• No results found

De glazen bol voorbij : scenarioplanning in de praktijk

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "De glazen bol voorbij : scenarioplanning in de praktijk"

Copied!
81
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)
(2)

*

%+

,

- .

+

(

(3)

...5 ) ...5 $ 1 ...6 ...6 ' - ...6 1- ...6 2 - - + 3 *...7 , + ! ** ...7 ...9 %4 3 *...9 5 3 * ...9 6 - 3 ...10 6 ( ...10 6 # - &...11 7 ) 4 ...12 ...13 0 (+ ...13 8 ( *...13 6 8 ( - ...15 7 8 1 ! ( * 1 * ...16 ! ...18 6 * (+...18 6 $9 %: 4 ...19 6 0 ! * (+ - $ ...20 6 6 8 5%: 4 ...23 6 + :9; ...25 " ...26 # $ $ ...30 < * * 1 - 3 ...30 < % 1 1 * 1 * ...31 <6 6 ) 4 ...31 <7 7 (+ - - & ( = ...32 << < - ...33 % & $ ' ...35 5 3 * + ...35 (+ - ( = ...37 6 6 1 - ...38 6 $ + - (( ...39 6 0 * > ...41

(4)

( ) $ ...43 0 1 ...43 # * - ( = ...44 6 # 1 - ...44 7 # - ...44 < (( ! ( ...45 * ) ...46 0 1 ...46 # * - ( = ...47 6 # 1 - ...47 7 - ...48 < (( ! ( ...49 + ) , - ...51 5 - + + ( ( ...51 ? 1 - + + ( ( ...52 . / $ ...54 - 0 ...56 - 1 & '...59 - 1 & $ '...60 - !1 2 ' ' ...62 - "1 2 ' $ ' ...69 - #1 3 0 , - -$ ...76 - %1 3 ...77

(5)

3 ( (+ - & * %+ , - # ! - %+ - 1 - ! ( 1 (+ ! -+ 3 * - (+ + - ( * (+ -1 ) & - & - + 3 * 1 . 1 . ( - 1- - + 3 * 0 - & - & - - + 3 * & ! + ! * . - ( - + 3 *& !

)

! "#$%& ' ' !' ! ( ' & ! ' & & ! ( (( (() ' ' ' & (* ' & & ! ( ' ' & & ! ' (+ ' ' & ! & ! & ! ( @ A . 7 . - # . B 0 1 - + 3 ! C - & 3 & * ! - - + ) 3 + * - 3 1 1 -- 3 ! . 3 + - - & * . 3 & * 3 - * 3 * + * 1 1 + ( & - 1 + - 3 * 1 - & (+ * - & * ! - - - + 1 ! C * 3 ! & 3 * * & 1 + - (

(6)

3

De probleemstelling kan onderverdeeld worden in een doelstelling, een centrale vraagstelling en een aantal subvraagstellingen. De doelstelling geeft antwoord op de vraag waarom het onderzoek plaats vindt en waar het onderzoek toe moet leiden. In de centrale vraagstelling van het onderzoek wordt aangegeven wat onderzocht wordt. De subvraagstellingen zijn ondersteunend aan de centrale vraagstelling en zijn noodzakelijk om het onderzoek naar deelaspecten te structureren (Banens, 1998, p. 2).

- + 3 * 3 (+ * 1 +

-( 9 1 - > + - (

3 + 3 & (+ & - * 0 (+

- ** 3 (+ + - - 3 * + &

1 ! * + ! - 3 ( * (+

* & * + - ( + 1 * & 1 & *

- (+ - **

/

8 * + - ( * %+ , - + 1 3 + 3 + & 3 * - - * * - D

$

8 ( D 8 * ( - 1 * & D 6 # * - 3 * + - * - * * - 3 & D

(7)

5

# 3 * - % - (+ ! + 3 * - * (+ - ( & + 1 (+ - - + + (+ -(+ ) 3 - * + 3 * & *& 3 - - 1 %+ 3 * - ( 1 - *1 3 * 1 * * * & - 1 - & - *1 (+ * *+ - + + - * (+ - 3 + + - - * *

0 $

# + ! * 3 + - + 3 *. 3 * + - - 3 # ! * & 1 * - (+ . (+ + 1 ( - & - ( 5 ( = * * + 1 * 3 - * ! - * - * - 3 . * + ( ( , + ! * & + -- 3 1 + , + ! *- & - (+ - - 3 * + & 1 ! 3 (+ * 1 - (+ & 3 - * * -* - 1 + 11 * + ( ( - - & + ! ** - ! 3 * * * -- (+ + - ( # ! *- ! + E (+ ( = - * 1 1 + * + , + ! *& - - - + ( ( 1 3 * - 1 + # ! *3 * * + - * - * *& + 5 * 3

(8)

+ & 1 * + - + ( (

1 3 * - +

, + ! * 3 - (+ 3 - - &

-* - & * , + ! * 3 - & 1 - - &

- 1 - - - + 1 * - + . - * (+ # ! * (+ 1 - 1 - - * 1 ** * (+ - ( 1 - - * ! - & 1 -, + + ! *& * * - %+ 8 + 3 * - & - * - * & - - %+ & * %+ 1 ! ( 1 - - & . *+ - + + ( ( + 1 - + + ( ( % & + 3 * ! ( ( + ! *

(9)

, + ! * & 1 + 3 * 1 * * + - * (+ * 1 (+ - - - (+ 4 3 * & * 3 - ( 4 0 - & 1 * - - 3 1 (+ - & 4 * 1 (+

-,6

9 * (+ * & - 4 - 3 *. * . 1 (+ - . - * - 9 . -- ! * - 3 @' F (+ . B

1 (+ - 1 - 1 & 1 & . & .

& . & + 3 * 1 + + & 1 (+

! ! > ! ( > - 1 . & * ! 1 @' F (+ . B - * -1 (+ - 1 - + ! - * . & 1 (+ - 3 1 (+ ! @' F (+ . B -- - 5 * 3 + ! + 1 . - * 1 (+ - # - (+ + ! . * - - (! * 1 ! ( ! + - -+ * & @' F (+ . B 3 * * ! & - * - (+ + - ( & 1 (+ - - - & - * 3 (+ & + 1 1 - * 0 + 3 * * 3 - ( 4 3 3 * *& - - 3 *. 3 (+ - & * 3 * > - 4 + ; C & 1 - 4 1 +

(10)

F - . B , 4 (+ * - 4 + ; & ( 4 (+ E * = - & - + - 1 * ! ( - 1 (+ - ! - * - 1 - (+ + + -& 3 (+ - (+ !! ( ; - + 3 (+ - (+ 3 (+ . 3 1 + 3 (+ - @# F - . 6B 0 - * ( 3 * * ( 4 ( 4* 1 * & ( ; - 1 3 * ( 4 *& - *& - ( 1

!

( 4 * 1 * * & - - (+ & (+ * @# F - . B - ( ! + 1 3 *. - 1 (+ ! * ! ( ( - # - * ! - &. 1 - 1 ( ( 3 * 3 (+ - 1 - . ( - - & - * 51 - * 1 - + 3 * (+ 1 %+ & 1 1 * * & - ( # + - . * 3 (+ * - - 3 1 * &

- & & (+ * & & 1 * + 3 * &

- & 1 ! (+

! $ $

( 1 & # + 1

- & (+ * + 1 - ( # &

(11)

! 4 ' 5 + - & & (+ * 3 1 1 + - ! ;1 + ! . + GG - 1 * (+ * @# F - . 6B # - & + ! - - + - 3 - . * * 1 * & - + - & + - ! - * & + ! - & ( - ! - * & * 3 *& - 3 * 3 ( (+ * 1 * + - & 3 - & - + ! + - & * 3 1 H- . & 1 * 0 + 3 * 3 & - & + + - & - - %+ - + 11 + -( & + - & * - %+ I 3 3 - & + 3 ! 1 3 1 * * & -*& ! : ( - & 3 + (+ * - 3 * 3 (+ (+ ( ; & & - - 3 (+ * 3 H - & - * + 1 ! - 1 1 - + @2 4 F (+ . B # : ( - & & * * -% - - & - - + *. (+ 3 (+ @2 4 F (+ . B , - & - 3 * ( 3 *. - * - & 3 & - : - + ( - -- - - & 3 - 1 - + 3 *

(12)

"

)

