• No results found

Voeding van melkvee met weinig ruwvoer : resultaten van twee vergelijkende proeven op "Zegveld" in de periode 1971 - 1973

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Voeding van melkvee met weinig ruwvoer : resultaten van twee vergelijkende proeven op "Zegveld" in de periode 1971 - 1973"

Copied!
28
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)

Voeding

van

melkvee

- .

met

weinig

ruwvoer

I C I

PROEFSTATION

VOOR

DE

RUNDVEEHOUDERIJ

L *

,

.

' h l t a f e n

van

twee

uergel#kenale

proemrt

00

.,ZepZd9'

.in

de

periodè

1971

-1973'

Ing.

+j.

Boxem

(2)

P R O E F S T A T I O N VOOR DE RUï'dDVEEHOUDERIJ

VOEDING VAN M E L K V E E M E T WEINIG RUWVOER

R e s u l t a t e n v a n twee v e r g e l i j k e n d e p r o e v e n op "Zegveld" i n d e p e r i o d e

l 9 7

1-1

97

3

Ing, T j , Boxem

(3)
(4)

INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING 2. LITERATUURGEGEVENS 3. O N D E R Z O E K O P " Z E G V E L D " 3 . 1. P r o e f o p z e t 3. 2. B a s i s r a n t s o e n 3. 3 . K r a c h t v o e r 4. R E S U L T A T E N 4. 1 . V o e r o p n a m e v o o r h e t a f k a l v e n 4 . 2 . Z e t m e e l w a a r d e - o p n a m e v o o r h e t a f k a l v e n 4. 3. V o e r o p n a m e na h e t a f k a l v e n 4 . 4 . V o e r o p n a m e e n m e l k ~ o d u k t i e 4. 5. M e l k p r o d u k t i e , v e t - e n e i w i t g e h a l t e

4 . 6 .

G e z o n d h e i d 4 . 7 . C o n d i t i e v a n d e d i e r e n

5.

DISCUSSIE E N CONCLUSIES

6.

S A M E N V A T T I N G / S U M M A R Y 7. L I T E R A T U U R O P G A V E b l z . 5

6

8 8

8

9

11 l l 12 12 14

(5)
(6)

1. INLEIDING O p v e e l m e l k v e e h o u d e r i j b e d r i j v e n n e e m t d e a r b e i d s p r e s t a t i e p e r m a n s t e e d s v e r d e r toe. D i t i s m o g e l i j k d o o r d e ontwikkelingen op h e t g e - b i e d v a n b e d r i j f s g e b o u w e n a l s m e d e d e v e r d e r e l r l e c h a n i s a t i e e n a u t o m a t i - s e r i n g . D a a r n a a s t o n t s t a a t e r d o o r de s t i j g e n d e k o s t e n e e n s t e e d s g r o t e r e d r u k o m d e a r b e i d s p r e s t a t i e v e r d e r op t e v o c r u u i , M e t d e s t i j g i n g v a n h e t a a n t a l k o e i e n p e r m a n is ook h e t a a n t a l k o e i e n p e r h a g e s t e g e n , o m d a t d e o p p e r v l a s d e g r o n d o p d e m e e s t e m e l k - v e e b e d r i j v e n n i e t of n a u w e l i j k s i s toegenom::;,, Bij e e n v e e b e z e t t i n g v a n 2 , 5 gve p e r h a i s nog voldoende e i g e n r u w v o e r t e winnen nl. 10 kg d r o g e stof p e r gve p e r dag. B i j e e n v e r d e r toenerfrende v e e b e z e t t i n g tot bijv. 3, 5 gve p e r h a k a n b i j v o l l e d i g e w e i d e g a n g nog s j e c h t s ca. 40% v a n g e n o e m d e h o e v e e l h e i d r u w v o e r gewonnen w o r d e n . E e n v a n d e v r a g e n d i e z i c h b i j h e t h o u d e n v a n 3 of m e e r g r o o t v e e - e e n h e d e n p e r h a v o o r d o e n i s , m e t w e l k e h o e v e e l h e i d r u w v o e r i n h e t r a n t s o e n m i n i m a a l k a n w o r d e n v o l s t a a n z o n d e r d a t d i t b i j m e l k g e v e n d e d i e r e n p r o b l e m e n geeft. O m h i e r o m t r e n t b e t e r p c i n f o r m e e r d t e w o r d e n i s i n d e s t a l p e r i o d e n 197 1

-

1972 e n 1972

-

1 9 7 3 v e l gelijkend o n d e r z o e k u i t g e v o e r d op h e t r e - g i o n a a l o n d e r z o e k c e n t r u m Z e g v e l d t e Z e g v e l d . D e r e s u l t a t e n d a a r v a n e n v a n h e t l i t e r a t u u r o n d e r z o e k v o o r a f g a a n d a a n d e p r o e v e n z i j n i n d i t v e r s l a g opgenomen.

(7)

2. LITERATUURGEGEVENS B i j b e s t u d e r i n g v a n d e l i t e r a t u u r k o m t ciujdelijk n a a r v o r e n d a t v e r l a g i n g v a n h e t a a n d e e l r u w v o e r i n d e r a n t s o e n e n v o o r m e l k v e e b e n e d e n e e n b e p a a l d e g r e n s e e n o n g u n s t i g e i n v l o e d kan h e b b e n op h e t m e l k v e t g e - h a l t e . B i j h e t nog v e r d e r v e r l a g e n v a n b e t a a n d e e l r u w v o e r i s h e t g e v a a r a a n w e z i g d a t ook d e m e l k p r o d u k t i e worcii v e r l a a g d t e r w i j l t e v e n s v o e d e r - e n g e z o n d h e i d s s t o o r n i s s e n kunnen o p t r s \en, O m d e z e s t o r i n g e n t e v o o r k o m e n , uloer en r a n t s o e n e n v o o r m e l k - g e v e n d e d i e r e n voldoende s t r u c t u u r g e v e n d m a t e r i a a l b e v a t t e n . S t r u c t u u r

-

g e v e n d r u w v o e r i s nl. e e n e e r s t e .rre:.eiste o m v a n eeri goede s p i j s v e r t e r i n g v e r z e k e r d t e zijn. ( A r m s t r o n g e n P r e s c o t " & l ) .

I n N e d e r l a n d v o r m t het r u w v o e r , i n d e v o r m v a n hooi of kuil ( v o o r - g e d r o o g d ) , d e b a s i s v o o r d e g e w e n s t e h o e v e e l h e i d s t r u c t u u r i n h e t r a n t - s o e n . D o o r d i v e r s e o n d e r z o e k e r s i n b i n n e n - e n b u i t e n l a n d i s g e t r a c h t a a n t e g e v e n m e t w e l k e rriinimale h o e v e e l h e i d s t r u c t u u r g e v e n d m a t e r i a a l k a n w o r d e n v o l s t a a n o m v e r l a g i n g v a n h e t m e l k v e t g e h a l t e en e v e n t u e l e v o e d e r - s t o o r n i s s e n t e v o o r k o m e n . D e z e o n d e r z o e k e r s vtsiiden i n e e n a a n t a l p r o e v e n b i j v e r l a g i n g v a n l i p f h o o i r a n t s o e n e e n d u i d e l i j k e v e r l a g i n g van h e t m e l k v e t g e h a l t e . B a l c h e. a . ( 4 ) z a g e n i n e e n p r o e f w a a r b i j h e t h o o i r a n t s o e n ( E n g e l s r a a i - g r a s ) w e r d v e r l a a g d v a n 8, 6 kg n a a r 2 , 7 kg e e n d a l i n g v a n h e t v e t g e h a l t e v a n 3, 80% n a a r 3, 31%. I n e e n a n d e r e p r o e f ( 5 ) m e t i n h o o f d z a a k k r o p a a r - h o o i w e r d , b i j v e r l a g i n g v a n d e h o e v e e l h e i d h o o i v a n 7, 3 kg t o t 5, 5 kg, g e e n v e r l a g i n g v a n h e t m e l k v e t g e h a l t e g e c o n s t a t e e r d . I n e e n d e r d e p r o e f v a n B a l c h e. a . (6) m e t a l s r u w v o e r In$, i d z a k e l i j k l u z e r n e h o o i w e r d b i j v e r - l a g i n g v a n d e h o e v e e l h e i d r u w v o e r var1 8,

6

kg t o t 1 , 8 kg h e t v e t g e h a l t e v a n d e m e l k v e r l a a g d v a n 4, 15% t o t 3,00$). O o k u i t v r o e g e r e o n d e r z o e k i n g e n v a n B a l c h e. a .

( 6 )

b l e e k d a t e e n d u i d e l i j k e v e r l a g i n g v a n h e t m e l k v e t g e - h a l t e t e z i e n w a s b i j e e n r a n t s o e n m e t m i n d e r d a n 3, 8 kg hooi. B i j h o o g - p r o d u k t i e v e k o e i e n vonden Reiti/, e. a . (8) b i j h e t v e r s t r e k k e n v a n o n b e p e r k t l u z e r n e h o o i i n v e r g e l i j k i n g nrct 2 , 3 kg e e n v e r s c h i l i n m e l k v e t g e h a l t e v a n 1, 44% t e n g u n s t e vaii d e k o e i e n m e t o n b e p e r k t l u z e r n e h o o i . B r o w n e. a .

