• No results found

i. Overheidszorg voor de Nijverheid

2. Landwegen en bruggen l )

Om de in. het vorig Verslag aangegeven redenen werd ook in 1931 het grootste ..(•deelte van de voor bruggenbouw en wegenaanleg in geheel Nederlandsch-lndie bestemde credieten in S u m a t r a verwerkt. Zoo was van het totale crediet m 19ol t e n behoeve van nieuwen aanleg ad f 9 881 380 een bedrag van f 7 837 380 voor S u m a t r a bestemd. Van de overige f 2 044 000 werd i: 26 0lOO.voor de g ^ o e m d e in de provincie W e s t - J a v a beschikbaar gesteld, f 189 000 voor Celebes, wegen

i) De commissie van advies voor de reglementeering van de uitvoering van openbare werken — zie Verslag 1927, kol. 139 — is ontbonden (G.B. 14 Juni 1931 n». 2).

182 DE ECONOMISCHE TOESTAND.

f 1 170 000 voor Borneo, f 310 000 voor Bali en Lombok, f 100 000 voor de Molukken en f 15 000 voor Timor.

I n verband m e t den ungünstigen toestand van 's L a n d s financiën moesten echter verschillende credieten worden beperkt. Deze blokkade bedroeg voor den bouw van bruggen en wegen de som van i 1 395 000, namelijk voor S u m a t r a f 980 000, voor den wegenaanleg in Tangerang en Z u i d - B a n t a m f 20 000, voor Celebes f 30 000, voor Borneo f 295 000, voor Bali en Lombok f 40 000 en voor de Molukken f 30 000.

H e t op de V i l d e begrootingsafdeeling beschikbaar orediet voor het verrichten van het gewoon onderhoud en het doen van herstellingen aan wegen en bruggen was voor 1931 gesteld on f 5 957 000. waarvan f 210 000 geblokkeerd werd.

Op Java &i-&wmrtté*#, is, zooals reeds in het vorig Verslag werd vermeld, sedert de instelling der drie provincies de directe bemoeienis van de centrale Overheid m e t landwegen en bruggen tot enkele nog in aanleg zijnde wegen in de provincie W e s t - J a v a beperkt. Aan deze nog in aanleg zijnde wegen, gelegen in het westelijk gedeelte van de residentie B a t a v i a (Tangerang) en in Z u i d - B a n t a m , waarmede in 1926 een aanvang is gemaakt en waaraan na 1930 nog + 1,4 millioen gulden verwerkt moest worden, werd in 1931 f 206 681 besteed.

De lengte van het bij de provincie West-Java in beheer zijnd wegennet be-droeg 2836 km, waarvan 1723 k m of 61 % was geasphalteerd. Aan onderhoud, inclusief de asphalteering, werd f 1 970 996 besteed of f 695 per k m .

Voor verbetering, vernieuwing en aanleg van wegen, alsmede herstelling, ver-nieuwing en bouw van bruggen en duikers was f 469 403 noodig, waarin begrepen een bedrag van f 176 092 voor den in aanleg zijnden Noordelijken verbindingsweg Batavia—Cheribon.

Einde 1931 waren bij de provincie Midden-Java in beheer 2049 k m wegen, waarvan 804 k m of ruim 39 % was geasphalteerd. Totaal werd in 1931 aan asphalteering van 45 k m weg f 145 128 besteed. H e t onderhoud van dit wegennet vorderde een bedrag van f 1 194 815 of f 583 per k m . H e t onderhoud van kunst-werken eischte f 7 4 393. Voor zware herstellingen en verbetering van wegen en kunstwerken was een bedrag van f 273 596 noodig.

De bij de instelling van de provincie reeds in uitvoering zijnde werken werden alle voltooid.

H e t bij de provincie Oost-Java in beheer zijnde wegennet had einde 1931 eene lengte van 3303 km, waarvan geasphalteerd 1446 k m of bijna 44 % . I n 1931 werden 151 k m weg geasphalteerd, waarvan de kosten f 236 571 hebben bedragen.

Voor het wegenonderhoud was f 1 846 170 noodig of f 559 per km, voor het onderhoud van de in deze wegen gelegen kunstwerken f 61 241, terwijl aan her-stelling en vernieuwing van deze kunstwerken f 152 072 werd besteed.

