TITEL VIII Tentang Residentiegerecht
61. Residentiegerecht berkedoedoekan diiboe negeri gewest dan lagi ditempat lain jang ditoendjoekkan dengan ordonansi
62. Djadjahan hoekoem residentiegerecht itoe ditetapkan de-ngan ordonansi.
63. Residentierechter berkoeasa, djika ada sebab jang penting, akan menjoeroeh bersidang residentiegerecht diloear tempat kedoe-doekannja, tetapi dalam djadjahan hoekoemnja.
64. Residentiegerecht mengadakan persidangan sebanjak kali perloe oentoek pekerdjaan djoestisi.
65. ( 1 ) Residentiegerecht ditempat ada landraad, dipegang oléh amtenar jang mengepalai' landraad itoe dan dibantoe oléh am-tenar jang djadi griffier landraad itoe, kalau tidak ditentoekan jang lain dengan ordonansi.
(2) Ditempat tidak ada landraad, maka residentierechter dan griffier pada residentiegerecht itoe ditoendjoekkan dengan ordo-nansi.
66. Bij ordonnantie kan aan de hoofden van gewestelijk bestuur
— in het gouvernement der Molukken ook aan de hoofden der af-deeling — de bevoegdheid worden verleend de functiën van een niet rechtskundigen residentierechter over te nemen.
67. Indien bij een landraad tijdelijk een buitengewone voorzitter is aangesteld, zal deze ook het ter plaatse gevestigde residentie-gerecht kunnen houden.
68. Bij ontstentenis, belet of afwezigheid van den residentierech-ter of van den griffier bij het residentiegerecht treden, indien die ambten onderscheidenlijk door den voorzitter van- en den griffier bij den landraad worden vervuld, de vervangers van deze laatsten tevens op respectievelijk als waarnemend residentierechter en waar-nemend griffier bij het residentiegerecht, in alle andere gevallen wordt in de waarneming van eerstbedoelde functiën voorzien op
de wijze bij ordonnantie bepaald.
69. De functiën van het openbaar ministerie bij het residentiege-recht worden uitgeoefend door een ambtenaar, daartoe door het hoofd van gewestelijk bestuur aan te wijzen.
70. ( 1 ) Behoudens in de gevallen voorzien in artikel 82 oor-deelen de residentiegerechten in eersten aanleg over burgerlijke rechtsvorderingen, ingesteld:
A. tegen Europeanen of vreemde Oosterlingen en tegen Inlan-ders die voor zoover het onderwerp in geschil betreft, krachtens wettelijke bepalingen zijn of zich vrijwillig hebben onderworpen aan het voor Europeanen vastgestelde burgerlijk- en handelsrecht,
a. in de gewesten Sumatra's Westkust en Tapanoeli:
lo. wanneer het onderwerp in geschil, naar gelang het gerecht al dan niet door een rechtskundigen ambtenaar wordt gehouden,
eene waarde heeft van niet meer dan vijftien honderd of vijfhon-derd gulden,
2o. wanneer het onderwerp in geschil, naar gelang het gerecht al dan niet door een rechtskundigen ambtenaar wordt gehouden, eene waarde heeft van meer dan vijftien honderd of vijfhonderd gulden, indien partijen zulks zijn overeengekomen;
b. in het gewest Benkoelen:
lo. wanneer het onderwerp in geschil, naar gelang het gerecht al dan niet door een rechtskundigen ambtenaar wordt gehouden, eene waarde heeft van niet meer dan vijftien honderd of vijfhon-derd gulden.
66. Dengan ordonansi dapat diberikan koeasa kepada kepala pemerintahan gewest —• didalam Goebernemén Maloekoe kepada kepala afdeeling poela —• akan mendjalankan pekerdjaan seorang residentierechter jang boekan ahli hoekoem.
67. Djika pada seboeah landraad telah diangkat bagi semen-tara seorang voorzitter loear biasa, maka ïapoen boleh poela meme-gang residentiegerecht jang ada ditempat itoe.
68. Djika residentierechter atau griffier pada residentiegerecht tidak ada, beralangan atau tidak hadir, sedang djabatan itoe masing-masing dilakoekan oléh voorzitter landraad dan griffier landraad, maka pengganti amtenar itoe masing-masing mendjadi wakil resi-dentierechter dan wakil griffier residentiegerecht itoe poela; dida-lam hal jang lain, maka hal melakoekan djabatan jang moela-moela terseboet itoe diatoer menoeroet tjara jang ditentoekan dengan or-donansi.
69. Pekerdjaan „penoentoet hoekoeman" pada residentiegerecht dilakoekan oléh seorang amtenar, jang ditoendjoekkan oléh kepala pemerintahan gewest.
