Bijzonder hoogleraarschap
De Commissie van Toezicht voor de bijzondere leerstoel van het SHCL bestond uit prof. A. Labrie, prof. K. Patel (voorzitter van de capaciteitsgroep geschiedenis, sinds 2012), prof. R. de Wilde (decaan), namens de FdCMW, en prof. H. Hillen (voorzitter SHCL) en prof. Th. Engelen (Radboud Universiteit Nijmegen) namens het SHCL. De commissie vergaderde op 19 juni en oordeelde positief over de werkzaamheden van de hoogleraar.
Promotiebegeleiding
In verband met het aanvaarden van een betrekking in Genk (België) kon drs. Leen Roels haar promotieonderzoek over de Luikse mijnarbeidsmarkt in de twintigste eeuw in 2012 nog niet voltooien. Zij zal naar verwachting in 2013 wel een voltooid proefschrift kunnen voorleggen. Drs. Thijs van Vugt (Fontys Sittard) publiceerde een artikel in het jaarboek van het SHCL, ‘In en uit het Boschstraatkwartier. Mobiliteit en levensloop van twee families uit een Maastrichtse arbeiderswijk in vijf generaties’, dat mede als hoofdstuk in zijn in 2013 te voltooien proefschrift over het Boschstraatkwartier is bedoeld. Drs.
Maurice Heemels (Fontys Sittard) werkte verder aan zijn promotieonderzoek naar de institutionele, sociale en culturele aspecten van de begraafplaats ‘Kapel in ’t Zand’ in Roermond (1870-1940). Drs. Martin Bergevoet (Gemeentearchief Venlo) ging verder met zijn onderzoek naar de opkomst en toepassing van de begrippen ‘integrale zorg’ en ‘interdisciplinariteit’ in de eerstelijnsgezond-heidszorg in Nederland, ca. 1955-ca. 1985. Hij legde een eerste proeve voor als artikel voor het Belgisch-Nederlandse Studium. Tijdschrift Voor Wetenschaps- en Universiteitsgeschiedenis. Medepromotores zijn prof. Harry Crebolder (UM) en prof. Jouke van der Zee (Nivel/UM). De hoogleraar is medepromotor (met prof.
Peter Scholliers) van drs. Karen Arijs (Vrije Universiteit Brussel) voor een pro-motietraject over ‘the cultural construction of cross-border Limburg’. Een artikel werd ter publicatie aangeboden aan de Bijdragen en Mededelingen betreffende de Geschiedenis der Nederlanden. In dat kader schreef studente Suzanne Reuvers (FdCMW) een masterscriptie ‘Limburgse feesten en identiteitsconstructie. Een personderzoek in Tongeren en Roermond 1912’.
De hoogleraar was als lid van de promotiecommissie betrokken bij de pro-moties van dr. Cecile aan de Stegge, ‘Gekkenwerk. De ontwikkeling van het beroep ‘psychiatrisch verpleegkundige’ in Nederland, 1830-1980’ (Maastricht, 16 maart); dr. Tycho Walaardt, ‘Geruisloos inwilligen. Argumentatie en speel-ruimte in de Nederlandse asielprocedure, 1945-1994’ (Leiden, 24 april) en Hans Bosman, ‘The History of the Nederlandsche Cocaïne Fabriek and its Successors as Manufacturers of Narcotic Drugs, analysed from an International Perspective’(Maastricht, 8 november).
Onderwijs
De hoogleraar verzorgde een tutorial in het kader van het ‘honours’-programma van de FdCMW: ‘Global economic history: an introduction’. Hij was betrokken bij de voorbereiding van een cursus ‘introductie in historische onderzoeks-methoden’ voor bachelorstudenten van de FdCMW in samenwerking met de RWTH-Aachen. De cursus zal in 2013 van start gaan. Hij verzorgde tevens onder-wijs in het door het NW Posthumus Instituut aangeboden landelijke keuzepro-gramma voor research masterstudenten ‘Global and Local: Themes in Social and Economic History’.
Peer review
De hoogleraar verzorgde peer reviews voor drie subsidieaanvragen voor de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Willibord Rutten was als reviewer betrokken bij een artikel aangeboden aan het Journal of Borderlands Studies.
