Bijlage 10. Interviews 23 respondenten
9. Wat is uw opleidingsniveau? Hbo
Vragenlijst:
10. Wordt er in uw gezin wel eens gepraat over begraven worden?
Zelden. Alleen als iemand uit onze omgeving is overleden of ernstig ziek is.
11. Heeft u al eens nagedacht over uw begrafenis of die van uw kinderen en andere familieleden?
Zo ja: Heeft u al voorbereidingen hiervoor getroffen?
Zo ja: Welke voorbereidingen heeft u getroffen?
Ik zelf nog niet echt. Maar mijn ouders hebben wel het hele gezin verzekerd, bij een Marokkaanse bank.
12. Hoe belangrijk is de mening van uw ouders/kinderen bij uw keuze voor een begraafplek?
Voor mij zou dit erg zwaar wegen. Op het moment dat ik er niet meer ben, kan ik er zelf toch weinig meer over zeggen. Daarbij zou ik willen dat zij kiezen wat het beste voor hen is. Vooral als je een gezin hebt, is dit belang-rijk. Maar dat is nu nog niet aan de orde.
13. Heeft u wel eens van islamitische begraafplaatsen in Neder-land gehoord?
Daar heb ik wel eens van gehoord.
14. Zo ja; Kunt u er één of meerdere noemen?
Maar ik kan er niet zo snel één noemen.
15. Bent u ervan op de hoogte dat in West-Brabant op een aantal begraafplaatsen een deel gereserveerd is voor islamitische graven?
Ik wist niet dat er hier in de buurt ook zulke begraafplaatsen waren.
16. Wat vindt u van deze islamitische begraafgelegenheden in West-Brabant en in Nederland? En Waarom?
17. Bent u al eens op zo’n begraafplaats geweest?
Zo nee: Heeft u er op een of andere manier ooit mee te maken gehad?
18. Er zijn in West-Brabant een aantal algemene begraafplaatsen die een apart stuk hebben gereserveerd voor moslims. Deze
BIJLAGEN 179
stukken worden zoveel mogelijk aangepast aan de islamitische gebruiken. Als u dit hoort, wat is uw eerste reactie?
Dan valt het mij vooral op dat er al op best veel locaties een islamitisch ge-deelte is. Eigenlijk had ik verwacht dat deze alleen in de Randstad zouden bestaan. Het is wel goed dat er in ieder geval stukjes worden gereserveerd voor moslims.
19. Denkt u dat er behoefte is onder moslims voor meer mogelijk-heden om in Nederland begraven te worden?
Zo ja; waarom wel? Zo nee; waarom niet?
Ja; je wordt hier geboren, je krijgt hier zelf kinderen. Waarom zou je dan ook niet hier willen worden begraven? Het is ook veel handiger om in Nederland begraven te worden. Dan wordt je graf veel sneller bezocht.
20. Zou u zelf overwegen om in Nederland begraven te worden?
Zo ja; waarom wel? Zo nee; waarom niet? Zijn er nog meer redenen?
Voor mij hangt het van mijn omgeving af. Maar zelf sta ik daar positief te-genover. Mijn leven speelt zich immers in Nederland af. Maar Marokko vind ik ook goed als mijn familie dat liever heeft.
21. Over het algemeen worden er weinig Turken/Marokkanen be-graven in Nederland.
Wat is denkt u de belangrijkste reden?
Ik denk omdat de begraafplaatsen die er nu zijn, niet helemaal islamitisch zijn. Of mensen denken dit in ieder geval. Als er dan toch al voorbereidingen voor Marokko zijn getroffen, dan gaan mensen daar sneller naar terug.
Wat zouden andere redenen kunnen zijn?
%LM 0DURNNR KHEEHQ YHHO 0DURNNDQHQ WRFK RRN HHQ µWKXLVJHYRHO¶ HQ YHHO
familieleden liggen er begraven.
Hoe zou dit kunnen veranderen?
22. Er volgen nu een aantal mogelijke uitspraken over waarom mensen niet in Nederland begraven willen worden. Kunt u aangeven voor uzelf of u het hiermee eens bent?
