• No results found

Enkele waarnemingen met betrekking tot het verschijnsel "splijtkoppen" bij komkommers, Klimaatkas 1976-1977

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Enkele waarnemingen met betrekking tot het verschijnsel "splijtkoppen" bij komkommers, Klimaatkas 1976-1977"

Copied!
20
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)

Enkele waarnemingen met betrekking tot het verschijnsel "splijtkoppen" bij komkommers, Klimaatkas 1976 - 1977.

OT/X

/>y 7

<>

ß

PBG

D. Klapwijk

Naaldwijk, juli 1977 intern verslag no. 39

(2)

E n k e l e w a a r n e m i n g e n m e t betrekking t o t h e t v e r s c h i j n s e l " s p l i j t k o p p e n " b i j k o m k o m m e r s , K l i m a a t k a s 1 9 7 6 - 1 9 7 7 .

D . K l a p w i j k

(3)

I N H O U D : b i z . 1 H e t v e r s c h i j n s e l " S p l i j t k o p p e n " 1 2 Aanleiding t o t h e t o n d e r z o e k 1 3 D e p r o e f 2 4 W e r k w i j z e 3 5 R e s u l t a t e n 3 5 . 1 . U i t g a n g s m a t e r i a a l 3 5 . 2 . T o t a a l a a n t a l i n t e r n o d i ë n 3 5 . 3 . A a n t a l n o r m a l e i n t e r n o d i ë n 4 5 . 4 . A a n t a l a b n o r m a l e i n t e r n o d i ë n beneden

het 23e blad 5

5 . 5 P e r c e n t a g e n o r m a l e p l a n t e n 6 5 . 6 D e t e m p e r a t u u r b e h a n d e l i n g e n 7 6 D i s c u s s i e 9 6 . 1 . G e m i d d e l d e e t m a a l t e m p e r a t u u r 9 6 . 2 . D e r o l van h e t p l a n t m a t e r i a a l 1 0 6 . 3 . D e e e r s t e u i e r w e k e n n a h e t u i t p l a n t e n 1 0 6 . 4 . Invloed van d e t e m p e r a t u u r 1 0 6 . 5 . M e e r s p l i j t k o p p e n b e t e k e n t m e e r bladeren 1 3 6 . 6 . A a n v u l l e n d e g e g e v e n s 1 5 7 S a m e n v a t t i n g en c o n c l u s i e s 1 5 7 . 1 . S a m e n v a t t i n g 1 5 7 . 2 . C o n c l u s i e s 1 6 B i j l a g e

(4)

1 . H e t v e r s c h i j n s e l " s p l i i t k o p p e n " » B i j d e t e e l t van s t o o k k o m m e r s t r e e d t s o m s een a f w i j k i n g op d i e i n d e p r a k t i j k d e n a a m " s p l i j t k o p p e n " h e e f t g e k r e g e n . H e t k o m t a a n d e p l a n t v o o r o p e e n h o o g t e van c a 1 . 5 m o f m e e r . W a t m e n e e n s p l i j t k o p n o e m t i s v o o r a l e e n a f w i j k i n g i n d e i n t e r n o d i u m -l e n g t e . D o o r d a t 1 o f 2 ( o p e e n v o -l g e n d e ) i n t e r n o d i ë n v e e -l t e k o r t b l i j v e n , k o m e n 2 o f 3 b l a d e r e n vlak boven e l k a a r a a n d e s t e n g e l v o o r . N a g e n o e g n o o i t i s er een v i e r d e blad b i j b e t r o k k e n . üJel k a n h e t v e r s c h i j n s e l m e e r d e r e k e r e n na e l k a a r a a n d e z e l f d e p l a n t v o o r k o m e n , m a a r d a n s t e e d s i n g r o e p j e s van 1 o f 2 m i s v o r m d e i n t e r ­ n o d i ë n . Als e r t w e e i n t e r n o d i ë n d e e l u i t m a k e n v a n d e s p l i j t k o p d a n i s m e e s t a l h e t b o v e n s t e van d e t w e e m i s v o r m d . D e s t e n g e l z i j d 8 w a a r d e h e c h t r a n k i s i n g e p l a n t g r o e i t d a n n a g e n o e g n i e t m e e r u i t . D a a r d o o r t r e k t h e t i n t e r n o d i u m d a t toch a l k o r t i s , o o k nog h e l e m a a l k r o m . D i t k a n o v e r l a n g s e s p l i j t i n g t o t g e v o l g h e b b e n . V a n d a a r m i s ­ s c h i e n d e n a a m . V e r d e r t r e e d t b i j d e z e v e r w o n d i n g s o m s w a t g o m m i n g o p . D e h e c h t r a n k g r o e i t i n v e l e g e v a l l e n n i e t u i t . W a n n e e r s l e c h t s 1 i n t e r n o d i u m t e k o r t i s t r e e d t g e e n m i s v o r m i n g o p . In d e p r a k t i j k w o r d t d e a f w i j k i n g a l s n a d e l i g bestempeld o m d a t a l s g e v o l g van d e v e r w o n d i n g g e m a k k e l i j k botrytis k a n o p t r e d e n . Verder m e e n t m e n o o k g e v o e l i g h e i d s v e r s c h i l l e n t u s s e n d e r a s s e n t e h e b b e n g e c o n s t a t e e r d . D i t l a a t s t e w o r d t h i e r buiten beschouwing g e l a t e n . D e w a a r n e m i n g e n w e r d e n v e r r i c h t a a n h e t r a s F a r b i o . 2 . flanleidinq t o t h e t o n d e r z o e k . Vanuit d e p r a k t i j k w a r e n r e e d s v e r s c h e i d e n e k e r e n v r a g e n g e s t e l d m e t b e t r e k k i n g t o t h e t o p t r e d e n van s p l i j t k o p p e n . Er s t o n d e n e c h t e r g e e n g e g e v e n s t e r beschikking o v e r d i t v e r s c h i j n s e l . In d e p r a k t i j k m e e n d e men w a a r g e n o m e n t e h e b b e n d a t het o p t r e d e n van s p l i j t k o p p e n d o o r l a g e t e m p e r a t u r e n w o r d t g e s t i m u l e e r d .

