• No results found

Een constructeurs prentenboek voor drukvaten (1)

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Een constructeurs prentenboek voor drukvaten (1)"

Copied!
6
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)

Een constructeurs prentenboek voor drukvaten (1)

Citation for published version (APA):

Simon Thomas, J. P. (1974). Een constructeurs prentenboek voor drukvaten (1). Constructeur, 13(11), 49-53.

Document status and date: Gepubliceerd: 01/01/1974

Document Version:

Uitgevers PDF, ook bekend als Version of Record

Please check the document version of this publication:

• A submitted manuscript is the version of the article upon submission and before peer-review. There can be important differences between the submitted version and the official published version of record. People interested in the research are advised to contact the author for the final version of the publication, or visit the DOI to the publisher's website.

• The final author version and the galley proof are versions of the publication after peer review.

• The final published version features the final layout of the paper including the volume, issue and page numbers.

Link to publication

General rights

Copyright and moral rights for the publications made accessible in the public portal are retained by the authors and/or other copyright owners and it is a condition of accessing publications that users recognise and abide by the legal requirements associated with these rights. • Users may download and print one copy of any publication from the public portal for the purpose of private study or research. • You may not further distribute the material or use it for any profit-making activity or commercial gain

• You may freely distribute the URL identifying the publication in the public portal.

If the publication is distributed under the terms of Article 25fa of the Dutch Copyright Act, indicated by the “Taverne” license above, please follow below link for the End User Agreement:

www.tue.nl/taverne Take down policy

If you believe that this document breaches copyright please contact us at: openaccess@tue.nl

providing details and we will investigate your claim.

(2)

lr. J.

P. Simon Thomas

Technische Hogeschool-Eindhoven

EEN

.

CONSTRUCTEURS PRENTENBOEK

VOOR DRUKVATEN

Technici kunnen helaas riiet meer praten zonder schetsen. De tijd dat men met een gelijkgezinde geest van gerlach-ten kon wisselen door in de lucht een wag;=mwiel te schletsen, lijkt in West-Europa voorbij. Een bloemlezing van ervaringen uit de praktijk mondt dan gemakkelijk uit in een soort van prentenboek.

Hett idee van deze opzet ontstond doordat studenten afdichtingen niet gebruikten op de plaats waar deze be-hoorden, t.g.v. te hoge kostprijs of uitzettingsverschillen en odergelijke. Het begon met afdichtingen maar eindigde melt talloze andere constructies.

Bewust zijn die constructies weggelaten die men in de Stoomwezenregels, Lloyds rules, Veritas rules anz. vindL

Wat hier voor u ligt, begon met schroefjes en flenzen maar aan een hogedrukketel behoort geen schroefdraacl en dit verslag is een vervolg op deze stelling.

Voor het onderzoek werd geopperd dat een pakkingbus

studenten goed werk zou geven en uw auteur kon daar maar op een wijze op reageren: nl. door in schetsen te Iaten zien, dat wij er helaas nog niet aan toe zijn

com-plete pakkingbussen in wiskundige modellen onder tc

brengen. Natuurlijk kan men echt wei een model o'l

verzameling modell8n verzinnen voor een pakkingbus,

maar de concurrentiestrijd heeft overduidelijk aange -toond dat voor een beperkt toepassingsgebied ook

Iiguur 1

slec'hts een beperkt aantal constructies de strijd heeft overleefd.

Vooral aan een T.H., waar de prijs niet voelbaar is, worden de constructies gauw opgesohroefd en het is

de constructeur I november 1974/ nr. 11

(1)

daarom niet realistisch over een constructief evenwicht te praten en te denken in een niet-economisch-financiEHe sfeer. Toch is het daardoor ook mogelijk enkele construe-ties toe te passen (als bij fig. 37 bijv.) die noodzakelijk zijn en dan ook verwezenlijkt worden; deze mogelijkheid stempelt de TH-sfeer tot een unieke.

Het voor u liggende werk zoekt naar woorden, maar als

deze woorden aanwezig waren, zou de tekenpen

over-bodig zijn. Evenzo zoeken de tekeningen naar bijpassen-de woorbijpassen-den en prof. Kroon hield ons reeds het construe lief evenwicht v66r. Evenzo is het fout-goed geen passende tegenstelling, want dezelfde constructie die in de hete

apparatenbouw fout kan gaan, gedraagt zich meestal

bij kamertemperatuur wei goed. Dit verslag moet tevens een hulde zijn aan de velen, die steeds bereid waren en zijn met hun handen te vervaardigen wat enkelen als constructief evenwioht op hun plaats achten. De in figuur 1 afgebeelde olie-aftap is geschikt voor olievaten e.d., maar ongeschikt voor drukvaten, omdat de vloeistof in aanraking komt met de schroefdraad. Deze wordt veel gebruikt als olie-aftap onderin auto's. Voor zuurstof- en acetyleen cilinders onder druk bij 150 'bar, wordt de aftap van figuur 2 gebruikt. De gassen komen nu niet in aanraking met de schroefdraad. Het uitgloeien van het koperen pakkingringetje, alsmede het monteren, vereist veel ervaring.

figuur 2

(3)

EEN CONSTRUCTEURS PRENTENBOEK

I

Figuur 3 toont een veel gebruikte en gescMkte aftap van lage-drukvaten. De pakking verkruimelt door het

doorsnede J

Hguur 4

50

liguur 5

draaien en moet bij iedere demontage vervangen worden. Hetzelfde geldt voor figuur 1.