( 9 )

z a g e n b i j l a a g p r o d u k t i e v e c i t e r e n b i j v e r g e l i j k i n g v a n

6

e n 1 5 kg l u z e r n e h o o i e e n m e l k v e t v e r l a g i n g var1 0, 44%. I n e e n t w e e t a l p r o e v e n v a n D a v i s ( 1 1, 12) w a a r 2 , 3 kg l u z e r n e h o o i i n d e e n e p r o e f w e r d v e r g e l e k e n m e t 8 , 2 kg e n i n d e a n d e r e p r o e f m e t o n b e p e r k t l u z e r n e h o o i , d a a l d e h e t v e t g e h a l t e v a n d e m e l k r e s p . v a n 3, 20% n a a r 1, 5670 e n v a n 3 , 5 1 % n a a r 1,7470. M e t b e t r e k k i n g t o t d i t b u i t e n l a n d s e o n d e r z o e k d i e n t t e w o r d e n o p - g e m e r k t d a t d e d u u r v a n d e p r o e v e n v r i j k o r t w a s , nl. v a n 3 t o t 5 w e k e n . H e t t i j d s t i p w a a r o p b o v e n g e n o e m d e p r o e v e n e e n a a n v a n g n a m e n v a r i e e r d e v a n c a . 4 t o t ca. 7 w e k e n na h e t a f k a l v e n v a n d e p r o e f d i e r e n . E e n o n d e r z o e k v a n H o o g e n d o o r n e. a . ( 1 4 ) s t r e k t e z i c h u i t o v e r e e n g e h e l e l a c t a t i e . I n d e z e p r o e f w a a r i n e e n r u w v o e r r a n t s o e n v a n

9

kg l u z e r n e h o o i w e r d v e r g e l e k e n m e t 15 kg w e r d e e n v e r l a g i n g v a n h e t m e l k v e t g e h a l t e g e - c o n s t a t e e r d v a n 0, 2770. B i j d e d i v e r s e p r o e v e n l o p e n zowel d e h o e v e e l h e - d e n r u w v o e r a l s d e v e r k r e g e n e f f e c t e n v r i j s t e r k u i t e e n . W e l l i c h t h e b b e n h i e r b i j f a c t o r e n a l s d e s a r n e n s t e l l i n g e n d e v o r m v a n het r u w v o e r a l s o o k d i e v a n h e t k r a c h t v o e r e e n r o l g e s p e e l d ( B a l c h e. a . 7 ) . R a k e s ( 1 6 ) k o m t i n z i j n l i t e r a t u i ~ r s t u d i e t o t d e c o n c l u s i e d a t c a . 3070 v a n h e t t o t a l e r a n t s o e n u i t l a n g r u w v o e r d i e n t t e b e s t a a n , wil m e n e e n d a l i n g v a n h e t m e l k v e t g e -

(8)

h a l t e e n v e r d e r e s t o r i n g e n v o o r k o m e n . I n N e d e r l a n d i s d o o r D i j k s t r a (13) e e n o n d e r z o e k v e r r i c h t w a a r b i j a a n g r o e p e n m e l k v e e r e s p . 3, 4, 5 e n 12 kg ho01 w e r d v e r s t r e k t . Al d e z e r a n t s o e n e n w e r d e n m e t k r a c h t v o e r a a n g e v u l d tol d e n o r m . G e e n v a n d e v e r s t r e k t e r u w v o e r r a n t s o e n e n h a d e e n nadeligo,. - i ~ v l o e d o p d e g e z o n d h e i d s - t o e s t a n d e n d e c o n d i t i e v a n de d i e r e n . H e t vetp>elialte v a n d e m e l k d a a r e n - t e g e n l a g b i j d e d r i e g r o e p e n d i e w e i n i g hooi k - e g e n 0, 2070 l a g e r d a n d a t b i j d e g r o e p d i e r e n d i e volop h o o i kon opnein,il, V e r s c h i l i n r n e l k p r o d u k t i e d e e d z i c h i n d e z e proef n i e t v o o r . R i j p k e m a e. a . (1 7 ) h e b b e n i n e e n t w ~ \ e r a l o r i ë n t e r e n d e p r o e v e n d u i d e l i j k e r v a r e n d a t i n de e e r s t e d r i e r n a a n d c n na h e t a f k a l v e n e r n s t i g r e - kening g e h o u d e n m o e t w o r d e n m e t v o e d e r s t o c s r n i s s e n , a l s i n h e t r a n t s o e n s l e c h t s 3 kg s t r u c t u u r g e v e n d m a t e r i a a l i n d e v o r m v a n hooi i s opgeno- m e n . S t o r i n g e n d e d e n z i c h v o o r a l v o o r bij z e e r p r o d u k t i e v e d i e r e n d i e m e e r d a n

9

kg k r a c h t v o e r m o e s t e n opntlinen. D e z e di...ren n a m e n h e t k r a c h t v o e r n i e t of onvoldoende op. I n

&én

proef ( s t a l p e r i o d e 1966

-

1967) v r a t e n a l l e k o e i e n v a n h e t z a a g s e l ciat a l s s t r o o i s e l w e r d g e b r u i k t . O o k t r a d b i j d e h o o g s t p r o d u k t i e v e clilierera. i n d e e e r s t e t i j d na h e t a f k a l v e n e e n d u i d e l i j k e p r o d u k t i e d a l i n g o p l e r w i j l h e t v e t g e h a l t e v a n d e m e l k w e r d v e r - l a a g d . B i j w a t m i n d e r p r o d u k t i e v e d i e r e n d i e n i e t m e e r d a n

9

kg k r a c h t - v o e r o n t v i n g e n kon e v e n e e n s e e n \ c r l a g i n g v a n h e t m e l k v e t g e h a l t e n i e t w o r

-

d e n v o o r k o m e n . B a k k e r ( 2 ) k o m t tot d e c o n c l u s i e d a t e e n r u w v o e r

-

k r a c h t v o e r v e r - houding ( o p b a s i s van d r o g e s t o f ) v a n 30

-

70 g e e n of n a u w e l i j k s i n v l o e d h e e f t op d e m e l k p r o d u k t i e e n h e t v e t g e h a l t e . O p b a s i s v a n g e n o e m d e v e r - houding k o m t d e m i n i m a a l benodigde h o e v e e l h e i d r u w v o e r v o o r jonge k o e i e n ( l e e n Ze k a l f s k o e i e n ) o p c a .

5,

O kg d r o g e stof ( r u i m 5, 5 kg hooi). Voor v o l w a s s e n k o e i e n b e d r a a g t dan d e m i n i m a l e r u w v o e r b e h o e f t e 5,

5

à

6

kg d r o g e stof ( c a .

6

à

7 kg h o o i ) . H i j i n k ( 1 5 ) k o m t b i j e e n d r i e t a l o r i ë n t e r e n d e p r o e v e n t o t d e c o n c l u - s i e d a t m e t e e n v o e d e r r a n t s o e n w a a r i n t e n m i n s t e 5 kg d r o g e stof u i t r u w - v o e r w o r d t o p g e n o m e n g e e n e r n s t i g e v o e d e r s t o o r n i s s e n z i j n t e v e r w a c h t e n . B i j e'én p r o e f w a s e c h t e r h e t v e t g e h a l t e v a n d e m e l k u i t z o n d e r l i j k l a a g . D e i n d e z e p r o e f g e v o e r d e m a a i k n e u s k u i l had e e n z e e r hoog g e h a l t e a a n r u w e c e l s t o f nl. 3370.

(9)

3. O N D E R Z O E K O P " Z E G V E L D " 3. 1. P r o e f o p z e t Uit d e F H - v e e s t a p e l v a n d e p r o e f b o e r d e r i j Z e g v e l d w e r d e n i n d e s t a l p e r i o d e 197 1/1972 t w e e g r o e p e n v a n l 4 d i e r e n e n i n 1972/1973 t w e e g r o e p e n v a n 15 d i e r e n gevormcl. D e k o e i e n w e r d e n v o o r d e z e blokkenproef i n g e d e e l d a a n d e hand v a n d e p ï o d u k t i e ( m e l k i- v e t ) i n d e v o r i g e l a c t a t i e s , a f k a l f d a t u m , l e e f t i j d e n gewicht. I n b e i d e j'tren w a r e n 4 v a a r z e n i n d e p r o e f o p g e n o m e n . H e t i s bekend d a t k o e i e n v o o r a l k o r t n a h e t a f k a l v e n g e v o e l i g z i j n v o o r a f w i j k e n d e r a n t s o e n e n . I n d e z e p r o e f w e r d d a a r o m op e n k e l e u i t - z o n d e r i n g e n na 5 of

6

w e k e n v o o r h e t a f k a l v e n m e t h e t r a n t s o e n m e t w e i n i g r u w v o e r begonnen. D e c o n t r o l e g r o e p k r e e g 10 kg d r o g e stof u i t r u w v o e r e n d e p r o e f g r o e p 5 kg. H e t r u w v o e d e r r a n t s o e n w e r d v o o r b e i d e g r o e p e n a a n g e v u l d m e t k r a c h t v o e r . I n 1972/1973 w a s d e g e m i d d e l d e k a l f d a t u m z o w e l v a n d e p r o e f - a l s v a n d e c o n t r o l e g r o e p 7 m a a r t , r n e t a l s u i t e r s t e n b e g i n j a n u a r i e n e i n d m a a r t . D e z e v r i j l a n g e a f k a l f p e r i o d e l e i d d e tot e e n k o r t e p r o e f p e r i o d e v o o r de l a a t s t a f k a l v e n d e d i e r e n . B i j d e v e r w e r k i n g v a n d e p r o e f r e s u l t a t e n g e e f t d i t z i j n b e p e r k i n g e n . Zo w a r e n i n d e e e r s t e w e e k n a a f k a l v e n t w e e m a a l 14 d l e r e n t e v e r g e l i j k e n e n i n d e n e g e n d e w e e k nog s l e c h t s t w e e m a a l 3 d i e r e n . D i t b e z w a a r w a s ook e n i g s z i n s a a n w e z i g b i j h e t o n d e r z o e k i n d e s t a l p e r i o d e 1972

