Die O.B. Jaargang 6, no.26

Ger()gistrcer aan die Hoofposl,antoor as 'n Nuusblad

J:g. 6. Kaapstad, \Yoensdag. 28 ll1ei 1947 Nr. 26.

K~

G4

§IE IHIUILDE AAN

ADJUNI{

a

LEHER

W

at$

K«»(tl;rr~grewend~

FSlka@r

,A~ organisasie-leier van dio Osscwabrandwag was hy die !Jus ,~·aarheeu al tlic spel'e gcloop het. Vanaf die stigting van die Bcll'cl{ing- hct hy 'n Ieidenut' t·ol gespeel, en tee die gcesdrif van die OssC'watr·cJ,; lwers en inhoud moes In-~·, was een van <lie m<:C'-. b!'s:Pndige en kocrs\'aste fal•tore te Yinde in die persoon ,·an genl. .J. A. Smith".

Hierdie hu:de is deur die

E:om-mandant-Generaa!, dr. Hans

van Rcnsl>urg. gcbring aan Adjunl\·K.G., J. A. Snd h by

gelecntheid van 'n vergadering

in die Hofmeyrsaal, waar g<!nl.

Smith .,tolsicns" Loegeroep is

weens sy veJlJUising na Gecr·gc. en hy claarom ool,; aftree as or-g-anisas'eleier nm <l:e O.ssev·a-brandwag. Ccnl. Smith bly nog Adjunl,-leiet· ,·an die Vo!l{sbc weging.

Die Q:;!;ewabran<h<ag is l~y uitstclt di(: organ'!"a:;ie v&n d:e A(ril,ancrdom, het d'e KG.

ge-se

.

\..Vaar daar ge,·aar en min te aas was, daar was C:le O.B.

op die \'Oo:·punt. hd :;pr. ver-Jtlaar. Dit was nic nodig om

na. die O.E. te soel<: nic, hy was

daar. ,Ek twyfel sterl< of ons

so 'n doelbewuste organisasie

sou gehad het, ::.s dit nie v:as

vir 'n J. A. Smith wat 'n

!ei-dende rol in die stigting

daa:--van gespeel het nie.''

BESTENDJGE F AKTOR

:-Ja clie Ossewatrek was dit geen lwns om die O.B. te

or-ganiseer nic. Daar ' \\:as 'n

spontane geesclrif wat soos 'n

velclbrand \'et·sprei het. '?\.faa r

geesdrif aileen is 'n goedlwo!l

art.ikel en dit het gou weer verdwyn. Dit moes koers en

inhoucl kry. Met respek \·ir a\

die ander leiers. wil spr.

:ver-ldaar dat genl. Smith een van

die mees r~stendige faktore in daardic lwersaanduiding was.

Die O.B. wa.; die visiocn en hoop vnn clic Rcpub!il;:einse Af -ril<:merdom. Hie~·die besicling moes clraers vind andcrs sweef

dit rend. en een van die trouste draerf; van hierc:lie besie:i;1g wa3 gcnl. J. A. Smith. het die KG.

onclet· Juldc- toejuiging ':er!,;!aar.

Die O.B. is d:ep in di~ slw!d

by gcnl. Smith en ock diep in

die Skl\ld by me\'. Sr,Jith. In

haar het genl. S:nith 'n dapper Afri!tnn<'J'Vrou wat hom byge-staan het in sy h1oeilili:e taak,

en vir hom sy bcsieling was.

NUWE HOOFSTUK Die O:Jscw~lbrandwag trelt nou aan cliP einch~ Yan die eerste l<apittel. ,·an die si ryd. On<. '' il mC'1 natlmlt ':erl>:aur 0 It hienli<• strnl deur <lie 0.0. f~i'\'.'<'!1 !-.. o:~

o.u.

sd nooit we-er d:tar<liC' -;at:Jespanning ,·an

kra,:::-1~< tl'<'n hom ln·y ~s wat hj'

dit• afglop\' ja:·o t<·cn hom

r:c-11n<1 hPl ni<'. Ministers wat g

e-so het clat die O.B. sal verdwyn,

se toel<oms is vandag self uiters

onsel,et·.

Dr. Han~ van Rensburg 'n Ander Ieier, en hieroor wil ons graag 'n sluier trek, het gese: ,.laat die stryd kort en beslissend wees". Dit was in 1941, maar daarclie stryd v::~l nou anders uit, het spr.

gese.

LEWENSLANK Ons het gebloei, wit gebloei, maar ons het anderkant

uit-gekom. Dr. Van Rensbm·g het

verwys na die kamerade wat

die bel<er in die gevangenisse en kampe moes ledig. Ons weet vantlag dat Visser en Van s:erk se lewensiange vonnis nie betrekldng het op hul J

e-wcns nie, maar op die !ewe van die regering wat baie Jwrt sal wces.

Daar lwm nou 'n nuwe l<a-pittcl, maar in die afgelopc

jat·e is ons gehard en gestaal vir die stryd en sa.!. daarom bcter in staat wees om die nu·.,·e kapittel te skryf. Die r·egering wat lwm - en die Os-sewabrandwag gaan sy deel bydt·a tot die ,·a! van die hu

i-digc bewind - sa: 'n nasionalc regering wees en dus nadcr aan

ons staan. Hy sal nader aan ons staan of hy wil of nie.

Daar !(! vir die Ossewabrand-wag 'n nmve stryd voor en hier -die stryd sal genl. Smith ool<

vanuit George help voortsit,

het die K.G. onder toejuiging

besluit.

¢~~~<><><>¢~~<><>¢¢¢

Verder

e

Hulde

AJl(ICt' berigte oot· clic

huldi:~ing van genJ. J. A. f)mith vcn;J,;yn o!J blatlsy twee.

>~<>~¢¢¢~¢~<><><>¢<>~

OJ:t

$e

Posis~e Gu~~tB~

Soos

N@o~t S~ A

o

·

l

o

~e

W

A

~EW§

MA

G WIS

§

EL

0

@~

DOEL

~i:a

Y

ONV!fl:~A

N

DrEntH2'

D

iL

i

s

nou geen tyd v

i

r

af

s

aal

of uitspan nie. Die Ossewahraudwag

het

O}>

aile

te

r

r

einc

'u

ono

nt

beerlikc heweg

i

ng gewo1·d ongeag wau

e

r

vorm

<Uc

stryd

g

aan

aann

cem,

h

et

die

Adjunk-K.

G

.

,

ge

nl.

J

.

A.

Sm

i

th,

v

e

l'led

e

Dou-derdag in Kaaps

tad

gcsc

toe daar van ho

m

afsk

e

id geneem is

dcm

·

d

ie

13oland-se

generaalskap1>e

met

die oog op

sy

ver

hu

i

sing

na

George

.

Gc

n

l. Smith

het

b

ekle

mtoon dat

die O

ss

e

wahra

n

dwa

g

vand

a

g

in

almal

se

h

espicge1ings

oor die loeko

m

st

ig

e 1wliLie

k iu

h

erekening

gehring

word

a

s

'n faktor, tcnvyi

h

y

vo

orh

een

denr alma

]

h

eskou was

a

s 'n

euwel.

Genl. Smith, wat as hoo f-spreker opgetree het, het sy dank uitgespreek jeens aile

offisiere en Brandwagte wat

vanaand aan hom hulde

ge-bring het. Hy het die kame-raadskap binne die Ossewa-brandwag geroem en gese dat hy in die Unie tuis is, en dat dit b;oot toevallig is dat hy juis na George moet gaan. Hy het ool< die aandeel van mev. Smith tenadruk, waf hom ge-trou bygestaan het nog al die jare Yan stryd - vera! in die dae toe hy by voorbeeld tot 60.000 myl per jaar afgele het in verband met organisasie-.

werk.

,Daar was soms ool< teleut

·-stellings in die Ossewabrand -wag." het die Adjunl,-K.G. ge-se. ,maar ek sa) vanaancl nie

'n enkele sekond uit my ve r-band met die Ossewabrandwag

in die vel'lede wil sny nie.'' O.B. SE DOEL Sp1·. het ,·oorgc:e::-s uit. die heel eerste konstitusie van die Beweging waarin sy doel om-skr·yf is as die handhawint; en

uitbouing van ons Christelikc en nasionale beginsels op ell;c tenein van die voll<slewe, en

vanaand kan hy met alle crns

s~ dat daar geen enl<e!e op-trede ,·an die Ossewabrandwag was waarvoor daar ve!·sl<cning gevra hoef te word nie.

Spr. is dankbaar dat die volk die Jig gesion het om te Jwn besef die noodsaaJ,;:ikheid van

'n bcweging soos die Ossewa-brandwag. Solan!< die voll,; be-staan, sal die noodsaaldiJd,cid vir so 'n organisasie ool' bly voorthestaan. Danr is g·c,·ar·e

en vyande wat nic vir ems gaan vra of ons lid van die Ossewn-brantlwag is of nie, maar wat jou aantas omdat jy 'n Aft•il;a-oer is, en jy sal moct Yeg ,·it· wat jy is en waarna jy hunl<er.

