Hoofdstuk 6. Conclusie en Aanbevelingen
6.2 Aanbevelingen
1. Beoordeel de feitelijke toegankelijkheid van de medische zorg in het land van herkomst bij de beoordeling of de vreemdeling in aanmerking komt voor een
verblijfsvergunning asiel of een verblijfsvergunning regulier medische noodsituatie.
Ondanks dat art. 3 EVRM dit niet vereist wordt hiermee wel tegemoet gekomen aan de kritiek op de Nederlandse rechtspraktijk. De feitelijke toegankelijkheid kan worden getoetst door naar verschillende informatiebronnen te kijken op dezelfde manier als België dat ook doet. Hiervoor is wel een wijziging van de wet- en regelgeving nodig. Zo moet in ieder geval de Vc worden aangepast in de zin dat Nederland een ruimere bescherming gaat bieden dan art. 3 EVRM. Om ervoor te zorgen dat de rechtszekerheid wordt vergroot en de regel niet gemakkelijk kan worden veranderd is het wellicht ook handig om de Vw en het Vb te wijzigen.
2. Betrek alle verschillende factoren in de beoordeling of uitzetting in strijd is met art. 3 EVRM.
In de Nederlandse rechtspraak wordt er vanuit gegaan dat uitzetting van een zieke
vreemdeling alleen in strijd is met art. 3 EVRM indien de ziekte zich in een vergevorderd en levensbedreigend stadium bevindt. In de Vc staat echter dat aan alle drie de criteria wordt getoetst en ook het EHRM kijkt naar meerdere factoren. Ik beveel dan ook aan om alle verschillende factoren te betrekken bij de beoordeling of uitzetting in strijd is met art. 3 EVRM en de beoordeling niet te beëindigen als de ziekte niet vergevorderd en
62
Mijns inziens is de strikt juridische benadering onhoudbaar. Gekeken moet worden naar de specifieke situatie van elke vreemdeling. De resolutie van de Raad van Europa met betrekking tot HIV/AIDS geeft lichte hoop en een stap in de goede richting. Hierin wordt aanbevolen om de feitelijke toegankelijkheid van de medische zorg te toetsen. De Raad van Europa gaat hiermee wel in tegen de rechtspraak van het EHRM. Het is mogelijk om de feitelijke toegankelijkheid mee te nemen in de beoordeling op dezelfde wijze als België dat doet. Ik roep de nieuwe SvV&J Dijkhoff dan ook op om het internationaal vergelijkend onderzoek af te gaan ronden en de uitkomsten daarvan naar de tweede kamer te sturen, iets te gaan doen met deze resolutie, met alle kritiek en met de verschillende aanbevelingen om het uitzetbeleid aan te passen zodat ernstige zieke vreemdelingen geen onmenselijke situatie tegemoet gaan en Nederland niet hun doodvonnis tekent.
63 Literatuurlijst
Literatuur:
Battjes 2009
H. Battjes, ‘In search for a fair balance. The absolute character of the prohibition of
refoulement under art. 3 ECHR’, Leiden Journal of International law 2009, 22(3), p. 583-621.
Bloemen e.a. 2010
E.J.J.M. Bloemen e.a., ‘Medische advisering in vreemdelingenzaken onder de maat’, Medisch
Contact 2010, p. 2596
Bouckaert 2005
S. Bouckaert, ‘Medische aspecten van het vreemdelingenrecht en artikel 3 van het E.V.R.M. Een overzicht van de rechtspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens, de Raad van State en de burgerlijke rechtbanken’, Tijdschrift voor vreemdelingenrecht 2005, nr. 3
Bruijn 2001
R. Bruijn: ‘Ernstig ziek in Straatsburg. Hof en Commissie over artikel 3 EVRM bij uitzetting hulpbehoevenden’, in: NAV 05/2001
Kruispunt Migratie – Integratie (2015). DVZ beslist over de gegrondheid van een aanvraag. http://www.kruispuntmi.be/thema/verblijfsrecht-uitwijzing-reizen/medische-
regularisatie-9ter/hoe-verloopt-de-9ter-procedure/dvz-beslist-over-de-gegrondheid, Geraadpleegd op 25 april 2015
Kruispunt Migratie - Integratie (2015). Heb je als asielzoeker recht op materiële opvang?
http://kruispuntmi.be/thema/sociaal-medisch/materiele-opvang/asielzoekers-en-afgewezen- asielzoekers/heb-je-als-asielzoeker-recht-op-materiele-opvang, Geraadpleegd op 14 juli 2015
Kruispunt Migratie - Integratie (2015). Hoe dien je een 9ter-aanvraag in?