Voor de totstandkoming van verschillende buitengewone werken werd in het verslagjaar f 509 913 uitgegeven, waarin begrepen een bedrag van f 194 451 voor den aanleg van den Zuid-Smeroe-weg, gaande van D a m p i t naar Pasirian.

I n de Buitengewesten hebben de in 1931 aan het asphalteeringsplan bestede kosten f 941 689 bedragen, namelijk ter S u m a t r a ' s W e s t k u s t f 227 307, in Tapa-noeli f 148 384, in Benkoelen f 72 057, in de Lampoengsche Districten f 224 930, in P a l e m b a n g f 118 627, ter Oostkust van S u m a t r a f 71 052 en in de Wester-afdeeling van Borneo f 79 332.

I n 1930 is aan dit plan f 616 279 verwerkt, zoodat in 1931 ruim 50 % meer verwerkt is dan in 1930. Ook de daarvoor uitgetrokken credieten waren in 1931 ongeveer 50 % hooger dan in 1930. I n beide jaren is echter f 250 000 minder ver-werkt dan de credieten toelieten. I n 1930 was dit toe t e schrijven aan de onvol-doende ervaring van het personeel op het gebied van wegenasphalteering, terwijl zulks in 1931 veroorzaakt werd door de in verband m e t de tijdsomstandigheden noodzakelijke bezuinigingen.

Einde 1931 was in de residentie S u m a t r a ' s W e s t k u s t 44 k m (201 000 m2) geasphalteerd; in Tapanoeli 191,5 k m (718 000 m2) , in Benkoelen 58 k m (231800 m2) , in de Lampoengsche Districten 96 k m (375 000 m2) , in P a l e m b a n g 95,5 k m (381 750 m2) , in het gouvernement der Oostkust van S u m a t r a buiten het

VEEKEER 183 cultuurgebied 88 k m (387 825 m2) en in de residentie Westerafdeeling v a n B o r n e o 66 k m ( S O W m » ) ' 1 B 't geheel is dus 639 k m (2 584 375 m») geasphalteerd.

De ,n 1931 uit den buitengewonen dienst te bekostigen wegenaanleg is t e n opzichte van het jaar 1930 in geringe m a t e in omvang toegenomen. Terwijl m 1QP.0 een buitengewoon orediet' van f 1 8 5 0 000 was toegestaan hetwelk m e t f 2 8 8 000 geblokkeerd werd, zoodat f 1 5 6 2 000 beschikbaar bleef, werd op de b e ^ r o o t i i v A u o r 19^1 een bedrag van f 2 000 000 uitgetrokken I n verband m e t de°ingetreden cngunstige tijdsomstandigheden werd van dit bedr*g echter eene som van f 3 5 5 000 geblokkeerd, zoodat nog een bedrag van f 1 6 4 5 000 be

" Toen echter in den loop van het jaar de economische toestand steeds ver-slechterde ' w e r d e n geen uitgaven meer gedaan voor werken welke voor uitstel

i t e n A h gevolg hiervan zijn van de m e t de blokkade verminderde, nog b e s c h i k b a r e credietln gfoote sommen onverwerkt gebleven, nl. voor gewoon onderhoud f 774 204 en voor nieuwe werken f 2 452 192.

De hoofdweg over de lengte-richting van Sumatra en de daarbij behoorende zijtakken zijn in h e t vorig Verslag beschreven. Zooals daar vermeld werd, is deze hoofdweg voltooid op twee hiaten na, nL het traject door ^ ^ ' - ^ Ä k i s s s h e n Moeararoepii in P a l e m b a n g en Soengaidareh m S u m a t r a s W e s t k u s t en het traject t u s s c h m Kotaboemi en Martapoera. Aan beide schakels wordt m e t kracht gewerkï. Aan de eerste schakel, waarvan de kosten geraamd zijn op f 4 190 000 - nl. f 2 4 0 000 voor het gedeelte M o e a r a r o e p i t - g r e n s Djamhi, f 2 200 000 voor het gedeelte grens Djambi—Moearaboengo en f l 750 000 voo.

h e t gedeelte M o e a r a b o e n g o - S o e n g a i d a r e h - en w a a r m e d e in 1930 een aanvang f a e r n a a k t , is in 1931 e e l bedrag v a n f 172 666 verwerkt. Met de tweede schakel die door de vruchtbare Bedj angstreek zal loopen en waarvan de kosten f 2 675000 bedragen, is in 1930 eveneens begonnen; verwerkt is m het verslagjaar een bedrag

UB e h a I v e aan de beide genoemde schakels wordt aan dezen hoofdweg ook op verschillende andere plaatsen gewerkt om aan de steeds hooger wordende verkeers-eischen te blijven voldoen, in h e t bijzonder in de gewesten Atjeh, Tapanoeli en S u m a t r a ' s W e s t k u s t .

