• No results found

Meting 1 e jaar na opening

6 Organisatie van het monitorings en evaluatieprogramma

6.4 Regionaal uitvoeringsoverleg en begeleidingscommissie

De burgerfora en provinciale Reflectiekamers zijn een belangrijke bron geweest om het concept M&E-programma vorm te geven. Ook tijdens de uitvoerings- en rapportagefase van het M&E-programma kan het contact met de omwonenden en de verschillende stakeholders voor een verrijking van het M&E-programma zorgen. Voor het welslagen van de uitvoering van het M&E-programma, de communicatie over onderzoeksactiviteiten naar omwonenden, gemeenteraden, lokale bestuurders en de

luchtvaartsector, wordt daarom voorgesteld om een regionaal

uitvoeringsoverleg op te zetten. De taak van dit overleg is de inbreng van de maatschappelijke kant in het M&E-programma en advies en reflectie op de afzonderlijke onderzoeksvoorstellen en de (deel)rapportages. De adviezen van het regionaal uitvoeringsoverleg worden meegewogen bij de keuzes die voor de opzet, uitvoering, communicatie en rapportage

moeten worden gemaakt.

Beoogde deelnemers zijn: vertegenwoordigers van de zes provincies (Flevoland, Noord-Holland, Drenthe, Friesland, Overijssel, Gelderland) met (een deel) van hun grondgebied binnen het onderzoeksgebied van het M&E-programma, vertegenwoordiger luchthaven Lelystad,

vertegenwoordiger GGD’en oude land, vertegenwoordiger GGD Flevoland, vertegenwoordigers van lokale/regionale bewoners en milieuorganisaties, vertegenwoordiger ministerie van IenW en vertegenwoordigers van het RIVM en partners. Het voorstel is het regionaal uitvoeringsoverleg bij de start van het onderzoeksprogramma eenmaal bijeen te laten komen. Het onderzoeksprogramma zal dan op hoofdlijnen worden besproken en er worden afspraken gemaakt over de taak en frequentie van het uitvoeringsoverleg.

Het wordt aangeraden om alle acht onderwerpen van het M&E- programma tot de scope van het regionaal uitvoeringsoverleg te rekenen, en waarbij de verantwoordelijkheid voor elk van de acht onderwerpen duidelijk is vastgelegd.

De conceptversie van deze rapportage is beoordeeld door een begeleidingscommissie bestaande uit wetenschappelijke experts. Dit heeft waardevolle adviezen opgeleverd om de het M&E-programma vorm te geven. RIVM stelt voor om de begeleidingscommissie ook tijdens de uitvoeringsfase van het M&E-programma om advies te vragen over de duiding van resultaten en over de verslaglegging daarvan in de integrale rapportages.

7

Communicatie

De burgerfora tijdens het participatieproces hebben duidelijk gemaakt dat heldere, transparante en onafhankelijke communicatie over de ontwikkelingen rond Lelystad Airport en de resultaten van het M&E- programma belangrijk is voor de omwonenden. Daarbij is het doel om te komen tot voor iedereen betrouwbare en herkenbare informatie op basis waarvan burgers goed worden geïnformeerd en er weloverwogen

beleidskeuzes kunnen worden gemaakt. De concrete behoefte aan informatie liep sterk uiteen bij de deelnemers aan de burgerfora. Er werd gevraagd om zowel geïnterpreteerde als ruwe data, die zowel online als offline beschikbaar moeten zijn.

De uitwerking van een communicatiestrategie valt buiten de scope van deze rapportage. Voor het slagen van het M&E-programma wordt aangeraden om vóór opening van de luchthaven lijn en samenhang aan te brengen in de communicatiemiddelen die worden gebruikt om de resultaten van het programma naar buiten te brengen. Dit verschaft duidelijkheid aan de omwonenden en andere stakeholders over de informatie die zij tegemoet kunnen zien.

RIVM stelt voor om over de onderwerpen uit deze rapportage in ieder geval de volgende elementen mee te nemen in de nog uit te werken communicatiestrategie.

Communicatie geluid onder de routes

Elementen voor de communicatie over geluid onder de routes kunnen zijn:

Meetgegevens real time (ongevalideerd) beschikbaar stellen via de uitvoerende organisatie(s);

• Gevalideerde data beschikbaar stellen via databestanden op een centrale website;

• Geduide data beschikbaar stellen via rapporten, databestanden, interactieve kaarten, Q&A’s;

• Een duidelijk format opstellen voor de jaarlijkse rapportages, waardoor met het lezen van de ene rapportage ook de resultaten uit de overige rapportages snel zijn te interpreteren.