AFWEERMIDDEL Op die vraag wat bet·eik is, !'an spr. antwoord dat die

Os-GEZ..TL. J. A. Sl\fiTH sewabrandwag in die a rgelope

jare in woord en daad protes

aangetel<en het teen die wen-ding- wat daar in die werelcl gcneem is toe die enigste wal tussen die Oosterse gevaar en die w~ste p!atg-eslaan is. Die Ossewaurantlw:...g h<'t trese tla t vernictiging n1n dn:utlir. na-tuul'lil,;e wal vir Suitl-:\fril<a o n-hcil gaan br·ing. \'andag erlwn selfs diegene wt1t die Ossewa-IJramlwag met l;ampc en tronltc \'Ct·volg het, · d:lt d:lanlic on-·

hcile ons l>Nlreig en tlat t!io stelling \·an dir Ossewabraml-wag dus reg wns. 1\Iaar wat toe as woordvoorspel!ing gedien het, het vandag wer!:likiteid ge -word. Daat·om sa! u en ek moct

veg vir die blankc beskawing, en daar is geen tyd om af te saal of uit te span nie. Die

Osse\\·al>rantlw~g !'C bP~taar. is tlnarin get·cgvc·rc!lg tlat hy

gc-~try hot, \'aJulng nog stry en voort sal gaan om lc st:·y as

die r!a(unri!!<' ~f\ve•)nn;tldel

teen die J.ormnu:tito;~ic'le bedre i-ging.

OKONTfJl~EP..

Lm:

Dit is die taak ,·an die Os-sewabrandwag em daardie etie-se lnginetie-seb \\'at ons as 'n

Christelike en nasionalc \'01:'

huldig, in le drn op aile ter-reine van ons volkslewc. en al J'an hy nilts meer doen as -net hicrdie gedagtes \'an rein-held, van bchoud ,·an Afrilca-ner-identiteit en vryheid indra nie, dan het hv ool,; nog sy taak vervul. :\iaa1· tliP vsscwa -bramlwag is \':\ll<lag nog ono nt-beer:il,;, en wa; t er Yorms die sh·yd ool,; ~~ mag aanneem. hy

tS dam· no<lig. A: wissel die wapcn, die docl 'dssel nooit. Reeds vroeg in die stryd hct spr. op die vraag hoe die O.B. die vryheid wil verl<ry, gc: :mt-woord dat hy die volk so wil saamsnoer en clissiplinecr dat die voll' deur middel van sy organisasie enige middel in hande sa! neem wat die omstan-dighede hom op 'n geg-ewe

oom-b:ik mag biecl om sy doe! te bereik Di.t bly nog ons beleid. en daardie taalt kan aileen

langs die weg van 'n volksbe-weging gedoen word.

(Vervolg op bls. 8)

Die fondameute van die nuwe Bl'itse lacrhuis wonl ::;'t>lc nadat die one tll'ut· Uui1s(· bonm:e

bcsJcadig is. J)it.. !-)al lH~t. p1eli lJied aan t\\·cederdes van d!e voH\SVerteen" oordigcl'~ !n na

-volging van die oue. On(lerwyl hier<iie ontloelt r·effende gebou teen hoe lwst e upg~rif;- wortl, ·

BLADSY TWEE ,DIE O.B.," WOENSDAG, 28 MEI 19,17

---

---~---G~~

1~

o ~mGth

De

~r

LIDff~~D®r~

Gehu~~ng

Afskeitdl Tin JKaapstad

Die Hofmcyrsaal n:aapstall was verlede Dondordagaand vol toe offisicro en Brandwagt.c van 'Ves-Kaapland saamgedrom het om afslccid tc nrcm va)l genl. J. A. Smith, Adjunl{-K.G. van

die Ossewabrantl\\'a.g, en rnev. Smith wat l{aapstad vcrlaat- om hullc in Gcor·gc te gaan vestig. Versl•eic hoof-offisicre hot by hierdic gelcenthcid hul dank en hulde tecnoor genl. Smith uit··

gespreek vir sy reuse-aandccl iu' die O.B. Die vergadering het p

laasge-vind onder voorsitterskap van

genl. J. de Vos. Genl. Willie Marsh van die Paarl het die

vergadering met 'n kragtige

gebed geopen nadat twee lede

van die Boerejeug die v!aghy

-sing £link waargeneem het.

Die' O.B.-wag asook die

O.B.-blaas<ftkcs het hul onmisbare

rleel bygedra tot die sukses

van die verrigtina-e.

Genl. De Vos het verwys na

die onverwinbare ywer, en

er-gie en deursettingsvermoe van

genl. Smith. Hy het die voor -reg gchad om lank saam met genl. Smith te werk en kan hom baie insidente uit die wordingsjare van die O.B. in

herinnering roep wat besondere

gevoelswaarde het. Die aandeel

van die A.K.G. sal bly voor t-leef as 'n mylpaa!.

l

I

j

Hfgenl. 1\fax Srnuts

Genl. Gustav Retief, van

Bellville, het verklaar dat die

Ossewabrandwag genl. Smith lief gekry het en dat hulle spyt

is dat hy na 'n ander dee! van

die land verhuis. I:Iy was

be-skou as 'n vader.

Hfgenl. Max Smuts, van

Franschhock, het gese dat hy

die voorreg gehad het om een

van die eerste B1·andwagte tc

wees wat deur genl. Smith in-gelyf is. As persoonlike vl'iencl

en as offisier koester hy die hoogste agting vir genl. Smith. 'n !\Ian met 'n Afril.ancrhnrt en ywel· soos hy ]{an Jllens nio in sweetdoel'e toc<lraai nic. Hy sal opskiet soos 'n lwrl\prop na die oppervlal<to van ons

voll,slcwc."

VOLKSFEES BY

BIJO ED RIVIJER

Die J31oedri\·ier-momunent

waarvan die hoel,steen in 1938

gclo is, word nan die eiudc van

hicnlio jaar op 16 Descmbcr

onthnl. J3y hierdio geleentht>id wont 'n groot voll,sfces wat \·an

13 tot l6 Dcsember sal duur,

gehou, nidus 'n verldaring wat

mn•·. A. 'l'. Spies, sclo·etaris van die Bloctlrivieronthullingsl {omi-tee ann Die

o.n.

oorhanclig het.

Totius wat by hierdie ge-leentheid as feesredenaar sou optree, sal weens sy

gesond-heidstoestand nie aan die ver-' soek l<an voldoeu nie. Ook prof. Groenewa:d, van Pretoria, sal

nie as spreker kan optree nie.

'n Vo!Jedige program van die

fees sal eersdaags bekend

ge-maak word. Dit sal 'n ware

voll{sfees wee.s.

Tente sal klaar opgeslaan

word en klein ronde tente kan

teen £2-lps. gehuur word. Vier-l<a.ntige tente wat groter is, is

verkrygbaar teen £3-lOS. ell<.

Tentbesprekings moet voor 31

Augustus gecloen word en moet

van kontant vergesel wccs. Alle

besprekings moet aan mnr. L.

Landm.an, P.K. Tayside, gerig

word.

Persone wat hu~ eie iente wii

opslaan, kan persele teen lOs.

per perseel huur. Dit kan nie

vooruit bespreelc word nie. Maaltye, vleis, brood. melk, wa

-ter, brandhout, ens., sal ver -krygbaar wees.

¢~~00~$~000~0000~

Noodwet.

Aan

Urntuimeff

,

Gcnl. Smuts het verledc

wcol{ die twecde losing

voor-gcst:cl van <lie .wetsontwerp

wat die noodrcgulasies hCl'-roep. Dit sal egter 'n

lang-same proses wees wat ccrs oor twaalf maamle berel•en vanaf 1 .Julie afgcrond sal wonl, tensy die regering in-tussen weer anders besluit.

Volgens (lie wetson twerp

bly die Jmidige nootlregulasics van krag vir 'n jaar, maar

geen nuwes mag .afgclcondig word rue. Intussen l\an die regcring ,·an die bestaande maa.J·treels ook ophef, en na.

afloop van die twaalf

rnaan-de besluit. \\·at.ter en of dam· nog moet voorthestaan. Genl.

Smuts hct gesc dat die man t-reets wat in \\'erldng bl~·. hoofsaaldilc betreltldng hct

op die ekonomiesc I ewe, soos

bx. prysbeheet· ens.

$~~$00000~~~~

Gcnl. Rousseau

DIESELFDE

.,Die naam ]. A. Smith en

die naam van die Osse wabrand-wag is sinoniem. Hulle is een en dieselfde dinge," het hfgenl. P. ·R. Rctie£ van Ceres ver -klaar. Hy is die besieling van die Ossewabrandwag. Sonder

genl. Smith is die O.B. on.denk-baar.

As een van die rebelle uit

die Tweede Vryhcidsoorlog

wat saam met genl. Smith die

wapen opgeneem bet, het

hfgenl. P. D. Rousseau van

Kaapstad, hulde ,gebring aan ~ genl. Smith. Die rigting waar-in die O.B. ontwikkel h~t, is afgebaken deur genl. Smith, het by gese. Sedert hy genl. Smith die eerstc keer leer ken het, is hy gctref dcur sy eerlike

optrede teenoor vriend en vyand. Spr. hct met blydskap

verncem dat genl. Smith, waar hy nou nie meer voltyds in die O.B.-kantoor sal dien nie. weer aandag aan sy skilder -kuns, wat hy noodwendig moes verwaarloos, sal kan gee:

l'I'LEV. Sl\UTH

Namens die vroue van

Kaap-land bet genie. Erika Theron

hulde gebring aan mev. Smith wat alty.d trou aan die sy van

genl. Smith gestaan het. Die

vroue van Kaapstad van wie

sy die besiding was, sal haar

mis.