http://kruispuntmi.be/thema/verblijfsrecht-uitwijzing-reizen/medische-regularisatie-9ter/hoe- verloopt-de-9ter-procedure/hoe-dien-je-een-9ter-aanvraag-in, Geraadpleegd op 8 mei 2015
64 Kruispunt Migratie - Integratie (2015). Medische regularisatie (9ter)
http://www.kruispuntmi.be/thema/vreemdelingenrecht-internationaal-
privaatrecht/verblijfsrecht-uitwijzing-reizen/medische-regularisatie-9ter/ , Geraadpleegd op 25 april 2015
Kruispunt Migratie - Integratie (2015). Raad van State unaniem: artikel 9ter Verblijfswet is een nationale norm die ruimer is dan Europese normen.
http://www.kruispuntmi.be/nieuws/raad-van-state-unaniem-artikel-9ter-verblijfswet-is-een- nationale-norm-die-ruimer-is-dan-europese , Geraadpleegd op 18 juli 2015
Kruispunt Migratie – Integratie (2015). Raad van State verdeelt over draagwijdte artikel 9ter Verblijfswet
http://www.kruispuntmi.be/nieuws/raad-van-state-verdeeld-over-draagwijdte-artikel-9ter- verblijfswet , Geraadpleegd op 16 juli 2015
Kruispunt Migratie – Integratie (2015). Verlenging van de materiële opvang om medische redenen
http://www.kruispuntmi.be/thema/sociaal-medisch/materiele-opvang/medische-overmacht-en- opvang/verlenging-van-de-materiele-opvang-om-medische-redenen#0 , Geraadpleegd op 14 juli 2015
Kruispunt Migratie – Integratie (2015). Wat houdt materiële opvang voor asielzoekers in?
http://kruispuntmi.be/thema/sociaal-medisch/materiele-opvang/asielzoekers-en-afgewezen- asielzoekers/wat-houdt-materiele-opvang-voor-asielzoekers-in , Geraadpleegd op 14 juli 2015
Kruispunt Migratie - Integratie (2015). Wat zijn de voorwaarden voor een gegronde 9ter-aanvraag? http://www.kruispuntmi.be/thema/verblijfsrecht-uitwijzing-reizen/medische-
regularisatie-9ter/wat-zijn-de-voorwaarden-voor-medische-regularisatie-9ter/wat-zijn-de- voorwaarden-voor-een-gegronde-9ter-aanvraag#1, Geraadpleegd op 19 en 25 april 2015
65 Kruispunt Migratie – Integratie (2015). Wie betaalt welke medische kosten bij medische regularisatie (9ter)?
http://kruispuntmi.be/thema/sociaal-medisch/wie-betaalt-welke-medische-kosten/medische- kosten-per-verblijfssituatie/wie-betaalt-welke-medische-kosten-bij-medische-regularisatie- 9ter#0, Geraadpleegd op 14 juli 2015
Peeters 2010
M.J.M. Peeters, ‘Medisch advies in reguliere zaken’, A&MR 2005, nr. 7
Protocol Bureau Medische Advisering 2010
Protocol Bureau Medische Advisering, Immigratie- en Naturalisatiedienst, oktober 2010
Reneman 2014
M. Reneman, ‘Mag Nederland ernstige zieke vreemdelingen uitzetten’, Verblijfblog 28 november 2014, http://verblijfblog.nl/2014/11/28/mag-nederland-ernstig-zieke-
vreemdelingen-uitzetten/
Persbericht SNDVU, ‘Teeven gaat voorbij aan eerdere toezegging inzake humaan
vreemdelingenbeleid: ernstig zieke vluchteling vanochtend uitgezet naar Guinee’, 19 februari
2014
Wallage 2014
B. Wallage, ‘Inhumaan vreemdelingenbeleid: de zieke vreemdeling’, NJB 2014/624, afl. 12
Zwaan 2011
K.M. Zwaan (2011). Noot bij: ABRvS. (2010, Juni 08), RV 2010 2011-2010, 10, (Geen ongeneeslijke ziekte, toch artikel 3 EVRM bescherming).
Rapporten:
ACVZ 2008
Adviescommissie voor Vreemdelingenzaken, Briefadvies over de systematiek voor
verblijfsvergunningen wegens medische redenen, en de inbedding van de gezondheidscheck in de asielprocedure, 2 april 2008
66 Jaarverslag Federale Ombudsman België 2013
Rapport Federale Ombudsman, Jaarverslag 2013, Brussel, maart 2014.
http://www.federaalombudsman.be/sites/1070.b.fedimbo.belgium.be/files/rapport_annuel_- _jaarverslag_-_2013.pdf , geraadpleegd op 25 april 2015
NJCM-notitie 2013
NJCM-notitie, Het Bureau Medische Advisering nader beschouwd. Zorgpunten en
aanbevelingen, 23 mei 2013
Rapport Nationale Ombudsman Nederland 2015
Rapport Nationale Ombudsman, Zorg over de grenzen. Rapport naar aanleiding van een
klacht over het Bureau Medische Advisering, Den Haag, 19 maart 2015, 2015/053, JV
2015/182 mnt. S. Goudsmit
Rapport Nils Muiznieks 2014
Report by Nils Muiznieks, commissioner for human rights of the council of Europe.