6

4 1 + 3 *3 1 ** + 11 1 * +

- + - - ( = + - - > 1

-( = ) + - - (+ * - . + ! *

-(+ & 1 - - 3 * + . & * * & *

+ + 1 1 - (+ * - 5 * & -

! + 3 * 4 1 - * %+

(13)

, + ! * 3 ! - (+

-1 * & - ! ( ,

& ! & - & + (+ -

-( & 1 - + * 1 * ! 1 -3 - ( & ( - ! & 1 * & 1 ! ( * 1 *

&

9 3 - + (+ - - ( - 1 3 * + * @ (+ * . <. <B +

, & & 1 (+ GG 3 * + - & % &

, , . & 1 + !! ( - - - GG - 1 &

& - 1 ( 1 - 9 +

1 . & 1 1 * * & - & **

3 * ! (+ *& - ( 1 (+ -1 - ( ! @ F # . 7 B + ( 3 + + & 3 - 1 * 1 * * + - - 1 * - ( . & 1 * 1 - * & 1 & - * ( * & @ F # . 7 B , & - (( - . & ( = !& + + 1 - - 1 3 * * . . 1 1 4 (+ - @'+ (*. <. B ( = 3 * - & * 3 * + & 3 - ( -

(14)

-1 - * - 3 * + - * 3 (+ 1 . + 1 3 (+ * ( & (+ * 3 * + - % 3 - & - & ** -- 3 * + - * & . 1 - 1 - 3 1 - * @ A F . 6B 5 3 * + 3 1 * - 3 . 1 - 1 ( (+ 5 1 - 3 3 * + * ! ( (+ & + (( - * + 1 H- # & . - - ; . - - *

1 * 3 - + 1 & - ( = . 3 - & &

+ * ( ( = * (+ ( - +

- . *& - - *& - . * (+

- ( = ( 1 - 3 & *& - *&

-- * + - & * + (+ * - + & @$ . 6. 6 B 1 & - ( = 1 ** + - 1 & - * . + - GG * & @& 1 + B ( = 1 ! + - * . GG (+ - - * . - & * - * & . & @$ . . 77 B + . GG - 1 * 1 * - ( . ! ( = - ( = 3 3 - 1 & * - + - * - (+ + > 3 (+ + 11 1 H * & 3 3 ( ( 1 3 ( = + 3 * + - * * 1 & # ( ( - (+ # 3 - 1

(15)

-- ! ( - + ( ( 3 @ F $ . . ) (. <. F # . 7 B - , - - (+ * > - 5 ** - * ! ( - * *+ - 1 & * - 1 ( - 3 * + - 0 1 - : -- 5 & ** - - ( -- 9- ( - >

!

5 + ( ( - + - 1 ( = - , + (+ 3 -( 3 ) # @ B '+ (*@ 6B 3 F 2 @ <B (+ * @ <B ' : 9 (+ 1 ( + ! : ( 4 ( : ! 4 1 ( ! ( : ' - 1 ! ( ( : 2 ! (* ! E! + = : 1 (+ ( 4 ! & * : , 4( : *+ ( - & + +4 + ( -+ ! :( 4 4 + ( 1 ; : 4( 1 : ! ( &+ ( J ( + -4 ! : !4 ( + 4 (( : $ 1 4 : !! : ' (4 : ( : * 4 : '+ : 2 - ( : , 4 ( : ) (+ 4 : ( 1 J 1 : + ( -& ! 1 : + + + ( (

(16)

-1 * ( & ( - 3 ( !& + - (+ & ** ( = * - 1 3 9 ( & ( (+ + ( ( - 1 !. ( 9 ( & & * + - H (+ - 9 ? (+ - * . !& @ A F . 6B ( = 1 ( *+ 1 - . & * (+ - ( % ( = * 3 1 - !+ * * 3 * + 5 !+ * * 3 * + 3 ( & - 3 * + !+ * * - ( 1 - 3 * + * 3 (+ 1 1 ! * 1 - . 1 - 1 ( ( . ! 1 . 1 - 1 3 @$ . . 7< B 9 !+ * * 3 * + 1 - 1 & * + . !+ * *- ( (+ 9( (+ - !+ * * - 1 - 1 & * 1 * - ( A 1 & 3 * + * 3 . - 3 1 - 1 % 1 -( 3 3 * + 3

"

0

$

(+ * 3 * @ . << B + * 3 & 1 ! 1 * * - ( % (+ 3 ( (+ & 1 + 1 * - ( - * @ (+ * . A F B 8 * 3 ( (+ ; (

1

- *& - (+ * - 9 1 * - (+ 1 + 1 ! -

(17)

- # 1 ! + ! - * - * - # 1 ! + ! E (+ ( = - *

78

1

- # 3 * + * @- # . . B - * ! & - ! -- ! ( - ! + -- ( ( * 1 *- ( 1 8 3 ( 3 * & 3 * + - + 1 !. * 1 3 (+ 1 & + 3 + + - - + - ' ' ! ! . - . & / ! & ' ( / ' ! ! & ! ! - '& & & ' ! (

(18)

!

- + - ( - 3 3 !+ * *- + - - 3 * + - + 1 ! + - *& 3 & 3 * - 3 * !+ * *- + - ( - + - ( = - ! 1 - + - - 3 & $ * 3 1 *@ . 7<6B + 1 * -( - 3 - 3 * + 5 3 * + ! ( & 1 * * - + 8 * 3 + - & ( > . & * (+ + : ; ) 3 + * 1 * & - + -- 3 - 3 * ( 1 - + 3 - - 3 ( . 3 ( + & - * 1 * ( ! ( + * + 11 0 + : ; + - 3 ! 5 3 & 1 ! . 1 - 1 3 1 *- + 1 !. - * , + ! * & + - * (+ (+ & ! & + : ; 1 (+ -, + ! ** - ! 3 & - 1 + ( ( 1 (+ - . + ! * - (+ * & & - **

!

* (+ ( + - 3 - - 1 3 -* - 3 & 1 - + 1 !. 1 ( - + : - . - - -. ! * (+ ! . - - 1 -( (> - 1 , 1 ! - ( & * (+

(19)

! 37 ,9 6 $9 %:! ( 1 * & ( - * -A & * 1 - $9 %:! ( 3 (+ 1 - ! - + 1 ! 3 1 ! * & 1 (+ & * $9 %: 4 3 - - 8 5% K 4 . ! 6 6 (+ & $9 %: 4 & - + - 1 - * * ! ( - . - (+ & . ( (+ ! ( ( ! ( , $9 %: 4 & - ( 4 - @ ( & *B & ** - & ** - : $ $ & ** - & ** 9 & * 1 (+ & * ! ( 3 - ( 1 H- 0 - & - & * - 3 ! ( - 1 * + 1 * 3 , ! 3 ! ( & - $9 %: 4 - * * 3 ; ' < 7 , * 9( (+ 0 -@0 B , - 1 (+ 2 ( F 1 1 - + * ? - - + 3 * , + - 1 * -1 (4( ! (+ - . ( 1 - * ! ( -(+ (+ ' ( + + - & ( 1 (+ ' : - & + 3 (+ - & *. ( L -5 & & ** 8 * + & + !! +4 + -(+ - (+ 5- + :+ 8 * A 3 + F 8 3 1 & 3 . - - - + - (4( + -(+ (+ 1 * * ' ( -, ! ( ! 5 & 9 - 1 * * $ * 1 8 * + 1 ) 1 M ( 1 @0 B , ! (+ 0 + - 5- + - - + @0 B

(20)

! & 0 3 # - ! * (+ - $ + ! + & - * 1 & & 1 - ! * (+ * * 3 * * (+ - 3 * (+ 1 + * & @$ . . 6B # - ! * (+ ! 3 (+ 1 - ( ( * 3 (+ * * * * 3& ** - 1 ! * * * * & * 1 (+ * + 3 & * - 1 ! * 1 *+ -1 @$ . . 7B 3 (+ + - ! * (+ - (+ ! 3 . 3 (+ - $9 %: 4 . 3 1 * - 8 5%: 4 - ! * (+ 3 & - + - ! = $$ 1 4 0 3

(21)

- (+ * (+ + * & + -- (+ ( 3 ( 3 3 & * (+

4 $

/

$

- ( ( + - ( ! ( * & & * @$ . . : B − 0 ! *& ( ( − 3 - 1 ! * − # -− A 1 * !! ! - * − ' ( (+ − 0 (+ ( ( − A (+ ( = − 0 ( ( − ? : 1 L

3

>

1

1 - ( + ! - 1 1 L . * ( - 1 ( ( . &* * - & (+ ) 3 1 L + 3 M ! &* * (+ - 3 (+ (+ 3 ( ( - & (+ . * ( 1 L - 3 − (+ - − $ ( !! − * − 5- * − % 1 * − / !+ * *- (+ − 2 1

(22)

$

$

1

) ( ( 1 3 * 1 ! ** & 1 & ( 3 1 1 * > 1 - 1 ! * # + * - 1 3 *- 3 * ( 3 ! ! ( + 11 + ( - 1 ! *@$ . . 6BC + ! 0 1 - 1 0# - 1 - 1 * *N- 3 (+ N& 9 ! & 1 - 1 - * O! * # + ! * + * * (+ -(+ - 1 - 1 : - + + ( 1 ( & 1 ! ** & & + @$ . . 7B

?

