• ~ ~. • '-4 , ·, • • • · "' '" •' "'l 'I • • ,'JII.
<
:·,~
••
• '
--~-·
•
--
~
_•
~
_.:_ .
~
-. --
--
-
--- ---
, _ ! _ I ')l•f-':..__-
•
~-·
,.,---~~~-
. ---~
- - · - - - • ..n
>el
o
lks~ 1 diete
· wa,Ltliycl
'
h.v
il' 11 at gt•tlug '>On tier mn. aJ ).. \\at g van in tlie nl ook l<om-'lC wat lusscn c vcr- uitgc-caurde g tc ·lp om ~ ideo-ban tc .;al ~l' ; illg"('-( waL Duitse me cie al ook 'II CJil" ,.., die lf rilta- a!-,..in,::-I .Bl'it-aarllll• c led. • puli-ban t<'or
g•·-
noont-~
.
-s
e
c
z
·-.
-1
-·
~r
(,leregtstreer san dio H.P.K. as 'n N1111!.lllad.
5de Jrg. Kaapstact, \Vocnsdag. ;, .Junie 1916. :Ko. 28.
J~
~€e
V
nr
OC
ieiirn
SUJ1nrll
-
A
frrik(ffi
e
n
Grocoft
Vic n·~ering het bc'Siuit om ·lOO Joncl.,(· 11 ,., .. .,(drnlP!'.., tu.,..,r·n
clie ouderdom \an hlet' en M'IIC jaa1· 111 tlit• l nie toe te laat,
na die )lini ... tcr 1 an \'uii,..,IH'hyn in di.. pal'it'n•<'nt bclwud gemaa.J, hd.
gcnalurali~e•~•d•· D\iitser.
\\'aarom 11t-purtcer dit• rE'g•·
-rin;; nic die tit·nduisendt: .Jn"d._,. 'lug-tciin~t' \lat die land :yll••ns dit• nnrlog hiruwg-o•liom het nit··~
•
~
~
liD
~fEtffifffiW~
cce
~
~1rre~
@o
fd
~ ~
U
t£fb
O
i<"'
ff'
i
t
da
t
Suid
-
.\
f
r·
i
ku toelaa
t
d
at
Engeland hom
uitdruk
nit die
w
i-rt>ldhandel
dNn
·
b
.
'
.
·n
IH•hmgrike S
.
A
. produ
l
..
!:>OO!'istecukool
te
he-!J~·~·t\f'll
1!'\0d(H
'n
df' te
so1·~dat Suid
-
A
f.-ika
gccn
nuwf'
ma
rktt•
Y('nmer
ni•·, is
aa
u
Bi(
•
O.
B
.
geopenlmar
de
u
r 'n
gesaghehhcnde.
Die wcreld sc stel·nlwo
lhan-dcr wmd vandag- indctdaad hl'·
hcer <lc11r die sogenaamdt' B
rit-ish C'oal Combine. llull•· ~l"'.Yf 1·oor· \l:tarht·cn dit· )o.h•Pnltool
ven·twr· moll'f word. wdl<t· h
ot·-veelh('id t•n ~ell's aan \\'litter be.,ondet'l' l!landi:.it· dit g-t'it'\\l't' tnoP! \IOI'tl. Deur .,o op It· tn•t• ver-,el>t·r· hullt• da.t huiiP hut voor-oorlog-;.p marl,!<• t'll
ldnn-di,..it• bl'!wu.
,.BIG O:>IE"
ln n:u1m word a.c belll'cr en
distribusk van die sto:.:nl<ool bc
-h:,rtig dct11' die internasiouale ko;;,itcc van sLenkoul-uilvoe-,.e;;ce Iande \':al bcstaan uit
Suid-..• f .r.a Bl'ittanjt• ~.·n die Vcrenigdc Stale van Amcnlw. Laasgt·n•wnult· t '' C'c i~ 'anthtt;
n:e :n ~j a at om ,.,IN·nlwol uit
tc 1 ot•r n!e as ge,·olg van
sta-ldn1;' ... t'll binneland,..e behot·Hes.
Dna•· b dus glad uit• 'n ,Big
Thrt't·" in hierdw g·•·,·at uic
maa•· tll't 'u ,Big Onl'" wat
:.lct·ulwol uitvoer. Ilot•wel clie
Fnit• in tPor·ic gelyke stemreg het op hierdie l;omitt•t• uor hoe
dit· -,(.-Pnlwol gcdbtribuE"er moet "or d. i... t;ngeland in pralctyl<
dit c~t•n 11at \·olJc· seggeu,..l<ap op d ;i. :t ~!;.·, .. t:e en uur t\\(--e ">l<·mnw lll'.;liil> omd!lt die (Tnic
maat· It· :.;-t·etig ;... om ja-broer
te ;.neel t·n .;y steun ann Brit-tanjt' tt• gl'e.
Op hilrcl'.e manier 1·crscker
Brittanje sy markte en bcste
n-a.g hy sy handel deur 1·an
Suid-Af iK:;.anB.c ~tct!~k0· ... l ge:b:·t,ih: te maak en <Ill aan sy ou kla
n-:ts:·~ !C\Vt'!'.
Slecni<Ooi vertccnwoordig
van-dag- 'n besonclerc nulnuddel in
elite land omdat c!uar so 'n groot bchocftc aan bo.:staan. Die
nu•ninJ.:' b dcur on-. ~l·gsman uit-gespn't'l; dat dit vandag 'tl bch·r ruilmidtlel i~ a... goud.
Swf'dt• hct onlang::. n·•·ltlaar d&.t
h.v nit· :.;-oil(! wil hi· ni<· maar claf h~· stc·t•niwol nodiJ.:' ht't. l:nrra
het ool< 'n beroep op die Unic
gedocn om stcenkool aan die getCISt('rde Europa tc !ewer.
\\'aa1· dit• ( nie nou <lit· '••ordeel
uit "S l'it• ... tccnlwol lwn "e-haal, <·n marl;te opgcl.wu t•n
bc-stendi,::- 11('1, word on.., ~h·•·nl;onl
dcur EnJ.:'t•htnd gcbnril;: um ..,~· marlttc I<' bt·..,tendig l'n t .. h~'
hou.
S~lEER S\\'ART
Onlangs toe die rcgering \
'Cr-sock is om toe tc laat dat
Duit-se weeskind •rs wat gcdoem i:<
om om te kom 1·an honger a~
hul!e in Duitsland bly, ~~ dil
gcweier. Du.tse bloed mag nir·
ons nasie1·erband vcrstcrk me,
maar die blocd 1·an
onassimi-lecrbare Jode. wll.t deur die eeue getoon het dat hullc nie
bcrcid is om hulle na:;ieskap ar
te le en hulle gcwig saam met die \'Oik waar hullc op teer. in
tc gooi nie, \\'or·d van parte
vcrwelkom dcur die rcgcring.
§)JL&
WlE~
&IR?JIDJEIU~ ll~ IIDJR~J!Jr'Ir ~J~
JJIE
In Argentmioi, is ,·erklaar·. net die British Coal Combine hulic
-setr aangcmatig om Unic-stce'l
-kool wat Suid-A fril<a in Ag-
t>nti-nie gelcwcr het. te \'crmcng met Chilccnsc sll'Cnkool wat \'an 'n
nate lacr g-chalte is a~ A
fri-kaansc stccnl<ool. Uie
gemt'n,::"-dP stecnlwul b ver·Jwop onder die naam van Suid-Auilm!tnsu
stl'enlwol. lli{•J'dNn· hct hulk die naam van Suid-Aftilmanse
•,tccnlwol dcur die moddcr z::-t·· sftot'p en afl1n•ul< gedoen aan die goeic naam van on:. sh·{· n-J;ool in die buitelautl.
Onderwyl die regcring hom beywer vir Joodsc immigrasic is hy besig om 'n wctsontwcr·p
vir die deportasic van Afrika-ners Yan Duitse afltoms aan t..:
neem. Die Jood wat bcrcid i.,;
om die land uit tc buit en op
die \'ettigheid daarvan tc tcer
ten lwste 1·an die vo!lt, staan nader aan die rcgc1·ing as die
GE~L.
