angzamerhand hoorden de kinderen 't nu
ook. Zoo gauw Dolf eind examen had
gedaan, zou de geheele familie naar Holland vertrekken. In de nu volgende maanden werd over weinig anders met zoo groote belangstelling gesproken dan over deze groote gebeurtenis. Pa en ma moesten over alles in-lichtingen geven, vooral Fritsje kon nooit genoeg over 't leven in Holland hooren. Den jongens leek er allts even heerlijk vooral de sportgenoegens winter en zomer.
Maar Nel dacht met zeer gemengde gevoelens aan
't naderend afscheid van Indië. 't Leek haar
onbegrijpe-lijk, dat ze zoo veel zou moeten achterlaten, waaraan ze met hart en ziel gehecht was. Dat ze allen te samen gingen, was nog 't eenige lichtpunt in de zaak.
Want was ze voor haar verdere opvoeding alleen naar Holland gestuurd, dan zou ze zeker van heimwee zijn weggekwijnd, verbeeldde Nel zich. Nu zou 't toch al hard scheiden zijn van 't mooie, lieve huis, de be-dienden, de dieren .. . en bovenal van haar lieve Lous.
Ze zouden elkaar trouw schrijven, nu ja, wat zijn
170
honderd brieven tegen één vertrouwelijk babbel uurtjel Natuurlijk kon 't niet anders, 'ze moesten wel naar Holland.
Dolf kon 10 Indië niet studeeren, fan scheen verande-ring van klimaat broodnoodig te hebben, en voor mampie zou 't ook heel goed zijn. Gelukkig waren haar ouders van plan ergens buiten bij een academie-stad te gaan wonen, waar ze een groot huis met mooien tuin konden hebben, en ook dieren houden zooals hier. Lax ging mee naar Holland, maar de andere dieren moesten achterblijven; de paarden zouden ver-kocht worden. Dat speet Nel verschrikkelijk. Ze waren zoo lief, en kenden haar zoo goed, hinnikten blij als ze hun pisang of brood kwam brengen.
Nu àl begon Nel haar lievelingen extra te verwennen, en als de jongens haar er mee plaagden, zei ze droevig: ,,'k Kan 't immers nog maar zoo kort doen, en wIe weet of ze geen onverschillig vrouwtie terug krijgen.
"Zelfs Jan's saaie, logge schildpadden kon Nel met een weemoedig oog aanzien tot zij ze op zekeren dag miste. Jan had ze aan Fré cadeau gedaan, die ze maar vast had weggehaald.
't Aquarium wilde hij voor Jan bewaren. Want fan stelde zich voor vast en zeker weer naar Indië terug
171
te keeren als hij ingenieur was. Dolf wilde dokter worden, en Frits weifelde nog tusschen vioolspeler"
of "zooals pa". Fritsje was dol op muziek, had gehoor en aanleg. Hij oefende zich stilletjes op de viool bij een vrindje, dat zoo'n prachtinstrument rijk was.
Op mampies jaardag kon hij haar een stukje voor-spelen, lang niet zuiver en maatvast, maar toch aardig.
't Was zulk een verrassing voor mama, dat Frits voor zijn verjaardag, kort daarop, een viool cadeau kreeg, met de toezegging, dat hij les mocht gaan nemen. De jongen oefende druk en verbeeldde zich al gauw, dat hij er heusch al iets van kon, terw'ijl 't daar nog niets op leek.
Nel vond alles even mooi wat broertjelief speelde, maar Jan had altijd aanmerkingen, en die kon Frits slecht verdragen. Som vroeg Jan plágerig of Git je aan 't miauwen was, wanneer Frits bepaald smeltende tonen uit zijn instrument haalde en zijn muziek zelf aan-doenlijk mooi vond. Dan kwam 't wel eens tot bakke-leien tusschen die twee, en moest mama tusschen beide komen om de vechtersbazen te scheiden.
't Gebeurde af en toe, dat Frits tot straf voor zijn woest opstuiven, zijn viool een paar weken moets missen. Die werd dan weg geborgen, en van studeeren
172
kwam niets m. Meestal streek mama de hand over 't hart vóór de straftijd verstreken was, want Frits was bepaald verzot op zijn viool, en volgens zijn onder-wijzer zou hij 't zeker ver brengen als hij zoo ijverig bleef.
Op school ging 't ook goed met leeren, dus had papa er vrede mee, dat Frits zijn vrijen tijd bijna geheel aan de muziek wijdde. Papa, die uitstekend piano speelde, begeleidde Fritsje als hij bij uitzondering een stukje mocht instudeerenj dat waren voor beiden prettige uurtjes.