(5)

O v e r d e d i r e c t e o o r z a a k van d e m i s v o r m i n g i s n i e t s b e k e n d . H e t s t e l l e n v a n d e v r a g e n v a n u i t d e praktijk w a s e r d e oorzaak van d a t ook op het Proefstation op het verschijnsel werd gelet. Het bleek t o e n d a t i n een p r o e f i n d e k l i m a a t k a s een a a n z i e n l i j k a a n t a l s p l i j t k o p p e n v o o r k w a m . Aangezien i n d e z e p r o e f

temperatuurt-b e h a n d e l i n g e n w a r e n o p g e n o m e n l e e k h e t z i n v o l om t e l l i n g e n t e v e r r i c h t e n . M i s s c h i e n k o n het verband t u s s e n het verschijnsel én h e t t e m p e r a t u u r - n i v e a u w o r d e n a a n g e t o o n d . B o v e n d i e n z o u m i s s c h i e n k u n n e n w o r d e n n a g e g a a n o f h e t p l a n t m a t e r i a a l i e t s m e t d e mate van a a n t a s t i n g t e m a k e n h a d , w a n t o o k h i e r o v e r bestond t w i j f e l . D e p r o e f . In d e w i n t e r 1 9 7 6 - 1 9 7 7 w e r d e n k o m k o m m e r s c v .1F a r b i o ' geteeld i n d e k l i m a a t k a s o p h e t P r o e f s t a t i o n . In d e z e p r o e f w a r e n 4 p l a n t d a t a o p g e n o m e n m e t 2 w e k e n t u s s e n r u i m t e n l . : 1 3 d e c e m b e r , 2 7 d e c e m b e r , 1 0 j a n u a r i e n 2 4 j a n u a r i . In d r i e v o u d w a r e n 8 k l i m a a t b e h a n d e l i n q e n a a n w e z i g . D e d a g t e m p e r a ­ t u u r werd i n a l l e 2 4 a f d e l i n g e n g e l i j k g e h o u d e n n l . 21°C b i j m i n i m a l e i n s t r a l i n g

en

27°C b i j m a x i m a l e i n s t r a l i n g . Met b e t r e k k i n g t o t d e n a c h t t e m p e r a t u u r w e r d e n d e v o l g e n d e v a r i a n t e n t o e g e p a s t ; 1 N a c h t t e m p e r a t u u r c o n s t a n t 2 0 ° C 2 I d e m 1 6 ° C 3 I d e m 1 2 ° C 4 E e r s t 5 u u r 2 0 ° C , d a a r n a 1 2 ° C 5 E e r s t 1 0 u u r 2 0 ° C , d a a r n a 1 2 ° C 6 Aflopend van 2 0 ° t o t 1 2 ° m i d d e n i n d e n a c h t e n w e e r o p l o p e n d t o t 2 0 ° , g e m i d d e l d 1 6 ° C . 7 N a c h t t e m p e r a t u u r n e g a t i e f g e k o p p e l d a a n d e s t r a l i n g van d e v o o r ­ g a a n d e d a g : 2 0 — » 1 2°C b i j een s t r a l i n g s s o m van 1 0 0 — * 3 0 0 3 - 2 . - 1 c m . d a g . 8 Als 7 , m a a r m e t p o s i t i e v e k o p p e l i n g .

Voor n a d e r e g e g e v e n s w o r d t v e r w e z e n n a a r het verslag van d e h o o f d p r o e f .

(6)

4 . M e r k w i j z e .

Van e l k e p l a n t d a t u m w a r e n per k a s a f d e l i n g 1 0 p l a n t e n a a n w e z i g . D e p l a n t e n w e r d e n g e t o p t a l s z e d e draad hadden bereikt ( c a 2 . 2 5 m ) . D i t hield i n d a t h e t b i j d e h o g e t e m p e r a t u u r v e e l e e r d e r h e t g e v a l w a s d a n w a a r h e t koud werd g e h o u d e n . Bij d e hoge t e m p e r a t u u r w a s d e i n t e r n o d i u m - l e n g t e g r o t e r d a n b i j d e l a g e t e m p e r a t u u r , z o d a t d e p l a n t e n b i j 'de h o g e t e m p e r a t u u r m i n d e r bladeren h a d d e n op h e t m o m e n t d a t g e t o p t w e r d .

Van a l l e p l a n t e n werd vastgesteld h o e v e e l i n t e r n o d i ë n misvormd

w a r e n . Ook werd o p g e n o m e n b i j w e l k e bladnummers d e . a f w i j k i n g o p t r a d . U i t g e b r e i d e a s s i s t e n t i e h i e r b i j werd verleend d o o r C . F r a n c i s c a M . üJubben. 5 . R e s u l t a t e n . In d e z e p r o e f w e r d e n n o g v e l e a n d e r e g e g e v e n s v e r z a m e l d . I n d i t verslag w o r d t e c h t e r a l l e e n i n g e g a a n op h e t v e r s c h i j n s e l s p l i j t -k o p p e n i n r e l a t i e t o t d e t e m p e r a t u u r en h e t g e b r u i -k t e p l a n t m a t e r i a a l . 5 . 1 . U i t g a n g s m a t e r i a a l . . D e k o m k o m m e r p l a n t e n v o o r d e z e p r o e f w e r d e n o p g e k w e e k t b i j e e n p l a n t e n k w e k e r . Z e w a r e n n i e t v o o r a l l e p l a n t d a t a p r e c i e s e v e n g r o o t . Voor d e e e r s t e p l a n t d a t u m ( 1 3 d e c e m b e r ) w a r e n d e p l a n t e n h e t g r o o t s t D o o r m i d d e l v a n een b i n o c u l a i r werd vastgesteld h o e v e e l b l a d e r e n p r i m o r d i a a l a a n w e z i g w a r e n . B i j d e e e r s t e planting hadden d e p l a n t e n g e m i d d e l d bijna 1 7 b l a d e r e n a a n g e l e g d . H e t m a x i m u m w a s 1 8 . D e v o l ­ g e n d e p l a n t i n g e n h a d d e n c a 1 3 bladeren m e t een m a x i m u m van 1 6 . Aan d e p l a n t e n w e r d e n g e e n a b n o r m a l e v e r s c h i j n s e l e n w a a r g e n o m e n .

5 . 2 . T o t a a l a a n t a l i n t e r n o d i ë n .

