Die \'Orming, h:~ndha\l'ing en uiLhouing ,-an
hicrdie Afrikannse Volkslaat is die doc\ en ir~nk
,-nn die Ossewnbr:mcl wag as \'Olllsbe\reging.
Jlierby slann of ,-nl clke Brandwag. Ons ken
geen kompromic nie; :;legs ;,nyd I ot. die oor
-wmuing!
S
TORIE OO
R
G
ENL
.
SM
I
TH
Die :.toric word glo non deur die Party ,-er
-,<;prei n sou genl. J. A. Smith, A.K.G., besig
wees om ua die Party oor tc loop. Hierdio
btorio word gcknoop aan die brief ,·an 'n sekerc
mnr. Burger onlangs in Die-Burger II'UUrin hy
,-an genl. 'miLh se ,terugkecr loL die Nasio
-n::do Pers" prant no. aanloiding \':Ill genl. Smith
se oproep in Die B_urger in verbnnd meL die
dood '·on nis op Vissc•· en Van :merle HiGrdie
bricfskrywcr was mccr bcgaan oor die polit.icko
ptopaganda waL hy kon slnan uit. die oproep
\':111 gcnl. Smit.h insnkG die doodvonnis as 001
die lewens \'an die !wee jong mnnno. Vandaar
::;y snrka t.icsc nnnmerkings op genl. , 'mith o
m-clat lnasgcnoemdco l':l.ll die dagbbdpers gobruik
geruaak het om 'n dringende oproep onder die
nandag ,-nn die ,-olk te bring. Indien genl.
• mith nie die oprocp gedocn het nic, sou hic
r-die sclfde bricfskrywcr wanrskynlik 'n brief
gc~kryf het om genl. • 'mith to \'erwyt. dat. by nic opgctreo het in bclang ''nn die t.wee \'eroor
-dccldes nie! 'n Politikus en 'n spinnekop bet
dit gcmeen dat nlbei in stnai. is om uit enigo
blom net gif to suig.
V
RAESTELLER G.EINTJERNJEER
!Hnr. A. B. lc Roux, prinsipaal van 'n sl1ool
in Bclh-ille, is onlnngs gci'nterncer. DiL hot
toG\'<tllig gebeur dnt hy die porsoon is wat 'n
lydjic gelede aan 'n sckoro H.N.P.-orgnnisco
r-dor op 'n I'Crgndering vrfic gcstol hct, en nan
w-io clie H.N .P.-mnn too geso hot: J,'l'oomnar,
Vir
pn
S
uksesvolle
l
oopb
aan
Studie
met
bchu
lp van
di
e
b
ep
r
o
ef-de
lesings
van
d
ie
Ir
elpm
e
ka
a
r
Kor-re
spondcnsie Kolleg
e
i
s die bcst
c en
goedko
o
ptse
manier
o
m u
sukses
in
die lewe te verseker
.
MEER AS
200
KUUSUSSE
Die Hclpmekaar i
s d
i
e
e
nigste
suiwcr
opvoedk
u
udi
gc
A
f
rikaanse
Korrcspoudensie Ko
ll
e
ge
in
S
uid
-.A.f
rika.
Reeds
mecr
a
s 16,000
Studcnte
b
e
t m
e
t
behulp
>an
on
s
l
e
sings suks
es
behaal. Ook
U
kan
dit do
c
n.
lPos
die
K
o
epou uog
Yandag
vir
gratis
hesond
erhede
Dlo ~sturcn<le Dlreltteur,
Helpmekaar Korrc.spon<lenste Koller;e,
Posbus 3:112, Voonrek.keq;ebou,
JOHA.."'INESBURO.
Stuur my assebllet besondcrbe<lo omtront o llorroapon<lensle Kurauase.
D:li otol belong In .•....•...••. , • N=m; .•••••••...•..
ll.dr84 •.•••••••••••.•••••••
(0.8. 2 Sept. l!H2) . ... , •. , , . , ..•. , , , •....
Buturende Direkteur: Dr. H. C. Lultlr;, :I!.A. (S.-A.), D.Lltt. ct Phil. (Le!dcn).
Mcxlc·D!rekteure: J. H. Grc!jbe (voors. ), S. N.
V01l Vuurcn, P. Joubert, P. J. v.
z
.
Ho.ttlngb,A. C. v. W. Stroh.
KORRE
SPONDENSffi
KOLLEGE
Voortreld~ergebou 310, Hcekstraat 10,
JOHANNESBURG.
Posboo
3512
.
Foon
22-351
2.
On
d
e
r
steun
ons
A
dver
teerde
rs.
S
K
R
!
P
OO
RDENK
i
i
\"G
(DEt:R ·~ DO:\IJ:\""EE.)'l'oc ~a Pilniu~ Yir hulle: \\"il jull<' h0
dnt ck ,·ir jnlle die Koning ,·an die Jodo
moeL lo~laat ? . . :\fnrkns 15: V.
As ons hiortlie goskiedenis oppervlnkkig lC'cs, sou ons gcnc.ig wcC>s om 'n hoe dunk vnu Pila -tus te kry. 'J'ecnoor die Jode 'Iva~ aanclring dat Jesus gekrnisig moet word, probeer Pilatus op nllerlei mnnicro om Hom los te kry. Die Jode· open ban r hnllc hicr in hullc hanh·oglig -heid en wrecdhcid, Lcrwyl Pilatus hom laat
ken as 'n man w:lt nog ·n barmhan ighcidsgt-,·oel hel.