-

1973. D e g e m i d d e l d e k a l f d a t u m v o o r d e c o n t r o l e g r o e p w a s 23 j a n u - a r i e n v a n d e p r o e f g r o e p 21 j a m l a r i m e t a l s u i t e r s t e n b e g i n n o v e m b e r e n b e g i n m a a r t . I n d e n e g e n d e w e e k rsa a f k a l v e n w a r e n h i e r b i j nog 2 x 12 d i e - r e n m e t e l k a a r t e v e r g e l i j k e n . 3. 2. B a s i s r a n t s o e n H e t r u w v o e r r a n t s o e n b e s t o n d i n b e i d e j a r e n u i t v o o r g e d r o o g d k u i l - g r a s d a t v o o r d e t w e e g r o e p e n s t e e d s v a n d e z e l f d e kuil a f k o m s t i g w a s . D e v o o r d r o o g k u i l w e r d 7 d a g e n p e r w e e k i n d i v i d u e e l g e w o g e n e n g e v o e r d . Vijf d a g e n p e r w e e k w e r d e n e v e n t u e l e v o e d e r r e s t e n p e r d i e r t e r u g g e w o g e n . D e t o t a l e r e s t e n p e r g r o e p w e r d e n p e r w e e k v e r z a m e l d . H i e r u i t w e r d e e n m o n s t e r g e n o m e n v o o r b e p a l i n g v a n h e t d r o g e - s t o f g e h a l t e . Voor d e a a n - v a n g v a n d e p r o e f w e r d a a n a l l e d i e r e n 7, 5 kg d s u i t r u w v o e r v e r s t r e k t . I n d e o v e r g a n g s p e r i o d e van 10 à 14 d a g e n w e r d d i t v o o r d e c o n t r o l e g r o e p o p g e v o e r d t o t 1 0 kg d s e n v o o r d e p r o e f g r o e p t e r u g g e b r a c h t tot 5 kg d s . I n t a b e l 1 w o r d t d e k w a l i t e i t v a n de v o o r d r o o g k u i l w e e r g e g e v e n . D e v a r i a t i e i n d r o g e - s t o f g e h a l t e n v a n d e k u i l e n , g e v o e r d i n d e s t a l p e r i o d e 1972

-

1973 w a s g r o t e r d a n d i e i n d e s t a l p e r i o d e 1971

-

1972. G e z i e n d e r u w e

-

c e l s t o f g e h a l t e n m a g w o r d e n g e s t e l d d a t h e t u i t g a n g s m a t e - r i a a l v r i j jong i s g e w e e s t . O o k d e o v e r i g e g e h a l t e n i n d e zandhoudende d r o g e stof z i j n goed t e n o e m e n . I n e e n a a n t a l k u i l e n w a r e n d e a m m o n i a k f r a c t i e e n h e t b o t e r z u u r g e - h a l t e a a n d e hoge kant.

(10)

- 9 -

T a b e l 1. K w a l i t e i t v a n d e v o o r d r o o g k u i l 3. 3. K r a c h t v o e r H e t r u w v o e r r a n t s o e n i s z o w e l v o o r a l s n a h e t a f k a l v e n v o o r p r o e f - e n c o n t r o l e g r o e p a a n g e v u l d m e t k r a c h t v o e r (700 gzw e n 140 g v r e p e r kg). Voor d e voeding t i j d e n s d e d r o o g s t a n d w e r d e n h i e r b i j d e v o l g e n d e r i c h t l i j n e n g e h a n t e e r d . M e l k k o e i e n I e e r s t e 3 w e k e n v o e r e n n a a r 7 , 5 kg m e l k ; 47'0 v e t I1 t w e e d e 3 w e k e n v o e r e n n a a r 10, O kg m e l k ; 47'0 v e t 111 l a a t s t e 3 w e k e n w e r d d e k r a c h t v o e r g i f t g e l e i d e l i j k a a n v e r h o o g d t o t h e t h e t niveau v o o r e e n m e l k p r o d u k t i e v a n 1 7 , 5 kg; 47% vet. V a a r z e n 9 e t/m 5e w e e k v o o r a f k a l v e n 4300 gzw 8 0 0 g v r e 4 e w e e k v o o r a f k a l v e n 4 9 0 0 g z w 9 3 0 g v r e 3e w e e k v o o r a f k a l v e n 5500 gzw 1070 g v r e 2e w e e k v o o r a f k a l v e n 6150 gzw 1220 g v r e l e w e e k v o o r a f k a l v e n 6800 gzw 1375 g v r e H e t r a n t s o e n v a n d e l a a t s t e w e e k v o o r h e t a f k a l v e n w e r d n a h e t a f - k a l v e n nog t w e e d a g e n gehandhaafd, d a a r n a w e r d d e k r a c h t v o e r g i f t d a g e - l i j k s m e t 0,

5

kg v e r h o o g d . D e z e v e r h o g i n g w e r d v o o r t g e z e t tot e e n n i v e a u , w a a r b i j 1 kg k r a c h t v o e r boven d e n o r m v a n d e t e v e r w a c h t e n m e l k p r o d u k -

(11)

t i e w e r d g e g e v e n , O n g e v e e r 3 w e k e n n a h e t a f k a l v e n w e r d d e k r a c h t v o e r - gift a a n g e p a s t a a n d e w e r k e l i j k e p r o d u k t i e ; e c h t e r m e t d i e n v e r s t a n d e d a t t o t e n m e t d e 6 e w e e k na a f k a l v e n h e t v o e r e n v a n 1 kg k r a c h t v o e r b o v e n d e C v B - n o r m gehandhaafd bleef. I n d i e n h e t k r a c h t v o e r n i e t w e r d o p g e n o m e n , w e r d d e h o e v e e l h e i d n i e t v e r h o o g d t o t d a t d e k r a c h t v o e r o p n a m e w e e r n o r m a a l w a s .

(12)

4. R E S U L T A T E N In hoofdstuk 3 i s r e e d s o p g e m e r k t d a t v o o r a l i n h e t e e r s t e j a a r d e a f k a l f d a t a v a n d e d i e r e n nogal u i t e e n l i e p e n ( b e g i n j a n u a r i t o t eind m a a r t ) . H e t gevolg h i e r v a n w a s d a t d e p r o e f b e h a n d e l i n g v o o r e e n a a n t a l d i e r e n s l e c h t s k o r t kon zijn. O m d a t i n b e i d e j a r e n d e p r o e f o p z e t i d e n t i e k w a s , z i j n d e r e s u l t a t e n v a n b e i d e p r o e f j a r e n g e z a m e n l i j k v e r w e r k t . 4. 1 . V o e r o p n a m e v o o r h e t a f k a l v e n D e o p n a m e c i j f e r s h e b b e n b e t r e k k i n g o p d e t w e e g r o e p e n d i e r e n m e t u i t z o n d e r i n g v a n d e v a a r z e n . D e r e d e n h i e r vdn i s d a t i n d e s t a l p e r i o d e 1972

-

1973 e e n v i e r t a l v a a r z e n v r i j k o r t v o o r h e t a f k a l v e n i n d e p r o e f i s o p g e n o m e n . I n t a b e l 2 z i j n v o o r d e opeenvolgende w e k e n v o o r h e t a f k a l v e n d e g e m i d d e l d o p g e n o m e n h o e v e e l h e d e n d r o g e stof u i t r u w - e n k r a c h t v o e r p e r d i e r p e r d a g v e r m e l d . T a b e l 2. G e m i d d e l d e d r o g e - s t o f o p n a m e u i t r u w

-

e n k r a c h t v o e r ( z o n d e r v a a r z e n ) i n kg. W e e k v o o r af

-

ka1

-

v e n r u w v o e r P r o e f g r o e p d s u i t

\

d s u i t

j

T o -

/

A a n - r u w - k r a c h t - t a a l v o e r v o e r d s OP

-

n a m e d e e l d s u i t r u w

-

v o e r i n

%

--

57 U i t t a b e l L b l i j k t d a t d e d i e r e n v a n d e c o n t r o l e g r o e p m i n d e r d r o g e stof u i t r u w v o e r o p n e m e n n a a r m a t e z e d i c h t e r b i j h e t a f k a l v e n komen. Van d e v i j f d e tot d e l a a t s t e w e e k v o o r h e t a f k a l v e n d a a l d e d e z e o p n a m e v a n

9 , 6

t o t 8, 4 kg. W e l l i c h t m o e t d e z e v e r l a a g d e d r o g e - s t o f o p n a m e u i t r u w - v o e r i n d e l a a t s t e t w e e w e k e n v o o r a f k a l v e n v o o r a l w o r d e n t o e g e s c h r e v e n a a n d e s t e r k e ontwikkeling v a n h e t kalf. O o k e e n b e p a a l d e v e r d r i n g i n g v a n d r o g e stof u i t r u w v o e r d o o r d r o g e stof u i t k r a c h t v o e r z a l i n d i t s t a d i u m r e e d s e e n r o l h e b b e n g e s p e e l d . B i j h e t o p n e m e n v a n v a a r z e n i n h e t g e m i d - d e l d e zou de d s - o p n a m e u i t r u w v o e r i n 1971

-

1972 nog 0 , 2 kg l a g e r ge- w e e s t z i j n .