In t a b e l 1 i s o p g e n o m e n h o e v e e l bladeren b i j d e v e r s c h i l l e n d e

(7)

T a b e l 1 . A a n t a l b l a d e r e n p e r p l a n t t o t d e draad b i j 4 p l a n t d a t a e n 8 t e m p e r a t u u r b e h a n d e l i n g e n . P l a n t d a t a 1 3 d e c 2 7 d e c 1 0 j a n 2 4 jan g e m i d . B e h a n d e l i n g • ^ 1 2 3 4 1 • / • v 2 3 . 3

22.1

."f " ' 2 2 . 3 2 0 . 3

22.2

• : -a. /V, j 2 23-J 24.1 2 2 . 6 21 .J3

22.9

û 3 2

li

2 8 /' *&— ; 4 2 6 . 9 2 7 . 3 4 .25.4 ' 25-» 9 ; ; 2 4 . 4 ' 2 3 . 2 2 4 . 7 , 5 24.1 2 3 . 6 2 2 . 6 2 0 . 9 2 2 . 8 6 2 3 . 3 2 3 . 5 2 2 . 7 2 1 . 3 2 2 . 7 7 2 5 . 8 2 4 . 7 2 4 . 0 22.1 24.1 8 24.1 2 3 . 6 22.1 2 1 . 4 2 2 . 8 G e m i d . 2 4 . 8 2 4 . 6 2 3 . 5 2 2 . 0 2 3 . 7 T u s s e n d e b e h a n d e l i n g e n k o m e n v e r s c h i l l e n v o o r van gemiddeld m a x . 5 b l a d e r e n ( 2 2 . 2 t o t 2 7 . 3 ) a l s g e v o l g van v e r s c h i l i n i n t e r n o d i u m -l e n g t e . N a a r m a t e -l a t e r g e p -l a n t werd w a s d e g r o e i beter en n a m o o k d e i n t e r n o d i u m - l e n g t e i e t s t o e z o d a t h e t b l a d a a n t a l van d e e e r s t e t o t d e l a a t s t e p l a n t i n g a f n a m v a n 2 4 . 8 t o t 2 2 . 0 . 5 . 3 . A a n t a l n o r m a l e i n t e r n o d i ë n .

Om t e k u n n e n n a g a a n w a n n e e r d e a f w i j k i n g z o u zijn o p g e t r e d e n werd van a l l e p l a n t e n h e t a a n t a l n o r m a l e i n t e r n o d i ë n g e t e l d , gerekend v a n a f d e z a a d l o b b e n t o t a a n het e e r s t e a f w i j k e n d e i n t e r n o d i u m . In t a b e l 2 i s d a t w e e r g e g e v e n v o o r a l l e p l a n t d a t a e n b e h a n d e l i n g e n . B e h a l v e h e t g e m i d d e l d e a a n t a l i s o o k a a n g e g e v e n w a t per behandeling het l a a g s t e a a n t a l w a s .

(8)

T a b e l 2 . G e m i d d e l d a a n t a l n o r m a l e i n t e r n o d i ë n per p l a n t t o t a a n d e e e r s t e a f w i j k i n g , v o o r 4 p l a n t d a t a en 8 t e m p e r a t u u r -b e h a n d e l i n g e n . G e m i d d e l d e n ook v o o r h e t m i n i m u m a a n t a l n o r m a l e i n t e r n o d i ë n w a a r b o v e n d e eerste afwijking o p t r a d . P l a n t d a t u m 1 3 d e c 2 7 d e c 1 0 j a n 2 4 jan G e m i d . M i n i m a a l Behandelïrîg^ ^ 1 2 3 4 1 1 9 . 7 1 8 . 2 18.1 2 0 . 0 , 1 9 . 0 y 1 7 . 6 2 1 8 . 5 ,;0 1 8 . 7 2 0 . 7 f H . i a,-' '<*i • 1 8 . 6 19.1 ' ; 1 7 . 0 l\ff 3 2 0 . o 1 8 . 7 ' 2 0 . 6 22.1 20.1 ' 1 7 . 5 4 20.1 1 9 . 3 2 0 . 3 2 0 . 0 1 9 . 9 1 7 . 3 5 20.1 1 8 . 3 1 9 . 9 2 0 . 0 1 9 . 6 1 7 . 9 6 1 8 . 5 1 8 . 4 2 0 . 0 2 0 . 0 1 9 . 2 1 7 . 4 7 1 9 . 8 1 9 . 4 2 0 . 0 2 0 . 0 1 9 . 8 1 7 . 8 8 1 9 . 7 1 8 . 1 2 0 . 2 1 8 . 0 1 9 . 0 1 7 . 4 G e m i d . 1 9 . 6 1 8 . 5 2 0 . 0 1 9 . 8 1 9 . 5 1 7 . 5 M i n i m a a l 1 7 . 3 15.1 1 8 . 3 1 9 . 2 D e a f w i j k i n g trad g e m i d d e l d v o o r a l l e p l a n t d a t a b i j a l l e b e h a n d e l i n g e n p a s op b o v e n h e t 1 9 e b l a d . D e t w e e d e p l a n t i n g g a f d e a f w i j k i n g i e t s l a g e r a a n d e p l a n t t e z i e n d a n d e o v e r i g e . H e t m i n i m u m a a n t a l n o r m a l e i n t e r n o d i ë n w a s v o o r a l l e b e h a n d e l i n g e n g e m i d d e l d 1 7 . 5 . Beneden h e t 1 8 e blad k w a m e n d u s g e e n a f w i j k i n g e n v o o r gemiddeld o v e r d e h e l e p r o e f g e z i e n . B i j d e t w e e d e p l a n t d a t u m k w a m e n d e a f w i j k i n g e n a l v o o r v a n a f h e t 1 6 e blad, b i j d e e e r s t e v a n a f h e t 1 7 e . B i j d e v i e r d e planting k w a m e n m a a r w e i n i g a f w i j k i n g e n v o o r . D a t i s e r ook d e oorzaak van d a t het m i n i m a l e a a n t a l v o o r d e planting maar w e i n i g l a g e r i s d a n h e t g e m i d d e l d e . 5 . 4 . A a n t a l a b n o r m a l e i n t e r n o d i ë n beneden h e t 23e b l a d . B i j d e h o o g s t e t e m p e r a t u u r k w a m e n m i n d e r d a n 2 3 bladeren v o o r , n a d a t g e t o p t w a s . D a a r o m i s h e t a a n t a l a f w i j k i n g e n i n a l l e g e v a l l e n berekend t o t a a n h e t 2 3 e b l a d . In t a b e l 3 i s d a t w e e r g e g e v e n v o o r 4 p l a n t d a t a en 8 b e h a n d e l i n g e n . (

(9)

6 -T a b e l 3 . A a n t a l a b n o r m a l e i n t e r n o d i ë n per p l a n t beneden h e t 2 3 e blad v o o r 4 p l a n t d a t a e n 8 t e m p e r a t u u r b e h a n d e l i n g e n . P l a n t d a t u m Behandeling' -1 3 d e c - ^ 1 2 7 d e c 1 0 j a n 2 3 2 4 j a n 4 G e m i d . 1 0 . 9