Onderzoek en publicaties Mijnwerkers in Limburg
In opdracht van de Stichting ‘De Koempel Verhaalt’ coördineerde en redigeerde Ad Knotter het als wetenschappelijk standaardwerk bedoelde Mijnwerkers in Limburg. Een sociale geschiedenis. SHCL-medewerker Willibrord Rutten schreef de vier hoofdstukken over het leven rondom de mijn. Promotus Serge Langeweg (Continium) schreef vier hoofdstukken over de arbeidsvoorziening en de mijnarbeid. SHCL-medewerkster Ella Muyres was verantwoordelijk voor de tekstcorrecties en het drukklaar maken van het manuscript. Paul Arnold deed de beeldresearch en verzorgde de beeldredactie. Hij was tevens beeldredacteur voor het gelijktijdig uitgegeven boek van Wiel Kusters, In en onder het dorp.
Mijnwerkersleven in Limburg.
Wie-is-wie in de Limburgse kolenmijnen?
Een databestand wordt aangelegd van alle directeuren en (hoofd-)bedrijfsinge-nieurs die in de Limburgse steenkolenmijnen actief zijn geweest. Wat was hun achtergrond, hoe lang zijn ze gebleven, waar gingen zijn naar toe? Het onder-deel mijndirecteur staat nu op de website van het SHCL en komt straks ook op de website www.demijnen.nl. Het project wordt uitgevoerd door Th. Dibbets (vrijwilliger) onder leiding van het hoofd onderzoek.
Internationale samenwerking op mijnbouwhistorisch gebied
Met partners prof. Stefan Berger (Institut für soziale Bewegungen Bochum; pen-voerder) en prof. Chris Williams (Swansea) werd een aanvrage ingediend bij de European Science Foundation voor een intereuropees project ‘The European Route of Industrial Heritage – a European Lieu de Mémoire?’. De aanvrage werd niet gehonoreerd. Ad Knotter was lid van het Comité Scientific voor het internationale
congres ‘Miners of the World/ Mineurs du Monde: The coal mines, government, market and society. Land of resilience (18th - 21st centuries)’ in Lille/Lens (geor-ganiseerd door prof. Béatrice Touchelay, Lille), te houden op 11-12 april 2013. Als redactielid van de International Review of Social History bereidt hij een special issue van dit tijdschrift voor over ‘Immigration and ethnicity in coalfield history (world-wide)’, te verschijnen in 2015. Ter voorbereiding organiseert hij een sessie over dit onderwerp op de European Social Science History Conference 2014 te Wenen.
HIDAMER
Ter voorbereiding en uitwerking van een subsidieaanvrage voor de opbouw van een database van statistische gegevens op gemeenteniveau in de Euregio Maas-Rijn (HIDAMER: HIstorical DAtabase MEuse-Rhine) in de negentiende en twintigste eeuw verrichte dr. Bart Delbroek onderzoek naar de beschikbare statistische informatiebronnen in Nederland, België en Duitsland. De resultaten van dit onderzoek zullen in 2013 worden verwerkt in een projectvoorstel voor vergelijkend historisch demografisch onderzoek in de Euregio.
Voorbereiding nieuwe Algemene Geschiedenis van Limburg t.g.v. 150 jaar LGOG De hoogleraar was lid van de redactie van een te schrijven nieuwe Geschiedenis van Limburg, ingesteld door het bestuur van het LGOG onder voorzitterschap van prof. Paul Tummers. Op 25 januari werd daarover op het SHCL een workshop georganiseerd. Voor het in 2013 ter gelegenheid van het 150-jarig bestaan van het LGOG uit te geven boek schreef hij hoofdstukken over de sociale geschiede-nis van de grensoverschrijdende textielindustrie in de vroegmoderne periode, en over de ‘sociale kwestie’ in Limburg in de negentiende en het begin van de twintigste eeuw. Willibrord Rutten schrijft een hoofdstuk over de vroeg-moderne landbouw in Limburg. Hans van Hall schreef hoofdstukken over het landsheerlijk gezag en gewestelijke instellingen in de Late Middeleeuwen in Zuid-Limburg, en over middeleeuwse steden in Limburg.
