AANPASSINGEN EXAMENS 2014 TIJDVAK 1
VWO GESCHIEDENIS EXAMENOPGAVEN
Paginaovergangen zijn komen te vervallen. Tevens teksten die naar pagina’s verwijzen (zoals: Lees verder)
titelblad geen
bladzijde 2 Vraag 1
De volgende zes gebeurtenissen ... BIJLAGE BRONNENBOEKJE bladzijde 6
bron 6 volledig aangepast naar:
In 1690 verschijnt een prent naar aanleiding van een conflict tussen Amsterdam en Willem III, met als onderschrift:
“Twee paarden, dronkenschap en eerzucht, zijn aan het hollen, al zou het land vergaan, wij willen harde bollen (= geld)”.
De prent laat een Amsterdamse koets, getrokken door twee paarden in woeste galop, zien. Op één van de paarden zit een ruiter. De ruiter heeft op zijn mantel Franse lelies, op zijn hoofd de helm van Mercurius, de god van de handel, en op zijn rug een geldtas die volloopt met Frans geld.
De koets raast vlak langs een huis waarop “Landverraad” en “L’Ecu de France” (= een Franse munt) is geschreven. In het raam wenkt de Franse ambassadeur D’Avaux de ruiter.
Onder de paardenhoeven wordt alles wat op de grond ligt vertrapt: zeven pijlen waar “Eendracht” bijstaat, de Oranjestam, een aantal liggende figuren waarbij de woorden “Godsdienst”, “Unie”, “Vaderland” en “Nodige defensie” staan en een boek waarop “privilege” staat. Op de voorgrond slaat Vrouwe Justitia op de vlucht.
De koets achter de paarden slaat door de roekeloze snelheid om waardoor de Amsterdamse rentenier, burger, koopman en schipper uit de koets vallen.
bladzijde 7
In Harper’s Weekly verschijnt een prent van Thomas Nast over de partijconventie van de Democraten in 1868 met als titel: “Dit is een regering van blanken”.
Op de prent staan drie blanke mannen met hun linkerarm omhoog en hun rechterhanden ineen geslagen. Alle drie staan ze met één voet op de rug van een op de grond liggende zwarte man. De zwarte man strekt wanhopig zijn linkerarm uit om bij een omgevallen stembus te komen en met zijn rechterhand houdt hij de Amerikaanse vlag stevig vast.
Op de knuppel in de linkerhand van de blanke man aan de linkerkant staat: “een stem”. De man in het midden houdt een dolk vast waarop “de verloren zaak” staat en op de gesp van zijn riem staan de letters “CSA” (= de Zuidelijke, Geconfedereerde Staten). De man rechts houdt een portefeuille omhoog waarop staat: “geld voor stemmen”.
Op de achtergrond zijn een brandende school, een weeshuis voor zwarten en een zwarte man die is opgehangen aan een lantaarnpaal te zien.
De drie blanke mannen zeggen: “Wij beschouwen de zogenaamde Reconstructiewetten van het Congres als onrechtmatig, ongrondwettig, revolutionair en ongeldig”.
bladzijde 10
Bron 11 (aangepast naar)
Op 9 maart 1960 verschijnt een prent van Herblock in The Washington Post met als titel
“splitlevel-woonkamer”. Een splitlevel-woonkamer is een woonkamer met verschillende niveaus. De prent laat een splitlevel-woonkamer met 2 niveaus zien.
Boven ligt een dikke man languit op een luxe fauteuil televisie te kijken. Met een tevreden glimlach op zijn gezicht, met in zijn linkerhand een sigaar en in zijn rechterhand een drankje, geniet hij zichtbaar van zijn comfortabele leven. Naast de fauteuil met de tekst “particuliere uitgaven” staat een design vloerlamp die de kamer sfeervol verlicht. Op de vloer ligt dikke vloerbedekking. Buiten voor de deur staan twee grote auto’s.
Beneden is de muur van de woonkamer op meerdere plekken gescheurd en vol met gaten. Een man, een vrouw en een kind zitten met sombere gezichten aan tafel.
De tafel staat op een kale betonnen vloer met een afvoerputje.
Op de tafel ligt een oud tafelkleed waarop “nationale behoeften” is geschreven. In het flauwe licht van de brandende kaars in het midden van de tafel staren de man en de vrouw naar hun lege borden. Op de versleten kleding van de vrouw staat “gezondheid en welzijn” en op die van de man staat “defensie”. Het kind leest in een boek waarop “onderwijs” staat.
bladzijde 11
Bron 12 (aangepast naar)
In mei 1963 demonstreert de Burgerrechtenbeweging dagenlang in de zuidelijke Amerikaanse plaats Birmingham. De politie pakt demonstranten op, totdat de huizen van bewaring vol zitten en zet vervolgens waterkanonnen en herdershonden in. Op 3 mei 1963 maakt fotograaf Bill Hudson een foto. Op de foto staan twee blanke agenten met twee herdershonden, waarvan er een tegen Walter Gadsen, een jonge zwarte man, opspringt.
De tekst onder de foto bij de publicatie was: “Walter Gadsen aangevallen door politiehonden, Birmingham, Alabama.
Na publicatie van de foto blijkt dat Walter Gadsen naar de demonstratie is gekomen om te zien of er klasgenoten bij zijn. Bovendien blijkt later dat hij de hond afweert en dat de politieagent de hond van hem probeert af te houden.