R

•• 0 . 7 0.1 0 . 7 2 2 . 4 2.1 0 . 3 0 . 6 1 . 3 3 1 . 9 1 . 2 0 . 2 1 . 5 4 1 . 2 2 . 0 ,--.«v. 1 . 3 0 . 8 T7ïT~ 5 0 . 8 2 . 2 0 . 8 0.1 0 . 9 6 1 . 9 2 . 4 0 . 8 0.1 1 . 3 7 1 . 4 1 . 3 1 . 5 0 . 2 1 . 0 8 0 . 9 0 . 6 0 . 4 0.1 0 . 5 G e m i d . 1 . 4 1 . 8 0 . 9 0 . 3 1.1 D e a a n t a s t i n g v e r s c h i l t d u i d e l i j k voor d e t e m p e r a t u u r b e h a n d e l i n g e n . D i t i s het d u i d e l i j k s t t e z i e n b i j d e t w e e d e planting w a a r b i j d e afwijking h e t e r g s t v o o r k o m t . B i j beide l a a t s t e p l a n t i n g e n w a s h e t â a n t a l a f w i j k i n g e n v e e l k l e i n e r . Voor d e beoordeling van d e w a a r d e

van d e g e t a l l e n k a n a l s u i t g a n g s p u n t d i e n e n d a t 1 z g . s p l i j t k o p p e r p l a n t m i n s t e n s 1 a b n o r m a a l i n t e r n o d i u m b e t e k e n t . Veelal zijn e r e c h t e r 2 i n t e r n o d i ë n b i j b e t r o k k e n . B i j d e e e r s t e t w e e p l a n t d a t a w a s g e m i d ­ deld d u s o n g e v e e r 1 s p l i j t k o p per p l a n t a a n w e z i g e n bij >de l a a t s t e p l a n t i n g k w a m h e t d i k w i j l s maar b i j een van d e 1 0 p l a n t e n v o o r .

5 . 5 . P e r c e n t a g e p l a n t e n .

G e z i e n h e t b o v e n s t a a n d e h e e f t h e t z i n o o k het a a n t a l n o r m a l e planten i n r e l a t i e te brengen tot d e t e m p e r a t u u r . In t a b e l 4 i s w e e r g e g e v e n h o e v e e l p l a n t e n v r i j b l e v e n van d e a a n t a s t i n g .

(10)

T a b e l 4 . P e r c e n t a g e p l a n t e n d a t g e e n a f w i j k i n g v e r t o o n d e beneden het 2 3 e b l a d , b i j 4 p l a n t d a t a e n 8 t e m p e r a t u u r b e h a n d e l i n g e n . P l a n t d a t u m 1 3 d e c 2 7 d e c 1 0 j a n 2 4 j a n G e m i d . B e h a n d e l i n g ^ . 1 2 3 4 1 5 3 / 5 3 \

(

27

I

6 7 9 7 6 8 2 1 3 / 5 3 \

(

27

I

8 0 7 3 4 8 3 1 7

W

2 7 8 7 3 5 4 4 0 1 7 2 3 6 0 3 5 5 6 3 2 3 5 7 9 3 5 9 6 3 3 1 7 6 0 9 7 5 2 7 4 7 4 7 3 7 9 0 5 5 8 6 7 7 3 8 3 9 7 8 0 G e m i d . 4 2 3 3 5 4 8 7 5 4

D e a f w i j k i n g n a m a f n a a r m a t e l a t e r werd geplant» ( t a b e l 3 ) e n ook h e t a a n t a l n o r m a l e p l a n t e n n e e m t t o e . Ook h i e r b i j i s w e e r d u i d e l i j k t e z i e n d a t d e t e m p e r a t u u r b e h a n d e l i n g e n van i n v l o e d w a r e n . 5 . 6 . D e t e m p e r a t u u r b e h a n d e l i n g e n . Om het verband t u s s e n d e a f w i j k i n g e n d e t e m p e r a t u u r v a s t t e s t e l l e n s t o n d d e g e m i d d e l d e e t m a a l t e m p e r a t u u r per k a s a f d e l i n g ter b e s c h i k k i n g . A a n g e z i e n d e d a g t e m p e r a t u u r o v e r a l g e l i j k w a s , w a s h e t t e m p e r a t u u r ­ v e r s c h i l i n h o o f d z a a k h e t g e v o l g van verschillen g e d u r e n d e d e n a c h t . Een e t m a a l t e m p e r a t u u r v e r s c h i l van 1 ° C k o m t d a n ook o n g e v e e r o v e r e e n m e t een n a c h t t e m p e r a t u u r v e r s c h i l van 2 ° C . In d e bijlage z i j n d e w e e k g e m i d d e l d e n v o o r d e 8 temperatuurbehandelingen weergegeven. D o o r d e g r o t e i n v l o e d van d e i n s t r a l i n g nam d e t e m p e r a t u u r t o e van g e m i d d e l d 1 8 ° C i n d e c e m b e r t o t bijna 2 l ° C " i n m a a r t . N a r m a t e d e n a c h t -t e m p e r a -t u u r l a g e r w a s i n g e s -t e l d w a s d a -t v e r s c h i l g r o -t e r . Als g e v o l g d a a r v a n n a m e n d e t e m p e r a t u u r v e r s c h i l l e n t u s s e n d e b e h a n d e l i n g e n i e t s a f .

(11)