70. ( 1 ) Ketjoeali dalam hal jang diterangkan dalam pasal 82, maka residentiegerecht itoe menghoekoemkan sebagai hakim per-tama segala perkara sipil jang ditoentoet:
A. kepada orang Eropah atau orang bangsa Timoer Asing dan kepada orang Boemipoetera, jang sekadar tentang pokok perselisihan karena atoeran oendang-oendang ta'loek atau telah mena'loekkan dirinja dengan soekanja sendiri kepada hoekoem sipil dan hoekoem perniagaan jang ditetapkan bagi orang Eropah:
a. didalam gewest Soematera Barat dan Tapanoeli:
le. djika pokok perselisihan itoe, menoeroet keadaan residentie-gerecht itoe dipegang oléh seorang amtenar ahli hoekoem atau ti-dak ahli hoekoem, berharga jang titi-dak lebih dari pada seriboe lima ratoes roepiah atau lima ratoes roepiah;
2e. djika pokok perselisihan itoe, menoeroet keadaan residentie-gerecht itoe dipegang oléh seorang amtenar ahli hoekoem atau tidak ahli hoekoem, berharga jang lebih dari pada seriboe lima ratoes roepiah atau lima ratoes roepiah, djika kedoea pihak jang beperkara telah sepakat tentang itoe;
b. didalam gewest Bengkoeloe:
le. djika pokok perselisihan itoe, menoeroet keadaan residentie-gerecht itoe dipegang oléh seorang amtenar ahli hoekoem atau tidak ahli hoekoem, berharga jang tidak lebih dari seriboe lima ra-toes roepiah atau lima rara-toes roepiah;
Reglemen Hoekoem Tarah SeberBng 3
2o. wanneer het onderwerp in geschil geene bepaalde waar-de heeft of, naar gelang het gerecht al dan niet door een rechts-kundigen ambtenaar wordt gehouden, eene waarde heeft van meer dan vijftien honderd of vijfhonderd gulden, indien partijen zulks vooraf zijn overeengekomen of ter terechtzitting uitdrukkelijk wordt afgezien van het voorstellen van de exceptie van onbevoegdheid des rechters;
3°. ongeacht de waarde van het onderwerp in geschil, indien in den zin van artikel 283 van het reglement op de rechtsvordering eene onmiddellijke voorziening wordt vereischt;
B. tegen Europeanen of Chineezen en tegen Inlanders of vreem-de Oosterlingen anvreem-dere dan Chineezen, die voor zoover het onvreem-der- onder-werp in geschil betreft, krachtens wettelijke bepalingen zijn of zich
vrijwillig hebben onderworpen aan het voor Europeanen vastgestel-de burgerlijk- en hanvastgestel-delsrecht:
a. in de gewesten Lampoengsche Districten, Palembang, Djambi, Oostkust van Sumatra, Atjeh en Onderhoorigheden, Riouw en On-derhoorigheden, Bangka en OnOn-derhoorigheden, Billiton, Westeraf-deeling van Borneo, Zuider- en OosterafWesteraf-deeling van Borneo, Ce-lebes en Onderhoorigheden, Timor en Onderhoorigheden, Bali en Lombok, in het gewest Manado behoudens het onder letter c bepaal-de en in het gouvernement bepaal-der Molukken, voorzoover betreft bepaal-de afdeeling Ternate, met uitzondering van de onderafdeeling W e s t
-Nieuw-Guinee:
1°. wanneer het onderwerp in geschil, naar gelang het gerecht al dan niet door een rechtskundigen ambtenaar wordt gehouden, ee-ne waarde heeft van niet meer dan vijftien honderd gulden of vijf honderd gulden;
2°. wanneer het onderwerp in geschil, naar gelang het gerecht al dan niet door een rechtskundigen ambtenaar wordt gehouden, eene waarde heeft van meer dan vijftien honderd gulden of vijf honderd gulden, indien partijen zulks zijn overeengekomen;
b. in het gouvernement der Molukken, voor zoover betreft de afdeeling Amboina, alsmede de onderafdeeling West-Nieuw-Guinee van de afdeeling Ternate, behoudens het onder letter c bepaalde:
1°. wanneer het onderwerp in geschil eene waarde heeft van niet meer dan vijftien honderd gulden;
2°. wanneer het onderwerp in geschil eene waarde heeft van meer dan vijftien honderd gulden, indien partijen zulks zijn over-eengekomen;