Om het verkruimelen van de pakking tegen te gaan,

plaatst men dan een binnendeksel dat, vanwege de wrij-ving, niet meedraait (figuur 4). De ervaring leert, dat deze toepassing in ketels met water en stoom toch on-gesdhikt is, omdat bij lekkage de schroefdraad toch aangetast wordt. Meestal blijkt niet genoeg materiaal-overmaat aanwezig te zijn, zodat afdraaien van een buitenschil en snij den van een nieuwe draad niet mogelijk is. Toepassing voor olie is mogelijk. Bij horizontalc montage moet de penschaC'ht zo lang worden dat bet binnendeksel er niet uitvalt.

In figuur 5 is een verbetering voorgesteld die de bezwaren van de vorige figuur ondervangt. Na lekkage is het

pak-koolstofstaal

Jiguur G

(4)

figuur 7

vt---18/8 St

lil*--Hi&---1e lasverbinding

lrJ'I'"""'t""iS!if-:-, _ _ sluitlas of montagelas

' ' \ \ \ \ .

-

-'t--

koolstofstaal I I /_2e lasverbinding I I

kingsvlak met eenvoudig gereedschap, dat op een frees lijkt, met de hand op te zuiveren.

Bouten en knevels zijn goedkoop, vervan!5Jbaar en be-hoeven niet opnieuw te worden gebruikt. Toepassing geschikt voor hogedrukstoom en beet water, bijv. 40 bar en 400 °C. Speciaal geschikt voor het spoelen van oververhitters.

Een tubelure op een drukvat met een schroefverbinding o·I een hoeklas dient te worden afgekeurd. Beide voo

r-beelden van figuur 6 bezitten schroefdraad en het bovenste

figuur 8

de constructeur I november 1974/ nr. I 1

voorbeeld bovendien een hoeklas. Beide voorbeelden

die-nen daarom voor drukvaten afgekeurd te worden. Wil

men dit toch uitvoeren, dan blijven niet veel mogelijk

-heden over.

Een betrouwbare verbinding verkrijgt men alleen door

een verbinding tussen 18/8 St en koolstofstaal in de

lascabine te leggen en de volgorde der lassen niet

wille-keurig te kiezen, zoals figuur 7 aangeeft. Voorts dient

deze lasverbinding tussen tubelure en drukvat steeds na 'het lassen te worden doorgeboord of uitgekotterd, om-dat de grondlaag meestal zo moeilijk te leggen is, dat deze foutjes vertoont, die weggeboord dienen te worden.

Opdat de montagelas de best mogelijke wordt, houden we deze volgorde a an:

• 1e las leggen, 18/8 aan C-staal

• 2e las leggen, C-staal aan C-staal

• dooDboren, hetgeen aileen kan als de sluitlas nog niet is gelegd.

• 3e las of sluitlas leggen C-staal aan C-staal.

Figuur 8 geeft een flensconstructie voor koolstofstaal of

laag-gelegeerde staalsoorten, hoge druk en hoge

tempe-ratuur. Bouten bij deze condities blijken steeds ferritisch.

De links getekende vormgeving biedt niet genoeg

elas-ticiteit.

De rechts getekende vormgeving biedt dit wel en

ver-dient daarom de voorkeur. De ervaring leert dat de links getekende vormgeving al oorzaak is van het uitblazen

van de pakking, als de rechts getekende vormgeving nog

voldoet. Ervaren is ook dat bij drukken van 150 bar en

boger een pakkinggroef geen waarborg is tegen

uit-blazen van de pa.kking.

liguur 9

(5)

EENCONSTRUCTEURSPRENTENBOEK

De flensconstructie in figuur 9 is voor hooggelegeerde staalsoorten en/of 1818 staal en austenitisch staal bij hoge druk en vooral bij hoge temperatuur. De links

getekende vormgeving biedt niet genoeg elasticiteit. De

rechts getekende vormgeving biedt dit wel en verdient

daarom de voorkeur. Het grotere gat moet helaas

gecom-penseerd worden door een iets dikkere flens. Voor

fer-ritische bouten geldt ruwweg: bij 200 °C moet de

bout-lengte tweemaal de opsluitlengte zijn en bij 300 °C ook

3x de opsluitlengte.

Om de kans op uitblazen van een pakking te

verminde-ren, is er maar een remedie: hoge vlaktedrukken om

de inwendige druk te laten beheersen door de wrijving.

Ook opstoken en indrukking van de pakking zijn

be-rekenbaar met behulp van

pakking-indrukkingsgrafie-ken.