8 T a b e l 5 . E n k e l e b e r e k e n d e t e m p e r a t u u r g e m i d d e l d e n voor d e 4 p l a n t -d a t a b i j 8 t e m p e r a t u u r b e h a n -d e l i n g e n . B e h a n d e l i n g 1 2 3 4 5 6 7 8 G e m i d . T e m p . g e m i d . 4 w e k e n n a u i t p l a n t e n 1 1 3 d e c - 9 j a n 2 2 7 d e c - 2 3 j a n 3 1 0 j a n - 6 f e b 4 2 4 j a n - 2 0 f e b 2 0 . 9 2 0 . 9 21 . 0 21 . 2 1 8 . 4 1 8 . 5 1 8 . 6 1 8 . 8 1 6 . 0 1 6 . 4 1 6 . 7 1 7 . 3 1 7 . 4 1 7 . 8 18.1 1 8 . 6 19.1 1 9 . 3 1 9 . 7 2 0 . 2 1 8 . 6 1 9 . 0 19.1 19.1 19.1 19.1 1 9 . 3 1 9 . 7 1 9 . 6 2 0 . 5 2 0 . 9 21 . 2 1 8 . 6 1 8 . 9 1 9 . 2 1 9 . 5 g e m i d d e l d 21 . 0 1 8 . 6 1 6 . 6 18.0 19.6 1 9 . 0 1 9 . 3 20.6 19.1 T e m p . g e m i d . t o t na h e t t o p p e n (N y 1 1 3 d e c - 2 0 f e b 2 2 7 d e c - 6 m r t 3 1 0 j a n - 6 m r t 4 2 4 j a n - 2 0 m r t 21 . 0 21.1 21 . 2 2 1 . 4 1 8 . 6 1 8 . 8 1 8 . 9 1 9 . 3 1 6 . 6 17.1 1 7 . 3 1 8 . 0 1 8 . 0 1 8 . 5 1 8 . 7 1 9 . 3 1 9 . 6 2 0 . 0 2 0 . 2 2 0 . 8 1 8 . 9 1 9 . 2 1 9 . 3 1 9 . 7 1 9 . 5 1 9 . 5 1 9 . 8 1 9 . 9 2 0 . 3 21.1 21 .1 21 . 8 19.1 1 9 . 4 1 9 . 6 2 0 . 0 g e m i d d e l d 21 . 2 ! 1 8 . 9 1 7 . 3 / O 1 8 . 6 20.2 19.3 .V 1 9 . 8 H 21.1 2 1 9 . 5

I n t a b e l 5 zijn een a a n t a l b e r e k e n d e t e m p e r a t u r e n o p g e n o m e n . Voor e l k e p l a n t -d a t u m wer-d -d e g e m i -d -d e l -d e t e m p e r a t u u r bereken-d o v e r -d e e e r s t e u i e r w e k e n na h e t p l a n t e n . E e n p e r i o d e van 4 w e k e n w a s v o l d o e n d e o m d a t d e planten ni^'t v e r d e r v e r g e l e k e n k o n d e n w o r d e n d a n t o t a a n het 23e b l a d .

)

Bij h e t u i t p o t e n jwaren 1 4 bladeren ( p r i m o r d i a a l ) a a n w e z i g . T o t en m e t d e a a n l e g van h e t 22e blad k o s t t e 1 0 d a g e n . In een a n d e r e p r o e f werd n l . d e a a n l e g s n e l h e i d g e d u r e n d e d e w i n t e r vastgesteld o p 0 . 7 5 blad per d a g . Van a a n l e g t o t u i t g r o e i van h e t 2 2 e blad v r a a g t n o g m a a l s r u i m 1 4 d a g e n . Binnen 4 w e k e n na h e t p l a n t e n m o e s t d e a f w i j k i n g d u s t o t stand g e k o m e n z i j n . T e n o v e r v l o e d e i s d e t e m p e r a t u u r ook berekend t o t op het m o m e n t d a t top u i t d e p l a n t e n verwijderd w a s b i j d e l a n g z a a m s t e p l a n t e n ( l a g e t e m p e r a t u u r ) .

(12)

van g r o t e b e t e k e n i s . H e t kwam w e l i n b e d u i d e n d e mate v o o r i n d e c e m b e r - p l a n t i n g e n . B i j p l a n t d a t a van 1 3 e n 2 7 d e c e m b e r k w a m d e afwijking g e m i d d e l d m i n s t e n s e e n m a a l per p l a n t v o o r . Er k u n n e n per

p l a n t v e e l m e e r d a n 1 o f 2 i n t e r n o d i ë n misvormd z i j n . D i t k w a m i n d e z e p r o e f o o k w e l v o o r b i j w a a r n e m i n g e n boven h e t 22e b l a d . D e g e g e v e n s d a a r v a n s t o n d e n e c h t e r a l l e e n t e r beschikking b i j d e l a g e t e m p e r a t u r e n e n boden d u s g e e n v e r g e l i j k i n g s m o g e l i j k h e i d ( t a b e l 1 ) . B e n e d e n h e t 2 3 e blad w a r e n d e v e r s c h i l l e n t u s s e n d e o n d e r s c h e i d e n t e m p e r a t u r e n v r i j g r o o t , z o d a t h e t z i n v o l w a s d e g e g e v e n s i n r e l a t i e t e brengen t o t d e t e m p e r a t u u r . 6 . 1 . G e m i d d e l d e e t m a a l t e m p e r a t u u r . Voor d e t e m p e r a t u u r v e r g e l i j k i n g i s g e b r u i k g e m a a k t van d e g e m i d d e l d e e t m a a l t e m p e r a t u u r per k a s a f d e l i n g . O m d a t d e d a g t e m p e r a t u r e n o n g e v e e r g e l i j k w a r e n , g e v e n d e t e m p e r a t u u r v e r s c h i l l e n d u s een a a n w i j z i n g v o o r d e v e r s c h i l l e n i n n a c h t t e m p e r a t u r e n . D e m a x i m a l e e t m a a l t e m p e r a t u u r ­ v e r s c h i l l e n t u s s e n d e b e h a n d e l i n g e n b e l i e p e n r u i m 4 ° C . B i j e e n n a c h t l e n g t e v a n c a 1 2 u u r m o e s t e n d e m a x i m a l e n a c h t t e m p e r a t u u r -•verschillen d u s o n g e v e e r t w e e m a a l z o g r o o t zijn n l . ruim 8 ° C .

D i t k l o p t v r i j goed m e t d e i n s t e l l i n g ( z i e o n d e r 3 ) w a a r b i j h e t g r o o t s t e v e r s c h i l i n n a c h t t e m p e r a t u u r l i e p van 1 2 ° tot 2 0 ° C . Uit d e bespreking z a l blijken d a t h e t verband m e t d e g e m i d d e l d e e t m a a l ­ t e m p e r a t u u r goed i s . Er z o u e c h t e r o o k w e l e e n a n d e r t e m p e r a t u u r - c r i t e r i u m g e h a n t e e r d k u n n e n w o r d e n b i j v . d e l a a g s t e t e m p e r a t u u r g e d u r e n d e d e n a c h t . Dan z o u b e h a n d e l i n g 2 ( m i n i m u m 1 6 ° C ) h o g e r l i g g e n d a n behandeling 6 ( m i n i m u m 1 2 ° C ) , h o e w e l beide o n g e v e e r d e z e l f d e g e m i d d e l d e t e m p e r a ­ t u u r h a d d e n ( t a b e l 5 ) . Het verband t u s s e n d e t e m p e r a t u u r e n h e t o p t r e d e n van s p l i j t k o p p e n z o u i n d a t g e v a l w a a r s c h i j n l i j k m i n d e r d u i d e l i j k z i j n .