D e d i e r e n v a n d e p r o e f g r o e p n a m e n d e 5 kg d r o g e stof u i t r u w v o e r tot e n m e t d e v o o r l a a t s t e w e e k v o o r a f k a l v e n op. I n d e l a a t s t e w e e k b l i j k t d e g e m i d d e l d o p g e n o m e n h o e v e e l h e i d d r o g e stof 0, 3 kg l a g e r t e l i g g e n d a n d e v e r s t r e k t e h o e v e e l h e i d . B i j d e p r o e f g r o e p m a a k t e h e t g e e n v e r s c h i l of

(13)

d e v a a r z e n w e l of n i e t w e r d e n m e e g e r e k e n d . Wat d e h o e v e e l h e i d d r o g e s t o l u i t k r a c h t v o e r b e t r e f t z i e n we d a t d e d i e r e n v a n d e p r o e f g r o e p i n d e d i v e r s e w e k e n v o o r a f k a l v e n g e m i d d e l d r u i m 3 kg p e r d i e r p e r d a g m e e r h e b b e n o p g e n o m e n d a n d i e v a n d e c o n t r o l e - g r o e p . D e t o t a l e d r o g e - s t o f o p n a i n e l i g t b i j de p r o e f g r o e p g e m i d d e l d o v e r d e d i v e r s e w e k e n voor a f k a l v e n o n g e v e e r 1 kg l a g e r d a n b i j de c o n t r o l e - g r o e p . H e t a a n d e e l d r o g e stof u i t r u w v o e r i n de l a a t s t e w e e k v o o r a f k a l v e n l i g t b i j d e c o n t r o l e g r o e p op r u i m 7070 er1 b i j d e p r o e f g r o e p op r u i m 40%. 4. 2. Z e t m e e l w a a r d e - o p n a m e - v o o r h e t a f k a l v e n I n t a b e l 3 i s v a n de t w e e g r o e p e n d i e r e n ( z o n d e r v a a r z e n ) de o p g e - n o m e n h o e v e e l h e i d z e t m e e l w a a r d e ( t o t a a l r u w v o e r t k r a c h t v o e r ) i n d e o p - e e n v o l g e n d e w e k e n v o o r a f k a l v e n v e ~ r n e l d . T e v e n s i s d e n o r m v e r m e l d w a a r n a a r volgens p l a n gevoerd zo11 w o r d e n .

T a b e l 3. T o t a l e g e m i d d e l d e z e t m c ~ l w a a r d e - o p n a m e i n g r a m m e n a l s m e d e d e n a g e s t r e e f d e noriri van v o e r e n .

i

kg m e l k , P r o e f g r o e p Z W - o p n a m e D e g e m i d d e l d e h o e v e e l h e i d o p g e n o m e n z e t m e e l w a a r d e w a s v o o r b e i d e g r o e p e n n a g e n o e g g e l i j k a a n d e n a g e s t r e e f d e n o r m m e t u i t z o n d e r i n g v a n de l a a t s t e w e e k v o o r a f k a l v e n b i j d e c o n t r o l e g r o e p . H e t v e r s c h i l b e d r o e g 550 g r a m z e t m e e l w a a r d e w a t n e e r k o m t o p c a . 0, 7 kg k r a c h t v o e r . D e o o r - z a a k v a n h e t v e r s c h i l i s d e v e r l a a g d e r u w v o e d e r o p n a m e . 4. 3. V o e r o p n a m e na h e t a f k a l v e n B i j d e b e r e k e n i n g v a n d e g e m i d d e l d e d r o g e - s t o f o p n a m e u i t r u w - e n k r a c h t v o e r na h e t a f k a l v e n z i j n d e v a a r z e n w e l m e e g e r e k e n d . I n t a b e l 4 z i j n d e g e m i d d e l d o p g e n o m e n h o e v e e l h e d e n d r o g e stof u i t r u w - e n k r a c h t v o e r i n d e o p e e n v o l g e n d e w e k e n n a h e t a f k a l v e n v o o r b e i d e g r o e p e n v e r m e l d .

(14)

T a b e l 4. G e m i d d e l d e d r o g e - s t o f o p n a m e u i t r u w - e n k r a c h t v o e r n a h e t a f k a l v e n ( i n kg) W e e k v o o r af

-

ka1

-

A a n - t a l d i e

-

r e n p -d s uit: r u w - v o e r C o n t r o l e g r o e p n a m e v

-Aan-

d e e l d s u i t r u w

-

v o e r i n

%

P r o e f g r o e p Z o a l s u i t t a b e l 4 b l i j k t n e e m t i n d e opeenvolgende w e k e n n a a f k a l - v e n h e t a a n t a l d i e r e n s t e e d s v e r d e r af. V e r d e r z i e n w e d a t d e d i e r e n v a n d e c o n t r o l e g r o e p i n d e e e r s t e z e s w e k e n n a a f k a l v e n g e m i d d e l d s l e c h t s 8 kg d s u i t r u w v o e r h e b b e n opgenomen. Vanaf d e 7 e w e e k s t i j g t d e r u w - v o e r o p n a m e g e l e i d e l i j k a a n i e t s . D e d a l i n g v a n d e k r a c h t v o e r o p n a m e i n d e 7 e w e e k i s e e n gevolg v a n h e t f e i t d a t t o e n n i e t m e e r b o v e n d e n o r m ge- v o e r d w e r d . W e l l i c h t h e e f t d e o v e r g a n g n a a r n o r m v o e d e r i n g (vanaf 7e w e e k ) e e n w a t s t i j g e n d e r u w v o e r o p n a m e i n d e h a n d g e w e r k t . D e t o t a l e g e - m i d d e l d e d r o g e - s t o f o p n a m e i s h e t h o o g s t g e w e e s t r o n d d e 4 e w e e k n a h e t afkalven. H e t r u w v o e r a a n d e e l h i e r v a n b e d r a a g t c a . 5070. Na d e 6 e w e e k n e e m t h e t a a n d e e l d r o g e stof u i t r u w v o e r g e l e i d e l i j k i e t s t o e , e n e r z i j d s a l s gevolg v a n e e n g e r i n g e s t i j g i n g v a n d e r u w v o e r o p n a m e , a n d e r z i j d s als g e - volg v a n e e n d a l i n g v a n d e k r a c h t v o e r o p n a m e . D e d i e r e n v a n d e p r o e f g r o e p n a m e n g e d u r e n d e d e e e r s t e z e v e n w e - k e n na a f k a l v e n o n g e v e e r 4 , 8 kg d s u i t r u w v o e r op. I n d e t w e e d a a r o p v o l - g e n d e w e k e n i s d e v e r s t r e k t e h o e v e e l h e i d g e h e e l o p g e n o m e n . D e h o e v e e l h e i d k r a c h t v o e r n e e m t i n d e e e r s t e d r i e w e k e n v r i j s t e r k t o e ( z i e p r o e f o p z e t ) . D e h o o g s t e g e m i d d e l d e d r o g e - s t o f o p n a m e u i t k r a c h t - v o e r b e d r a a g t c a . 10, 5 kg. O o k b i j d e z e g r o e p k o m t d e o v e r g a n g t u s s e n h e t v o e r e n v a n 1 kg k r a c h t v o e r b o v e n d e n o r m e n d e n o r m v o e d e r i n g d u i d e - l i j k t o t u i t i n g . De h o o g s t e d r o g e - s t o f o p n a m e (15, 5 kg) w e r d b e r e i k t o m - s t r e e k s d e 4 e e n 5 e w e e k n a h e t a f k a l v e n . H e t a a n d e e l d r o g e stof u i t r u w - v o e r l i g t i n d i e p e r i o d e op r u i m 2070, Na d e 6 e w e e k n e e m t d i t p e r c e n t a g e i e t s toe.

(15)

In t a b e l 5 i s v o o r de opeenvolgende w e k e n n a a f k a l v e n d e g e m i d d e l d opgenornen hoeveel.heicl v o e d e r w a a r d e i n gzw p e r d i e r p e r d a g van b e i d e g r o e p e n v e r m e l d . T e v e n s i s verme1.d d e m e l k p r o d u k t i e d i e a a n d e hand van d e C v B - n o r m e n b e r e k e n d i s u i t d e v o e d e r o p n a . m e . T e r v e r g e l i j k i n g is d e g e m i d d e l d e w e r lcelijke m e l k p r oduktie v e r m e l d . T a b e l 5. O p g e n o m e n gzw e n b e r e k e n d e e n w e r k e l i j k e m e l k p r o d u k t i e p e r koe p e r d a g . C o n t r o 10 kg

d5

o p g e n o m e n gzw Uit t a b e l 5 blijkt d a t i n d e d i v e r s e w e k e n na h e t a f k a l v e n d e g e m i d - d e l d e z e t m e e l w a a r d e - o p n a m e v a n d e t w e e g r o e p e n d i e r e n v r i j w e l g e l i j k i s g e w e e s t . H e t g r o o t s t e v e r s c h i l b e d r a a g t c a , 300 gzw ( 6 e w e e k ) w a t o v e r - e e n k o m t m e t d e benodigde v o e d e r w a a r d e v o o r c a . 1 k g m e l k . O m d a t d e z e k r a c h t v o e r g i f t n a h e t a f k a l v e n g e l e i d e l i j k a a n w e r d v e r

-

hoogd, i s v o o r b e i d e g r o e p e n d i e r e n d e o p g e n o m e n h o e v e e l h e i d z e t m e e l - w a a r d e i n d e e e r s t e w e e k n i e t i n o v e r e e n s t e m m i n g g e w e e s t m e t d e w e r k e - l i j k e p r o d u k t i e . I n d e t w e e d e w e e k d a a r e n t e g e n i s r e e d s m e e r z e t m e e l - w a a r d e o p g e n o m e n d a n v o o r d e w e r k e l i j k e p r o d u k t i e nodig w a s . T o t e n m e t d e 6e w e e k n a a f k a l v e n i s g e t r a c h t 1 kg k r a c h t v o e r b o v e n d e n o r m t e v o e - r e n . D e z e h o e v e e l h e i d d i e voldoende i s v o o r ca. 2, 5 kg m e l k i s voor b e i d e g r o e p e n r u i m g e r e a l i s e e r d . H e t b l i j k t d a t na d e 6e w e e k m e t n a m e d e w e r - k e l i j k e m e l k p r o d u k t i e v a n d e c o n t r o l e g r o e p o n g e v e e r 3 kg l a g e r w a s d a n d e b e r e k e n d e p r o d u k t i e . Voor d e p r o e f g r o e p i s d i t v e r s c h i l m i n d e r g r o o t o m d a t d e w e r k e l i j k e m e l k p r o d u k t i e v a n d e z e g r o e p op e e n h o g e r n i v e a u h e e f t g e l e g e n d a n d i e v a n d e c o n t r o l e g r o e p ,

(16)

4. 5. Melkproduktie, vet e n eiwitgehalte

Na h e t afkalven i s d e m e l k p r o d u k t i e v a n e l k d i e r i e d e r e w e e k op twee a c h t e r e e n v o l g e n d e dagen v a s t g e s t e l d . Het v e t g e h a l t e w e r d bepaald i n e e n m e n g m o n s t e r van twee giften avondmelk e n twee giften ochtendmelk.