Eurocorecode-project ‘Borders and unfamiliarity’
De hoogleraar participeert in een Europees samenwerkingsproject in het kader van het ESF-programma ‘Eurocorecode’ voor onderzoek naar grensregio’s, getiteld The (de)construction of borders and unfamiliarity in the European Union: an analysis of historical representations of otherness and contemporary daily practices in border regions. Penvoerder is het Nijmegen Centre for Border Research. In dat kader begeleidt hij het promotieproject van drs. Karen Arijs (VU Brussel; promotor Peter Scholliers) over ‘The cultural construction of cross-border Limburg’. Als eerste resultaat werd een artikel aangeboden aan de Bijdragen en Mededelingen betreffende de Geschiedenis der Nederlanden (BMGN) onder de titel: ‘De nationa-lisering van het lokale – feesten in Tongeren en Roermond 1860-1914’.
De hoogleraar bezocht workshops van dit project in Brussel (3 februari) en op de European Social Science History Conference te Glasgow (10-15 april 2012), waar
hij een paper presenteerde over ‘‘Unfamiliarity’, ‘Social Control’, and ‘Push-and-Pull’: Mining and Cross-border Labour in the Dutch-Belgian-German borderland 1900-1973’. Samen met Martin Klatt (Dept. Of Border Region Studies Sonderborg, Denemarken) redigeerde hij een bundel artikelen voor een dossier in het Journal of Borderlands Studies: ‘Perspectives on Cross-border Labour in Europe: ‘Un)fami-liarity’ or ‘Push-and-Pull’ (under review). Hij schreef daarvoor ook de inleiding.
In het kader van dit project verbleef promovendus Rene Pedersen (Dept. Of Border Region Studies University of Southern Denmark, Sonderborg) gedu-rende drie maanden op het SHCL. De hoogleraar was lid van de beoordelings-commissie voor zijn onderzoeksproject over grensoverschrijdende migratie in het Duits-Deense grensgebied en gaf commentaar op een bijeenkomst in Sonderborg (11 mei).
Overige conferenties
Op 1 maart organiseerde het SHCL een symposium ter gelegenheid van het afscheid van SHCL-voorzitter Gerard van der Velde over het thema: ‘Integratie van nationale periferieën: Zuid-Limburg, Oost-Groningen, Zeeuws-Vlaanderen’, met als sprekers Paul Brusse (UU), Erwin Karel (RUG), Hans Knippenberg (UvA), Ad Knotter (SHCL) en Willibrord Rutten (SHCL). Ad Knotter bezocht de jaarlijkse conferentie van het N.W. Posthumus Instituut (Amsterdam 24-25 mei) en de conferentie van de Belgische vereniging voor Nieuwste Geschiedenis (25 maart).
Ad Knotter, Willibrord Rutten en promovenda Leen Roels leverden bijdragen voor een conferentie van de Vakbondshistorische Vereniging te Maastricht op 27 oktober. Willibrord Rutten hield lezingen voor bijeenkomsten van de Academische Werkplaats Publieke Gezondheidszorg Zuid-Limburg op 15 maart en 27 september, voor het Internationales Archivsymposion te Luxemburg op 24-25 mei, en op het Neuvième Congrès de l’Association des Cercles francopho-nes d’histoire et d’archéologie de Belgique te Luik (23-26 augustus). Hij bezocht een symposium van de Vereniging voor Landbouwgeschiedenis over ‘Five centuries of farming’ (20 maart te Wageningen), de erfgoedconferentie ‘De toe-komst in de steigers’ (13-14 september te Genk) en het symposium van Discovery Center Continium over ‘De waarde van herinneringen’ (Kerkrade, 13 december).
Een overzicht van de door SHCL-medewerkers gehouden lezingen treft u aan in bijlage 5.
Uitgaven
Als nr. 76 en premieboek 2012 in de reeks Maaslandse Monografieën zal in mei 2013 verschijnen de dissertatie van Herman van Rens, Vervolgd in Limburg. Joden en Sinti in Nederlands Limburg tijdens de Tweede Wereldoorlog. De 57e jaargang van de Studies over de sociaal-economische geschiedenis van Limburg / Jaarboek van het Sociaal Historisch Centrum voor Limburg verscheen volgens plan, met een omvang van 224 bladzijden.