Inventarisatie van mogelijke fytotherapeutica met een werking tegen wormen bij pluimvee

bioKennis

Inventarisatie van mogelijke fytotherapeutica

met een werking tegen wormen bij pluimvee

In Nederland vindt het meeste onderzoek voor biologische landbouw en voeding plaats in voornamelijk door het ministerie van LNV gefinancierde onderzoeksprogramma’s. Aansturing hiervan gebeurt door Bioconnect, het kennisnetwerk voor de Biologische Landbouw en Voeding in Nederland (www.bioconnect.nl). Hoofduitvoerders van het onderzoek zijn de instituten van Wageningen UR en het Louis Bolk Instituut. Zij werken in de cluster

Biologische Landbouw (LNV gefinancierde onderzoeksprogramma’s) nauw samen. Dit rapport is binnen deze context tot stand gekomen.

De resultaten van de onderzoeksprogramma’s vindt u op de website www.biokennis.nl. Vragen en/of opmerkingen over het onderzoek aan biologische landbouw en voeding kunt u mailen naar: info@biokennis.nl

Monique Mul

Berry Reuvekamp

Inventarisatie van mogelijke fytotherapeutica met

een werking tegen wormen bij pluimvee

Inhoudsopgave

Bijlage 1 Planten(delen) betrokken in het literatuuronderzoek ...7

Bijlage 2 Planten(delen) getest in VIVO en met een duidelijk effect op Ascaridia en eventueel andere pluimvee wormen. ...18

1 Aanleiding

Deze literatuurstudie is uitgevoerd naar aanleiding van een inventarisatie naar de meest voorkomende aandoeningen bij biologisch legpluimvee. Uit deze inventarisatie bleek dat de bedrijven vooral last hadden van vogelmijt (17 van de 29 bedrijven), wormen (11 van de 29) en E. coli (10 van de 29). De stuurgroep koos voor de aanpak van wormen omdat bij de bestrijding ervan men vrijwel altijd een allopathisch middel gebruikt. In Nederland is één gangbaar middel beschikbaar tegen wormen, flubendazole. Dit is weliswaar toegestaan in de biologische sector, maar past niet in het biologische gedachtengoed. Het streven is immers geen gebruik te maken van gangbare geneesmiddelen en deze alleen curatief te gebruiken indien behandeling noodzakelijk is. Het toepassen van fytotherapeutica tegen wormen kan het gebruik van allopathische middelen in de biologische pluimveehouderij verminderen.

Fythotherapie wordt door de Nederlandse vereniging voor Fytotherapie (NVF) gedefinieerd als ‘de professionele toepassing van plantaardige geneesmiddelen (fytotherapeutica) met als doel de gezondheid te behouden of te bevorderen’.

Fytotherapeutica zijn geneesmiddelen die als actieve ingrediënten uitsluitend planten, delen van planten of plantenmaterialen of combinaties daarvan bevatten, in ruwe of bewerkte staat. Fytotherapeutica hebben dan ook een complexe samenstelling. De plantaardige grondstoffen bevatten veel componenten, die afhankelijk van de bereidingsmethode in meer of mindere mate ook in het eindproduct aanwezig zijn. De uiteindelijke samenstelling van de plantaardige geneesmiddelen hangt mede af van de gebruikte cultivar, de teeltcondities (weer, klimaat, bemesting, beregening), het tijdstip van de oogst (rijpheid van het gewas) en het gebruikte plantendeel. Dit brengt problemen met zich mee bij variatie in werkzaamheid en kwaliteit. Een goede kwaliteitscontrole is van groot belang om een constante samenstelling, veiligheid en werkzaamheid van het product te kunnen garanderen (Makkink 2007).

Uit planten(delen) kunnen stoffen worden gewonnen met een bepaalde werking. Er ontstaat dan een preparaat bestaande uit één of meerdere werkzame of inhoudstoffen. Bij één geïsoleerde stof valt dit niet onder fythotherapie, ook niet als men vervolgens een combinatie maakt van enkele werkzame stoffen uit kruiden.

2

2 Materiaal en methode

De literatuurinventarisatie is uitgevoerd met behulp van verschillende databanken en internet naar planten(delen) die mogelijk een werking hebben tegen wormen die onder Nederlandse omstandigheden voorkomen bij de kip: Ascaridia galli, Heterakis gallinarum, Capillaria spp. en Raillietina spp. Met name is gezocht op de geslachtsnaam van een plant of soort worm. Niet van alle planten(delen) is informatie gevonden over de verschillende

pluimveewormen. In de eerste kolom van bijlage 1 is aangegeven of er informatie is gevonden. Als er informatie is gevonden over een specifieke plant, dan is de mate van effectiviteit beoordeeld op basis van het artikel of het abstract. In de bijlagen staat de Latijnse naam van een plant en eventueel verschillende variëteiten. Voor zover bekend is de populaire naam weergegeven. Daarnaast is weergegeven of men de hele plant heeft gebruikt of een deel van de plant en of het een in vitro of vivo onderzoek betreft. Vaak is van een planten(deel) een extract genomen, bijvoorbeeld met water of alcohol. Dit is vermeld in de kolom opmerkingen.