- ( * (+ ! 1 ! * + 3 - + ! *& - + ! - ( -5 + & - - ( * 3 - @$ . . B − 9 - ( & 1 -( -( 1 ! *. & 3 - * − 9 ( ( - 1 − 1 ! * 1 * * - - ( − # ( - - ( 1 * - + 1 ! -* − ( - - ( 3 !! ! 3 - * 1 & − - ( - > 1 - - &

(23)

)0

/ ( ( 1 ! * 3 1 . + - 1 *& - ( 1 ! ( ( * . & * - & - 1 ! * (+ - 1 * * + ! - * * -* - + - 1 - * 1 ! * - * ( 3 - * * - + @$ . . 7: B − ( ( ! - 1 * - !3 -- * − # ( 1 ! * * - & 1 * - * ! * - * − # ( - 1 ! * ! !! − + ! & * - * − * * & − / - > 1 - (+ & − # ( - 1 ! * - 1 - *& - + ( ! - * ! ! ,9 6 1 - - ! $9 %: 4 + - ! * (+ * 8 5%: 4 & 8 5%: 4 + 3 & ; ! ( * 1 & ( > ! -# - 4 * 3& *+ - ! + ( * 3& * - + 1 ! * - 4 = $$ !1 ,9 6 @ . * . * ! ( B * 3& * 3 1 H- 1 + 3 ! * P( ( P 3& * 3 - + 1 !

(24)

/ 1 3 - ; -# 1 - * * 1 1 ! . ( ( 1 ! 1 ! * / - * & 1 & > ! + 1 ! * 3 (+3 ! 9 1 ! * ; ! ( 1 H- ! ( ) ; ! ( * * - !& ( ( 4 * - ! * ! ! (+ . ( (+ . * ! (+ (+ ! ( - ! ! - 3 (+ - - 1 - ! ( 8 5%: 4 = $$ "1 & 0 ,9 6 ;''' < * $ • ( (+ * * + • 9;( - * * • 5( • &. - ! ( ! • ( - + 1 ! • / - * &: + & • /& ( ( • * * ! C& ** $ • A 1 * * * + • A !! ( ! @ - ( ( B • ( - + 1 ! • ' ( + 11 1 1 * • (+ *& - ! • (+ / • 5 & ** * @'+ . B • . - ! (+ • C (+ 1 & & ** * * • 9 & * • 0 -• 0 & -+ 1 • 9 * 3& ** ( ( & • 9 & ( ( + * • $ • ' ( + ! & - - ( ! • & -• % -+ 1 • 9 > & 1 + !! + ( !

(25)

!

978

+ :9; + & & 1 * &

H- . - * >- + * 1 *- * -; @- (+ B ( - * 1 + : ; : + * * 1 * - ; -( - (+ * ! + : ; :1 * * . & - ; ; + 3 - & ** + 3 * 1 - * & 1 * & + 1 - - + - & * & 3 - ; 3 * - * @%+ . - : 3 *. 6 B ; & - * 3 ) + 11 3 * -1 1 . - - + * + : ; 1 * (+ Q3 - * R * 1 - 1 - ; & 9 (+ (. - . !4 * 1 * . & - ! 1 * + ! . ! + 1 - 3 (+ *. (+ ( - 3 & ** . 3

(26)

"

5 3 * * * + -( 3 + ! * (+ * & - (+ 1 -- * 1 - + - - (+ ( ( ! ( & C 3 & 1 - 1 * * * - 1 ! ! * & + 1 ! 3 (+ 1 - 1 ** * 3 & 1 ! * ( ! ( + - ( ( . ! + - ( ( . ( H 1 - - 1 @% F 0 + !!. 7. B # ( - 1 - ( Q 3 * + R -* ( ! ( & + - + - - 3 * + & 3 * + 11 # - - 3 * + - 1 ! 1 & - - * ) + - + - * * 1 & & * + - ( (+ * - - + 1 ! 1 & ) 1 - + 11 * 3 * - 3 * + # 1 -3 -3 * + 3 1 * - - - 1 ! ) 3 * + (+ & * > + 1 ! 1 (+ 1 ! > - + *+ * + 3 * + @' 4 . . B 5 1 3 * + * 1 (+ & 5 * * - 3 * + - 1 ! + + - ( . 3 + 3 - - - (+ - - 3 * + & 1 ! * * + 11

(27)

= $$ #1 " $ ;/ $ 6 @ ++(@ (.< # - 5 - + * GG - - * & ** @9 . . B ) 3 * + 1 . 3 + - & 1 + ! - (+ ( 9 - 1 - 1 ! 3 1 ! . & - * * 1 & & . - * ! (+ . ! ( * - 3 ! ( 3 - * - . 3 3 0 1 - ! ( & 1 ! * + ! 3 + ! - 3 - & . . * * 1 (+ - & + -- . ( * * S * *+ ). ! ' @9 . . <B 3 - *+ * - - - & . 3 ; ! ( 1 3 9(+ & ! 3 * & * * 1 - 0 1 - * - - 3 (+ ( - ( ( & & 3 9 - 1 - ( - - 3 * + * + ! 1 # - - + ( - * & - 1 ! # - - - ( - * - 3 (+ 1 - * C & + 1 - 1 3 * ! ( ( & ! 3 * . 3 & + 3 * + * 1 * 1 ! 1 + + ( ( & ! * - . . & - - &

(28)

-1 1 * - 1 . * * -@' 4 . . B - * * + 11 - * * - - 3 * + - - . ,. - * - . ( - 3 * + , - . * 1 - - - & & 1 3 * + 3 (+ 1 -# 3 ! - * * 3 - - 1 * 1 ! ( . - @' 4 . . B - - - * 3 - . 3 + + (+ @9 . . 7 B 0 *1 & 3 (+ - - - -+ GG - -) + - + - - 3 * + - 1 ! * (+ * + - ( * 3 & 8 * + - 3 * + - ( * * ) 3 + 1 ! ! & * 3 * + * + ! GG * * 1 & - 1 & # & - 3 (+ * - ( , 3 + ! + 1 ! 1 + ! + * 1 3 * + - - + 1 ! 9 - 1 3 * + & 1 ! - - & * * + 11 + -- ( - 8 + 1 ! 3 ! + - - - ( - D 8 * ( 3 ( ( * + * + 1 ! + 1 D - * 3 (+ * - ( , - 3 - 1 - (+ * 1 ( = 3 *

- (+ + 1 ! & & & * 3 - (( -

3 * ( = . 3 - - - & *

(29)

( = - * - 9 1 ! 1 & 3 (+ (+ -- - - - . & + 1 ! - - & * * , - + ! ** & - & 3 * + , + ! *- ! * + E (+ ( = - * 1 & 1 + - ( 1 + # ! *3 + - * - * 5 *+ & 1 + - ( 1 (+

(30)

-#

$

$

C + ! * 7 1 * . 3 & - ** * * - ( ? - & - - %+ 1 1 * - + E (+ ( = - * + - * - * - (+ + (+ * , + ! *& + - + & ** - ( = 1 * - + E (+ ( = - * * + + - * 3 * + . * - - *+ 1 - (+ ** *+ 1 - * ( = (+ & 5 1 - - & + - < . ! & - 3 - ! (+ & = $$ %1 $

#

1

-0 1 3 * + - 3 - 3 & - - %+ ( * - 1 * * 1 - * *1 3 * & 3 * + 1 H- 1 3 3 * + Data- verzameling

Stap 1 20 gebeur- Stap 2 Stap 3 Stap 4 Stap 5

(31)

3 * & ( ( 3 * . + 3 & - ( 3 3 ! * , - + + * !+ * * - - ; , - * + - + * + - - # * 1 * - 1 * 3 & * + ( ! * - 3 * * 3

#

1 , $

$

( - 1 * 3 * + - * & - 1 (+ * & ( - 7 1 * 1 * 1 5 3 * + & * - + 11 + 1 ! * * & & 4 , 3 & * * ! 3 * + & (+ !+ * * 3 0 * * 3 * + ( & GG 3 * + !