Gebiedsgenl. dr. F. D. du

'roit van Zyl bet die Adjunk

-K.G. 'n tjek oorhandig namens

die gebied as blyk van waa

r-dering vir sy dienste.

~9JI()1eaai

D1L1lidelik§te

Gesien

en

V erto]li{

99

Gent

Van

lyli

Oorlhandig

Ge§Jkenk

Aan

AJKoGo

,Dit is my 'n groot eer om namcns Gcbied A van die Ossewa-brandwag u ltiermcc 'n tjol{ aan te bied. Ek docn dit om op praktiese wyse di.e waurdoring van ons Gcbied uit to druk vir

die groot dienste wat u gcdurcndc die jat·e 1939-l!H7 aan

hierdie afdeling van dio Ossewabra.ndwag betoon hot", hot; gebic<ls -genl. dr. F. D. du 'l'oit nln Zyl sy huldebetuiging lngclci by gelcentheid Yan (Jje afskcid van genl J. A. Smith.

,Nieman<l het die idcaal

waarvoor die Osscwabrandwag die stryd voer, hcldcnlcr· gcsien en <lui<lclilwr gelntcrpr·cteer as

u nle. ~let ongeiiwenaarde

n1oed, lo·ag en volha.nling het u ons gclei. U hct wsclf nooit gespaar nic. Toe u volk u ge -rocp het, hot u net soos in u jcug u offc1· ten v,ollo gebring. U het u pos by die Nasionale

Pers neergele en u voltyds tot

diens van die O

ssewabrand-wag, en daardeur tot diens van die volk gestel. U het beide

gees en liggaam opgeoffer.

Selfs toe u liggaam weens sie k-te gefolter was, bet u u nie

onttrek nic.

Getrou aan u sy het die

Os-sewabrandwag u gade altyd

gevind. Die O.B. sal nie

ver-geet nie die stille invloed wat

daar alty.ddeur van mev. Smith

uitgegaan het. ook nie die op

-offering en ontbering wat sy

haar getroos het nie. GESKENK

,.Waar u beide nou op die

punt staan om Kaapstad te

verlaat en u op George te gaan vestig, wil ons nie net ons

beste wense saam stuur nie.

maar ons wil u op praktiesc wyse help om u daar gevestig

te kry.

,,Ons · wil vertrou dat die

geskenk, in die vorm van 'n tjek, wat ons u hiermec aa

n-bied u moeiiike wcg hcelwat

ligter sal maak. Beskou dit asb. nie as 'n beloning nic. Ons kan u nooit genoegsaam beloon vir wat u vir ons ge

-doen het nie. Dit is slegs 'n blyk van innige waarderir . .., hulde en liefde.

~

·

,Mag God u nog albei lank spaar om u volk te dicn. Mag

Hyself u lei en beskerm en

sy seen skenk op u nuwe

on-derneming. Dit is ons wense

en bede, dit is wat die O.B. u toebid."

Atskeod

Geneem

V<enn Mev.

Smi~h

Vroue - offisiere \·an die

Kaapse Sl<i,crei!and het verlede

Dinsdag op passende wysc af

-skeid gen.eem van mev. J. A.

Smith, eggenote van die Adjunk

I<.G., wat na George verhuis waar hulle hul metterwoon gaan

\'estig. 'n Groot aantal offisiere

van. Geno,·aalskappe Al en A2 het ,·ir hierdie geleentheid in die \Tiendsl<apsentrum

saam-gekom en gesellig verkeer.

OJt Opgeneem

lin

Studen[ec F

ederasne

Mev. dr. J. S. du Toit, geko

-opteerde lid \·an die Gebieds -raad, llet mev. Smith bedank

vir die besondere aandeel wat sy tydens haar verblyf in Kaap -stad in die organisasie van die

Ossewabrandwag geneem hct.

Sy het die Bcweging a.ltyd met raad en daad bygestaan. Na -mens die offisiere het sy 'n

aan-denl<ing aan mev. Smith oor

-ha.ndi!§;)

In haar afskeidswoorde hcL mev. Smith gewag gemaal< van

die groot geldbedrae wat die vroue Yan die Skie•·eiland in

die \·erlecle ingebring het en be -ldemtoon dat die bedrae in die

toekoms nog baie \·ermeerder kan word. Daar het altyd 'n

gees van hartlike samcwerking

geheers wat die taaJt wat dik -wels moeilil< was, aangenaam gemaak het. Sy het die offisiere bedank vir hul ha1tlikc same-werking en liefde tcenoor haar.

Die O.R-st.t~~lcntcfi'Ont op Stellenbosch het onlangs 'n ui

t-nodiging ontvang vu.n mm·. J. van' Graa.n, sekretaris van die Federasio van :13lanlw ShHlente, om lid van die Fedcrasie te word. Genl. W. R. Laubscher het na:nens die O.B.-studento die

uitnodigin'g met waa.l·dcring aangcncem. Sy brief, wat in Die

M:atie \'Crsi•Y•l, lui onder meer soos volg:

,,Laat my toe om u te ver -seker dat die Ossewabrandwag as die draer van die Afrikaan

-se Voll<sbeweging enige en elke stap wat bevorderlik mag

wees vir die g1·oter eenheid van ons vo).l< van ganser harte ver -well{om.

,,U sal opgemerk het dat

die O.B. met betrekking tot /

die volwassc voll<slewe, hom

beywer vir die totstandkoming van 'n omvattende Afrikaner -front.

DIE MONDSTUK ,.Die O.B.-studentefront wil die Federasie as die geslote

ge-ledere van die Afrikanerstudent beskou en hy wil vertrou dat die Federasie die mondstuk van

die reggesinde Afrikanerstudent

sowel hie1· te Iande as in die

buiteland sa! wees. ,

,Dit is my derhaiwe baie aan-genaam om u uitnodiging tot

toetredc van die Federasie te

aanvaar en

om

lljcrrnee mnr.

Rennie Marais, student aan die

U.S., as die vertecnwoordiger

van die O.B.-studente op die

Federale Raad van die F eclera-sie

te

benoem."

if&®TI®HlJI

0

_®~lil

0

_~ElHB

Kom

dt.

-

Genl.

Dr.

J.

F

.

J

.

V

AN

RE

NS

B

U

RG

EN

Wn

.

Geh

ie

d

s

leier,

Geu

l.

P

.

J.

GROBB

ELAA

R

OfFISIERSVERG

ADEJ

UNG

S GEBIED

C

EDEN.BURG

,

30 Mci

,

7-

uur

n

.

m

.

,

St

ad

s

aal

.

SENEKA

L

,

2 Junie

,

7-uur

n.m.,

S

t

ad

s

aal.

BO

SH

OF

,

3

Jun

ie,

7

-

u

u

r

n

.m

.,

St

.

adsaaL

KIMBERLEY,

4 J

nn

ie,

11-

m

n

·

v

.

m.,

Dca

us

aal

VRYBURG

,

6 Juni

e, 4

·

-

u

ur n.

m

.

,

StadsaaL

Aile Offisiere en Onderoffisicre nsooJ{ "'ag- en Jc

.,DIE O.B.," WOENSDAG, 28 l\1EI 1947 BLADSY DRIE

- - - - -

·

liD~[pJ®trfr(?A~B(! ~is~d~d $oml~~lr

~~U1J

®mJ

Oordee

lJI> Al§ ([}) l\Y'JI'W

.&

Rl

flU

W JUN

({fX/])

llfi§JEIE

§W

AILJL®W

R

EEN

-

,

W

AR

l\1-

EN

GA

B

EHDIEN

-J

ASS

E.

J!DHB

:

xr

§1E IIB

&HlE IB

IDL

IL

UE

§eHs Proo Britte Uitgeskop

P

laa

s

d

adelik

u

B

DIE

e

st

c

l

li

n

lHAi\'S

g

b

y

W I ~K EL

Van

ly

l

s

_F

_oon

₇₉

₁

_-

_P

_o

_s

_l

_ms

₂₃₃

N

adat d

ie

rc

g('

ri

ng

tc kenne gegee

h

e

t dat d

i

t

m

oontlik i

s

dat

d

i

e

immigr

a

s

ie-k

e

ndcomi

tcc

in Lo

n

deu d

i

e

aansoek

e

n

m

d

i

e T

anganjika-

D

ui

t

sc

r

s

om in die

U

n

i

e

t

c

hl

y

,

in

oorwegiug

kau neem, h

e

t 750

D

uiL

se

r

s

waL

v

e

rl

e

d

e

wee

k v

e

rplig

i

s

om m

e

t (.

lie

Win

ch

e

s

ter Ca

s

tle n

a

D

uitsland t

e

v

e

r

tr

e

k

,

vo

t·m

s

in h

i

er

d

i

c

v

e

d

>rm

d ing

e

vul. D

i

t

is deur d

ie D

.