In bijlage 2 zijn de planten(delen) weergegeven die minimaal in vivo werken tegen Ascaridia galli of andere wormen

3 Resultaten en discussie

Van 78 planten(delen) is informatie gevonden over de werking tegen wormen bij kippen. De meeste onderzoeken zijn uitgevoerd met Ascaridiawormen of -eieren. Bij 15 onderzoeken is het effect op andere wormsoorten nagegaan. Bij zeven onderzoeken is informatie bekend over Heterakis gallinarum, bij vier over Capillaria spp. en bij 14 over Railleitina spp.. De meeste (54) planten(delen) hebben effect op wormen (zie tabel 1), acht hebben geen effect. Van de overige 16 planten(delen) is het effect klein, wisselend of onduidelijk.

Tabel 1: Het effect van planten(delen) op wormen bij kippen en de methode van onderzoek.

Methode onderzoek Effect

Vitro Vivo Vitro + vivo Onbekend Totaal Ja 21 21 8 4 54 Ja? 1 1 2 Klein 2 2 4 Geen-klein of wisselend 1 2 4 7 Geen 4 3 1 8 Onduidelijk 1 1 2 Onbekend 1 1 Totaal 30 29 13 6 78

Om een conclusie te kunnen trekken op basis van bijlage 2 hebben we de volgende selectie criteria toegepast: • Het product moet in Nederland gemakkelijk en in grote hoeveelheden verkrijgbaar zijn.

• Het product mag niet te kostbaar zijn.

• Van het kruid en/of de planten(deel) is het effect bekend door in vivo en in vitro studies bij pluimvee. • Het planten(deel) heeft geen giftige bijwerkingen bij normaal gebruik.

Op basis van de gevonden literatuur lijken de volgende planten interessant te zijn als preventief of curatief middel tegen wormen:

knoflook (Allium sativum) papaja (Carica Papaya)

Sint Janskruid (Hypericum perforatum) moerasrozemarijn (Ledum palustre)

heilige basilicum en/of muntplant (Ocimum sanctum, Ocimum gratissimum) boerenwormkruid (Tanacetum vulgare)

Op basis van de eerder genoemde criteria komen knoflook, papaja en heilige basilicum in aanmerking om te testen op de werking tegen wormen bij pluimvee. Sint Janskruid heeft bijwerkingen en is niet algemeen bekend als wormmiddel. Hierdoor valt deze plant af als perspectiefvolle plant tegen wormen bij pluimvee. Ook de moerasrozemarijn valt af omdat deze plant te exotisch is. Boerenwormkruid lijkt geen perspectiefvolle plant voor de bestrijding van wormen bij pluimvee, omdat deze plant giftige bijwerkingen heeft bij langdurig gebruik en hoge doseringen.

In bijlage 2 zijn we niet ingegaan op de preventieve of curatieve werking. In eerste instantie richtten we ons op het verkrijgen van literatuur. Door de beperkte hoeveelheid beschikbare en bereikbare literatuur hebben we geen onderscheid meer gemaakt in de preventieve en/of curatieve werking van het kruid of de plant. Van enkele kruiden is de preventieve of curatieve werking nader uitgezocht.

Van knoflook is bekend dat dit bij de mens kan leiden tot 1) verbetering van de spijsvertering en ontgiftiging door de lever, 2) een verbeterd uithoudingsvermogen en weerstand en 3) dat het werkzaam zou kunnen zijn als antibioticum en anthelminticum (Asseldonk, 2000). Als mogelijk kruid tegen een wormbesmetting (Ascaris suum) bij varkens gaven Van Asseldonk et al. (persoonlijk archief) aan dat het werkingsmechanisme van bijvoorbeeld Allium sativum, Curcuma spp, Carica papaya, Cucurbita pepo en verschillende schermbloemingen “ beter te beschrijven is als ''verbetering van darmcondities'' (en daardoor preventieve activiteit tegen wormen)”. Op basis van het bovenstaande zien we een analogie met de mogelijke werking tegen worminfecties bij pluimvee. Knoflook zou mogelijk een preventieve werking kunnen hebben bij kippen tegen een wormbesmetting.

Uit het onderzoek van onder andere Singh and Nagaich (1999) is bekend dat knoflook wormen doodt. Verder is bekend dat Papaja papaine bevat, een enzym dat eiwitten helpt verteren. Inwendig helpt de vrucht de vertering en

4

drijft wormen uit (Adebiyi, A. and Adaikan, P.G., 2005). Op basis van deze gegevens verkrijgen wij de indruk dat papaja mogelijk een curatieve werking kan hebben.

Een combinatie van planten met een preventieve werking en een curatieve werking kan voor de beste resultaten zorgen. Bij een preventieve werking komen de wormen die worden opgenomen door preventiefwerkende planten vaak terecht in de darm onder minder ideale omstandigheden, waardoor de wormen verzwakken. Daarnaast kunnen preventief werkende stoffen de afweer van het dier tegen wormen verbeteren. Curatieve middelen zorgen ervoor dat de aanwezige wormen in het dier gedood of verwijderd worden.