(+ !+ * * 3 * + 3 * - & & . &

7 * 3 * + - 1 - - * 3 1 * . 3 * - * + ! & * * ! 1 ** - * ( > 1 + 1 !

#!

!1 )

6

3 1 - 4 - ( 1 1 & 1 * * 4 3 * & - * 3 . & *+ 1 , ( * - - * . - -- - * 1 1 * - ( - 9 (+ - * 3 1 - 1 - ( ( - *+ 1 * ( = & - 3 - * . + * * * ( = ( 3 & 3 ! 1 ? *1 -7 ( = - , + - (+ ! ( = - 1 - ( 3 . * * (+ ( = * * , - - * ! + ( ;. ! 3

(32)

% & . * . ( = * ; ( + ( 3 * - 3 1 * 3 * 3 + ( # - * ( (+ * ( = - & - - ( = 1 ** E- - = 4

Scenario ontwikkeling begint bij voorkeur met identificeren van alle mogelijkheden

Gebeurtenissen of keuzes genereren een kerstboom van scenario opties of uitkomsten

Bijvoorbeeld: eten vanavond. Uitkomsten worden (in dit geval) gedreven door:

• Veel of weinig geld op zak? • Bereid om de afwas te doen? • Oppas voor de kinderen te regelen?

Voordeel:Alle opties worden afgedekt, van:

• Met z’n tweeën naar La Provence • Met de kinderen naar McDonalds • Pannenkoeken thuis

In dit geval 8 mogelijke uitkomsten = $$ (1 2

#"

"1 -

'

$

, 3 & - * -( 1 - & - 1 * - + 1 !. 3 3 ( = 1 * 1 . - 3 -9 + 1 3 - (+ !* ( -- - - ( = . * * &

(33)

##

#1

-( = 1 3 3 1 * 1

& ) * 1 (+ & & * ( = 3 & *

+ - ( 3 3 (+ 1 0 - * * * & ! + 1 ! - + ! ( = * * 1 (+ & - & - - 8 + 1 ! * * & (( - 3 D 3 - GG * & ! . * & + 1-1- 8 * + 1 ! D C ( + 1 ! * 3 + ( (+ * . ! 3 + ( (+ * # - 1 - - & + 1 ! * * +

3 1 & - + & & 1- .

* 8 + 1 ! - D 3 - + ! 1 ** ( + 1 ! ( (+ * - + 1 ! # - * > (+ - 3 ( * . * ( + 11 + + 1 ! + ( * % 1- 8 + 1 ! * & * - * D 1 & 3 1- 1 * > * 3 * & + + * & * * * 3 - 3 * + 3 * + & . + 1 ! & + + 9 - 1 - * & - + - + + - 1 E = # - ! ! (+ * 3 ( &

(34)

5 De uitkomsten zijn het startpunt voor scenario’s om iets te bereiken

Het eten vanavond als voorbeeld. Scenario: Ik wil graag erg lekker uit eten, maar alleen met mijn vrouw. Dus

• Moet ik zorgen voor voldoende geld

• Beloven om de rest van de week de afwas te doen • En een oppas regelen

Charme van de methode is dat de volgorde van beslispunten niet uitmaakt. Het enige extra werk is het “wieden” van onlogische/ irrelevante opties.

(35)

%

&

$

'

? - & - * 1 * - - 6 - 3 * +

*& + + (+ * - *

* * ! & & 1

- 1 . * * - @' 4 . B

*& + ! ( 1 - . & & & *

-*& 1 1 (+ & & 1 * 3 * +

3 - *& - 1 - -( = @ A F . B *& + - . & - ! 0 3 & * + & 3 *- * - (+ + * 1 * - (( 1 + -. + * - (+ > - - (+ ( = ) 3 & - 1 + + 3 ! 3 3

1 + & & 1 ! &

(+ - & + 1 * & = $$ .1 '

%

1

? - - - - %+ 1 * 3 * + - 3 - 3 * * 3 3 * + 1 * * * & 1 3 * + ! 1 ( @8 * . <. B Stap 1 Stap 2 Stap 3 Met successpelers Data- verzameling Onzekerheid 1 Onzekerheid 2 Scenario’s Stap 3 Met meerdere strategieen Strategie Strategie

(36)

& - - - & (+ (+ @ A F . B 3 3 * + !+ * * - 1 3 5 !+ * * - 1 3 ( & - 3 * + !+ * * - * 1 - 3 * + * 3 (+ 1 1 ! *1 - . 1 - 1 ( ( . ! 1 . 3 3 @$ . . 7< B & 3 * + - & - ; * * . * & - + - (+ . * *& 3 * + (+ 9 * + * - ; . . * * @3 ! B = $$ 1 8 0 *1 - ( - & - ! 3 * + - * 3 * 5 1 & * & - 3 3 * + & . - 3 (+ * 1 ** ; 9 - + + - * & * -Scenario 1 Scenario 2 Scenario 3 Scenario 4 Onzekerheid 1 hoog Onzekerheid 1 laag Onzekerheid 2

(37)

% * - (+ *& 3 * + *& * 1 * + * * - + *& 3 -+ *& ** * ( ( * & @ A F . B 0 1 - - *& 3 E# +T=. E - ;=. E =. E2 =. EA 3 + = E# # # = 9 - 1 -; *& + 11 3 ! = $$ 1 A'

%

1

-, 3 & - *& & * ( = 0

- (+ ( = 1 (+ - & . 3 &

( !& + , ( & !

- (+ & ** ( = * - 1 3 9

( & ( (+ + ( ( - 1 !.

Hiep hier hoera Minimumlijders

Laag- conjunctuur Hoog- conjunctuur Cafetariamodel Wetgeving verkrapt Out of business Wetgeving verruimd captive markt

(38)

- 9 ? (+ - * . !& @

A F . 6B

( = ( ! !& 3 + - & * & .

3 & *3 ! - 3 * , * *1 *

+ 1 & . ! - ( = * &

( ( & * - ( = 3 GG (

- * (+ ; - @ A F . 7B ,

-& * * & & (+ 3 * + 3 & (+

3 * + * 3 & -

( = 3 & - 1 - ( = - & *

0 + & * - ( = & 1 * *

-- 3 - 3 * + 3 * + 3

& 3 3 * + ( = - & * &

( = (+ * 3 * 0 1 -* & 3 - 3 + - & % & ( = - 1 (+ + - 3 . * ! - = # - & * + - (+ !! - * -& - - ( = 3 1 ** *- 1 - -* -*

% !

!1

9 * & - (+ + (+ & - + 1 1 - ( = - - *& + + * 1 * - (( 3 1 ! 1 * & & + * 1 * - > - (+ ( = & 1 (+ - 1 ! & * * 1 + - 1 * 3 0 & * + * 3 & + ! - - * - - (+

(39)

% ! 3 $ + 1 + - ( S - * *& + + -(( 3 + * 1 *- 4 (( ( = & * * + * 3 (+ 3 0 1 - 3 4 3 ! . ( ! ( . (+ . & + @ + B. (+ * . + - (. & - - (+ @( B0 ( & * * & * (( - 3 1 ( (( ( 6 - 1 - ; (( # - 1 * - 3 1 (+ , ; 3 - (+ 4 ( = ( (( - 3 Conjunctuur Behoefte aan

flexarbeid Laag Hoog

Laag Hoog • buitenland expert • senioren expert • wao expert (reïntegratie) • ww expert

•franchise bedrijven • flexbureau plus

• buitenland-specialist

Scenario 1: Halelujah!

