Die O.B. Jaargang 5, no.17

ilcQJ

m

orlog-dat d in aan- aap-sou, gees-· teen tptein at hy n die die An-krute 1asio-ronde

.oege-.

..

p

Ken-yf as n die nnige hulp a an ~ my troue g vir te ly ~!.+··~ ~ .. ... .. f...

~·.

~±

&~1

~(

lt#

:..

~~:~ ·~

[I

t

~~

·;:

~

~~ ~­

~$

f

~m

J:

'

I'

=t:

~::

.

....

::

;:

···

·

'

f

. I •,.•

~~

:i:

~ ~

·

~

i

:

m1

J.:

~

~~~

_:s:

:

_•

;

_••

:

·

'

;;·

: .: ~::

·

;

·

I

:.:

·'·

)

.

:

.

~ :~:

~

:~:

_.

_.

_•

.:

..

"

.; ... ~i' y

"'

....

'

·_:~_;· _~

.:.

·:

·

.•.

~

...

,;,

..

:.

•!• •!•·

•f

·.~ ·;·

·

:

..

.

;

..

.;

..

·:·

·~~ ·;~

~:

t

.

•

.

•!•

•

t

·

·:"

:

i:

-=·

:t

+

'{

:r.

J.

~

:t

1·

3:

·}

:t:

+

+

t

:f.

f

~-J

'

J

~·

J

,;\I

Geregtstreer aan die H.P.K. as 'n Nuusblad

5de Jrg. K~apstad, Woensdag, 20 Maart 1946. No. 17.

~

LID

~

il

CZJIID@

W®ll

iln

au

r~

Dle geskil tusse.n die Drie Grotes oor die tecnwoordighcid van Russiese troepe in Pcrsie

(Iran) sal ten spyte van R us-siese pogings om dit te voor-kom, te benle gebring word op die Veiligheidsraad wat. op 25

Mll.llrt weer sit. Rusland het lPersie gedreig met 'n nota dat hy die voorlegging van die ge-sldl aan die V eiligheidsraad as 'o onv1·iendelil'e stap sal beskou, en stappe dienoorecniwmstig sal doen.·

Die V.S.A. het egter bel~end gemaak dat as Persie dit nie self voorle nie, hy <lit sal doen. Inmiddels is berig dat die Sowjet sy troepe nog steeds versterk en dat troepebewe-gings ook in die rigting van Turkye plaasvind. N a deur die Persiese minister van oorlog verklaar is, is die Russiese magte reeds verdriedubbel.

Rusland bet na twee welte nog nie geantwoord op die Brit-.ee en Amerikaanse nota's oor sy optrede in Persie en Mant-sjoerye nie.

WoO

Sundwes

#bn

neks

ee

r

'

,Geskiedenis is in die

vollts-N~ONUMfENT

~

N

VAR.KH

O

K

Nie ve

r

v

a

n die Slag·

t

er

snek

-

monument

sta

a

n

hicrdie h

ou

v

a

ll

i

ge w

oo

n

-hu.is,

v

andag die

n

sdoe

n

-cle

as v

a

rkhok v

i

r 'u E

n-gelse Bo

e

r

.

Onder

di

e halke d

a

ar

a

an

getref

,

is die

ba

l

k

'

w

a

a

ra

a

n

Be

zu

i

denh

o

ut

ge

h

a

ng

is,

m

e

t die m

e

rk

e

0 0 ~

Jl(oGo

§ttcell

cQ)O}BQ~JEce

R

ceico1

0~

_CCcru

_ll

_cedl

(Q)

Jlil

T

usse

n

600

e

n

700

mc

us

e

het

v

e

d

ed

e Sa

t

er

-d

ag

a

an

d

i

n d

i

e B

l

om

m

e

-skuur, Caledon,

na

di

e

K

o

mmanda

n

t·

g

enL,

dr.

H

a

ns v

an

Ue

n

s

hurg

,

ge-l

u

i

s

ter.

D.it

w

a

s d

ie ee

r

-1 .

s

t.

e hcs

o

ek vau d

ie

K.

G

.

,

aa

n

Caled

o

n.

Die vergadering was oor-spronklik gereel vir Februarie,

maar as gevolg van die ver -kiesing wat plaasgevind het.

het die O.B.-lciding dit nood

-v

a

n die

ga

t

e nog

d

a

a

ri

n.

'n N

a

sion

a

l

e

ment v

a

n

d

ag

'

n

hok!

st

ee

ds

l\'Ion

u

o

v

ar

k

-saaklik geag om die datum te verskuif tot na die t ussenver-kiesing om nie in te meng in die partytwiste nie. 'n Aans.i cn-lil;e getal persone van anders -llenl•ende groepe het die verga-dering bygewoon en vrac aan die ICG. gestel toe <laar ge-Ieenthei<l voot· gcgce is.

Voordat die KG. aan die woord gekom het, het genl. J. L. Swart en hoofgenl. Max Smuts die vergadering lwrnii\S toege-spreek en gewys op die hernude eenparige vertroue wat g edu-rende die Laertrck in die Kom-mandant-genl. gestel is om die O.B. in die sosialistiese bede-ling te lei.

Die O.B.-Wag van Kaapstad en Stellenboseh, sowel as die Kaapstadse blaasorkes, het 'n Jewendige aandeel in die verrig -tinge genecm. Met die orkes vooraan, hct die wagte deur die strate van Caledon gemarsjeer.

Nadat die vergadering finaal afgesluit was, is daar geleent-heid gegee om vrae aan die KG. te stel. Etlike persone het

van die ge!eentheid gebruik g e-maak.

V

RAE

Op 'n vraag dat indien die

O.B.-lede rue vir die H.N.P.

stem nie, hoe daar ooit eenheid bereik sal word, het die K.G. geantwoord dat geen party kan eis dat die volk vir hom moet

stem. nie, omdat die party slegs 'n dee! van die volk is; 'n party

kan die voll;: slegs versoek om vir hom te stem. Mens kan geen liefde en vertroue vir 'n party

hC as hy jou uitgcskop het nie. ,El;: weet nie van ecn H.N.P. wat uit die O.B. gesit is omuat hy H.N.P. is nie, maar el;: weet dat ell•e O.B. uit die party gcsit

iS".

Vraag: Die Nasionale Party

se hulle verteenwoordig die na-sionale deel van die volk en as

die O.B. nie vir hulle stem nie,

se die party die O.B. gee voor-keur aan die ander kandidaat.

· Antwoord: 'n Party se strewe is die verkryging van 'n parle-mentere meerderheid. .,Stel u voor dat ek u uitskel en ek vra dan dat u vir my moet stem terwyl ek daar byvoeg dat ek

niks van u dink nie; sal u vir my stem?"

As die party die stem

van

die O.B. \\il he, sal hy probeer saam\\'erlt. Geen H.N.l'.-lid sou vir die O.B. gcstem het, as die O.B. met hulle gedoen het soos hulle met die O.B. gehandeJ !let nie.

WE.RK SAAl\i

raad gernaal>" - soos die dag-bladpers dit beslu·yf het - toe die regering en opposisio vor-lede Vrydag eenstemmigheid geopenbaar het ten opsigte va.n die inlywing van Suidwes-Afr i-ka by die Unie. Die peil van die debat was uitsonderlilt

b.oog, is verldaar.

Die bespreldng het gevolg op 'n mosie van die H.N.P. dat Suidwes ingclyf behOoJt te word by die Unie, en dat die regering stappe in die rigting moet doen.

~@@

H

1LIE

IE

~ IDJE~JEIT

W®®~

W

H

~

Die persone wat vandag O.B.

is, bet altyd 'n leidende aan-decl in H.N.P.-bedrywighedc geneem voor die uitskopping, het die K.G. gese. \Hy het g e-wys op die samewerking wat verltry !{an word en verluy is

in <lie geYal van Pictersburg waar mnr. Tom Naude die vollc steun van die O.B. gchad het, en hy <lit self op die H.N .P.-kongrcs gemeld het. ,Dis tog ondenl;:baar dat die O.B. 'n setel aan die regering wil gee nadat hy 111eer as 800 van sy lede deur die kampe en tronke gesleep het.

Genl. Smuts het geantwoord dat hy die anneksasic van clio gebied sal gaan voorstaan in die Verenigde Volkc-organisa-sie. As hy nie. daarin sraag nie, sal hy probeor om die vorige mandaatstatus van die gebicd gelmnclha.af te luy. Die alter-natief sal wees dat dit onder toesig van die V.V.O. kom, en d!tt Rusland dus

medescggen-~kap daar kry.

Moeffffffklheid

UD71

GrnekeU@nd/

.Burgeroorlog drcig in Grielte-4and weens die wcicring van die kommuniste om hulle te onderwerp aan die verkiesing wat op 31 1\:Iaart gehou staan te word. Hulle <Iring a.an op uitstel.

Berig word dat die

Iwmmu-nlste hulle voorbc1·ei om hul

standpunt met geweld deur te voer as pleidooie nie help nic. 'n Bevel aan l;:ommunisticsgo-slnde organisasies om gcreed te wees om te veg, is deur die regcring onders!;:ep.

Rusland hou die posisic met groot belangstelling <lop, wo1·d berig.

&

1Tf1

&

~

1r

lltE

~IE ~ID~

....

(Vervolg op bls. 8, kol. 3)

Rusland 's besig om F ranl;:-ryk op tc stool;: vir 'n OOJ·Jog teen Spa.nje waarin Rusland sy volle gewig sal gooi. Dit is die gevolgtrelddng waartoe die Re-view of \Vorld Affairs gern.al< na ontleding van die posisic in Franl<ryl;:.