c. in het gewest Manado en in het gouvernement der Moluk-ken, voor zoover betreft de afdeeling Amboina, alsmede de onder-afdeeling West-Nieuw-Guinee van de onder-afdeeling Ternate, boven-dien ongeacht de waarde van het onderwerp in geschil, inboven-dien in
2e. djika pokok perselisihan itoe, tidak mempoenjaï harga jang tentoe atau, menoeroet keadaan residentiegerecht itoe dipegang
oléh seorang amtenar ahli hoekoem atau tidak ahli hoekoem, ber-harga jang lebih dari pada seriboe lima ratoes roepiah atau lima ratoes roepiah, kalau kedoea pihak jang beperkara soedah sepakat lebih dahoeloe tentang itoe atau pada persidangan menjatakan de-ngan soenggoeh akan meninggalkan perlawanan, bahwa hakim itoe tidak berkoeasa;
3e. dengan tidak mengindahkan harga pokok perselisihan itoe, djika menoeroet arti pasal 283 reglemen tentang toentoetan hoe-koem dikehendaki kepoetoesan dengan segera;
B. kepada orang Eropah atau orang Tiong Hoa dan kepada orang Boemipoetera atau orang bangsa Timoer Asing lain dari pa-da orang Tiong Hoa, jang tentang pokok perselisihan itoe karena atoeran oendang-oendang taioek atau telah mena'loekkan dirinja dengan soekanja sendiri kepada hoekoem sipil dan hoekoem per-niagaan, jang ditetapkan bagi orang Eropah:
a. dalam gewest Lampoeng, Palembang, Djambi, Soematera Timoer, Atjéh dan Djadjahan ta'loeknja, Riau dan Djadjahan ta'-loeknja, Bangka dan Djadjahan ta'ta'-loeknja, Belitoeng, Bornéo Barat, Bornéo Selatan dan Timoer, Selébés dan Djadjahan ta'loeknja, Timor dan Djadjahan ta'loeknja, Bali dan Lombok, didalam gewest Manado ketjoeali atoeran pada hoeroef c. dan didalam Goeber-nemén Maloekoe, sekadar tentang afdeeling Térnate, dengan me-ngetjoealikan onderafdeeling Papoea Barat:
le. djika pokok perselisihan itoe, menoeroet keadaan residen-tiegerecht itoe dipegang oléh seorang amtenar ahli hoekoem atau tidak ahli hoekoem, berharga jang tidak lebih dari pada seriboe lima ratoes roepiah atau lima ratoes roepiah;
2e. djika pokok perselisihan itoe, menoeroet keadaan residen-tiegerecht itoe dipegang oléh seorang amtenar ahli hoekoem atau tiada ahli hoekoem, berharga jang lebih dari pada seriboe lima ra-toes roepiah atau lima rara-toes roepiah, kalau kedoea pihak jang beperkara telah sepakat tentang itoe;
b. dalam Goebernemén Maloekoe, sekadar tentang afdeeling Ambon, demikian poela onderafdeeling Papoea Barat dari afdeeling Térnate, ketjoeali atoeran pada hoeroef c:
le. apabila pokok perselisihan itoe tidak lebih harganja dan pada seriboe lima ratoes roepiah;
2 e. apabila pokok perselisihan itoe lebih harganja dari pada seriboe lima ratoes roepiah, kalau kedoea pihak jang beperkara telah sepakat tentang itoe;
c. dalam gewest Manado dan dalam Goebernemén Maloekoe, sekadar tentang afdeeling Ambon, demikian poela onderafdeeling
den zin van artikel 283 van het reglement op de rechtsvordering eene onmiddellijke voorziening wordt vereischt.
(2) Voor zoover betreft die gedeelten van hun rechtsgebied welke niet behooren tot het rechtsgebied van een landgerecht, oor-deelen zij in eersten aanleg in strafzaken:
a. over alle overtredingen waarop geen zwaardere straf is gesteld dan hechtenis van ten hoogste drie maanden of geldboete van ten hoogste vijf honderd gulden, met of zonder verbeurdverklaring van bepaalde voorwerpen en welke niet ter kennisneming aan andere rechters zijn opgedragen;
b. over de in de artikelen 352, eerste lid, 364, 373, 379, 384, 407 eerste lid, en 482 van het Wetboek van Strafrecht vermelde'mis-drijven alsmede over het misdrijf van eenvoudige beleediging, be-doeld bij artikel 315 van dat Wetboek, indien de onder a en b bedoelde strafbare feiten zijn gepleegd door Europeanen.