I n t a b e l

6

i s d e gemiddelde m e l k p r o d u k t i e e n h e t v e t - e n e i w i t g e h a l - t e v a n d e m e l k van beide g r o e p e n d i e r e n i n d e opeenvolgende weken na a f - kalven v e r m e l d .

T a b e l

6.

Gemiddelde rnelkproduktie i n kg p e r koe e n vet

-

e n e i w i t g e h a l t e i n

%.

Week na a f - k a l v e n Aantal d i e r e n C o n t r o l e g r o e p P r o e f g r o e p

Uit d e z e t a b e l blijkt d a t d e g e m i d d e l d e m e l k p r o d u k t i e p e r koe b i j p r o e f - e n c o n t r o l e g r o e p i n d e e e r s t e v i e r w e k e n na afkalven v r i j w e l g e l i j k w a s . I n d e w e k e n d a a r n a l a g d e g e m i d d e l d e p r o d u k t i e bij de p r o e f g r o e p

s t e e d s op e e n w a t h o g e r niveau. Dit v e r s c h i l t e n n a d e l e v a n d e c o n t r o l e - g r o e p m o e t voor e e n g r o o t g e d e e l t e w o r d e n t o e g e s c h r e v e n a a n h e t f e i t d a t i n d e proef t i j d e n s d e s t a l p e r i o d e 1 9 7 2

-

1973 e e n v i e r t a l hoogproduktieve d i e r e n n i e t d i e produktie hebben gehaald d i e w e r d v e r w a c h t , t e r w i j l dit b i j d e p a r t n e r s i n d e p r o e f g r o e p wel h e t g e v a l i s geweest. Het v e r s c h i l i n m e l k p r o d u k t i e t u s s e n d e twee behandelingen w e r d d a n ook wiskundig n i e t b e t r o u w b a a r bevonden. Uit h e t g e h e e l blijkt e c h t e r w e l d a t m e t 5 kg d r o g e stof u i t r u w v o e r oftewel e e n gemiddelde ruwvoer-krachtvoerverhouding van 30 : 7 0 op b a s i s v a n d r o g e stof ( z i e t a b e l

4 )

d e m e l k p r o d u k t i e op z i c h z e k e r n i e t l a g e r behoeft t e z i j n d a n m e t o n b e p e r k t r u w v o e r v o e d e r i n g .

H e t v e t g e h a l t e v a n d e m e l k i s i n d e e e r s t e t w e e w e k e n n a h e t a f k a l - v e n voor beide g r o e p e n nagenoeg gelijk. I n d e d e r d e w e e k na h e t a f k a l v e n w a s e r r e e d s e e n d u i d e l i j k v e r s c h i l i n m e l k v e t g e h a l t e t e n n a d e l e v a n d e p r o e f g r o e p , d a t gehandhaafd blijft i n d e d a a r o p v o l g e n d e weken.

B i j d i t v e r s c h i l i n i s d e m e l k p r o d u k t i e v a n d e twee g r o e p e n d i e - r e n gelijk. G e r e k e n d vanaf d e 3e w e e k na h e t a f k a l v e n i s h e t v e t g e h a l t e van d e m e l k v a n d e p r o e f g r o e p s t e e d s 0, 3 t o t 0,

5

l a g e r d a n v a n d e c o n t r o l e -

(17)

g r o e p . H e t v e r s c h i l i n v e t g e h a l t e w a s wiskundig b e t r o u w b a a r . V e r g e l e k e n m e t o n b e p e r k t e v e r s t r e k k i n g van r u w v o e r blijkt e e n r a n t s o e n m e t 5 kg d r o -

ge stof u i t r u w v o e r h i e r niet voldoende t e z i j n o m h e t vetgehalte v a n d e m e l k op p e i l t e houden.

H e t eiwitgehalte van de m e l k blijkt d o o r de behandeling n i e t t e z ï j n beinvloed.

4.

6.

Gezondheid P

I n beide j a r e n hebben z i c h een p a a r g e v a l l e n v a n m e l k z i e k t e v o o r - gedaan zowel b i j d e p r o e f - a l s bij de c o n t r o l e g r o e p . O p é é n u i t z o n d e r i n g na hebben genoemde g e v a l l e n geen gevolgen v o o r d e proef gehad, o m d a t d e b e t r e f f e n d e d i e r e n z i c h na behandeling z e e r s n e l h e r s t e l d e n . V e r d e r h e b - ben z i c h geen a a n d e proef toe t e s c h r i j v e n g e z o n d h e i d s s t o r i n g e n v o o r g e - daan.

Ook e r n s t i g e v o e d i n g s s t o o r n i s s e n hebben z i c h i n geen v a n b e i d e p r o e f j a r e n v o o r g e d a a n , B i j d e c o n t r o l e g r o e p w e r d h e t k r a c h t v o e r s t e e d s goed opgenomen. Bij d e p r o e f g r o e p d a a r e n t e g e n w a r e n e r koeien d i e op b e p a d d e m o m e n t e n h e t k r a c h t v o e r n i e t g e h e e l opnamen. In d e p r o e f p e r i o d e

1171

-

1972 betrof d i t e e n d r i e t a l d i e r e n w a a r a a n m e e r d a n 12

à

1 3 kg k r a c h t v o e r w e r d v e r s t r e k t . In 1972

-

1973 w e r d genoemde s t o r i n g e v e n - e e n s b i j e e n d r i e t a l d i e r e n g e c o n s t a t e e r d . In é é n g e v a l betrof d i t h e t z e l f d e d i e r . Dit niet o p n e m e n v a n h e t volledige k r a c h t v o e r r a n t s o e n g e s c h i e d d e m e e s t a l o m s t r e e k s d e v i e r d e w e e k na afkalven. Hoewel s l e c h t s 5 kg d s uit r u w v o e r w e r d v e r s t r e k t , l i e p ook d e r u w v o e r o p n a m e m e e s t a l i e t s t e r u g . M e e s t a l w e r d , w a n n e e r h e t k r a c h t v c i n i e t volledig m e e r w e r d opgenomen,

g e d u r e n d e enkele dagen w a t m i n d e r v e r s t r e k t . I n v r i j w e l a l l e g e v a l l e n w e r d na genoemde m o e i l i j k h e d e n de k r a c h t v o e r o p n a m e w e e r n o r m a a l , z o n - d e r d a t z i c h opnieuw m o e i l i j k h e d e n voordeden. Het i s niet na t e gaan i n h o e v e r r e h e t v o e r e n van é é n kg k r a c h t v o e r boven d e n o r m t o t e n m e t d e z e s d e w e e k na het a f k a l v e n d e m o e i l i j k h e d e n t e n a a n z i e n van d e k r a c h t v o e r

-

o p n a m e b i j e e n a a n t a l d i e r e n i n d e p r o e f g r o e p h e e f t beinvloed. De m o e i - l i j k h e d e n d i e z i c h bij d e k r a c h t v o e r o p n a m e v o o r d e d e n komen n i e t tot uiting i n d e i n t a b e l

6

w e e r g e g e v e n g e m i d d e l d e m e l k p r o d u k t i e . O m d a t d e individu- e l e m e l k p r o d u k t i e s n i e t vak a l l e d a g e n bekend z i j n , k a n niet a c h t e r h a a l d w o r d e n i n h o e v e r r e e r e e n d i r e k t effect i s g e w e e s t op de m e l k p r o d u k t i e . 4. 7. Conditie v a n d e d i e r e n

I n d e twee p r o e f j a r e n z i j n a l l e d i e r e n d i e b i j h e t o n d e r z o e k w a r e n b e t r o k k e n d r i e m a a l gewogen, t e w e t e n i n d e v o o r p e r i o d e t o e n a a n d e d i e - r e n nog e e n gelijk r u w v o e r r a n t s o e n w e r d v e r s t r e k t , 10 d a g e n na h e t a f - kalven e n voor h e t b e ë i n d i g e n van d e p r o e f .

I n t a b e l 7 z i j n d e g e m i d d e l d e gewichten v e r m e l d . T a b e l 7. Gemiddeld gewicht i n kg

(18)

G e r e k e n d o v e r d e t w e e p r o e f j a r e n l a g h e t g e m i d d e l d e g e w i c h t v o o r d e a a n v a n g v a n d e p r o e f b i j d e c o n t r o l e g r o e p l 8 kg h o g e r d a n b i j d e p r o e f - g r o e p . O p 10 d a g e n n a h e t a f k a l v e n w a s e r n a g e n o e g e e n z e l f d e g e w i c h t ~

-

v e r s c h i l a a n w e z i g , t e r w i j l a a n h e t eind v a n d e p r o e f h e t v e r s c h i l i e t s g r o - t e r w a s . Vanwege h e t g e r i n g e v e r s c h i l k a n h i e r a a n g e e n e n k e l e c o n c l u s i e v e r b o n d e n w o r d e n . O o k op h e t oog w a s h e t v e r s c h i l i n b e h a n d e l i n g v a n d e d i e r e n n i e t t e z i e n .