In 2007 heeft Maurer een onderzoek uitgevoerd naar de effectiviteit van Yucca schidigera (de Yucca, een woestijnboom), Quillaja saponaria (Zeepboom), Quassia amara (leverancier van bitterhout), Allium sativum (knoflook), Azadirachta indica (Neemboom), Kurkuma longa (geelwortel), Artemisia absinthium (Alsem), Origanum vulgare (Oregano), Tanacetum officinale (paardebloem), Fumaria officinalis (Gewone Duivenkervel), Carica papaya (Papaya) en Juglans (walnoot) tegen Ascaridia galli. De resultaten hiervan zijn nog niet bekend, maar worden verwacht in het voorjaar van 2008.

4 Advies

De werking van knoflook in preparaatvorm lijkt, op basis van deze literatuurstudie, een goede optie om te testen op preventieve dan wel curatieve werking ervan op wormen bij pluimvee. Een preparaat zoals Enteroguard is gestandaardiseerd waardoor men dit preparaat kan testen bij pluimvee. Een gestandaardiseerd product zorgt voor herhaalbaarheid van de proef, waardoor ook de uiteindelijke gebruiker meer waarde kan hechten aan de onderzoeksresultaten. Ook kan men het gestandaardiseerde product Allicine testen. Allicine is een

omzettingsproduct van knoflook. Dit product wordt in het lichaam weer verder omgezet in vele omzettingsproducten.

Een tweede optie is om de mogelijkheden van papajalatex te onderzoeken op beschikbaarheid en prijs. en eventueel daarna te testen op effectiviteit. Daarnaast kunnen we meer richtinggevende literatuur zoeken over de heilige basilicum (Ocimum sanctum) of de muntplant (Ocimum gratissimum).

6

Literatuur

Asseldonk, A.G.M., 2000. Traditioneel en modern gebruik van looksoorten, met name Allium sativum L.. Nederlands Tijschrift voor Fytotherapie; 13(3): 9-11.

Adebiyi, A. and P.G. Adaikan, 2005. Modulation of jejunal contractions by extract of Carina papaya L. seeds. Phytotherapy Research, 19(7): 628-632.

Makkink, C., 2007 Hoopvolle resultaten, nog veel werk aan de winkel.De Molenaar 100(3): 18-20).

Singh, K. and S. Nagaich, 1999. Efficacy of aqueous seed extract of Carica papaya againstcommon poultry worms Ascaridia galli and Heterakis gallinae. Journal of Parasitic Diseases; 23(2):113-116.

Notiti

e

7

Bijlagen

te n (delen ) bet rokken in h e t lit eratu u ronderzoek Uitleg on ders taande tabel

Kolom ‘Info?’ geen = geen literatuur ge

vonden over pluimve

ewormen (Asca

ridia, Heterakis, Capillaria of R

a illietina) Kolom ‘Populai re naam’. In de ze kol o m is de Nederlandse naam, de Engel

se of andere plaatselijke naam opgenomen. Niet van alle p

lanten is een

populaire naam ge

vonden.

Kolom ‘Effect (ja/klein/nee)’ geeft het effect weer op

Ascari dia galli tenzij ond e r op merkin

gen een and

e re soort w o rm is ve rm eld. In di t g e va l zijn

alle wormsoorten vermeld

waarop de werking betrekking heeft. Ko

lom

‘Bro

n’: A

B

= alleen abstract beschikbaar (uit CA

B-abstracts)

of bij een artikel in een a

ndere taal dan

Engels of Duits Info? Naam (lat ijn ) Popu laire n a a m

Deel van de plan

t Effec t (ja/klein nee) VIVO/VIT RO Opmerkingen Bron geen Acacia albida Acacia auriculifor mis gum ja? VITRO Raviprak ash et al. AB geen Achillea absinthium geen Acorus cala mus Kalmoes, Swee t flag geen Ad ha tod a vesic a g e en Aesculus hippocastanum

Witte paardekastanje, Horse chestnut

geen Afra momu m melegueta Paradijskorrels (specerij) geen Afr o mosia la xifl ora geen Agatii gratifola Agasti geen Ageratum cony zoides Pum-pilli, Flossflower (?) geen Aglaia odoratti ssima geen Agri monia pilos a Alangiu m lamarckii Akola onbekend ja? onbekend

effect ge Dubey en Gupt Iqbal et al. 2005

geen Albizia adianthifolia geen Albizia athelmin tica geen Albizia cori aria

Notiti e 8 geen Albizia gu mmis e ra geen

Albizia lebbek (?) (Albizzia)

Lebek, Siris geen Allium cepa Ui, Onion g e en Alnus g lutinosa

Zwarte els, Alder

geen Aloe barte ri geen Aloe spicata Aloe ve ra (Al o e barbadenis Mil l.) Barbados-al o ë plant? nee VITRO nauwelijks effe ct op Raillietina echinobothrida Temjen mon g la en Yad a 2005 AB geen Alpinia calcarata Indiase gember , Indian Ging er, Toroni geen Alstonia bo onei Ammora wallic hii stengel ja VITRO water extr act Kaushik et al. 1981 Amomu m aromaticum Bari ilaichi wortel en wortel -stokken ja VITRO water extr act Kaushik et al. 1981 geen Ananas comos us Ananas, Pineapple geen Ananas sativus g e en Andro g raphis paniculata g e en Annona seneg a lensis geen Anogeissus leiocarpa/lei o carpus Antheocephelus indicus bast ja onbekend alcoho l ext ract van de bast

Scientific report of the Divisi

on of Phy siolo gy and Pharmac o logy for the year 1971 AB Anthocephalus indicus Kadamba stengel en bast ja VITRO water extr act Kaushik et al. 1981 geen Apium gra ve o le ns

Selderij, Wild Celery

geen Artabot rys odoratissimus Madan mast Arte misia absinthium Alsem/Absinth /Absintalse m, Wor m w ood plant nee-klein VITRO + VIVO

extract (met wat?)