BO
TU
A
SE
AD RES
Die adres van gcbicdsgc
nc-raal P. J. Botha (Gcbicd B) sal ,·oortaan wees possak Grootfontein, Somerset-Cos. Offisier·c moet asseblicf !<ennis
neem van hicrdie verandcring.
Su1d-.r\fnlta vo('r dus 1·anctag
steenkool uit, nic vir SJ: cie \'OOrdeel nic. maar uitsluitlik met die doc! om tc 1·erseker dat Engelanu sv marl< !<311 opbou en behou tot tyd en wyl hy weer self in staal 1s om genoe g-same hoe,·eclhcid steenkool uit te voer. SKEEPSRU Il\lTE
JEer§
ite Gee{])
rg
van
1B
ri tt11:an
j
e
li{on Geen Engel§
V er§itaailll
Duitse
Bloed
Op Brit$e
Troon
Ontll'rw_yl die Xeurcnber~se wrnnJ~hor no~.:" lH'~I~ ls met ondersoclt nn Bnhse
.. uorlo~-,mlosdade .. wat o.a. die g-cl>ruik \:::u1 .. ~hlnf"*nrbcitl" inslult, ~f·hrullc
EnJ.:,•huul Uolt'iC :::-cvan;::-•~m·... op <ify
kuHICrl't~ ''" In s:r boubt:dryf. \\at hy
Spt•Nlunl 'Jr die. c.loe.l nit 1\:aundn
ln=-e-,·oer lu.·t. UJc toto toon 'n pnar Dull· ~er·l;( wat '((('Ul .. nta.ak ('00~ Jn die tlat•
van Furno). llolle nl!l!lk de•\ I ult \an
350.000 \\:\t tnn~ ingev()("r wonl.
Ons scgsman hct ook gesc dat a.:; dit nie was dat goedere
vandag doelbewus deur· Britse sl<ecpsmaatskappye vertraag
word me, sou ons gcnoegsame
voorrade \\'aa1·aan 'n dringende
bchocftc bestaan. ontvang. Dit z::-c!H•ur· t'_I:\'ICI' in diu pral<tylc dat
slwopsnrimte allcCt• ann
buite-landsc firmas wat !;'OCderc na
::)uid-Afril>a. wil ver:s('nd,
,·er-!':I<Uf 11 ord. as hulle bt~rci<l is om hul goedcte m<"l Hritse skc-pc na die '(jnic tc \'(•rvow-.
Dicsclfdc beginsel word in die
Unic tocgcpas op firmas wat
stecnlwol na die buiteiand 11-il
versltccp. Hullc 0111\ ang aileen
sl<e<·p!.l'llimtc op .Brit-,..• )o.l;epe.
Hicrdit> pral<t~·k \\ nrd bt•odcn
om '>l'l«·r
•t·
maak ~!nt 81·it~csltt•pc dit• monopolie in die
scc-\'CJ'I<el'r· l.Jchou - iets 11 nt hulle
alreed~ \'l'l'ioor· het.
Diegem·
in Suid
-
.-
\fri-ka
m
et
hul
wrewclif>'t'
1:'haat
teen
allc
s
wat
O
uit..
is
en
wat
nwt
'n
hart
s
to
g-te
lik
c verlangc u
i
ts
i
<'n
na
d
i
e
kom
:-; van
die
lhit
-se
konin~<ta
n
staanuc:.
·
jaar,
en li
ewf'I'
Jode
in-Yocr
as
Du
itse
wcsics,
hf't
in
hul h
liude
s
law
c-diens
vergect
dat
hulle
hc
s
ig
is
om
'u
vorsteh
ni
s
wat sy
oor
spro
ng
ui
t
Du
it
se
ad
ellikc
bloed
en
op
D
u
itse hodf'm gehad
het.
tc
verheerlik
.
Koning George VI van Engc-land, seun \'an wylc lwning George V en agterkleinseun van koningin Victoria, spruit uit die Duitse ,·orstehuis Sakse-Koburg-Gotha, of betcr bekend as die huis van Hanover of die
huis \'311 Brunswick-Ltineburg. Die ,·ader 1·an die huidige Br·itse koninh' was die seun 1·an
!toning Eduanl VII 11841-1910)
en v~>.n ·n Dccnse prinses. Eduard VII was die seun ,·an Albert, prins ,·an Sal<se-Ko-burg-Gotha c 1819-1861). Hy was op sy bcurt weer die s~un van Ernest Anton Kare!
Lud-wich 1·an Saltsc-Koburg-Gotha
( 178·1-184<1).
GNII'I,; 1, \\'U.I !.n 1714 dcu r Ilk
Hrit~e parlelll{'llt uitgenooi is
om t;oning \'311 I•:ngclant! tc
\\ ot·cl om• !at hv 'n Protestant wa-. en die ' ' et t igt' opvolgcr van destyds 'n 1\atoliel,, was 'n ,·otbloed Dui.tsc•· wat geen \\'llonl Engels l<on pr·aat of vcr-stuun n!c. Jly wa::. l{eur,·ors van Hanover· en .:.., opgevolg
<Jcu r· ::.y seun Gcnrg II 11 at wei .t:ngcb !ton ver;,taan, maar dit mocilih: gepraat hct. Xct soos -,_y \'atler het hy baic mee1· be-lang gestel in sy Duitsc staat-JiC a!> in die B•·it;,c Empire.
Sy op1·o!gcr-, Georg III, was
\\·el in Eng,•lnnd gcbore. maar· ook sy mol•tlc•· was 'n Duitse
prinses.
Voor 1917 was die huidtgc Britse \'Orstt'huis nog bcltcnd onder die naam van Sak~e-I<o
burg·Gotha. Uic \'erandcri ng
\'311 die lwning-stitcl van die Duitse Sai<se-l<oburg-Cotha, na
die huic •• gc Windsor, hct cc1·s
plaasgevind onder die bewind
van wylc l<oning George V.
Gc-dUJ·ende Juni' 1!)17 hct rlic lw-ning te l<cnnc gegcc clat hy van pian is om ontslac te rani<
van die Duitse titcl en 'n ander aan tc neem. On 17 Julie van dic·selfde jaar i.; ·n p1·oldama~i<·
uitgo'vaardig wa:ll'in bl'h:end
gc-maal< is dat tlic lwning ,·an Brit tanje nic m(•t·r hl'l<end !-al
"Ct·~ as die luus van Sal<~c J{oburg-Gotha ( lll't {'I' bel<cntl
as tlie huis van llanovc·r· of die
lwis van BnrnS\1 icl<-Luneburg)
JHC maar as die Hub van
\\'ind-sor.
'N EGTE
AFRIKAANSE
P R 0 D U K
Handelsnavrae: JNTERNASIONALE KOPERS (EDMS.) BPK.,
I
BLADSY TWEE DIE O.B .. WOE).ISDAG, ;) JU:\'IE l!H6.
~tUJ~~~fffifiDtmlr~
!HICID®Jr
lE~ITilihlcefte!U
§®
[F)lrCID~!lD
Vrydagaand. 17 :\lei, "a.« <Uc stadsaaJ van Hustenburg van hoelt tot lmnt vol to!' die Kommandant-gcncraal en hoof-gent. Louil- Bootha. 'n ,·crgadcring gehou hct. Genl. K. JSohrends van die Rust!'nhurg-generaalslmp (F7) hct as
voor-sltter OJlgPtrcl:'. Die \'Vag wns opgcstel in dio hoofgang van die deur af tot by die vcrhoog. Na (tic h..G. k!' tocsprnal.: is
gcleentheid gtgel' \'ir vrac.
O.B.-lede hct weer nuwe be-Sieling gekry terwyl talle nic
-lede wat die vergallcring byge-woon het, tans rondborstig
ver-ldaar dat dit die ordclikste opcnbare vergaderlng is "val hulle nog bygewoon hot, terwyl hulle bewondering uitspreck vir die kalme en heldcrc uiteenset-tmg van die saalt deur die spre-kers.
