Leefomgeving: magneetvelden

6.2.1 Toetsingskader

De Rijksoverheid, met name het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (I&W), is verantwoordelijk voor beleid en regelgeving op het gebied van magneetvelden. Er zijn weliswaar geen wettelijke normen vastgesteld, maar het beleid van de

Nederlandse overheid gaat uit van een referentieniveau voor blootstelling van burgers van maximaal 100 microtesla (µT). TenneT zal bij dit project voldoen aan dit referentieniveau.

Daarnaast heeft de Nederlandse overheid (het toenmalige Ministerie van VROM) in 2005 een advies uitgebracht over magnetische velden nabij bovengrondse

hoogspanningslijnen. Dit advies maakt voor magnetische velden onderscheid tussen bestaande en nieuwe situaties. Voor nieuwe situaties adviseert de overheid aan gemeenten, provincies en beheerders van hoogspanningsnetten om bij

bovengrondse hoogspanningslijnen uit voorzorg zoveel mogelijk te voorkomen dat kinderen langdurig verblijven in magnetische veldsterkten hoger dan 0,4 µT. Dit betekent dat de overheid adviseert om geen woningen, scholen, crèches en kinderdagverblijven (de zogenoemde 'gevoelige bestemmingen') te bouwen in de nabijheid van een bestaande hoogspanningslijn en om bij het inpassen van een nieuwe bovengrondse hoogspanningslijn afstand te bewaren tot dergelijke gevoelige bestemmingen.

Het beleidsadvies van de Rijksoverheid geldt niet voor ondergrondse

hoogspanningskabels, -opstijgpunten en -stations. Niettemin heeft TenneT op verzoek van de gemeenten de 0,4 µT-contour (jaargemiddeld) in beeld gebracht van de nieuwe ondergrondse hoogspanningsverbinding.

6.2.2 Effecten voorkeurstracé

Bij de tracering zijn zoveel als redelijkerwijs mogelijk gevoelige bestemmingen in de magneetveldzone van de nieuwe verbinding vermeden. Het aantal gevoelige

bestemmingen is in een eerdere fase (voorontwerpinpassingsplan) bepaald op basis van de indicatieve magneetveldzone. Hierna zijn de specifieke magneetveldzones berekend.

Indicatieve magneetveldzone

In totaal lagen bij de nieuwe verbinding 58 nieuwe objecten binnen de indicatieve magneetveldzone. Het gaat hierbij in alle gevallen om bestaande woningen. In het kader van het ontwerpinpassingsplan is ook de specifieke magneetveldzone berekend.

Bij het bepalen van de effecten is uitgegaan van de indicatieve magneetveldzone die is berekend op basis van een aantal aannames overeenkomstig de Handreiking van het RIVM voor het berekenen van de specifieke 0,4 µT-zone in de omgeving van bovengrondse hoogspanningslijnen. Het verschil tussen de indicatieve en de specifieke magneetveldzone bij een bovengrondse verbinding wordt onder meer veroorzaakt door de plaats van en de afstand tussen masten en de hoogte van de geleiders ten opzichte van het maaiveld in het locatiespecifieke geval. De specifieke magneetveldzone (die bepalend is voor het beleidsadvies inzake

hoogspanningslijnen en het magneetveld) geeft aan of al deze genoemde gevoelige objecten zich wel of niet binnen de magneetveldzone gaan bevinden.

Het is redelijkerwijs niet mogelijk om bij het bepalen van het tracé alle gevoelige bestemmingen te ontwijken. Op grond van het voorzorgsbeginsel en het

beleidsadvies en het daarin verwoorde redelijkerwijs criterium, is het aanvaardbaar dat bij kleinschalige concentraties van gevoelige bestemmingen, er gevoelige bestemmingen binnen de magneetveldzone komen te liggen. Een stapeling van negatieve milieufactoren kan in dat geval, bij afweging van alle belangen, wel aanleiding zijn voor het treffen van extra voorzorgen of maatregelen.