Munoz-Medina 1955 AB geen Arte misia brevi folia Arte misia glutin osa plant nee-klein VITRO + VIVO

extract (met wat?)

Munoz-Medina 1955 AB Arte misia terra -alba plant? onduidelijk VIVO

extract (met wat?) gevol

g

d door

behandeling met natrium sulfaat (Glauber’s zout

) geeft goede

resultaten

Potemkina en Lukashenko 19

Notiti e 9 geen Arte misia ma rit ima Z ee alsem werkza me sto f: San ton in geen Arte misia pallens geen Arte misia sciop a ria geen Arte misia vulga ris Bijvoet, Mugwort geen Atractylis gu mmife ra geen Azadirachta indica Neem Bassia latifolia zaden ja VITRO

water extract (heeft een grote

r effect

dan een alcohol extract)

Asadullah en Sabir 1980 AB geen Bauchinia variegata Orchid Tree geen Belleric myrob a lans Bahera geen Bixa orellana

Anatto, Lipstick Tree

geen Blumea aurita geen Boswellia serra ta Kunder geen Boswellia dalze lii g e en Brassica nig ra Zwarte m o sterd, Black Mustard geen Buddlea asiatica Newarpati geen Butea monosp erma geen Butea superba g e en Calam intha nep e ta (L.) Sav i Kleine berg steentijm , Lesser Cala min t Cala mintha umberosa plant ja VITRO water extr act Kaushik et al. geen Calendula offici nalis Tuingoudsbloe m , Pot Marigold geen Calliandra port oricensis geen Callistemon vi minales Weeping Bottle b rush geen Calot rop is p roc era/f roce ra Ak geen Capillipedium foetidum g e en Capsicum annuum Spaanse peper geen Carum car vi

Echte karwij, Caraway

geen Carum c o pticum Aiwain-e -khuras ani geen Cassia alata geen Cassia hirsuta geen Cassia ianceol a ta geen Cassia obtusifolia geen Cassia occidentalis geen Cassia tora

Notiti e 10 Centella angulosa plant? klein VITRO

klein effect op Raillietina echinobothrida

Temjen mon g la en Yad 2005 AB geen Chebulic myrobalans Harar Chenop od ium Ganzev oet onbekend wisselend VI TRO + VIVO sam e nv attende reg e l onbekend nee VIVO Olie Zarnowski en Darski 1956 AB onbekend ja VITRO Olie Kaushik et al. 1981 onbekend onduidelijk

Mohan 1954 AB, Kerr en Cavett 19

52 AB, Levine 1938 AB ja Effect bij m e nsen, honden , v a rkens en paarden geen Ch en op od iu m an th elmin th icu m geen Chloroxyl o n sw ientenia Bhirra g e en Chrysanthem u m cinerariifoliu m , zie Tanacetum cinerariifolium Fleabane geen Cin na mo mu m tamala Tjep at Cin na mo mu m cassia [C. aromaticum] plant? nee VITRO nauwelijks effe ct op Raillietina echinobothrida Temjen mon g la en Yad 2005 AB geen Citrus acida geen Citrus aromatic a Santara geen Citru s med ica Kagh zi n ibu Clerodendru m colebrookianu m bladeren klein VITRO

klein effect op Raillietina echinobothrida

Temjen mon g la en Yad 2005 AB geen Clitore a (Clitori a ?) ternatea Kittelbloem Cocus nucifera plant? nee VIVO water extr

act van het sap

Fernandes et al . 2004, 2005 geen Colchicum autu mnale

Wilde herfsttijloos, Meadow Saf

fron geen Co mmip h ora m uku l Gu ggal geen Conium macula tum Gevlekte schee rling, Heml ock Cordia dichotoma plant nee VIVO Sharma et al. 1967 AB geen Corylus avellan a Hazelaar, Ha ze l g e en Cucurbita pepo Po m p o e n We rk zam e stof o. a. cucurbitacine geen Cu cu rbita maxi ma Win terp o mp oe n, Pu mp kin ,

Notiti e 11 Tarbuz geen Cucurbita mexi cana Kudu geen Cu cu rbita mos c ha ta Pomp oen top , Pu mp kin Musk Melon geen Cucuruma ar omatica Banhalud geen Cuprium sulphas Curcuma lon g a Geelwortel, Tu meric plant? nee VITRO nauwelijks effe ct op Raillietina echinobothrida Temjen mon g la en 2005 AB geen Cuscuta reflexa geen Cyathocline lyrata geen Cymb ogon ma rtini