A

.

H

.A

.

(Duits

e

h

ul

p

ve

r

e

ni-ging

)

pe

L' lugpo

s

n

a

die

i

1

t1t1tigras

i

e-ower

hede

i

n

L

o

u

de

n

ge

s

tn

ur vir

h

ul

h

es

li

s

sin

g e

n

g

o

c

d

k

c

u

ri

u

g

.

P

LUI

M

V

EE

Ole Beste Ylrma om u PLUt~n·t:.l!:

J::.!ZllS en ander l'HOUUK'I'F. tmn

te stum Is:

C

.

M

.

EL

O

FF EN KIE

<E<lrm.) llpk

~lOllE~IAitK (Posbns 71,8~> :"ewaon

.IJD

&...

~n..

A.V 8

.0.

8

.

t.ylcbroor,;:oro, Ornfstcen_ruakera,

UeK"rnCnlo,·crscl,ernnro

Bloemfontein - Pretoria 130 1.'akke

Daar bestaan sterk moontlik-heid dat sommigc van hierdie

Duitsers verlof sal ltry om weer na die Unie tcrug tc kccr. Op

die Jaaste oomblik voordat die skip verlcdc Dinsdag Kaapstad verlaat het, is vcrlof vir 42

ge-deporteerdes verl<ry om agter

te bly. Die ondcrhandclings om ool< verlof vir die res tc l<ry was steeds aan die gang, maar

geen beslissing is ontvang nie.

Indien die onderhande!ings slaag, sal gepoog word om die \\"inchester Castle weer in sy spore met die nag na Suid-Afril<a tc laat omdraai. Om dit moontlik te maal< sal daar

so-wat £30,000 benodig word as

reisgeld en sowat .£50,000 as

waarborgsom. Dit is egter

hoogs twyfelagtig of die bedrag Jn die hande geln·y sal word. Jndlcn die D.A.H.A. hiervoor b

e-tan!, sal dit al hul fondse vir

verdcJ·c nood!eniging in Duit

s-Jand inslulc

BELAGLIK

\Vat van die Duitscrs moet

word, hang af van die besli

s-sing van die Britse eerste m

i-nister.

Dit !tom belaglil' \'oor uat die unie-regerlng, nadat hy hom

bercid verklaar hct om hierdie

Duitsers as ilmnigrante in die unie te ontvang, toelaat dat hulle eers na Londen moet gaan om daar gel,eut· te word in plaas

,·an in Suid-Afrilm.

Die Duitsers wat gedeporteer is, was voorheen \'ermoende persone, maar a1 hul besittings is deut· die Britse owerheid g

e-konfiskeer. Al wat hulle tans

besit is bagasie mel' 'n gewig ,.an 250 en £1 lOs. sakgeld, en

is dus nie in staat om die

no-dige kontante waarborg te gee

nie. Of die regering ...-an hier

-die skuiwet·gat gebrulk wil

maak om die Duitsers toelating

te weier, is natuurlik 'n moont

-likheid. B:ykbaar het hy nie die

mocd om reguit te weier nie,

en hoop om sy verantwoorde -liltheid nou as 'n onmoontlik-heid af te skuif op die

immi-):;'rasic-Iiggame.

@0~0

§&rL

h&JW DIE

~~IT!r§

WN!Iۤ)

Waarnemende gebicdslciet·

prof. G. Cronjc van Pretoria,

rig onderstaandc oprocp in verband met O.B.-Dag:

Temidde van die moeilll<stc omstandighede, met byna al -ma! en al!es teen hom en met

slegs sy cie taaJe volharding

en onwrikbare gcloof nan sy

kant hct die Ossewabrandwag gedt;rendc vyf. scs jaar die

stryd onvc1·moeid voortgcsil,

-enersyds teen die narlsvyande

van die Afrikanerdom, die l<a-pitalismc en die impcrialisme. en aJ1dersyds ter verwesenlil<ing

van die ideaal \'an Afrikanet·

-volksecnhcid. Die !trag van die

Voll<sbeweging !s nog geen

-sins verswalt nie en sy uithou-\'ermoe groter as ooil tevore.

Die Ossewabrandwag hot ge

-skiedenis gemaal< en voor die regbanl' \·an die geskiedenis sal hv die erkenning er:ang

wat s~mmige party-aanbidders hom in die huidige volkstryd

Geen

Verligtin

g

Vir Visser

en

V

a1n !BDerk

Die l\1inislet· van ,Justisie,

1\lnr·. 11. G. Lawrence, het aau

-g-clcondig- dat allc pot.ticl;c gc -vangcncs wat nog in die troul;

was tydens die amnestic, daar

-dcur be,·oordeel is, met l.aitson

-dering ,·an Leibbrandt, \'is!'ca· en \'an Bieri< wat ter dood \'Croor

-dcel was. Xormaalweg, '>O het

hy gese, l<an die gevalle nie

weer gou oorwceg word nil.'.

AnllCr ge,·aUe l;an egter weer

oorweeg word.

nil! gun nie. H;r is bereid tot

onbaatsugtige uiens .en as die slag gelewer moet word, sal hy

aan

die spits wees. Xiemnnd han hom verhinder om aan die voll,stryd dee! te neem nic. 'n Beweging rnoet egter die nodige geld he om sy ideale te verwesenlik Geloof en vertroue aileen is nie genoeg nie. O.B. -dag is aanstaande, - die dag waarop ons die geld vir die volgende jaar in hande moet he. Ellte l;ommando, cll\C Brand

-wag moet dadelil\ aan die werl;.

Die u.iterste i<raginspanning is

nodig. Probcer om 50 tot 100 persent meer as verle<le jaar to Iewer.

W

il Nie Dour

Botter

H

e

Amerika is bereid om groot

hoeveelhede botter aan die Unie

te lewe1· om in dle huldige te

-l<ort te voorsien, maar die Unie

is nie bereid om van hierdie aanbod gebruik te maak nie

omdat dit te duur is, na die 111inister van Finansies aange

-l,ondig het. Die Unie het on

-langs noodkrete · aan Amerika

gerig om hulp.

Amerika het 250,000 pond

batter aangebied teen 3s. 4d.

per pond. Op grond hiervan is

die batter geweier. Die prys \'an batter in die Unie is tans 2s. 4d.

Onderhande!ings om goedko

-per bolter in dle bulteland in die hande te kry, duur voort.

J3owys van hoc onoonlec llwn-dig die helc clCJiorlasic uit die

Br·itsc kolonic g<'sldcd, is die

feit dat daar 'n hc!c !H\nlal

Duit.">ers on<lCl' die uitt;Pslwples

rCIElE!lt!P.I~PlllriBOIIIBIIIIIIJ l,llil Ill I:! .Ill !JHIIJSIIIII!J

Vra VVaarborg

D.A.H.A. en die 1\aapl:\ndsc

n·ouckonutce vir noodlcniging

het 'n oproep gcdocn om waar

-borge van £100 of rni'C'r met (lie

doel om sovcc! as moontlilt \'an die Tangnojil<a Duitscrs wat

gedepor·t1wr is, na die l'nie as immigr·nntc tCI'IIg te bring. Gedurcnde die I'Crstc paar dae is rc<'ds wnarborgc vaLT £500 on tvang. l'l'lcnsc wat be· reid is om tc help ltan in ver -binding t reo met die sol,reta -ris, Hnopst rnat l 05b, of posbus 2·108, J\aapstad.

n.::J!I::JD:.~I~l'!'ICJII:IDII!!IEIIlllil:llllll!l!l'llllJIIilililllill& is \\'at ni<' net anti-I\azi is nie, maar· indcrdaad JH·o-Engels.

Duitscrs in Rnnpstad het met

'n mate van lf'eth·ermaalc na hierdic fcil V<'rwys.

E

11

kel

v

o

ucl

ige

Motor])ande

Nuwe soort buitebande waat·

-voor geen binnebande nodig is nie. 'n ideaal wat buiteband-fabrikantc scdert die ontstaan van die motornywerheicl

nagestreef het, word tans

in die fabriekc van die

Gooclrich-maatskappy vervaar -clig. Dit het navorsingswerk van meer as drie jaar gckos om dit 'n sukscs te maak. Sulke bancle sal op die hui -dige stadium net tot 'n be -perkte mate op die mark ge -bring word.

@~~B~il~all<2llai§

aU

<2

a

a

o•

!liaallll

§i

1\MIW Hi

WA

§

VJE

R

Tf

lEL

Deur W. H. COETZEH . . . . . . . . . . '10/-, Po1·to 2/-Die Geskiedenis ,·an Suid-Afa·iita, insonderheid die Groot Trek, die Vryheidsoorloc en die Eeufeesjaar, in beeld soos deur die kunstenaar gesien 111 Afdrukke waarvan vier

in kleur.e. Grootte: 71

_':!

_{dm. x 10 dm. 212 bladsye gebind}

in goeie linne.

D

i

e V

erst

c

cl

e

li

ll

,

in

g

v

a

n

di

e Ke

rk!

MIEil.Rll~

ill£¥

§

11'

t~IID

Dem· Ds. J. R. Albcrtyu, Ds. P. du 'l'oit en Ds. II. S. Thcr·on . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6/9 po!'!Hy.