(19)

5. DISCUSSIE E N CONCLUSIES

--

Uit h e t l i t e r a t u u r o v e r z i c h t komt r e e d s n a a r v o r e n d a t , wil m e n bij melkgevende d i e r e n z e k e r i n d e e e r s t e t w e e m a a n d e n van d e l a c t a t i e m o e i - l i j k h e d e n a l s daling v a n m e l k ~ ~ l i g c h a l t e e n hoeveelheid m e l k e n v o e d e r - s t o o r n i s s e n voorkornen, h e t a ~ n d e e l s t r u c t u u r g e v e n d ruwvoer i n h e t r a n t - s o e n op d s - b a s i s niet m i n d e r

d3

r 3070 m a g zijn. Naar aanleiding van h e t o n d e r

-

z o e k op d e p r o e f b o e r d e r i j "Zejrvel.d" i s b e t e c h t e r z e e r d e v r a a g of d e g e - s t e l d e r u w v o e r

-

k r a c h t v o e r v e ~ h o u d i n g 30

-

70 (op b a s i s van d r o g e stof) o n d e r a l l e o m s t a n d i g h e d e n kan w o r d e n gehanteerd. Gebleken i s d a t m e t e e n v e r l a g i n g v a n d e gemiddelde r . t i w v o e r - k r a c h t v o e r v e r h o u d i n g v a n 50

-

50 n a a r 30

-

70 e e n daling van h e t rriclkiretgehalte niet kon w o r d e n v o o r k o - m e n . De v o r m w a a r i n h e t ruwvoea w o r d t v e r s t r e k t k a n d a a r b i j e e n r o l s p e l e n . O p d e p r o e f b o e r d e r i j "Zegveld" i s h e t o n d e r z o e k u i t g e v o e r d m e t u i t s l u i t e n d voordroogkuil. Het lmjlvoer had e e n r u w e - c e l s t o f g e h a l t e v a n

gemiddeld c a . 23% e n kan a19 f i j n s t e n g e l i g w o r d e n g e k a r a k t e r i s e e r d . In d e u i t d e l i t e r a t u u r a a n g e h a a l d e p r o e v e n i s i n hoofdzaak g e w e r k t m e t hooi m e t i n e e n a a n t a l g e v a l l e n rikwe.-celstofgehalten tot 30%. D e g e s t e l d e r u w v o e r

-

k r a c h t v o e r ~ e r l ï o u d i n ~ ~ e n v a n B a k k e r (3) en v a n R a k e s (1

6 )

v a n

30

-

70 z i j n ook g e b a s e e r d op hooivoedering. Aangenomen m a g w o r d e n dat h c t b e t r e f f e n d e ho01 i n h e t a l g e m e e n m i n d e r f i j n s t e n g e l i g w a s d a n d e v o o r - droogkuil op "Zegveld". Mogelijk is h e t m e e r of m i n d e r s t e n g e l i g z i j n v a n h e t r u w v o e r e n d e a a n t a s t b a a r h e i d i n d e p e n s v a n e s s e n t i e e l belang v o o r d e m i n i m a a l op t e n e m e n hoeveelheid r u w v o e r i n e e n r a n t s o e n .

Niet a l l e e n t e n a a n z i e n v a n e e n v e r l a g i n g v a n h e t m e l k v e t g e h a l t e m a a r ook t e n a a n z i e n v a n d e krachtvot:ropname i s e e n r a n t s o e n m e t s l e c h t s 30% d r o g e stof u i t r u w v o e r z e k e r voor (bepaalde) d i e r e n m e t h o g e p r o d u k t i e s d e u i t e r s t e g r e n s . Het o n d e r z o e k h e e f t d i t ook l a t e n zien. M e t 5 kg d r o g e stof u i t r u w v o e r e n 11, 7 kg d r o g e stof u i t k r a c h t v o e r

( =

13 kg), h e t g e e n een verhouding b e t e k e n t v a n 30

-

70, had 20% v a n d e

d i e r e n o m s t r e e k s de 4e w e e k na rifkalven duidelijke opname - m o e i l i j k h e d e n . B i j r u w v o e r v a n m a t i g e kwaliteit m o e t i n verhouding nog m e e r k r a c h t v o e r v e r s t r e k t w o r d e n orn de t o t a l e e n e r g i e b e h o e f t e t e dekken. B i j h e t v e r s t r e k k e n v a n e e n r n l rairnale h o e v e e l h e i d r u w v o e r m a g h e t k w a l i t e i t s

-

a s p e c t z e k e r n i e t uit het o o g v e r l o r e n w o r d e n . N a a r m a t e e r m e e r z e t m e e l - w a a r d e i n h e t r u w v o e r p r o d u k t z i t , kan d e aanvulling m e t k r a c h t v o e r l a g e r

z i j n e n w o r d t d e verhouding m i n d e r e x t r e e m . Kwalitatief hoogwaardig r u w - v o e r i s s m a k e l i j k , z o d a t i n h e t a l g e m e e n d e o p n a m e h i e r v a n goed k a n zijn. D a a r n a a s t b e s t a a t d e i n d r u k d a t bij e e n m i n d e r goede kwaliteit r u w v o e r zowel d e r u w v o e r - a l s d e k r a c h t v o e r o p n a m e t e w e n s e n o v e r l a a t . G e z i e n h e t r e s u l t a a t op d e p r o e f b o e r d e r i j Zegveld k a n g e c o n c l u d e e r d w o r d e n d a t b i j e e n r u w v o e r - k r a c h t v o e r v e r h o u d i n g van 30

-

70 d e hoeveelheid r u w v o e r t e g e r i n g i s om v e r l a g i n g v a n het m e l k v e t g e h a l t e t e v o o r k o m e n e n b i j hoog- p r o d u k t i e v e d i e r e n geen m o e i l i j k h e d e n t e hebben m e t d e k r a c h t v o e r o p n a m e . E e n r u w v o e r - k r a c h t v o e r v e r h o u d i n g v a n 50

-

50 gaf geen moeilijkheden. O n d e r gelijke o m s t a n d i g h e d e n a l s d i e z i c h b i j h e t o n d e r z o e k op " Z e g v e l d " v o o r d e d e n , z a l w a a r s c h i j n l i j k e e n r u w v o e r - k r a c h t v o e r v e r h o u d i n g v a n 40

-

60 m i n i m a a l m o e t e n w o r d e n geacht o m g e n o e m d e n a d e l i g e e f f e c t e n t e voorkomen.

B i j h e t o n d e r z o e k op "Zegveld" z i j n d e koeien individueel g e v o e r d Bij g r o e p s v o e d e r i n g kan m e t h e t v e r s t r e k k e n v a n e e n b e p e r k t e h o e v e e l h e i d

(20)

r u w v o e r e e n g r o t e r e s p r e i d i n g i n r u w v o e r o p n a m e v e r w a c h t worden. H i e r - d o o r z u l l e n bepaalde d i e r e n binnen d e g r o e p z e e r weinig r u w v o e r opnemen w a a r d o o r d e r i s i c o ' s en d e nadelige effecten nog g r o t e r w o r d e n . D e z e v e r - o n d e r s t e l l i n g w o r d t bevestigd d o o r e e n proef In b e d r i j f s v e r b a n d op d e C. R. W a i b o e r h o e v e w a a r i n d e s t a l p e r i o d e 1970

-

197 1 b i j g r o e p s v o e d e r i n g i n e e n v o e r l i g b o x e n s t a l 5 kg d s u i t ruwvoer w e r d v e r s t r e k t . D e kwaliteit v a n h e t r u w v o e r l i e t d u i d e l i j k t e w e n s e n o v e r w a a r d o o r e e n a a n t a l d i e r e n h e t r u w v o e r m i n d e r goed opnam. E r k w a m e n iri &.e s t a l p e r i o d e d a n ook r e g e l - m a t i g s t o r i n g e n voor.

I n d e s t a l p e r i o d e 1971

-

1972 w e r d g e w e r k t m e t p r o d u k t i e g r o e p e n w a a r b i j a a n de hoogst p r o d u k t i e v e g r o e p

6

kg d r o g e stof uit goed ruwvoer w e r d v e r s t r e k t . De e r v a r i n g e n i n d e z e s t a ? p e r i o d e w a r e n v e e l g u n s t i g e r , hoewel m e n m e e n d e d a t ook i n d e z e p r o e f h e t v e t g e h a l t e v a n d e m e l k on-

gunstig w e r d beinvloed. Ook h i e r w e r d e r v a r e n dat b i j e e n d e r g e l i j k s y s - t e e m m e t h e t v e r s t r e k k e n v a n m e e r d a n 1 2 kg k r a c h t v d e r h e t r i s i c o t e n a a n z i e n v a n h e t o p t r e d e n v a n v o e d e r s t o o r n i s s e n t o e n e e m t (1 8).

(21)

6.