(13)

6 . 2 . D e r o l v a n h e t p l a n t m a t e r i a a l . U i t t a b e l 2 i s a f t e l e i d e n d a t h e t z e e r o n w a a r s c h i j n l i j k i s d a t h e t p l a n t ­ m a t e r i a a l e e n r o l z a l h e b b e n g e s p e e l d m e t betrekking t o t h e t v o o r k o m e n v a n s p l i j t k o p p e n . D e p l a n t e n h a d d e n g e m i d d e l d m a x i m a a l 1 6 bladeren a a n g e l e g d b i j d e e e r s t e p l a n t i n g e n n i e t m e e r d a n 1 3 b i j d e l a t e r e p l a n t i n g e n . D e l a a g s t e p o s i t i e v a n d e s t e n g e l m i s v o r m i n g k w a m e c h t e r b i j d e t w e e d e p l a n t i n g v o o r b o v e n h e t 1 5 e b l a d . Z e l f s a l s d e a f w i j k i n g i n h e t p r i m o r d i a l e s t a d i u m z o u o n t s t a a n d a n n o g m o e t w o r d e n a a n g e n o m e n d a t h e t gebeurd i s n a h e t u i t p l a n t e n v o o r z o v e r h e t d e l a a g s t v o o r k o m e n d e a f w i j k i n g e n a a n g a a t . W a t h o g e r i n d e p l a n t m i s v o r m d w a s k a n z e k e r n i e t m e e r a a n h e t p l a n t m a t e r i a a l w o r d e n g e w e t e n . 6 . 3 . D e e e r s t e v i e r w e k e n na u i t p l a n t e n . R e e d s e e r d e r werd a a n g e t o o n d d a t h e t p l a n t e n d e e l w a a r i n d e a f w i j k i n g werd g e c o n s t a t e e r d , w a s u i t g e g r o e i d g e d u r e n d e d e e e r s t e 4 w e k e n na h e t p o t e n , z i e o n d e r 5 . 6 . D i t g e l d t b i j e e n n o r m a l e k o m k o m m e r t e m p e r a t u u r van c a 2 1 ° C . A a n g e z i e n d e t e m p e r a t u u r b i j b e h a n d e l i n g 3 r u i m 4 ° C l a g e r w a s , v e r ­ l i e p d a a r o o k d e g r o e i l a n g z a m e r . H e t l i g t v o o r d e hand d a t e r d a n i e t s m e e r d a n 4 w e k e n n o d i g z o u z i j n g e l e s t . D a a r o m werd d e t e m p e r a t u u r o o k berekend t o t h e t m o m e n t d a t d e k o p p e n u i t d e p l a n t e n w a r e n e n a l l e s w a s u i t g e g r o e i d ( t a b e l 5 ) . In f i g u u r 1 ( z i e b l z . 1 1 ) i s d e m a t e van a f w i j k i n g u i t g e z e t t e g e n d e g e m i d d e l d e t e m p e r a t u u r o v e r d e e e r s t e 4 w e k e n n a h e t poten, e n o o k v o o r d e p e r i o d e t o t na h e t t o p p e n ( 1 0 w e k e n ) . U i t f i g u u r 1 b l i j k t d u i d e l i j k d a t d e a f w i j k i n g b i j t o e n e m e n d e t e m p e r a t u u r m i n d e r w o r d t . H e t v e r b a n d m e t d e t e m p e r a t u u r g e d u r e n d e d e e e r s t e 4 w e k e n i s e c h t e r z e k e r z o goed a l s m e t d e v e e l l a n g e r e p e r i o d e t o t na h e t t o p p e n . H e t l i g t o o k n i e t v o o r d e hand d a t h e t v e e l z o u u i t m a k e n o m d a t d e o n d e r ­ l i n g e v e r s c h i l l e n t u s s e n d e b e h a n d e l i n g e n i n d e tijd o o k maar w e i n i g v e r ­ s c h u i v e n . D o o r d a t d e t e m p e r a t u u r v e r s c h i l l e n o v e r een l a n g e r e p e r i o d e w a t k l e i n e r w o r d e n , l i g t h e t v o o r d e hand d a t ook h e t verband w a t o n d u i d e ­ l i j k e r w o r d t . 6 . 4 . Invloed van d e t e m p e r a t u u r . Uit f i g u u r 1 i s a f t e l e z e n d a t o v e r e e n t r a j e c t van r u i m 4 ° C ( 1 6 . 6 2 1 . 0 ° C ) d e a f w i j k i n g a f n e e m t van c a 1 . 5 t o t 0 . 5 i n t e r n o d i u m per p l a n t . E r i s d u s z o n d e r t w i j f e l i n v l o e d van h e t t e m p e r a t u u r - n i v e a u g e d u r e n d e d e n a c h t o p h e t o p t r e d e n van s p l i j t k o p p e n . D i t w o r d t ook a a n g e t o o n d i n f i g u u r 2 ( z i e b l z . 1 2 ) w a a r i n het p e r c e n t a g e n o r m a l e planten i s uitgezet tegen d e t e m p e r a t u u r .

(14)

Aantal abnormale

internodiën per plant.

\)

ƒ

V

^ O •

• temperatuur gemiddelde

4 weken na poten.

- o temperatuur gemiddelde

tot na het toppen.

Tf

18

19

e

20

a o

1,

2 1 ° c .

Figuur 1. Aantal abnormale internodiën per plant beneden het 23

e

blad, gemiddeld van 4 plantdata, in verhouding tot de gemiddelde

etmaaltemperatuur.

(15)

1 2

-Percentage

normale planten,

80

-70

60

50

40

30

20

1 0

Figuur 2

17

18

19

20

21 °C

Figuur 2. Percentage normale planten, gemiddeld van 4 plantdata

in verhouding tot de gemiddelde etmaaltemperatuur.

J

u\

(16)

B i j d e l a a g s t e t e m p e r a t u u r h e e f t r u i m 3 0 $ van d e p l a n t e n g e e n a f w i j k i n g , d o c h b i j 2 1 ° C i s d a t 7 5 $ . D e m a t e v a n a a n t a s t i n g ( f i g u u r 1 ) v e r m i n d e r d e d u s t o t een d e r d e , m a a r h e t a a n t a l g o e d e p l a n t e n w o r d t n i e t h e l e m a a l d r i e m a a l z o g r o o t . P e r p l a n t g e z i e n n e e m t d e a f w i j k i n g d u s o o k e n i g s ­ z i n s a f . 6.5» N e e r s p l i i t k o p p e n b e t e k e n t meer b l a d e r e n .