Verslag van die I<ommissic van Ondersoek van die Gefe -dereerde N.G. Kerl<e na kerldil<c en godsdienstige toe

-staande in die nege stede van die Unie van S

uid-Afrika.

Wat is die betekenis van die doop? Wnarom cloop ons iemand? Wie mag gedoop word? Op hicrdic n ae en nog

bale ander kry u 'n duide:il<e antwoord in

IIDlllE

DeUI· Ds. J. D. VORSTER . . . . . . . . . . 2/3 posH~·. Die verhouding ,·an die jong man en jong meisie tot hul

Toekomstige Huis

Deua· C. en D. VAN ROOY .. . . 2/6 posu,r.

1. Die \'rou en haa1· lluis. - Bricwe van ·n moeder aan

haar dogter, wat op troue staan.

2. Die Man en sy .Huis. - 'n Vade1· vet·duidelik aan sy seun wat sy verhouding tot sy huis moet wees.

~

li

0

_@

_E

_®

_~li

_®§Umi

_m

IRS

CID

®

~

illl

gn

:mn

cri

®

R

,

.

.•. ONS JAARLII<SE WOLTJEK

Die oorspronklike Ka~.ps~ sknap wns

'n hnrige langbel!n di()r met 'n vet Sterr.

VDnnf !654 is nuwc bloed c::gtcr ingcvocr vir die verbctering "an cbnrdic skanp, en

mer 1812 se in\'ocrings is 'n r,roor myl -pa:d bereik.

-.

Vandag her ons mccr as 30 miljoen

wolskapc en die jaarliksc wolrjck be loop

rct:ds ( ll

t

miljC>cn. SkaapbocrJcry dra

derhalwe ''eel by tot die ckonomicsc

vooruirgang en welvaarr vnn ons lnnd.

Ook aao d1c •k>.apbocr kon VOLKSKAS

ceeJ!t got:ie d.i-.£o .. :e le,,er. ''·•::t.r-v.tn dac ~root eo

~rociC"nJr ~l"t~"ll bocre.ld,~nrc t:cruif:. Hit•rdie

dicnste sluil o.m. 1.0: lopcade tickrckemn~s.

~pa•n· en hele~~-:ms;~f3,..ilircltc. r~<rrcdu~ oo~he

(valuta) transak"i~.-. Jcu.r ~v de ::t(:C'otc co

kones--por·u.lt:-n(e in :sl die ,~crn.a.am.S(c lanJe van die \\CrdJ.

HOOFKANTOOR: PRETORIA

lONDEN AGEUTE: lloyds Bonk Um;tod

BLADSY V1ER ,.DIE 0.13.," WOENSDAG, 28 MEI 19<17

--

---

---

--

----

----

---

---,on

;

O.U .• " WOEI'i!:'DAG, 28 J\IEI 19-17

W

orte]

v2u1 Par!

e

meRlt

Se Swaliheid

Dat minister Colin Steyn met sy eerste paaiement bestaans-bc,·eiliging, soos hy die werkloosheidsversel<eringswet bestempel hel, ·n pupheid openbaar het wat genoeg is om 'n streep deur

sy kabinetspos te trel<. sal enigicmand wil cr·kcn wat nie dcur

partytrou tot stomheid gcslaan is nie.

Wat hct nou gcbeur? Die minister loads 'n wet deur die parlement vcrlcdc jaar· wat 'n paar maande ge:ede ,·an toepassing

word op aile groepe van wer·kers. Die doel daarvan is om werl

<-ncmers teen wcrkloo:>hcicl te versel<er. Ons het reeds op sekere gevaarlikc Jwnsckwcnsics van die wet gewys. en wil nie nou

weer daarby sU!staan nic. Al wat ons wil bel<lemtoon is dat 'n

groat dec! van die \\'Crltncmers. bitter gelmnt was teen die toepas-sing van clic wet op hul:c, en so algemeen was die ontcvredenheid dat die minister· daarvoor geswig, en voorverlede wee!< aange

-1\0ndig het dal hy die wet gaan opskort. Verlede week hct die 1\linislcr dan ook formeel in die parlement kennis gegee ,·an die voorgcnome opskorting. matH pas 'n dag later kondig die l we-rantr aan dat tlir mini-.tc·r sy bcsluit om die wet op tc slwrt lll()<.nllil; in ltl'ruttr\\'eging- gaan neem nadat 'n sterl< afyaardiging nit !>Y ric p:u·ty hom daaroo1· gesprcl'lt het.

T\\'El:: OORWI-XilXGS

Volgcns uitlatings in die pe1·s gepublisccr, is die minister deu1· twec oorwcb'ings da:.11toc gcdwing om sy beoogde herroeping te herrocp.

Uic t'l·r:-.tc IS <lat dir party dan nou met Icc hande die ,·erkicsing a::tn die R::tnd t•';:'t'moet sal moet gaan teen -~ rbeidcrsl;aflllidntc wat munt t:ann -.laan uit die gcbrelc aan bestaansbevciligin g-maat rrcb, rn di1• t weedr is dat die voll< die indrul; gaan !try dat dit• rcgcring ,·nor die amplclil<e opposisie geswig het, en dit dus laa«g-encemdr sal beYOOl'<lcc!. Albei die oorwegings is dus uitsluillik op partyYoordeel gcgrond, wat ten duidclil<ste

aan-toon hoc daar in die partypoliticke staat gcen ag geslaan word

op die bchocCtcs en l)egccrles van die voll< nie, maar dat voli<S· telang- lconsckw<•nl ondergesl<il< gemaal< word aan partybelang-.

i\Iini!'-trt· ::;tcyn crlcrn l.'aamlil< CCI'S die Ycrset van vollo.;J;ant en

ondernr<·r:l om dir \'Oil< se sin tr gee dcm· die onbclwolcte wet

op te slwrt. En 'n pnar dar Inlet· gee hy toe aan drul< uit s,v

eic IH;ulm-. wnclat H.Y tocgewing aan di<! \'Oil\ deur die and('r partyc uitgeiluit !.:ll word.

Dit is \'cral die twcedc oorweging wat ons onder die aandag ,·an ons !t•scrs wil b1·ing, dit naamlik, dat die regcring liewcr homself bespot:ik maak as om die opposisieparty die geleent-heid te ~ec om homsclf op die sl<auer t<! ldop as die luag wat die r·egcl'ing tot belcr :nsigte gcdwing het. Aile partyrrgerings ;._ buiteng-ewoon grYorlig Yir hicrdie pe-sccr~· ,·an sy tc«'nstander. en dit i-. "''I<Cr nie ;•or·dl'l'\\'e ni«' om tc \·crl;'aa1· dat t~:c gr·ootstc

rem aan di;· \'1Hlrttl1!-:'ang- ,·an 'n \'Oik onder tlie partystclscl juis

hierdie ~~·,·•wligheid Yan 'n regcring is. As 'n opposisie werklik

onselfsugtig die belange \'Un die :and sou \\'OU bevorder, sou dit voorwaar bctalenci gewces het indien hy net die teenoor·gcstclde wou bcplcil ,as wat hysclf bcoog. Dit sou die maklikste manicr gewecs hct op1 sy egtc standpunt deurgevoer te kry. maar dan sou die rcgcrcnclc party a! die krcdict ingeoes het, en die eintlike doc'! Yan dil' npposisir, unnmlll< om nan be\\'ind tc kom, sou hop

e-loos in die wide gc·ry word. Hy t;OII in die ,wocstyn" mocs bly. VOORBEEJ.D

Op 24 April ''anjaar is daar 'n hewige debat in die parlement

gcvoer oor hulp\'erlcning aan boe1·e in droogtegcbiede. Uil die

loesprake hcl dit geblyl< dat regeringslecle dit baie moeilik gevind hct om nee tc

sc

op die billike "ersoeke ,.an opposisiekant. Maar hullc moec; nee se, en toe daar fcitlik geen grond voor was om nee te se nie. hct ccn lid met die hele sak patats tc voorskyn gekom en sy rege1·ing sc daadloosheid as volg \'Crdedig:

.. EI< din!; my ngb. vriende aan die oorl;ant wat hier so

baic praat. prnat hoof~aal<llli sodat die ,·oll> daarbuite !tulle !ian hoor. llulle probccr die publici< wysmaal; dat hullc clir pcrsonc ic; "at die rC!;l'l'ing oorrec·tl om hulp te verlecn aan die boc1·e of in <·nige andrr saal• .. AI die vertoe wat gerig is tot tlic regrl'in~ dcur !cdc aan hierdie l<ant wat billik is en wat

gercg-verdig ill, is tocgcslaan, maar sodra dit gcbeur, cis die

oppo"bie die lcrcdict daar·voor."

En licwer as dat die volk dalk l<an clink dat die opposisic slimmer of sterkct· as die reget·ing is. moet die voll< maar· ly.

Dil beho01t clarcm tog vir die politici self duidelik te word

op die lange duur dat geen vo:k en geen land onder so 'n p e-stelsel lank l{an bcstaan nie.