SAMENVATTING

De l a a t s t e j a r e n i s veelvuldig d e v r a a g a a n de o r d e g e w e e s t m e t w e l k e hoeveelheid r u w v o e r i n h e t r a n t s o e n v o l s t a a n kan w o r d e n z o n d e r d a t d i t b i j melkgevende d i e r e n p r o b l e m e n geeft. Uit d e l i t e r a t u u r blijkt d a t e e n v e r s c h u i v i n g i n het r a n t s o e n n a a r m i n d e r ruwvoer en m e e r k r a c h t v o e r op e e n bepaald m o m e n t l e i d t t o t v e r l a g i n g v a n h e t m e l k v e t g e h a l t e . Bij e e n nog v e r d e r e v e r l a g i n g v a n h e t a a n d e e l r u w v o e r z i j n z e l f s e e n daling van d e m e l k g i f t e n h e t o p t r e d e n v a n v o e d i n g s s t o o r n i s s e n n i e t uitgesloten. O v e r d e m i n i m a a l g e w e n s t e h o e v e e l h e i d s tructuu-rgevend r u w v o e r - l o p e n de m e n i n g e n e c h t e r nog v r i j s t e r k uiteen. O m op d a t punt b e t e r g e i n f o r m e e r d t e r a k e n i s t i j d e n s d e s t a l p e r i o d e n 197 1

-

1372 e n 1992

-

1973 v e r g e l i j k e n d o n d e r - z o e k v e r r i c h t o p d e p r o e f b o e r d e r i j " Zegveld".

I n 197 1

-

1972 w e r d e n t w e e z o goed m o g e l i j k v e r g e l i j k b a r e g r o e p e n van 14 F H - k o e i e n s a m e n g e s t e l d e n i n 1972

-

1973 t w e e g r o e p e n van 15. Als r u w v o e r w e r d u i t s l u i t e n d v o o r d r o o g k u i l v a n goede kwaliteit gevoerd. De p r o e f o p z e t w a s voor beide j a r e n gelijk, t e w-eten:

p r o e f g r o e p

-

5 kg d r o g e stof u i t r u w v o e r c o n t r o l e g r o e p

-

10 kg d r o g e stof u i t r u w v o e r

i-liet r u w v o e r r a n t s o e n w e r d v o o r b e i d e g r o e p e n t o t e e n g e l i j k e n o r m a a n g e - mnld m e t k r a c h t v o e r . I n de m e e s t e g e v a l l e n w e r d

5

à

6

w e k e n voor h e t a f k a l v e n m e t h e t p r o e f r a n t s o e n begonnen (individuele voedering). De r e - s u l t a t e n van d e p r o e v e n z i j n g e z a m e n l i j k v e r w e r k t e n kunnen a l s volgt w o r - d e n s a m e n g e v a t .

V o e r o p n a m e voor h e t afkalven

D e d s - o p n a m e v a n d e c o n t r o l e g r o e p (10 kg d s u i t r u w v o e r ) l i e p v a n d e 5e tot d e l e w e e k voor h e t a f k a l v e n t e r u g van 9, 6 t o t 8,

4

kg p e r d i e r p e r dag. B i j d e p r o e f g r o e p (5 kg d s u i t r u w v o e r ) w a s a l l e e n i n d e l a a t s t e w e e k v o o r h e t a f k a l v e n d e g e m i d d e l d e d s - o p n a m e 0, 3 kg verlaagd. Voor h e t a f k a l v e n h e e f t de p r o e f g r o e p gemiddeld r u i m 3 kg d r o g e stof p e r d i e r p e r d a g u i t k r a c h t v o e r m e e r opgenomen d a n d e c o n t r o l e g r o e p . In de l a a t -

s t e w e e k voor afkalven lag v o o r d e c o n t r o l e g r o e p h e t a a n d e e l d r o g e stof u i t r u w v o e r op r u i m 70% t e r w i j l dit voor de p r o e f g r o e p r u i m 4070 b e d r o e g .

Voor h e t afkalven w a s d e gemiddelde h o e v e e l h e i d opgenomen z e t - m e e l w a a r d e bij de p r o e f g r oep nagenoeg g e l i j k a a n de n a g e s t r e e f d e n o r m . Met u i t z o n d e r i n g van de l a a t s t e w e e k was d i t ook bij de c o n t r o l e g r o e p h e t geval. V o e r o p n a m e na h e t a f k a l v e n De h o o g s t e gemiddelde d r o g e - stofopname w e r d v e r k r e g e n o m - s t r e e k s d e 4 e à 5e w e e k na h e t afkalven. Voor d e c o n t r o l e g r o e p w a s d e z e gemiddeld

1 6 ,

2 kg m e t a l s r u w v o e r a a n d e e l ca. 50%. B i j d e p r o e f g r o e p w a s d e h o o g s t e t o t a l e d s - o p n a m e 15, 5 kg m e t a l s r u w v o e r a a n d e e l r u i m 30'70. In d e opeenvolgende w e k e n na afkalven w a s h e t v e r s c h i l i n t o t a l e z e t m e e l w a a r d e - o p n a m e t u s s e n beide g r o e p e n d i e r e n v r i j g e r i n g . M e l k p r o d u k t i e I n d e e e r s t e v i e r w e k e n na afkalven w a s e r weinig v e r s c h i l in m e l k -

(22)

produktie t u s s e n d e twee g r o e p e n . Van d e 5e tot e n m e t d e 9 e w e e k l a g d e gemiddelde m e l k p r o d u k t i e van de p r o e f g r o e p op e e n wat hoger niveau a l w a s h e t v e r s cllil t u s s e n beide g r o e p e n niet wiskundig b e t r o u w b a a r . Melkvetgehalte

In de e e r s t e twee weken na a f k a l v e n w a s h e t m e l k v e t g e h a l t e v a n d e p r o e f - en c o n t r o l e g r o e p nagenoeg gelijk. Vanaf de 3e w e e k na afkalven l a g h e t m e l k v e t g e h a l t e v a n d e p r o e f g r o e p s t e e d s 0 , 3 tot 0 , 5% l a g e r dan d a t van d e c o n t r o l e g r o e p . Dit v e r s c h i l w a s wiskundig b e t r o u w b a a r .

Gezondheidstoestand

- - -

T i j d e n s h e t o n d e r z o e k hebben z i c h e e n p a a r gevallen v a n m e l k z i e k - t e v o o r g e d a a n . D e z e gevallen deden z i c h i n gelijke m a t e bij beide g r o e p e n voor. V e r d e r hebben z i c h g e e n e r n s t i g e v o e d e r s t o o r n i s s e n e n a a n de b e - handeling t o e t e s c h r i j v e n gezondheidss t o o r n i s s e n voorgedaan. A l l e e n o m -

s t r e e k s d e v i e r d e w e e k na a f k a l v e n n a m e n 3 d i e r e n v a n d e p r o e f g r o e p i n beide j a r e n h e t k r a c h t v o e r niet g e h e e l op. Aan d e z e d i e r e n w e r d m e e r d a n

12

à

1 3 kg k r a c h t v o e r p e r d i e r p e r d a g v e r s t r e k t . T e g e l i j k m e t h e t d a l e n van d e k r a c h t v o e r opname l i e p v e e l a l ook d e r u w v o e r o p n a m e i e t s t e r u g . G e w i c h t s v e r l o o p van d e d i e r e n

H e t g e w i c h t s v e r l o o p v a n d e t w e e g r o e p e n d i e r e n w a s nagenoeg g e - lijk. Ook op h e t oog w a s v a n c o n d i t i e v e r s c h i l a l s gevolg van d e p r o e f b e - handeling g e e n s p r a k e ,

S u m m a r y

D u r i n g t h e l a s t few y e a r s f r e q u e n t d i s c u s s i o n s h a v e b e e n going on about t h e q u e s t i o n what q u a n t i t i e s of r o u g h a g e i n t h e r a t i o n s w i l l b e sufficient

without involving h e a l t h p r o b l e m s l o r d a i r y c a t t l e . I n l i t e r a t u r e about t h i s s u b j e c t i t i s s a i d t h a t a shift i n r a t i o n s , n a m e l y a s h i f t t o w a r d s f e w e r r o u g h a g e s and m o r e c e n c e n t r a t e s til1 a c e r t a j n quantity, w i l l l e a d to a l o w e r m i l k f a t content. When t h e s h a r e of r o u g h a g e s i n t h e r a t i o n s w i l l e v e n f u r t h e r d e c l i n e , a d e e r e a s e

in

m i l k yield a n d the i n c i d e n c e of n u t r i t i o n a l d i s t u r b a n c e s w i l l not be beyond p o s s i b i l i t y . The v i e w s a b o u t t h e m i n i m a 1 d e s i r e d quantity of r o u g h a g e s t i l l r a t h e r g r e a t l y d i f f e r . F o r b e t t e r i n f o r m a t i o n about t h i s point, a c o r n p a r a t i v e e x p e r i m e n t w a s m a d e a t t h e e x p e r i m e n t a l f a r m "Zegveld" d u r i n g the w i n t e r p e r i o d s 1971-1972 and 1972-1973.

Ia

1971-1972 f c u r t e e n p a i r s of F. H. cows w e r e f o r m e d , to m a k e the b e s t p o s s i b l e c o m p a r i s o n , a n d i n 1972- 1973 f i f t e e n p a i r s of F. H, cows.

The r o u g h a g e fed e x c l u s i v e l y c o n s i s t e d a good q u a l i t y of wilted s i l a g e . The e x p e r i m e n t a l s e t u p w a s t h e S a m e f o r both y e a r s viz. :

experimental. groilp

-

5 kg of d r y m a t t e r f r o m roughage c o n t r o l g r o u p

-

10 kg of d r y m a t t e r f r o m r o u g h a g e

P'or both g r o u p s t h e r o u g h a g e r a t i o n w a s s u p ~ l e m e n t e d by c o n c e n t r a t e s till. t h e s a m e s t a n d a r d . I n m o s t c a s e s one s t a r t e d feeding t h e e x p e r i m e n t a l r a t i o n s about 5 o r

6

w e e k s b e f o r e calving (individual feeding).