Bicrdie beskoning oor Pilatns is fonticf
w:m~ vau Pil:ltns, clio regt.cr, word nic in die ecrsLe plaas b:nmh:n~igheid gen a nie, maar
reg. .h:n waar diL om reg en goregLighoitl gn:1n hot PilaLns lckorlgcskiet. .t\s hy reg wou JaaL gcskied hot, sou hy Jesus !osgolnat hot, w:mL hy he~ Hom onslwldig bcvintl en ,·orldaar-. :\bnr Pilaut~ ht't.. die reg vcrknoci en nou
pro-beer hy die onreg te ,·ergoed meL barmharlig -heid. llarmharti~ht'id moet dus hier die pick '"en·ang ,·an g~:n:gLighcid en reg. God wil clat ons barmhartis sal wces, m:>ar barmhartigheid
kan nooit die pick van reg vervang nie. Om
VOLKSKAS
IS U E!E
~
BANK
!
Dlo Voll\ ~u UanJc.8i'ondse
oorslcry
£2,000
,000
Hoofkantool!':Volkskas-gebon
,
Sentraalstra
&t,
PRETORIA
(Opgerlll' lunrrtcno dlo Ko-ovemUcwo Wet)c>,..,...~---======-._..-
.
...!1DJE KOCK
se
GARAGES
Voortrohhentnlct,
MIDDELBURG, Tv!.
Horefordsll'aat, GROBLERSDAL, Tvl. Blonaar : D. D. Df!. ICOC/(
Asentc vir IPontlac on G.M. Vraemotoll'o
TOT U DIENS!
V.M.K. AANBEVEEL.§T
IEILJLENBO§<Cll-IT
Ous eerste ui
t
b
reiding na d
i
e
platteland
ve
rtl·o
u
ons aan
u
sorg
toe
.
Om nou
so
'
n ond
e
rn
em
in
g tc
pa
k,
ve
r
eis
moed, maar ons
het
ba
ic
d
aarvan
.
ONDERSTE
UN ONS
--
OND
ERSTEUN
'N
AFRlKANERSAAK
(HOU ADVERTENSIES DOP VIR OPENINCSDATUM) SO NA AS MOONTLI K 1 SEPTEMBER 1942
DIE
VOOJR
TR!EK
KIER-
APTE
!EK
DE BEER BROERS - EIENAARS
KAAP
STAD
en
lBLOEM
FONTEllN
DIE
O
.
B
.
, WO
E
N
S
DAG, 2 S
E
P
T
.
1
9
4
2
.
icmnnd onreg aan le doen, en dan by wyso \·an,.c1·gocding 'n paar anlmocs(' toe te wcrp is 'n gonde \"Oor God. Dis onr('g wat die masker
'"an barmhartigheid nan lwl.
Ons ,·olk ken hier<lio Pilaluf>-barmh:nlighcitl goed. Da:n \\'Ord baic gespreck \":111 die sce -ningc van die Brilse ryk, waf. ons oni.,·aug hcL. Daar word gcwys op wi\L die J3ritse Rmpiro alles vir ons gcclocn hol, en watter ,·oordolo
ons dour die l3ril~o konncksio bC>hllal het. Dio
l:n1d is opgebou; di~ hcl flororendo en bloeiondc betlr·~·wc, ens., ens. Die Brit wys op hierdic weldado en aalmot'~c w:~t. hullc ons toogcwerp
hoi, en wil ons, t'n hulseli en die wcreld wys -maak dat hullc die ~root barmhanige "·eJdoe -ncrs van die klein nasics is. Dit is 'n Pil:ttus -gchnigel. Hnlle probecr die skandeliko onreg wat hnlle ons aangcdocn hd., \"Crbcrg agter die
masker van brmnharJ.iglwid, e·n hl-'lle wil hul -sclf en God so 'n rad voor die
oo
draai.&
Ons vra nie van die Brit aalmoese nie- ons
vra reg en gercgtisheid. Ons wi! nic hierdie
sr;. \"tCidacte hC nie, ons wil he dat hullo sal reg maal< waar hulle vcrknoei het.
En la:tt. die Britsc ,·olk dil weeL: Rullo mag
hnlself en baie mensc mislci dcur to poscer :1s weltloeners ,·an die klein nasies; God laat Tiom ep;tcr nie 'n rad ,·oor die oc drani nie;
H
y
salhullo oordeel na reg.
R
~]AROCAGIE
N
T
SK A~
V
l1'oe
e
Mo
ll'~
..
M
~rk
KAAPSTA
D
0
Bet
aling
g
eskied o
mniddell
i
k
,
t
veeh
liks,
macaul
eli
lrs
of
soos
ve
rlang.
BESTE JLEEIISl~N])£' rnYSE. !J11Nl'~h1AR
&
VAN SCII
OOR
Elcna:u: G C~'l'A \' lU~Tu;.,-,
:r.:teroon 2·0212.
Prlvaat Hotel.
DIE AFR
IKA
NE
R
SE T
U
ISTE
alle
m.od
e
rne
ge
rietve
Billike
T
cnue
Eienares:
M
ev.
P
.
J.
RETIEF,
F
oon
2-3833
O
ns
on
t
m
oe
t all
e
T1
·
e
ine
.
K
l
oof
s
traa
t,
KAA
PSTAD.
§
.
J
.
KRYNAUW
A!gome-ne Handelaar on l?roduhta ct~. 0
Spesialis in Dames Tabberds em. lVIanspakke
0
Mans en Dames Sk.oene 0
ltruider-Jersware teen die billiliste
pryGe
0
Bentellings word opgeneem eo o~
dellik by u !luis afgelewer 0
~/IJ. NUWIE•
en
GARCIA8Y~AAY,!Foon