Vir die Osscwal>randwag is daa1· op die oomb!i]{ twee d ocl-ein<les voor oe: Die een is om by die volgende verkiesing ontslac

te raal< van die Smutsbewind wat 'n positiewe vyand van Suid-Afrika is. en om daarna die volk na die beste van sy vermoe tc oorrced om 'n beter stelsel van volksregering te aanvaal'. As die huiclige parlye, uii wie se geledere ook al stemmc opgaan teen die uitgcdicndheid \'an die parlementere stelsel, daartoe wil saamwcrk, maak dit die taal< so,·eel makliker. In ell< gcval bly

dit die ,·erant,,·oordelikc taak van die Ossewabrandwag om hom te beywcr \'ir die redding van die volk langs beter wee as die huidige anticl<e Britsc stelsel wat miskien eenmaal sy nut gehad het in dir dae ,·an die kapkar en driewiel. maar beslis nie meer in die atoomeeu nic.

BJESOJEI(

Om 'n sitting ,·an die V.V.O. in ~ew Yorl< by te woon is nic so maklil1 soos om na die Volks-raad in Kaapstad te gaan nic. I'aartjies \'ir· die b~·"·oning \'an die rand of vir 'n vergadcr·ing van ccn van die ,·celvulcligc

komi-tees moct ccr·s verkry word; maa1· om die kaartjies in die hande te lo·y is nog maklil<er as om by Lal<c Success uit tc kom.

Dit is sommcr 'n optoggic. 'n

Mens wect die plek is in of nahy New York, maar ,.an Pcnnsyl,•aninstasic in die mid

-dcstad is dit 'n reisie met tJ·ein

en bus Vall byl<ans 'n uur. Daar my tyd bepe~·l< was, het cl< dit dus net rcggelo·y om tweemaal na Lake Success te gaan.

Waar di~ bcsprckings oor· die Indier-l<wessic en die in'ywing \'an Suidwcs so baie die aanclag van die publici< gcniet het, het cl< en van my medcreisgenotc. gt:,·oel ons moet darem n slag-gaan l<yl< hoc lyk die plch en die mense wat so oo1· sake van ons land brslis. El; moct

"e

dat c.: I• die irHI rul; gel;ry hl't dat baie Amerilnlnl'rs sc be-langl'tcl!ing- in hi('t·die Su id-Afr·il,nnnsc aangclren theid nic

:>o sec,. was oor cHr llcginset wat dar11· anngeroer is 11ie--clit ool< wei - maar· wei !n di(} botsin:; van 1 \\'<'1' bcl;endr figure. nl. Jan Chl'istiaan Smuts en mev. l'>andit. En o!! hrt ons vcld -maarslmll< tlanr· nic kaal van aigclwm nic! VOOGDYSKAP

By die ccrste cesoek het ons 'n silting" bygewoon \'an die komitce oo1· Ekonomiese en

;1-raatsl,aplil<e Sal<c. Die middag is sel,erc aspekte v::m die voog

-dy!lkap van Australii:i oor Ku-Cu:nca bcspreek. Die Austra-liesc ,·ertCCI.\\'Oord;ger - een of andcr rcg"sgcleercte - hct sy saal< gocd gestel en o.a. ;;ewys op die fcit dat die inwoner;; ,.an die eilancl nog cintlil< barbare is en nog !ani< onder die ,·oog

-dysllap van Australic hehoort tc bly or daar l'al andcrs chaos bcstaan. OnmiclcJe:lik hct daar obstr·ul<sic gcl<am van die ,·e

r-tecnwoordigcrs van Indie, Joe

-goc-Slawic en Rusland (Vishin

-ski was die spreker). Croot

-BJ·ittanje hcl sy dominium on-dcr·stcun tcrwyl clie Verenigde State. Mcksil<o en China ·n mi

d-dcwcg ingeslaan het.

9§

.

A

o

M

o

et

Enge!and

Nou Help

9

In die buitcland kom poli· tiel<c waarncmcrs a! meet· on·

der die indruk dat Suid-Afrika Br·ittanjc !n die toekoms sal moet ondersl<raag en onder-stenn.

Hierdic besl<Ouing is ttit mccr as ecn bron afkomstig. ,.Suid ,-Afrika is 'n ontsag'il<e ryk ei1 onontwil<l<elde land, .en !<an Brittanjc onclanl<s C.:lie likwicla

-sie van Inclie en die Nabye Oostc in staat stc! om 'n onaf -hanklil< c groat moondheicl te

word," hct die Amcril<aanse po-lilieke l\Ommentaiol' Lippman

oor die radio vC!'I<laaJ'.

Die New Yo1·k Times het in dieselfdc · ,·er·band verklaar:

,.Suid-Afril<a \'Cr \'an enige moontlil<c vyand verwyder en

ook ve1· van die oorwe

ldigen-de mag van die Verenigde State .... bied 'n ideale

ter-rein vir 'n a:ternatiewe hoof

-stad van die Britse State-bond."

AAN

Die Minderheid

Delli' d1·. ERIKA THEROX

(Die ,.c,·tecnwoordigcr ,·an die Unie van Suici-Afrika,

wat ook sillin; op die komi

-tee het, was die hele tyd nco't aanwesig n:e- ons het daar -na gehoor dat ons mensc glo in 'n ande1· l<Omitce in 'n erg

dramatiesc woordestl'ycl ge

-wikkel was met mev. Panclit).

SOKDER EINDB Vir ons A!l'il<aners wus dit

interessant on\ hicrdie gcrcdc-kawcl aan te hoor, want die probleem het natuurlik in sc-l<ere aspekte ooreengestem met

die Suidwcs-kwcssie. Na 'n twcc

uur het ons maar wec1· geloop.

want aan die gepraat - sondcr enige resu!taat - wou daar nic 'n einde kom nie.

Die ,·crtrel< waar·in die sitting

plaasge,·ind het is besondcrs

aangenaam i:lgcr·ig \'ir hesor kers. Daar is sitplekl<c \'ir se-ker 'n 200 persone. en ·n mens

kan maar· se clat ons, wat in die

heel voorste ry gesit het. ampcr gevoel het soos lede ''an die

komitee. Die tafcl \'ir die l< o-miteelede is in 'n ha!we sirl<cl

en in die binnestc kring is llic

tafels viz· die joernaliste en die

tolke.

TOLKE

Dit was die toll<e wat vir ons eintlik oie interessantstc was

Vall die hcle gedocnte. Die twer offisielc talc van die V.V.O. is

Frans en Enge:s. \i\'ord in

Frans gcpraat, word dit onm

id-dellil< in Engels vertaal

e

n

om-gekeerd. Die Russe prilal deur-gaans in hul moedcrtaal en

dan moet dit in sowel Frans as Engels ,·ertaal word. Daa1· is cen to!k - hy was reeds as toll< wc1·ksaam by die Voll<cbond in Cene\'e - wat op so 'n lewen-digc en interessante manicr \'et·

-taa~ dat dit ·n plesier was om na hon1 tc luistcr. Hy hcsldl< ook oor 'n wonderlil;e gchcue.

Ply maal< geen notas ''an die

toesprake nic maar ,·ertaal so ,·an geheue af. {Die lengtc van die toesprake is bepel'l<). Die

mee1·derheid van· die tocskouers

het gcmeen hy was die held Ynn

die middag!

Dit is vanselfsprel<end clal so 'n gedurige vertaling van aile

toesprakc tog op die lange duu1· ' sommcr baie vervelig kun raak

vir die toehoorder. 'n l\Iens vra

jou dan net gedurig af hoevrcl tyd daarmee nie verlo1·c gaan en hoevcel ge:d daardcur· nie

verspil word nie. :'lfaar dit l\an glo sei<CI' nie anders nie!

Eli het die \'en·cJigheid \'CI'al gemerk by ons tweede bcsoel< aan Lake Success toe ons ccn

aand 'n gcwone raadsitting by-gewoon het. Die briljantc en

sjam1ante tolk was die aand nie

daar· nie en sommigc van die tolkc het gestrompcl en gemom-pel oor hu'le \'ertalings. Som:>

het el< my amper ,·erbeel ck

kon :>.ro:oto,· sc Russies b1'ler

,·erstaan as sy spes:atc toll< sc

Engels!

DRAMA TIES

By hierdie besoel( hct ons

-so het die koerante die volgcndc

dag gese - 'n baic dramatiesc

sitting van die rand bygcwoon.

Die aand het dit ampcr gelyl< asof daar eenstemmighcid gaan

kom tussen die Russc en die ander grootmoondhcdc oor clic ontwapeningsvraagstuk. S i r Hartley Shawcross. die beson-derse self,·ersekerde •\'Cl'teen-woordiger ,.an Croot-Brittanje. het net baic dramatics en we

l-sprekend daaroor gcword. Late•·

in die nand hct dit g('blyl; dat die opgewondcnheid ,·oorbarig

\\!lS, \\ant di(' Russe hct glo die I::ugel:,e \'t'rl,cerd \'(:r...raan! Haar h du" hair gepraat maar totaal nil;:, ''<·nig nit·.

PEPERKORRELS In die raadsaal sit die besoe

-l;crs agtcr in die ~aal op dicsc'f

-de v'ocr as die lede. Ce,·olglik lutn 'n mens net hul!e agtcrko p-pe sicn - behaJwe natuurlik wanneer 'n lid praat en voor

r.