Lemon grass of Rusa grass

geen Cymb op o g on c itratus Citroen g ra, Le mon Grass, Khawi g e en Cym b opog on nardus Ganjni g e en C ym b o p og om (n?) flex uo ses geen Cyperus rotend us Mutha Dalbergi a latifolia shishapa stengel en bast ja VITRO water extr act Kaushik et al. 1981 g e en Daphne m e zereum Rood peperboom p je, Mezere on Datura quercifolia fruit ja VITRO water extr act Kaushik et al. 1981 Datura metal metel = doorn a ppel (kruidachtig), Kaladhatura plant ja VITRO water extr act Kaushik et al. 1981 g e en Datura stram o nium Gewone doornappel geen Diospyros mes p iliformis Dryopte ris filix-mas Mannetjesvare n, Male fern onbekend onbekend Onbekend

Een aantal artikelen gevonden in CAB- abstracts, maa

r de abstracts geven onv o ld oend e info. g e en Echinacae …. Zonnehoed geen Embelia schimperi geen Emblic myrobalans Ambla Eucalyptus Gomb oom, Gums onbekend nee VIVO olie (waar van?) Mocsy 1931 AB geen Euonymus europaeus

Wilde kardinaalsmuts, Spindle

g e en Euonym us ve rrucosus

Notiti e 12 geen Eupatorium trip linerve Ayapana geen Euphorbia helioscopia Kroontjes kruid, Sun Spurge geen Euphorbia lathyris/lathyrus Kruisbladige wolfs m elk, Caper Spurge geen Euphorbia royl eana geen Evodia ruteacarpa wortel ja VITRO

Ascaridia Galli en Heterakis gallinae

Nagaich en Singh 2001 AB geen Ferula foelidissi ma Ficus religiosa

Pagodenboom, Sacred Fig

stengel en bast ja VITRO water extr act Kaushik et al. 1981 geen

Ficus burkei (wildfig) Ficus carica

Vijgenboom, Fig

latex

onduide

lijk

VITRO

latex suspensie in water, Ringers solution or a buffer soluti

on Guevara -Pozo en Suarez-Geregrin, 195 5 AB Flemingia vesti ta wortel wisselend VITRO samenvatt e nde regel wortel ja VITRO alcohol ext ract

van crude root

-peel

heeft effect op

Raillietina

echinobotrida

Das et al. 2005, Das et al. 2004

wortel ja? VITRO Extract van de huid v a n v e rdikte worteldelen (kn o

llen?). Heeft effect op

Raillietina echinobotrida, klein effect op Heterakis gallinarium en geen effect op Ascaridia galli

Tandon et al. 1

997

wortel

Kan

VITRO

ruwe alcohol extract v

a

n de

wortelhuid Ook is getest

genistein (een

isaflavone uit de wortel)

Bidyadhar-Das et al. 2006 g e en Foeniculum v ulg are Venkel, Fennel g e en Fraxinus ornus Pluim e s, Mann a Ash geen Fumaria parvi flo ra Pit-papra of Sh ahterah geen Gardenia lucida Deka mali geen Glycyrrhiza gla b ra Zoethout, Liquorice geen Gu iera sen e gal e ns is Gynura angulosa plant? nee VITRO nauwelijks effe ct op Raillietina echinobothrida Temjen mon g la en Yad 2005 AB

Notiti e 13 geen Hagenia abyssi nica Koso geen Hedychium coronarium Garland Flower geen Hedychium spicatum g e en Hedysarum coronarium French Honeysuckle geen Helleborus Ni ger Kerstroos, Chri stmas-rose, Katurchini geen Heracleum sos nowskyi geen Hildebrandtia sepalosa Houttuynia cor d ata Tsi plant? ja VI TRO

water? extract heeft effect op Raillietina echinobothrida

Temjen mon g la en 2005 AB geen Hyoscya m us Ni ger B ilzen kru id , Henbane,Ajwai n g e en Inula heleni um

Griekse alant, Elecam

pane g e en Inula racem o sa Rasan geen Juglans nigra Zwarte walnoot , Black Waknut geen Ju glan s regia Okkern oot, Wal nu t, Akh rot g e en Juniperus comm unis Jenev e rbes, Common Juniper geen Khaya anthotheca geen Khaya senegal e nsis geen Lagenaria siceraria

Fleskalebas, Bottle Gourd, Kad

d oo geen Lan siu m d o me sticu m geen Lantana camar a var. aculeata Wisselbloe m , Lantana, Pulikampa Lasia spinosa bloem-, blad - of vr uchtsten -gel ja VI TRO bloem -, blad - of vruchtstengel (stalk) heeft effect op Raillietina

echinobothrida, stengel heeft nauwelijks effe

ct Temjen mon g la en 2005 AB geen Laurus nobilis

Gewone laurier, Sweet Bay

geen Lawsonia inermis Mignonette tre e , kleurstof g e le henna g e en Leucaena leucocephala geen Linum usitatissimum

Vlas/ Lijnzaad, Flax/ ….

geen Litsea chinensi s Medalakri g e en Lupinus albus Lupin

Notiti e 14 g e en Lupinus luteus Gele lupine, Yel low lupine geen Lycopersic on esculentum Tomaat g e en Macuna prurita Kouchkari geen Maerua edulis geen Mallotus phillippensis/ philippensis/phillippinensis Kamala geen Mangifera indic a Mango, Indian Mango geen Matteuccia orie ntalis Struisva ren? geen Matricaria chamomilla geen Matricaria recu tita (Chamomill a)