Zoo verliepen de dagen in maanden, en 't was 't beste aan Lientje te zien hoe snel de tijd verging, want die kon nu al flink loopen, en babbelde honderd uit. Ze was ieders speelpopje, iedereen verwende en bedierf haar. Mama was de eenige, die knorde of strafte als 't noodig werd, doch dit hoefde gelukkig maar zelden te gebeuren, want 't verwennen deed Lientje geen ziertje kwaad.
't Nieuwe jaar was al vier maanden oud, en 't begon nu ernst te worden met de aanstalten voor de groote reis. Mama had verscheidene koffers volgepakt met warme kleeren.
Tante Let je kwam voor 't laatst logeeren om mee te helpen, en om nog eens een gezelligen tijd te hebben
daarbij. Haar oude nicht was onlangs ook gestorven, en nu had ze niemand meer op de wereld, die haar toebehoorde.
"Ga maar met ons mee naar Holland, tante Lette Kootje, stelde Nel medelijdend voor. "U is toch al zoo lang onze goeie, ouwe tante." Doch daar kon tante niet over denken. Ze moest niets hebben van het koude Holland, wilde de rijsttafel niet missen, en haar sarong en kabaïa al even min. Nel moest haar maar eens schrijven af en toe, ja? dan kreeg ze vast een langen brief terug.
Mama had Nel in haar vertrouwen genomen, en een en einder verteld van de plannen in de toekomst, die met het vertrek naar Europa in verband stonden.
"Zie je, lieve kind, 't was natuurlijk een heel besluit voor pa zijn zaken hier in andere handen te geven.
We stonden echter voor de keus: pa en ik samen hier blijven met Frits en Lientje, of pa alleen op Java achterblüven, en ik met jullie kinderen mee naar Holland.
We wisten daar eerst geen raad op. Dolf is nog veel te jong om 't ouderlijk huis geheel te kunnen missen, al willen pa en ik hem niet aan een touwtje houden wanneer hij eenmaal student i . Jan en jij mogen niet langer blijven in 't warme land, en ik zou 't niet over mijn hart kunnen verkrijgen jullie daarginds bij vreemden
174
onder dak te brengen, papa evenmin. En papa hier achterlaten ..
Jij en ik zouden hem onmogelijk kunnen missen (en pa ons ook niet) al waren de jongens nog zoo enge-lachtig lief voor ons. Dus besloten pa en ik liever allen bijeen te blijven, en in Holland eenvoudig te leven, dan jaren achtereen gescheiden te zijn, opdat papa hier veel geld zou kunnen verdienen.
Nu zal papa om de twee of drie jaren maar eens voor een paar maanden naar Indië hoeven O'aan b , en dat moeten we dan blijmoedig zien te dragen.
En wat zeg je daar nu wel van?"
"Hé, antwoordde Nel, met een zucht van verlichting, ,U weet niet hoe dol blij ik ben, dat alles zoo geschikt
is. 'k Was liever straatarm dan papoes en u en mijn
lieven Poekie te moeten missen. 'k Wou alleen maar, dat ik Lous ook mee kon nemen. "
Dolf had zijn einddiploma gehaald, Jan was in de derde klasse gekomen, Nel en Frits waren ook over-gegaan. Papa had plaats voor hen allen besproken op de "Sindoro,' en de dag van vertrek was bepaald.
Voor 't laatst liep Nel 't erf rond, om voor goed
175
van alles afscheid te nemen. Ze voerde de duiven en kippen in het vogelparadijs, en hurkte neêr te midden van haar krieltjes, die tot zulk een groote familie waren aangegroeid, dat 't bizondere in hun soort er wel wat af was. Ze trachtte Dolf's pauwen te lokken, maar zij tripten schuw weg, toen 't meisje dichterbij kwam. Die zouden haar niet missen of betreuren. De apen misschien, en de paarden zeker. Flik en Flok waren de vorige week al weggehaald, en Glory gmg morgen . . .. Nel was heusch 't schreien nabij, toen ze 't huis weêr binnentrad en.. 't ergste moest nog korr,en: 't "Vaarwel" aan Lous.
Alle reizigers der "Sindoro" waren aan boord omringd door familie en vrienden, die hen uitgeleide deden.
't Oogenblik van afscheidnemen voor lang of kort, misschien altijd, was aangebroken. Allen die niet mee gingen moesten de boot verlaten. De familie Canne-heuvel had ook een breeden kring vrienden om zich heen.
Vooraan stond tante Let je en allen, ook de jongens, zeiden die goede, trouwe ziel, met tranen in de oogen vaarwel. Zij zelf hield zich goed, al kon ze op 't laatste oogenblik 't knuistje van Lientje bijna niet loslaten. Mama voelde het nat van haar tranen, toen ze 't kindje overnam.
Van hun vrienden namen de jongens zoo gewoon afscheid alsof ze elkaar morgen weêr zouden zien.