Scenario 2: Flex als medicijn Scenario 3: Doem voor Flex • community bouwer Scenario 4: Integraal HR management viert hoogtij

HR professional

local for local

groepsdetacheerder

warenhuis

new ventures

prijsvechter (cost leader) • arbeidsbemiddelaar

voor de overheid • joint venture conjunctuur ongevoelige bedrijven • zzp support • outplacement • loopbaanfitness • pool managers groeps detacheerder professionalHR HR professional warenhuis • zekerheid merk • outplacement

local for local

• piek ziek

local for local

• piek ziek

local for local

• piek ziek

• div. experts kandidatenmarkt

local for local

groeps

detacheerder HR professional

warenhuis

• one shop stop

HR professional new ventures groeps detacheerder outsourcing outsourcing outsourcing outsourcing groeps detacheerder new ventures new ventures new ventures • zzp • zzp = $$ !1 $

(40)

- 1 & *@ B 4 @ B @ B ( = (( - @3 B, + - GG 4 (( - * * 3 (+ * * 4 (( - 3 ( = , + - - + - 1 3 4 1 - (( - ( = 3 3 + - ;& - @! B 5 1 & * 4 + 1 1 * * 1 * * & - $ 3 ( . + 1 ! * + 11 . 1 - 1 * ! ( . ! * 9 - 1 -1 3 ! 7 , 3 ! & * * & * 4 * . . . * ! *. * 3 (+ + 1 * (+ - (+ & - ! * 1 1 , - 1 1 * + - + 1 ! 3 (+ + 1 * * * (+ 3 - ( ! ( * 3 & = $$ "1 + 4 1 * 3& ** ** - + 1 ! 1 & * & (( - - + * 3 4 bedrijf bedrijf bedrijf

+

-

0

+

Financieel

bedrijf Belang Belang Belang Belang

+/0

+

0

+

0

+

(Middel)grote regionale klanten

0

+

0

0

-

0

Kleine klanten

+

+

Mentaliteit

+

+

Totaal

+

+

Kennis personele dienstverlening

0

0

Sales & marketing

0

0

Infrastructuur

+

+

Externe focus Transport en logistiek Grote klanten Competenties

(41)

& + & . 3 + 1 ! * (( - & * ( ( 3 - + 1 !. 3 * ! ( 1 . - (+ 5 * * * 1 & & % ! & > & + 1 1 - ( = - * *& + - * > 3 + & 1 + -) & - (+ ( = *& ! ( ( 8 3 - - (+ ( = 3 (+ 1 - + 1 !

. 3 1 *. & 3 & *1 & * ( !

& * ( = - * + 11 - + 1 ! 5 1 - *& ! ( * 1 - & - *-( = # ( 1 ! ( & - * + - 1 9 & 3 - 1 > * ( = 3 . 3 ( = 3 - * 1 - ( = * - + - 3 1 ( - (+ - & * ( * 3 (+ 1 & 3 * + - * - 3 : . 3 ( * 3 C : . * - (+ 1 - 3 : & - + ! * - 3 : 1 + - ( * + 1 ! & * ( + (+ * + 1 & * + - 5 * 1 ( - 3 (+ + 1 ! & & + . * + ( ( -* . & + * ( ( 3 - * 1 +

(42)

% & * * ! + 1 ! - * ! + ( & + (+ * * ) 3 3 (+ & + + ( + 1 ! + ( (+ ( , + -+ ( ( (+ * & 9(+ ( ( 3 (+ 1 * -3 ! & * & 1 - 1 * + 1 ! + ( (+ * + 1 H- *

(43)

(

)

$

, + ! *& 1 - - - + 1 *- ( . + - - - & - - %+ 1 ! 3 * * 3 - + ( ( 1 & $ ! & + * - ( = ! 1 * ! & 1 & 0 - & ! - - 1 * % & ! - ! (( ! ( 1 + -( -( 1 (+ & - + - + ( (

(

&

0 & * * + ( - ( 1 * & 3 * * * & * * + - - -- 8 ( 1 * 3 D - 8 + ( + D - 8 * + 3 3 ( N1 + D - # + ( (D - 8 & 1 ** 1 + ( D - 8 3 ( N 1 * D - 8 3 - & (+ D - # 3 ( N & D 3 - & * &

* & + * - & (+ & - + - & (+ & # *

1 * - + - 3 * (+ 1 & 1 & * * ( ( + + ( * * * * + 1 . + 3 + 3 - ! 1 * * 1 + - - 3 * + + 1 ** - * + ( *- 1 ( = + ( - - *

(44)

(

4

0 + 1 - 3 * + * * - - ; + & - ) - - * 3 . * ( ( 1 @3 §< B. 3 * 1 * * - 3 + - 3 % 3 & + * 1 - 3 * + 3 *-& - + 3 1 * 3 * ( = * - -0 *1 - - ! 1 * 3 * + - . & - + + - * & * & * (+ * . 3 1 (+ - § 8 * & - 3 * + * - !+ -- * - * . 3 (+ * 3 ( = 0 - & - 1 - 3 * + * 1 * ( = * * ( = 1 & - * - * & ( + & * - + ( 3 (+ 1 - & . + 1 ! -* 5 * ( = (+ - 3 @% (* . . <B

(!

4

) 1 ** ( = 1 * 1 - & * 1 (+ # (+ & *-- - 1 - 1 3 1 * - ! + - + + * - * ( > 1 * * & * . + - + + 1 ! & T + 1 * & + - * . 3 ! ) 3 ! * & 1

(45)

1 ** + - - 1 + ! - * ) * ! + - * & 1 ** 1 . * * + 3 ! & * 1 ** + - -1 + 1 - 8 + ! - - - -. * !! # & 1 * & * ( * - ( & % 1 * + 1 - + ( - - + 1 * ( = 1 1 + -3 & & **

(#

$

0

? - & - 3 (( ! ( - * - - ( ( 3 - (( - - - + ( ( − & * 1 ** 3 1 + * - ( = * 3 (+ 1 @ A . . B − *- - * 1 * & * + 3 .

& 3 + & 3 + & 3 # 1 *

- 1 & 1 * - 3 - * - * − # + 1 * (+ 3 * + * 3 & - . @*& + B@3 § B − A * - * * . + * * * + & * * 1 * * - & (+ ( = - * ( = 3 - @* + B − # - + (+ & - (+ ( = ( 3 ( = - 3 3 & + . ( ( + . 3 * + -− (+ !* ( - - - 3 3 1 * - + -1 - ( = @3 § 6B − 9 ( * & ( = . 1 + - * + 3 - + - ( = − ( = 1 + & 3 3 ( 1

(46)

-*

)

, + ! * & + - + - & - (+ * - - * 8 ! * & - ( + - * * 3 & (+ - -- - & 3 - 1 6 5 * + ! * ! ! 3 * & * *+ - + ! - + ( ( 1 $ ! & + * - ( = !

1 * ! & 1 & 0 - & !

-- 1 * % & ! - ! (( ! ( 1 + * ( ( - - + -+ ( (

*

&

? - & 1 * * - - - + ( *+ + ! 3 *+ 3 ! (+ 3 & - - - ( + - 0 - - 1 ** & - + ( 1 * & - -

& & ( + - . & + 11 3 + ( *

* & ! *+ - & + ( ( * & 3 +

( *

(47)

- 1 (+ & + 3 (+ ! ( ) * ( + 1 * + 3 (+ - 3 * ! ( . & - - * 3 - * 1 9 - 1 + - + 1 - 3 * + * * ) * + 1 3 # & *+ (+ + - -1 ** & 1 + ( 3 + 11 # -1 1 (+ 1 1 ** 3 1 + ( ( 3 1 ** 3 - 3 (+ ( + ) 3 (+ 1 ** & 3 3 * - + 3 - & . 3 - * + ( & 3 * + 11 5 * 3 - * - (+ (+ 1 ** & . 1 - * 1

*

4

+ * - ( = + 1 - + 1 * 3 1 * * 1 & 1 1 ** 3 1 * 3 * & 1 ** 3 * + 1 * & - * - ; * 1 1 -* & * (+ 3 1 ) * 3 * + - ;- & ( = 1 (+ - ) * - - - ( = - ( ( 1 - + - ( * & + - * ! * ( = ( - -1 * * 1 1 & 1 ( ( & - + 1 *

* !