Echte kamille, Scented Mayweed

geen Melia toosenda n g e en Mentha sp. Munt, Mi nt g e en Mentha spicata Groene m unt, Aarm unt, Spear Mint g e en Mentha cordiflora (?) g e en Moring a oliefera Sohanja geen Morus alba

Witte moerbei, White Mulberry,

Toot of tut geen Musa paradisaca

Pisang, Plantain, Kela

geen Myrisine africa na geen Myrotha m nus flabellifoillius geen Nauclea Latifoli a geen Nerium oleander Oleander Nicotiana Sp. Tabak, Tobacc os divers wisselend VIVO samenvatt e nde regel stof wisselend VIVO tobacco

dust (1,78% nicotine) heeft

ef fe ct o p vo lwassen wo rm en. In twee andere proeve

n was er geen effect

op aantal eieren of wormen

Levine 1936 AB stof klein VIVO tobacco dust Roberts 193 onbekend nee VIVO

Herms en Beach 1916 in Riley en James

stengel

klein

onbekend

verkleinde toba

cco stengels geweekt

in water heeft een klein effect op Heterakis papillosa (in poultry) Hall en Foster 1918 (ook in Hall 1919) AB

stof nee VIVO geen effect op Capillaria colu mnae (in kippen) Levine 1938 AB

Notiti e 15 geen Nigella sati va

Zwarte komijn, Roman Cori

ander, Kalonji geen Ocimu m basilicum Basilicum, Basi l Ocimu m sanctum

Tulsi khaprao, Holy Basil

bladeren

ja

VITRO

ethyl alcohol extract

Kavindra-Singh en Shalini Nagaichi 2002

AB geen Olea europaea Olijf, Olive geen Parinaria curat e llifolia g e en Peg a num harmala Syrische wijnru it, Harm al geen Pittosporu m g e en Piper nig rum Peperplant, Wh ite pepper geen Plantago ispha g ula geen Plantago ovata Vlozaad Prunus persica fruit ja VITRO

water extract (?) Ook effect op Heterakis gallin

ae Singh en Nagai c h, 2004 AB Psidium guajava Guave bladeren ja VI TRO

water? extract heeft effect op Raillietina echinobothrida

Temjen mon g la en 2005 AB geen Psitacia integrrima Kak Psoralea corylifolia zaden ja VITRO alcohol ext ract Shilaskar en parashar 1989 AB Punica granatum Granaatappel, Pome granate divers wisselend VITRO + VIVO sam e nv attende reg e l wortel ja VIVO afkooksel

van de wortelhuid heeft

effect op Raillie tina spp. Sharma 1979 plant? nee VIVO water extr act of juice Fernandes et al . 2004, 2005 Quercus lineata stengel en bast ja VITRO water extr act Kaushik et al. 1981 geen Quisqualis indic a Rangoon Cree per geen Randia dumetorum Arara geen Raphanus savitus Radijs, Garden Radish g e en Raphanus raph anistrum

Knopherik, Wild Radish

geen Ruta grave o len s Wijnfruit, Rue g e en Sam b ucus ebulus Kruidv

lier, Dwarf Elder

g e en Sam b ucus nig ra Gewone v lier, Elder g e en Sapindus trifoliatus g e en Sapindus trifoliatum Raitha geen Sarcost e mma viminale Milk rope

Notiti e 16 geen Saussurea lappa Qust-e-shire en geen Scindapsus offi cinalis Gajapipal Semec a rpus anacardium Bhinladar fruit ja onbe kend ether extract

Scientific report of the Divisi

on of Phy siolo gy and Pharmac o logy for the year 1971 AB Sentia myrtina plant ja VITRO water extr act Kaushik et al. 1981 geen Sibbaldia parviflora g e en Solanu m aculeastrum g e en Solanu m nodiflorum geen Spigelia anthel mia Sumploc o s cra taegoides Lodar bladeren ja VITRO water extr act Kaushik et al. 1981 Swertia chirata plant ja VITRO alcohol ext ract Shilaskar en Parashar 1989 AB geen Tagetes patula Klein afrikaantj e, French Marigold geen Tanacetum cinerariifolium Dalmatische py rethrum geen Taraxacum offi cinale Gewone paard e bloem, Dandelion geen Tavernie ra aby ssinica geen Terminalia a vic ennoides Terminalia che b ula plant nee VITRO + VIVO Sharma et al. 1967 AB geen Terminalia glau cescens geen Terminalia mac roptera g e en Thuja sinensis geen Thymus vulga ri s

Echte tijm, Garden Thyme

geen Trachelospermum jasminoide s Ster jasmijn, St ar Jasmine, Zard chambeli geen Trach ysp ermu m am mi geen Tribulus zygop hyllaceae geen Trigonella foen um graecu m Fenegriek, Fenugreek Tynnanthus fasciculans plant? klein VIVO water extr

act van het sap

Fernandes et al . 2004, 2005 g e en U rg inea m a ritim a (L.) Baker Zee-ui, S e a Onio n geen Urtica diocalurens