Een constructie met flenzen die veel wordt gebruikt, is de zg. Franse flens (figuur 10).

Deze vormgeving wordt zeer economisch bij grate

dia-meters en dure metalen, omdat dan een grote materiaal-besparing bereikt wordt in de duurste materialen van pijp en Ilensborst.

Men behelpt zich dan steeds met goedkope materialen

Iiguur 10

.1 ..

-_

..

1

I

l

I

I

·-·-

-

-1

-·--

·

voor de zg. kantelringen en de bouten. Het uitvliegen van

de pakking kan op twee verschillende manieren worden

voorkomen, wanneer men zich tot hoofdzaken beperkt.

1. een eenvoudige klem'band; methode rechts getekend.

2. ingewikkelder methoden als voorbeeld waarvan

links een vormgeving is geschetst.

Voor lage belastingen en dus lage boutspanningen, blijken handelsbouten en handelsmoeren uitstekend te

.-

.J..---.

1--

--

·+·-·

figuur 11

52 de conatructeur I november 1974/ nr. 11

(6)

figuur 12

I

I

i.

--+-·-1

--

·

·

-voldoen. Omdat de eerste draad in de moer echter ge-stuikt wordt en in de bout ·gerekt, blijkt het

aandraai-figuur 13

de constructeur I november 1974/ nr. 11

moment niet scherp reproduceerbaar en de moeren splij-ten soms zelfs.

In DIN 2510 zijn de moeren aan de draagzijde

kegel-vormig afgesohuind en bovendien kunnen deze

desge-wenst van een centreerrand worden voorzien (figuur 11).

Deze moeren blijken goed reproduceerbaar, zodat het

aandraaimoment en de druk waarbij de pakking bezwijkt,

ook beter reproduceerbaar zijn. Bovendien moet men

voor hoge spanningen uitsluitend gerolde draad specifi-ceren. Men kan dan in de schac'ht zelfs 2

/a

van de

vloei-grens toelaten.

Voor nog hogere spanningen en belastingen zijn door ir. Van Tijen en prof. Kroon moeren ontworpen en toegepast, waarbij het merendeel van de draad eveneens op trek wordt belast. Omdat nu moer en bout een gelijk-matig gerekte draad vertonen, zijn deze nog beter

re-produceerbaar.

Voor literatuur zie DIN 2505 en DIN 2510.

Het lassen van vlakke deksels op drukvaten van

wisse-lende diameters komt veelvuldig voor.

Men tracht in de werkplaatsen vanwege het gemak

steeds de onderste van deze 3 vormgevingen te

bevoor-delen. Deze vormgeving is duidelijk foutief voor druk-vaten en voldoet aileen voor assen en stangen, die aan de uiteinden drukloos zijn. Voor drukvaten komen aileen de bovenste 2 in aanmerking, terwijl de middelste ook de

minste bewerking vereist. Na het lassen gaat een

spleet steeds verder open staan dan ervoor (figuur 12). De in figuur 13 afgebeelde vorm om een dik.wandige

tubelure te lassen aan een dunwandig drukvat voldoet

alleen als uithakken en nalassen aan de binnenzijde

mo-gelijk is. De elektrode komt niet in de grond van de las.

Methoden om dit te verbeteren zijn, Of eerst een rups leggen Of een neus aandraaien.

Voor het geval bet ge'heel van 18/8 staal is gedacht, is het lassen met een argon-arc grondlaag zo moeilijk te benaderen vanwege de benodigde ruimte, dat de vormgeving met een neus onvermijdelijk is.

(wordt vervolgd)

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Indien van toepassing, van welk geldig legitimatiebewijs van de patiënt hebt u een kopie ingesloten. □ paspoort □ rijbewijs □ identiteitsbewijs Datum verzoek:

Zorgaanbieder committeert zich eraan zoveel mogelijk de reguliere zorg te blijven leveren, met aandacht voor doelmatigheid en gepast gebruik Zorgaanbieder is in periode

Dat een pensioenregeling uit een lidstaat in de praktijk vrijwel niet in andere lidstaten voor fiscale aftrek in aan- merking komt, lijkt in beginsel niet in strijd met Europees

gemaakt van alle vaste en variabele kosten in de keten van het transportproces vanaf leverancier naar BouwHub, het interne logistieke proces op de BouwHub, het

De w R R heeft in haar rapport Generatiebewust beleid nagegaan wat de gevolgen zijn , aan de hand van de criteria of het bestaande systeem van overdrachten houdbaar

Terwijl in de Verenigde Staten actief pensioen- sparen vooral een zaak is van de hogere inko- mensgroepen is er in Nederland nauwelijks een verschil te ontdekken tussen werknemers

nu tot het eigen terrein er zijn aparte com- missies voor welzijn en cultuur, volksge- zondheid en jeugdhulpverlening bijvoor- beeld. Vorig jaar had de

Hij is boven ons en zegent ons steeds weer, en zegent ons steeds weer.. Zo zegent Hij ons nu en morgen en tot