4

# 1 - + 1 * - + ( - * * - + ( ( 5 * 1 & (+ 3 3 * 3 1 * #

(48)

) * 1 & ( = + . & - (+ ( = . & - + 1 ! 1 * . 3 3 1 1 1 1 1 !! ( = # & * (+ - - 5 (+ -* 3 3 & - * 9 * * & & ( - - ! 3 1 0 3 * (+ - & * 3 1 * - / - 3 + ( ( (+ - + -* (+ - * & . 3 - 3 &

-* "

? - & 1 * - + 1 * - * * (+. + * - +

( ( * * * & 3 ! * & &

. *& * 1 * 3 ! & *

-- - & (+ 3 - & 3 *

# - * 3 ! + * - * 3 +

- 1 5 *

** * & 1 + . 3

& * 1 & + 1 ! & + 3 & 5

1 - & * * + *1 * * 3 - - + ! . + - 3 & * + * * 3 - & 1 (+ 5 * 1 * - & (+ * 3 * - -- # + - - - 3 ( ( 3 & - # - - * * ! *

(49)

1 * + 11 - & 1 1 &

1 + ( -

-(+ + & 1 & 3 - 3 ( *

1 - & - 1 3

- - * 1 - 1 * - 3 (+ * 3

& * * 3 (+ & - & + 3

* 3 & & ( - & * 1 *

# - - + ! 1 ** U > U # 1 ! + * 1 + 11 * 1 & * ( + (+ * 0 & + -* + 3 (+3 ! + ! 1 (( & 4 * 3 ( = (( - 8 + 1 * - 1 > ! & * (+ - 1 - * * . & 3 * * - *1 1 ( = 3 * 3

-* #

$

0

, - & * * - & 3 * 1 * (( ! ( 3 - + ( ( - & - 3 * * & 1 (+ & 1 * (( ! ( - , * ! * -- ** + - 1 1 - - $ * (+ - -* ! - * & 3 ( ( - * # * ** * - . - & 1 1 * ! (

& (( ! ( + ! * & * & * 1 ** & 1

+ ( , ! (+ + - 1 & *

1 (+ 1 1 ** & 1 +

( (

(50)

-- * & * 3 1 (+ 3 . 3

* (+ - & 3 1

(51)

+

)

,

-5 1 - - & - * - %+ * 1 - & %+ 3 1 -3 - & ( > ( + ! 1 ** + + ( ( . & ( + ! * 1 - + + ( (

+

$

# + ( ( 1 ! * 1 * & - ( # ( + ! 3 & 1 ** 1 * + - - 3 + %+ 1 * + - ( * + . *& + (( *& + > , + ! * - 3 & - ** (+ & 1 ( 3 * & . *+ U (+ ( U - * + - * - * , + ! * - ! 3 & * * & - ** - (+ + %+ 1 * , 3 + ! ** 1 * + + ** ( + - %+ 1 - ** 1 + 9 + ! & + + ** - & 8 * + 1 & 3 - - - & 1 ** - (+ + A + 3 * - * - ! & + 3 - + ( = 1 * & / 1 1 & 3 -5 * - ! - + ! ** - -+ - ( H - & * - %+ 3 3 ! - * - + ( ( 3 - - %+ + 11

(52)

1 * 1 * - + - + ( ( 1 * . !! (> 1 & * & # 3 * + 1 -3 & 1 * + - - 1 * * * & ? * - & . 1 (+ - + ! * . 1 * (+ + -/ - ! & - 1 & & * * ( . - + - + ( ( . + ( ( . + 3 (+ - * + ( ( %+ * 3 *+ - * . 1 * . - * - & * 9 3 1 - 1 * * * & - ( . + ( ( @ + - B. + - (+ , 1 3 - 1 - - * 5 - * 1 * 1 * * * 1 * * & - - 1 ( * ( & * + 3 3 + - ( ( * ( 3 - ( - %+ . * * 3 3 ( * - + ( ( 1

& & * & + * - & (+ 5 3 & + 1 -

* !! (> & * & + ( (

+

2

$

& * 1 + * + 1 - + ( ( + * * 1 ** 3 1 -( & 3 1 . * + & *1 + * 1 & # + ( ( 1 - *

(53)

& + + 1 * 3 & 1 " 1

%+ - * 1 ** . & + & + 1 *

- * 1 - *

& 1 1 ** 3 & 1 %+ *&

- + ( ( + - ( ( * * ** * , !! - - + 1 - + ( * * & . & 1 ** + - %+ ( - - - -- & + - + 1 - : ( . + ! 3 1 !! * . + ! 3 3 - & 3 * 3 %+ * + + * - - - (+ * 3 + ( * 3 + - 1 (+ * + - + ( - - %+ 1 . ! + - * 3 . * ( ( - & !! - * - ! * GG * 3 - 1 * * * + ( 3 %+ 3 (+ * * (+ 3 * & . 1 + 1 * ) - & * - * GG 1 1 (+ . + 3 3 +

& ** * ) - & 3 & **

- + 11 1 * 3 3 3 * ( ! * 1 & ! * * - 3 * 5 * + 1 * ( = 1 + & . 3 3 - - & # 3 %+ * * ( ( 1 & * & ** C 1 - - + - - 3 * 1 * # * 3 & 1 1 + * - (+ 1

(54)

.

/

$

, 3 ( (+ & - ( - 8 * + - ( * %+ , - + 1 3 + 3 + & 3 * - -* * - D 5 3 - * 1 & - - * ! 9 3 . 1 - + - - 3 * + & * 3 (+ 1 - . & * - (+ & ( 1 * * & . * + E (+ ( = - * + - * - * 0 - 3 + - ( (+ * - (+ - ** 0 + E (+ ( = - ** * + 1 *

& 1 + - * - * * & - - *&

+ 3 & . > (( + - ( * 3 & - (+ 4 * - - 3 + 9 3 (+ & * - & (+ - + ( ( - - -- & * - 3 & - * 1 ** + - - + ( ( * 1 (+ 5 * 3 (( ! ( - + - - + - + - 3 - & 5 1 - 3 & (( ! ( 3 1 - - - + - - ( 9 1 * - + 1 - + 1 * + 1 * ! ( - + - ( ? * + ! + 3 * 1 - - %+ 3 1 - %+ 3 * 1 - - * - %+ * & 1 - 1 . *+ - + + ( ( + 1

(55)

5 - + + ( * 1 * & + 1 & 3 -- (+ + - 1 - (+ 1 (+ - ( + + ( ( * ? 1 - + + ( ( * 1 * & + ( ( * - 1 3 + 1 -( 3 1 * * 1 &

(56)

-

0

. # "# @ B # 5 & - 5 3 * . : < . 2 . $ . % . ( 4 ( . & ? - 4 ! A '+ (*. % . 4 + . . ! ( - 1 ! ( . * 0 & 0 !. - . 6. 1 . 6 :6 6 '+ (*. % . 4 ( %+ 4. (+ . +4 + . 1 F 2 - . <. < : 6 '+ (*. % . ) + ( ! ( . * 0 & 0 !. 0 6. 7 ( 1 7. 6 :6 < ' . . (+ . $. (+ + . 3 !4* 2 & . 6 ' 4. # . / * . ". 0 . $. 4 ( 4. * 0 ! : . - - 1 : ( 1 . ) (. $. ? - 4. + ( ( . 3 5 & & * < 9 . - . . 4 ( ! 4. 6, , A . . ) . - . & . A . 2 . . . ". # & ** * (+ - * D 1F3

(57)

# . % . ( + * & + ( . # . ". . - . ". - . . 3 . . 2 . A . ) - - ! ( (+ ! (! + . (7( , 5 0 . . < . 2 . # . . * 4. 8 & 7 . 0 6 . 7. . 7< :7 $ . A . ' . A . ' . . ( ! ( - ( & . 2 ,0 . . ) 6 $ . . ' ( - . 2 . $ . . ' ( . ' 2 4 . / . . (+ . . I - * (+. + 4 ( (. 5 ? (+ . 7 (+ * . $. 8 + + & ( ) + ( (+ & + . 7 - . <7 :< 7. (+ * . $. ( ) ! ( + * . 0 ! & <. 6 . . < % . "# "$. 0 + !!. "# 2 . * - - . 9 ! '! && . 7 % (* . ( . ) . . : 8 * . . # & 1 ( . : ( <

(58)

8 1

+ MM&&& + ( M (M 1 + : M & M V 4M + V 1 V ( M ( V ; !