Notiti e 17 geen Urtica dioca Gewone (grote) brandnetel, Common Nettl e geen Urtica urens Kleine brandne tel, Small Nettle Vernenia anthelmintica zaden ja VITRO ethe r en alcohol extract Shilaskar en parashar 1989 AB geen Vernonia a m ygdalina Vernonia anthel mintica Kali-zee ri plant klein VIVO alcohol ext ract Sharma et al. geen Vitex doniana g e en Vitex neg undo Chinese kuisheidsboom , Cot -Lea f Vitex geen Vitis vinifera Wijnstok, Grap e-vine geen Withania coagu lans Khumazara Zanthoxylum li monella fruit ja VITRO etherische olie Kalyani et al. 1 geen Zingiber officin a le Gember, Ste m Ginger, Adrak geen Zingiber zerumbet Preparat en Sone x (nicotine sulfaat, Embelia ribes en Puni ca g ranatum ) h

eeft geen effect (Matta en Ahl

uwalia 1979 AB) Triphala, combi natie van Chebulic myrobalan s , Belleric myrobalans en Emblic myrobalan s

werkt beter dan de planten(

delen) afzonderli jk (Gaind et al. i n Iqbal et al. 2 005) P la n ten(s tof fe n) o n beke nd e bro n Pyrethum (Tan acetum ) bloemen (2% in het v o er, g e durende 6 dag e n) g e nas 70-90% v a n de kunstm atig g e ïnfecteerde jong e hennen m e t Ascaridia ga

lli, bron onbekend.

Abstra

ct niet in

de tabel

ve

rwerkt

The influence of plant roots on

the viability of Ascaridia galli

and Ascaris suum eggs. Si

monov en Volk

ov

1973 (AB bij Calandul

a literatuur). Phleum, V

icia, Melilotus and barley

rhizospheres had a slight ovicidal effect, a mixture of

oat and

Vicia, Pisum,

Panicum miliac

e

um, Calendula and Tagetes,

a stron g o vicid al effect (94% maxi mu m) on A scarid galli.

Notiti e 18 Bijlage 2 Plan te n (delen ) get e st in VIVO en met een du id elijk effect op Ascaridia en even tu eel a n dere plu imvee wormen . In bijlage 2 sta a n de planten(

delen) die getest zijn In VIVO

en een duidelijk ef

fect hebben op Ascaridia. Onder ‘Opmerkin

g

e

n v

ermelden w

e

eventueel andere pluimvee wormen.

Kolom ‘Populai re naam’. In de ze kol o m is de Nederlandse naam, de Engel

se of andere plaatselijke naam opgenomen. Niet van alle p

lanten is een

populaire naam ge

vonden.

Kolom ‘Effect (ja/klein/nee)’ geeft het effect weer op

Ascari dia galli , tenzij ond e r op mer ki

ngen een and

e

re soort w

o

rm

is ve

rmeld. In dit geval zijn alle

worms

o

orten vermeld

waarop de werking betrekking heeft. Ko

lom

‘Bro

n’: A

B

= alleen abstract beschikbaar (uit CA

B-abstracts)

of bij een artikel in een a

ndere taal dan

engels of duits Naam (lat ijn ) Popu laire n a a m

Deel van de plan

t Effec t (ja/klein nee) VIVO/VITR O Opmerkingen Bron Allium sativiu m Knoflook, Garli c bol ja VITRO + VIVO sam e nv attende reg e l bol? ja VIVO Bagus en Oka 2005 AB bol? klein VIVO Fernandes et al 2005 AB bol ja VITRO petroleum ethe r extract (olie). Dood Ascaridia galli en Heterakis gallinae Singh en Nagai AB bol? ja VIVO rauw knofl o ok en water extra c t

hebben effect (ca 50% doding

).

Droog poede

r en een alcohol of ether

extract hebben geen effect

Das en Thakuria 1974 AB Anacardium oc cidentale Cashew-n oot, Maranon noten- schillen ja VIVO

olie uit de noten schillen (

nut shell oil) Vargese et al. Aristol o chia br acteata bladeren ja VIVO alcohol ext ract Satyanara yana Krishnaiah 1982 AB Arte misia herba-alba plant? ja VITRO + VIVO

extract (met wat?)

Munoz-Medina 1955 AB Caesalpinia crista Karanjwa zaden ja VIVO g e malen zaden en m e thanol extract werken, maar

het water extra

c

t werkt

niet. Methanol

extract ga

f neven

effecten. Dus gem

a

len zaden

Notiti e 19 g e bruiken. zaden ja VIVO ether extract Shilaskar en Parashar 1989 AB Carica Papaya Melo enboo m , Papaja, Papaya zaden of latex ja VITRO + VIVO sam e nv attende reg e l Werk

zame stof Benzyl isothiocyanaat

Kumar et al. 1991 AB

zaden

ja?