Ten aanzien van de vier zijtakken k a n h e t volgende worden opgemerkt De kosten v a n de verbinding Palembang—Moeararoepit zijn op f 2 550 000 geraamd. Met deze verbetering is in 1930 een begin gemaakt Verwerkt is m 1931 een bedrag van f 47 406. De verbinding is niet berijdbaar H e t 42 k m langt, gedeelte tussehen Moearalakitan en Bingintelok moet geheel nieuw aangelegd worden. De overige 263 k m behoeven eemge verbetering.

I n de verbinding Benkoelen—Tebingtinggi, welke geheel berijdbaar m,_ komen nog slechte gedeelten voor, welke dringend verbetering ersehen. Vooral is.zulks h e t geval in h e t gedeelte K e p a h i a n g - K e b a n a g o e n g - g r e n s P a l e m b a n g . De kosten v a n deze verbetering zijn op f 400 000 geraamd. I n 1931 is hiermede een aanvang g e m a a k t ; verwerkt is f 10 668.

I n den weg van Kota Djambi via Moearatembesi en Moearatebo naar Moeara-boengo ontbreken nog verschillende schakels, terwijl de h e r i g e gedeelten zeei belangrijke verbetering behoeven. De kosten zijn geraamd op f 1 645 000. I n 19Ó0 is d e e r d e n b a a n v a n het gedeelte T e m p i n o - B a d j o e b a n g gereed gekomen in 1931 het gedeelte Moearaboelian—Moearatembesi. I n laatstgenoemd jaai is aan d a t gedeelte f 48 084 verwerkt.

De verbinding van Pakanbaroe m e t P o r t de Koek is ten allen tijde voor auto s berijdbaar. I n 1931 is f 1 0 4 885 aan dezen weg besteed H e t bedrag, dat nog vereischt is voor dringende verbeteringen, is geraamd op t 600 000

Behalve aan het reeds besproken aspbalteeringsplan en aan den hootdweg m e t zijn vier zijtakken is in 1931 aan verschillende andere verbindingen v a n meer locaal karakter krachtig gewerkt. De belangrijkste daarvan worden hieronder ge-westsgewiize vermeld. .. . ., • i

I n h e t qouvernement Atjeh en Onderhoorigheden zijn m uitvoering de weg v a n Koetaradja over Pasé, Tjalang Meulaboh en Tapatoean naar Bakongan (de z.g.

^^^^^^^"

184 DE ECONOMISCHE TOESTAND.

W e s t k u s t - w e g ) , de weg van Sigli over Tangsé, Geumpang en Tandjoeng Meulaboh naar Meulaboh (de z.g. transversaalweg) en de weg van Peureula n a a r Lokop.

Deze wegen zijn vooral uit een bestuursoogpunt van groot belang. De verbinding van Meulaboh m e t Koetaradja (246 k m ) is in zoover gereed, dat het mogelijk is, de tocht per auto in één dag te volbrengen. De 505 k m lange Westkust-weg is bijna geheel voor auto's berijdbaar; een gedeelte echter slechts bij droog weer. De transversaalweg is van Sigli af over een. afstand van ± 115 k m voor auto's berijdbaar en van Meulaboh af over ongeveer 60 km. De Lokop-weg is van den asweg tot aan de Kroeëng P e u n a r o n (39 k m ) per auto berijdbaar. I n 1931 is aan deze wegen onderscheidenlijk f 420 634, f 239 867 en f 137 467 besteed, terwijl aan verschillende kleine werken nog een bedrag van f 336 734 is uitgegeven.