Hoofgenl. Bootha wat eerste
aan die woord was, het daarop gewys hoe die vcrwydering tus-sen die H.N.P. en O.B. gekom
het ,deurdat die goedbedoeldc
waarskuwing van die K.G. op Elsburg verdraaid voorgcstel IS. Die O.B. het alles in sy ver-moe gedoen om weer die een
-heid en ondcrhnge vertroue te
herstel, .,maar na al die bewyse van trou en pogings met die
beste bedoelings, het ons 'n
oor-logsverklaring as antwoord ge-kry."
,.Hoewel die stryd teen ons onbillik en dikwels ellendig vuil was, se die O.B. nog: as julie bclange een is, staan dan saam.
SAAMSTAA'C'J
Die Kommandant-generaal het gesc die O.B. is die draer van die sosialc gedagte in die
nasionalc liggaam van die \'Ollc Daar Jwm nou egtcr 'n anti-Afrikaanse golf wat aan1·oi ult
kommunistiesc en jingo-lningc. As daar ooit 'n tyd was, dun is dit nou dat die Afrikaner :-y
gelcdcro hcg moct ~Iuit. On~ moct op ccn of ander wysc. in
hcmclsna.am, oyrn.el•aar lwm.
Ons moct nou, in hcmclsnaam.
'n front van alll' Afrikan er-elementc l•ry."
Die ou Xasionalc Party kon met sy nasionalisme nie die sledelikc sctcls ve1·o\vcr nie. terwyl die Arbcidersparty met sy sosialisme sonder nasiona-lisme nie die plattelandse setels !ton wen nie. Toe daar cgtcr
'n koalisie tusscn die nasionalc en sosiale clemente tot stand !tom, het ons die beste regcring gekry wat ons nog in die Unic gchad het. Die O.B. hct 1·gter daarin geslaag om fanatics, na-sionaal soos hy is, die sosiale gcdagte na die platteland tc
dnt. Spr. het vandag die :\la
-galic:sbergse l{ooper·aticwc
Ta-baltplantcrsvcreniging besoelt,
en dii{u: is reeds (lie begin van
die sosialisme onder· <lie B ocrc-volk.
PARTYLOOS
Die O.B. voel dat 'n blankc
\'Ollt van 2 miljoen op 'n swart lwntinent nie op so 'n manier
l!'t'n mel>:aar kan \\eric t!at die
cen clie andcr uitsltnl-cl nic.
d[t:uom sicn die
o.n
.
uit na 'n part)·Iose staat.In die plek \·an lmnsmatige party moet die natuurlike be-roepe kom. In b('rocps\·erteen
-woordiging kies mens nie \'ir
jou party nie, maar vir die be-Jcwaamste persoon. m.a.w. as
dio O.B. st hy vcg vir die
af-slmffing van di(l parlystelsel,
wil h~· nie self tHe n·gcring
oor-nccm nie - hy wil dat eUw be-roep uit sy ei(• gc·lrdcrc sy
yer-teenwoordigers stuur.
fficg;cilcermlkftrru~
cg;
1r
~cg;fl'hl
IDJft~
W
~ft3lhl®®Jll
W
~rru
@<tDlrll®~~mmn§@J<a1~ft~te!r~
,Daar is clemente in die verhoor van gcnl. .Antoneseu
wat be<lcnldngc !nat ontstaan en dit lei tot dio vcrllere vraag:
Js die mctodo wat tans aangewend word teen
oorlogsrnisua.-digers berclwn urn vrede, vcilighcid en die han<lhawing van die vollcercg tc bcvorucr ?" So slu-yf die Natal \Vitness in 'n hoofartil•el na aanleiding van die vcrhoor en tercgstclling
van die voormallgc rcgeringshoof van Rocrncnic.
Die blad ,·erldaar da.t die
nuus dat genl. Antonescu ter dood veroordccl is, die bede n-Itinge \\'at rcrds in wye Britse
Itringe en elders lrcn die verhoor
van oorlogsmisdndigcrs posg
e-vat het, sal vrrstcl'lc. Dit mag
wees dat gcnl. Antoncscu sy
verdiende loon ontvang het,
maar diegcnc wat werklik
daar-oor kan oordeel, is mense wat 'n behoorlikc kcnnis van die
Oos-Europcsc politick het en
wat onpartydig is.
,Die CCI'Stc voorwaarde sluit meestc van ons uit en die
twec-dc sluit bcslis diegenc uit wat
Antoneseu verhoor hct,"
ver-klaar die blad, want hy is deur
'n volkshof verhoor, en howe
wat so saamgcstel is was nog altyd waar hulle verskyn het, openlik partyd1g.
,.Nog die aard van die aan-klagte nog wat ,·crneem is om-trent die metode \·an verhoor
kan die vcrtroue sterk Ons
sou mecr onder die in<lrulc van•
rcgvcrdigheid om Antonescu to
beslru!Uig dat hy teen Ru,sland oorlog ,·crlclaar het, gckom lH'l
indicn diegenc wat verantw
oor-dclih: was ,·ir die in\·al in Pole
in 1939 en Finland in 1940 op
dicselfdc manier behandcl is.
\Vant ons s!cn slcgs een \ 'Cr-slw tussen huUe en hom: hy is
verslaan en hulle nie.
VOORAF BESLIS
Dit is baie verdag, aldus die blad, dat die hof besluit het om die grootste gedeclte van die gctuienis vir die vervolging nie aan te hoor nie. Dit moet daar-op dui da.t die regtct·s hul be-slissing reeds voora.f ldaar· go-vel hot. Die onbevredigende
atmosfeer waarin die hof si
t-ting gehou hct, is vcrstrelt dcur die berig dat mev. Antoncscu ook beskuldig staa:n en afson
-dcrlik verhoor word. \Yatter vemntwoordelikhcid sy, wat gcen betrektting bel<lee het nie vit· die oorlog kan he, is nie duidelik nie. ,Die verslag, as dit. bctroubaar is, dui daarop
dat die verhoor ecnler 'n poli
-tike maneuve1· is as 'n poging om die reg toe te pas.''
The Times hct in 1945 na aanlcid.ing \'an die \'Crhoor \·an die Bulgaarse ,.oorlogsmisdadi
-gers" geskryf dal die lang Iys van doodvonnissc en harde ar-beid wat gevcl is dcur die
volks-hof in Sofia, die indru!{ skcp
dat die nuwe rcgcring besluit het om skoonsl<ip le maak met a! die ander parlyc. Dieselfdc
woorde. se die Natal \\'itness, is \·an toepassing op die volks-hof van Roemcnic.
,
---~~---~---
---SOOS
ONS
LE.SE.RS
DUT
SDfN
Teen Engel and
Mm. B. J. Stander skryf: My b1·ief Iaas in Die O.B. in antwoord op prof. L. J. du Plrssis sc artikel was nic be
-doc! om 'n getwis uit te lok nie. v\'anL ons het onder ons volk genoeg twis. Maar ck wil net nan mnr. H. W. Kleyn ,·an Slcllcnbosch sc, as hy 'n kamp-veglcr ,·ir Brittanje wil wees. was daar vir hom ampcr 6 jaar tyd. Hy kan maa1· s(l Cl{ is 'n I<ommunis. Maar cic g::tan ccr-der vir Ruslan<l help om die vcrdrukker van klein nnsies uit die pad te rol. Ons dink aan die Konsentrasieltampc waar ons moeders en l<inders. soos J\frikanervrou en moeder ,.an Magaliesberg skrywe. met \'i
-trioel vergewe is. D1e kale
g1·artes roep onthou, onthou, gedcnk die lyding van jou l<ind
en vrou. Ons vergect en ver
-gewe nooit. Ons hoop sy dag is \'OOr u1e deur.
Spoorvtegmanne
Glo In
O.B.