Die blad verklaar dat die Franso kommuniste da.arop nit is om die bewind te verower hetsy deur micldel van lwnsti-tusionele optrede of gcweld.

Vir hierdie doe! probeer !milo so hard as hulle l<an om die departement van binnelal}dse sal<e in hande to kry. Daar is 'n stroom van wapens wat die· land binne Item. Dit word af-gelewer deur vliegtuie nit die ooste. Die plan is om sodra hu.lle die bewind vcrower het, 'n ultimatum aan die F ranco-regel"ing te rig om af te tree en sy bewincl deur 'n lwmmunis-tiese regering te laat von·ang. \Veier Franco, sal Franl>ryl< oorlog verl<laar en die hulp van Rusland inroep. ·Die hulp sal verleen word. l\let die oog op hierdie gebeurlil<heid is maar-sl<all< 1\:onii:!f besig om 'n rnili-tere staf in te rig. Sy hoof-lnvartier is in "\Veencn en Slo-wakye, en daa;· is .,, .ds!>eln·~>r­ Jdng tussen hom en die Fransc lwmmnnisticse part~· wat

ge-<leeltelik ook met vliegtuic ge-h::llldhaaf word.

So 'n gebeurliltheid sal die Rooi Le~r vooruit stoot tot aan dio Atlantiese Oseaan en die Kanaa!lms.

Oliebron Vir

HloDlarnders

Ryl;: olicvelde wat 'n aan-sienlil<e bate vir die ontwikke-ling van Holland sal "·ees, is gcdurcnde die besetting van Holland deur· die Ouitse beset-tingst.roepe ontdelc Die olie-\'eldc is naby Schoonebeel< ge-leo. Met die Duitse terugtog is die installasios wat bulle op-gcrig het net so agtergelaat. Die Hollandse 1·egering het di t so oo•·geneem en is tans besig om die velde te ontgin.

U...ewenskos<te

Volgens 'n onlangse onder-sock wat aan die Rand ingestel is, het dit aan die Jig gckvm dat die Iewenskoste aldaar met 70 persent gestyg het. Dit be-tel<en dat die vooroorlogsc £ vandag net die kooplnag van 11/9 besit. By hierdie o nder-sock is weelde-artikels soos mo-tors uitgesluit. Manspakl<e wat voor die o01·!og tien ghienies

gekos het, kos tans £20, dames-skocne van 12/6 kos nou 50/-.

Laat Johan Hefer

u help om Blakende Gesond" heid te geniet en 'n Mooi Geboude Liggaam met Reuse• krag te ontwikkel.

Leerltng A. S. Louw, jnr., van Oliviershoek. Natnl, sl<ryr: .. vandM ek

. u kursu<:~ neem hct ck not; geen ver

-koue gehad nlc en my hoofpyne het

verdwyn. My borsmaat bet met 6 dm . vcrn1ccrdcr, my bo .. arm met 3 <lm .. my

bo-bcne met 5 dm. en my Kuite met

3 dm. Bale danl<le vir u Interessante

kursus en rnnd."

J<URSUSSE VIR MA:-IS VAN E1\'TGE

OUDEUV0.\1.

AJ',\ItTE li:UHSUS 1:-1 GF:SO:-IDHEIJ)

VIR DA~lES.

Sl<ryf vantlA.g om nudrrc nrsondcrhede.

JOHAN

IHIIEFIE~

Bus 3494

KAAPSTAD

.JQIIA:-1 Jll-;Ff;U

St1111r my n~st'biiPf. son<Jcr verpllgttng, volle bt!SOnderhcde om trent u JmrsaR.

l 'aam (Mnr., !llev .. Mcj.) ... · ... .

A ores _{······························································}

···

I

l

~

I

•

BLADSY TWEE DIE O.B., WOEKSDAG, 20 MAART 1916.

--

----

---

---

---

----

----

---

---

----

---

----

---

--

---

--

---

--

--

--

--

--

---

---

--

---/ / /

/

/

/(

Genl. Smuts: ,Net 'n l<op korter en jy pas by die algemenc telwrte".

(Tekening deur J. Kershoff, Houtbaai, en byskrif deur N. G. S. van der Walt, Groote Kc;n·kgebou 703, Kaapstad).

IH1®®ml&l~rr1ID®~rr~

~ll~~

@J_p)

®1r®®t1

~&~Cilil

\:FJ

®~Lffi§

W

CID~rrt!~Jk®[Cltl:

Die pluimveeboere in ons land :.S besonder swaar gotref

denr dio skaarste aan hocndcrvoer. Daar is vandag wcinig

boere wat nio genoodsaall: was om groot gctalle van hulle

hoenders to slag ten eindo dn rem 'n klompie aan die lowo

te hou en die bocrdery op 'n manier nog betalend te maak 'n Verteenwoordiger van Die

O.B. het met verskillende boen~

in die Skiereiland onderh<>udc

gehad, en deurgaans was die

inl!gting wat hy lngewin het van dieselfde aard. Die meeste

van hierdie boere moes reeds

ongeveer van 'n dcrde tot 'n

h·wart van hulle hoenders

ont-slae raak.

'n Hoenderboer van D

urban-ville was reeds verplig om

sedert Januar!e tussen 4,000-5,000 van sy hoenders te slag

en van die hand te sit omdat

hy nie Iws het om alma.l aan dio Icwo to hou nio. In die maande wat verby is, het hy geen pit hawer of gars gehad om aan sy hoenders te voer nie.

Hy het minstens 300 sakke

mielies per maand nodig. Onder

die huidige omstandighede kry

hy maal· net 60 said(e per maand wat rue genoeg is om sy boerdery aan die gang te hou nie: Hy het nog meer as

7,000 hoenders en sal verplig

wees om meer te siag.

W AJ~BESTUUR

Hy voel verbitterd omdat die produsente wat die mcnse in die stede en dorpe aan die !ewe moet hou altyd die eerstc die lydende party is as gevolg van wanbestuur. Hy vind dit on-moontlik om sy beperkte pro-dukte teen die huidige prys op

die mark te bting en dan ·n

redelikc bestaan te kan maal<

as hy die duur voer moet !wop.

'n Ander pluimveeboer van

die Skicrciland het verklaar

dat hy ,·ir sy meer as 5.000

.hoenders niks anders het om

te voer as meellws. Dit is

noodsaaklik, het ny gesc, dat as

jy •n gesonde hoender wil aan

-hou hy graankos moet kry. Ook

hy het etlike honderde moes

uit-slag van sy stape!.

OOK L'EHEl'<NE

'n Stiklandse boer het ons

meegedeel dat van 10,000

hoen-ders hy meer as 3,000 moes

slag om darem 'n klein

gedeel-te aan die lewe te hou en hulle

te kan voer sodat hulle httl

volle produksie lewer. Selfs

Iehe1me moes vankant gemaak

word.

Ook die boere wat klein

trop-pies aanhou, is swaar getref

omdat hulle geen voer in die

hande kan kry nie. Aan hullc

word gese dat hulle ldein

stu-pel nie 'n rantsoen regverdig nie en hulle dus niks kan be

-kom n;.e.

As die boere as gevolg van

die skaarste aan hoendervoer

verplig word om hulle hoenders teen hierdie tempo uit te slag, sal daar oor 'n paar maande

van die 10 miljoen hoenders

,·an die Skiereiland maar

wei-nig oorbly.

Die voedselslmarsto word op hienlio wyse dus nog grootliks vererger. Gcvoel word dat die regering vir 'n groot mute ver-a.otwoordolik is omdnt hy op groot sima! mielics uitgevoer hot en boonop die graattboere nie behoorlilt ,·an bemesting -stowwe voorsien het nie tydens

sy vergcefse oorlogspoging.

Ook het miljoeoe saltl>o mie-lies verloro geraak weens die telwrt ann trol.:kc, wat toe ge-bruik is vii· oorlogsworlt soos steenkoolvervoer.

SY EIE GEWIG AAN

DIAMANTE

Die Aga Khan, geestelike

Ieier van die Ismaelitiese Mo-hammedane is verlede week by

geleentheid van sy diam~nt­

jubileum teen sy eie gewig aan diamante geweeg - sy .geskenk van sy volgelinge. Hy het 243 pond geweeg. Baie lndiese prinse was teenwoordig.

,.VERBROEDERING". - As gevolg van die ,.verbrocdering" tussen die Amerikaanse soldate en die Japanners word dit be-reken dat daar teen die helfte van Junie in Tokio aileen onge

-veer 11,000 buite-egtelike kin-ders van Amerikaanse vaders

en J apanse moeders die Jig sal

sien. Die Japanse speurdiens het hierdie skatting gcdoen op inligting verkry van hospitale.

DUITSERS UIT UNIE? -Uit betroubare bron is verneem

dat ongevecr 200 geinterneerde

Duitsers per trein van

Bav4-aanspoort na 'n onbekende

be-stemming - vermoedelik on