I n de residentie Tapanoeli is voortgegaan m e t den aanleg van den weg van Sibolga over Sorkam naar Baroes, w a a r a a n f 101 200 is besteed geworden. Ook is in 1931 voortgegaan m e t den aanleg van verbindingswegen in de onderafdeeling Padanglawas en wel door den aanleg van den weg van Pargaroetan naar Goe-noengtoea. De uitgaven hebben f 51 647 bedragen. De aanleg van den Dain-weg is krachtig voortgezet; daaraan is een bedrag van f 249 588 besteed. Aan den weg Sipirok—Simangoemban is f 75 632 uitgegeven, terwijl aan verschillende kleine werken een bedrag van f 107 281 is verwerkt.

De van Landswege uitgevoerde werken in het gouvernement Oostkust van Sumatra beperken zich uiteraard tot die, welke buiten het gebied van den Cultuurraad zijn gelegen. Aan de verbetering der verharding en aan het perma-n e perma-n t m a k e perma-n vaperma-n kuperma-nstwerkeperma-n is iperma-n deperma-n weg vaperma-n Pakaperma-nbaroe perma-naar greperma-ns Eiouw (richting Taloek) f 99 095 verwerkt. Ten behoeve van kleine werken is een bedrag-van f 83 159 uitgegeven.

De uitvoering van werken in de residentie Riouw en OnderJioorighedcn heeft zich in 1931 bepaald tot kleine objecten, waarmede een bedrag van f 6150 ge-moeid was.

I n de residentie Sumatras Westkust waren in 1931 belangrijke werken in uit-voering, t. w. de verbetering van den weg van Air Liki naar Loeboekgadang, de aanleg van den z.g. Ophir-weg van Batoekambing naar Kinali, de verbetering van den weg van Soengaipenoeh over Sanggaran Agoeng naar Tarniai en de aan-leg van het in S u m a t r a ' s W e s t k u s t geaan-legen gedeelte van den z.g. Eokan-weg.

Aan deze wegen is onderscheidenlijk f 43 483, f 69 582, f 88 568 en f 91 819 ver-werkt. De bouw van een vijftal groote vakwerkbruggen, nl. over de Air Hadji, de Air L a k i t a n , de Air Pelangai, de Air K a p a s en de Air K e m b a n g , in den weg van P a d a n g over P a i n a n en Indrapoera naar Soengaipenoeh, waaraan een bedrag van f 120 373 is besteed, is voortgezet. Aan den Kwantan-weg, de verbinding van den Midden-Sumatra-weg m e t Taloek, is f 74 769 uitgegeven. Voor de verbetering van den weg van P a d a n g over Alahanpandjang en Moearalaboeh naar Air Liki, en voor t a l van kleine werken is respectievelijk f 33 604 en f 88 737 besteed.

I n de residentie Benkoelen is de aanleg van den weg van Liwa over Kinali naar Soekaradja voortgezet, w a a r a a n f 11 887 besteed is, terwijl voortgegaan is m e t de verbetering van den weg van Tais n a a r M a s m a m b a n g . Aan deze ver-betering is een bedrag van f 35 661 verwerkt. Voor verschillende kleine werken is f 48 922 uitgegeven.

I n de residentie Lampoengschc Districten is aan de verbetering van den weg van Teloekbetoeng naar Kalianda en van Teloekbetoeng over den Giesting naar Kotaägoeng f 38 105 en f 77 833 besteed, terwijl voor kleine werken f 106 890 uitgegeven is.

I n de residentie Palembang is aan werken van geringen omvang een bedrag' van f 129 433 besteed.

I n de residentie Djambi, in de residentie Bangka en Onderhoorigheden en in de assistent-residentie Billiton zijn uitsluitend werken van kleinen omvang uit-gevoerd; hieraan is respectievelijk f 152 687, f 90 813 en f 59 927 besteed.

I n de residentie Westerai'deeling van Borneo heeft de groote, 176 k m lange weg langs de W e s t k u s t , d e ' w e g van Pontianak over M a m p a w a en P a m a n g k a t naar Sambas, in 1931 verschillende verbeteringen ondergaan. De bestede kosten

A

VEEKEEK 185 bedroegen f 156 540. Aan wegverbetering in de Kota Pontianak is f 56 540

ver-W e ri n d e residentie Zuider- en Oosteraf deeling van Borneo is de aanleg van den weg van Kioea naar Tamianglajang, waaraan f 62 156 \ Y 7 ' 7 t Z L t ^ de verbetering van den hoofdweg van B a n d j e r m a s m over Martapo^la, K and an g a , P a n t a i h a m b a w a n g , Tapoes en Amoentai naar Tand]oeng is f 138 95i besteed, terwiil verder nog aan kleine werken f 24 928 is uitgegeven.

