Rassenproeven met ijsbergsla (herfst 1976 en voorjaar 1977)

Proefstation voor de Groenten- en Fruitteelt onder Glas te Naaldwijk. Bibliotheek Proefstation Naaldwijk A

06

Rassenproeven met ijsbergsla (herfst 1976 en voorjaar 1977)

BIBLIOTHEEK

PROEFSTATION voor de GROENTEN- en

FRUITTEELT onder QLAS Ie NAALDWIJK

H.G.A. van Esch

C h "i i. O ' J i A/*-* Inhoud. pag-1. Samenvatting 1 2. Inleiding 1 3. Doel 1 ^f. Herfstteelt 1 *f.1 Opzet 1 *f.2 Resultaten 2 5» Voorjaarsteelt 5.1 Opzet A-5«2 Resultaten ^ 5-3 Raseigenschappen 6 6. Discussie 7

1. Samenvatting.

In het voorjaar van 1976 is het ras Cristallo als beste ijsberg­ sla-ras naar voren gekomen. In de herfst van 1976 en het voorjaar van 1977 zijn weer enkele rasvergelijkingen opgezet. De resultaten in de herfst vielen tegen. Enkele rassen gingen vroegtijdig schieten. Vr'ijwel alle rassen hadden veel aanslag en een (te) laag kropgewicht. In de voorjaarsteelt was de sla kwalitatief erg goed. Van de

9 rassen hebben drie rassen een goede beoordeling gekregen. De rassen A en B worden al op praktijkschaal geteeld. Ras D kan proefe-gewas worden aanbevolen.

2. Inleiding.

Al enkele jaren vindt er op het Proefstation te Naaldwijk en

diverse proeftuinen rassen-onderzoek plaats bij ijsbergsla. In het voorjaar van 1976 kwam het ras CV (Cristallo) als beste uit de proeven. In het voorjaar van 1977 is dit ras op beperkte schaal (2 ha) in de praktijk aangeplant. De rassen voor de teelt onder

glas moeten aan de volgende eisen kunnen voldoen: 1) vaste krop

2) zo weinig mogelijk omblad 3) hoge groeisnelheid

b) kompakte groeiwijze (minimaal 13 planten per m2) 3) sterk tegen rand en aanslag.

3. Doel.

Vergelijking van een aantal ijsbergslarassen in een herfst- en een voorjaarsteelt.

Herfstteelt. 4-.1. Opzet.

In de herfstteelt zijn 8 rassen in 3 herhalingen opgenomen. Zaaidatum : 10 augustus 1976

Plantdatum : 31 augustus 1976 Oogstdatum : 21 oktober 1976

2

-k.2. Resultaten.

In tabel 1 is een overzicht gegeven van de belangrijkste waar­ nemingen tijdens de teelt en bij de oogst.

CD fH _cö -P -P -P •p •p CÖ rS X X ^3 £ Ü O O O O CO CD CD CD <D CD X 1—i 1—1 rH rH rH •H -P CQ CQ 03 m -p _CQ S X bO