-derweg na Oos-Afrika -

ver-trek het. Tenvyl hulle op die

Pretoriase spoorwegstasie

vcr-toef het, is niemand toegelaat

om met hulle te praat nie. Die manne was in 'n spesialc wa,

toegerus met 'n eetsalon, en

was goed bewaak.

UOJ\DlUI\IS'rE IN LEit::R.

-Aile burgers van die Verenigde

State wat lcde is van die

Kom-munistiese pat·ty sal in die

ver-volg nie meer offisiere in die

Amerikaanse leer mag wees

nie, aldus die verklaring deur

die departement van oorlog.

Hulle sal ook nie toegelaat

word om poste te ver\'Ul waa.r

geheime kodes by betrokke is

rue.

BRITSE ROJ\ING NA S.A.:

Die Britse koning en sy gesin

sal Suid-Afrika gcdur·ende

Fe-bnmrie aanstaande jaar besoek. ,·olgens 'n amptelike vcrklaring wat uitgereik is. Die besoek

W

~rrtt

~~

rrn

\YVCID®

rrcill

n~

firm~

W

~

ml ITm1

®

tl

~

rr

~

Verlede Vrydag het die

Eerste 1\ilinister die Wetsont-werp op

Indicr-verteenwoordi-ging en Asiatiese eiendomsreg

by die parlement ingedien. Dit maak: voorsiening vir die ver~

teenwoordiging van Indiers in die parlement, en beheer die

grondbesit vir -"-siate in Natal

en Trans,·aal.

Die Indiers van Natal en

Transvaal sal twee blanke ver-tee)1woordigers na die Senaat mag stuur. Een van hierdie lede word dem· dia

Goewerneur-generaal benoem, en die ander

een word gekies.

In die volksraad sal hulle ver -teenwoordig word deur drj.e blankes deur hulie verkies op die wyse wat die naturelle-verteenwoordigers van Kaap-land verkies word.

Vir die provinsiale raad mag

die Indiers van Natal twee ledo

verities. Dit is moontlik om Indiet·s na die raad te stuur.

Asiate sal toegelaat word om grond aan te koop buite die be-st!tande gebiede as hu!le in be-sit is van 'n spesiale sertifi-kaat uitgereik deur die Minis-ter van Binnelanuse Salce.

KOFFIEFONTEIN

DALK GESLUIT

Die ragering is van plan om die interneringskamp van Kof-fiefontein binnekort te sluit, het min. H. G. La\vTenee verldaar.

Hy het ook te kenne gegee dat hulle voornemens is om die per

-sone wat nog aangehou word en teen wie geen definitiewe klag ingebring kan word nie, los te laat. Die res van die ge-interneerdes sal dan na Ba-viaanspoort \·envyder en die

lcamp by Koffiefontein gesluit

'word.

Die meeste Duitsers uit Suid-wes-Afrika sal blykbaar nog lank aangehou word. Die

rege-ring oorweeg dit om die

per-sone wat nie voor die

kommis-sie van ondersoek moet verslcyn nie los te laat.

geskied op uitnodiging van dio

Eerste Minister. Dit sal die

!coning en koningin van Enge-land se eerste besoek aan 'n

Domirumn wees.

GESliENiiE GESTEEL: In

die a.fgelope tyd het daar

groot-skaalse diefstal in die Britse hawens plaasgevind van

kos-on klere-geskenke aan privaat

persone in Engeland. Hierdie

gesl<enke kom van die

verskil-lende dominiums. o.a. ook van Suid-Afril.:a. Baie persone het reeds ldagtes ingedien. Gedu-rende die afgelope jare is daar

etlil;:e mlljocn pond so goedere

uit die Britse ha.wens gesteel, !.s verl<!.aar.

VOLH:F..BOl\"0 SE BEGRAF

-NIS: Die volkebond sal op 8

April sy Jaaste vergadering in

Gencve hou. A! die nasies wat

voor die o01·Iog lcde was, sal verteenwoordig wees. Die Vol-kebond is gedurende 1920 in die lewe geroep met die doe! om

beter internasionale verhou

-dings tc skep. Die V.V.O. wat

in die pick daarvan saan1gestel is. sal \rir die tweede keer van-jaar op 25 Maart sitting neem.

STAIUNG IN BRITTANJE:

Elfduisend workers van die

Ford-maatsl{appy in Essex,

En-geland, het tot staking

oorge-gaan. Hulle hct by die werk

opgedaag maar vcrrig gcen

werk nie. Ook in die

Austin-!abriek het 1.000 man tot ·n

sitstaking oorgegaan.

Die Indiese regering het nog voor die inaiening van die Asia-te-wetsontwerp besluit om alle

handelsbetrekkmgs met die

Unie te verl:>reek. Die stap is gedoen by wyse van protes teen die voorgenome Indierwetge-wing van die Unie.

Volgens die jongste

beskik-bare syfers het die Urue

gedu-rende 1941 goedere ter waardc van £10,809,168 mt Indie inge-voer. Dit is 13.-1 persent van die Unie se totale invoer. In dieselfde jaar het die Urue

goe-dere ter waarde van £10,609,477

na Indie uitgevoer. Die ver-breking van die handelsbetr ak-ldngs tussen Indie en Suid-Afril<a word nie deur sakeman-ne in 'n ernstige lig beskou nie,

aangesien die wereldhandel

besig is om \'innig te verbeter en die goedere op ander markte verkry kan wora.

lJ

ll

10ET D

I

T

SIEN

RAAlSELAGTIG

!

SENSASIONEEL

!

llil&A~

h}fliE

~IE~~({D

WIE~GIEIET

N

(0)0

lli

AANGRYPENDSTE

SPEURDRAMA

W AT

U 0011'

VAN

U STOEL

GELIG

HET, WORD

U

AANGEBIED

deur

DIE

HANEKOMS

O

P

TIERVLEI

Donderdag, 21 Maart. STELLENBOSCH Vrydag, 22 J\olaart. DURBANVTI,LE Maandag, 25 l\laa.rt. KUILSRIVlEn. Dinsda.g, 26 !\laart. GOODWOOD Vrydag, 29 1\fnart. PAROW Saterdag, 30 1\Iaart • STRAND Dinsdag, 2 April. EPPINGTUL"'DORP Vrydag, 5 April. BROOKLYN Satcrdag, 6 April. >,

[

f

l

[

!

.

(

f

' I

g

)p

J

et nog ~Asia­ m o.lle t die ;tap is ~s teen wetge- >esldk- gedu-vaarde ! inge-'lt van ·t·. In ie goe-109,177 e ver- >etrek-Suid -.eman -:m nie, handel ·rbeter narkte

p~

N

EG

T

nE

AT

OEL

RD

)

rs

l

I

J

]

J

1

J

'

l

I

MJ&2£~$14ll4!1l&Z&.IJ$J, .. 'R'!'I'.~~--. .

Ll:Jf-ol

DIE O.B., WOENSDAC, 20 MAART 1946. BLADSY DRIE

---

---

---SOOS ONS LESERS DIT SIEN

Skadelike K

ritiek

Dr. Pieter H. V<·,ter ,.an Bainsvlei maak met waardering melding van die werlt van dr.

G. Cronje, ,,'n Tuiste vir Ons

Nageslag·• wat ons rassevraag -stukke benader van uit 'n po -puler-wetenskaplike standpunt,

en neem mense ltwalilt wat

on-gunstige kritiek daarop in dio pers publiseer op grond dat dit n.ie aan wetenslwplil<e vereis-tes sou beantwoord nie. Die

skrywer stel dit immers baie duidelik in sy voorwoord dat daar .,op finaliteit natuurlik nie aanspraak gemaal< (word) nie.

Daar is in die paar hoofstuld<e nie na 'n ,geleerde' en ingewik-kelde betoog gestreef nie, maar

na 'n eem·oudige uiteensetting sodat elkeen dit kan lees en volg".

Hierdie werk is dus n.ie 'n wetensltaplike verhandeling of 'n werk wat bedoel is om .,in-geligte'' sosioloe van die kaliber

van mnr. N. J. Pansegrouw. jun.ior lektor in sosiologie aan die Universiteit van

Stellen-bosch, te interesseer of tc

be-koor nie. Prof. Cronjc het hom in hoofsaak bedien van

Suid-Afrikaanse bronne, omdnt

stu-dies in verband met sekerc

as-pekte van die vraagstul< wat

in Ameril<a en elders gcmaak

is, nie ter sake sou wces nic.

Want die V.S.A. het heeltcmal

ander toestande \Vaaronder sy Negers lewe. Garth, Freeman, Klineberg, Anastasi en andere

mag waardevolle gegewcns

in-gewin het vf): die oplossing van die Negerprobleem in Amerika. maar in Suid-Afrika met sy omvangryker en ingewikl<elder rasSC\'Taagstukke het hulle by-kans geen oplossing te bied nlc.

l\1et die soort resensies soos

wat mnr. PansegrOU\V op bo ge-melde werl< en .. Die Selfmoord van 'n Xasie" gelewer hct, bc-wys hy sy voll< geen dicns nic.

Dankbetuiging

,:\Inr. en mev. P. Theron en Compic, Belh·illc, sluyf:

Ons innigc dan!< aan alma!