Following his visit to the Netherlands from 20 to 22 may 2014, Straatsburg, 14 oktober 2014
Rapport Onderzoeksraad voor Veiligheid 2014
Rapport Onderzoeksraad voor Veiligheid, Veiligheid van vreemdelingen, Den Haag, april 2014, http://www.onderzoeksraad.nl/uploads/phase-docs/566/35f9d09a0e79rapport- vreemdelingen-interactief.pdf
Politieke stukken:
Aanhangsel Handelingen II 2014/15, nr. 2015Z05536
Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers 2005/06, 2478/001 (MvT)
Commissie Migratie, Vluchtelingen en Ontheemden van de Raad van Europa, Migrants and regufees and the fight against AIDS, document 13391, 22 januari 2014
Kamerstukken II 1998/99, 26 732, nr. 3 Kamerstukken II 2010/11, 19 637, nr. 1398
67
Kamerstukken II 2013/14, 19 637, nr. 1764 Kamerstukken II 2013/14, 19 637, nr. 1860 Kamerstukken II 2013/14, 19 637, nr. 1871
Resolutie 1997 van de Parlementaire Vergadering van de Raad van Europa (23 mei 2014), Migrants and refugees and the fight against Aids
Jurisprudentieregister:
Nederlandse rechtbanken:
Rb. ’s Gravenhage 17 augustus 2001, ECLI:NL:RBSGR:2001:AD7068 Rb Amsterdam 20 december 2005, nr. AWB 05/28973
Rb Almelo 27 december 2005, AWB 05/155, 05/151, 05/158 en 05/162 Rb ’s Gravenhage 13 juni 2006, nr. AWB 05/55098
Rb. ’s Gravenhage 6 juli 2007, ECLI:NL:RBSGR:2007:BB5469 Rb Maastricht 26 mei 2008, nr. 07/36110
Rb ’s Gravenhage 24 november 2009, ECLI:NL:RBSGR:2009:BM8181 Rb ‘s Gravenhage 28 december 2009, ECLI:NL:RBSGR:2009:BK9814 Rb ’s Gravenhage 24 maart 2011, AWB 09/34887
Rb Den Haag 30 oktober 2014, ECLI:NL:RBDHA:2014:13512
Nederlandse Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State (ABRvS)
ABRvS 8 november 2005, 200507278/1
ABRvS 23 juni 2006, ECLI:NL:RVS:2006:AY6856, JV 2006/322
ABRvS 4 juli 2006, ECLI:NL:RVS:2006:AY3833,RV 2006, 9 m.nt. K.M. Zwaan
ABRvS 8 februari 2007, ECLI:NL:RVS:2007:AZ8898
ABRvS 6 april 2007, ECLI:NL:RVS:2007:BA2998, JV 2007/237, AB 2007, 210 m. nt. ABRvS 13 februari 2009, ECLI:NL:RVS:2009:BH4671, JV 2009/153
ABRvS 13 maart 2009, ECLI:NL:RVS:2009:BH6939
ABRvS 25 mei 2009, ECLI:NL:RVS:2009:BI5892, JV 2009/292 ABRvS 3 juni 2009, ECLI:NL:RVS:2009:BJ2709, JV 2009/299
ABRvS 19 juni 2009, ECLI:NL:RVS:2009:BJ1551, JV 2009/346 m.nt. M.A.G. Reurs ABRvS 3 augustus 2009, ECLI:NL:RVS:2009:BJ4753
ABRvS 8 juni 2010, ECLI:NL:RVS:2010:BM7425 ABRvS 9 juni 2010, ECLI:NL:RVS:2010:BM8184
68
ABRvS 9 juni 2010, ECLI:NL:RVS:2010:BM7433
ABRvS 13 december 2012, ECLI:NL:RVS:2012:BY7391, JV 2013/64 ABRvS 25 juni 2014, ECLI:NL:RVS:2014:2437
Raad voor Vreemdelingenbetwistingen (België)
RvV 16 april 2008, nr. 10.046 RvV 19 februari 2009, nr. 23.216 RvV 7 april 2010, nr. 41.432 RvV 30 september 2010, nr. 48.809 RvV 19 oktober 2010, nr. 49.781 RvV 17 november 2010, nr. 51.186 RvV 30 november 2010, nr. 52.058 RvV 13 december 2010, nr. 52.906 RvV 30 maart 2011, nr. 58.892 RvV 15 april 2011, nr. 59.849 RvV 16 mei 2011, nr. 61.464 RvV 16 mei 2011, nr. 61.449 RvV 16 mei 2011, nr. 61.543 RvV 9 november 2011, nr. 69.775 RvV 22 november 2011, nr. 70.381 RvV 28 november 2011, nr. 57.077 RvV 15 december 2011, nr. 71.856 RvV 13 december 2011, nr. 71.779 RvV 23 januari 2012, nr. 73.766 RvV 25 januari 2012, nr. 73.906 RvV 27 januari 2012, nr. 74.073 RvV 27 januari 2012, nr. 74.131 RvV 31 januari 2012, nr. 74.439 RvV 14 februari 2012, nr. 75.052 RvV 19 maart 2012, nr. 77.480 RvV 31 mei 2012, nr. 82.220. RvV 31 mei 2012, nr. 82.251 RvV 31 juli 2012, nr. 85.381 RvV 19 juni 2013, nr. 223.961
69 RvV 26 november 2013, nr. 114.457 RvV 28 november 2013, nr. 225.632, 225.633, 225.635 RvV 12 december 2013, nr. 115.592 RvV 19 december 2013, nr. 116.096 RvV 27 augustus 2014, nr. 128.269 RvV 16 oktober 2014, nr. 228.778 RvV 12 december 2014, nr. 135.035, 135.037, 135.038, 135.039 en 135.041
Belgische Raad van State (RvS)
RvS 29 oktober 2010, nr. 208.585 RvS 12 maart 2013, nr. 222.826 RvS 19 juni 2013, nr. 223.961 RvS 6 november 2013, nr. 225.353 RvS 19 november 2013, nr. 225.522 en 225.523 RvS 28 november 2013, nr. 225.632, 225.633 en 225.635 RvS 16 oktober 2014, nr. 228.778
ECRM & EHRM:
EHRM 15 november 1996, nr. 22414/93 (Chahal/Verenigd Koninkrijk) EHRM 18 januari 1978, nr. 5310/71 (Ierland/Verenigd Koninkrijk)
EHRM 7 juli 1989, nr.14038/88 (Soering/Verenigd Koninkrijk)
EHRM 20 maart 1991, nr. 15576/89 (Cruz Varas and others/Zweden) ECRM 10 maart 1994 (Nasri/Frankrijk), RV 1994, 53 m. nt Steenbergen ECRM 19 mei 1994, nr. 23634/94 (Tanko/Finland)
EHRM 13 juli 1995 nr. 19465/92 (Nasri/Frankrijk)
EHRM 2 mei 1997, nr. 30240/96 (D/Verenigd Koninkrijk) ECRM 9 maart 1998, nr. 30930/96 (Bamba/Frankrijk) ECRM 29 mei 1998, nr. 40900/98 (Karara/Finland) EHRM 7 september 1998, nr. 30930/96 (B.B./Frankrijk) EHRM 15 februari 2000, nr. 46553/99 (S.C.C./Zweden)
EHRM 6 februari 2001, nr. 44599/98 (Bensaid/Verenigd Koninkrijk), JV 2001/103 m. nt C.W. Wouters
EHRM 24 juni 2003, nr. 13669/03 (Arcila Henao/Nederland) EHRM 22 juni 2004, nr. 17868/03 (Ndangoya/Zweden)
70
EHRM 7 oktober 2004, nr. 33743/03 (Dragan and others/Duitsland) EHRM 25 november 2004, nr. 25629/04 (Amegnigan/Nederland) EHRM 10 november 2005, nr. 35989/03 (Ramadan/Nederland) EHRM 27 mei 2008, nr. 26565/05, (N/Verenigd Koninkrijk)
EHRM 1 september 2009, nr. 43700/07 (Harutioenyan e.a./Nederland) JV 2009/458 EHRM 20 december 2011, nr. 10486/10 (Yoh-Ekale Mwanje/België), JV 2012/37 EHRM 26 februari 2015, nr. 1412/12 (M.T./Zweden)
EHRM 14 april 2015, nr. 65692/12 (Tatar/Zwitserland)
Hof van Justitie
Hof van Justitie 18 december 2014, C-542/13 (M’Bodj/België), r.o. 43, 44, 45 en 46.
Nieuws: http://www.nu.nl/politiek/3901699/pas-met-uitzetten-zieke-vreemdeling.html http://www.bndestem.nl/algemeen/binnenland/uitgezet-meisje-8-met-leukemie-overleden- 1.4585090#. https://www.sp.nl/nieuws/2014/02/gesthuizen-uitzetting-ernstig-zieke-vader-grote-fout http://www.nu.nl/politiek/3707883/onrust-in-kamer-uitzetting-guinees.html