X. op K.D.R. skryf:
Ons smag al na die dag
wan-necr ons Spoorwegmanne weer
openlik aan die O.B. Jtan deel-neem, maar ons glo daardie dag sal weer aanbreek so seker as wat die son elke more opkom. AI is ons vandag eerbare ont
-slano ledc, ons hartr Jdop nog
sulwcr, en ons onwriltbare ver
-trouc in die O.B. groei nog cllcc
dag stcwlgcr, want dit is <lie enigsto voll•sorganisasie wat
aan cll;:e man, vrou en lund 'n behoorullc bestaan sal waar-borg.
O.B ...
Manne!<oor
Mnr. C. J. K. Roos. Bokpoort. P.K. Clarens, skryf.
Graag wil ek my waardcring uitspreek vir die goeie werk wat Die O.B. gcdoen het en nog steeds docn. Ons !tier in die Vrystaat, soos ook elders. voel egter die gemis
aan
·n sterk O.B.-pers. :-.raar ons besef ook dat die sakkc ,·an O.B.-ledcmaa1· taamhk Ieeg is, en dat hulle reeds sovecl aandele ge
-neem .het, as wat hulle kan be-kostig. Trouens die meerdet· -heid het dit op oortrokkc reltc-ning gedoen. Terwyl die toe-stand so is, hoop ek, u sal my vergun om in aile beskciden-heid 'n \'OOrstel te doen van hoc die toestand te Yerbcter.
Elc doen nl. aan die hand: dat
die O.B. waar hy oor die talent
hesltik (in Kaapstad, of cnige stad of dot·p) 'n mannelcoor sal begin wat hom vera! op die marsliedcre en ander in d1c
O.B.-Bundel sal toele: asook ander volksliedere in die F.A.K.-bun<lel om dan die Unic onder Ieiding van 'n O.B.-ot·kes soos die van Kaapstad, tc toc1·, om sodocnde fondsc in te same! vir 'n groot en sterk O.B.-Pcrs. Die lwot· moet omtrent soos die Don Kossakke-koor ontrcc of liewer \'OOrdra.
El< voel oortuig dat as so 'n
O.B.-Mannekoor 'n hoc mate
van afgerigtheid bercik, hulle nie allecn fondse sal insamcl nie, maar ook die O.B. opnuut met 'n gcesdrif sal besiel soos aileen O.B.-marsliedere dit kan do en.
I
Mnr. Johnn Schoeman, Cor
donsbaai, slo·yf:
Elke Afrikaner sal insten met wat mnr. Breed te se het
oor ons santewerking met d11:
Britse Empaaier teen die Kom
munismc op \\'alter begin
-sclgrond(l word dit nou einllik van ons vcnvag? Ek verlciNI
'n openlike vyand teenoor 'n
huigelag-tige en ,·alse vriend :-.rnr. Petzer se standpunt is
om·crsoenlilc met ons chrisl
e-hke lewcnsop,·atting: hy wil hf!
ons moet die Empaaier steun as die ons ons vryheid terug
-gee. M.a.w. ons moet maak
soos die Joodse Ieiers: die Em
-paaier geld lcen om Duitsland te verslaan as die Empaaier ons (hicrdic Jode) Palcstina gee.
Nee. mede-Afrikaners, ons reg en eis op herstelling van ons geskonde rcgtc -- beginnende met die roof van die ou Kaap-kolonie - is op 'n sedelike be-ginsel gegrond en is nie van smouswaarde nie. Ecrs ons vryheid en daarna sal ons sa
-mewerking met or teen wic ook al op die mcl'icto van elke spe
-sifieke geval behandel.
.,Wees so opreg as 'n duif en so versigtig as 'n slang'' - be
-hoort as leidraad tc dien ook in die politick van die Afrikaner-dom.
SAL NIE S'l'UUR NIE: Rus
-land sal gecn afdeling Russicse troepc na die oorwinningsparn
-de in Londcn stuur nie. Daa1 is etlikc u1tnodigings aan Rus
-land geng. Hus1an~ het gcen rede aangcvoer vir sy handel~
wyse nie.
Die Kopersbond
Beperk
(Gereg
i
stree
r
o
nd
er die Maatskappywe
t
1926)
Hierdie
is nie
'n
prospektus nie maar n
aankon-diging
dat ons nomina
l
e kapitaal nou verhoog is na
£
1L
~
((J)CQX[})
/DCOO
KOPERSBOND hied
aan:
1.
V eiligheid vir
u
be legging.
2.
V ersprei
di
ng van
u
bel
e
gging.
3. Goeie diwidende.
*
* *
Met
die verhoging van
Kapitaal word 50,000
.,B"
aandele van £5 elk
aangebied.
DR. F. J. ~GER DR. J. H. PIENAAR DR. F. F. BORCHARDT J. N. B. SCHABORT 0. T. ROBERTSON
DIREKSIE
:
DR. C. J. S. STRYDOM J. J. ACKERMANN DR. H. J. LUTTIG DR. F. D. DU TOIT-VAN ZYLSkryf
dadelik
om
prospektus
aan
:
DIE. SEK
Rf.TARJS
Die lKopersbondl
-
Beperk
PO§BUS 8363
JOH..t\NNESBURG
11<I
J'1\
Dl nnhr <lm \\31< ni~ti Die ywor ,,. n g-cvo Dr dtcr! uitb• Die Eenl blan Hull die Hull. nie. het, natu D1 kern maa Unic vree Suid suik· hullc na c W: oese dio . Dlo met lo u dicb ,::-enc klan. hiert so ir die Salts hct 1 Vr mun nuwo .,Rer sou dikt< par·t: wat in d~ die" Di rosji tree gron hulle met die : part: Koru got a. die' \Yes I dig 1:ot ~ aa: de' va te So wa Rueucr~
1an, Gor -Li instem te se het · met die die Kom -erbegio-m
eintl~k k verities !enoor 'n e vriend. ndpunt is 1 christe -hy wil he ier steun id terug -)et maak :die Em -Duitsland )aaier ons tina gee. , ons reg van ons eginnende ou Kaap-:lelike be -rue van Cers ons 1 ons sa -Il wic ook elkc spe -n duif en g'' -- b e-en ool< in .frikaner -fiE: Rus -Russicse ingspara -ie. Daaraan
Rus -het geenr
handel-
!-a
'""
J'f:
1:
..
DIE O.B .. WOEJ:\SDAC, 5 JUNJE 1946. BLADSY DRlE
,lV/
co;JbJJttf'(f]
!J
e
S
flig
IE~
we;
girrog
F
re
r:e
rrt1
K ([))
m
m
rJJl
[{il
J~
WDJPJ
,
\'an die Afrikaner het die
naturel
al
l~aie
diuge
ontvang.
V
an
d
i
e
ander het
hy net
uithuiting
b
eleef
.
Die
t
y
d
het aauge
hr
eck dat
'n nouc
s
amewcd<ing met die Afr.ikaner
hereik
word. Ons het saam gewet
·k
met
d
i
e Jood
,
E
n
gelsman en
die
Indi
er.
Dit
het
on:;
niks gchaat n
i
e,"
i
s
die m
e
ning
wat deur
een van die
naturellc
s
prek
e
rs
op 'n groot
veq;
a
de
-t
·
ing van die
,
Kon
-
European I'iatio
nal
Imp
ro
veme
nt
League"
op
die
1\iarkpleiu,
Johannesburg,
verlede
week uitgespreek is.
Die bewcging is onder die
tlaturello gestig met wo doel
-om bulle oasionalismc aan to
wakl<er en om 'n
anti-lwmnlu-;nistiese houding to bevorder.
Die beweging sal hom ool'
be-ywer vir die bevordcring van
'n anti-Joodse en anti-Jndi cr-gevoel o,.ndor die naturelle.
Daar is verklaar dat die
ln--diEirs en die Jode die naturclle uitbuit vir politieke ...-oordeel.
Die Indiers het by voorbeeld 'n Eenheidsbond van aile nie
-blankcs in die lewe geroep.
Hulle wou voorgee dat hulle
<lie naturelle goedgesind is.