(23)

The r e s u l t s of the experiments can be surnmarized a s follows: E'eed intake

F r o m the 5th to the l s t week before calving thc, d r y m a t t e r intake of the control group (10 kg of d r y m a t t e r f r o m rough>~ge) fell f r o m 9.

6

to 8. 4 kg p e r anima1 p e r day. In the experimental grca-isp ( 5 kg of d r y m a t t e r f r o m roughage) i t was only in the l a s t week befarc calving that the a v e r a g e d r y m a t t e r intake f e l l to

4,

7 kg. Comparecli witkt the control group, the e x p e r i - m e n t a l group consumed on a v e r a g e over 3 Icg af d r y m a t t e r f r o m concen- t r a t e s p e r animal per day m o r e befare calving,

In the l a s t week before calving tht: s h a r e of d r y m a t t e r f r o m roughage was m o r e than 70% for the control grcsup and m o r e than 4070 for the experimen- tal group.

Before calving, the a v e r a g e quantity of s t a r c h equivalent consumed i n the experimental group was alrnost equal t o the s t a n d a r d aimed at. With the exception of the l a s t week, this a l s 0 applied to the control group.

The highest a v e r a g e d r y m a t t e r intake was obtained about the 4th o r 5th week a f t e r calving. F o r the contra1 group this was a n a v e r a g e of 16. 2 kg with a s h a r e of roughage of about 5070. ?'he highest total d r y m a t t e r intake in the experimental group was 15.5 kg w i t h . a s h a r e of roughage of m o r e than 30%.

In

subsequent weeks a f t e r calving 1Rae difference i n the total s t a r c h equi- valent intake between the two groups i f animals w a s r a t h e r low.

During the f i r s t four weeks a f t e r calving t h e r e was l i t t l e difference i n m i l k - yield between the two groups. F r o m the 5th to the 9th week incl. the

a v e r a g e milk-yield of the experirnental group was on a somewhat higher level though the difference between the two groups was not significant. Milkfat content

During the f i r s t two weeks a f t e r ealving, the milkfat content of the e x p e r i - m e n t a l and control group was a l m o s t equal.

F r o m the 3rd week a f t e r calving the m i l k f a t content of the experimental group continued to be f r o m 0. 3 to 0. 5% lower than that of the control group. This difference was significant.

Health

During the experiment t h e r e have been a few c a s e s of m i l k fever.

The c a s e s w e r e conlirrned to a n equal extent in both groups. F u r t h e r t h e r e have been no nutritional d i s t u r b a n c e s and no d i s t u r b a n c e s of health which m a y be attributed to the t r e a t m e n t . I t was only i n about the fourth week a f t e r calving that 3 a n i m a l s of the experimental group of both y e a r s did not consume the total quantity of concentrates. These animals w e r e fed with m o r e than l 2 to 13 kg of concentrates p e r anima1 p e r day.

Simultaneously with the declining intake of c o n c e n t r a t e s , the intake of roughage often sornewhat diminished.

(24)

The weight of the animals

The weight of the animals i n the two groups remained almost the Same. Nor was there outwardly any difference in their condition as a result of the experimental treatment.

(25)

-

2 4

-

LITERATUUROPGAVE 1. A r m s t r o n g , D. G. A m o u n t , p h y s i c a l f o r m a n d c o m p o s i t i o n a n d P r e s c o t t , J. EI. of f e e d a n d m i l k s e c r e t i o n i n t h e d a i r y c o w . l a c t a t i o n , e d i t e d by F a l c o n e r J a n . R. (1970) 349. 2. B a k k e r , Y. T j . 3. B a k k e r , Y. T j . 4. B a l c h , C. C . e. a . Roya1.e v o e d e r i n g v a n p r o d u k t i e v e m e l k - k o e i e n C , L . O. - s t u d i e d a g e n 1972. D e koe a1.s k r a c h t v o e r c o n s u m e n t . pjedrijfsontwikkeling 3e j r g . n r . 12, d e c . ' 7 2 . T h e e f f e c t of v a r i a t i o n s i n t h e a m o u n t of h a y

.

J. of d a i r y R e s e a r c h 19 (1952) 39. 5. B a l c h , C. C. e . a . T h e e f f e c t of v a r i a t i o n s i n t h e a m o u n t a n d p h y s i c a l s t a t e of t h e h a y a n d a c o m - p a r i s o n of the S h o r t h o r n a n d F r i e s i a n b r e e d s . J . of d a i r y R e s e a r c h 21 (1954) 172.

6.

B a l c h , C. C . e . a . 7.

Balch,

C . C . e. a , 8. B e i t z , D. C. e . a . 9. B r o w n , E. H. e. a . 10. D a a t s e l a a r , H . A. R. 11. D a v i s , C. L. T h e e f f e c t of v a r i a t i o n s i n t h e i n t a k e of d i g e s t i b l e n u t r i e n t s . J. of d a i r y R e s e a r c h 21 (1954) 305. Th.: e f f e c t o n growtli r a t e a n d o n m i l k y i e l u and c o m p o s i t i o n of f i n e l y g r i n d i n g t h e h a y a n d cooking (flaking) t h e ~ n a i z e i n m i x e d d i e t s f o r g r o w i n g a n d f o r m i l - king h e i f e r s . J . of d a i r y R e s e a r c h 32 (1965) 1. R e l a t i o n s h i p of c e r t a i n m i l k f a t d e p r e s

-

s i n g d i e t s t o c h a n g e s i n t h e p r o p o r t i o n s of t h e v o l a t i l e f a t t y a c i d s p r o d u c e d i n t h e r u m e n . J . of d a i r y S c i e n c e 47 (1964) 121 3. F a t t y a c i d c o m p o s i t i o n of m i l k . E f f e c t of r o u g h a g e a n d d i e t a r y f a t . J. of d a i r y S c i . 45 (1962) 191. D e m i n i m a a l benodigde h o e v e e l h e i d r u w - v o e r i n r a n t s o e n e n v o o r m e l k k o e i e n . L i t e r a t u u r s t u d i e . I n t e r n r a p p o r t P R n r . 31, a p r i l 1973. A c e t a t e p r o d u c t i o n i n t h e r u m e n of cows f e d e i t h e r c o n t r o l o r low

-

f i b e r , h i g h

-

g r a i n d i e t s . J. of d a i r y S c i . 50 (1967) 1621. E f f e c t s of f e e d i n g high

-

g r a i n r e s t r i c - t e d

-

r o u g h a g e r a t i o n s w i t h a n d without b i c a r b i n a t e s o n t h e f a t c o n t e n t of m i l k

(26)

13. D i j k s t r a , N. D. 14. Hoogendoorn e. a . 15. Hijink, J . W . F . p r o d u c e d and p r o p o r t i o n s of volatile f a t t y a c i d s i n the r u m e n . J. of d a i r y Sci. 47 (1964) 1217. De invloed van v e r a n d e r i n g e n i n d e r u w - voer-krachtvoerverhouding op m e l k v e e . V e r s l a g e n van landbouwkundige onder

-

zoekingen n r . 683 (1966).

E f f e c t s of v a r y i n g e n e r g y and roughage i n r a t i o n s f o r l a c t a t i n g cows on r u m e n volatile f a t t y a c i d s and m i l k composition. J . of d a i r y Sci. 53 (1970) 1028.

Voeding van m e l k v e e m e t weinig r u w v o e r I n t e r n r a p p o r t P R

n r .

24, s e p t . 1972. C o m p l e t e r a t i o n s f o r d a i r y c a t t l e . J . of d a i r y Sci. 52 (1969) 870. 7. R i j p k e m a , Y. S. e. a . De invloed v a n m i n i m a l e hoeveelheden s t r u c t u u r g e v e n d v o e r op d e gezondheid, d e m e l k p r o d u k t i e e n d e m e l k s a m e n s t e l - ling van koeien.

I n t e r n r a p p o r t n r . 38

(197

1) v a n h e t I n - s t i t u u t v o o r Veevoedingsonderzoek Hoorn. 18. S n i j d e r s , P. J . M .

e n Douna, M. H.

E e n bedrijf m e t hoge veebezetting e n m i n i m a l e hoeveelheden ruwvoer i n h e t r a n t s o e n .

Waiboerhoeve 1972.

P R - p u b l i k a t i e n r . 2 a p r i l 1973, pag. 41

-

(27)

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

De cijfers zijn van minder betekenis, omdat door de afsterving van de verschil­ lende planten, welke steeds verder doorging, de opbrengst zeer onge­ lijk was.. Over

Avis du Conseil national de l'art infirmier relatif à la prolongation et l’élargissement des dispositions transitoires pour le titre professionnel particulier en gériatrie et la

De in de vorige alinea ontwikkelde gedachtengang verder voortzettende, zou moeten worden aangenomen, dat waar geen stabiele humus aanwezig is (hier- mede bedoeld de echte,

universiteiten stellen dat de personen die niet beschikken over een diploma van arts, tandarts of vroedvrouw geregistreerd zouden worden via de

De provincies waar alle ziekenhuizen onder de 50% COVID-bezetting van het aantal erkende ICU- bedden dalen, kunnen, op aangeven van de federale

De afdeling "Programmatie en Erkenning'l van de Nationale Raad voor Ziekenhuievoorzieningen formuleerde in zijn vergadering dd.. DE WEVER, volgende vooretellen tot

Per volledige schijf van 400 equivalente behandelingen per jaar dient bijkomend een valtijds fysisch geschoold persoan te warden vaarzien.Minstens een ap drie van

In het nieuwe onderzoeksgebied zijn associaties tussen de woonafstand tot geitenhouderijen, pluimveehouderijen, en andere veehouderijen en longontsteking met