Communicatie ultrafijn stof

Elementen voor de communicatie over ultrafijn stof kunnen zijn: • Meetgegevens real time (ongevalideerd) beschikbaar stellen via

luchtmeetnet.nl (net zoals dat bij het onderzoek rond Schiphol is gedaan);

• Gevalideerde data beschikbaar stellen via databestanden op een website (mogelijkheid via luchtmeetnet verkennen);

• Geduide data en monitorings/evaluatieresultaten beschikbaar stellen via rapporten, Q&A’s en filmpjes. Rapporten zijn voorzien na de nul-meting (korte notitie), na het 1e jaar na opening en na het 2e jaar na opening. Ook tussentijds zullen notities over de voortgang worden gemaakt;

• Uitleg over het meten van ultrafijn stof in het kader van de monitoring, via nieuw te maken filmpje(s);

• Om de betrokkenheid van omwonenden te vergroten kan een open dag op een van de meetlocaties worden georganiseerd (mits praktisch mogelijk);

• Het communicatieplan moet een link leggen naar het

onderzoeksprogramma naar gezondheidsrisico’s van ultrafijn stof rond Schiphol.

Communicatie hinderbeleving en gezondheid

Elementen voor de communicatie over hinderbeleving en gezondheid kunnen zijn:

• Geduide data beschikbaar stellen via rapporten, databestanden, interactieve kaarten, Q&A’s. Overweeg de inzet van filmpjes om mogelijke effecten en risico’s van omgevingsgeluid uit te leggen; • Gebruik de kennis en expertise van de GGD’en. De GGD is het

eerste aanspreekpunt voor vragen over gezondheid en leefomgeving.

8

Literatuur

Van Alphen T, Fast T, Houthuijs D, Swart W. RIVM handleiding MGR 1.0. Bilthoven: RIVM, 2017.

Blettner M, Sauerbrei W, Schlehofer B, Scheuchenpflug Th, Friedenreich C. Traditional reviews, meta-analyses and pooled analyses in epidemiology. International Journal of Epidemiology. 28: 1-9. 1999.

Commissie voor de milieueffectrapportage. Lelystad Airport – Toetsingsadvies over het geactualiseerde milieueffectrapport. Projectnummer: 3260, april 2018.

European Centre for Health Policy, WHO Regional Office for Europe. Gothenburg Consensus Paper, 1999.

Hertz-Picciotto I. Environmental Epidemiology. In: Rothman K,

Greenland S (eds). Modern Epidemiology. Philadelphia: Lippincott- Raven publishers. 1998.

De Hollander AEM, Melse JM, Lebret E, Kramers PGN. An aggregate public health indicator to measure, compare and evaluate the impact of multiple environmental exposures (‘Environmental DALYs’).

De Hollander AEM, Melse JM, Van Kempen EEMM, Lebret E, Kramers PGN. Een geaggregeerde maat om de invloed van milieufactoren op de gezondheid te meten, te vergelijken en te beoordelen. V+W/NVAG-congres 1998. TSG. 1998; 76(1): 18-19.

Fast et al. Gezondheidseffectscreening – Milieu en gezondheid in ruimtelijke planvorming. Handboek voor een gezonde inrichting van de leefomgeving. 2018 (Geraadpleegd op 17 juli 2019:

www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2018/01/22/gezondh eidseffectscreening)

ISO/TS 15666. Acoustics -- Assessment of noise annoyance by means of social and socio-acoustic surveys. 2003.

MER Lelystad Airport (actualisatie). Herstel invoergegevens, verwerken actuele inzichten en voorschriften, effecten aansluitroutes.

Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. 2018.

Milieueffectrapport Lelystad Airport 2014. Deel 1: Hoofdrapport. Adecs airinfra & To70. 2014.

Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Voortgang

programmatische aanpak meten vliegtuiggeluid. Kamerbrief IENW/BSK-2019/29288. 2019 (Geraadpleegd op 22 juli 2019: www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2019/04/18/voor tgang-programmatische-aanpak-meten-vliegtuiggeluid)

RIVM. Integratiematen voor de Volksgezondheid Toekomst Verkenning (VTV) 2018. Resultaten en methodologie. Bilthoven: RIVM. 2018. Veerman JL. Quantitative Health Impact Assessment: an exploration of

methods and validity. Doctoral Thesis. Rotterdam: Erasmus Universiteit Rotterdam. 2007.

Voogt M, Zandveld P, Wesseling J, Janssen N. Metingen en berekeningen van ultrafijn stof van vliegverkeer rond Schiphol. RIVM rapport 2019-0074. https://doi.org/10.21945/RIVM-2019-0074. 2019 WHO. Environmental Noise Guidelines for the European Region. 2018

www.euro.who.int/en/publications/abstracts/environmental-noise- guidelines-for-the-european-region-2018)

WHO. Guidelines for community noise. 1999 (Geraadpleegd op 22 juli 2019: https://apps.who.int/iris/handle/10665/66217)

Wijzigingsbesluit Luchthavenbesluit Lelystad. Nota van toelichting, paragraaf 9.2, Monitoring en evaluatie. 2018. (Geraadpleegd op 27 mei 2019:

www.rijksoverheid.nl/documenten/besluiten/2018/12/14/ontwerp- luchthavenbesluit-lelystad)