Hulle het dit egtcr nie bcwys nie. Waar die IndiCr die kans
het, disl<rimineer hy teen die naturel.
Die Jndiers het nou baie ge
-kerm oor die Indicr-wet. Hulle
maak of hulle burgers van die
Unie is, maar inderdaad is hul!e vreemdelil1ge. Hulle het na
Suid-Afrika gekom om op die suikerplantasies te werk. As
hulle nou griewc hct, moot hulle na die Britse kapitaliste gaan.
KOMMUI'\ISME \Vat sit agter die Kommun.is
-tiese Party'?, is gena. Dit is
die Jode wat die Airilmans
-spreJ;:endcs vet·arm hot. tllulle
~c }lulle wil die broer van die
natlJrel WE>cs. maar in Alex an-ura-aorp hou hulle vcrbande ter
waanle van duisendc ponde op naturejlc-huise. ,Hulle het nog niks gedocn om vir on,; slwlc
te gee en om ons nasionalc lmltuur te bevordcr n.ie'', hct ccn van die sprclwrs Yerk1aar.
,Die Kommunistiesc party is
gcen broederskap nic, maar die
grootste diktatuur. Dit is die
politiel<e buro wat in Kaapstad
sit wat die party regeer."
JODE
,Daar is geen ras ter wereld
waar claar soveel rassevooroor -deel is as by die Jodc nic. Hulle
rui die naturelle op teen die
Afrikaners omaat hulle wil
he
ons moot na die steele trek. In
die stedc wil hulle ons dena
-sionalbcer, en 'n mark onder
ons skep vir !mile brocrs. Hulle hct na Suid-Afrika gekom
om-dat Suid·Afril'a ryk is, en ons
mag nie toelaat clat oorsesc mensc vir ons laat vertel wat
ons moct docn nie. ::\1elding is g<!maak van wat die Afril<a-ner l"ir die nature! gedocn hct, ,In die Vrystaat, by Yoorbeeld, het die Afrikaner minstens aan
ons onderwys en Godsdiens ge
-gee. Die tocstand in die Bloem -fontense lokasic is veel beter
as in enige ander in die land." ,,Ons het wei griewe teen
die Afrikaner, maar laat ons na hulle toe gaan om ons griewe
tc besleg.''
STUK BROOD ,.Dio propaganda da.t die Af
-rikaner ons vyand Is, is 'o
pro-duk van die Britse imperialis-rne - dio bcleid van vcrdeel en
hcers. Oit is .hierdie mense wa.t nie die Zoeloc-kimlers in Natal
Afrikaans wil Iaat leer rue, om
-dat hullc almal net Engels wil
ingee, is vcrklaar .
In 'n onclerhou(l met 'n ver
-teenwoordiger 1·an Die O.B. het
een van die leiers 1·an hierdic beweging Yerldaar dat die Af -rilmners in <lie land getoon het
dat hullc die vr·icn<l van die
na-turcl wil wees. ,,As jy by die J::ogclsm::m kom t.lan s~ hy .jy moet na. sy voordeur kon1 eu
dan g-ee hy jou net 'n
,pro-mise''. As jy uy die Afr.ilmner
lwm dan se hy jy moet lilt die
agtl'rdclll: gaau, maar daar gee
hy jou 'n s.uk brood".
&!l®!Iil~~lr~@ LIDtrum~$tr ~~cale~
WffirrH
~®©D IDJ8~ft@tftQJJlliHr
,
Hongarye het
opgehou om
voort
te
bestaau
a
:;
'
n
onafhankl
ik
e
l
and
.
Dit
h
et gel)eur onde
r
die oe va
u
die Westerse
Gcallicct·des
-
en
haas sonder enige komment
aar
in die
pers of
oor die
radio," skryf
Kenne
t
h de Coua·cy in
J~cviewof
~~orld
Affairs
.
Die Kommuniste in Hongarye
met die ondersteun.ing wa.t hul
-le uit Rusland ont\·nng, het die bcstuur in die hele land
oor-geneem. Die buitewerclcl, vcr
-klaar die blad, het nic sy stem hierteen verhef nie en dit het
so in die stilte plaasgevind dat
die moec en verveelclc Angei-Saksers dit nie cers opgemerk
het nie.
Vroeg in Maart het die Kom-muniste en Sosialiste 'n nuwc wet \'Oorgcstel om die
,Republick te bcsl<crm". Dit
sou aan die uitvocrcnde gesag
diktatorialc mag vcrlcen. Die
party van klein grondbesitters
wat 61 pcrsent Yan die setels
in die parlement het, hct hicr
-dic voorstel tecngcstaan.
GEE OPDRAG
Die Rus~iese mn.a.rskalk \\'
o-rosjilo! hct egter tusscnbci gc -trec en aan die party van klein grondbesitters ve•·tel dat as
hulle nic tocgce nie, Ruslnnd
met hullc sal afl·eken. Onder
die Itussiese drul' was hicrdie
party vet·plig om Jn to gee. 'n
n:omrnunistiese Jeier het in Su. l-gotar jan opculik verklaar <I at
tlie wet daarop gcmil• is om die
\Vestcrse demokrasie te b
ecin-<lig en om 'n Sowjet-.ccgcring
t.ot stand te bring.
Die nuwe wel was skaars
aangeneem oC daar is geha
n-del. Ten spytc van die protes va.n vooraanstaande Sosialis
-. te is daar 'n Kommunisties
-Sosialistiese front gcvorm
wat onderstcuning vanuit Rusland ontvang het.
Onmiddellik hierna het die
Kommunisticsc Ieier Ralwsi die
volgende deldarasie uitge,·a ar-dig:
-DREIGEMENT Die verenigde werJ<crsklas
-beweging mag nie Ianger saam
met die rcaksioneres aan die-selfde tafel sit nie. Die mecr-derhcidsparty moet <lie
elwno-ntiese program van die
rnindcl·-heidsgrocp (Kommuniste-Sosi~
listc) aanvaar om sodocurle te bewys da.t l111lle nie w~al,sioner
is rue. As dit nic gc!loen word n.ie, sal revolusic plua.svind.
Rasoki het hierop 'n tien-daagse ultimatwn uitgcvaardig
en op die negencle dag van die
ultimatum het die Kommuniste
opgeruk na Budapest. Die
Rus-se sou hierdie betoging ondcr
-steun en runge het geYaarlik
begin word. Op die tiende dag
van die ultimatum het die ldein grondbesittcrs ingcgee. Hul
oorgawc het ingesluit die
aan-Yaardirlg van die Kommunis-tiese landboubeleid, die nas
io-nalisering van die sleutelbedry
-we strydig met hul vckic sings-beloftes. en om so gou moont-lik met Rusland Ycrdrac te
sluit betreffendc vcrvoer, olie
en grondstowwc.
LYS VAN NAME Die Kommunistiese Icier hct
hierna 'n lys bevattenlle die name van 78 parlementsledc op -gestel wat gcaiTosteer of op ccn
of anuer manier wtgeslml;:el
moes word. Dit het betoken
dat die nH:I'I·derhei<l van die
ledc ~·an dio party van klein
grondbesittcrs uit. die weg ge-ruim sou word. Dit l!ct groat prates uitgelok en as gevolg
hiervan is die lys tot 20 ver
-mincler. Dit het cgtcr nog die
bclangrikste le1!c l"at die i(om
-muruste opponcer ingcsluit.
Die klein gronclbesitters is
ge-dwing om 'n Kommuoistiese
waarncmc•· in al hullo plaaslilw
panykantore toe to Iaat.
Dwarsdeur die land was daar
'n golf van arrcstasies. Geen
l'las het vrygespring nie. Grond-besitters, priesters ens. het al-mal hul l<wota bygedra om die
tronkc en interneringsl,ampe tc
vul.
Ten !:!lotte word vermeld dat daar g"Pdurende April gt·oot t.roepcbcwcgings deur Hongarye plaasgc,·ind het. Soveel as ses
Uussieso divisies is deur die
land g(•stuur na Jocgo-Slawic, waar Titu, gcstnun dcur Ru
s-land. n.a.nspraal;: maak op die
ltaliaansc hawo Tricst.