VITRO

water extract heeft ook effect

op Heterakis gallin ae Singh en Nagai c h, 1999 AB zaden ja VIVO Afkooksel v a

n zaden heeft effect op

heterakis sp.,

maar niet op Capillaria

sp. Mp oame en Es somba, 2000 (AB) zaden ja VIVO water extr act Satyanara yana na en Krishnaiah 1982 latex ja VIVO

Mursof en He 1991 in Satrija et al. 2001

latex ja VITRO Purwati en He 1991 in Satrija et al. 2001 latex ja VIVO ook e ffect op Capillaria spp. Agaie et al. in F a Taiwo 20 05 Chenop od ium ambr osioid es Welriekende ga nzevoet, Mexican-tea zaden, veget a tieve delen en olie ja VIVO Mincheva 195 6 AB plant? nee VIVO water extr act Berchieri et al. 1984 Combretu m bast ja VIVO

bast van kruipende delen

Tchoumboue e t al. 1996 AB Combretu m quadrangulare plant ja VIVO Sriton g et al. 2005 AB Diospyr o s molli s plant ja VIVO Sriton g et al. 2005 AB Embelia /Embel lia zaden ja VIVO

Plaatselijke naam in Pakistan is babarang, soort Ribes? Qureshi en Sabir 1979 AB Em belia ribes L. Vidhang seed, Babrung zaden wisselend VIVO sam e nv attende reg e l zaden ja VIVO

extract (met wat?)

Dama en Kidak 2002 AB zaden nee VIVO water extr act Joshi 1969 AB Euphorbia heterophylla plant ja VIVO Sriton g et al. 2005 AB Ferula as(s?)afoetida Duivelsdrek, As safoetida divers ja VITRO + VIVO sam e nv attende reg e l plant ja VIVO Berezkina en Demido

Notiti e 20 1979 AB wortel ja VITRO

Ascaridia Galli en Heterakis gallinae

Nagaich en Singh 2001 AB Hypericum perforatum Sint-Jansk ruid, Perforate St John’s-wort plant ja VIVO Berezkina en Demido 1979 AB plant ja VIVO extract Demid o v et al. 1976 AB

kan toxis werk

en Abdul-Latif et al . 1999 Hyssopus officinalis L. Hyssop onbekend ja VIVO olie Hilal et al. 1978 AB Ledum palustre Moerasroze ma rijn, Wild Rose mary plant ja VIVO Berezkina en Demido 1979 AB plant ja VIVO extract Demid o v et al. 1976 AB Limnophila con ferta onbekend ja Onbekend olie Reddy et al., 1991 AB Lupinus Lupin plant ja VIVO Berezkina en Dem idov 1979 AB Melia azedarac h Paternosterb oom,

Kralenboom, Chinese bes, Pride o

f In dia, Bakain fruit ja VIVO

gemalen fruit en water, methanol en ethanol extracten. Water en m

e thanol extracten waren m inder effectief. Sommige diere n vertoonden vergifti gings verschijnselen bij het centrale zenuwstelsel Akhtar en Riffat 1985 in Hammond et al. 1997 Momordia char antia

Bitter melon, Karela

fruit

ja

onbekend

ETOH (9

5% Ext

van fruit en fruitsap

Chandra et al. 1976 in bittermel on-tec h. p d Momordica charantia Bitterkomkommer plant ja VIVO 1 g extract (wa a rmee? ) in bolus vorm. Ascaridia spp. en Heterakis spp. eieren Sukprasert et al. 2006 AB Ocimu m gratis simum Indische basilicum blader en ja VIVO ethanol extract Werkza me stof oleanolic acid Njoku en Asuzu , 1998 Ocimu m sanctum

Tulsi khaprao, Holy Basil

bladeren

ja

VITRO

ethyl alcohol extract

Kavindra-Singh en Shalini Nagaichi 2002

AB Oldenlandia pa niculata plant ja VIVO 1 g ex tract (waarm ee?) in bo lus v o rm .

Heeft effect op Capillaria spp. en Raillietina eieren Sukprasert et al. 2006 AB Piliostigma thonningii Bauhinia thonni ngii bast ja VITRO + VIVO

ethanol extract. Oppassen v

oor hog e doses Asuzu en Onu, 1994 AB bast ja VITRO ethanol extract Ome ke en Eze m a 2005 AB Piper betle Betelpeper, Pa n bladeren ja VITRO + VIVO sam e nv attende reg e l

Notiti e 21 bladeren ja VIVO

olie uit de blader

en (betel oil) Shilaskar en Parashar 1985 AB bladeren ja VITRO etherische olie Shilaskar en parashar 1989 AB Psoralea corylifolia Babchi zaden ja VI VO

ether of successive alcohol e

xtract

Let op: Psorale

a drupacea (zaden) is gifti g Shilaskar en Parashar 1985 AB zaden ja VITRO alcohol ext ract Shilaskar en parashar 1989 AB Tam a rindus ind ica Tam a rinde, Tam e rind plant ja VIVO 1 g extract (wa a rmee? ) in bolus vorm.

Heeft effect op Raillietina eieren

Sukprasert et al. 2006 AB Tanacetum vul g are Boerenwormkruid, Tansy pl ant ja VIVO Berezkina en Demido 1979 AB plant ja VIVO extract Demid o v et al. 1976 AB

Tribulus terrestris Linn.

plant ja VITRO + VIVO alcohol ext ract van gedroogd e en g e

malen planten en een

m

e

ngsel v

a

n

alkaloiden van de plant

Chakrab o rty et al. 1979 AB Zanthoxylum al atum Roxb. Tjebal fruit ja VIVO gedestileerd extract Singh 1969 AB