-Iedereen van mijn familie wordt in Turkije/Marokko begraven, ik dus ook
Niet mee eens.
-Ik weet niks of heel weinig van begraven worden in Nederland Mee eens.
-Het is makkelijker geregeld om in mijn thuisland begraven te worden dan in Nederland
Mee eens.
-Ik heb geen binding met Nederland daarom wil ik in Turkije/Marokko begraven worden
Niet mee eens.
-Ik denk dat begraven worden in Nederland heel duur is.
Mee eens.
-Volgens mij worden de regels van de islam niet gerespecteerd
Niet mee eens; misschien wordt er niet altijd rekening mee gehouden, maar ze worden denk ik wel gerespecteerd.
ISLAMITISCH BEGRAVEN IN WEST-BRABANT
180
-Ik heb er eigenlijk nooit over nagedacht om in Nederland begraven te worden
Mee eens; tot nu dan.
-De moskee zegt er niks over
Mee eens; niet tegen mij persoonlijk dan.
-Mijn kinderen / familie willen dat ik in Turkije/Marokko begraven word Mee eens, denk ik.
-Er bestaat geen eigen islamitische begraafplaats Mee eens.
23. Wat zijn volgens u de voor- en nadelen van begraven worden in Nederland?
Het graf kan makkelijk worden bezocht, dat is een voordeel. Daarnaast kost het rond de begrafenis minder moeite. Als je verdrietig bent, wil je rust. Dan wil je niet nog met een vliegtuig naar een ander land gaan.
24. Aan welke eisen zou een islamitisch deel op een begraafplaats in Nederland moeten voldoen?
Het is belangrijk dat het een apart stuk is; moslims moeten zulke begraaf-plaatsen hebben volgens de islam. Het gezicht van de overledene moet in het graf richting Mekka liggen. Misschien dat er een moskee bij kan komen, of een wasplaats, maar dat is niet noodzakelijk volgens mij.
25. Welke instanties of partijen zouden meer aandacht moeten be-steden aan islamitische begraafgelegenheden in Nederland?
Moskee? Gemeente? Zelforganisaties? Anderen? Welke:
Ik weet niet hoe nu dingen meestal worden geregeld. Maar het lijkt me han-dig dat zoveel mogelijk instanties meedenken.
Wat zouden deze instanties moeten doen?
Islamitische stichtingen zouden wel de kar moeten trekken, denk ik. Zo wor-den onze belangen behartigd.
26. Denkt u dat een aparte islamitische begraafplaats toekomst heeft in Nederland?
Waarom?
Ja, want er zijn moslims die sowieso in Nederland moeten worden begraven.
Vluchtelingen, Nederlanders die de islam aanhangen, en een paar genera-ties later.
27. Denkt u dat islamitische delen op een begraafplaats een toe-komst hebben in Nederland? Waarom?
Misschien. Er zullen heus wel moslims zijn die het niet erg vinden om hier te worden begraven.
28. Zou u meer informatie willen over islamitische begraafgele-genheden in Nederland?
Zo ja: zou u zelf op zoek gaan naar informatie? Nou, op dit moment ben ik er niet zo mee bezig.
Zo ja: op welke manieren zou u op zoek gaan naar informatie? Ik kijk wel eens op fora voor interessante topics. Dus misschien dat ik daar wel op zou zoeken.
BIJLAGEN 181
29. Kunt u in een zin uw mening formuleren over islamitische be-graafgelegenheden in Nederland?
Moslims moeten een keuze hebben waar zij worden begraven, ook in Neder-land, en die keuzes moeten wel echte keuzes zijn en dus aan alle voorschrif-ten voldoen.
30. Heeft u in deze vragenlijst nog iets gemist?
31. Heeft u nog iets toe te voegen?
32. Heeft u nog vragen?
Dan is dit het einde van de vragenlijst. Ik wil u hartelijk bedanken voor uw medewerking.
ISLAMITISCH BEGRAVEN IN WEST-BRABANT
182
Vragenlijst 5
Locatie, datum: Moskee Arrahman Breda, 13 juli 2012.
Naam respondent: ‘*¶
1. Geslacht: Man.
2. Leeftijd: 38.