£68()
Per
DCOlg
P
Die Unie se intcrneringslwste bcloop tans na mcer as 'n jaar na die beeindiging van die oor-Iog. ongevecr £(i80 pet· <lag. Die Direl,teur van interncrings -lmmpc ontvang 'n salaris van £1,200 per jaar. lly ontvang oot' 'n pensioon as afgctredo polisic-amptenaar.
WAA
RDE
VIR
GELD
!ELK
E
MAN
VERLANG
'N
PAK KLERE
W
AARIN HY
TUIS
VOEL
A.lleen
su.
l
k
e
Pakke
twrd versk
af
deuY
'WI
AM
!2:VLS
MANSUJ.TRU
ST
ERS
MONSTERS EN 1\IA.-\.TVORl\IS OP A.Al\""VRAAO
HOOFWEG
S)KDIL.IFIEfR~
MOENIE
U AANTREKLIKHEID
BEDERF NIE
Raak ontslae van daardJe
lastlge skilfers deur
middel van
VOORSLAG·
SKILFERMIDDEL
4/ •
Posvry vanVOO
RTRE
KKER
,APT
EEK
Kerklaan
-
Kaapstad
( l
)
en :IIAITLANDSTRAAT, BLOEMFONTEINTOT U DIENS
..
.
Geldenhuys
Hngeniemrs
werrke
G DRAAI 0 PAS 0 SWEISWERR \Vynnestraat 13 PAROWSien A.dvertcnsie onder Gcklas·
sifiseerde l<olomme (Gemeng).
A
.V.B.O.B
Lyl<besoq;ers, GratsteenJnn!Ien>.
.l.leg rn f nJs \"tm;ekeman>
31oemfonteln - lPretorto
lSO Takko
OBSERVATORY
DEV
ONS
HUU:
-TEEKAMEH
Smaaldike etes in 'n rustige atmosfecr. Vars groente en vrugtc daagliks.
Lckkergoed; rookgoed ens.
Tafclloseerders word ook
aan-geneem.
Stasioweg 63a, Observatory.
Eieuaar: E. Lightfoot.
PAARL
IJE KOOJP
Aandele
in
Spoorbondkas
Beperk
1500 Volopbetaalde gewoneaandele van £1 stuk. 2000 Volopbetaalde
voorkeur-aandele van £1 stuk.
Uitstekende belegging
-laaste diwidend 5 persent
Aileen a-ansoeke vir 100 aan·
dele of veelvoudc van 100 kan
oorwecg word.
Om teleurstelling te vermy,
tree dadelik in verbinding met
die ondeTgetekende.
]. P. WESSELS,
Markstraat 2, Somerset-Cos. ALGEl\IENE HANDELAAR
en
PRODURTE-KOPER
S
.
.J.
KRYNAUW
vir
Kru
id
en
i
ersware teen
d
ie
hill
ik
ste
pryse.
Bestellings word opgenccm en onmiddellil< by u huis afgelewer.
H/v. Garcia- en Nuwcstt·aat.
Foon 68 Bus 54
BEAUFORT-WES.
PLUThfVEE
Dte Be:IIAI Flrmn om n PLUI.DiVP:il,JO:IE2S en nndez P.BODUKTE =<>
te atnllJ" ID:
C. M
.
ELOFF
K~KIE.
<Edmo.) Bct><>rll
l:i!OlllEMABK (PoolroA 71!111) Newte>mt
Dameshoede
o o oVIR WELRE GELEENTHEID
OOK AL, U KRY
VER-SKEIDE.'I,"'HEID BY
~
DIE l\IODEWINKEL PAROW
VIR VEILINGS EN EIENDOI\1-VERKOPINOS
W
alfl'il
IBS.n~ liDte(g~OC
!r
rt
Dm~tt
l¥1
~yo
LID
fP)
lk
o
SECURITY -GEBOU - K.llAPSTAD
BLADSY VIER DIE 0.8., WOENSDAG, 5 JUNIE 1946.
----··---·-~-
·-
-
----
·
-DIE O.B., \VOE:\TSDAG, 5 JUNIE 1946.
Wat staan in die pad van samewerking tusscn die nasi<>nale
groepe? Dit is 'n vraag wat ellce denkende Afrikaner hom
voort-durend afvra. Die gewone volksgenoot kan geen rcde sien
waar-om daar nie samewerking tussen die Ossewabrandwag, die
H.N .P .. die Afrilcanerparty en ander groep~ kan kom nie. Daar
is lede van die H.N.P. wat bereid is om aan die Ossewaorandwag
'n aantal setcls in die parlement te gun as dit maar
eenhcid kan bring. As daar aan hulle gese word dat die
OssPwa-b•·andwag gcN• cnl<clc sotel begeer· nie, maat· bereid ·is om clic
H.N.P. Jn·agdadig· te ontlersteun in 'n verldcsing as laasgenoemcle
maar net wil inwillig om 'n gemeenslmplilce front teen tlie Smu
ts-tJcwind met mcdc-Afrilmners te slnit, dan staan !mile verbystenl.
,Maar waarom wil hulle dit dan nie doen nie ?" is die ongelowige
vraag wat gestel word - 'n vraag waarop die Ossewabrandwag
ook 'n antwoord verslcultlig bly.
Van H.N.P.-l<ant word Yerskillende rcdes aange,·oet·, maar
nie een is steekhoudend nie. So het mnr. J. G. Strydom onlangs
nog in Koers bcduie dat die eintlike rede is dat die
Ossewabrand-wag nasionaal-sosialistics is. Daar kan nie samewerking wees
sonder ccnheid van denl'e nie, so word betoog. En om hier
-die redc blyl<baat· het die H.N.P.-organc opdrag, soos \'Crlede
week deur die adYertensiebestuurder ,·an Die Burger erken. om
geen publisitcit aan die Ossewabrandwag te gee nie - selfs nie
by wysc Yan 'n betaaldc advertensie nie
GELD NIE
Maar as die H.N.P. dit teen die O.B. het omrede sy .,nasio
-n~;tal-sosialismc" - 'n naam wat die O.B. homself nog nooit toc
-geeicn het nie - dan behoort hy dit nog meer te he teen die
Cryshemde wat hullc daarop beroem dat hulle die alleenreg op
nasionaal-sosialisme het, en dan ook openlik onder daardic naam
gaan. Dit doen hulle egtet· nie. Sowel ad\'ertensies as Yerslac
van laasgenocmdc se dot-n en late word opgencem in die lwlnmnw
van JJic Burger en sc.Us ntn Die l{ntithoring.
Daa1· moet dus 'n andet· 1·ede \\·ees waa1·om tlie
Ossewa-brandwa~ misl<cn wonl - en wei 'n t·ede wat nic aan die puhlif'k gcse );an word nic. l\Iaat· \\·at daartlie rede ool; al mag· wecs, die tyd het nou aangcl>reel' dat die \'Olk nie mccr nitccn gchon
J<an word terwiUc \'au onnoembare redes nie. 'n Gemeenslmplikc
gevaa1· Yan haat en ,·crvolging is op die Aftilianervolk losgelaat,
en daarvoor is gemeenskaplikc afweer nodig, soos die K.C. 'n
paar weke geledc in Kaapstad by hernuwing ,·oorgestel het.
Die Osscwabrantlwag soclc na samewer~c;ng en wat hy \Ta
is mindcr as wat enige politiel;e party nog ooit in cnigc land
ter wercld gcn·a hct. Yir· homself Yra h:y geen setel nic.
oolc geen geld of selfs <lanlcic nic. H:y Yra net dat s:y hand van
brocdcrsl<ap, wat hy uitgesteelc hou, in bclang \'an YOllc en vade
r-lane! gevat moet wont. En hy wat hiet•die aanbod weier, neem 'n
swarc verantwoordelikheid op homself teenoor die nageslag.