wal die talle bricwc, telegram-me en kaartjies gestuur het in ons swaar beprocwing. Dit wa.~

almal soet druppels in ons bit-tere belcer. Ons bid Gods ryk-ste seen vir u alma! too.

V ergun ons net 'n paar name te noem: Genl. en mcv. 1\Ia..x Smuts van Franschhock vir hullc wonderlike liefde en hulp. Oolt ds. Steenlcamp en genl. Retief vir hulle opofferende liefde, dz·. Van Zyl vir sy be -sock aan ons huis en vir troo

s-volle woorde by die graf. Die Adjunk-K.G., genl. J. A. Smith,

•ir die troos\'olle woorde in sy brief, en me\'. J. Vtljoen van Parow vir haar bystand; mev.

A. Compion en dogtcr van \Yindhoek vir nulle opoffercnde

liefde en ttulp met u1e begraf-nis. Ook aan hfkomdt. Piklde Easson \'an Malmesbury vir· wat hy aan Killie gedoen hct, a..'lool< mcv. ha..'lson vir blomme

op die graf; mnr. en mev. Ver-lmil vir blomme wat hulle ell<c

week \'OOrsien het vir die graf; komdt. S. J. Swanepoel en die Orkes, en al t.ie draers. Vir die seun Van Aarde van

Mulmcs-l<>ury wat hom uit die water gehaal het. ons hartlike en in-nige waardering. Ook aan genl. J. F. J. ,.an Rensburg en prof. Di:-k \·an Rooy vir simpaticl<c brie\ve. Dan ook aan aile vrien-de wat die begrafnis bygewoon

het, ons hartlil<e dank, en \'ir die wat besoeke by die huis kom afle het. Ook aan die O.B.

"ir geldelike steun.

Ons reik 'n hand van vriend-skap, liefde en dank aan alma!

Oudsoldate

en

Vlugtelinge

Mnr. C. W. te Brugge, Kaap-stad, het onderstaande brief in Engels aan D1e O.B. gerig:

. .'n Tydjic gelede het die Mi -nister van Binnelandse Sake <.lie amptclilcc syfers verstrel< omtrent die aantal vlugtelinge in die Unic met tydelike per-mitte. Hy het egter nagelaat om te meld hoeveel vlugtelinge reeds gcvestig geraak het en tans besig is

om

eiendomme te

!wop, te. bou of huise te be-woon wat die oudsoldaat moet ontbecr. Ek stel voor dat 'n

lid nm die opposisie 'n vraag

hieroor stel. As •n ondsoldaat l<an elc u \'el·seiU}r dat sestlg pors<'nt van die En gelsspreken-dos by u staan in h..ierdie saalc - inderdaad in alle sa:ke" .

EtWo!F'

o~IB3~fi~iicdl

Genl. J. H. Gouws, Groblers-hoop, skryf:

Duidelike antwoorde op die volgende vrae deur middel van u blad sal waardeer word.

Wnt was die beleid van die

Nasion::Lle Party tecnoor die Engclsc sel<sie van die Afrika-nervoll< op die vet·slcillende roo -mente en tydperke?

1. Die ou Nasionale Party on-der genl. Hetrzog.

2. Die gesuiwerde Nasiona!e Party na smelting.

3. Die Herenigde ~ asionale Party na of met die bedanking van genl. Hertzog.

4. Die Herenig<.le Na.<;lonale Party 1939.

5. Die H.N.P. \'an vandag.

Indien die beleid van :l <'Jt 3

nie dieselfde is n.ie, wat is die ; verskii en warHteer l!ft dtt 'n

verandcring ondcrgaa.n. ·n Dni -delike en ecrlikc uitu nsettir.g sal waa;·deer word.

1. Genl. Hertzog se stand-punt hct ncergelwm op gelyke politieke en kulturcle t·egte aan albei die be\'olldngs:;:toepe.

Daar mocs twee afsonderlil~~ stromc lang:; mekaar vloci tot-dat hullC' uiteindelik in die ·1erre toekoms vcranig, en dan het

genl. Hcttzog geen twyfP.l

gc..-h!l.d dal die Afrikaam;e stro0m die deurslag sou ;;ee 111e.

Vt:-r-gelyk Van den Heever: Gc:11. J. B. M. Hertzog.

2. Die standpunt van die .. ;c-suiwerde'' Nasionale Party na smelting was om aan hull~ nic net gelyke taal- en lmlturele rcgte te \'ergun nie, maar d!C

vcrluyging van die Rcpubiick van hul tocstemming afhanklik tc maak. soos blyk uit dit!

vol-g.:-nde aanhaling uit 'n toc

-spraak wat dr. :\1a!.J..l1 op 21

Mel 1937 in Pretoria geh01.1 ilcl: ,.As die Engclssprekcllde3 cie N asionale Party om die een o: ander rede, soos b.v. vit· sy

hou-dmg oor die Joodse vraagstulc steun, belowe spr. hu:te nam~n::1 die Nasionale Party nat di":! sttgtlng ,.an die Republic!< a:~

sulks nie deur die Par·t:-' as 'n pt·nktiesc kwessie na '''.>re

gc-bring sal word nic, :lleer dtc Engclssprekendes 'n kans g-ekry het om nee of ja te sc in ver-band daannee".

3 en 4. Die stand punt van die

H.N.P. na 1939 was om die

En-gclssprckendes gcen politieke regte tc waarborg nie, dog slcgs taal- en kultuurregte. So

antwoord dr. :\lalan op 24 Sept. 1941 te Elliot as \'Olg op 'n vraag oor die seggenskap van die gngdssprekendes in die

Re-publick:

,.Hier is maar een volk, die nasionnnlgesinde Afriltanerdom. Die ander is nie 'n \'Olk n.ie. hulle is dc:>cl \'an 'n ,·olk oorsee". En ad\'. C. R. Swart, Ieier van dze H.N.P. in die Vrystaat, het op 5 I'ovember 1940 by gcleentheid \'atl die kongres ge

-Nuwe Wapens

Amerika het aan die wereld die vooruitsig gcstcl dat in die

toekomstige wereldoorlog daar 'n radar-beheerdc lugstryd tus-sen atoom-vuurpyle sal wees.

Dit het noodsaaklil< ge:word om

'n wapen te ontwerp wat die

vuurpylc soos die wat die Duit-sers gebruil< het, in die lug te

kan l<cer voordat hulle !lui doel bereil<.

Die Amerikaners is van plan om die Duitse V2 te gebz·uil< en dan te poog om dit dcur mid-del van radar te laat necrstort voordat dit ontplof.

Die mcning is uitgesprecl< dat dit vandag nie so moeilik is om

die vuurpylc af tc sldet as wat

I

W A A R D E

dit in 1914 was om vliegtuie

neer te slciet nie.

Honger&ood

Vlfag

li

3

Mnlj.

l!J)UJtiR$tef§

'n \Vaarncmer in Duitstand skiluer 'n droe'l\ige beold van

wat by daar gesien het in dio Britse bind The Vanguard. Hy het die spoorwegstasie

van Stettin besoel< en in een

van die beestroltke wat onder die bomverwoeste dak gestaan het, gekyk. Voor hom aan die een kant het vier lykc bedek met komberse op voubedjies

ge-l(:; in die andcr hock hct nog

vier gele, alma! vroue, wat

besig was om tc stcl'f. Een hot

in 'n swak stem om water ge-smeek. Op een van die bedjies het 'n man gesit. Hy was so

verswak deur verhongering dat hy nie in staat was om sy !top of mond tc roer nie. Sy oc het voor hom uitgestaar. Hy was besig om te sterf.

,.P...!c!'die ~c~sc in d:e becs-trok en honderde ander wat op

hulle bondels op die perron gelc het, is die dooies en sterwendes wat uitspoel uit die mcnslilte gety van ellendc. Duisende

-tot 23,000 per dng trek te

,·oet na die grensc van Berlyn waar hulle \'Oorgelwcr word." Elite !lag verloor tusscn 50 en

100 l<indN'S in lti(·nlio gebied

albei !tulle oucrs en moot in

in-rigtings opgenccrn word.

,.Dit is die Berlyn ,·an van-dag", sluyf hierdic waarnemer.

,I-Iicrdie vraagstulc is van-dag aan die Dultser alleen oorgelaat. Die Genllieerdes

het geen poging aangewend om die nood te ,·erlig nie en om die Welsynsorganisasie met 'n staf van 33 en 220 . helpers enige stcun tc verleen

nic."

As mens die Sudcten-Duit~ers neem wat nit Tsjeggo-Sio\\ aky<" verdryf is ('n die wat \'an an<ler

se: ,.Wat die Engelssprclcendes

betref, hullc sal behandct word soos hulle vanclag die Afrika -ners in Rhodesti~ behandcl".

Sedert 19·12, d.w.s. n(L sy breuk met die Ossewabrand-wag, het dr. Malan gelcidelilc

begin terugval op die 011 stand-punt van gelyke regte. So vcr-klaar hy op 13 Januaric 1942

as volg in die Volksra~d: .,Daar sal geen verskil in po-litieke regte gemaal< won!

tus-scn Engels- en Afrikaansspre-kendes nie".