"Nou dag Fré, dag Geurt, dag Henk, kerel houd Je taai I Nog een flinken, stevigen poot, atjuus I"
Maar Nel versmolt schier in haar tranen, terwijl ze Lous voor 't laatst in de armen knelde, en met honderd beloften van trouw en eeuwige vriendschap vaarwel kuste. Mama was erg met Nel begaan, terwijl ze bedacht hoeveel moeilijke uren haar meisje nog wachtten naderhand. \!Vant ze hechtte zich zoo trouw en innig aan wat ze lief had, en in 't leven moeten we hélaas, zoo dikwijls afscheid nemen van wat ons lief en dierbaar is.
Tot op 't allerlaatst bleven de vriendinnen samen,
en toen Lous eindelijk weg moest, nam Frits dadelijk haar plaatsje in.
Hij pakte Nel's hand, en drukte die stevig. "Poekie blijft immers bij je, " fluisterde hij hartelijk.
En Nel moest lachen door haar tranen heen, om 't koddige liefdenaampje, dat Fritsje zich zelf gaf om haar op te beuren. amen wuifden ze naar al de lieve bekende gezichten aan den vasten wal: Tante Let je, Lous, haar ouders, de vele vrienden van Jan en Dolf en die hunner eigen ouders. Bescheiden op den
achter-grond stonden Tidjem, Wongso, Kokki en Kromo, en hun vertrouwde, goede gezichten keken stil bedroefd. 't Had Fritsje vooral veel gekost Tidjem en Wongso vaarwel te zeggen. Die groote jongen van bijna negen jaar had zich door Tidjem als een klein kindje laten liefkoozen, terwijl hun tranen zich vermengden. Maar Tidjem had Fritsje ook eens van den dood gered, en steeds als een moeder liefgehad.
De passagiers der "Sindoro" stonden dicht opeen-gedrongen aan de verschansing. Mevrouw Canneheuvel hield Lientje op den arm, die met beide handjes wuifde en kushandjes gaf.
Nu zette de boot zich statig in beweging, en 't leek of de kade langzaam wegschoof. Iedereen wenkte, wuifde, zwaaide met hoed of zakdoek, riep elkaar hoopvolle afscheidswoorden toe.
"Vaarwel, Vaarwel, 't ga u goed. Vaarwel, tot Wederzien. "
Den Haag, 1912.
Nou, eerst natuurlijk no " een boek uit de sene VOOR
'T
KLEINE VOLKJE, dat we niet hebben, b.v. HANNEK E, dat lieve, kleine meisje, dat zoo onge-ru -t is, als haar vadertje verkouden i , en dan suiker-watt r v or hem wil maken, want ze i heusch niet zoo'n klein mei Je, aL vader wel denkt.Ja, ja, dàt zal ik doen, maar dan moet jij vragen BLIJDE MEI, met die mooie, leuke versje . ,\ eet je wel van dokter Langpootmug, die juffrouw Mui " weer beter m e"t maken, toen ze van een ladder gegleden wa . Zoo krijgen wij dan al deze mooie boekje wel van Mams en Paps, of \ an de Oom en Tantes, denk je niet?
Ja, maar ik zou toch 0 k zoo dol en dolgraag
ROZE~l RIJNTJE hebben. Mientje van hiernaast heeft het, van dat " noezi e Jaapje, dat zijn hondje niet wil verklikken en van Paljas, die uit den vijver gered wordt, en ....
\\ eet je wat, Broer! Ik zet eerst deze boeken op ons lijstje, en dan zullen we verder zien ....
:---=:
SERIE "VOOR 'T KLEINE VOLKJE" : • • (Gouda) cn alle zijn bizonder "erzorgd uitgegeven.Het io toch wel een vreugde al deze verzorgde.
zonnige" Voor 't Kleine Volkje"-uitgaafjes te mogen aankondigen. IDA H(Etj&RMANS) in De V"OI/w.
Prijs per deeltje, elk met vele platen van gaat een vriendelijke geest uit van dit sym-pathieke boek, dat een plaatsje verdient bovenaan de verlanglijstjes, want Indische kinderen zullen er "dol" mee zijn, en de Hollandsche eigenlijk gezeAd niet minder.
De platen van RIE CRAMER zijn bekoorlijk eenige nichtjes, die 't als Sinterklaas present gekregen hadden en ik twijfel niet alleen wij voor onze jongeren hooge eischen willen stellen. Het is voor hen prettig en goed om in den kring van het Indisch Troepje te verkeeren.
RIE CRAMER heeft het werkje goed en met distinctie van haar figuurtjes geïllustreerd.
De band is smakelijk . Een goede uItgave dus.
IDA H(EIJERMANS) in De Vrouw. 1,40 In prnchtbnnd I 1,90 2e druk. (J 2 jaar cn ouder.)