,V.!!;ItKAAU"-0!\DERSOEK
Op die oomblik word daar deur 'n parlementere komitee
on-<tersock ingestcl na dr. Malan se verhouding teenoor Duitsland
aan die begin van die oorlog. Dit is 'n saak wat die hele n
asio-naalgesinde Afril<anerclom raak, want van Afril,aanse ltant is openlik vel'idaar dal- ons in Duitsland nog nooit 'n volksvyand
gesicn het nic, maar dat ons cleur bande van bloed en lmltuur
aan die Duitsc voll< verbonde is. Op hie1·clie punt hantlhaaf die
Afrilmner 'n totaal ander besl;ouing as <lie Engelsman. Ons sal
ons hcle vcrlcdc moet n:rloiin as ons onsself nou aan die maat-sta.wwc van Britsc trou gaan meet. \Vat vii· die Engelsman
hoog\'enaad is, is nog lanl• en was nog nooit ,·ir die Af1·ilcaner
,.el'l'aad nic. Daarom huldig ons manne soos Kruger, De \Vet,
Jopie Fourie en Beyers wat in opstand gekom het teen Britse
gesag. En dat die Britsc parlementcrc stelscl dit moontlik maak
vir 'n Jingo-groep om tydclik die bewind in Suid-Afrika in hande
te !cry - dit was mos dan ook vir hierdie doc! dat die stelsel
ingevoer is - maak aan die volkstrou van die Afril•aner geen
vcrskil. Dit gee net m~:e•· rede ,·it·. die Afrilianervoll; om saam tc
staan ool< \'it' die afslmffing \'an hierdie \Teemde stelsel en clie
invoering Yan sy eic, soos dit in 1941 deur tlie H.N.P., die O.B.,
en die lmltuurliggame l>inne die Eenheitlsl•omitcc aanvaat· is. I-aat ons tcruglceer tot hienlie lojaliteit en hierdie eenheid, en
ons ,·oll< sa.! lnagtig gcnocg word om aile aansJae nl.ll haat en
vcrvolging die hoof te bied.
Die O.B. het die afgelope jare en vera! die afgelope maande
aanhoudelik gcplcit vir samewerking. As antwoord daarop is hy
verwyt dat hy die H.N.P. ,.aanval". So sat is ons ,·on, Yir twis
en \'eJ·dccldhrid dat dit al moontlil; is om iemand te beslmldig
dat hy ,aan,·al" wanneer hy sy haml Yan samewerl>ing uitstccl;!
Die man wat egter met sy hande in die broeksak staan en weier
om die aangebodc hand te Yat of selfs raak te sien. is onbesprokc.
Dat H.N.P.-leiers openlik onder dubbelkolom-opskrif aankondig
dat hulle nooit met die O.B. sal saamwerk nie en dat
H.K.P.-blaaie 'n staande opdrag het om geen berig of advertensie van
O.H.-aangclccntheid tc publiseer langs en in diesclfde kolommc
waarin Jode hul koopware adverteer nie, is geen ondiens teenoor
volkscenhcid nie- dit is wcl 'n ondiens om dit belcend te maak!
;
IIDlliE
.
~1rlERfil
W
&W
OO@~OC@KJ
Dr
.
J.
A
.
WilD.
Onl< gcdurentlf' tlic afgelope \\·eel; hel jobstydio~., en
jobC,\"CJ'ti'OO~·ting:-; in die wcreldnuus clic !0011 a:mgegeC'.
Tcr-\\ yl hung"er:<nootl en hongenlocd baic miljocne n1cnsc in die
gl'sig :-.t:J.ar c•n vcrlammcnde nywerheidskrisissc wct•r·opbou
vc·•·t raag, ru'('m die inflasie-gc,·aar in ba<c Iande, ,.,('){,., in die
\'cn•nigdt' State van Amcrilm en in Brittanje. sleNls
dt·ci-gcndc•· vcH'ms aan. Onstabi!iteit in <lie meeste laude \"an
d it' \\"L'I'Picl <!II diE: gevolglilre gis ting Oj) polit if'IW, eiHliiOilliCso'
l'll sosialc· ;.;-cuietiP wvnl ''cnlci' ,·et·ergo•r df'ur· intc·r·nn:-;ionalc
onsC'I«•rheicl; die wrywing · tussen Angcl-Sal>sc1·s a an die t•cn
l<ant en Husse aan die ander li:\llt hct al icts alleclaags
t;c-wnJ"d. Nat um·lilc ontbrcclc dit ook n!e a an jobstt·oosh!t's nit•,
cu ('I'll van <lif' vcrnaamste van ht•lle is sunder twyfel Jan
Smuts. Soos in 1!)19 mal< <Ee Suid-Afrilmanse premi"r
van-dag- weer in Londt•n allct·hande wyshcde lnvyt. Soos in 1 !)J !~
doc·n hy \':lndag \\"f'Pr 'n berocp op <lie her!'iening van die
bc-leid tt•(•noor· l>uih;land ten cinde te belet <lal <lif' hart \·an
Jo:un>pa 'n .. IJnHI van bf'smct ting wor!' wat 'n gToot clt'el \'an
Enropn. lmn VC'I'I{iftig.'' Soos b,y die geboorte Yan die ou
\"oll<ebnnd is die huidigc internasionalc s)mnning \'ir <li<'
opti-mis .ran Smuts hoofsaaklil; 'n gf'\'Olg ,·an miS\'erstand CTI
gcbrrl< aan l<cnnis omtrcnt mel;:aar, hicrdie l'ecr b~·
Angel-Salc-set·s en Husse en dct·halwe nic te et·nstig nie. In plaas <lat
hy clic llOrsaakliiH' samehang lllSS<'n die gcbcurtcnisse \":tn
l !ll!) cn die ,·an 1939 raal<sicn en hullc b~· hul regte name
norm. wil hy 'n wi'reldlu·anlcheid. waaraan hy self aandadig is.
mf't genwcnplase heel. \'cldm. Smuts lmn in hierdie opsig
gerus dip \"OCH"becld ,·an die R us l\folot of \'olg. die intern:tsio-mllc spanning- a.ltans grondig en saaldik diagnoseer en ding<'
by hnl regtc name noem.
::\lOLOTOF SE VERI{L.-\RJKG :iVIolotof, Russiesc minister van buitelandse sake wat
on-langs die mislukte konferensie
van buitclandse ministers in
Pat·ys hygewoon het, het 'n
pa::tt· dac geledc opsicnbarende
verldarings in Mosl;:ou gecloen.
Aan hierclie verl<iarings het
die l\-Toslwuse omroep were
lcl-wyc publisitcit verleen en
hulle sou die spanning tussen
vVashinglon en Londcn aan
die een l<ant en :;>.'loslwu aan
die anclcr !cant vercrger het.
Mololof se verlclarings
be-Yat 'n rcelts aanklakte teen
die Russicse bondgenote ,.an
gistcr. ·In ,.sckcre Amerikaan
-se !<ring" sou claar ·n begeet·te
wecs om die wil ,·an die V.S.A. en Brittanje op Rusland af te
dwing. Om hierdic rcde pro
-beer .,scl<cre Amct·ikaanse
luin-ge met die hulp Yan hul Britsc
\Ticnclc" om 'n t·eei<S
lugmag-cn \'lootbasissc oot· die hele
wcrelcl tc verlo-y. \Vaar daar
in die oorlog. toe die dt·ie
wa-pcnbroers van mel<aat· se mili
-tere hulp nog afhanltlik was,
op die l<onferensics van Tehe
-ran, Yalta en Potsdam een
-sternmigheid hcrcil\ is en be
-sluite vryclik dcur al die
deel-nemet·s gcneem is, word dit
vandag f'Li duidclilccr dat ,sekc
-l"e moondhedc" (die V.S.A. en Brittanje) nou hul wil op die
ander (Rusland) probeer
af-dwing. Hicnlic rnoondhcde, so gaan l\Iolotof YOort, wil twis-puntc na die lwnferensietafel
toe bring en die
l<onferensie-kamct· 'n pick maak waar ge
-stry en gctwis word.