.

v

die mil<rofoon moet gaan

stuan. Wat my die aancl gctref

lwt I.Jy die studic Yan die agter·

I<Oppc Yan die lede \·an dih V.V.O .. was die tekstuur ,·art

scmmig-.' se hare. Daar wa,.. d:nt·m mcer pepCI'I\Ol'l'eis oncJ(•I

httll<' as wat c>l; \'1'1'\\'ag het. Dit

wa.., wcrl,.ik opnlllend hoe die suh' rr blanl<c \'C·rteenwo•,r:ii-gc~~> "l<aars die hclHe ,·an dif;

lrde u;tmaak As 'n mens IIi•·

ou S(KJI so beslwu dan l>an ;,

bait g'<H'd begry<> <ial Suid-Af;;_

l'a b,Y daardie ,·crteen

woordi-~er·!> maa1· l'~' alii< \'ET!edc jaar

'11 simp~lt:elie gehnn1· sou I<O!•

l;r~·.

Die tecnwoordigheid ,·an ;>.ro

-lotO\' di(' aand het taamlik baie belangstclling ge\\'el< en mceste van die bcsoekers :;e oe was maar tr!kcns op hom gerig.

(Later hct ek \'erneem dat dit

d eselfclc aand was \\'at Byrnes vir die besoel(ende ministers \'lln buitclnndse sake by 'n dinec ontha<L! hct en Molotov, toe die ~aste a! begin opdaag. laa!. wcet llet ctat hy nic l<an kom nie want sy plig is b~' die

raad-sitting!)

KOPPIG •

rn tecnstclling met die effcns d1·amatiese. self,·ersel<crde op·

trcde van Shawcross, is llioloto,· cem·oudig en skugter in \'OOr·

l<ams en oplrede. Hy het 'n paar· maal die aand a~'l die de

-bat deelgcnccm - as hy praat bly sy gcsig §trak en sonder uitdnrk;<in;;. S,\· stem !dink cen

-tonig en uct eenmaal. toe hy

raie ernstig geword het. het hy

sy stem ,·erhcf. 'n Mens !cry die indmk dal jy ·n baic gede

-lermineel'{IC. l<oppige man VOO!'

jou het.

VI:'oo!NIC

\\'at op my die meeste indrul<

gcmaal< het die aand was twee dingc wat met die eintlike ver

-rigtings net onregstreeks tc cloen gehad hct. Die eerste was die becldradio-apparate in die \\'ande:gang net buite die raa

d-saal. waar 'n mens baie mooi

die verrigtings in die saal kon aanhoor en beskou. Die twecde \\'as clnt. toe ons teen 12-uur die nag weer· op Pcnnsy

h·ania-stasic kom. en die eerste uit

-gawcs ,·an die ,·otgende dag sc Xcw York Times koop, ons daar

op die \'Oorblad die \'olledigc \'erslag lees ,·an die ,·errigtings van wat so 'n uur Yan te,·orc in die r·aad plaasge\'ind het. Selfs Sir Ha1·tley Shawcross se rooi sakdocl< en ,.dashing" optrcde hct cen·olle verme:ding gel<ry.

En hicrdie twee legniese \\' On-derwel·kics het my weer laat moed k ry ,·ir die mensdom!

D

lL1l

it

se

B

rein

Moet Help

Rusland het tussen tien- en

twintfgduisend Duitse "·eten

-sl<aplikes en tcgnici uit Dui

ts-land vei'\\·ydcr· om in Russiese nywerhede te werk, aldus 'n \'••rslag ,.an die Amerikaa."lse Ylootdepartcmen t.

BLADSY VYF

11DIE O.B.,'' WOENSDAG, 28 MEl 1947

--~---

- -

- -

--

-

-

-

-·-·

-S

r.a

a-tsdffeKu

G()]an

Da8k

Amp~~KuJJr<e

Onvoer

-_.~( ·weens die tcl<ort aan gekwa-' lifiseerde personeel oonvecg die :·egering dit tans om ampte -nare vanaf die buiteland in te VOel'.

Die Boerejeug van Yandag is die Boerevoll< van die toekoms.

Uit die jaarvcrslag van die

Staat;;dienskommissie blyk dit uit die 1,011 pcrsone wat die

afge!ope jaar in die staatsdiens

aangestel is, net 'n sit ra· e 335

die bctrekkings aanvaat· het.

Dit moet hoofsaaklil;: tocge

-skryf word aan die ontevrcden

-heid van amptcna1·e reeds in

cl:ens en die slegte naa'.n wat die 1~egel'ing vir die sta·,lt~diens

ven\·erf het.

Daarom is dit nodig dat die jeug van ons voll; in 'n Voll;sjeug

-boweging ~<llamgesnoer word waarin hu!le georganiseer;i l;an op

-tree iu <liens ntn tlic vadcdand. In hierdie behocfto om J;ocrs\·astc

Ieiding :~an ons jcug te g•·c, voo,·sien die 13ocrcjeug, die jcug

-bewcging van <Ee Ossewabn\ndwag.

D i c Staatsdicnskomm:::;sic ·

verklaar dat dit dringentl no

-dig is om vaklmndige r.ul . .:> hy te kry. Gedurendc die afgel<'pc

jaar was daar gevaar van ir

.-eenstorting in die cliens en in baie opsigte is die bree~;punt

bereik.

Die Boerejeug wil die mooi -ste en skoonste van xlie ver

-I-cdc bewa::tr vir die nageslag.

hy wil die vreemde vervang n1:et dit wat volkseie is dcur

praktie~~ bel.angstel!ing jn

lands- en volksdicms by ere .icug aan tc wald<or.

Die Baercjcug bied ruimte vir· aile blanke Afrikanerki

n-dcrs van 18 ja·ar en jonger, wat hulle gewig berejdwillig -lik agter ·die doelstellinge

in-gooi en onder gercgmatige ge

-sag wil sa·3.mwerlc Dit be

-sla•J.n uit vcrskeie afdelings

Bocrcseuns en Boeredogters en

ook 'n afdeling Bc:~rcltJ:.engoed.

LEUSE

Die Bocrcjeug. wat eendag die fakkcl moet. oorncem uil

die IJ.::md ,·an die ouere geslag.

het as Ieusc ,Diens ter ere van

God, volk en vaderland''. Die

veldJ,ornetskappe v~:gader een kccr par week en aancag word

ondct· mecr bcstee aan uitstap

-pics, lanclsdiens, hande-arbeid,

mc.zdcrkunde, lcsings en do

-monstrasies asook sang en

spele. Tydcns volksfeesdae word keurigc optogte gereel

.en tydens val<ansietye word

fietstoere ondcrneem of ver

-gadcr die YCl·sldU.~nde afde

-lings in kampe waar in

ten-siewc opJ.aiding ontvang word.

Di.e Boereji:mg maak geen

gcheim daarvan dat hy die

)

ode WDI M

et

H

.

N.

P

.

Sa

amw

erk

'n Beroep op die Kasionale l'arty om tc help dat daa1· 'n )Jeter verstandhouding tussen

die Jodc en die Afrikaners tot

stand kom. is die afgelope week

gcdocn Ueur 'n Kaapstadse

stadsraadslid, Isaac Frank, in

'n brief aan Die Burger.

,Die lyd het aangebrcek dat

die ~asiona1_{,e Party sy bclcid}

nangaandc die Jodc in hierdie

land moot vcrancler. Is daar

cnigc rcde om haatdraend te wecs ?'' sltryf hy.

Hy verldnar dat die Jode ge

-durende die oorlog pro-Bl'its was, maa1· ,·andag is dit an

-dcrs. Hy vra dat die H.N.P.

'n {lcklarasic moet uitvaardig waarin hullc verklaar dat hulle bcr'cid is om die bloedven,·ante van Jode in Suid-Afl'ika toe te

l

nat.

,Ek was jare !ani< !eier van die ~asionale Party in die Noordwestc," skryf mnr. l<'ranl;: ,·oorl'>. ,,:; ... rocnic toe·

laat dat ons vervreemd raak

11ic. Kom tc voorskyn met 'n

dui<lelike beleid aangaande immigrasic en Palcstina." Daar is baie Jodc, so ver:

ldaar hy, wat tot die geledere van die Kasionale Party sal te

-rugkcer as Jg. sy ,belcid van

rasschaat" sal 'aat vaar.

enigstc J.eugbeweging is w.at doelbewus stry vir 'n onaf -hanldil<e vrye Republiek in Suid-Afrika nie. Verder.~ inlig~ing oor die Boerejeug J;:.:m verkry word van Boe?,ejc·ughoojkww·tier, M.e-ycr -gebo-u 9, Kerkstm.at, Potchej -stroom. Dit is al oorbekcnd dat die hopclose die:nsvoorwaardes in die staatsdiens, veral t.o.v. be -vordering, aile amptenare met

ondcrnemingsgees uitdryf na ander vertalcldngs van die Jewe.

~

fl~

N

~tt §

tt

~

~lktim

e

't- ,) 0

).;.