In November 1943 het dr. Malan op sy Kaaplandse I<On-gres ven...-ys na ,sommige l<rin-ge binne die nasionaalgcsinde Afril<anerdom" wat 'n onseket· geluid oor die vraag~;tul< la.at

hoor. ,.Aan hullc

se

ek as ons 'n nader belc1d as die van die H.N.P. \'Olg, ons in hierdie land nooit sal re~eer nie. As prys vir samewerking op die punte waar hulle met ons saamstcm. kan ons ,·an die Eng elssprekcn-des nie verlang dat huile hul

taal en hul ras - hullcself sal \'erraai nie". - Red.)

pleklm af kom, sal die getal vir

'"ie dnnr geen kos is nie op on-ge>eer 13,000,000 te strum kom. Hierdie getal "\'an die be,·olking moet alma! oml;:om \'an honger, skryf die waarnemer.

Gedurende die jongste tyd is

daar berig dat die

voedselrant-soene van die Duitsers in die Brits-besette gebied so vermin-der is dat dit onmoontlik vir die mense is om daarop te leef.

Goring Gee

Getuienis

DIDTSE

REVOLUSIE

l\1lNS

BLOEDIGE

In die rugelope week het ryksmaarskall' Herman Goring in die getuiebank in die ldut;'-hof ,·an ?\ eurcnberg versl<yn

om sy eie ,·erdediging waar te neem.

Hy het met trots melding ge-maak dat kort nadat hy Hitler ontmoet het. hy by die :"azi-party aangesluit het. Dit was in November 1927. In sy ge-tuienis het hy die opkoms van die Nazi-party geskets en

aan-getoon dat Hitlet· wettiglik as !;:anselier aangestel is, en die Nazi-party wettiglik aan die bewind gekom .tet. ,Indicu Dutt~land 'n dcmolaatieso

vor-Jdcsingstelsel soos Engeland of

Am<'t'ilca gehad het, sou die

p:ll'ty al die setels aan uie einuc

\'an 1932 verower het, want in

cUte setel was die party die

ste!'l;ste," het hy gese. Die J\.orumunistiese Party wa.s uio

twccde sterkste.

,Eit is heeltemal reguit dat daar in die begin buitensporig-hede plaasge,·ind het, maar hierdie Duitse re\'olusie om ,·ryheid was die minfi bloedige en dio mees gcdissiplinccrdo van al die; r·e,·olusies in die gcskie-deais."

DIE b.ERI\.

Goring het aa.TJgetoon dat Hitler se houdi."lg tecnoor die kerk edelmoedig was en dat hy die bchqcfte van die kerk erken hct. Hoewel Hitler self 'n Katoliek was, het hy 'n ster-lter posisie vir die Protestantse kerk begeer omdat twee-derdes van die Duitsers Protestante is. Coring hct dieselfdo houding as Hitler teenoor die kerk inge-ncem. Hulle hct albei geglo

dat kerk en politiek geskei moet wees.

Hy het die \'Olle

verantwoor-delikheid \·ir die wette wat sy naamtekening dra, aan,·aar. Hy het "erldaar dat hy ook vet·-antwoordelik W:LS Yir die

be-setting \'an Oostenryk. ,.Ek is geensins va.'l plan om agter die Fuhrer te skuil nie," het hy heftig uitgeroep.

VIR

GElD

~

A.V.B.O.B

.

.

.;..:

Lyhbesorgem, Grofatesnmaken Begrafn.l&versekeraars Bloemfontein - Pretoria ISO Takke

MARKAGENTSKAP

VROEE MORE-MARK

KAAPSTAD

0

~taUng geslded onmlddellik.

weekllks, maandellks of soos verlang

0

Beste heersende pryoo 0

MINNAAit

EN VAN SCHOOR

~IAnaar: GUSTAV RETIEF

SCHOEMANELLO

DRANK

Vlr Kwalitelt en Tev roden-beid die Goedltoopste

KOOP

DffiEK

TEEN

GROOT·

HANDELS·

PRYSE

WVN"E: _., o ..

=~

...

~i

_..

-c;Z

:::: c'~ t8"' _c

..

-....

o..~ Fookclwyn . . . . . . 7/· Leweoswyo . . . . . . . . 3/0 Vermouth . . . . . . . . . . 3/-Hn.nexrnnt - Cocl<taH 4/· t!Ol!T W\'NE:

gg

::a

d

.,_

>0 E:::

..

::i"" ~10

..

~

cl:>

Ltxeurwyn en Ou Port . . 2/6 11/-0u Wit Port on Sautcrno 2/6 Port. Root Soot Mu•I<A<Iel,

Wit Soet Mualtndet . . . . 1/8

8/-1cr1ptgo, ru>ot co ~·tt . . 1/\l 8/6

WocesLer Hock eo Pootak l/7 7/6

s.nc:nnms:

Amonlellndo (Droll), Kimberley

Klub (Or~) Ou Bruin (Boe· terlg), Ou Oloro:~o (Sou) 2/9 Goue <Sou) . . . . . • 2/6 10/ -Bpeatale <Soetertt;) . . . . 1/6 7/fl BJerrte (Soetrll!) • . . • 11:. 6/9 ORO.F. \\Tl'\"'E: Burgundy ..

..

..

1/9 C!l)rel eo Wtt Droll 1/6 OltA.'IIDEWYNE: SuPer de Lt>Xo

.. ..

8/6 De Lu.~e ..

.. ..

7/6 39/ -Ekatra Speatanl ..

..

..

7/· 37/-F.C.

.. ..

..

.. ..

8/6 SG/-Buchu ..

....

..

..

7/6 JV.Nl':\l"Jo~ .•

..

..

..

..

7/6 r.un:uns: Creme de Cncno . . . . . . 7/G

Goue :Mnndertn. Curneo.o~

Kummel, PIOBIIDR, Poroke, Appelkooa

..

. .

..

7/-NncltJto

..

..

6/6

Kerslo, Anys, Ocmmor, Locnotn, Van dcr llum,

Poprrmonl

..

.. .. ..

6/6 361 -lENT:\VI~It-LffiEUR!I:

Lcmocn on Suurtcmooo 7/6 G% of 1/- per e 1\fatn~: wnnnl'eT

Kon-tant mbt Bet't.cllln,:: gf"&tuUJ word.

VOf"lr by G/· \'IZ t<ltl•l~ C'n bottels. eo 13/· \'lr ,~MtJIC wat \1rr..:ord sal worC

by l~ni~RondlnJ:. Wnrcl \'rrlcoop In

12-bottrl-lth~'ll'"A Of C5·t~JIIn,tr-VIUltJfe-3 of

CTOtt'r. li kt~~feA vnn 12 bottt"l lm.o \\'yo, Urnnc.1~\V)""n, J4'>nr\\tr, l..fkeu_r.

V€"nnnuth en Hant"krn.ol beon\l. -Tenno: R.~t.n. plae tr<"ln~•td "" o:v-lyne. R.ll .. 'l.. plus lrtltnltomtnla&Ie.

Y.O.S. OCVT~UOOR. ... Bestel van

JURGENS

SCHOE.l\1AN9

BLADSY VIER DIE O.B., WOENSDAG, 20 MAART 1946.

DIE O.B., WOE~SDAG, 20 :\1AART 1946.

MET MAMMON

Gerugte van 'n nuwe oorlog is op die oomblik beslg om tc meng met die walme wat opstyg uit die Xeurenbergse lykskouing van Wi!reldOOI'log T\vce. Daardeur word dje dwaasheid van die

afge!ope oorlog \'ir die Engelssprekcnde wercld pynlik beklcm-toon.

In dlc plelc

nm

'n stcrlc Duitsland wat uitgeskakel moes word

as

'n fal<tor in Europese politick, het gekom 'n magtigc Rusland wat vandag met bchulp van ruktaton·cgerings die groolstc dec!

van Europa en AslC beheers. In die plelc van 'n nasionaal-sosia-listicsc bcdrciging vir die l<apitalisme wat vcrsoening tusscn kapi-taal en arbcid wou bring, het gekom 'n kommunistiesc gcvaar wat verslawing van arbcid en kapitaal beoog. Die

nusionaal-sosialismc het bcpcrldng \'0.11 vryheid vir 'n llberulistiese

same-lowing gcbring in die gees van hoedersl<ap. Die bolsje\\ismc brin!;'

vernietiging van aile vryheid mee in die gees ,·nn klassehant en vyandsl>ap. Hitler se Dwtsland het die \'liendskap van die Wes-terse Jande gcsoek en het sy leerstcllings openlilt beskryf as geen

uitvoerartikcl nic. Stalin se Rusland dn.arenteen maaJ• gecn ge-belm da.ar\'an nie dat hy 'n•wcreldrevolusie beoog en 'l.'ir tli6 doel

'n wereldorganic;asic in die vorm van lwnununi!>ticse partye in

nile lando opbou. NEUSVRYF

Daarom dat die Neurenbergse gekrap aan die lyle van "'(!reld-oorlog Twee vir die Engelse wereld geen oominning meer simbo-liseer nie - soos aanvanklik bedoel is - maar verander het tot 'n pynlike neusvrywing in sy eie brousel.

Die vriendsl<apshand wat Rudolf Hess persoonlilc na

Engeland uitgestcck het op 'n oomblik toe seker geen Duitser getwyfcl en menige Brit mocs gewanhoop het aan 'n oorwin-ning, is afgeslaan vh· die harige hand van Stalin.

Maar onderlinge verwyte sal die Weste geen steek verder !>ring nle. As Rusland wen, verloor die Christendom, en daar·mce

ool~ Suid-Afdlca. Dio Afr·llcaanse vollc sal moet waak teen di e-sclfde flater to bcgaan us Engcland, wat uit haat jecns die

Dult-ser op 'n d\\'ase weg volhard het. In 'n botsing tussen die \Veste

en Rusland lean daar vir Suid-Afrika geen keuse wces nie, want

as Rusland wen, gaan ons in elk geval totaal onder. Dit is hicr

nou 'n gcval van vriende maak met Mammon. Die a.andeel van