u O •o •H •o U fn O •o

X 0) •H -P •H CD CD <D •H • 0 rH fH CÖ u CD CD rH fH O ta !> _{S > bq N CQ >} ^ bO (M Ö • n3 cö S -p O _>ö cö fH _CD > V r- v-13 • ft 1 cö • • • • • • O ftH i 1 O ,Q LT» IA ON *— OJ v~ s \ fj S - «•> VO « o r~ v~ OJ OJ l>-ON -p -p CQ Xi «tH O _fH •H »-N lA T— OJ OJ QN CD • • |3 s~ •- X -P ö CD w r- -3" 1>- l>- i 1 CO OJ 1—y _{ra <D} O OJ CM C\J OJ OJ OJ bO fn CÖ O CD ' 1—1 O fö 03 0) CÖ W bO H fH _{CD ö} X _a ;. _{X CD O} m fn bO bO ö bO bO •o <D "Ö S VO cö CÖ bO CD -p •P cö CÖ •H •Ö "H a) H rH CÖ CD O O H t-i cö 0) fao\ ra CQ H bO A' X CQ CQ H a o ö _S ra O O Ö Sh CD rû r-H •H r- tti _cö CO _CÖ ö _CÖ i—1 bC CQ _{CD CÖ} CQ cö _cö cö _CÖ O a <D fH O CD fH V CÖ ^ i—1 CÖ ft > CD OJ pH rH •o CQ _H H Ö -d- CD H _{ft ft CD} O CD _<L> -p _{CÖ •H Ö O O} CL) CD CD O fn CÖ O O <D _CD ra 'Cö X O O > > > > CÖ r- v- > > CQ cö N"\ ^1) bO cö > vy bO . fH •ö a ' • •p H _{CQ cD} ö _cö CD Ö a « g ft - Q) _i> cö O CQ T~. ft ^ CÖ fH b0 O "Ö ti O V X >0 _{bO •H r~i PÎ CD fn} " ö CÖ Ö CÖ bO AJ CD CQ •* CD r—i •H -P Is ö •H Ö VD O •Ö b£ ft to CD CÖ •H •- tq a t>- H P! CÖ (Ö ft ö > -> S ra v-' b0\ (1) _{fH rH O -P cö -P <D} ä O bO eu x m 5H cö nd cö tiD cö ö 0 -P •H V- O bC a s cö ö bO O cö U •P X _{fH OO} \ Ö O O CÖ H CD cö Ti Ö H cö CQ O fH CÖ bO •P -p H cö Ö H cö _•H 0) c- ft CD r-1 cd _{fn P- O O W H S O &} a O -P cd to O CD O X Ö X O -H +J O CD ft ft fn Q> O) O fn CD fn O O CÖ S fn fn ra T- bO O O •M Ä t> H > N CQ ÎQ CÖ O Ai > bO \ ft - O bO O O fH 1 1 _X !H fn 1 ö Ö ö O O ft bC .• bO CD •H bO 0) V£> i> > O Ö i Ö, Ö to en _{ft ft fn} •H _{ft •H 1 -P 'H} ä O O X 0 s O é s Ti

•ri cy\ fH fn bO fn >Ö H fn bd +> fH i—1 O f3

X \ X M CD Ö CÖ O _{M •rl M Ö cö o O •H O} fH O _{CD CD bC d> bC <D S} bO *H H > •rH _{ft s cd a} •rH H > _ft <D & X EH CD fn a -P Ö +Î ö O fn bO O •P fn bO O EH bO cd ft a EÖ -ri CÖ -H fn O U fn <D -p cö O fn fn • • •• ft > o o H S H B t> > CD -P H > _:.<0 risi v- CÖ O •ö fH CD H Ö _{i2 «} 1 0) CD CD «3 -Ö _{CÖ O <3 pq O} rO bC O Ph O W cö <ü T" OJ M O W EH Hl W <w»

r ^

-Uit tabel 1 blijkt dat ras C matig heeft voldaan; hoewel het kropgewicht nog laag is. De overige rassen zijn voor de herfstteelt minder geschikt.

5» Voor.jaarsteelt. 5.1 Opzet.

In de voorjaarsteelt zijn 9 rassen in 2 teelten telkens in 2 herhalingen opgenomen. Vanaf oppotten tot uitplanten zijn de planten bijbelicht (+ 100 W/m2). Teelt 1 Teelt 2 Zaaidatum Plajitdatum Oogstdatum Plantdichtheid 14 januari 18 februari 1977 25 april 1977 13»3 planten per m2 10 februari 9 maart 1977 b mei 1977 13,3 pl/m2 5.2. Resultaten.

In tabel 2 is een overzicht gegeven van de belangrijkste waar­ nemingen tijdens de teelt en bij de oogst.

IN IN o\ -4" Ö a) "N. _if\ c\l +> to Ö O ft ft O Sh hO *0 O O Ö K^i H CD 0 rÛ hO Ö S "— O n3 CÖ > O cd 05 *ö 1—i -p H 0 •H m CQ •O 0 to 6Û S 1—! r£ u O O 0 H 0) O 'Ö 0 rQ CD n3 t* 0 m W •H •H > •n CD S 0 •H Ö 0 H 0 bO O .£ «H _{.SH 0 V '} o O <L> 0 o nd > -p _H u cti 0 CQ (tf ft H O bO -P ö rC ' *o O a) S O -P CQ O 0 0 to feo 0 cö -4" m fH ß 1—11 'Cö 0 ° ÎH Pi r^l 0 cö /-s > •—s ₀ -p ^T~ rd ä CO S-/ _1^1 o B Ö Sw^ hO 0 0 Ö ft •H 0 0 •H O H •H S U ' 1—1 N CD X cd w ä •P fn «" & • r. _-P cö ra O CQ rd erf rM •H pM O 2 > s •H +> -P 0 -p £ ca ca b0 • CQ 0 M PM bO O O O O iH O O O O T- X r- ,Q ö \ \ ,Q (1) bO b0 hO bO ! X •H Ö X Ö •rl -P ö Ö *0 H •H 2 •H 2 © O O CD -P rS -P A EH JH U O 0 O 0 • • • • •H _> •H > rö! £ > •e 0 0 0 0 H _ö O fi O fi 0) rO sa /-N /-s /-N CÖ ui <r~ ai -4" !M h-i' >—^ V > W

6

-5.3• Raseigenschappen.