I n bet gouvernement Celebes en Onderhoorigheden is voornamelijk gewerkt aan de verbetering van den hoofdweg langs de kust van de grens der afdeelmg Paréparé via Pangkadjene, Maros, Makassar, naar Boeloekoemba. H i e r a a n is een bedrag van f 52 900 verwerkt, waarin ook de asphalteering van eenige g e d e e l e n begrepen is. Aan werken van geringen omvang is een bedrag van f 80 4 / 9 , ei we At

Aan de verbetering van den verbindingsweg van Smgaradja over T a b a n a n naar Den Pasar in de residentie Bali en Lombok is m 1931 een bedrag van f 37 595 besteed. Verder zijn aan den bouw en de verbetering van bruggen m den weg van Antosari over Sokka, Lalanglingga en Poeloekan naar grens Negara en aan den bouw van bruggen in den weg van Ma a m m over Maling Woewoe, Bentok en Tandjoeng naar Loeloe bedragen van f 106 298 en f 46 823 verwerkt,

terwiil aan kleine werken nog f 33 434 is besteed . I n bet gouvernement der Molukken, de residentie Manado en de residentie

Timor en Onderhoorigheden zijn uitsluitend werken JRa* g ^ f V f i T n T f i s l u gevoerd; de verwerkte bedragen zijn respectievelijk f 66 163, 1 28 386 en t böd4.

3. H e t wegverkeer.

a. Omvang en intensiteit van het wegverkeer. Verkeersomvang W a t het motorverkeer betreft, is in 1931 op de in de laatste jaren reeds geleidelijk af-nemende stijging eene duidelijke daling gevolgd. Zoowel het benzineverbruik als de opbrengst vim de aanslagen in de personeele belasting naar de grondslagen voor motorvoertuigen toonen zulks. H e t aantal motorvoertuigen vertoont echte voor bepaalde categorieën (personen- en v r a c h t a u t o ' s ) m de Buitengewesten nog eenige stijging. Op J a v a en Madoera is de daling het duidelijkst merkbaar m het aantal werkelijk in gebruik zijnde personenauto's en motorrijwielen, een geringere a c h t e r u i t g a n g ^ ! ! daar waar te nemen t e n aanzien van de autobussen terw 1 het vrachtautoverkeer zelfs nog eenigszins m omvang is toegenomen U * de stel k sprekende afneming van het benzineverbruik kan voorts geconcludeerd wolden tot eene vermindering van den gemiddelden per voertuig af gelegden afstand, dit wijst op een minder intensief gebruik van beschikbare voertuigen, hetwelk zich het sterkst t e n aanzien van den personenauto voordoet. Ten slotte moge gewezen worden op de voortgaande afneming in belangrijkheid van het getrokken vervoer in geheel Nederlandsch-lndië, hetgeen blijkt uit het aantal aanslagen m de perso-neele belasting.

Verkeersintensiteit. Uit in 1931 in de provincie W e s t - J a v a gehouden verkeers-tellingen blijkt, dat op enkele belangrijke routes het autobusyerkeer aanzienlijk is toegenomen; daarentegen valt over het geheel een achteruitgang van dit ver-keer waar t e n e m e n , welke het sterkst merkbaar is op de korte trajecten. Mede in verband m e t de afneming van het aantal in gebruik zijnde bussen op J a v a en Madoera in 1931, blijkt hieruit, dat de buiten gebruikstellmg van voertuigen hier reeds belangrijke afmetingen heeft aangenomen. N a a s t economische ^ v l o e d e n heeft daartoe bijgedragen de inwerkingtreding der „Motorbusverordening West-J a v a " waardoor een strenger toezicht op de openbare bussen werd uitgeoefend, als gevolg waarvan verscheidene, niet aan redelijke eischen voldoende voertuigen uit het verkeer moesten worden genomen. Overigens blijkt uit deze tellingen nog dat de intensiteit van het verkeer in de nabijheid der steden m den loop van 1Jol is toegenomen. Op de verbindingswegen tusschen de centra is echter een geleide-lijke achteruitgang waar t e nemen. De buitenwegen worden stiller, de stadswegen blijven levendig verkeer houden.