Suid-A!ril•a. in so 'n botsing, sal in ieder geval bepaal word deur

sy eie belangc, want dio onafhanldllcheidsdoel van ons strewe sal

In alles nog ons hoogsto oogmerlc bly.

En moontlllc mag dit die weg wees waarlangs God Swd-Afrika tot eenhcid lei.

Dit sal ons sckcr nie Jcwalik geneem word nie as ons in die uitnodiging \'an genl. Smuts aan die Britse koningsgcsin iets meer sicn

as

blotc gasvryheid. Soos genl. Smuts in die eerstc wereldoorlog die gccsdrif van die Engelse volk moes gaan opwek

- volgens Engclsc Sl\rywers - so skyn dit die doe! te wces om

die Britsc !coning onder die dekmantel \'an 'n eregas tc verneder tot reiscnde propagandis. Teen die agtergrond van gebcure skyn

so 'n vcrmoede nic sender grond te wces nie.

Genl. Smuts hct vir sy politieke oogmerke feitlik

onherroepc-lik op Engclse sentiment gebou. llicrdie Britsc sentiment hct

egtel' 'n ernstige slcole tydens die afgelope oorlog opgedoen. Reeds In die middel van die oorlog het Fighting Tall<, orgaan \'an die

kommunisticsgesinde Springbok-Legioen, erken dat die soldatc 'n Suid-Afrikaanse nasionalisme rn die Xoorde ontwiklcel het

sodra hullc met andcr nasionaliteite in aanraldng gekom het.

· Teenoor die Britso soldate hct daar sclfs 'n sterlc antipatic ont-wild<el, Ycral oolc weens die mlnagting wat Jaasgcnoemde Yir die ,.Colonials" geopenbaar het \'ir \de !tulle nogtans nie l>t•rs lwn vashon op die slagveld nie. So sterk was hierdie nasionalc realcsie dat Engelssprckende Suid-Afrilcaners selfs in die Britse \'loot met mekaar Afrikaans gepraat het om hul eie identitett te onderstreep.

WERK DEUR

ttler<lic anti-Brltsc gevoel by die Engelssprckcnde soldate in

dle Unic-lccr Is na hul terugl-cer besig om deur te werl• in orciir·

l<rlnge. Nntalsc Engelse wat voor die oorlog gecn woord Af l'i-Jcanns vorslann hot nic, praat vandag Afril,aans en meni~e

Engclssprclcendo wat ult die leer ontsln.an is, se huistnnl hC't

Afrllcaans gcword. Bl'itse sentiment het dus 'n ernstige tcrug-slag deur die oorlog ontvang, en vir genl. Smuts beteken dit dat

die boom van sy politielc besig is om uit te val.

In 'n poging om die Britse sentiment weer te laaf, en

danr-deur die eenhcid \'Un Suld-Afrilm op 'n Ianger baan te slmif, hct

genl. Smuts blykbaar op die voor oie hand liggende idee gekom om nan die Engclse Suid-Afrikancrs wat op die sla£"1.·eJdc 'n droewige ontnugtering aangaande die bewoners ,.an .. Home" opgc-doen het, 'n andcr beeld van Britse grootheid ,·oor te hou.

Dit was cgter noz- altyd die manier van Suid-Afrika om

vreemdelingc te specn van hul moedcrland. Hy het dit gedoen ten opsigte \'an Holland, Frankryk en Duitsland. Hy sal dil ook doen met die Engelse ten spyte van genl. Smuts se deur-sigtigc poging om die tweekoppigheid \'an ons bevoll<ing te be-stendig Lerwillc van partypolitieke oorwegings.

---

---~---'n Ongelyke Vennootskap

DE\.-"R PROF. DR. J. A. WilD.

Udtalwe !>Y OJICnliko en bedekte aanvaUe open bcslmldiging!> en \\ ru\rbkm\ ings teen Hu!>la.nd en die liommunisme, b niks In Churdtill hi! jongste Am('ril,aanse redevoerings so uitsta.andc

as !>) hnrbtogt1·lil<e b<'plciting van toelwmstige

Amel'ilcaan!>-llritM' !>:lrllC\\'Nicing en bundgenoot!>l•ap nic . .Hoe hy hom

hier-dil' tcH'ltomsti~;"t• same\\ crlcing en bundgcnootskap \'OOrstel, i!>

nic vir hom en ool;: nie vir ons duidelil• nil'. Oor moontlilched~

dat Brittanje mblden cen van die state van die V.S.A. of dat die \ l'l'(•ni~dC' ~tult: misldcn weer by die Uritse RyJ;: lean aan-;.luit, het Chur·chill hom as \'Oig uitgespree!c: ,.Dit lwm my

\'001' . . . . c.Ja l die \\'}SC pad Crens tu,:>en llierdle twee \'Och ·er-Sl{rilciH'I'~

lc.

On" moet 'n manier en metodc \'ind om :>aarn to ,,·cr·lc, nie hlt~s jn dio tyd \'an oor·Jog of d::Jodsgevaar nie, mu:!.r' <Hilt in ty11 \'an \'1'\'do''. Hoc onslculdig en onslcadelilc

\. hicrdil' woord1• uol• mag Jclink, is die vcrband tussen Churcltill

sc a:w\'alle op i\loslwu en Churchill !>e bepleiting van An

gcl-Sal,sie~c !SUrllC'\\ ('rldug en bondgenootslmp bale duidelilc. Ill er-die \'(,.·hand wont ool• in i\loslwu b11io dwdelilc l'lllll>g<'sien, al ver·suil>cr· dio llril-;l; oud-prcmier dit ool• met \'leitaal en lof-octuigur~;.., tocnour· die ltUSbiCSC \'OUt en Jeiers.

l

-1\IOSKOUSE REAKSIES In Sowjct-Rusland het dre hele p1 opaganda-masjien sterl•

tcl;n Churchrll se redevoerings gercageer. Selfs Stalin het openlilc stclling geneem. Die Hussiese drletator sien in Chur

-chill 'n oorlogstoleer. Vrr hom bcstaan daar geen twyfel ,.dat

mnr. Churchill sc rigting 'n

rig-ting is wat op oorlog aanstuur,

'n opt·oep tot oorlog teen die Sowjet-Unie". Churchill se ltri-ticlc op die ,.demolcrntiese bc-wmd" in die Iande wat aan Rusland grcns, \'ind hy ,ene

laster, gcmcng met onbeskoft -heid en 'n gcbrck ann takt".

Stalin wys oolc daat·op dat Rus-land as gevolg van die ,.Duitsc inval" ongevecr 7,000,000 men-sc onhenocpelil< verloor het en

dat ,.hict·die Russiese verliese

die gcsamenlliltc vcrliese van

Brillanjc en die V.S.A. etlike kere oortref". Vir hom is dit

dus me vrcemd ,dat Rusland in sy bcgeerle om sy toekoms te bcveiiig, 'n poging aanwend om rcgcnngs In hierdie Iande te kry wat aan Rusland getrou sal wees nie".

REAKSIES IN DIE V.S.A.

:\!aar dit is nie alleen Stalin wat 111 Churchill se roer·ende

beplciling \'O.n 'n Amerikaans

-Britsc bondgcnootskap 'n ,.op

-roep tot oorlog teen Rullland"

sicn nil'. Ool< uit die V.S.A. word wnnrskuwcnde stcmmc teen Churchill gchoor. Toe

laas-gcnocmdc 'n paar dac gclcde

in New Yot·J, nnngckom het,

hct hy slagsprculcc gehoor en

gcsien soo~ ,.Chu•·chill wil ocr

-log h(: - ons bcgeer vrede", .,stuur daardie ou fossiel (Chur

-chill) lcnrg na Engetand'',

.. gcen blocd, tranc of sweet vir AnlCiil<a nie", ,.gl'cn

Amenka-ncr sal vir· Churchill sterf nie.

Geen Dcrdc Wen·ldoorlog nie" en .. Churchill wil JOU scun he' .

v-ollcebond en vir 01e wl!reld-vrede sien. Eindelik is dnar die Amerikaansc l<ommuniste \'ir wie die Bolsjewistiese Rusland

die hoop en redding van die wereld is.

REAKSIES Dl' BRITTA-:-:JE In Brittanje hct die rcal<sies

op ChurchHI se Am~rikaanse

rede,·ocrings 'n onsuiwcre klank. Van opposisie-lcant, soos

te verwagte is, word hul Icier

se gedagtes oor 'n toelcomstige AmeriJcaans-Britse bondgenoot-skap onderskryf. Aan

regc-ringslcant egter word vcrsig -tigheid nan die dag gel!!. Oi!n-skynlik Jyk dit of die

amptc-like Brittanje die aanvcgbare

uitlatings van die cud-premier

repudieer. Churchlll sou dan

ai-leen namens homself gepraat het, en rue Britse regering is geensins daardeur gebind nic, want sy ,.beleid is nie op gt·oc-pc (soos 'n Amerilcaans-Britse bondgenootskap) gegrond nie,

maar op die Verenigde

Vollte-organisasie en die eenheid van die wereld". Arbcider-lede van

die Laerhuis het Churchill se

rede\'oerings selfs .,skadelik"

~enoem.

Daar sal mense wees wat \'an hierdie amptelike rcpudiasies ,.an Churchillse gedagtes nie

,·eel notisie sal neem nic. Hullc sal daarop wys dat chl in stryd