+ MM&&& ( M + V$9 %V 4 V + + MM&&& ( M + V 8 5%V 4 V +

(59)

-

1 &

'

)

# & * %% * D

8 & - & %% + ! & *D

8 %% 3 D / 3 (+ *- %% + D 8 %% + * - 1 * *D # - * 1 & - D 8 3 (+ ! & 1 - - M - + *D 8 - - D 8 & - D # ! * - D 8 * ! ( 3 1 - (( D & * # ! & * & + - - 3 * + D # 3 & * 3 (+D # ! & * & + - - ( = D # 3 & * 3 (+D # ! & * & + - - D # 3 & * 3 (+D 0 3 + - + 1 ** + D C ! 1 ** 3 & D 0 * # ! & - *1 ( ! + ! 3 ! D 8 * * 1 * D 8 & - D # ! * - D 2 , & ( = M ! D 8 & + - & * D % ) 1

(60)

--

1 &

$

'

) # * + ( ( * D # 3 * - & 1 ( 4 D + ( = 8 * + 1 * - + - + - - ( = D # 1 1 * 3 * + D 8 1 * 3 + D 9 D # + + * - D 8 3 * * 1 + - + D 8 3 (( ! ( - + D 8 3 - : - 1 * + D 8 * + 1 * - + - + - - D 8 1 * 3 + D 9 D # + + * - D 8 3 * * 1 + - + D 8 3 (( ! ( - + D 8 3 - : - 1 * + D & * # ! & * + - - 3 * + D # 3 & * 3 (+D # ! & * + - - ( = D # 3 & * 3 (+D # ! & * + - - D

(61)

0 * # 1 & + & *D 8 & + - : - D , , + - 1 1 ** 1 - ( = - * D 0 %% 1 ** 1 3 ! D * + 1 * 1 3 ! 1 ** 3 D 1 - . ! + *& * 1 D 8 * + ! D 9 + * %% - * D 2 , + - 1 1 ** 1 ! + - + * -- ( = - * D 0 %% 1 ** 1 3 ! D * + 1 * 1 3 ! 1 ** 3 D % ) 1 -8 * %% - 1 * 1 D

(62)

-

!1 2 '

'

2 '

'

A

( ( 2 5 (+ -+ *& + (( ) , 1 + * 1 - - 1 + - (+ 0 3 3 3 ! . - + 1 ! - * - 1 3 + & ( 1 # 1 & + 1 * ( % ( + 1 + (+ (( ! ( - A @ B - *- - - 1 ** - 1 ! 1 ** ( - & (+ - 9 * - , T. * (+ -- 0 - ( = & * 1 ** + - * & 3 & * * ! * 3 1 ** + + 1 * . + + ) * + ( 1 ** & 3 * - .

(63)

2 %% + ! + + - -1 + - ( = - & )( + - ( - A ( :! : ( - * + ! + ( - - - -- *1 & * 3 + 11 (+ - 9 & 1 1 & 3 - ,'% * - & ** - & - * + * 1 * -3 3 1 - (+ 1 * 3 . 3 + 3 ! 0 * - + 1 - - - + ! & -% . 1 - F 1 -- % * 1 3 . 1 + 1 * * - & * - # 1 ! - - (+ - 1 * - A * - ( - -- 0 * - * 3 - ( * *

(64)

2 '

'

A

( ( 2 5 (+ -+ *& + (( 6 ) ( *& 71 1 + * -* + 1 ! + ! + + - ** + 1 3 1 * % 3 ** *& + (+ 1 (* !! ( + ! . ! !! ( 3 * & # 1 * * (+ . - (+ . 1 3 1 !. * 1 - & ( ( * * %% & - - # - * - %% (+ * + 3 5 1 -( ( + ! + 1 %% & 1 - 3 1 ! (( ! ( - 0 & - * -- - + 1 . - + ( 3 - 1 1 - ) * ! * . & * - - + 1 ! ! * - 1 ** 1 *+

-- / 3 * & * & * 1 * 1 ** & 1 + (

- # 1 * (+ +

- ) - 1 - * *

(65)

& * 3 & - - %% + ! . + -3 ! . * 1 * & 3 * + 1 ( = - 0 * * + ! %% ( 2 - - 1 - + -( + ! + ( & ( - - E" : :" * : =. 3 # * -- - 1 & 3 - 1 1 * & (+ * 3 - + + & . - 3 ** + )( + - ( - A ( :! : ( . - - (( - . ! ( 1 + -* 3 0 + + - 1 1 * 1 * - + - 5 * 3 - * & * 1 -- . + * % . 1 - F 1 -* + - - *+ & - + + ( 9 3 ! ( *+ + * - (+ !! - 0 - & - - 8 - ( D 8 + 1 * ** 1 D 3 1 - 1 * - 1 - (+ 1 * ! * - 9 (+ - - & * . ** * - ) - - & * & * * 3 + ( -1 3 - + # * + 1 (+ & +

(66)

- + * 1 & 3 1 * ( 1 - ) - - * * ! * * - - # + - - - 3 - ( ( - * 3 ( - 1 - %% 3 & ) %% 1 - 1 * & - * 1 * * 3 3 + + ! - -+ & * 1 + - 1 - 5 * ! + 1 1 + 1 * & - + ( + 11 C + 11 * -. * + 11 - & 1 * 1 &

(67)

2 '

'

A

!

( ( 5 . 2 5 (+ -+ + - & 7 ( < )

* - & (+ ( ( ( 3 & & + 3

+ 1 * * & * 3 (+ 1 -(+ ) 3 3 ! + * - 3 ( 9; & * 1 + & * ( * ( *+ ! * + + 3 * + . & - 3 (+ - 3 3 * . 1 * # 1 ! & *1 3 * + - 3 3 * + * (+ & ( 1 - * - * * - -+ @ ( B& & - * * 3 3 - + - . & 3 + ! * (+ ** % + ( + ! * - + * ! + - + + 3 - 1 1 * 0 & * & 1 * ( . . & + 1 * * + 11 1 ** & 1 + * & . 3 * (+ 1 + * * 1 & * 1 * - (( - 1 & 1 - + ( 9 - - + - * 3 ( 1 (+ + - - 3 * + & 3 *& & * 3 (+ 1 - * + ** * (+ 1 (( ! ( - , * ! - * - ** + 1 3 1 ( . 3 3 (+ +

(68)

- * - ( 3 (+

1 1 &

& *

1 * & + ( & & & * 3

! 9 - ( & * & 1 -& * - * 3 1 ** & * ! + ( - ! 1 (( - + . 3 & + + # !! ( - + ( ( 1 - (( *& - * - + ( 0 * * + ! * ( 8 + ! * - *& ! 3 * 2 - + ( 3 * + 1 (+ & * 3 (+ 1 - # ( 1 (+ - * * * 3 * . !+ * * & * ( + (+ 3 * % . 1 - F 1 -* (+ - + - 1 ( - 8 ( - 8 & ( - 8 + 1 - + # - + ( - * ** * (+

(69)

- "1 2 ' $ '

2 '

'

B

A

( -+ * + + " * - + - - ( = 1 *- * + 3 * + & - 1 * - * 1 + * 1 - 3 * + + * 1 -1 * * 3 3 1 & ( 1 - - . 3 1 - -- * 4 - # + 1 * 3 ! * 3 * *. * 1 * + 11 + + 3 * 3 0 - - . * . + 1 - - ; + ; * * 3 * + & . 3 ( * * ( = * 5 3 * +

& ( + 11 ! + 1 H- 1 3 & . &

& *1 3 * + - 1 ! 3 3 * + & - ( ( - - * 0 - & - - * - # & (+ * ( = 1 ) ! ( = - + * & - + ( ; ! 11 & * 2 * * (+ ( = * * + + 1 ! 1 & * 3 * 3 (+ * & + - * 3 * # * + 1 ! + * 3 * 3 3 ! * 1 (

(70)

- A * - * * . + * * * + & * * 1 * * - & (+ ( = - * ( = 3 1 - (+ !* ( - 3 3 1 *- + * 1 (+ - -( = - # - + (+ & - (+ ( = ( 3 ( = - 3 3 & & + ( + . 3 * + -& * & * * ( ( + + ( * * * *+ 1 . + 3 + 3 - ! 1 * * 1 + - - 3 * + + 1 ** -* + ( *- 1 ( = + - - * 1 -, 5! " *1 ** 1 - + - ! -1 + ! - * ) 3 ! - * + 3 + . - * + - " - %+ - 1 ** 3 ! 2 # ( ! 1 - * 3 ! & * 3 ! - " ! * & (+ & + - -* - * 3 ( - 1 1 ! - * + - + 3 - * . & * - - (+ *