T e n s l o t t e werd o o k nog berekend h o e v e e l b l a d e r e n v o o r k m a m e n t o t a a n d e d r a a d b i j p l a n t e n d i e a l o f n i e t a f w i j k i n g e n v e r t o o n d e n m a a r b i j e e n z e l f d e t e m p e r a t u u r w a r e n g e g r o e i d . D e u i t k o m s t i s s a m e n g e v a t i n t a b e l 6 . In n a g e n o e g a l l e k a s a f d e l i n g e n w a s h e t g e m i d d e l d a a n t a l b l a d e r e n b i j n o r m a l e p l a n t e n k l e i n e r d a n b i j a f w i j k e n d e p l a n t e n . In f i g u u r 3 z i j n d e u i t k o m s t e n per k a s a f d e l i n g t e g e n e l k a a r u i t g e z e t . T a b e l 6 . A a n t a l b l a d e r e n p e r p l a n t b i j n o r m a l e e n a f w i j k e n d e p l a n t e n o n d e r g e l i j k e t e e l t o m s t a n d i g h e d e n v o o r 4 p l a n t d a t a . P l a n t d a t u m A a n t a l bladeren N o r m a l e p l a n t e n A f w i j k e n d e p l a n t e n V e r s c h i l S p l i j t k o p p e n per p l a n t 1 2 3 . 5 2 4 . 9 1 . 4 1 . 5 . 2 2 2 . 9 24.1 1.1 1 . 2 3 2 2 . 4 2 3 . 8 1 . 4 1.1 4 2 4 . 0 2 5 . 3 1 . 3 1 . 2 G e m i d d e l d 2 3 . 2 2 4 . 5 1 . 3 1 . 3 Z e e r d u i d e l i j k b l i j k t d a t i n n a g e n o e g a l l e k a s a f d e l i n g e n d e p l a n t e n m e t splij.tkoppen m e e r blad h a d d e n . D e g e s t i p p e l d e l i j n i n d e g r a f i e k ( z i e b l z . 1 4 ) g e e f t h e t g e m i d d e l d e w e e r van 1 . 2 blad extra ( t a b e l 6 ) .

W a n n e e r i n t a b e l 6 s t a a t a a n g e g e v e n d a t 1 . 5 s p l i j t k o p per p l a n t v o o r ­ k w a m , d a n b e t e k e n t d a t , d a t i n v e e l p l a n t e n h e t v e r s c h i j n s e l m e e r d a n e e n m a a l v o o r k w a m . S o m s w a r e n w e l 6 in.ternodiën per p l a n t te k o r t . H e t v e r s c h i j n s e l " s p l i j t k o p " trad d a n d r i e m a a l o f v i e r m a a l a c h t e r e e n o p . G l o b a a l k a n e c h t e r w o r d e n gesteld d a t voor e l k e s p l i j t k o p 1 blad m e e r o n d e r d e d r a a d v o o r k o m t . D i t i s o n a f h a n k e l i j k van d e t e m p e r a t u u r w a n t h e t gold v o o r a l l e a f d e l i n g e n .

In d e z e z i n z o u d e a f w i j k i n g "zelfs v o o r d e l i g k u n n e n z i j n b i j v . d o o r een g r o t e r a a n t a l v r u c h t e n a a n d e h o o f d s t e n g e l o n d e r d e d r a a d .

(17)

- 14

Figuur 3.

Aantal bladeren aan abnormale

planten.

Figuur 3. Vergelijking van het aantal bladeren per plant bij nor­

(18)

betrof h e t Z l % van d e p l a n t e n . D e a f w i j k i n g trad v o o r h e t e e r s t o p t u s s e n h e t 1 4 e e n 1 7 e b l a d . Gemiddeld w a r e n e e r s t 1 4 . 5 bladeren n o r m a a l . H e t a a n t a l a a n g e l e g d e b l a d e r e n o p h e t m o m e n t v a n u i t p o t e n w a s n i e t bekend m a a r z a l o n g e v e e r g e l i j k g e w e e s t z i j n a a n d e g r o t e p r o e f , w a a r v a n d e p l a n t e n 1 3 b l a d e r e n h a d d e n op 2 7 d e c e m b e r . Het l i g t v o o r d e hand d a t o o k h i e r d e a f w i j k i n g na h e t p l a n t e n i s o p g e t r e d e n . D i t k a n i n d e hand g e w e r k t z i j n d o o r d e b e t r e k k e l i j k l a g e t e m p e r a t u r e n v l a k n a h e t p o t e n . B i n n e n d e p r o e f w e r d e n v e r s c h i l l e n i n bemesting t o e g e p a s t

maar. e r w a s g e e n verband t u s s e n d e b e h a n d e l i n g e n en h e t o p t r e d e n van s p l i j t k o p p e n . S a m e n v a t t i n g e n c o n c l u s i e s . 7 . 1 . S a m e n v a t t i n g . In d e p r a k t i j k w o r d t beweerd d a t s p l i j t k o p p e n b i j k o m k o m m e r s v o o r a l v o o r k o m e n b i j l a g e t e m p e r a t u r e n i n d e begin p e r i o d e . - In e e n p r o e f m e t k o m k o m m e r s ( F a r b i o ) b i j d i v e r s e ternperatuurbehan-d e l i n g e n k o n ternperatuurbehan-d e n w a a r n e m i n g e n w o r ternperatuurbehan-d e n v e r r i c h t met b e t r e k k i n g t o t h e t o p t r e d e n v a n s p l i j t k o p p e n z o d a t b o v e n s t a a n d e bewering k o n w o r d e n g e t o e t s t . - H e t p l a n t m a t e r i a a l had o p h e t m o m e n t v a n u i t p o t e n m a x i m a a l 1 6 bladeren a a n g e l e g d .