met Britse l<enstitusionele gc-bruik is dat 'n verantwoordc-like Britse Icier soos Churchill sutke gewigtigc uitlatings,

ver-a! in verband met buitclandsc bcleid, sal doen sondcr dat die

regering ,·ooraf daarvan ver

-wiltig is en sender dat dit amp-telil'e goedkcuring wegdra. DiL is dus moonthk daL die huidige Britse regering die rol spec!

van die man wat ungraag

pleeg.·ader wil wees van die

ldndjie wat nog nie gcborc is

nie.

Buitelandse

Oorsig

L\rPLIKASIES EN GEVOLGE 'n Amerilmans-Britse bond

-genootsl,ap, soos deur Churcl'o.ill

gepropageer, kan egter die ge· wigtrgste en n!rreikendste

ge-volge en implilcasies he. Nit' alle.:n ltan dit dre dood van diE: nuwe Volkebond tot gevo!g he

nie, maar dit !'an ook 'n nuwe wercldoorlog inlui. Selfs aJ sou

die tolstandkoming van 'n dcr·

gelike bondgenootskap daa.rin slaag om Russiese aspira.sies

aan bande te

le

en Britse

be-lange teen Moskouse agressie te besl<erm, dan nog sou juis

die ongclykheid ,.an 'n Am.eri

-kaans-Britse vennootskap vir die Eiland-ryk erg gevaarlik lean wees. Daar is selfs vandag nog baie mense wat in rue Vik

-toriaanse eeu van Britse op-pel·magtigheid leef. Hulle

be-gt·yp

rue

dat rue Brittanje van 19·16 nie die B::ittanje van 1846

Is nie. HuUe besef nie

dat

die

Britse Ryl< (Statebond) aileen

deur magtige bondgeoote in

staat gestel 1S om twee

wereld-oorloe te oorleef. Die geweldigt: nulltere nederlae wat rue Britse

Statebond in die jongste

W8-rcldoorlog gcly het, die

beslis-sende bydracs van Sowjet-

Rus-land en die V.S.A. tot die eind

-oorwinning, die astronomjese syCer·s van Britse finansii:He

ver-pligtings tccnoor die V.S.A., die

agterlikheid in die Brltse

ny-wcrhcidslewe, dit alles spreek

'n bale duidelike taal wat hulle in Washington en Moskou baie beter verstaan as in Londen.

Hierdie taal word ook in

Ka-nnda, Austrnlic en Indie van

-dug bctcr verstaan

as

voor

19;$9. Deur die ongelyke

ven-nootskap wat Churchill •,vil

aangaan, kan die dollar-imp

e-rialismc net so noodJottig vir

die verswakte en insolvente kernland ,.an die Britse Ryk

(Statebond) wees

as

die agres

-siewe imperialisme van rue

nuwc Rusland wat op die oom

-blilc soveel onrus in rue gemoed

van 'n ChurchilJ \·eroorsaaJ<.

Tekcnend oolt is dit dat die huidigc Brittanje vir die eerste maal in duiscnd jaar nie op sy

eic m!relddeel, die Europese vru;teland nie, maar op die

vreemde Ameriltaanse konti

-nent sy bondgenote sock.

SriOI~NASIE: Tot verlede wee!{ is reeds ngt name van Ka.nadcse bel\end gemaak wat

betrokkc was in ilie Russiese

spioenasiekring. Onder hulle

is 'n parlemcntshd met die

naam \'an Rose en 'n professor wat belas was met rue navor

-sing in plofstowwe.

Drt sal 'n \'erkccrdc ge\'olg-trekking \\'Cl:S om ann te neem

dat hiet·dic slagspnwlce aileen

in die ldompie Amerikaanse

lcommunistc hul oorsprong hct.

Slcgs drc meldmg \'an 'n Amc-ril,aans-t::ntse mrhtcrc allian

-sic is gcrlllcg om \"crsl\illende

gi'Oepe \au rncnse in die V .S.A.

daar·teen in vc•·set te bring.

Uaar is b.v. die ,.professionete

Brilsc halct·s" wat ::~o veel sou gctillcn hct om die .A

n\er·ikaan-se lcning allll Bl'ittanJe sktp

-l.J•·eulc le lnnt ly. Voorts is daar d1c lsolasionrstc wat. soos na

die Ecrstc \Vcrcldoorlog. hulle weer Iaat geld. Dan oolc is daar dicgcne wal uie ,.Britsc haters" en ool< nic Isolasioniste is nie.

maar 'n bclcid van \'Crsoening tcenoor RuHland voorstann, ten

cindc 'n nuwc OOI'Iog tc \'ermy.

Oolc i:l daar 'n aantal idealistc wat ccrlilc in clic V.V.O. glo en wat in Churchill sc r·cdc,· oe-rings 'n gcvaar vir ruerd1e nuwe

OPENBARE VERGADERING

(A lie poli lie lee bedgte en Jcomm.:ntaa:· u1 hierdie urtgawe

is op~l'stel dcur :--;, G. S. van

der \\'a:t. Groote Kcr.,gchou i03, KaapstaJ.J

t>IE KOI\l.MANDAN'r-GEI'Io'"ERAAL

nR.

)

.

f

.

)

.

VA!\'

I<

EN .S U

U

R

G

SPltEEil 'N OPENllARE VERGADEltlNG TOE

0);)

STELLENBOSCH

2~

i\Jaart, nm 8 n

.m.

, Stad!"aal

Die lllnasorltcs sal muslch: versl•af. Dlt word 'l.'erwag dat aile Offisiere en Brand

-\\ agto die "crgadcring 1>11! b.)"\ oon.

Alle belangstcllende \'OIItsgl·noto word hartlll< uitgenooL

\

[

,

.

f

l

I

P

1

be le

i

Osse

as ,..

,

die

li

tlCU

bols

j

Dan \1_!1.11 dl ontbt·u oeutra ons d ~rand' Diety by: ell en wa1 die \ \ l ons 1<1 Dlt van vreem1 ons nl gn.an o toell·m ons te gees i! tanjes nie: ru spring verd~dl Wat gaan, I ~ot da: meen

<

die ka Of liC\1 aan on geval I onherrt wereld

,

Die e voorgel ou o::d£ ons die die eni~; lew ens~ dnardel t'ei. Diet die nu· nuwerv. Is van c wat die wensbe1 hcrvorn Om kort en

Polil

Slag

Part

1• Betro -Gaalc. J Junie I en Pret sluit to .geinterr April H ,.EI< ~ h<'lp en die• str·~ \'I'C'('mdt• flJC ...

~

ig

~ lOLGE bond· turchill die ge· Jte ge. Nie ;an di<: ·olg h~ 1 nuwe al sou 'n der· daa.rin Jirasies tse be-gressie >U juis Ameri-p vir vaarlik ;andag ie Vik· se op -lle be-jc van n 1846 lat die a.lleen )te in vl'lreld-ieldi~ Britse e

we.

beslis· :t-Rus· ~ oind· om1ese lever· A., die se ny-spreek t hul.lc u baie .on den. .n Ka- van-voor ~ ven-l ·wil ·-impe-:ig vir >I vente ~ Ryk agres· 1 die loom-emoed rsaak. 3.t die eerste op sy ropese p die kontJ-·erlede e van

k

wat assiese hulle t die fessor

1avor-..

ll

,

]

J

--;:

·

t

•

DIE O.B., WOENSDAG. 20 MAART l!H6. BLADSY VYF

,,GJEJEN NJE1UTRA1Lf['1EIT

iN

TOEI(OM§TllGE

BOT§ITNG'~

Prof.

L.

J.

du

Ple~:;is,

i>eleidstudiehoof van die

Ossewah

r

andwag,

skryf

as '\·olg in

verhand met

die

komende

hotsing

ln:5

-1Sen die W c:;te en

die

bolsjewistiese

Ooste:

Daar het met die rewolusio

\'an die twintigsto ccu 'n st.ryd

.ontbrand waartcenoor ons nic oout.raal lmn staan nie, soos

ons dan ool• In die Ossewa-"brandwag nie neutranl was nie. Die tyd van neutralltclt is

ver-by: elkeen moet nou lmnt Ides; ~n wat ons betrcf, dit moot \'h·

die wtircld uuidelilc \\'CCs waar

ODS Ides.

Dit is nie nou mcer •n saak

van 'n hondege\'eg tussen

vreemde moondhede waa.rmee ons niks te doen het nie. JJ!t

gaan oor die grondslae ,·an ons

toelc'lmsbestn.an wat cllteen van

ons ten nouste raalc. En ons

gees is nie om ander die kas-tanjes uit die vuur te Iaat l<rap nie: as iets ons saak is, dan spring ons in om dit self tc

verdedig en te beskcrm. Wat nou in die w\lrcld nan-gaan, is ons alma! se sn.alc; ons

het daarin ltant geldes en ons meen om te staan of to val by die kant wn.t ons gcldes h<·t. {)f liewer, daar is twee Icouscs

aao ons voorgehou, en in cli<O

geva! het om; reeds Itlaar en

onherroeplilc gcl•ies: ln.at dlo

wereld dit weet.

VIR SOSU.LIS:Iffi Die eerste keuse wat aan ons voorgehou was, is di~ tusscn die -ou o:-de en die nuwe. Daar hct ons die nuwe gelcies omdat dtt die enigste is wat in hierdie tyd !ewenskrag besit en omdat God <laardeur die toekoms

\'OOrbc-rei.

Die tweede keuse was tusscn <lie nuwe wat maar net die nuwerwetse en u!terste vorm

Is van die oue en daardie nuwc wat die oue uit 'n gesondcr

lc-wensbeginsel wanrlik herskep, hervorm en hernuut.

Om dit onnoul<eur·ig, maar kort en bondig te se, tussen

Ita-!Po!itiel<e

Slagoffers van