Gerealiseerde gevoelige bestemmingen zijn gevoelige bestemmingen die in het bestemmingsplan zo zijn bestemd en ook zijn gebouwd.

Niet gerealiseerde gevoelige bestemmingen zijn locaties waar volgens het bestemmingsplan een gevoelige bestemming gerealiseerd kan worden, maar die nog niet zijn gerealiseerd. Bijvoorbeeld waar een bestemmingsplan een woning toestaat, maar deze niet is gebouwd.

Specifieke magneetveldzone

TenneT heeft aan DNV opdracht gegeven om te onderzoeken wat de specifieke magneetveldzones zijn van de nieuwe verbinding Rilland-Tilburg (Zuid-West 380 kV Oost). Voor de berekening van de specifieke magneetveldzone is het

RIVM-document 'Handreiking voor het berekenen van de specifieke magneetveldzone bij bovengrondse hoogspanningslijnen', versie 4.1 van 26 oktober 2015 toegepast. De magneetveldzones zijn berekend voor zowel de hoogspanningslijnen en de tijdelijke 380 kV-lijnen. Hieruit blijkt dat dezelfde gevoelige bestemmingen binnen de

magneetveldzone zijn gelegen als in de indicatieve magneetveldzone, met uitzondering van het adres Bergsepolder 7 (zie paragraaf 3.11.1).

Er is voor gekozen om de magneetveldzone niet als geheel op de plankaart op te nemen omdat er door het inpassingsplan geen specifieke regels voor de gehele zone gaan gelden. Het Rijk legt de gemeenten geen verbod op om nieuwe gevoelige

bestemmingen binnen de magneetveldzone te realiseren; dat zou in strijd zijn met het adviserende karakter van het beleidsadvies. Uiteraard geldt dat wanneer gemeenten overwegen om nieuwe gevoelige bestemmingen nabij de

hoogspanningslijn mogelijk te maken, hiervoor onverkort het advies geldt om zoveel als redelijkerwijs mogelijk is te vermijden dat gevoelige bestemmingen in de

magneetveldzone komen te liggen. Overigens laat dit uiteraard onverlet dat ook op grond van andere regelgeving en beleid, zoals bijvoorbeeld ten aanzien van geluid, beperkingen kunnen gelden voor nieuwbouw van gevoelige bestemmingen.

Ook voor de opstijgpunten is de 0,4 microtesla-zone inzichtelijk gemaakt. Hier liggen geen woningen binnen deze 0,4 microtesla-zone.

Voor gerealiseerde gevoelige bestemmingen die buiten de berekende specifieke magneetveldzone vallen is in de planregels verzekerd dat zij ook na aanleg, dus in de gebruiksfase, bij wijziging van masten of mastposities buiten de specifieke magneetveldzone vallen.

6.2.3 Conclusie

Bij de tracering van de nieuwe verbinding is het vermijden van nieuwe gevoelige bestemmingen een belangrijk uitgangspunt geweest. Het geheel vermijden van alle woningen is redelijkerwijs niet mogelijk geweest. Er komen uiteindelijk 59 woningen binnen de specifieke magneetveldzone te liggen.

Gelet op het beperkte aantal gevoelige bestemmingen, dat in de magneetveldzone komt te liggen, is zo goed mogelijk invulling gegeven aan het beleidsadvies inzake magneetvelden. Daarmee achten de ministers het plan op dit punt aanvaardbaar.

Daarnaast is relevant het aanbod tot uitkoop van TenneT aan eigenaren/bewoners van woningen en het aanbod tot verhuizen aan huurders van woningen in de specifieke magneetveldzone. Ten slotte is het ook van belang dat door het

amoveren van bestaande verbindingen een flink aantal woningen niet langer binnen de magneetveldzone ligt. Voor de gevoelige bestemmingen die binnen de

magneetveldzone vallen is per geval beoordeeld of zij gehandhaafd kunnen blijven of moeten worden wegbestemd (zie bijlage 4). Uit deze beoordeling blijkt dat alle woningen kunnen worden gehandhaafd op basis van het beleidsadvies.