HST ESTES VAN TOMATEN CP DB CTRKVOSTELRSSISTEIïTi OÏDEItSTAÎJ TSR VCCH2CMIKG YAH KAÎîXEH (MDTÎÏELLA LTCOPERSICl) 1959, 1960,
Doel»
Uit de literatuur 1 B bekend dat Lycopéraicum hirsutum resistent le tegen Didymella lycopersiol (kanker)* Omdat deze ziekte op sommige bedrij-ven een probleem is, verd onderzocht of de kurkvortelresistente onderstam
(F. van Lyo. esculentua x Lyc. hirsutum) waarop tomaten geënt worden, deze resistentie ook bezit* Daar de primaire aantasting van kanker uit de grond komt, zou het telen op een resistente onderstam deze infectiebron uit kunnen schakelen.
Proef in 1959«
In 1959 werd op verschillende bedrijven waar de tomaten in voorgaande jaren aangetast waren door kanker een aantal geënte tomaten uitgezet* De tomaten waren geënt volgens de spleetentmethode* De geënte planten werden op willekeurige plaatsen in de betreffende warenhuizen uitgepoot* Door het aantal door kanker aangetaste planten van de ongeSnte en de geënte planten te tellen, werd getracht een indruk te krijgen van het al cf niet resistent zijn van de onderstam*
2.
Uitvoering.
De geënte planten» dl« op de bedrijven verden uitgepoot» verden op het Proefstation opgekveekt. Se planten verden op 4 bedrijven uitgezet» Op 3 bedrijven trad dat jaar bijna £«©n kanker op» zodat hier geen betrouw-bare waarnemingen konden worden gedaan. Op het vierde bedrijf trad in ernatige mate kanker op» dit vas bij de heer A. Bol» Eiddelbroekveg te
Kvintsheul. Uier werden regelmatig waarnemingen verrioht. Eet betrof een teelt In een koud warenhuis.
Resultaten,«
In het begin van de maand augustus begon de aantasting door kanker van betekenis te worden. Daarvoor viel een enkel« ongeSnte tomaat weg. Dit betrof dan een aantasting bij de vortelhals. Gedurende de maand augus-tus tijn er een vrij groot aantal ongeSnte planten door de primaire aan-tasting vanuit de grond weggevallen. De geënte planten werden niet aan de vortelhals aangetast. De geënte planten stonden midden tussen ongeSnte planten in» die wol bij de vortelhals werden aangetast. Hieruit kan dus
de oonoluaie getrokken worden» dat de kurkwortelresistente onderstam resis-tent is tegen kanker. Later vielen er vel geënte planten veg door
kanker-aantasting op de stam boven de entplaats. Deze kanker-aantasting Is secundair en vordt veroorzaakt door sporen die op de aangetaste plekken aan de wortel* ! hals bij de ong»Snte planten ontstaan. Tan de ongeSnte tomateplanten viel uiteindelijk + 20,* uit door kankeraantasting» dit betrof dus aantasting aan de wcrtelhals en hoger op de stam. Tan de geënte planten vielen er
belangrijk minder uit.
Kaar alle waarschijnlijkheid kan dus gesteld vorden dat vanneer alle planten in het varenhuis op resistente onderstam hadden gestaan de primaire
in-fectie zou zijn uitgeschakeld en daardoor ook de secundaire lnfeotle op de stammen. In varenhulzen vaar regelmatig in ernstige mate een kankeraan-tasting optreedt lijkt het enten op kurkvortelresietente onderstam dus zin te hebben om de aantasting te elimineren.
Proef in 1960.
Op hetzelfde bedrijf vaar in 1959 gunstige ervaringen varen opgedaan» (A. Bol te Kvintsheul) verd dit jaar veer een proef genomen met geënte
tomaten ter voorkoming van kankeraantasting. Dit keer verd de helft van het varenhuis beplant met geSnte tomaten en de andere helft met ongeSnte
werden aangetast een afscheiding van plastio te maken tussen de geënte en de ongeSnte tomaten.
Daar het enten door middel van spleetentlng vervangen vae door de methode van afsuigenting, waarbij de tonaten op 2 wortelsteleels komen te staan, moest de eigen wortel van de tomaat tijdig verwijderd worden oa de infectie vanuit de grond te voorkomen. Dit sou met de helft van het aantal geënte plcnten gebeuren om een eventueel verschil tussen het wel of niet verwijderen van de eigen wortel na te kunnen gaan.