,n

Partybewind

J.o~. UEBENBEI{G.

Betroklie in die

HoogYerrnad-i'laak. In hegtenis gene<·m

:n

Junie 1942. In Johanm•:-;lmrg-~n Preto rla-gt•\'angcnis op!;'<·-sluit tot :\laart 1943. n:ull'n:l

geinterneer h' Iioffidllnldn.

April 194-1 "ocr oy ,·rye \'oct. .. Ek sal my mcde-Afril<:1nrr

help en bcsl;<'rm. hom nuu:t in

diP stryd \'Crlaat of aan di!'

\·rcemdeling of ')'nJHl ui t IC\1 cr

tuc'·.

pilalismc en !>Osialisme het ons

gl'i>IC'> 'ir die Sosialismt' en

tus~cn Jwmmunismc en na!.io-nale Ml!>ialbme het ons teen

cer~gcnol:nHic gcldes.

Prof. L. J. du Plessis Daarom het ons in die eerste

geval teen Engeland ge!des,

maar daarom het ons nou oolt

reeds saam met Engeland

ge-l<ies. Want in dJe cerste geval

hct Engeland indcrdaad teen die sosialisme gekies, maar nou

het hy eweseer teen die kom

-munismc gekies.

JAAR GELEDE

Illcrdle artikcl is deur prof. L. J. du Plessis op-ge!.tcl tydcns diEJ ''

c•·cld-lconfcren~ie te San

Fran-cio;co. byna 'n jn.ar gclcde. Enlcelc sinne wat

betrck-klllt; het op die Brit~c

Yerlde~ing \\at sedertdicn plaasgc\'ind het, is

weg-gelaa.t.

Churchill wil eigelik nog die kapitalisme beskerm, maar hy

en l>Y Ylllgl'linge sal vind dat

hulle die lwmmunlsmc net l<an nfwcer deur die ltapitalismo te nasiona.lheer en tc so~ialbscer. En tlit ~;al dun ool< gebeur,

tcn-'-Y llie J;:ommunisme die oor-hanll gaan Jcry.

W£REJ.DGEV AAR

In elk ge\'al is die wercld-gcvaar op d1e oomblil< die bol-sjcw•st•ese Jcommunisme, en daarteenoor han ons n:e

neu-traal staan nie. Nee, ons hct

al klaar daartecn gekies, en ons gaan die daad by di.:!

,.,.,,

c

,

d \'oeg. En in hiNdie l.tryd moet

<Hb ons ska.ar by aile magte \\at hul !>al \ercnig om die

ge-\'nt:lr te lcecr, d.\\.~. by Enge

-land, \\'cs-Eumpa l'll Ameril<a. llll'l hullc aanhaut;,ot·l<..

In hierdie stryd hoort ons aan da~u·die kant. omdat ons af-koms daarvandaan is, omdat die Chl'istelike geloof daar nog

min of meer in agting is,

om-dat ons belange byna uitsluit

-lil< daarheen ger·ig is.

Die Westerse breuk met die bolsjcwisme is onvermydelik op grond van ra.s en geloof, tradi

-sie en toelwms. En in<lerdaad

SUI di { Ill :lUI' die \'OOI'Ill[lCI' \\'CCI!

van die gcweltligo

tuelioms-\\'Or~->ll'ling tul;sen \\'cs en Oos waarin ou~ plek nontl\\'endig by

die \\'<'ste is. Daardic plelt hoop on-. om vul te &taan tot die

cindo luc.

GltOTER OFFEr.S Ons kan dan ook daarop re

-ken dat in hierdie komcnde \\'Orstclmg die bloedoffer·s \'ir

d1e \\'este groter sal wees as

eli~ van die oorlog wat nou haas verby 1s. Laasgenoemde was

maar die ecrstc ronde van die stryd teen die kommun::m1e en daarin het Duitslo.nd die spi; afgcbyt. In Jucrdic fasc was

die vel"llcse van Engcland en

Su:d-Afrika maar gcr111g in

vergeiylong. nie aileen met wat voor!G rue, maar ool< sclfs met

die van die lileinc

Afrikaner-dom in die Twcedc Vryhcidsoor-log.

Ons hot b.v. \'cmccm dal

Suid-Afril<a in die hcle oorlog noulil<s 10,000 m!lit<!rc van aile range en ldeure deur <.lie dood ,·erloor hct en cat Engeland nouliks 60.000 burgcl'lil<c lcwens

ingesl<ict hct <.leur a! die l>uitse bombardemcnte.

SAA)lS:\OER Maar die te wagtc gcmccn-skaplike nood en dood van die nabye toelwms sa! ons hopcliJ.i:

in Suid-Afnl<o. saamsnoer tot

'n nasionale en sosiaJe eenhl'td en sai ons ook an ons regtc pleJ.i: stel binne d1c verband van die Christelil<c Wcstcrse besltawlng saam met die nasics van ons

herlwms in: Holland,

Dults-land, Frankrylt en Groot-Br:t tanje.

Die lewonsvoorwaardo \'~tn

so 'n verbnnd sal cgter \\'Cos lntcmasionalo snanahol'igheld van wat !>!lam l10ort, na!>io-nale self&tandighcid en t~o­ siale gercgtighcid.

Daarop moot ons strewc on-ophoudelil' gel'ig l>ly, maar tlic onmiddellil<o en dringende

vor-cistc L'> om sn.am nwt ulma.J ''at daartuc bereitl b, die toelwm&-tigc &osiale en ua..-.ionale intcr-oa&IOnatismc nou reeds voor te berei cn veilig tc !.tel deur die ltommunl!otieso 1'6\\ ulu!>io tc

lteer \'OOrdat hy \'anuit <lie Oo&-tc ons gan&c be!>lmwlng&gebiell

oor&JIUCI. Daartoc is un!>

be-reid, bercid \'lr totalo dicns

Ncutralitcit bC!>laan daar \'it

dio 0!>!>01\'Ubrand\\ ag n.io mcc,·

uio.

nMaar

Dfe

Gereg

Vergeet

Nooit"

Die scnsasionele spcur<lrama .,::'.Iaar d1e Gcreg Vcrgeet Nooit", wat vir dric nandc

ge-durendc die laaste hclttc \'an

verlede week d~ur· d,c Hanc-koms in die Hofmcyrsaal. Kaapstad. op die planke

g.:-bring is, was een \'an d1c mees geslaagde drama's wat die af-gelope tyd aan die pubhcl< van Kaapstad aangebied is.

Die keusc van hierdie drama. wat deur Anna :'\ celhhng Pohl uit Engels \'Crtnal is, hct gc-blyk in d1e smaak \'an d1e pu-bhck te val. Die dcurgaansc

le-wend:ge dialoog wat oonwgcnd-spomaan was. het 'n aangc-name paar uurtjacs verskaf.

Van die spelcrs het vera!

Hendrik Hancl<om hom die meester gctoou van die tonccl

-l<uns in ,;y vertoll<ing van die

skrywer-speurder [•'rans de Vos.

Talma Hanel<om in d•e l<omJcsc

rol \'an mev. Paull en R1ta, to-same met d1e spcl van Eghard

\'an der Ho\'cn, het bygcdra tot d1e sukses van d1c opvocriug. Ook Petrusia Ncl, die ltun-stenaarsmodel en Renen \'an ;>;ielterk. die slagoffcr \'an d1e dr·ama. en Daan ltellcf het uit-muntcnde spel gclcwcr.

0.\'DERSTEU.,.

0.\'S

ADJ

'

ER'fEEUOEUS!

DIEGEt,.E W AT

IN U

BLAD

A.DVERTEER

IS

U

J1

RIENDE

Ona

Gee Nog Steeds Leiding!

S.A.

GRAFSTEE.~-

EN

l\101'\Ul\lEI\TWER.J<.E

(EIEN:S.) BPK.

Voortrelcl<erweg, 1\lAITLA..VD

~h.·n advertcn~le ortder Ooodberl;:-tc.

I'

ir Dejtige

Tabber.cls

'fu;ec-stuk Uohlce

en

Sonwrlwede

Kom seker

eem

n.a

~

OIE DAMES-WINKEL PAROW

ROELOU BARRY

(ED~IS.) BPK. -o--GARAGES E. .... IL-\.li.'DELAARS -o--Vir Diens te: Robortson - l\lontagu Ashton - Bonnlevall' Koebergweg, Brooklyn Kaapstad - Lalngsburg

W. Voigt

(Edms.)

Bpk.

Fabrtkanto vo.n

Kelder- en

Besprociingsmasjinerie

Sus 10 - UUO.ENOOT, K..P.

West

se

Sweis

..

en

ingenifurswerke

VOOUTHEKKERWEG

PAHOW

Foon 98389

..

e

Sweiswerk

Spesia-liste, V

ervaardigers

van Staal

-

motor-bakke, F ynwerk

lngenieurs.

0

ONS SWEISWERK

STAAN ENIGE

TOETS.

PRE

S

IDENT MOTORS

13EPERK

vra:

~ii.~§

W

m111l~ag

2 2

llf liloontllke Kapltaal-App~lasle dour Gewone A.andelG

of.

Gewaarburg<le 5 p&t.. Vh\iden<l dour l'referente Aandelo <9

300,000 Gewone Aandele, 5/- elk • . . . • . • . 25,000 Akkumulatiewe Preferente, £1 elk .•

Huidige Geoutoriseerde Kapitaal . . . . . . . . Reeds Uttgegee 46,000 Gewone . . . • . • . • • .

H.ONTROLE l ! !

£7:5,000

25,000 100,000 11,500

<Geem1

_{SPESIALE STEI\ffiEGTE l l l}

Agente \'lr General 1\lotors - CTIEVROLET, BUICK, ens., te Bloemhof en Schweizer-Rcncl<o. Ander dorpe

volg blnnelwrt. - Gespesialisccrdo Tweedehand11e

llandel In Johannesburg.

Dlreksie: Dr. Phil J. Botmn., nest. Dlr.; Den. J. Pieoaar,

Voon;.; Hyk Nagel en Adv. D. 1~'. du Tolt.

Doen aansoek by:

DIE SERRETAHIS - nus 7638 - JOHANNESBURG.

r 1 ; : :

Die aelccnthcid

u:aaron

n

Cewaa

het

:a::::=:t, s:t:i

e:/

($

&

~

<:)

9

·

~

(Y

-"-f~

~ ~

~ ~

~ ~

.

.

~~

~ ~

{]~

~ ~

;: