Gekwalificeerde uitstroom

Net als in andere centrumsteden blijft het aantal vroegtijdig schoolverlaters in Gent stijgen.

In het schooljaar 2017-2018 verliet 16,2% van de jongeren het Gentse onderwijs zonder

diploma of kwalificatie. Dat zijn vroegtijdig schoolverlaters: leerlingen die niet meer leerplichtig zijn en de secundaire school uit stappen zonder voldoende kwalificatie. Extra kwetsbaar zijn kinderen en jongeren in een gezin met een lage socio-economische status, met een migratieachtergrond of een andere thuistaal dan het Nederlands, maar ook kinderen en jongeren die schoolse vertraging hebben opgelopen, schoolhoppen of spijbelen.

Bron: Dataloep Vlaanderen

https://onderwijs.vlaanderen.be/nl/dataloep-aan-de-slag-met-cijfers-over-onderwijs

Een belangrijke verklaring voor vroegtijdig schoolverlaten ligt in de heropleving van de economie, met heel wat openstaande vacatures die voor sommige jongeren een aantrekkelijker optie lijken dan het behalen van een diploma. Maar van zodra de economie gaat sputteren, zijn het die jongeren die ook vaak het eerste slachtoffer zijn.

Ook andere factoren, zoals de huidige pandemie, verhogen het risico op schooluitval.

Hierdoor wordt aanklampend werken en extra begeleiding voor jongeren nog belangrijker.

Op lange termijn zijn de gevolgen van vroegtijdig schoolverlaten immers nefast. Zo krijgt een jongere die de schoolbanken verlaat zonder kwalificatie, veel vaker te maken met (langdurige) werkloosheid, armoede, slechtere gezondheid en criminaliteit. Daarom willen we dit als Stad Gent tegengaan.

Een belangrijk thema dat aan verschillende prioriteiten raakt en waar we samen met scholen en partners blijvend op inzetten is schoolbinding. De verbondenheid van leerlingen met de school is immers cruciaal als buffer tegen spijbelen en ook een van de basisvoorwaarden voor het creëren van een motiverende leer- en leefomgeving. De leraar is in dit verhaal een spilfiguur – als centrale contactpersoon tussen de leerling en de school. Daarom bieden we leraren en breder schoolteams van Gentse secundaire scholen schoolspecifieke ondersteuning om hun competenties met betrekking tot het realiseren van een autonomie-ondersteunend en verbindend schoolklimaat nog verder te versterken.

Onder de vlag Operatie Geslaagd zetten we samen met scholen en partners uit de domeinen onderwijs, welzijn, werk, cultuur, jeugd en vrije tijd in op meer gekwalificeerde uitstroom om op die manier kinderen en jongeren meer kansen te bieden. Verschillende onderling samenhangende prioriteiten, die jongeren meer kansen bieden op het behalen van een

kwalificatie, staan binnen Operatie Geslaagd centraal. Zo zetten we in op de aanpak van spijbelen, op het versterken we de samenwerking onderwijs-arbeidsmarkt en inspireren we tot een (meer)talenbeleid op school. We bouwen aan een innovatieve brede leer- en leefomgeving voor jongeren in het secundair onderwijs waarin extra aandacht uitgaat naar leerlingenparticipatie, vervullen mee de randvoorwaarden die een weloverwogen studiekeuze mogelijk maken en ondersteunen via de brugfiguren het partnerschap gezin-school.

ACTIE

- Via het pilootproject SPEED-You-UP verkent Onderwijscentrum Gent nieuwe mogelijkheden voor een innovatieve brede leer- en leefomgeving voor jongeren in de derde graad van het Gentse secundair onderwijs en voor NEET (Not in Employment, Education or Training)-jongeren. Doel: klasgroepen met jongeren die dreigen uit te vallen opnieuw met volle ‘goesting’ onderwijs te laten volgen, een kwalificatie te laten behalen én op die manier hun kansen op de arbeidsmarkt te verbeteren. Via jongerenorganisatie, jeugdwelzijnswerk, … willen we ook NEET-jongeren bereiken om ook hen opnieuw toe te leiden naar een opleiding en meer kansen te bieden op de arbeidsmarkt. Dit doen we via het oprichten van

‘entrepreneurial hubs’, experimenteerplaatsen waar je leert door te doen, met en door leeftijdsgenoten en in overleg met de buurt, lokale stakeholders, bedrijven, … Jongeren scherpen zo hun ondernemingsvaardigheden aan en werken ook mee aan initiatieven die inspelen op de noden van de buurt.