;:;

~

~~

~

~~ G~ceSJ@rr

~f

)N

@

ali

i~

@

(;U»

rt

~

i

marm.J1Im~

V

ft

~

In die jongste uitgawe van sy lyforgaan wys adv. Pirow

op tlie noodsaaldil<lwill dat daar gecstlrif by aile nasionaalgesimlcs

aangcwal<lter moct word indicu daar op 'n oorwinning by die stembus gehoop word. Sull<c geesd1·if Jmo aileen kom as <laar die nollige welwillcndheid tceuoor tlio vcrsldllcndc nasionaal

-gcsinde grocpe gcopcnbaar word. Adv. Pirow Ida dat ondruli{S sy t:oosegging van onvoorwaardelike steun aan die opposisie, daar Yan H.N.P.-kant nog gecnwelwillendhcid jeens hom bcwys is nic.

,Die Malan-Havenga-ooreen

-lwms is nog net in beg·nseJ bc

-reik,'' word verk:aar. ,Die be

-sondcrhede daarvan wag nog op

O,Plossing en die vyande van na-sionalisme in Suid-Afrika hoop vurig dat dit nog gaan skiP"

breuk Jy. Ongeluldtig is hier

-die verwagting ni.e tot ons v

y-ande beperk n:e. Ons bestc vricnde is met bedenldngs ver -vul oor wat nog J>.an gebeur,

wetende hoeveel kleinsieligheid

en selfsug daar nog op strate

-giese p:ekk<; ingegrawe sit. ,Oor-optimisme aan die l'aot \·an sommigc Party-Icdc is mis

-Idcn die gevaarlil,ste rots ondc1· water. Ilullc djnJ' hulle kan wen, selfs sonder die ander na. -sionaalgesindc Afrilmners," a

l-dus die blat!.

UITERSTE ll"\TSPAKNfNG

,Laat niemand hom illusies

maalt nie. Die uiterste krags

-ontplooiing waartoe die Afri -kancrdom in staat is, sal moet kom. Skoorvoctende Ju·uisic -tr·c)d{Cl'S het wei nut, ma:H huJle kan van cneindig groter nut wees as hul gulhat·tige gecsdrif daarby Iwm. Daarsondct· mag ons n!c wee,· 'n Jo·agmet.ing aan-pal' nic.

,Die Nuwe Orde het sy volle

steun beloof aan die Afrilw.ne r-front. Hierdic onderneming wat van die hoofle:ding uitgegaan het. was nie by a: ons onder

-steuncrs we:kom nie. Nogtans

staan ons daarby en verwag

ons dat dicgene wat onwillig voel - om begryplike rcdes

-hul hulp in voile mate sal gee. Vir hierdie houd;ng het die

Nuwe Orde tot dusver in die

openbaar geen er:tentlilth.eid

ontvang n'e, behalwe van die

H.N.P. se lwerant in Kaapstad,

wat sekcr nie dcur meet as

een persent van ons Transvaalse

ondet·steuners gelees word nie.

ATMOSFEER

,Hicrdie suinigheid met 'n

openbaring van welwillendheid

is een van d:e gevare. Dit sal ons houding in geen opsig ver -andcr nic. Dit maal;: vir ons nie saak nie, maat· clit hou wei 'n gc\·aar in, dclll·cln.t die gunstige a.tmosfc<w vll· daanlie bruiscnde oorwinningsdrang nie deur so iets bevor<ler word nie. Die Iei -ding van die H.N.P. in Trans -vaa: hoof nie te hoop op 'n klomp Canossa-gangers wat vir hom vurige wapendraers sal word nie. , Die gewone man en vrou wat <leur die jare van ver

-vreemding gegaan het, is van

-dag bereid om hul volk se saak

bo persoonlike g.;voelens te stel.

Ons dring in die naam van clie Afrikanerdom by hulle aan om

in alle omstandighede hierdie

houding te handhaaL Ewe

drin-gcnd wi.l ons waarslm dat wel

-wi:lendheid van albei kante

moet Jwm."

§kuif N

a

der

A

a

n

Rusland

Bt·ittanje hct 'n nuwc ontwerp

vir die hersicne Brits-Russiesc

verdrag opgestel wat die huidi

-ge Russiese bcsware uit die

weg ruim.

Britse l1U\lSblaaie het die

af-gelope tyd gekla dat Brittanje

verplig word om by Rusland hulp te :::oek Daar is ook 'n groot Brits-Russiese transaksie op hande.

GEKlfEUfR

VIR

NUWf

D!fNS

t<liHJ~SI?ESIALJTIE&liE

PAAR

l

S

T

OOMWASSERY

Posbu~

3

5

Foon 2

1

4

*

WA$

*

~{l

fW

~

*

DROOG

-H

COO

N

MAAK

DIF PAA

RL

H

U

GJE

N

OOTST

ASH~

t

Goe

de

r

e

H

alf

t

ar

i

e

f)

Bring u oogarts se voorslu-if vir brille na ons. GOEffi WERR TEEN BILLIKE PRYSE.

GEHO

O

RAPPA.R

AA

T

TI)n~

v

@@

ri

~

~;r

~

fklk~lr

"'

~

rrv

~

~~&:

Ke

r

k

la

a

n

,

KAAPST

A

D

.

Ma

i

t

l

ands

t

raa

t

, 3

LOEMFON

T

E

i

i\

.

Bcsoek ons of sluyr om Besondcrhede. ~

MAIRKAGlE

N

l§

KA

IP

•• 1\

VROIElE

r~

~O!RlE-MAlR

K

KAAPS

T

AD

0

;

BetaUng geskied onm!ddelll~ weekllks, maandelllt& of

soos verlang

!Beste beersende pry~

~fiNNAAR

lEN

VAN §

C

BO

O

R

Eien.aar: GUSTAV RETIEI'

G

ry

s-h

are

:

Antigrys

herstel aile gryshare tot hul na

-tuurlike kleur. Dit is vry van

kleurstof of skadelilte hes tand-dele, verwyder skilfers, bevo r-der kopvelkwale, Jaat hare groei, ens., 5/6 per bottel, pos -vry. Kontant met bcstelling. Ook kan blindederm en ander

-operasies vermy word en aile

siektes en kwale met kruie en ander geneesmiddels behandel word. Sltryf, gee besonderhede aan: DIE BOEREVROU. Pos -bus 7559, JOHAl"\TN'"ESBURG.

EXCE

L

S

I

OR WYN

E

,

B

RA.N

D

EWYNE

EN L

I

KE

U

RE

JJte atomoeucnae Grnnkles. VIc slwonste vnn IU<'ur. dle f),lSte ven J:('llr \\nt

u oolt geproo het. .UmnkJc.s wnt rl.lo nuccn prsse wen ap t<-ntoonstelHu;;N nte: nuulr wat (leur nne fJ;'llJlrOCwcra nnngCJ)·rys worcl. ~ PR Y S L \ S WYNE: Ou Port .. 2/9 Inwnllue Port· . . . . . . . . 3/3 Spcslnal Soet . . . . . . . . 2/9 12/6 Wit en Roo! Jeripll<o . . 2/· 10/. Wit en Root Malmsey .. 2!- 10/· Wit en Root ?\lusl<adel .. 1/11 9/6 Soot Port . . . . . . . . . . 1/ll 9/6 Port, Pontak. Worcester Hocl< .. 1/!0 9/ -Spcsiale Sjerrlo (Soetcr!g) 1/10 9/ -Goudkleurige SJ~rrle l/9 S/G Ou l3ru!o Sjerrie . . . . . . 2!6 .. Cocl<tl\ll" . . . . . . 4/3 Vermouth (Droog of Soet') 3/ -Swartberg Sierrlo . . . . . . 2/9 llROI·: WY:--£:

Boergonje (Root) .. 2{

-n'te~linr; (Drol! Wit) . . . . 1/9 l ' l l l ' S L Y VO.'iliEL\I'H\E: Grand Spumantc (Socterif:) . . . . . . . . 10/3 Grande Spleodorc ( Oroos> 7/9 Vookel l3ocrsonJe .. 8/9 I.IIC\NDEWYN: Aurora V.S.Q. (Die allcrbcste) 10/· Eurel<a . . . . . . 8!6 A.l. . . Sf -Royal . . 8/6 Boegoc . . . . . . 7/6 LIIU:UK:

Pepcrmcot, Pcrsl<c,

Ap-pell<oos. Plesa.ng . . 7/

-I<crsie, Anys, Gemmer.

NaaltJie . . . . . . . . 6/6 Van der Hum . . . . . . 6/6

JE:\'£1\'ER (QlN):

Dro~. Lcmocn. Snurte

-moen .. .. .. . : .. 7/6

VJ!;HJ(UU.t:'SVOOJ{WAAKUJ::S: (1) l:lestclllngs moet bcstaan uu 12 botte, or

5 gcllln1; vnatJle. o! veel\'Oud anarv&n. (2) Voeg by 20/· deposito per vn tJie

or ~/- per Klssie me\ bottels. H!crdle deposito's word on<lclik aan u tcrugbc ·•nl op ontvnnss van dlo tc~ gocd. vrn~gcld bctaald nn Viakteptants·St3>Sio. (3) S• 1•

Kontnnt ntus deposito's met bestclltns; or under !ewer oos k.b.a. u onaste sta

E

XC

ELS

I

OR WY

NIH

AKEHY

(

EDMS

.)

B

P

K.