186 DE ECONOMISCHE TOESTAND.

Stadsverkeer. H e t hierboven medegedeelde wordt ook bevestigd door de uit-komsten van de verkeerstelling, welke in den loop van 1931 op verschillende wegen te B a t a v i a werd gehouden, welke tellingen vergelijkbaar zijn m e t overeen-komstige t e n deele van 1924 en t e n deele van 1930.

Uit de cijfers blijkt de zeer sterke algemeene toeneming van het verkoer sinds 1924, slechts het vervoer m e t vrachtkarren is aanmerkelijk teruggeloopen. H e t autobusverkeer is daarentegen meer dan verdertigvoudigd. H e t aantal rijwie-len is over het algemeen het sterkst toegenomen, vooral in de laatste jaren;

sprekend is wel, dat dit aantal op den weg Oud-Menteng in één jaar tijds bijna is verdubbeld.

b. De veiligheid van het verkeer. De algemeene bezuiniging leidde er toe, dat door verschillende gemeenten aan het verzamelen van gegevens op het gebied van de veiligheid van het verkeer belangrijke beperking werd opgelegd; o. a.

staakte de gemeente Soerabaja hare statistische publicaties voor een deel, waarbij ook de gedurende eenige jaren regelmatig verschijnende verkeersongevallenstatis-tieken k w a m e n te vervallen. W a a r dus de uitwerking van maatregelen, m het belang der verkeersveiligheid in de steden getroffen, niet aan de h a n d van con-crete gegevens kan worden beoordeeld, is er te meer reden melding t e m a k e n van nieuw initiatief op dit gebied.

I n de gemeente Semarang werd op aandringen van het hoofdbestuur der J a v a Motor Club bij de voorgenomen verbreeding van een der drukke stadsverkeers-wegen de aanleg van rijwielpaden in ernstige overweging genomen. Hoewel tot dezen aanlog niet werd besloten, werd toch door de publiciteit, welke hieraan werd gegeven, de aandacht gevestigd op de uitbreiding van liet rij wiel verkeer, welke op het stadsverkeer in Indië steeds meer haar stempel drukt.

Scheiding van motorverkeer m e t verkeer van andere soort, vooral de afzonde-ring van het rijwielverkeer, is evenwel in het meerendeel der stadscentra niet mogelijk; in de meeste gevallen k u n n e n echter reeds vele bezwaren worden onder-vangen door straffe verkeersdiscipline.

E e n tweede initiatief is het gezamenlijk optreden van de J a v a Motor Club en de Nederlandsch-Indische Wegen Vereeniging t e n gunste van eene vcor geheel Nedeiiandseh-Indië uniforme stadsverkeersregeling.

1 9^

VERKEER. J

Op «Ie buitenwegen werden in vele gevallen door de toenemende concurrentie der kleine autobusondernemers ongewenschte toestanden m het levers^geroepen, niet alleen uit verkeerseconomiscli oogpunt, maar ook m hooge m a t e m e t

betrek-king tot de veiligheid van het verkeer. . H e t toezicht op de naleving der bestaande verordeningen m de provincies

O o s t en W e ï - J a T a werd in 1931 opgedragen aan bijzondere daarmede belaste diensten, namelijk eene verkeersinspectie in Oost-Java en een

verkecrscontrole-6D e z'g. veAeerecontrolcurs hebben in het algemeen tot taak als steun van de algemeene politie t e n behoeve der naleving van provinciale weg e n v e r k e e . , -verordeningen controle uit te oefenen op het verkeer en op het gebruik der wegen, terwijl tevens van hen verwacht wordt bevordering van de verkeersdisciplme i n W e s t J a v a werden de verkeerscontroleurs m e d e aangesteld tot onbezoldigd p o l i t -opziener, teneinde het mogelijk t e m a k e n dat zij als , .politie J ^ "

art, 4a van het landgerechtreglement de bevoegdheid verkrijgen overtredingen bij summiere procedure ter berechting voor t e brengen. __

H e t aantal door de J a v a Motor Club geplaatste wegwijzers en waarschuwings-borden steeg in 1931 m e t respectievelijk 1026 en 2122 tot 10 796 en 25 905 Bovendien werden voorbereidingen getroffen tot de instelling van posten to het v e r k e n e n van eerste hulp aan slachtoffers van verkeersongevallen, m navolging van de besluiten der in M a a r t 1931 te Genève gehouden „Conférence Européenne sur la circulation r o u t i è r e " . . .