(71)

2 '

'

/

( ) -+ /& + / + ) 9 3 & 4 * - (+ . * - * - * - * (+ ( ( ( + ' * 1 *- & - (+ + - ( !+ * * - + - * 0 + - * - * 1 * + *& + 3 + + * ; 3 * 1 * 3 * + . - ;- 9; 3 + 1 * 1 - * % 3 & 1 * + * ( = * - - 0 *1 - <1 *

3 * + - . & - + + - * & * & *

(+ * 8 * & - 3 * + * ' !+ - - * - . 3 & * (+ * 3 ( = 0 - 1 * + - 1 - 3 * + * ( = * + 1 - ( = & * & -1 (+ & - + 1 - ! ) & - (+ ( = *& ! ( - . - * 0 - & 1 * - ( = & + ( 1 ! ( - * & + - 1 & - . + - - (

-(+ & * ( * 5 *& * * & * ( + 1

- + 1 ! 1 ! + 1 ! - * + 11 & 3 3

(72)

) ' * + ! ( (+ - * * + 1 * -* + - 3 + 1 *& + . + - * ( ( - - ** * ; & - * - 1 * & . + * + ; * - * + - -* & * 1 3 + 1 ' + (+ - & - ( = . -( = 3 - * ** * - 3 ( = 1 *& + 3 - (+ 1 3 * , - (+ + 3 (+ & 1 ( - * * 1 * 8 & *

& & 3 * - * + 11 . & + ( D ,

3 * (+ ( = & 3 - * 1 & & 1 - & (+ ( 1 (+ - 1 * & * * * (( ! ( - ) - ; * 3 + 1 ! 1 - * - & * 1 ** 3 1 + * - ( = * 3 (+ 1 - # + 1 * (+ 3 * + * 3 & - . @*& + B - 9 ( * & ( = . 1 + - * + 3 - + - ( = - ( = 1 + & . 3 3 ( 1 -- *- - * 1 * & * + 3 . & 3 + & + 3 # 1 * - 1 1 * - 3 - * - * 0 - ( - 0 & - * 1 * . 3 1 - *

(73)

- ( - / 3 3 (+ - - * * ( = . 3 3 1 + 3 - *. * 3 (+ - + - + ( = (+ 3 & * , ( + 1 * * 3 - * 1 ** 1 + + ( ) + * 3 - 1 ** ; - 3 ! 3 !+ * * & * 1 * * 1 - * , 1 ** + 1 + ! - & - * 8 + ! - - - - . * !! #

& 1 * & * ( * - ( &

' - + 11 , 3 ! + + 1 * ( = 1 1 + - 3 & & ** % ) 1 -%+ 3 3 (+ . & & * ( ( 3 +

(74)

2 '

'

A

C

( -+ *& + (( 7 ) + / 1 * *& + 8 * & - 3 * + * ' !+ - - * - . 3 & * (+ * 3 ( = 0 - 1 * + - 1 - 3 * + * ( = * + 1 - ( = & * & -1 (+ & 0 - & 1 / + -(( # & - (+ 4 ( = 0 - & 1 & * 4 (( + 1 1 + 1 ! - * 4 * 3 & * * & * -3 (+ 3 * / * 1 3 + 3 + * 3 - 3 * + - . 3 - * - + . + -( = + ! > - (( 0 - + - # - 1 * (+ - / (+ + * 1 3

(75)

- + - ! + (+ - + - - * * ! - + - - * * ! - (( ! ( - - - & (+ - ! - ' ( * - * - ( * - -- 1 * + - * ( - A ! > - (( & * & * * + 1 * 3 - - * * * 3 * + 1 , ) - + - - / ( 1 ** 3 1 3 & 3 * & + (+ - & 1 5 * 1 & / - * * 3 ( - 1

(76)

--

#1 3 0

,

-

-$

%+ (+ ( - %&4 A . ( ! & 1 - . * @ ! B (+ , & * & <( N - ( + 11 & & * - 1 ( " 0 % - - 3 - . 3 1 * . > ! . + . (+ ( (+: * & 3 * N%+ N 4 1 + - & * - ( > & - 1 (+ (+ & ** & + ( G 3 (+ & * 8 1 & -& 3 + 11

(77)

-

%1 3

1

Scenarioplanning

Klantnaam Document Plaats, datum #docsnummer 2

Inhoud

• wat is scenarioplanning • het doel van scenarioplanning

• de voornaamste functies van scenarioplanning • wanneer kan scenarioplanning gebruikt worden • waar een goed scenario aan moet voldoen • het resultaat van scenarioplanning

(78)

3

Wat is scenarioplanning?

Scenario’s zijn zorgvuldig bewerkte verhalen over de toekomst waarin een grote verscheidenheid aan ideeën geïntegreerd wordt.

Scenario’s helpen onzekerheden over de toekomst te linken aan besluiten die nu genomen moeten worden

#docsnummer

Het doel van scenarioplanning

• in kaart brengen van de toekomst • voorbereiden op de toekomst

• eerder herkennen van veranderingen in de omgeving • sneller in spelen op deze veranderingen

(79)

5

De voornaamste functies van

scenarioplanning?

• integratie van verschillende soorten toekomstgeoriënteerde data. • ontdekken van de toekomst en identificatie van

toekomstmogelijkheden.

• managers bewust maken van een breed scala omgevingsonzekerheden.

• verbreding van de mental-minds van managers.

• opwekken en versnellen van processen van organisatieleren. • evaluatie en selectie van strategieën.

#docsnummer

6

Wanneer kan scenarioplanning

gebruikt worden? 1

Interne condities:

• de kwaliteit van strategisch denken is laag

• er bestaan sterke meningsverschillen binnen het bedrijf

• een gemeenschappelijke taal en raamwerk zijn gewenst, zonder verstikkende diversiteit

• het bedrijf heeft in het verleden veel te maken gehad met ‘dure’ verrassingen

• onvoldoende nieuwe mogelijkheden worden gezien en gegenereerd • het bedrijf heeft een positioneringvraagstuk

• het bedrijf heeft een verkenningsvraagstuk

• het bedrijf heeft een ‘strategische actie’ vraagstuk

(80)

7

Wanneer kan scenarioplanning

gebruikt worden? 2

Externe condities:

• hoge onzekerheid in de markt

• de onderneming kan geen of weinig invloed uitoefenen op veranderingen in de omgeving

• de industrie is significant veranderd of staat op het punt te veranderen

• de concurrentie maakt gebruik van scenarioplanning en presteert beter

#docsnummer

Waar een goed scenario aan moet

voldoen

• consistentie • geloofwaardigheid • relevantie

(81)

9

Het resultaat van scenarioplanning

• een strategie voor nu

• inzicht in de strategische opties voor later

• indicatoren die aangeven in welk scenario men terecht komt en welke strategische opties dus realiteit worden

#docsnummer 10 Stationsplein 1 Postbus 907 3800 AX Amersfoort Telefoon 033 467 74 70 info@thebridge.nl www.thebridge.nl #docsnummer

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Dit onderzoek wijst echter uit dat vorming voor een aanzienlijk deel van de jongeren een belangrijke reden is om gebruik te maken van het Ambulant Jongerenwerk en een kleine helft

Predictive coding is een proces waarin onderzoekers met behulp van slimme software automatisch de relevantie van documenten voorspellen.. De software wordt aan de hand van

Het nieuwe netwerk wordt sinds 1991 beheerd door CLIMESPACE (een volledige dochteronderneming van ENGIE) en was oorspronkelijk bedoeld voor de.. airconditioning van

Gerrit Krol, De schrijver, zijn schaamte en zijn spiegels.. Een goede roman is autobiografisch. Niet door de gebeurtenissen die erin beschreven worden, maar als verslag van de

Pas als deze aspecten zijn onderbouwd en beschreven en worden uitgevoerd in de praktijk volgens de algemeen werkzame factoren kan nagedacht worden over een effectstudie waarbij

De commissie op te dragen het functioneringsgesprek begin maart 2018 te houden en verder zijn eigen werkwijze

Voor sommige instrumenten zijn voldoende alternatieven – zo hoeft een beperkt aantal mondelinge vragen in de meeste gevallen niet te betekenen dat raadsleden niet aan hun

De methode van Mack heeft als voordeel dat het bij een eenvoudige me- thode als de Chain Ladder, zonder dat er een aanname wordt gemaakt over de verdeling, er toch een