-

- Het Onderwijscentrum biedt schoolteamleden, leerkrachten en ouders concrete tips om op een positieve en stimulerende manier met meertaligheid aan de slag te gaan.

Het centrum werkte een conversatieproject uit dat ouders die laag taalvaardig zijn in het Nederlands, informele oefenkansen biedt en hen tegelijk ook meteen nauwer bij de schoolwerking betrekt.

Via heel wat preventieve acties willen we zoveel mogelijk leerlingen maximale kansen bieden op een kwalificatie. We zoeken samen met scholen en partners naar mogelijkheden om extra kansen en ondersteuning te bieden aan leerlingen (met een kwetsbare achtergrond) waarbij relationele, sociale en psychische drempels het schoolse traject bemoeilijken; of aan leerlingen voor wie schoollopen in het geheel even geen optie is. Vanuit het principe van het proportioneel universalisme (algemeen aanbod voor iedereen dat varieert in intensiteit en schaal volgens wat nodig is) zetten we maximaal in op het versterken van de (generieke) competenties en het verhogen van het zelfbeeld en zelfbewustzijn van jongeren.

Ongeveer een kwart van de leerlingen in Gent die op stage gaan, stoppen vroegtijdig hun stage. Dit verhoogt de kans op vroegtijdig schoolverlaten.

ACTIE

We bieden in nauwe samenwerking met JES vzw een intensieve begeleiding vóór en tijdens de stageperiode aan, specifiek voor die jongeren met een grote ondersteuningsnood. We versterken in de deelnemende scholen ook het kernteam in het voorkomen van stage-uitval.

We wisselen informatie uit over goede praktijkvoorbeelden in een schooloverschrijdend lerend netwerk.

Het Steunpunt Leerrecht- & Leerplichtbegeleiding versterkt zowel preventief als curatief de samenwerking tussen verschillende relevante actoren op het vlak van spijbelen. Waar leerlingen ondanks de inspanningen van de school toch nog frequent afwezig zijn, om welke reden dan ook, bieden de CLB’s begeleiding in nauwe samenwerking met de school en eventueel samen met externe partners, zoals o.a. het Ondersteuningscentrum Jeugdzorg, de dienst maatschappelijke zorg van de politie en de sociale dienst van de jeugdrechtbank.

Waar extra inspanningen nodig zijn, start het Steunpunt een meer intensieve en aanklampende begeleiding op.

Voor jongeren tussen 17 en 25 jaar die zonder kwalificatie de school verlaten hebben, biedt Word Wijs! – een deelwerking van De Stap, Leerwinkel Gent – gratis en op vrijwillige basis informatie en coaching bij het kiezen, studeren of behalen van een kwalificatie of diploma secundair onderwijs, met als doel hun kansen op de arbeidsmarkt te verhogen.

ACTIE

- Op de terugkerende Actiedag Operatie Geslaagd plaatsen we het centrale doel, meer gekwalificeerde uitstroom, extra in de kijker. Met interactieve lezingen en praktijkgerichte sessies illustreren we de acties en resultaten van Operatie Geslaagd.

We informeren, inspireren en bieden kansen om uit te wisselen en te netwerken.

- Vanaf het najaar 2020 lanceren we de Operatie Geslaagd podcast. In elke aflevering van deze podcast gaan we op zoek naar hoe we samen met jongeren, ouders, scholen en andere partners het verschil maken. We buigen ons vanuit verschillende invalshoeken over de vraag: hoe zorgen we ervoor zorgen dat meer jongeren een kwalificatie behalen.