Voorts werd m e t de gebleken behoefte van het doorgaand snelverkeer rekening gehouden door de uitwerking van een bebakenmgssysteem ter bijzondere ondei-scheiding van de hoofdverkeerswegen.

c Economische invloed van het wegverkeer. De toenemende beteekenis van de auto-exploitatie miste in Nederlandsch-Indië evenals elders haar u j w e t o j niet op de bedrijfsvoering der overheids- en particuliere spoorwegen. I n d e r d a a d

eedt u h een oogpunt van algemeen belang bezien, de; tegenstelling tusschen spoorweg- en motorverkeer onder, de overige verkeersproblemen wel het sterkst on den voorgrond. Karakteristiek is, dat zich bij de voortschrijdende concurrence on het gebied van reizigersvervoer in dat jaar eene meer en meer voelbaar o r d e n d e8 mededinging voegde van de vrachtauto, zelfs voor wat betreft het

lange-afstandsgoederenvervoer. „ jm O TW r

De nood, waarin de trambedrijven door de concurrentie van het ^ t o v e i k e e i k w a m e n te verkeeren, spreekt o. m. uit het verzoek van de J . V. M o d j o ^ S t o o m t r a m Maatschappij om toekenning v a n een monopolie tot het vervoeren van reizigers m e t autobussen langs haar lijnen. H e t College van Gedeputeerden deelde m e t toestemming van den Provincialen R a a d aan de directie mede, dat het 'm de bedoeling lag* langs de lijnen der maatschappij geen verdere vergun-ningen voor de exploitatie van personenvervoersdiensten aan anderen te ver-oolang de bestaande diensten t e n volle voldeden aan de vraag naar leenen, z

vervoersmogelijkheid.

vervoersmogeiijKiieiu.. . . 1 f l 5 1

De door de S t a d s s p o o r w e g e n geëxploiteerde busdiensten ondergingen m 1931 op J a v a geen uitbreiding; op S u m a t r a kreeg de reeds m het vorige V e i t ^ a a n -gekondigde opheffing der autobuslijnen ter S u m a t r a s W e s t k u s t haar beslag. De totale lengte van het autodienstennet op J a v a bedroeg 338 km, op S u m a t r a -uitsluitend Zuid-Sumatra — 475 k m .

Beschikbare gegevens o m t r e n t door particuliere spoor- en tramwegen m aan-s l u i t i n g a a n eigen bedrijf geëxploiteerde autobuaan-s- en vrachtautodienaan-sten wijzen m

et algemeen op een teruggang in de opbrengst der autobusdiensten zoowel door ve mindering van het aantal passagiers als door den fnmkenden invloed van den n o o l a k e l i j k e n tarievenstrijd m e t de „ w i l d e " transportondernemingen murrdoo dikwijls noodgedwongen tegen verliesgevende prijzen moest worden vervoerd H e t goederentransport pe^r v r a c h t a u t o kon in vele gevallen nog zonder verhes of zelfs m e t netto-winsten worden voortgezet, ofschoon ook hier achteruitgang viel te be-speuren.

188 DE ECONOMISCHE TOESTAND.

I n aansluiting aan het in het vorige Verslag omtrent de Semarangsche tram-plannen medegedeelde moge tenslotte worden vermeld, dat in 1931 besloten werd tot het opmaken van een gedetailleerd ontwerp voor den aanleg van een elec-trisehe train, waarop eene beslissing' omtrent den eventueelen aanleg zal worden genomen.

d. De wettelijke regeling van het tvegverkeer. Op het gebied van de verkeers-wetgeving valt t e vermelden, dat in het laatste kwartaal van 1931 een

d. De wettelijke regeling van het tvegverkeer. Op het gebied van de verkeers-wetgeving valt t e vermelden, dat in het laatste kwartaal van 1931 een