1 Inleiding
Voor het opstellen van de Transitievisie Warmte is van maart tot en met juli 2021 een bewonersparticipatietraject uitgevoerd.
De warmtetransitie heeft betrekking op de gehele samenleving.
Tijdens deze ronde van het participatietraject lag de focus specifiek op bewoners – het gaat immers over hun woning en hun woonomgeving. De gemeente Hilversum kan en wil geen plan maken zonder de inbreng van de bewoners. Voor een goed plan is het essentieel te weten wat zij belangrijk vinden, wat hun zorgen zijn en hoe ze ondersteund en betrokken willen worden.
Daarnaast was er ook aandacht voor de inbreng van ondernemers en jongvolwassenen. Om zo vanuit diverse invalshoeken een breed beeld te krijgen bij de belangen, zorgen en benodigdheden uit de samenleving. In dit verslag staan de opzet en doelen van het participatietraject, de communicatie, een overzicht van de georganiseerde activiteiten en een impressie van de resultaten.
De ketenpartners - netbeheerder Liander, woningcorporaties Dudok Wonen, Het Gooi en Omstreken en De Alliantie, Waterschap Amstel, Gooi en Vecht, energiecoöperaties HilverZon en HET - en de Green Deal-coaches Kantoren en Media zijn geconsulteerd in het kader van de verkenning door Next2Company, gedurende de periode van mei 2020 tot en met maart 2021. Samen met hen zijn onder meer de doelen en uitgangspunten, zoals vastgesteld in het Startdocument, voor de Transitievisie Warmte opgesteld.
2 Doelen en opzet participatie
Met het participatietraject wil de gemeente:
• De kwaliteit van de Transitievisie Warmte (en de buurtuitvoeringsplannen) verbeteren;
• Inzicht krijgen in de belangen, overwegingen, zorgen en kansen en dilemma’s die onder de bewoners leven bij het (klaar voor) aardgasvrij maken van hun huizen;
• Inzicht krijgen in hoe zij in het vervolgtraject geïnformeerd, betrokken en ondersteund willen worden bij het (klaar voor) aardgasvrij maken van hun huizen;
• De uitgangspunten voor de Transitievisie Warmte toetsen op herkenbaarheid en volledigheid.
Gezien de doelen was het traject zo ingericht dat we de dialoog aan konden gaan met een diverse en representatieve groep van bewoners (met verschillende achtergronden, kennisniveaus, leefstijlen, ideeën en uit verschillende buurten).
Het participatietraject was ingedeeld in twee fasen: 1) de verkenning om een eerste beeld te krijgen van wat er leeft en 2) de verdieping om verder in te gaan op thema’s die de verkenning oplevert. De verkenning bestond uit een enquête. De resultaten van de enquête gaf een eerste beeld van de thema’s die leven.
De thema’s uit de enquête zijn in bijeenkomsten verder uitgediept. Er zijn vier focusgroepen georganiseerd en één brede bewonersbijeenkomst. Voor de focusgroepen zijn bewoners uitgenodigd op basis van steekproeven verdeeld over de verschillende Hilversumse wijken. Ook bewoners die
3 De communicatie
in de enquête hadden aangegeven mee te willen denken in het vervolgtraject zijn hiervoor uitgenodigd.
Daarnaast is er een bijeenkomst voor ondernemers en een bijeenkomst voor jongeren georganiseerd. In verband met de coronamaatregelen waren deze bijeenkomsten allemaal digitaal.
De voorbereiding en begeleiding van de focusgroepen en de openbare bijeenkomst werd verzorgd door een extern bureau, Bureau Buhrs. In totaal hebben ruim 100 mensen deelgenomen aan de verschillende bijeenkomsten.
De data van de verschillende activiteiten waren als volgt:
• 25 maart t/m 11 april Enquête
• 3 juni Bijeenkomst met ondernemers
• 15 en 23 juni Focusgroep bijeenkomsten
• 1 juli Jongerenbijeenkomst
• 5 juli Brede bijeenkomst
Om bewoners te informeren over het participatieproces zijn verschillende middelen ingezet: persberichten, artikelen raadhuis-aan-huispagina in de Gooi en Eembode, social media kanalen gemeente Hilversum, advertenties op Facebook, e-mails aan bewonersverenigingen, communicatiekanalen van partners zoals HET, HilverZon, Duurzaam Bouwloket en Hilversum100, digitale nieuwsbrief gemeente en de webpagina Hilversum Aardgasvrij.
Daarnaast is het platform www.bouwenaanhilversum.nl ingezet. Via dit platform werd onder meer de enquête onder de aandacht gebracht, de resultaten gedeeld, de bijeenkomsten aangekondigd en verslagen gedeeld. Deelnemers van de focusgroep bijeenkomsten kregen eigen inloggegevens waarmee enkel zij toegang kregen tot het concept verslag van hun eigen bijeenkomst. Hierop konden zij nog reageren en nabranders doorgeven voordat het verslag openbaar werd.
Bouwen aan Hilversum werd ook ingezet om bewoners van Hilversum stellingen voor te leggen over verduurzamen en de energietransitie. Dit gebeurde in de vorm van een drietal polls, waar zij met ‘eens’ of ‘oneens’ op konden reageren. Op de polls is er tussen de vierendertig tot vijfenzestig keer gereageerd met
‘eens’ of ‘oneens’, en onder elke poll zijn er tussen de zes en twaalf geschreven reacties achter gelaten.
4 Overzicht activiteiten en impressie resultaten
Enquête
Doel
In de eerste fase van het participatietraject werd een online enquête afgenomen. Deze enquête gaf een eerste beeld van de thema’s die leven onder inwoners. Deze vormden de input voor de tweede, verdiepende fase.
Doelgroep
Voor het onderzoek zijn alle 2.174 leden van het Burgerpanel Hilversum uitgenodigd. Hiervan hebben 1.042 leden de vragenlijst ingevuld: dit is een respons van 48 procent. Dat is ruim voldoende om betrouwbare uitspraken te kunnen doen.
Ook Hilversummers die geen lid zijn van het Burgerpanel konden meedoen aan het onderzoek. Via een open link is de vragenlijst 307 keer ingevuld. In totaal hebben 1.349 mensen meegedaan aan het onderzoek.
Programma
De vragenlijst kon worden ingevuld van 25 maart tot en met 11 april 2021 en werd door middel van een e-mail met de panelleden gedeeld. Daarnaast werd de openlink onder meer gedeeld op het platform bouwenaanhilversum, website Duurzaam Bouwloket, digitale nieuwsbrieven, Facebookpagina gemeente, advertenties op Facebook, raadhuis aan huispagina in de Gooi- en Eembode, persbericht en e-mails aan bewonersverengingen en partners zoals de energiecoöperaties en Hilversum100.