71. De vonnissen der residentiegerechten, gewezen in de zaken in het voorgaande artikel bedoeld, zijn vatbaar voor hooger beroep:
lo. bij den raad van justitie:
a. in de zaken vermeld in het eerste lid van dat artikel onder A letter a No. 1 en letter b No. 1 en onder B letter a No. 1, als-mede voor zoover betreft het gewest Manado, onder B letter c, wanneer de waarde in geschil, naar gelang het gerecht al dan niet door een rechtskundigen ambtenaar is gehouden, meer bedraagt dan
twee honderd vijftig gulden of vijf en zeventig gulden;
b. in de zaken vermeld in het eerste lid van dat artikel onder A letter b No. 3, wanneer de waarde in geschil meer bedraagt dan vijf en zeventig gulden;
c. in de zaken vermeld in het eerste lid van dat artikel onder B letter b No. 1 en voor zoover betreft de af deeling Amboina, alsmede de onderafdeeling West-Nieuw-Guinee van de afdeeling Ternate van het gouvernement der Molukken, in de zaken vermeld onder B letter c, wanneer de waarde in geschil meer bedraagt dan twee honderd vijftig gulden;
d. in de zaken vermeld in het tweede lid van dat artikel, wan-neer eene zwaardere hoofdstraf dan geldboete van ten hoogste vijf-tig gulden of verbeurdverklaring van bepaalde voorwerpen op het feit is gesteld;
2°. bij het hooggerechtshof van Nederlandsch-Indië in de
za-Papoea Barat dari afdeeling Térnate, tambahan poela dengan tidak mengindahkan harga pokok perselisihan itoe, kalau menoeroet arti pasal 283 reglemen tentang toentoetan hoekoem dikehendaki ke-poetoesan dengan segera.
(2) Sekadar tentang bahagian djadjahan hoekoemnja jang ti-dak masoek bilangan djadjahan hoekoem landgerecht, maka resi-dentiegerecht itoe menghoekoemkan sebagai hakim pertama dalam perkara hoekoem:
a. segala pelanggaran, jang baginja ditentoekan hoekoeman jang tidak lebih berat daii pada hoekoeman koeroengan selama-lamanja tiga boelan atau denda oeang sebanjak-banjaknja lima ratoes roepiah, dengan atau tidak dengan rampasan barang jang tentoe, dan jang tidak diserahkan pemeriksaannja kepada ha-kim jang lain;
b. tentang kedjahatan jang terseboet dalam pasal 352 ajat per-tama, pasal 364, 373, 379, 384, 407 ajat pertama dan pasal 482 Kitab Oendang-oendang Hoekoeman, demikian djoega kedjahatan bentjana bersahadja, jang dimaksoed pada pasal 315 Kitab Oen-dang-oendang itoe, kalau perboeatan jang boleh dihoekoem jang terseboet pada a dan b dilakoekan oléh orang Eropah.
71. Tentang segala kepoetoesan residentiegerecht dalam perka-ra jang dimaksoed dalam pasal diatas ini, boleh diminta kepoe-toesan lebih tinggi:
le. kepada raad djoestisi:
a. dalam perkara jang diterangkan dalam ajat pertama pasal itoe pada A hoeroef a No. 1 dan hoeroef b No. 1 dan pada B hoeroef a No. 1, demikian poela sekadar tentang gewest Manado, pada B hoeroef c, djika harga jang diperselisihkan itoe, menoeroet
keadaan residentiegerecht itoe dipegang oléh seorang amtenar ahli hoekoem atau tidak ahli hoekoem, lebih dari pada doea ratoes lima poeloeh roepiah atau toedjoeh poeloeh lima roepiah;
b. dalam perkara jang diterangkan dalam ajat pertama pasal itoe pada A hoeroef b No. 3, apabila harga jang diperselisihkan itoe lebih dari pada toedjoeh poeloeh lima roepiah;
c. dalam perkara jang diterangkan dalam ajat pertama pasal itoe pada B hoeroef b No. 1 dan sekadar tentang afdeeling Ambon, demikian djoega onderafdeeling Papoea Barat dari afdeeling Tér-nate Goebernemén Maloekoe dalam perkara jang diterangkan pada B hoeroef c, apabila harga jang diperselisihkan itoe lebih dari pada doea ratoes lima poeloeh roepiah;
d. dalam perkara jang diterangkan dalam ajat kedoea pasal itoe, apabila ditentoekan bagi perboeatan itoe hoekoeman oetama jang lebih berat dari pada denda oeang sebanjak-banjaknja lima poeloeh roepiah atau rampasan barang-barang jang tentoe;
2e. kepada mahkamat tinggi di Hindia Belanda dalam perkara
ken vermeld in het eerste lid van dat artikel onder A letter a No. 2 en letter b No. 2, zoomede onder B letter a No. 2 en letter b No. 2.
TITEL IX