I>e ge Rn te planten werden op het Proefstation opgekweekt. Baar het betreffende warenhuis later beplant ken worden dan berekend was» moesten de geënt« planten lange tijd worden afgeremd en was de plant oud op het
tijdstip van uitpoten. Eet lossnljden van de eigen wortel kon niet eerder plaats vinden dan op het moment dat de planten aan de touwtjes waren ge-bonden, dit in verband mat het omvallen van de planten. Daardoor kon het lossnijden pas plaats vinden toen bijna niet meer te sien was wat de
onderstamwortel en wat de eigen wortel was. Om het eventueel afsnijden van hetverkeorde wortelstelsel zoveel mogelijk te beperken» werd slechts bij een klein deel van de geSnte planten de eigen wortel afgesneden. Op ver-schillende data werd het aantal uitval 1 era bij de verver-schillende behandeling geteld.
P.asnltft^gn.
Op 15 juni werd geconstateerd dat de eerste planten door kanker wer-den aangetast. Zowel geSnte ala ongeënte planten werwer-den aangetast. Cok vond er al aantasting plaats hoger op de stam» dus niet alleen bij de
wor-tels • Hierdoor had het aanbrengen van een afscherming geen sin en werd dit achterwege gelaten. De geSnte planten op 2 wortelstelsele werden al-lein op da o tara van het cultuurras aangetast» de stam van de onderstam
bleaf vrij van aantasting. De twee bijgevoegde foto's (foto 1 en 2) £^r«n
een beeld van de aantasting bij de geSnte planten met 2 wortelstelsele. De aantasting heeft plaats gevonden op de etaa van het cultuurras onder de entplaats» maar woekert voort vla de entplaats naar de stam boven de entplaats. Bierdoor gaat de plant toch verloren» hoewel de onderstam ge-zond blijft.
Doordat er ook infectie plaats vond boven de entplaats bij de geSnte plenten, vas de mate van aantasting overal ongeveer gelijk. Bij de
onge-4.
enta plantent de geSnta planten met 2 vortelsteleels en de ge$nte planten met alleen de ondaratamvortel vielen het zelfde aantal planten uit. Se proef hooft In dat opzicht dus niet a n zijn doel beantwoord« Er la vel duidelijk geleken dat de kurkwortelreeistente onderetan resistent is tegen kanjer* Vil men hat maximale effeot hebhen van deze resistentie dan zullen d«t geSnte tomaten op 1 vortelstelsel geteeld aoeten worden* Dij toopacsing van afzuigenting zal een goede werkwijze gezocht moeten verden om de wortelo van het cultuurraa tijdig te verwijderen*
Ervwrinren in de rraktllk.
BIJ de heer C* Kap. Kieuveveg Ç6 te» Fceldljk verden geSnte tomaten uitgeplant naast ongeSnte planten op gestoomde grond* De tomaten waren op kuxkvortelresistente onderstam geënt* J/e opzet was de prodiktie vandb geSste tomaten en de tomaten op de gestoomde grond te vergelijken*
Hoewel er op dit bedrijf nooit in ernstige mate kanker Is opgetreden* verden de tomaten op de gestoomde grond zeer ernstig aangetast* De planten
op de gestoomde grond waren hij hst uitplanten van verschillende ouderdom* Een gedeelte werd met oude planten beplant en een gedeelte met jonge
pi«iton. De jonge planten groeiden na het uitplanten «eer welig* Bij de oude planten vielen de meeste planten uit door kankeraantasting*
De geEnte planten stenden op twee wortelsteleels, ze konden dus wel bij de wortelhals aangetast worden via de eigen wortel* Toch was het aan-tal uitvallers bij de geënte planten veel geringer* Op 23 juni was er van de oude planten op gestoomde grond 6J.S van de planten door kanker uitgevallen (uitplantdatua 12 maart)« Yan de geënte plantent die in de kap naast de planten op de gestoomde grond stonden, waren toen slechts
enkele planten uitgevallen* Het betrof zovel aantasting bij de wortelhals als aantasting hoger op de stam* Op 6 augustus vas van de planten op de
gestoomde grond CO;' uitgevallen door kankeraaatasting en van de geSnte planten 1?,'*
Uit doze gegevens blijkt dat op gestoomde grond kanker zich zeer ernstig kan uitbrulden en dat het telon van toaaten op kurkvortelresis* tente cnderat&a de aantasting kan beperken.
januari 1963« De Proefnemer,
•
Foto'st Onderstam niet aangetast, eigen wortel wel aangetast, sohimmel gaat via entplaats omhoog.