Er werd 4 m a a l g e p l a n t tussen 1 3 d e c e m b e r e n 2 4 j a n u a r i . In beide p l a n t i n g e n i n d e c e m b e r k w a m h e t v e r s c h i j n s e l v e e l m e e r voor d a n b i j d e p l a n t i n g e n i n januari* - Voor d e o n d e r l i n g e v e r g e l i j k i n g van d e t e m p e r a t u u r b e h a n d e l i n g e n k o n n i e t v e r d e r w o r d e n v e r g e l e k e n d a n t o t a a n h e t 23e b l a d . - D e a f w i j k i n g k w a m p a s v o o r i n i n t e r n o d i ë n d i e t i j d e n s h e t u i t p l a n t e n nog n i e t w a r e n a a n g e l e g d . N a a r m a t e d e t e m p e r a t u u r h o g e r w a s k w a m d e a f w i j k i n g m i n d e r v o o r e n w a s h e t p e r c e n t a g e n o r m a l e p l a n t e n h o g e r . H e t v e r s c h i j n s e l werd w a a r s c h i j n l i j k g e ï n d u c e e r d g e d u r e n d e d e e e r s t e 4 w e k e n n a h e t p o t e n .

(19)

1 6

-D e afwijking v e r o o r z a a k t e d o o r een g e r i n g e r e i n t e r n o d i u m l e n g t e e e n g r o t e r a a n t a l b l a d e r e n t o t a a n d e d r a a d . Voor e l k e k e e r d a t d e a f ­ w i j k i n g i n d e s t e n g e l optrad had d e p l a n t g e m i d d e l d 1 blad m e e r .

7 . 2 . C o n e d u s i e . D e a f w i j k i n g i n k o m k o m m e r s d i e m e n s p l i j t k o p p e n n o e m t k w a m i n t w e e p r o e v e n i n b e t e k e n e n d e m a t e v o o r . In d e h o e d a n i g h e i d van h e t p l a n t m a t e r i a a l l i g t n i e t d e o o r z a a k van h e t o p t r e d e n van s p l i j t k o p p e n . H e t o p t r e d e n v a n s p l i j t k o p p e n w o r d t bevorderd w a n n e e r g e d u r e n d e d e e e r s t e 4 w e k e n na het p l a n t e n d e t e m p e r a t u u r l a g e r g e h o u d e n w o r d t d a n e e n g e m i d d e l d e e t m a a l t e m p e r a t u u r van 2 1 ° C . - B i j d e p l a n t i n g e n i n d e c e m b e r k w a m h e t v e r s c h i j n s e l meer v o o r d a n b i j d e p l a n t i n g e n i n j a n u a r i .

(20)

G e m i d d e l d e t e m p e r a t u u r p e r w e e k v o o r 8 t e m p e r a t u u r b e h a n d e l i n g e n . W e e k B e h a n d e l i n g 1 2 3 4 5 6 7 8 Gemid 1 1 3 1 9 d e c 2 0 . 6 1 7 . 9 1 5 . 3 1 6 . 8 1 8 . 8 1 8 . 2 20.7 1 6 . 2 18.1 2 2 0 - 2 6 d e c 21.1 1 8 . 3 1 5 . 9 1 7 . 3 19.1 18.8 18.8 20.7 18.8 3 2 7 / 1 2 - 2 j a n 21.1 1 8 . 5 1 6 . 3 1 7 . 8 1 9 . 4 18.8 17.7 21.7 18.9 4 3 - 9 j a n 2 0 . 7 1 8 . 8 1 6 . 4 1 7 . 6 19.1 1 8 . 6 19.3 1 9 . 7 18.8 5 1 0 - 1 6 j a n 2 0 . 6 1 8 . 4 1 6 . 2 1 7 . 7 19.2 18.6 20.1 19.4 18.8 6 1 7 - 2 3 j a n 21 . 0 1 8 . 4 1 6 . 6 1 8 . 0 1 9 . 6 1 9 . 8 19.1 21.1 19.1 7 2 4 - 3 0 j a n 21.1 1 8 . 6 1 6 . 9 1 8 . 3 1 9 . 8 18.9 1 9 . 2 21 . 2 19.3 8 3 1 / 1 - 6 f e b 2 1 . 3 1 8 . 8 17.1 1 8 . 5 20.1 19.1 18.9 22.0 19.5 9 7 - 1 3 f e b 21 . 2 1 8 . 9 1 7 . 6 1 8 . 8 2 0 . 4 1 9 . 2 19.9 21 .1 19.6 1 0 1 4 - 2 0 f e b 2 1 . 3 1 9 . 0 1 7 . 6 1 8 . 9 20.5 1 9 . 2 20.9 20.3 19.7 11 21 — 2 7 f e b 2 1 . 4 1 9 . 4 1 8 . 2 1 9 . 5 21.0 20.0 2 0 . 2 21.9 20.2 1 2 2 8 / 2 - 6 mrt 2 1 . 5 1 9 . 5 1 8 . 3 1 9 . 6 21 .1 19.9 19.9 22.1 20.2 1 3 7 - 1 3 m r t 2 1 . 7 1 9 . 8 19.1 2 0 . 2 21.7 20.6 20.0 23.4 20.8 1 4 1 4 - 2 0 m r t 2 1 . 7 2 0 . 0 19.1 20.3 21.8 20.5 20.3 22.5 20.8 G e m i d d e l d 2 1 . 2 1 8 . 9 1 7 . 2 1 8 . 5 20.1 1 9 . 3 1 9 . 6 21 .0 19.5

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

o Reactieve arthritis na infectie door groep A streptokokken (Streptococcus pyogenes) in afwezigheid van voldoende criteria van Jones voor de diagnose van

o Staphylococcus aureus (infecties bij intraveneuze druggebruikers worden meestal door deze pathogeen veroorzaakt, bij deze patiënten moet die dus steeds gedekt worden)..

In de laatste 40 jaar heeft de landbouw in deze welvaartsstijging niet gedeeld door hogere prijzen voor de landbouwprodukten; in verhouding tot de prijzen van de pro-

We hebben ook gezocht naar initiatieven voor natuurcombinaties waarbij actoren zoeken naar mogelijkheden voor synergie tussen de verschillende functies van een gebied

Wanneer onderzocht wordt of een bepaald bedrijf — waarvan de ondernemer (de wijze van bedrijfsvoering), de arbeid, het kapitaal, de grond en het produktieplan beschreven en

Werkt bij het aanbrengen van de cambrering en het egaliseren van de balgelenvulling nauwkeurig en in een tempo dat nodig is om de geplande productiviteit te halen, zodat het product

• Kennis en beheersing van de engelse taal • Kennis en kunnen uitvoeren onderhoudstechniek • Kennis van procesbeheersing • Kennis van procestechnieken: transport (leidingen

The specific functions of NEMA include (1) disaster preparedness and mitigation activities; (2) notify, activate, mobilise and deploy staff as well as set up all necessary