:\1aar laat Die O.B. dit waag om aan te lwndig dat daar ook binne die H.N .P.-geledere mcnse
is wat samewerking met die
Osscwabrandwag begeer, dan·
val hy die H.N.P. aan! Te1·,,·yl
die enigstc naded wat. die
n.N.P.-lciding hicrin bet·oklcen
lca.n word, net is tlat hy ,.
onder-myn" l<an word in sy volhat·
-ding om in vya.ndsl<a(l met die
Ossownl>mnclwag t c lew e.
Tcr stawing Yan hierdir
bc-skuldiging nocm hy die \"OOr
-beeld \"an ItalH!. Terwyl ,.die
ontwerpe \'an die vredesvenlra"
met Bulg:).!"yc, Roemenic,
Hon-garye en Finland", d.w.s alrn~tl
Jande waar lVIosi<ou die hoogste
woord voet·, in hoofsaal< as
vol-tooi beskou kan word", wil
vVashington en Londen ·n vre
-dcsverdrag met Italic sluit
,.voor die gt·oot moondhede die
nodige voorlopige oorcenlwms
oor die opstel van die verdrae
bereik het." Rusland l<an
Ita-lie. \'olgens 1\folotof, nie as die
gelyke beskou \'an die Iande
wat dwarsdeur aan die kanl
\'an die Geallieerdes gevcg het
nie.
RliSSIESE ElSE TEEN
ITALJE ,.REDEUii"
Met die oog op die invallc
van Italiaanse troepe op
Rus-land, Suid-Siawie, Grielceland
en Albanie en die vet·Jiese aan
mense en materiaal wat hicrdie
invalle vct·oorsaal< het, sou die
Russiese eise om h
erstclbeta-lings van Italic ,rcdelil<'' wccs.
Aangesien Italie in die laaste
jaar van die o01·1og hulp aan
die Geallieerdes verleen hct,
,.het die Sowjet sy regvet·dige
eise om herstelbetalings tot
bc-skeie omvang beperl,."
Dit is bckend dat hierdic
Ita-liaanse he•·stelbetalings juis ccn
,·an die rotse was waarop die
Paryse konfet·ensie skipbreuk
gely het. Die herstelbetalings
wat vir :\-loskou van .,bcsl<cie
om\'ang•· is, was \'ir \\lashing-ton en Londen ,onmoontlik
hoog·•.
DJE DO);'AlJGEBIED
Volgens l\lolotof lean dit
,·oot·ts nie toegclaat word dat ,.sekere state" wat nie in die
Donaugebied lc nic. aan die
Donau-state voorsl<ryf op 'n
wyse wat nie met die bclangc
van die Donau-state, vera! van
Tseggoslowalcye en Sui
d-Sla-wie, ooreenkom nie.
Hier rocr Molotor 'n saak
aan, nl. die Don~;tugebied wat
sonder twyfcl een van die nete·
Jigstc van die vredeskonferen-sies g"aan wees. Dit is nie
duide-00~¢¢~0000¢¢¢00¢0 0 ~
g
Bu iteland$®
g
0 0l
Oorsig
*
i.><><>0<><>0000<>00~¢0~0.lilt ,,-at met .. sckcre state''
be-doc! word ni • en ons moet dus maar raai. \\''lt cgtcr wcl
dui-delik is, 1s dot Moslwu ,·andag
namcns die Donau-state, ecn van die helangrikste dele van Europa, wil praat.
l\IEER BES!i.ULDIGIKGS,
:SELF\"ERDEDIGJNGS EK
DHElGEl\IE;,\ITE
Molotof se verklaring bevat
nog meer b~skuldigings teen sy
vt·ocere Angel-Saksiese bondgc
-notc en rcgverdigings van die
Russiese standpunt. So insinu
-ecr hy dat \Vashington en
Lon-den teen Moskou se eise insake
Italiaanse hcrstelbetalings ge-kant is omdat die Italiaanse nywerheid aan Britse en
Ame-l'ikaanse belange ondct·worpe is.
Op die Paryse konferensie, so bewcet· :\lolotof, .,het ons nog-eens tc staan gckom Yoor die Bl·its-Amerikaanse blok, wat hier nie 'n offensief vir die n·cde \'Ocr nie. maar 'n often
-. ief t:!en Rusland ...
Ook aan dreigemente ont
-breclc dit nie. ..Gecn land met
!<Clfrespelc," aldus :\1olotof, .,sal loelaat dat 'n ~meier sy wil op
hom ::tfdwing nie. Daar is 'n
beweging in party buitelandse
kringe aan die gang om
Rus-lancl uit te stoot uit 'die voor
-aanstaande plek wat hy regrna
-tig in internasionale
aange-lccnthedc beklee, en om die in
-tcmasionale prestige van die
Sowjet te benadee!. So kan ai
-leen opgetree word deur
kort-sigtige real;sionere kringe wat
tot mislukking gedoem is. Hulle
!tan nie ,·erstaan dat Rusland,
wat die grootste aandeel gehad
het in die stryd om die
beHy-ding van die mcnsdom ,.an die
fascistiesc tirannie. tans reg
-matig 'n plek in internasionale aangeleenthcde bcklee wat
oor-ecnkom met belangstelling vir
die gelykheid \·an gt·oot en klein
volke en hul dt·ang na vrede en
,·eiiigheid nie."
i.\IOSiiOU EX W£RELD
-POLI'fiEK
1\Iolotof het sonder twyfel die
Russiesc standpunt duidelik en
met vcrbluffende openhartig
-hcid gcstel. Rusland wil op grond van sy militere prestasies
gedurende die jongste
werelcl-oorlog saam met sy Angcl
-Saksiesc bondgenote oolc op sy
manicr wercldpolitiel\ dryf. V\Tie
en wat gaan hom kecr? As
die Angel-Saksers hulle met die
aangcleenthcde van ander
we-relddelc en ander Iande bemoei,
waarom ook nie die Russe nie? Wercldpolitiek is per slot van
rel<ening niks anders as
mags-politick nie en die naag is net
of die ,,·ercld ,·ir die wereld
-politicl< ,·an Angel-Saksers en
Russe groot gcnoeg is.
Die huidige toestand ,.an
liro-niese wrywings en botsings tus
-scn Angel-Saksers en Russe
be-rus nic op ,.mis\·erstand", soos veldm. Smuts beweer nie, maar
op diepgaancle belangegeskille
wat nie deur soetsappige
praat-jies uit die wereld geruim kan
word nie. Dit alles het die
An-gel-Saksers op hul eie hoof ge
-haal. Die stem van Moskou,
soos deur Molo~of vertolk, laat
hieroor geen twyfel nie. Die
toekoms lyk bedroef somber.
As die volh: nie ingelig mag
word oor wat in die pad van
samcwerl<ing st:tan of hoe daar
ten opsigtc van samcwerldng gcvorder word nie, sal hy nooit tot ccnheid kan kom nie. Die oorsal<c van die verdeeldheid
moet ecrs verwyder word en <lit
Jean clio \'Oll< aileen do~:n as hy
wcct wat daanlie oorsake is.
BOERE
Die O.B. wil nie mcer twis
met sy broer oor ultimatums
en oorlogs,·erklarings nie, maar
hy sal nH'I hom twis oor s:r onwil om saam te werk Dit is hy Yel·slmltlig aan die volk
·
.
GEJJIWK'l'E DIENSJ{ONTRAKVORl\lS (Vorm T.O.D. 1)
Memorandum van ooreenkoms tussen die boer en sy
plaasvolk. Spesiaal opgcstel om die boer 'n wetlike
grond vir klagte te gee indien moeilikheid met
wcrkvolk ondcrvind word.
Prys 5c.l. per vorm of 4/9 per tlosyn 1>osvry. stuur u bestellings, vcrgesel van die nodige bedrag, aan:
TRANSOIRANJE .. DRUKPERS BPKo
POSB"JS 73 - BETHLEHEM