In deze paragraaf zullen de belangrijkste waarnemingen bij de oogst op 25 april en k mei 1977 per ras worden weergegeven.

Bas A:

Gevoelig voor droogrand, nogal wat omblad, vaste krop, iets aanslaggevoelig, goed gesloten onderkant, zeer weinig ingesneden blad. Bas A heeft goed voldaan. De sla lijkt wat meer op botersla dan op ijsbergsla.

Ras B:

Weinig droogrand, nogal wat omblad, iets aanslaggevoelig, gesloten onderkant, goede vaste krop, enkele afwijkende planten.

Eas B heeft goed voldaan. Het kropmodel is mooi. Eas C:

Vrij gevoelig voor droogrand, nogal wat omblad, krop vrij los, krop bol- tot eirond, vrijwel geen aanslag, bladrand weinig inge­ sneden, frisgroene kleur, onderkant iets graterig. Dit ras heeft re­ delijk goed voldaan.

Eas D:

Gevoelig voor droogrand, nogal wat omblad, krop zeer vast, weinig aanslag, krop wat eirond, fris groene kleur, bladrand weinig ingesneden, zeer goed gesloten onderkant. Dit ras heeft zeer goed voldaan.

Ead E:

Erg gevoelig voor droogrand, weinig omblad, vaste krop, geen aan­ slag, wat groot snijvlak, bladrand weinig ingesneden, de toppen van de bladeren worden snel geel. Waarschijnlijk moet dit ras - door de kompakte groeiwijze - eerder worden geoogst, goed gesloten

onderkant.

7

-EasJTj

Weinig gevoelig voor droogrand, veel omblad, vaste tot zeer vaste kroppen, weinig aanslaggevoelig, bladrand weinig ingesneden, de toppen van de bladeren verkleuren vrij snel, veel bruine nerven, onderkant zeer graterig.

Bas F heeft slecht voldaan. Eas_G:

Droograndgevoelig, nogal wat omblad, krop vast, gevoelig voor aanslag, wat grofnervige onderkant, nogal doffe kleur.

Eas G heeft matig voldaan. Eas H :

Vrij gevoelig voor droogrand, teveel omblad, kropvorming erg heterogeen, kroppen te puntig, geen aanslag.

Eas H heeft slecht voldaan. Eas I:

Weinig gevoelig voor droogrand, iets aanslag, veel omblad, blad zeer bros, krop vrij los, goed gesloten maar wat grove onderkant. Eas I heeft matig voldaan.

6. Discussie.

De resultaten in de herfst vielen tegen. Enkele rassen gingen vroeg­ tijdig schieten, andere hadden veel aanslag. Het kropgewicht was erg laag. Slechts één ras heeft redelijk goed voldaan. Gezien het huidige rassenassortiment en de ervaringen lijkt een herfstteelt van ijsbergsla momenteel nog geen haalbare zaak.

De resultaten in het voorjaar waren veel beter. De sla woog op 25 april (vrij laat geoogst!) tussen de 300 en 600 gram. De tweede proef werd 4 mei geoogst. Toen varieerde het kropgewicht

8

-van + ^50-600 gram. In tegenstelling tot vorig jaar werden ook bij dezelfde rassen.nu veel hogere krop-ombladverhoudingen gevonden. Dit duidt op een verbetering van het rassenassortiment.en de

teelttechniek. Drie rassen hebben goed tot zeer goed voldaan. Met de rassen A en B is al veel ervaring in de praktijk opgedaan. Deze rassen zijn daarom zonder meer aanbevelenswaardig. Oogsten tot begin mei: ras B; oogsten vanaf 1 mei: ras A (traagschietend). Ras D heeft zeer goed voldaan maar hiermee zijn nog geen praktijk­ ervaringen opgedaan.

Daarom verdient het aanbeveling am ras D proefsgewijs uit te planten. Gezien het gunstige prijsniveau, vooral in de maand april, is het gewenst om naar verdere oogstvervroeging te streven.